Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 414/16

UZASADNIENIE

WYROKU W CAŁOŚCI

Decyzją z 30.12.2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. stwierdził, że G. R. jako były członek zarządu Centrum (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. od 5.12.2012 r. Centrum (...) Sp. z o.o. w likwidacji, ponosi solidarną wraz z innymi członkami zarządu spółki odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od lutego 2010 r. do czerwca 2010 r.

Zakład stwierdził, że zadłużenie spółki z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od lutego 2010 r. do lipca 2010 r. wynosi 258570,67 zł plus odsetki liczone na dzień 30.12.2015 r. w kwocie 157415 zł, koszty upomnień przedegzekucyjnych 46,80 zł, koszty egzekucyjne 16935,60 zł.

ZUS II Oddział w Ł. stwierdził, że G. R. jako były członek zarządu Centrum (...) Sp. z o.o. odpowiada zgodnie z art. 116 i art. 118 Ordynacji podatkowej, za zobowiązania z tytułu nieopłaconych składek należnych za okres od lutego 2002 r. do czerwca 2010 r., które wynoszą odpowiednio:

- na ubezpieczenia społeczne za luty 2010 r., od kwietnia do czerwca 2010 r.:

⚫: należność główna 140094,76 zł
⚫: odsetki liczone na dzień 30.12.2015 r. 86164 zł
⚫: koszty egzekucyjne 8877,70 zł

razem 235136,46 zł

- na ubezpieczenie zdrowotne za okres od lutego do marca 2010 r.

⚫: należność główna 3,75 zł
⚫: odsetki liczone na dzień 30.12.2015 r. 0 zł

razem 3,75 zł.

(decyzja z 30.12.2015 r. w aktach ZUS dotyczących G. R.)

Decyzją z 30.12.2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. stwierdził, że R. R. (1) jako były członek zarządu Centrum (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. od 5.12.2012 r. Centrum (...) Sp. z o.o. w likwidacji, ponosi solidarną – wraz z innymi członkami zarządu spółki – odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od lutego 2010 r. do lipca 2010 r.

ZUS II Oddział w Ł. stwierdził, że R. R. (1) jako były członek zarządu Centrum (...) Sp. z o.o. odpowiada zgodnie z art. 116 i art. 118 Ordynacji podatkowej, za zobowiązania z tytułu nieopłaconych składek należnych za okres od lutego 2010 r. do września 2010 r., które wynoszą odpowiednio:

- na ubezpieczenia społeczne za luty 2002 r., od kwietnia do lipca 2010 r.:

⚫: należność główna 227657 zł
⚫: odsetki liczone na dzień 30.12.2015 r. 138826 zł
⚫: koszty egzekucyjne 14837,60 zł

razem 381320,60 zł

- na ubezpieczenie zdrowotne za okres od lutego do marca 2010 r., lipiec 2010 r., wrzesień 2010 r.

⚫: należność główna 30913,67 zł
⚫: odsetki liczone na dzień 30.12.2015 r. 18589 zł
⚫: koszty egzekucyjne 2098 zł

razem 51600,67 zł.

(decyzja z 30.12.2015 r. w aktach ZUS dotyczących R. R. (1))

Decyzją z 30.12.2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. stwierdził, że A. P. (1) jako były członek zarządu Centrum (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. od 5.12.2012 r. Centrum (...) Sp. z o.o. w likwidacji, ponosi solidarną – wraz z innymi członkami zarządu spółki – odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od lutego 2010 r. do czerwca 2010 r.

ZUS II Oddział w Ł. stwierdził, że A. P. (1) jako były członek zarządu Centrum (...) Sp. z o.o. odpowiada zgodnie z art. 116 i art. 118 Ordynacji podatkowej, za zobowiązania z tytułu nieopłaconych składek należnych za okres od lutego 2002 r. do czerwca 2010 r., które wynoszą odpowiednio:

- na ubezpieczenia społeczne za luty 2002 r., od kwietnia do czerwca 2010 r.:

⚫: należność główna 140094,76 zł
⚫: odsetki liczone na dzień 30.12.2015 r. 86164 zł
⚫: koszty egzekucyjne 8877,70 zł

razem 235136,46 zł

- na ubezpieczenie zdrowotne za okres od lutego do marca 2010 r.

⚫: należność główna 3,75 zł
⚫: odsetki liczone na dzień 30.12.2015 r. 0 zł

razem 3,75 zł.

(decyzja z 30.12.2015 r. w aktach ZUS dotyczących A. P. (1))

Od wyżej wymienionych decyzji odwołania złożył każdy ze wskazanych w nich wnioskodawców wnosząc o zmianę zakwestionowanych decyzji poprzez ustalenie, że żaden z nich nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania Spółki z o.o. Centrum (...) z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okresy i w kwotach wskazanych w zaskarżonych decyzjach, przy czym:

1) G. R. powoływał się na to, że pismem z 15.09.2015 r. wezwał (...) Sp. z o.o. do zapłaty odszkodowania w wysokości 15.000.000 zł tytułem naprawienia szkody poniesionej przez niego na skutek nieważności umowy sprzedaży całego przedsiębiorstwa Centrum (...) sp. z o.o. - pomimo jego sprzeciwu - dokonanej przez Prezesa Zarządu R. R. (1) na rzecz (...) Sp. z o.o. za rażąco niską cenę 510 000 zł podczas, gdy rzeczywista wartość tego przedsiębiorstwa wynosiła w dacie sprzedaży kilkadziesiąt milionów złotych (wg pierwszej wyceny dokonanej przez (...) dla firmy (...) 46.000.000 zł, a w drugim wariancie 70.000.000 zł), a nadto z mocy par. 2 ust. 3 umowy Centrum (...) Sp. z o.o. zobowiązała się do zaprzestania prowadzenia dotychczasowej działalności gospodarczej konkurencyjnej wobec (...) Sp. z o.o. co uniemożliwiło kontynuowanie dotychczasowej działalności

(odwołanie k. 2 akt VIII U 416/16);

2) A. P. (1) i R. R. (1) , reprezentowani przez tego samego pełnomocnika w osobie adwokata, zarzucili:

a/ przedawnienie roszczeń z dniem 31.12.2015 r., gdyż zaskarżona decyzja została im doręczona 4.01.2016 r. i z tą datą weszła do obrotu wobec czego została wydana z naruszeniem art. 118 ustawy Ordynacja podatkowa,

a nadto zarzucili:

b/ brak zaległości Centrum (...) Sp. z o.o. w likwidacji wobec ZUS, podnosząc, że ZUS decyzją z 19.11.2015 r. uchylił w całości decyzję z 7.07.2015 r. i decyzję z 22.10.2015 r. dotyczące odpowiedzialności Centrum (...) Sp. z o.o. w likwidacji z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres luty 2010 r. – lipiec 2010 r. a więc zaległości za tożsamy okres objęty zaskarżonymi decyzjami z 30.12.2015 r., które różniły się jedynie kwotą naliczonych dalszych odsetek od należności głównej, a wszystkie pozostałe kwoty są tożsame. Wobec uchylenia w/w decyzji skarżący wywodzili, że Centrum (...) sp. z o.o. w likwidacji nie ma względem ZUS żadnych zobowiązań, które można byłoby przenieść na zarząd, konkludując, że postępowanie w n/n sprawie powinno zostać umorzone;

c/ podali, że 31.08.2010 r. całe przedsiębiorstwo Centrum (...) Sp. z o.o. zostało zbyte na rzecz T. R. Sp. o.o. o czym ZUS został powiadomiony i w związku z tym zarzucili, że dla stwierdzenia ewentualnej odpowiedzialności członków zarządu Centrum (...) sp. z o.o. w likwidacji niezbędne jest wykazanie przez ZUS zastosowania środków egzekucyjnych skierowanych do całego majątku dłużnika pierwotnego tj. zarówno Centrum (...) sp. z o.o. w likwidacji, jak i (...) Sp. z o.o. co nie miało miejsca, gdyż ZUS zaniechał ustalenia istnienia przeniesienia odpowiedzialności za zaległości składkowe Sp. z o.o. Centrum (...) w likwidacji na nabywcę jej przedsiębiorstwa na podstawie art. 112 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 31 i 32 ustawy systemowej, wywodząc, że ma to przełożenie na uregulowane w art. 116 §1 Ordynacji podatkowej zw. z art. 31 i 32 ustawy systemowej przesłanki i zakres odpowiedzialności członka zarządu za jej zaległości składkowe. Skarżący zaakcentowali, że z akt administracyjnych nie wynika, że ZUS w ogóle wszczął egzekucję wobec dłużnika pierwotnego (...) Sp. z o.o. co oznacza, że wobec braku egzekucji w stosunku do (...) Sp. z o.o. i ewentualnego stwierdzenia bezskuteczności Zakład nie mógł orzec o subsydiarnej odpowiedzialności członków zarządu;

d/ zarzucili brak stwierdzenia bezskuteczności egzekucji względem Centrum (...) Sp. z o.o. w likwidacji oraz (...) Sp. z o.o., akcentując, że odpowiedzialność członków zarządu za zadłużenie spółki jest subsydiarna oraz, że ZUS w pierwszej kolejności powinien dochodzić swoich roszczeń od Centrum (...) sp. o.o. oraz (...) Sp. z o.o. co wynika z zapisu o konieczności stwierdzenia bezskuteczności egzekucji jako warunku sine qua non dla przeniesienia odpowiedzialności na osobę trzecią, natomiast ZUS nie powołuje się na konkretne postępowanie egzekucyjne, ani też nie dysponuje postanowieniem o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, jak też nie podaje żadnych informacji o wysokości wyegzekwowanych na rzecz ZUS kwotach i pełnego rozliczenia prowadzonego postępowania egzekucyjnego w szczególności czy ponad kwoty przekazane do ZUS komornik wyegzekwował inne należności, a także na poczet jakich zobowiązań Spółki (...) zaliczył w/w wpłaty albowiem brak jest rozliczeń przez ZUS, a nadto ZUS pominął, że decyzją z 19.11.2015 r. uchylił decyzję z 7.07.2015 r. i decyzję z 22.10.2015 r. dotyczące nieopłacenia spornych składek objętych zaskarżonymi aktualnie decyzjami. Skarżący podkreślili, że przed zastosowaniem art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej konieczne jest stanowcze ustalenie czy była prowadzona egzekucja zaległości składkowej a jeżeli nie to czy organ rentowy wykazał, że okazałaby się ona bezskuteczna – co w sprawie nie miało miejsca. Z powyższego wywodzili naruszenie także art. 7 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a., art. 75 § 1 k.p.a. oraz art. 80 k.p.a. w zakresie w braku staranności i merytorycznej niepoprawności ustaleń organu rentowego, co podważa zaufanie obywateli do organu, nierozważenie w sposób wszechstronny zebranego materiału dowodowego, skutkującego niepoprawnością decyzji, niepodjęciem wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy, bowiem organ pominął konieczność ustalenia i wykazania w zebranym w sprawie materiale dowodowym, że w dacie wszczęcia postępowania oraz wydania decyzji kończącej to postępowanie toczyła się i to skutecznie, egzekucja z majątku Centrum (...) Sp. z o.o. w likwidacji, nie toczyła się żadna egzekucja wobec (...) Sp. z o.o.;

