Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 sierpnia 2021 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Renata Lech

Protokolant: sekretarz sądowy Daria Bernacka

po rozpoznaniu w dniu 6 sierpnia 2021r. w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa E. K. (1), A. F., R. K. (1) i R. I.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki E. K. (1) kwotę 70.00,00 zł (siedemdziesiąt tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 24 czerwca 2019r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki R. I. kwotę 55.00,00 zł (pięćdziesiąt pięć tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 24 czerwca 2019r. do dnia zapłaty;

3.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki A. F. kwotę 38.550,00 zł (trzydzieści osiem tysięcy pięćset pięćdziesiąt złotych) tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 24 czerwca 2019r. do dnia zapłaty;

4.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda R. K. (1) kwotę 38.550,00 zł (trzydzieści osiem tysięcy pięćset pięćdziesiąt złotych) tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 24 czerwca 2019r. do dnia zapłaty;

5.  oddala powództwo w pozostałej części;

6.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki E. K. (1) kwotę 975,06 zł (dziewięćset siedemdziesiąt pięć złotych 06/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

7.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki R. I. kwotę 4.296,54 zł (cztery tysiące dwieście dziewiećdziesiąt sześć złotych 54/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

8.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki A. F. kwotę 2.100,50 zł (dwa tysiące sto złotych 50/100) tytułem zwrotu kosztów procesu

9.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda R. K. (1) kwotę 2.100,50 zł (dwa tysiące sto złotych 50/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

10.  nakazuje pobrać od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 3.548,79 zł (trzy tysiące pięćset czterdzieści osiem złotych 79/100) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od uwzględnionej części powództwa;

11.  nie obciąża powódki E. K. (1) nieuiszczonymi kosztami sądowymi od oddalonej części powództwa

Sygn. akt I C 398/20

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 25 lutego 2020 roku powodowie E. K. (1), A. F., R. K. (1) i R. I. reprezentowani przez radcę prawnego E. K. (2) wnosili o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. następujących kwot na podstawie art. 415 Kodeksu cywilnego i w oparciu o art. 448 w zw. z art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego (Dz. U. 1964 Nr 16 poz. 93 z późn. zm.) w związku z art. 34 oraz art. 35 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2003 Nr 124 poz. 1152 z późn. zm.) na rzecz:

- E. K. (1) kwoty 120.000,00 zł (sto dwadzieścia tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za naruszenie prawnie chronionego dobra osobistego w postaci: życia rodzinnego, posiadania męża i korzystania z jego pomocy oraz wsparcia; pozytywnej więzi emocjonalnej i duchowej z mężem S. K., wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wykonaniu zobowiązania liczonymi od dnia 24 czerwca 2019 r. do dnia zapłaty; roszczenie powódki stało się wymagalne w dniu 24 czerwca 2019 r.;

- A. F. kwoty 78.550,00 zł (siedemdziesiąt osiem tysięcy pięćset pięćdziesiąt złotych) tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za naruszenie prawnie chronionego dobra osobistego w postaci: życia rodzinnego, posiadania ojca i korzystania z jego pomocy oraz wsparcia; pozytywnej więzi emocjonalnej i duchowej z ojcem S. K., wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wykonaniu zobowiązania liczonymi od dnia 24 czerwca 2019 r. do dnia zapłaty; roszczenie powódki stało się wymagalne w dniu 24 czerwca 2019 r.;

- R. K. (1) kwoty 78.550,00 zł (siedemdziesiąt osiem tysięcy pięćset pięćdziesiąt złotych) tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za naruszenie prawnie chronionego dobra osobistego w postaci: życia rodzinnego, posiadania ojca i korzystania z jego pomocy oraz wsparcia; pozytywnej więzi emocjonalnej i duchowej z ojcem S. K., wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wykonaniu zobowiązania liczonymi od dnia 24 czerwca 2019 r. do dnia zapłaty; roszczenie powoda stało się wymagalne w dniu 24 czerwca 2019r.;

- R. I. kwoty 90.000,00 zł (dziewięćdziesiąt tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za naruszenie prawnie chronionego dobra osobistego w postaci: życia rodzinnego, posiadania ojca i korzystania z jego pomocy oraz wsparcia; pozytywnej więzi emocjonalnej i duchowej z ojcem S. K., wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wykonaniu zobowiązania liczonymi od dnia 24 czerwca 2019 r. do dnia zapłaty; roszczenie powódki stało się wymagalne w dniu 24 czerwca 2019 r.;

( k. 4-12 v.,)

W odpowiedzi na pozew z dnia 15 czerwca 2020 roku pozwany Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. reprezentowany przez radcę prawnego E. P. wnosił o oddalenie powództwa, zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego. Podnosił , iż w ocenie pozwanego roszczenie powodów jest bezzasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Strona pozwana wypłaciła na rzecz powodów kwoty i nie znajduje podstaw do wypłaty dalszych kwot.

W niniejszej sprawie pozwany przeprowadził postępowania likwidacyjne, w których wypłacił na rzecz powodów :

- E. K. (1) kwotę 25.525.86 złotych tytułem odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej w związku ze śmiercią małżonka- S. K. oraz zwrotu kosztów pogrzebu,

- R. K. (2) kwotę 15.000,00 złotych tytułem odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej w związku ze śmiercią ojca- S. K.,

- A. F. kwotę 11.450,00 złotych z tytułem zadośćuczynienia za śmierć ojca- S. K.,

- R. K. (1) kwotę 11.450,00 złotych tytułem zadośćuczynienia za śmierć ojca - S. K..