e/ z ostrożności procesowej skarżący podnieśli, że w sprawie zachodzą okoliczności wyłączające ich subsydiarną odpowiedzialność jako członków zarządu za zaległości składkowe spółki, gdyż skarżący wykazali przesłankę egzoneracyjną przewidzianą w art. 116 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej dotyczącą wykazania mienia, z którego egzekucja jest faktycznie możliwa, albowiem w piśmie z 14.12.2015 r. wykazano szereg wierzytelności (dochodzonych obecnie na drodze egzekucyjnej), które posiada spółka Centrum (...) Sp. z o.o. w likwidacji na łączną kwotę 660.000 zł , dodając, że już tylko te wierzytelności pozwolą na zaspokojenie całej należności ZUS, a nadto wskazali na mienie należące do dłużnika (...) Sp. z o.o., akcentując, że z rachunku zysków i strat za okres od 1.01.2014 r. do 31.12.2014 r. zysk spółki (...) wyniósł 1056336,81 zł, a bilans (...) Spółki (...) sporządzony na dzień 31.12.2014 r. po stronie aktywów wskazuje kwotę 22844719,25 zł, wyjaśniając, że spółka posiada m.in. kilkaset typów urządzeń i maszyn budowlanych m.in. podnośniki nożycowe oraz teleskopowe, ładowarki kołowe, zagęszczarki, flotę samochodów co potwierdza zdaniem skarżących wypłacalność spółki, wywodząc, że wskazano mienie spółki, z którego egzekucja umożliwiłaby zaspokojenie zaległości w całości,

f/ zarzucili wadliwe określnie dłużnika pierwotnego, gdyż zaskarżona decyzja odnosi się do Centrum (...) sp. z o.o. w likwidacji z siedzą w Ł. tj. podmiotu nieistniejącego w obrocie prawno – gospodarczym, albowiem zgodnie z treścią KRS taki przedsiębiorca nie funkcjonuje, natomiast zgodnie z uchwałą nr 1 z 5.12.2012 r. podjętą przez Zgromadzenie Wspólników Spółki Centrum (...) Sp. z o.o. zmianie uległa firma spółki, której nadano brzmienie Centrum (...) Sp. z o.o., która to spółka aktualnie znajduje się w stanie likwidacji i w związku z tym w obrocie gospodarczym występuje jako Centrum (...) sp. z o.o. w likwidacji. Z powyższego skarżący wywodzili, że zaskarżone decyzje są obarczone wadą, o której mowa w art. 156 § 1 pkt 4 k.p.a., gdyż został w niej oznaczony jako strona podmiot, który nie był i nie może być stroną postępowania,

g/ z ostrożności procesowej zarzucili, że ZUS nie wskazał w zaskarżonych decyzjach z jakiego tytułu wymierzył dodatkową opłatę egzekucyjną i orzekł w nich o kosztach egzekucyjnych uprzednio prowadzonego postępowania egzekucyjnego, skoro w ocenie ZUS wcześniejsza egzekucja prowadzona przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy D. D. była bezskuteczna i nie doprowadziła do wyegzekwowania kosztów przez wierzyciela, wobec czego Zakład nie może w kolejnej decyzji domagać się zwrotu tych kosztów. Ponadto skarżący podnieśli, że w/w postępowanie toczy się nadal, nie jest bezskuteczne i opłata jest nienależna, wywodząc, że stanowi to naruszenie art. 24 w zw. z art. 83 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych;

h/ skarżący wnieśli także o zwrócenie się przez Sąd z pytaniem prawnym do TK w zakresie zarzutu przedawnienia argumentując, że zgodnie z art. 118 Ordynacji podatkowej nie można wydać decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, upłynęło 5 lat, akcentując, że przerwanie biegu przedawnienia przez samo wydanie decyzji jest niezgodne z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, statuującej zasadę równego traktowania i równości wobec prawa i argumentując, że stanowiłoby to nieuzasadniony przywilej organu rentowego, który pozbawia gwarancji zabezpieczających równość stron postępowania, konkludując, że ZUS jest tu sędzią we własnej sprawie i de facto podmiotem wymiaru sprawiedliwości, który – zgodnie z art. 175 Konstytucji RP – sprawują wyłącznie sądy. Skarżący podkreślili, że między płatnikiem składek a organem rentowym występuje zawsze stosunek wierzyciel i dłużnik, którzy mają różne prawa i obowiązki, ale ich relacja jest zawsze oparta na zasadzie prawnej (formalnej) równości stron i autonomii woli, tymczasem przerwanie biegu przedawnienia przez wydanie własnej decyzji stawia ZUS na pozycji sędziego we własnej sprawie i jednocześnie dodając, że na gruncie art. 118 § 2 Ordynacji podatkowej pojęcie „wydanie decyzji” obejmuje „doręczenie decyzji stronie”, gdyż decyzja jako akt zewnętrzny musi być zakomunikowania stronie i dopóki nie zostanie zakomunikowana stronie dopóty jest aktem, który nie wywiera żadnych skutków prawnych, bo dopiero doręczenie decyzji wprowadza ją do obrotu prawnego i od tego dopiero momentu decyzja wiąże organ administracyjny i stronę. Skarżący powołali się także na art. 109 § 1 k.p.a. i art. 110 k.p.a. wywodząc z powyższego, że skutek w postaci związania treścią decyzji następuje dopiero z chwilą jej doręczenia a zatem decyzja niedoręczona stronie jest aktem nieistniejącym i nie wywiera skutków prawnych. Skarżący stwierdzili, że zaskarżone decyzje zostały wydane po upływie okresu przedawnienia, albowiem zostały doręczone 4.01.2016 r. i z tą datą weszły do obrotu prawnego, wobec czego zostały wydane z naruszeniem art. 118 Ordynacji podatkowej. Końcowo wskazali, że TK zajmował się podobną tematyką w zakresie przedawnienia zobowiązania podatkowego w związku z wszczęciem postępowania karnoskarbowego bez wiedzy podatnika w wyroku z 17.07.2012 r. P 30/11,

i/ zarzucili, że zaskarżone decyzje są sformułowane bardzo ogólnikowo, lakonicznie, nie zostały w nich wskazane żadne dowody na poparcie zadłużenie spółki wobec ZUS i sposobu powstania zadłużenia, co uniemożliwia odniesienie się merytoryczne do wysokości powstałego zadłużenia,

a ponadto skarżący A. P. (1) i R. R. (1) wnieśli o zasądzenie na ich rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępowania procesowego, według norm prawem przepisanych.

(odwołania k. 2-21, k. 2-21 akt VIII U 415/16).

W odpowiedziach na odwołania ZUS wniósł o ich oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowiska w sprawie.

(odpowiedzi na odwołania – k. 236, k. 236 akt VIII U 415/16, k. 6 akt VIII U 416/16)

Sprawy z odwołania G. R. o sygn. VIII U 416/16 i z odwołania A. P. (1) o sygn. VIII U 415/16 od w/w decyzji zostały połączone ze sprawą z odwołania R. R. (1) o sygn. VIII U 414/16 celem łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia za sygn. VIII U 414/16.

(postanowienie k. 46 v. akt VIII U 416/16, postanowienie k. 300 v. akt VIII U 415/16).

Na rozprawie w dn. 21.11.2017 r. pełnomocnik R. R. (1) i A. P. (1) w osobie adwokata poparł odwołania, pełnomocnik G. R. w osobie radcy prawnego poparł odwołanie, a pełnomocnik ZUS wniósł o ich oddalenie. Ponadto pełnomocnik R. R. (1) i A. P. (1) oświadczył, że Spółka (...) nie istnieją, natomiast istnieje Spółka (...), która powstała z połączenia spółek (...) i T. (e-prot. z 21.11.2017 r.: 00:01:41, 00:04:09, 00:04:53, 00:09:47).

Na rozprawie w dn. 16.01.2018 r. strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska.

Ponadto pełnomocnik R. R. (1) i A. P. (1) oświadczył, że Centrum (...) sp. z o.o., dawniej Centrum (...) sp. z o.o., jest w likwidacji, a także, że dawna Spółka Centrum (...) nadal istnieje pod nazwą Centrum (...) sp. z o.o. i w 2010 roku sprzedała swoje przedsiębiorstwo do spółki (...) sp. z o.o., dodając, że finalnie później spółka (...) przyjęła nazwę (...) sp. z o.o. oraz, że Spółka ta przejęła znak towarowy, długi i wszystkich pracowników Spółki Centrum (...), a także, że osoba prawna Centrum (...) istnieje cały czas, zbyła tylko swoje przedsiębiorstwo oraz, że obecnie spółka (...) została połączona w trybie art. 526 ksh ze spółka (...) i funkcjonuje na rynku do chwili obecnej.

Postanowieniem wydanym na rozprawie 16.01.2018 r. Sąd Okręgowy w Łodzi Sąd postanowił powiadomić o toczącym się procesie Centrum (...) i (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. zobowiązując w terminie 14 dni do wskazania czy obie spółki przystępują do procesu w charakterze zainteresowanych.

(e-prot. z 18.01.2018 r.: 00:01:37, 00:03:19, 00:03:48, 00:05:29, 00:14:47)

Zainteresowane spółki nie przystąpiły do udziału w sprawie.

(e-prot. z 6.03.2018 r.:00:00:04)

Na rozprawie 22.05.2018 r. pełnomocnik wnioskodawców R. R. (1) i A. P. (2) złożył pismo procesowe z wykazem podmiotów posiadających dane o hipotekach ustanowionych na rzecz Centrum (...), z których ZUS może się zaspokoić.

(pismo procesowe pełnomocnika R. R. (1) i A. P. (2) wraz z załącznikiem k. 362-368, e-prot. z 22.05.2018 r.: 00:03:00)

W piśmie procesowym z 24.10.2018 r. pełnomocnik R. R. (1) i A. P. (2) wniósł o przedstawienie przez tut. Sąd pytania prawnego Trybunałowi Konstytucyjnemu w trybie art. 193 Konstytucji RP w zw. z art. 52 ust. 1 i 2 w zw. z art. 56 ust. 1 ustawy z 30.10.2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym w przedmiocie zbadania czy art. 118 § 1 ustawy z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa w zw. z art. 31 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w zakresie w jakim pozwala na uznanie, iż decyzja o odpowiedzialności osoby trzeciej wydana w ostatnim dniu terminu przedawnienia, zaś doręczona po terminie przedawnienia, została wydana w terminie pozwalającym na uznanie, iż nie doszło do przedawnienia zobowiązania jest zgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP statuującym zasadę równego traktowania i równości wobec prawa, art. 2 Konstytucji RP statuującym zasadę demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, art. 7 Konstytucji RP statuującego zasadę legalizmu.

(pismo procesowe pełnomocnika R. R. (1) i A. P. (2) k. 421-433)

W toku postępowania strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie, przy czym na ostatnim terminie rozprawy w dniu 10.11.2020 r. pełnomocnik wnioskodawców R. R. i A. P. oprócz poparcia odwołanie, wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych od wartości przedmiotu sporu wskazanego w zaskarżonych decyzjach (e-prot. z 10.11.2020 r.: 00:07:07)

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Centrum (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł., dawniej Centrum (...) sp. z o.o., jest w likwidacji. Dawna Spółka Centrum (...) została wpisana do rejestru przedsiębiorców KRS w dn. 27.09.2005 r. i obecnie nadal istnieje oraz funkcjonuje, zgodnie z wpisem w KRS, od 1.03.2013 r. pod nazwą Centrum (...) sp. z o.o. w likwidacji.

W dniu 31.08.2010 r. dawna Spółka z o.o. Centrum (...) sprzedała swoje przedsiębiorstwo na rzecz (...) Sp. z o.o. Później spółka (...) przyjęła nazwę (...) sp. z o.o. Spółka (...) przejęła znak towarowy, długi i wszystkich pracowników Spółki Centrum (...). Obecnie spółka (...) została połączona w 2017 r. w trybie art. 526 ksh ze spółką (...), która funkcjonuje na rynku do chwili obecnej.

(okoliczności niesporne, a nadto przyznane przez pełnomocnika odwołujących R. R. (1) i A. P. (1) na rozprawie w dniu 18.01.2018 r. – e-prot. z 18.01.2018 r.: 00:05:29, umowa k. 30-45, odpis KRS k. 435-448)

Spółka z o.o. Centrum (...) zajmowała się wynajmem maszyn budowlanych.

W dacie przejęcia 31.08.2010 r. przez Spółkę (...) przedsiębiorstwa od dawnej spółki Centrum (...) – Spółka (...) miała maszyny i urządzenia budowlane, które w większości stanowiły zabezpieczenie trwających umów leasingowych.

W dacie przejęcia od Spółki Centrum (...) przedsiębiorstwa przez spółkę (...) wiadomo było, że spółka Centrum (...) nie reguluje swoich zobowiązań wobec ZUS.

Centrum (...) przestała regulować zobowiązania w sposób ciągły w pierwszym półroczu 2010 r. Spółka Centrum (...) była w tym czasie w bardzo trudnej sytuacji finansowej - nie było płynności finansowej, co potwierdziła ujemna na ok. minus 10.000.000 zł wycena zlecona przed zakupem przedsiębiorstwa tej spółki przez Spółkę (...).

Utrata płynności finansowej przez S. Centrum (...) wynikła z tego, że wiele firm leasingowych dokonywało wypowiedzenia umów wobec niepłacenia.

Spółka Centrum (...) nie posiadała w tym czasie swoich nieruchomości a ustanowione zabezpieczenia były na nieruchomościach nie będących własnością spółki.

Członkowie zarządu Spółki Centrum (...) nie potrafili opracować wspólnej strategii ratowania tej spółki. Dominujący współwłaściciel A. P. (1) podjął działania mające uratować przedsiębiorstwo prowadzone przez Spółkę Centrum (...) poprzez utworzenie nowego podmiotu spółki (...) Sp. z o.o., która miała odkupić przedsiębiorstwo od Spółki Centrum (...).

W treści umowy zbycia przedsiębiorstwa z 31.08.2010 r. przez Spółkę z o.o. Centrum (...) na rzecz Spółki z o.o. (...), zapisano w par. 2 pkt 12, że Spółka (...) przejmuje zobowiązania funkcjonalnie związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez sprzedawane przedsiębiorstwo z wyłączeniem jednak zobowiązań o charakterze publicznoprawnym, wedle stanu wynikającego z zapisów w księgach rachunkowych Centrum (...) Sp. z o.o. z dnia zawierania n/n umowy, tj. z dniem 31.08.2010 r.

(zeznania świadka P. G. e-prot. z 22.05.2018 r.: 00:12:41-00:30:38, zeznania świadka R. H. e-prot. z 22.05.2018 r.: 00:43:57- 00:53:46, umowa zbycia przedsiębiorstwa k. 30-45)

Po sprzedaży przedsiębiorstwa przez spółkę Centrum (...) na rzecz Spółki (...) pierwszy rok był rokiem restrukturyzacji.

Wszystkie długi obrotowe przejęte wraz z przedsiębiorstwem od Spółki Centrum (...) przez Spółkę (...) - zostały spłacone przez Spółkę (...), późniejszą R. T..

ZUS nie zwracał się do nabywcy przedsiębiorstwa od Spółki Centrum (...) o uregulowanie należności składkowych za Centrum (...).

Przedsiębiorstwo przejęte od Spółki Centrum (...) przez Spółkę (...) po przejęciu zostało zrestrukturyzowane oraz dokapitalizowane.

Połączenie Spółki (...) ze spółką (...) nastąpiło w 2017 roku.

(zeznania świadka P. G. e-prot. z 22.05.2018 r.: 00:12:41-00:30:38, zeznania świadka R. H. e-prot. z 22.05.2018 r.: 00:43:57- 00:53:46, zeznania świadka M. K. e-prot. z 22.05.2018 r.: 01:17:13-01:28:12, opinie niezależnego biegłego rewidenta wraz z raportem z badania sprawozdania finansowego za lata 2010 -2014 k. 47-235)

W okresie objętym zaskarżonymi decyzjami z 31.12.2015 r. G. R., A. P. (1) i R. R. (1) byli wspólnikami Sp. z o.o. Centrum (...) w Ł. oraz członkami zarządu: G. R. pełnił funkcję V. Zarządu do 11.10.2010 r., A. P. (1) pełnił funkcje V. zarządu do 11.10.2010 r., R. R. (1) pełnił funkcję Prezesa Zarządu do 1.03.2013 r.

(okoliczności niesporne, a nadto odpisy z KRS w aktach sprawy k. 435-448, k. 472-479, k. 17-20akt VIII U 416/16)

W 2010 roku wspólnicy tej spółki podjęli decyzję o podziale spółki, w której było 12 oddziałów i ok. 150 zatrudnionych osób.

W czerwcu 2010 roku G. R. miał problemy ze zdrowiem - leczył się w szpitalu (...) w B., a potem w Ł. w Szpitalu (...).

(okoliczności przyznane przez G. R. e-prot. z 6.03.2018 r.: 00:12:58-00:19:32, KRS k. 435-448)

Wszyscy pracownicy spółki Centrum (...) zostali po sprzedaży przedsiębiorstwa przez tą spółkę przejęci przez nabywcę przedsiębiorstwa tj. Spółkę (...) działającą w późniejszym okresie pod firmą (...) i przez kolejne w/w spółki. Pracownicy zostali poinformowani o przejęciu przedsiębiorstwa w trybie art. 23 [1] k.p. i zostali pracownikami T. R.. Także ZUS był o tym powiadamiany. Zostały złożone dokumenty wyrejestrowujące tych pracowników i zgłoszenia ich jako pracowników Spółki (...) a potem T. R..

(zeznania świadka A. Z. e-prot. z 6.03.2018 r.: 00:05:29-00:11:24, zeznania świadka P. G. e-prot. z 22.05.2018 r.: 00:12:41-00:30:38, R. H. e-prot. z 22.05.2018 r.: 00:43:57- 00:53:46, zeznania świadka M. K. e-prot. z 22.05.2018 r.: 01:17:13-01:28:12, dokumenty wyrejestrowujące i zgłoszenia do ubezpieczeń k. 398-403)

Decyzją z 7.07.2015 r. ZUS Inspektorat w Ł. stwierdził, że Centrum (...) Sp. z o.o. jest dłużnikiem ZUS z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 422994,57 zł, w tym

1/ z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od lutego do lipca 2010 r. w kwocie 227657 zł, odsetek za zwłokę 130037 zł, kosztów upomnień 26,40 zł, kosztów egzekucyjnych 14837,60 zł,

2/ z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od lutego do września 2010 r. w kwocie 30913,67 zł, odsetek za zwłokę 17396 zł, kosztów upomnienia 20,40 zł, kosztów egzekucyjnych 2106,50 zł.

ZUS podał, że na podstawie art. 23 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych odsetki naliczane będą nadal do dnia zapłaty, włącznie z tym dniem. Odsetki za zwłokę winny być naliczone na zasadach i wysokości określonych w ustawie z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa.

(decyzja z 7.07.2015 r. wraz z załącznikiem stanowiącym szczegółowe zestawienie należności w aktach ZUS, raport rozliczeń należności płatnika w aktach ZUS)

Zgodnie z wiedzą z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw i księgowości Centrum (...) Sp. z o.o. miała najstarsze nieuregulowane zobowiązania wobec ZUS z 2010 r. dotyczące miesiąca lutego 2010 r. z datą wymagalności 15.03.2010 r. Od tej daty zobowiązania niespłacane wobec ZUS przyrastały w każdym miesiącu aż do lipca 2010 r. Okoliczności te pozwalają na sformułowanie stwierdzenia, że zaległości w regulowaniu składek ZUS miały charakter trwały.

(...) Sp. z o.o.

- na FUS wynosiły:

za luty 2010 r. 73027,75 zł data wymagalności 15.03.2010 r.

za marzec 2010 r. 88513,36 zł data wymagalności 15.04.2010 r.

za kwiecień 2010 r. 56838,79 zł data wymagalności 10.05.2010 r.

za maj 2010 r. 60647,83 zł data wymagalności 15.06.2010 r.

za czerwiec 2010 r. 68328,67 zł data wymagalności 15.07.2010 r.

za lipiec 2010 r. 87562,24 zł data wymagalności 16.08.2010 r.

- na FUZ wynosiły:

za luty 2010 r. 3,52 zł data wymagalności 15.03.2010 r.

za lipiec 2010 r. 30820,04 zł data wymagalności 16.08.2010 r.

- na FP i FGŚP wynosiły:

za luty 2010 r. 71,37 zł data wymagalności 15.03.2010 r.

Zaległości te obejmują dodatkowego obciążenia z tytułu odsetek od nieterminowej zapłaty.

Wobec braku dokumentacji zobowiązania wobec Urzędu Skarbowego są niemożliwe do ustalenia. Z analizy danych z bilansowych nie można wprost ustalić wysokości zobowiązań wobec Urzędu Skarbowego.

Ze strony ZUS były podejmowane następujące czynności celem ściągnięcia składek ZUS:

- postępowanie egzekucyjne Dyrektora II Oddziału ZUS – zajęcie rachunku bankowego z dnia 11.02.2011 r. Postępowanie w zakresie kwot i tytułów zaległości jak powyżej

- postępowanie egzekucyjne Dyrektora II Oddziału ZUS – zajęcie wierzytelności u W. A. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Katowice Zachód w Katowicach z dnia 28.10.2011 r.

- postępowanie egzekucyjne Dyrektora II Oddziału ZUS – zajęcie rachunku bankowego z dnia 28.10.2011 r. z uwagi na zbieg egzekucji tytuły KM - (...)- (...) zostały przesłane do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy D. D..

Postępowanie egzekucyjne przyniosło następujące wpłaty do komornika sądowego:

29.05.2014 r. 60788,16 zł

3.06.2014 r. 6031,50 zł

12.06.2014 r. 5947,37 zł.

Dalsza egzekucja okazała się nieskuteczna.

Pierwsze tytuły egzekucyjne ZUS wystawił 18.02.2011 r. Kolejne po postanowieniu Sądu tytuły KM- (...)- (...) zostały przesłane do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy D. D..

Zaskarżone decyzje zostały wydane w dniu 30.12.2015 r. a z analizy księgowej danych bilansowych wynika, że aktywy firmy Centrum (...) Sp. z o.o. stanowiły tylko ułamkową część sumy zobowiązań a majątek trwały był w okresie 2012-2014 zerowy, co oznacza, że poza należnościami nie było innego majątku, który mógłby stanowić pokrycie zobowiązań spółki.

Według modelu (...) można stwierdzić, że wartość majątku w przypadku zamknięcia działalności była ujemna. Natomiast wartość ewidencyjna aktywów na koniec 2014 roku wynosiła 300.434,98 zł. Oznacza to, że już w 2014 r. brak było pokrycia w aktywach firmy, których wartość pozwalałaby na skuteczne wyegzekwowanie należności składkowych.

Na tej podstawie można stwierdzić jednoznacznie, że w dniu wydania decyzji Spółka Centrum (...) nie posiadała majątku, który mógłby stanowić pokrycie dochodzonych zobowiązań ZUS.