( k.56-58 v.,)

Ostatecznie pełnomocnik powodów poparł dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództwa.

(k.181)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Do wypadku w którym zginął S. K. doszło w dniu 25 maja 1999 roku w W. w gminie P. woj. (...) na drodze krajowej nr (...).

Zmarły S. K. był kierowcą samochodu osobowego marki M. nr rej. (...). Kierujący (...) o nr rej. (...) wraz z przyczepą nr rej. (...) R. G. jadąc z naprzeciwka nie zachował należytych środków ostrożności jazdy, zjechał na lewy pas ruchu, którym poruszał się samochód M., doprowadzając do zderzenia pojazdów.

W następstwie wypadku i doznanych obrażeń ciała S. K. poniósł śmierć na miejscu.

Wyrokiem z dnia 19 kwietnia 2000 roku sygn. akt II K 388/99 Sąd Rejonowy w Opocznie oskarżonego R. G. uznał winnym nieumyślnego naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym, doprowadzając w ten sposób do zderzenia dwóch pojazdów w następstwie którego śmierć poniósł S. K. tj. winnym popełnienia przestępstwa z art 177 § 2 kk i wymierzył mu stosowną karę.

(dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 19 kwietnia 2000 r. w sprawie o sygn. akt II K 388/99 k.41-42, odpis skrócony aktu zgonu S. K. k.24)

Pismem z dnia 20 maja 2019 r. powodowie zgłosili szkodę do (...) S.A. Zgłoszenie szkody wraz z wezwaniem do zapłaty zostało doręczone pozwanemu w dniu 24 maja 2019 r.

( dowód: zgłoszenie szkody z dnia 20 maja 2019 roku k.26-39, akta postępowania likwidacyjnego: płyta CD k.59)

Pozwany przeprowadził postępowania likwidacyjne, w których wypłacił na rzecz powodów :

- E. K. (1) kwotę 25.525.86 złotych tytułem odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej w związku ze śmiercią małżonka- S. K. oraz zwrotu kosztów pogrzebu,

- R. K. (2) kwotę 15.000,00 złotych tytułem odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej w związku ze śmiercią ojca- S. K.,

- A. F. kwotę 11.450,00 złotych z tytułem zadośćuczynienia za śmierć ojca- S. K.,

- R. K. (1) kwotę 11.450,00 złotych tytułem zadośćuczynienia za śmierć ojca - S. K..

( dowód: akta postępowania likwidacyjnego: płyta CD k.59)

Powódka E. K. (1) była żoną zmarłego S. K. zaś powodowie: A. F., R. K. (1) i R. I. byli jego dziećmi. (okoliczności niesporne)

E. i S. K. byli zgodnym małżeństwem. Oboje bardzo się kochali i wspierali.

W chwili tragicznego zdarzenia małżonkowie mieszkali z córką R., która miała 23 lata, kontynuowała edukację na studiach wyższych. Prowadzili wspólne gospodarstwo domowe i razem dbali o rodzinę i o siebie.

E. K. (1) z mężem dzieliła wszystkie radości i troski życia codziennego. Wiadomość o śmierci męża była dla powódki E. K. (1) ogromnym szokiem, a okoliczności jego śmierci wciąż wywołują u powódki silne przeżycia, z którymi będzie borykać się do końca życia. Śmierć męża stała się przyczyną wielkiej krzywdy.

W życiu powódki nic już nie jest takie samo jak przed wypadkiem. Kobieta nie jest w stanie uwolnić się od myśli o zmarłym mężu. Straciła ona osobę najbliższą jej sercu. Nic nie jest już takie same jak za życia męża. Nic nie cieszy jej jak dawniej. Żal po stracie męża nie opuści jej do końca życia. Powódka E. K. (1) często odwiedza cmentarz i uczestniczy w mszach w intencji zmarłego.

W dacie śmierci męża powódka E. K. (1) miała 49 lat, a zmarły mąż był od niej starszy o osiem lat. Zmarły mąż był serdecznym człowiekiem, rodzinnym, przyjacielskim i nie nadużywał alkoholu.

Zmarły S. K. był ogromnym wsparciem dla swoich dzieci: powodów – A. F., R. K. (1) i R. I.. Dzieci zawsze mogły liczyć na ojca w sprawach edukacji, pracy zawodowej, wspierał je finansowo, udzielał rad.

S. K. pomagał powódce A. F. w opiece nad dzieckiem.

Po śmierci S. K. powód R. K. (1) zamieszkał z mamą – powódką E. K. (1) gdyż nie była ona w stanie samodzielnie funkcjonować i wymagała pomocy.

Przed wypadkiem męża powódka E. K. (1) była radosną, kobietą, która cieszyła się życiem. Codzienność wypełniały jej obowiązki związane z prowadzeniem domu. Wszystko zmieniło się po wypadku.

Po wypadku popadła w głęboką apatię, nie miała absolutnie na nic ochoty. Popadła