Analiza niespłaconych zobowiązań Spółki Centrum (...) wobec ZUS wskazuje, że zaległości miały charakter stały i w kolejnych miesiącach permanentnie powiększały saldo zobowiązań zarówno w zakresie składek finansowych przez płatnika, jak i składek finansowych przez ubezpieczonego. Zaległości te poczynając od najstarszych powstały: składki na FUS od lutego 2010 r. z datą wymagalności 15.03.2010 r., składki na FUZ od lutego 2010 r. z datą wymagalności 15.03.2010 r., na FP i FGŚP od lutego 2010 r. z datą wymagalności 15.03.2010 r. Fakt nieopłacania należnych składek jest dowodem na to, że permanentnie w sposób stały firma zaniechała regulowania swoich zobowiązań wobec ZUS.

Zadłużenie dotyczy kolejnych miesięcy i powiększało się permanentnie poczynając od 15.03.2010 r. co wyklucza możliwość zastosowania art. 12 ustawy z 28.02.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze.

Na podstawie dat zaległych nieuregulowanych zobowiązań można stwierdzić, że przesłanki do ogłoszenia upadłości z powodu niewykonywania wymagalnych zobowiązań wystąpiły 15.03.2010 r.

W efekcie z punktu widzenia wiedzy z zakresu księgowości należy przyjąć, że zobowiązania miały charakter trwały i nie zachodziły przesłanki wymienione w art. 12 Prawo upadłościowe i naprawcze.

W rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze przesłanki do ogłoszenia upadłości wystąpiły już w 2012 r., gdzie według wykazu nieuregulowanych zobowiązań wobec ZUS i innych wierzycieli wskazano zaległości za zobowiązania i odsetki nieterminowej spłaty zobowiązań 15.03.2010 r. Wynika to wprost z faktu, że na ten miesiąc i dalsze firma miała nieuregulowane składki, co w świetle art. 11 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze jest przesłanką wystarczającą do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli.

Dodatkowym argumentem potwierdzającym krytyczną sytuację badanej firmy Centrum (...) Sp. z o.o. jest analiza wskaźnikowa prezentująca kondycję firmy pod względem zagrożenia upadłością. Do analizy wykorzystano modele dyskryminacyjne: ogólny model A. dla spółek nienotowanych na giełdzie, model G. i S. dla spółek działających na rynku polskim, model (...) stosowany podobnie dla firm na rynku polskim. Wszystkie wyniki z wykorzystanych modeli wskazują na występowanie zagrożenia upadłością w kolejnych latach. Wyniki te mają wyłącznie charakter pomocniczy, ale w pełni potwierdzają powyżej prezentowane wnioski.

Analiza wyników bilansowych za lata 2012-2014 potwierdza występowanie okoliczności wyczerpujących warunki z art. 11 ust. 2 ustawy z 28.10.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze do ogłoszenia upadłości. Dowodem na to jest występowanie od sierpnia 2014 r. ujemnych kapitałów własnych co oznacza, że wartość ewidencyjna (...) Spółki Centrum (...) była niższa niż poziom jej zadłużenia. Na podstawie danych można stwierdzić, że przesłanki do ogłoszenia upadłości wystąpiły w dacie 31.12.2010 r. (dane bilansowe na dzień 31.12.2010 r.).

Wnioski – w rozumieniu art. 11 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze przesłanki do ogłoszenia upadłości wystąpiły na koniec 2014 r. Firma miała ujemne kapitały własne na dzień 31.12.2010 r. co oznacza, ze zadłużenie przewyższało wartość aktywów firmy. Jest to równoznaczne ze stwierdzeniem, że podstawowym źródłem finansowania działalności było zaciąganie coraz większych zobowiązań wobec dostawców i powiększanie salda zobowiązań publiczno – prawnych.

W rozumieniu prawa upadłościowego właściwym terminem zgłoszenia wniosku o upadłość firmy był 31.12.2010 r. według art. 11 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, gdyż przesłanki do ogłoszenia upadłości wystąpiły przed końcem roku, za jaki sprawozdania finansowe wykazały ujemny kapitał własny, co oznacza, że zadłużenie firmy było wyższe niż wartość ewidencyjna aktywów.

Właściwym terminem zgłoszenia wniosku o upadłość firmy był 15.03.2010 r. według art. 11 ust.1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze.

Wykaz wierzytelności z 2015 r. przedłożony pismem z 16.12.2015 r. do akt sprawy według wiedzy z zakresu księgowości aby mógł być uznany za prawidłowy musiałby wynikać z zapisów księgowych i musiałby być uwzględniony w bilansie firmy. Analiza cząstkowa wybranych elementów nie może prowadzić do odmiennych wniosków niż te które wynikają z analizy opartej na bilansach i rachunku wyników firmy. Z punktu widzenia art. 10 i 11 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze koniecznym jest analizowanie pełnych danych bilansowych w zakresie stwierdzenia występowania przesłanek do ogłoszenia upadłości, dlatego nie ma możliwości uwzględnienia cząstkowych danych wybranych wybiórczo bez ich konfrontacji z pełnymi danymi bilansowymi. W zakresie wierzytelności będących przedmiotem wyjaśnień ze strony ZUS (k. 392) nie było możliwe zajęcie stanowiska z punktu widzenia księgowości, albowiem wszelkie wierzytelności przysługujące spółce muszą znaleźć się w ewidencji księgowej a sam sposób zabezpieczenia możliwości ich egzekwowania nie ma żadnego wpływu na wnioski końcowe w przedmiotowej sprawie.

Sprzedaż dokonana w 2010 r. została uwidoczniona w księgach firmy i znajduje swoje odzwierciedlenie w bilansie. Tym samym z w/w powodów nie może mieć wpływu na treść wniosków końcowych. Sam sposób wykorzystania pozyskanych środków ze sprzedaży był przedmiotem autonomicznej decyzji zarządu firmy.

Kwoty wpłat od komornika wynikają z dokumentacji ZUS-u (k. 64,44).

Co do wdrożenia programu naprawczego Spółki Centrum (...) polegającego na zbyciu przedsiębiorstwa do Spółki (...) sp. z o.o. to analiza zawartej umowy zbycia przedsiębiorstwa nie wskazuje, że przedmiotem transakcji były także zobowiązania publicznoprawne – na stronie 8 umowy w paragrafie 2 pkt 12 zaznaczono, że przejmowane są zobowiązania związane z działalnością gospodarczą z wyłączeniem zobowiązań o charakterze publicznoprawnym i nie ma żadnego innego dokumentu, który odmiennie precyzowałby stan przejętych zobowiązań, wobec czego w/w program naprawczy nie ma wpływu na ocenę stanu wypłacalności spółki Centrum (...) i ustalenie daty jej niewypłacalności, a także daty, w której powinien być zgłoszony wniosek o jej upadłość.

Co się tyczy oceny zdolności spłaty zobowiązań wobec ZUS przez nabywcę przedsiębiorstwa to w świetle dostępnych sprawozdań (...) spółki (...) wynika, że w roku 2010 była w słabej kondycji finansowej, co potwierdzają wskaźniki oceny płynności finansowej, rentowności i zadłużenia. W kolejnych latach kondycja firmy nie uległa istotne znaczącej poprawie a w 2013 r. firma odnotowała stratę w wysokości – 805339,79 zł. Analiza firmy pod względem zagrożenia upadłością pokazuje, że takie zagrożenie występowało od 2010 r. przez kolejne lata do 2013 r. Za 2014 r. brak jest pełnych danych bilansowych (pasywa). Najsłabsze wyniki firma osiągnęła w 2013 r. Dopiero w 2014 r. zakończono rok obrotowy zyskiem ponad 1.000.000 zł.

Reasumując, przyjęcie przez firmę (...) Sp. z o.o. dodatkowych poza umową o zbyciu przedsiębiorstwa zobowiązań polegających na spłacie długów publiczno-prawnych wpłynęłoby znacząco niekorzystnie na i tak trudną sytuację finansową spółki (...).

Co się tyczy wierzytelności zabezpieczonych hipotecznie to zgodnie z wiedzą z zakresu księgowości bez względu na rodzaj zabezpieczenia wierzytelności jaki posiada spółka zostały uwidocznione w bilansie. Samo zabezpieczenie wpisem hipotecznym stanowi jedynie zwiększenie prawdopodobieństwa skuteczniejszej ich egzekucji i nie może stanowić źródła zwiększenia wierzytelności jakie widnieją w bilansie firmy.

(podstawowa pisemna opinia biegłego z zakresu księgowości A. G. (1) z załącznikami tabelarycznymi k.510- 531, pierwsza uzupełniająca pisemna opinia biegłego z zakresu księgowości A. G. (1) k. 559-561, druga uzupełniająca pisemna opinia biegłego z zakresu księgowości A. G. (1) z załącznikami tabelarycznymi k. 593-605)

Sąd Okręgowy dokonał powyższych ustaleń w oparciu o dokumentację przedłożoną do akt sprawy, dokumentację zgromadzoną w aktach organu rentowego, a także w oparciu o podstawową pisemną opinię i dwie pisemne uzupełniające opinie biegłego sądowego z zakresu księgowości A. G., a także w oparciu o zeznania świadków jednakże w takim jedynie w zakresie, w jakim – w/w osobowe źródła dowodowe, odnosiły się do rzeczywistej kondycji finansowej spółki i znalazły poparcie w pozostałym wiarygodnym materiale dowodowym.

Powołany przez Sąd biegły z zakresu księgowości A. G. miał za zadanie ustalenie od kiedy wystąpiły przesłanki do ogłoszenia upadłości Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Centrum (...) (obecna nazwa od 1.03.2015 r. Centrum (...) sp. z o.o. w likwidacji) w rozumieniu prawa upadłościowego, od jakiej daty sytuacja finansowa spółki uzasadniała zgłoszenie skutecznego wniosku o ogłoszenie upadłości , a od jakiej daty majątek spółki nie wystarczyłby, nawet, na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego oraz czy wdrożenie programu naprawczego poprzez sprzedaż przedsiębiorstwa na rzecz Spółki (...) mógł skutkować tym, że nabywca spłaciłby zadłużenie na rzecz ZUS, a także czy zabezpieczone hipotecznie wierzytelności oznaczały, że ZUS mógł uzyskać zaspokojenie zaległych należności składkowych. Wydając opinię biegły dysponował dokumentacją finansową spółki i jej następcy (nabywcy przedsiębiorstwa) za lata 2010 – 2014. Po ich analizie biegły określił datę niewypłacalność w ujęciu płynnościowym, kiedy to spółka, w sposób trwały, zaprzestała regulowania swoich zobowiązań wobec ZUS, z tytułu wszystkich należnych składek, określił też datę kiedy powinien być złożony wniosek o upadłość Spółki, a nadto przeanalizował kondycję finansową nabywcy przedsiębiorstwa od Spółki Centrum (...) i określił zdolność spółki (...) do zaspokojenia zaległości wobec ZUS przy przyjęciu, że zapisy w umowie zbycia tego przedsiębiorstwa wyłączające przejęcie odpowiedzialności zobowiązań publiczno-prawnych na nabywcę nie byłyby wiążące.

W ocenie Sądu podstawowa pisemna opinia złożona przez biegłego z zakresu księgowości A. G. wraz obiema uzupełniającymi pisemnymi opiniami tego biegłego stanowi w pełni wartościowe źródło dowodowe, gdyż opinie te są pełne i jasne, nie zawierają sprzeczności ani uchybień, które pozbawiałyby je wartości dowodowej, a nadto zostały w nich wyjaśnione wszystkie zastrzeżenia zgłaszane przez strony w toku postępowania. Po złożeniu przez biegłego drugiej opinii uzupełniającej pełnomocnik G. R. nie zgłosił dalszych zastrzeżeń odnośnie kwestii, które były przedmiotem opinii biegłego. Natomiast dalsze zastrzeżenia zgłaszane przez pełnomocnika wnioskodawców R. R. (1) i A. P. (1) zdaniem Sądu stanowiły wyłącznie polemikę z wnioskami końcowymi sformułowanymi przez biegłego i stanowiły jedynie wyraz niezadowolenia z niekorzystnej dla strony odwołującej opinii biegłego, ograniczając się de facto do zaprezentowania własnego subiektywnego stanowiska odwołujących i ich oceny kondycji finansowej Spółki w dacie uznanej przez biegłego za datę niewypłacalności Spółki Centrum (...) oraz kondycji finansowej nabywcy przedsiębiorstwa od tej Spółki, tj. Spółki (...).

Wskazać należy, że dla obalenia twierdzeń biegłego specjalisty nie wystarcza przeświadczenie strony, iż fakty wyglądają inaczej, lecz koniecznym jest również rzeczowe wykazanie, iż wystawiona przez biegłego opinia jest niespójna bądź merytorycznie błędna. Na gruncie rozpoznawanej sprawy poza twierdzeniami samej strony nie zostały przedstawione żadne merytorycznie zarzuty, które poddawałyby w wątpliwość rzetelność ostatecznie sformułowanych wniosków biegłego z zakresu księgowości A. G..

Analiza dalszych zastrzeżeń pełnomocnika odwołujących R. R. i A. P. i zestawienie ich z treścią podstawowej i obu pisemnych uzupełniających opinii biegłego księgowego wskazuje, że skarżący nie sformułowali żadnych merytorycznych zarzutów, które mogłyby podważyć wartość dowodową tego opinii biegłego, a jedynie powielali dotychczasowe argumenty, do których biegły już się odniósł w swoich uzupełniających pisemnych opiniach.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z dalszej ustnej opinii w/w biegłego z zakresu księgowości, gdyż w ocenie Sądu przedmiotowy wniosek zmierzał jedynie do wydłużenia postępowania. Mając na uwadze kategoryczną treść kolejnych opinii uzupełniających złożonych przez biegłego, należy uznać, że wszelkie wątpliwości zostały w sposób jednoznaczny, stanowczy, w sposób rzetelny i z poszanowaniem zasad logiki wyjaśnione przez biegłego, który wyjaśnił precyzyjnie na czym polega różnica w ocenie odwołujących i ocenie biegłego specjalisty badanych zagadnień na gruncie art. 11 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, a także dlaczego argumenty podnoszone przez pełnomocnika wnioskodawców nie mogły wpłynąć na wnioski końcowe sformułowane w opinii biegłego.

W ocenie Sądu ustalony w sprawie stan faktyczny jest wystarczający do wydania rozstrzygnięcia, a ewentualna kolejna uzupełniająca ustna opinia tego biegłego lub opinia innego biegłego tej specjalności, gdyby została dopuszczona na wniosek zgłoszony przez pełnomocnika skarżących, nie mogłaby podważyć zgromadzonego materiału dowodowego, co do zaistnienia przesłanek ich odpowiedzialności za zobowiązania spółki, natomiast zmierzałaby jedynie do przewlekłości postępowania.

Dlatego Sąd na rozprawie 10.11.2020 r. oddalił wnioski pełnomocnika R. R. i A. P. o dopuszczenie dowodu z innego biegłego z zakresu księgowości, a także o dopuszczeni dowodu z uzupełniającej ustnej opinii biegłego A. G. na podstawie art. 235² § 1 pkt 5 kpc, uznając, że materiał sprawy był wystarczający dla wydania rozstrzygnięcia a wnioski te zmierzały jedynie do przedłużenia postępowania.

Ponadto Sąd oddalił wniosek tego pełnomocnika o przesłuchanie w charakterze strony A. P. z uwagi na nieusprawiedliwione niestawiennictwo tego wnioskodawcy na rozprawie. Pełnomocnik nie wskazał we wniosku o odroczenie rozprawy jakiejkolwiek przyczyny usprawiedliwiającej jego nieobecność. Zgodnie z art. 237 k.p.c. niestawiennictwo stron na termin rozprawy co do zasady nie wstrzymuje przeprowadzenia dowodów, nie stanowi też jakiejkolwiek przeszkody do oddalenia wniosku dowodowego strony, którego sąd orzekający nie uwzględnia. W ocenie Sądu Okręgowego udział w rozprawie jest prawem strony, a nie jej obowiązkiem. Z prawa tego strona może skorzystać lub nie. Jeśli jednak niestawiennictwo strony, nie jest skutkiem okoliczności o jakich stanowi art. 214 k.p.c. i art. 214¹ k.p.c., Sąd nie ma podstaw do odraczania rozprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania są nieuzasadnione.

Należy w n/n sprawie odwołać się do przepisów ustawy z dnia
29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. 2017 poz. 201 ze zm.), które na mocy art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1778 ze zm.) mają odpowiednie zastosowanie do należności z tytułu składek - m. in. w zakresie odpowiedzialności osób trzecich za zobowiązania składkowe - tj. art. art. 91, art. 107 § 1 i 2 pkt 2, 4, art. 108 § 1, art. 116 i art. 118 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa

Jak stanowi art. 32 ustawy systemowej, przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne mają odpowiednie zastosowanie do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń.

W myśl przepisu art. 116 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa i niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1649), tzn. 01.01.2016 r., za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1. nie wykazał, że:

a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo

b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego; nastąpiło bez jego winy;

2. nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Zgodnie z art. 116 § 2 odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upłynął w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu. Stosownie do § 4 art. 116 Ordynacji podatkowej, przepisy art. 116 § 1 i 2 stosuje się również do byłego członka zarządu.

Przepis opisany powyżej stanowi wyjątek od zasady, że spółka kapitałowa odpowiada za swoje zobowiązania jedynie własnym majątkiem, inne zaś podmioty, w szczególności akcjonariusze (udziałowcy) czy też władze spółki takiej odpowiedzialności nie ponoszą.
W tym kontekście przepisy szczególne statuujące tego rodzaju wyjątkową odpowiedzialność winny być wykładane w sposób rygorystycznie ścisły, który nie prowadzi do rozszerzenia odpowiedzialności poza ramy przesłanek ustawowych.

Odpowiedzialność członków zarządu określona w §1, obejmuje zaległości składkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członków zarządu.

Natomiast zgodnie z art. 107 § 1 i 2 pkt 2 i 4 cyt. ustawy Ordynacja podatkowa odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości z tytułu składek wynikające
z prowadzenia działalności i odsetki za zwłokę oraz koszty egzekucyjne.

Stosownie do treści art. 116a. § 1 ordynacji podatkowej, za zaległości podatkowe innych osób prawnych niż wymienione w art. 116 odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie organów zarządzających tymi osobami. Przepis art. 116 stosuje się odpowiednio. Zgodnie z § 2 art. 116 a za zaległości podatkowe stowarzyszenia powstałe przed jego wpisem do właściwego rejestru odpowiadają solidarnie osoby działające na rzecz stowarzyszenia do chwili wpisu. W § 3 art. 116a postanowiono, że członek zarządu stowarzyszenia zwykłego odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze stowarzyszeniem i pozostałymi członkami zarządu za zaległości podatkowe stowarzyszenia.

Do orzeczenia o odpowiedzialności członka zarządu Spółki za zobowiązania składkowe organ rentowy jest obowiązany wykazać jedynie okoliczność pełnienia obowiązków członka zarządu w czasie powstania zobowiązania składkowego, które przerodziło się w zaległość składkową spółki oraz bezskuteczność egzekucji przeciwko Spółce, bowiem ciężar wykazania którejkolwiek okoliczności uwalniającej odpowiedzialność, spoczywa na członku zarządu (wyrok NSA w B. z 6.03.2003 r. SA (...)/03 POP (...)).

Odpowiedzialność członków zarządu dotyczy wyłącznie zobowiązań podatkowych – składkowych, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu (por. wyrok (...) SA/R. 886/02 POP (...) i wyrok NSA w W. z 3.03.2004r. (...) SA 315/02, L.).

Do przyjęcia odpowiedzialności członka zarządu za zobowiązania
z tytułu nieopłacenia składki na ubezpieczenie społeczne konieczne jest ustalenie,
że zobowiązania te powstały w czasie pełnienia przez niego obowiązków członka zarządu, przerodziły się w zaległości spółki, a egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 3.03.2004r. III AUa 477/03 OSA 2004/12/28).

Podkreślić w tym miejscu należy, że za zaległości podatkowe, składkowe spółki
z ograniczeniem odpowiedzialności odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, chyba,
że członek zarządu wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono upadłość lub wszczęto postępowanie układowe, albo że nie zgłoszenie upadłości lub postępowania układowego, nastąpiły nie z jego winy, bądź wskaże on mienie z którego egzekucja jest możliwa (wyrok NSA w G. z 19.09.2003r. (...)/Gd 56/01, L.).

Tak więc, aby organ rentowy mógł przypisać członkowi zarządu odpowiedzialność za jej zobowiązania składkowe powinien zgodnie z art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej wykazać między innymi całkowitą lub częściową bezskuteczność egzekucji. Cytowany przepis natomiast nie wymaga umorzenia postępowania egzekucyjnego wobec bezskuteczności egzekucji (wyrok NSA- Ośrodek Zamiejscowy w L. z 7.05.2001r -1 SA /Lu (...)).

Należy podkreślić, że w niniejszej sprawie wnioskodawcy nie wykazali, aby wystąpiła jakakolwiek przesłanka egzoneracyjna z art. 116 § 1 ordynacji podatkowej, pozwalająca na uniknięcie przez nich tej odpowiedzialności.

W rozpoznawanej sprawie, skarżonymi decyzjami z dnia 30 grudnia 2015 r. ZUS stwierdził, że wnioskodawcy są jako byli członkowie zarządu subsydiarnie odpowiedzialni solidarnie za zobowiązania składkowe Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Centrum (...) we wskazanych w tych decyzjach kwotach za zaległości składkowe wraz z odsetkami i kosztami egzekucyjnymi.

Bezspornym było, że w okresie objętym zaskarżonymi decyzjami wnioskodawcy pełnili funkcję członków zarządu rzeczonej spółki, albowiem wynika to z informacji odpowiadającej odpisowi pełnemu z rejestru przedsiębiorców KRS na dzień 30.10.2018 r. zalegającego za kartą 435-448.

Kwestia bezskuteczności egzekucji prowadzonej przeciwko spółce z tytułu zaległości składkowych nie budzi wątpliwości Sądu, albowiem ze zgromadzonych w sprawie dowodów wynika, że ze strony ZUS były podejmowane następujące czynności celem ściągnięcia składek ZUS: postępowanie egzekucyjne Dyrektora II Oddziału ZUS – zajęcie rachunku bankowego z dnia 11.02.2011 r., postępowanie egzekucyjne Dyrektora II Oddziału ZUS – zajęcie wierzytelności u W. A. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Katowice Zachód w Katowicach z dnia 28.10.2011 r., postępowanie egzekucyjne Dyrektora II Oddziału ZUS – zajęcie rachunku bankowego z dnia 28.10.2011 r. z uwagi na zbieg egzekucji tytuły KM - (...)- (...) zostały przesłane do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy D. D.. Postępowanie egzekucyjne przyniosło następujące wpłaty do komornika sądowego: 29.05.2014 r. 60788,16 zł, 3.06.2014 r. 6031,50 zł, 12.06.2014 r. 5947,37 zł. Kwoty wpłat od komornika wynikają z dokumentacji ZUS-u (k. 64,44). Dalsza egzekucja okazała się zaś nieskuteczna. Pierwsze tytuły egzekucyjne ZUS wystawił 18.02.2011 r. Kolejne po postanowieniu Sądu tytuły KM- (...)- (...) zostały przesłane do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy D. D..

Sąd zważył, że za zaległości podatkowe, składkowe spółki z ograniczeniem odpowiedzialności odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko Spółce okaże się bezskuteczna, chyba, że członek zarządu wykazuje, że we właściwym czasie zgłoszono upadłość lub wszczęto postępowanie układowe, albo że nie zgłoszenie upadłości lub postępowania układowego, nastąpiły nie z jego winy, bądź wskaże on mienie z którego egzekucja jest możliwa. Tak więc, aby organ rentowy mógł przypisać członkowi zarządu spółki z o.o. odpowiedzialność za jej zobowiązania składkowe, powinien zgodnie z art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej wykazać między innymi całkowitą lub częściową bezskuteczność egzekucji. Cytowany przepis, natomiast, nie wymaga umorzenia postępowania egzekucyjnego wobec bezskuteczności egzekucji.

Pojęcie bezskutecznej egzekucji obejmuje również niezaspokojenie należności składkowych w postępowaniu upadłościowym zakończonym likwidacją spółki (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 8 stycznia 2014 r. III AUa 1270/13 , wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 sierpnia 2009 r. III UK 14/09 OSNP 2011/7-8/108).

Mając na uwadze powyższe rozważania w badanej sprawie egzekucja ZUS z majątku spółki okazała się nieskuteczna, wobec czego zaistniała przesłanka odpowiedzialności członków zarządu.

Również istnienie zaległości składkowych spółki względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie ulega wątpliwości.

W judykaturze w sposób jednolity przyjmuje się, że w postępowaniu zmierzającym do wydania decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej nie może być już badana kwestia wysokości należności podatkowych/ tytułem nieuiszczonych składek wobec organu rentowego (por. wyrok NSA z dnia 15 listopada 2011 r., (...) 894/10 LEX nr 1151404). W podobnym kierunku wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10 września 2014 r. ( I (...)), który co prawda zapadł w realiach ustawy podatkowej, jednakże stosowanej odpowiednio do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Stwierdzono bowiem, że postępowanie w sprawie orzeczenia odpowiedzialności osoby trzeciej za zaległości podatkowe spółki nie służy do weryfikowania kwot wykazanych w deklaracjach podatkowych. Zasadność, wymagalność i wykonalność zobowiązania samego podatnika w podatku dochodowym od osób prawnych nie podlega rozstrzygnięciu w postępowaniu w sprawie odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, byłego członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, wbrew skorygowanej deklaracji, która stała się podstawą wystawienia w stosunku do podatnika tytułu wykonawczego, realizowanego przez organ egzekucyjny. Ustawodawca nie przyznał osobie trzeciej, byłemu członkowi zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, legitymacji do ingerowania w stosunek prawny czy to pomiędzy podatnikiem, a organem podatkowym, czy pomiędzy zobowiązanym podatnikiem a wierzycielem podatkowym, w zakresie zasadności, wymagalności i wykonalności zobowiązania w podatku dochodowym od osób prawnych.

Z akt sprawy wynika, że decyzją z 7.07.2015 r. ZUS Inspektorat w Ł. stwierdził, że Centrum (...) Sp. z o.o. jest dłużnikiem ZUS z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 422994,57 zł, w tym: 1/ z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od lutego do lipca 2010 r. w kwocie 227657 zł, odsetek za zwłokę 130037 zł, kosztów upomnień 26,40 zł, kosztów egzekucyjnych 14837,60 zł, 2/ z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od lutego do września 2010 r. w kwocie 30913,67 zł, odsetek za zwłokę 17396 zł, kosztów upomnienia 20,40 zł, kosztów egzekucyjnych 2106,50 zł.

Z opinii biegłego z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw i księgowości A. G. wynika, że Centrum (...) Sp. z o.o. miała najstarsze nieuregulowane zobowiązania wobec ZUS z 2010 r. dotyczące miesiąca lutego 2010 r. z datą wymagalności 15.03.2010 r. i od tej daty zobowiązania niespłacane wobec ZUS przyrastały w każdym miesiącu aż do lipca 2010 r. Biegły A. G. wskazał, że okoliczności te pozwalają na sformułowanie stwierdzenia, że zaległości w regulowaniu składek ZUS miały charakter trwały. Biegły A. G. na podstawie analizy dostępnej dokumentacji ustalił, że zaległości Centrum (...) Sp. z o.o.:

- na FUS wynosiły za luty 2010 r. 73027,75 zł data wymagalności 15.03.2010 r., za marzec 2010 r. 88513,36 zł data wymagalności 15.04.2010 r., za kwiecień 2010 r. 56838,79 zł data wymagalności 10.05.2010 r., za maj 2010 r. 60647,83 zł data wymagalności 15.06.2010 r., za czerwiec 2010 r. 68328,67 zł data wymagalności 15.07.2010 r., za lipiec 2010 r. 87562,24 zł data wymagalności 16.08.2010 r.

- na FUZ wynosiły: za luty 2010 r. 3,52 zł data wymagalności 15.03.2010 r., za lipiec 2010 r. 30820,04 zł data wymagalności 16.08.2010 r.,

- na FP i FGŚP wynosiły: za luty 2010 r. 71,37 zł data wymagalności 15.03.2010 r.,

przy czym zaległości te obejmują dodatkowego obciążenia z tytułu odsetek od nieterminowej zapłaty.

Reasumując, dwie pierwsze przesłanki odpowiedzialności członka zarządu zostały spełnione.

W tej sytuacji odwołujący się od odpowiedzialności za zaległe składki mogliby uwolnić się tylko wtedy gdyby wykazali, że we właściwym czasie zgłoszony został wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe albo też niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło bez ich winy.

W n/n sprawie poza sporem pozostaje, że wnioskodawcy nie składali wniosku o ogłoszenie upadłości i otwarcie (...) spółki Centrum (...).

Tymczasem, aby nie ponosić solidarnej odpowiedzialności ze spółką z ograniczoną odpowiedzialnością za jej zaległości składkowe powstałe w okresie pełnienia funkcji członka jej zarządu, osoba piastująca wówczas tą funkcję powinna wykazać, że spółka złożyła wniosek o ogłoszenie upadłości w czasie, który realnie pozwalał na ochronę zagrożonych interesów wierzycieli. Nie ma przy tym wątpliwości, że ustalając "właściwy czas", na złożenie wniosku o upadłość, o którym mowa w przepisie art. 116 ustawy Ordynacja podatkowa, należy posiłkować się art. 11 ustawy prawa upadłościowego i naprawczego z dnia 28 lutego 2003 r. /Dz.U.2019.498 t.j./

Zgodnie z dyspozycją art.10 ustawy w brzmieniu obowiązującym w okresie, gdy powstawały sporne należności (por. w tym zakresie wyrok WSA w Kielcach z dnia 14.04.2011 r, (...) /Ke 197/11/ oraz ostatecznie został zgłoszony wniosek o ogłoszenie upadłości przesłanką ogłoszenia upadłości jest niewypłacalność dłużnika.

Przepis art.11 ust.1 tej ustawy, także w brzmieniu jak wyżej, określający, kiedy istnieje niewypłacalność stanowiąca podstawę ogłoszenia upadłości stanowi, iż następuje to wtedy, gdy dłużnik nie wykonuje swoich zobowiązań, które są wymagalne. Dotyczy to tak zobowiązań cywilnoprawnych, jak i publicznoprawnych.

Przepis art. 11 ust. 2 reguluje drugą postać niewypłacalności. Dotyczy on osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, ale którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną. Te podmioty są niewypłacalne także wtedy, gdy ich zobowiązania przekroczą wartość ich majątku i to nawet wtedy, gdy na bieżąco wykonują swoje zobowiązania.

Ewentualne ogłoszenie upadłości każdorazowo jest poprzedzone oceną czy majątek dłużnika jest wystarczający co najmniej na pokrycie kosztów takiego postępowania.

W przypadku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, Sąd – zgodnie z art.13 ust.1 – zobowiązany jest wniosek o ogłoszenie upadłości oddalić.

Termin zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości określa art.21 ust.1 cytowanej ustawy w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania spornej decyzji – w brzmieniu jak powyżej , zgodnie z którym dłużnik jest obowiązany zgłosić taki wniosek nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości.

Każda z dwóch przyczyn ogłoszenia upadłości ma samodzielny charakter, a to oznacza, że dysponujący sporym majątkiem dłużnik będzie uznany za upadłego, jeżeli zaprzestał w sposób trwały płacenia długów./tak postanowienie SN z dnia 19.12.2002 r, (...) 342/01/. Każda z nich uzasadnia wniosek o ogłoszenie upadłości. /wyrok WSA we Wrocławiu, z dnia 17.09.2008 r, I SA /Wr 779/08, LEX nr 491487/

Dla oceny niewypłacalności nie ma znaczenia kondycja finansowa podmiotu, w tym również okoliczność osiągania przez podmiot przychodów, a także otrzymywania darowizn. W tym przypadku istotny jest jedynie obiektywny stan nieregulowania przez podmiot wymagalnych zobowiązań. /tak wyrok WSA w Poznaniu z dnia 19.06.2018, I SA/Po 266/18, Lex nr 2513929/, bowiem art. 11 ust. 1 ustawodawca nie powiązał stanu niewypłacalności ze stanem majątku dłużnika, ale z jego zachowaniem, a konkretnie zaniechaniem – zaprzestaniem płacenia długów. Przyczyna niewypłacalności , związana z zaprzestaniem wykonywania wymagalnych zobowiązań sprawia, że badanie „właściwego” czasu na zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości z tego właśnie powodu nie wymaga analizy stanu majątku spółki i tego, czy zobowiązania przekraczają jego wartość. W takim przypadku istotny jest obiektywny stan nieregulowania wymagalnych zobowiązań. Niewypłacalność istnieje więc nie tylko wtedy, gdy dłużnik nie ma środków, lecz także wtedy, gdy dłużnik nie wykonuje zobowiązań z innych przyczyn (por. wyroki: NSA z 19 grudnia 2017 r. sygn. akt I FSK 1318/17, NSA z 22 listopada 2017 r. sygn. akt I FSK 1138/16, WSA w Poznaniu z 7 listopada 2017 r. sygn. akt I SA/Po 525/17, WSA w Poznaniu z 5 października 2017 r. sygn. akt I SA/Po 610/17, NSA z 25 października 2016 r. sygn. akt 2557/14/.

Przesłanki uzasadniające złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości następują od momentu zaprzestania przez spółkę spłaty wymagalnych zobowiązań pieniężnych lub gdy zobowiązania spółki przekroczyły wartość jej majątku, nawet jeśli na bieżąco były spełniane bieżące zobowiązania. /tak wyrok NSA w W. , I (...) 380/11, Lex nr 1113109/,

Nieistotne jest, czy dłużnik nie wykonuje wszystkich zobowiązań, czy tylko niektórych z nich, nieistotny jest rozmiar nie wykonywanych przez dłużnika zobowiązań , bowiem nawet niewykonywanie zobowiązań o niewielkiej wartości oznacza jego niewypłacalność. /tak Wyrok WSA z dnia 29.01.2008 r I SA (...). Dla określenia , czy istnieją podstawy ogłoszenia upadłości istotne znaczenie ma wyłącznie to, czy dłużnik nie wykonuje wymagalnych zobowiązań. /tak wyro NSA z dnia 12.04.2018 r, I (...), LEX nr 2487316/

Właściwy czas do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest przesłanką obiektywną, ustalaną w oparciu o okoliczności faktyczne każdej sprawy. Dla jego określenia nie ma znaczenia subiektywne przekonanie członków zarządu./tak wyrok NSA w W. z dnia 8.03.2011, I (...) 392/10, Lex nr 1079514/

Ustalenie zatem, czy we właściwym czasie zgłoszono upadłość wymaga uprzedniego ustalenia, czy i kiedy zaprzestano płacenia długów lub czy i kiedy ujawniono, że majątek spółki nie wystarcza na płacenie długów ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 19 lutego 1997r I ACa 33/97 Apel.L.. 1997/3/15).

Nie ma podstaw do traktowania zaległości składkowych (długu) wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jako niemających znaczenia w aspekcie sytuacji finansowej spółki i przyjęcia w związku z tym, że nie doszło do trwałego zaprzestania spłaty długu./Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2006 r. ,I UK 324/05 , LEX nr 278531/.

Przytoczyć w tym miejscu należy pogląd Sądu Najwyższego, iż dla wystąpienia określonej w art. 11 ust. 1 przesłanki niewykonywania wymagalnych zobowiązań wystarczające jest, że dłużnik z powodu braku środków płatniczych nie zaspokaja wierzyciela posiadającego znaczną wierzytelność (wyrok z 15 grudnia 2015 r., III UK 39/15). Tożsamy z tym stanowiskiem pogląd wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z 5 października 2016 r. (II UK 343/15) wskazując, iż: "niewypłacalność przedsiębiorcy w rozumieniu art. 11 § 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe polega na niemożności jednoczesnego spłacania wszystkich długów, zatem muszą być zaspokajane równoprawnie interesy wszystkich wierzycieli, a nie tylko interesy wierzycieli uprzywilejowanych (wybranych). W rezultacie nie ma podstaw do traktowania zaległości składkowych wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jako pozbawionych znaczenia w aspekcie sytuacji finansowej spółki i przyjęcia w związku z tym, że - mimo powstania tych zaległości - nie doszło do trwałego zaprzestania spłaty długów". Już zatem długotrwałe i dotyczące "znacznej wierzytelności" niewykonywanie przez płatnika składek wymagalnych zobowiązań tylko wobec ZUS uzasadniało przyjęcie niewypłacalności spółki,

Z ustaleń Sądu, poczynionych w oparciu o opinię biegłego ds. księgowości wynika, iż z analiza niespłaconych zobowiązań Spółki Centrum (...) wobec ZUS wskazuje, że zaległości miały charakter stały i w kolejnych miesiącach permanentnie powiększały saldo zobowiązań zarówno w zakresie składek finansowych przez płatnika, jak i składek finansowych przez ubezpieczonego. Zaległości te poczynając od najstarszych powstały: składki na FUS od lutego 2010 r. z datą wymagalności 15.03.2010 r., składki na FUZ od lutego 2010 r. z datą wymagalności 15.03.2010 r., na FP i FGŚP od lutego 2010 r. z datą wymagalności 15.03.2010 r. Z opinii biegłego A. G. wynika, że fakt nieopłacania należnych składek dowodzi tego, że permanentnie w sposób stały firma zaniechała regulowania swoich zobowiązań wobec ZUS.

Biegły A. G. w złożonej do akt opinii wskazał, że zadłużenie dotyczy kolejnych miesięcy i powiększało się permanentnie poczynając od 15.03.2010 r. co wyklucza możliwość zastosowania art. 12 ustawy z 28.02.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze.

Zgodnie z opinią biegłego A. G. na podstawie dat zaległych nieuregulowanych zobowiązań można stwierdzić, że przesłanki do ogłoszenia upadłości z powodu niewykonywania wymagalnych zobowiązań wystąpiły 15.03.2010 r. W efekcie z punktu widzenia wiedzy z zakresu księgowości z opinii biegłego wynika, że należy przyjąć, że zobowiązania miały charakter trwały i nie zachodziły przesłanki wymienione w art. 12 Prawo upadłościowe i naprawcze.

Ponadto zgodnie z opinią biegłego A. G. w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze przesłanki do ogłoszenia upadłości wystąpiły już w 2012 r., gdzie według wykazu nieuregulowanych zobowiązań wobec ZUS i innych wierzycieli wskazano zaległości za zobowiązania i odsetki nieterminowej spłaty zobowiązań 15.03.2010 r. Biegły A. G. wskazał w sporządzonej opinii, że wynika to wprost z faktu, że na ten miesiąc i dalsze firma miała nieuregulowane składki, co w świetle art. 11 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze jest przesłanką wystarczającą do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzycieli. Z opinii biegłego A. G. wynika też, że dodatkowym argumentem potwierdzającym krytyczną sytuację badanej firmy Centrum (...) Sp. z o.o. jest analiza wskaźnikowa prezentująca kondycję firmy pod względem zagrożenia upadłością. Biegły A. G. wyjaśnił, że do analizy wykorzystano modele dyskryminacyjne: ogólny model A. dla spółek nienotowanych na giełdzie, model G. i S. dla spółek działających na rynku polskim, model (...) stosowany podobnie dla firm na rynku polskim i wskazał, że wszystkie wyniki z wykorzystanych modeli wskazują na występowanie zagrożenia upadłością w kolejnych latach. Biegły zaznaczył, że wyniki te mają co prawda wyłącznie charakter pomocniczy, ale w pełni potwierdzają powyżej prezentowane wnioski.

Z opinii biegłego A. G. wynika także, że analiza wyników bilansowych za lata 2012-2014 potwierdza występowanie okoliczności wyczerpujących warunki z art. 11 ust. 2 ustawy z 28.10.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze do ogłoszenia upadłości, albowiem wynika to z występowania od sierpnia 2014 r. ujemnych kapitałów własnych co oznacza, że wartość ewidencyjna (...) Spółki Centrum (...) była niższa niż poziom jej zadłużenia. Biegły A. G. wyjaśnił, że na podstawie danych można stwierdzić, że przesłanki do ogłoszenia upadłości wystąpiły w dacie 31.12.2010 r. (dane bilansowe na dzień 31.12.2010 r.).

Z opinii biegłego A. G. wynika, że w rozumieniu art. 11 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze przesłanki do ogłoszenia upadłości wystąpiły na koniec 2014 r. Firma miała ujemne kapitały własne na dzień 31.12.2010 r. co oznacza, ze zadłużenie przewyższało wartość aktywów firmy, co jest równoznaczne ze stwierdzeniem, że podstawowym źródłem finansowania działalności było zaciąganie coraz większych zobowiązań wobec dostawców i powiększanie salda zobowiązań publiczno – prawnych.

Sąd zważył, że zgodnie z opinią biegłego A. G. w rozumieniu prawa upadłościowego właściwym terminem zgłoszenia wniosku o upadłość firmy był 31.12.2010 r. według art. 11 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, gdyż przesłanki do ogłoszenia upadłości wystąpiły przed końcem roku, za jaki sprawozdania finansowe wykazały ujemny kapitał własny, co oznacza, że zadłużenie firmy było wyższe niż wartość ewidencyjna aktywów.

Biegły A. G. wskazał w wydanej opinii, że właściwym terminem zgłoszenia wniosku o upadłość firmy był 15.03.2010 r. według art. 11 ust.1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze.

Odwołujący się w żaden sposób nie wykazali okoliczności ekskulpacyjnych, wymienionych w przepisie art. 116 Ordynacji podatkowej. Skarżący nie przedstawili jakichkolwiek merytorycznych argumentów, które mogłyby prowadzić do odmiennej konkluzji.

Sąd zważył bowiem, że z opinii biegłego A. G. wynika, że wykaz wierzytelności z 2015 r. przedłożony pismem z 16.12.2015 r. do akt sprawy według wiedzy z zakresu księgowości aby mógł być uznany za prawidłowy musiałby wynikać z zapisów księgowych i musiałby być uwzględniony w bilansie firmy. Biegły A. G. wyjaśnił, że analiza cząstkowa wybranych elementów nie może prowadzić do odmiennych wniosków niż te które wynikają z analizy opartej na bilansach i rachunku wyników firmy. Biegły podkreślił, że z punktu widzenia art. 10 i 11 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze koniecznym jest analizowanie pełnych danych bilansowych w zakresie stwierdzenia występowania przesłanek do ogłoszenia upadłości, dlatego nie ma możliwości uwzględnienia cząstkowych danych wybranych wybiórczo bez ich konfrontacji z pełnymi danymi bilansowymi. W zakresie wierzytelności będących przedmiotem wyjaśnień ze strony ZUS (k. 392) nie było możliwe zajęcie stanowiska z punktu widzenia księgowości, albowiem wszelkie wierzytelności przysługujące spółce muszą znaleźć się w ewidencji księgowej a sam sposób zabezpieczenia możliwości ich egzekwowania nie ma żadnego wpływu na wnioski końcowe w przedmiotowej sprawie.

Z opinii biegłego A. G. wynika też, że sprzedaż przedsiębiorstwa należącego do Spółki Centrum (...) dokonana w 2010 r. została uwidoczniona w księgach firmy i znajduje swoje odzwierciedlenie w bilansie, wobec czego nie może mieć wpływu na treść wniosków końcowych opinii. Jednocześnie biegły wskazał, że sposób wykorzystania pozyskanych środków ze sprzedaży był przedmiotem autonomicznej decyzji zarządu firmy.

Odnosząc się do kwestii wdrożenia programu naprawczego Spółki Centrum (...) polegającego na zbyciu przedsiębiorstwa do Spółki (...) sp. z o.o. to biegły A. G. wskazał, że wobec treści zawartej umowy zbycia przedsiębiorstwa, w której na stronie 8 umowy w paragrafie 2 pkt 12 zaznaczono, że przejmowane są zobowiązania związane z działalnością gospodarczą z wyłączeniem zobowiązań o charakterze publicznoprawnym oraz wobec tego, że nie ma żadnego innego dokumentu, który odmiennie precyzowałby stan przejętych zobowiązań, rzeczony program naprawczy nie ma wpływu na ocenę stanu wypłacalności spółki Centrum (...) i ustalenie daty jej niewypłacalności, a także daty, w której powinien być zgłoszony wniosek o jej upadłość.

Ponadto Sąd zważył, że z opinii biegłego A. G. wynika, że co do kwestii oceny zdolności spłaty zobowiązań wobec ZUS przez nabywcę przedsiębiorstwa to należy przyjąć, iż w świetle dostępnych sprawozdań (...) spółki (...) w roku 2010 była ona w słabej kondycji finansowej, co potwierdzają wskaźniki oceny płynności finansowej, rentowności i zadłużenia. Biegły A. G. wskazał, że w kolejnych latach kondycja firmy nie uległa istotne znaczącej poprawie a w 2013 r. firma odnotowała stratę w wysokości – 805339,79 zł, zaś analiza firmy pod względem zagrożenia upadłością pokazuje, że takie zagrożenie występowało od 2010 r. przez kolejne lata do 2013 r. Za 2014 r. brak jest pełnych danych bilansowych (pasywa). Z opinii biegłego A. G. wynika, że najsłabsze wyniki firma osiągnęła w 2013 r. i dopiero w 2014 r. zakończono rok obrotowy zyskiem ponad 1.000.000 zł.

W tym stanie rzeczy należy podzielić wnioski końcowe wynikające z opinii biegłego A. G., że przyjęcie przez firmę (...) Sp. z o.o. dodatkowych poza umową o zbyciu przedsiębiorstwa zobowiązań polegających na spłacie długów publiczno-prawnych wpłynęłoby znacząco niekorzystnie na i tak trudną sytuację finansową spółki (...).

Co do wierzytelności zabezpieczonych hipotecznie to z opinii biegłego A. G. wynika zaś, że bez względu na rodzaj zabezpieczenia wierzytelności jaki posiada spółka, który zostały uwidocznione w bilansie, to samo zabezpieczenie wpisem hipotecznym stanowi jedynie zwiększenie prawdopodobieństwa skuteczniejszej ich egzekucji i nie może stanowić źródła zwiększenia wierzytelności jakie widnieją w bilansie firmy.

Wreszcie nieskuteczny okazał się zarzut przedawnienia, bo o ile argumentacja zawarta w stanowisku odwołujących się nie jest pozbawiona sensu, to jednak doprowadziła stronę skarżącą do błędnych wniosków. Otóż w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych obowiązuje zasada oceny prawidłowości decyzji według stanu istniejącego w dacie jej wydania. Mimo że sąd ubezpieczeń społecznych rozpoznaje sprawę merytorycznie na nowo, to jednak jako organ kontrolny wobec organu rentowego ma obowiązek odniesienia się do stanu rzeczy istniejącego w dacie wydania decyzji. Z tej przyczyny obowiązująca w „klasycznym” procesie cywilnym reguła wyrażona w art. 316 § 1 KPC, zgodnie z którą sąd bierze pod uwagę stan rzeczy z chwili zamknięcia rozprawy, doznaje wyjątku w postępowaniu odrębnym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, ze względu na jego szczególny, odwoławczy charakter. Wyjątek od reguły z art. 316 § 1 KPC, czyli orzekanie według stanu z chwili wydania decyzji, dotyczy w szczególności spraw, których przedmiotem nie jest przyznanie świadczenia z ubezpieczenia społecznego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2013 r., I UK 55/13). Wobec tego rolą Sądu było zbadanie prawidłowości decyzji organu rentowego, biorąc pod uwagę okoliczności istniejące w dacie jej wydania. Sąd dokonał więc analizy, na zarzut strony skarżącej, czy na dzień 30.12.2015 r. dochodzone przeciwko odwołującym wierzytelności utrzymywały swój byt. Na tak postawione pytanie należy odpowiedzieć twierdząco. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych w sposób autonomiczny reguluje instytucję przedawnienia. Zgodnie z art. 24 ust. 5c tejże ustawy bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości. Po przerwaniu bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego lub jego umorzeniu. Natomiast przedawnienie należności z tytułu składek wynikających z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej lub następcy prawnego następuje po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym decyzja została wydana ( art. 24 ust. 5d). Niemniej jednak przepisy te nie znajdują bezpośredniego zastosowania w przedmiotowej sprawie. Odrębność regulacji prawnej z art. 24 ust. 5d u.s.u.s. w odniesieniu do odpowiedzialności osoby trzeciej jest uzasadniona charakterem tej odpowiedzialności tj. jej subsydiarnością i konstytutywnym charakterem decyzji ustalającej tę odpowiedzialność. W tym też należy upatrywać powodów, dla których art. 31 u.s.u.s., odsyła do odpowiedniego stosowania do należności z tytułu składek przepisów art. 118 § 1 i § 2 ordynacji podatkowej. Gdyby ustawodawca, wprowadzając w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych zawieszenie biegu terminu przedawnienia składek (art. 24 ust. 5b u.s.u.s.) miał zamiar objąć tą instytucją wszelkie należności składkowe, w tym wynikające z odpowiedzialności osób trzecich, to zachowanie odesłania do art. 118 § 2 ordynacji podatkowej byłoby działaniem zbędnym. Dlatego, też stwierdzić należy, że art. 24 ust. 5b u.s.u.s. ma zastosowanie tylko wobec należności składkowych dochodzonych na zasadach ogólnych, a do należności wynikających z decyzji o odpowiedzialności osób trzecich, stosuje się terminy przedawnienia z art. 24 ust. 5d u.s.u.s. oraz regulacje z ordynacji podatkowej, stosowanej na podstawie art. 31 u.s.u.s. Przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie regulują kwestii przerwania, czy zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązań z tytułu składek wynikających z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej, gdyż w tym zakresie nie mają zastosowania ani art. 24 ust. 5a i ust. 5b, ani art. 24 ust. 5c u.s.u.s., gdyż regulacje te dotyczą zobowiązań płatnika składek, a nie osoby trzeciej (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w O. z dnia 30 września 2015 r., I SA/O. 359/15, LEX nr 1929418).

Artykuł 24 ust. 5d u.s.u.s. dotyczy wykonania decyzji i jego działanie aktualizuje się dopiero na etapie postępowania egzekucyjnego (przedawnienie egzekucji), gdy chodzi o wykonanie zobowiązania wynikającego z prawomocnej decyzji dotyczącej obciążenia odpowiedzialnością osoby trzeciej. W postępowaniu, w którym zarzuca się wydanie decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej z naruszeniem prawa, sąd nie ocenia przedawnienia (wygaśnięcia) zobowiązania wynikającego z tej decyzji, lecz tylko zachowanie terminu do jej wydania (art. 118 § 1 o.p.) (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lipca 2014 r., II UK 492/13, OSNP 2015/11/152)

Wobec tego, że w sprawie z odwołania od decyzji organu rentowego o odpowiedzialności członka zarządu spółki za składki, ocena sądu obejmuje zachowanie terminu wydania decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej w rozumieniu art. 118 § 1 ordynacji podatkowej, a nie przedawnienie zobowiązania wynikającego z tej decyzji (art. 118 § 2 ordynacji podatkowej i art. 24 ust. 5d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), to stwierdzić należało, że Sąd nie dopatrzył się w niniejszym postępowaniu uchybień w stosowaniu przez organ rentowy przepisów prawa. W odniesieniu do podnoszonego zarzutu przedawnienia, wskazać też należy, że zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za należności z tytułu składek rozumie się składki oraz odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia oraz opłatę dodatkową.

Ustosunkowując się końcowo do twierdzeń strony odwołującej się dotyczących naruszenia przez organ rentowy art. 118 Ordynacji podatkowej, wskazać należy, iż zarzut ten jest niezasadny. Podkreślenia bowiem wymaga, że w sprawie takiej nie podlega rozpoznaniu kwestia przedawnienia należności z tytułu składek wynikających z tej decyzji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2010 r., I UK 87/10, LEX nr 1086885). Niemniej jednak powyższe okoliczności nie znaczą, że odwołujący się unikną odpowiedzialności za nieuiszczone składki na rzecz ZUS. Organ rentowy wydał bowiem przeciwko odwołującym się zaskarżone decyzje przed upłynięciem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość składkowa, co w sposób bezsporny wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego. Uczynił tym zadość regulacji z art. 118 § 1 ordynacji podatkowej. Powołany art. 118 § 1 stanowi bowiem, iż nie można wydać decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, upłynęło 5 lat. Aby na osobę trzecią można było skutecznie rozciągnąć odpowiedzialność za zaległości podatkowe i inne należności pierwotnego dłużnika, konieczne jest wydanie decyzji o jej odpowiedzialności w prawem przewidzianym terminie. Wynikające z art. 118 § 1 Ordynacji ograniczenie czasowe prawa do wydania decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej należy rozważać w kategoriach przedawnienia prawa do wydania takiej decyzji, chociaż ustawodawca pojęciem takim wprost się nie posługuje. W wyroku z 5 czerwca 2007 r., I (...) 780/06, LEX nr 385285, NSA wskazał, że "określony w art. 118 § 1 o.p. termin przedawnienia prawa do wydawania decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jako określający czas, w którym może dojść do ukształtowania przez organ podatkowy podatkowoprawnego stosunku odpowiedzialności osoby trzeciej, ma charakter terminu materialnego, co czyni ten przepis również przepisem prawa materialnego". Początek biegu terminu, o którym mowa w analizowanym przepisie, powiązano z datą powstania zaległości podatkowej w rozumieniu art. 51 § 1 Ordynacji podatkowej. Biegnie on od końca roku kalendarzowego, w którym to zdarzenie miało miejsce, i trwa nieprzerwanie aż do upływu 5 lat. Zatem w tym przypadku końcem terminu do wydania decyzji o odpowiedzialności osób trzecich będzie ostatni dzień grudnia piątego roku po roku, w którym powstała zaległość podatkowa.

Najstarsza należność objęta zaskarżonymi decyzjami to należność za luty 2010 r. z datą wymagalności 15.03.2010 r. a więc 5 letni termin do wydania decyzji odpowiedzialności osób trzecich biegnie od końca roku kalendarzowego, w którym to zdarzenie miało miejsce. Z powyższego nasuwa się wniosek, iż ZUS wydał decyzję w terminie.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy oddalił wniosek pełnomocnika wnioskodawców R. R. (1) i A. P. (1) o skierowanie pytania prawnego do Trybunału Konstytucyjnego o zbadania czy art. 118 § 1 ustawy z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa w zw. z art. 31 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w zakresie w jakim pozwala na uznanie, iż decyzja o odpowiedzialności osoby trzeciej wydana w ostatnim dniu terminu przedawnienia, zaś doręczona po terminie przedawnienia, została wydana w terminie pozwalającym na uznanie, iż nie doszło do przedawnienia zobowiązania jest zgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP statuującym zasadę równego traktowania i równości wobec prawa, art. 2 Konstytucji RP statuującym zasadę demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, art. 7 Konstytucji RP statuującego zasadę legalizmu (postanowienie e-prot. z 30.10.2018 r.: 00:06:46- k. 450). Sąd Okręgowy zważył, że z utrwalonej linii orzecznictwa wynika, iż sądy powszechne są uprawnione do samodzielnego badania zgodności stosowanych przepisów ustawowych z Konstytucją. (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 1998 r. I PKN 90/98). Sąd rozpoznający odwołanie od decyzji organu rentowego ma zatem nie tylko prawo, ale i obowiązek samodzielnie dokonać takiej oceny. Może tego dokonać nawet w sytuacji gdyby stosowne pytanie skierowane zostało do Trybunału Konstytucyjnego, zwłaszcza w sytuacji gdy brak takiego rozpoznania mógłby spowodować naruszenie prawa ubezpieczonego do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Sąd Okręgowy uznał, że w realiach badanej sprawy, wobec poczynionych wyżej rozważań prawnych, nie ma żadnych podstaw by występować do TK z pytaniem prawnym, o które wnosił pełnomocnik odwołujących się R. R. i A. P..

Reasumując, wobec wykazania przez organ rentowy wszystkich przesłanek odpowiedzialności wnioskodawcy i jednocześnie niewykazania przez odwołujących okoliczności egzoneracyjnych, Sąd na podstawie art. 477¹⁴ § 1 KPC Sąd oddalił odwołania, o czym orzekł, jak w sentencji wyroku.

A.P.

VIII U 414/16

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE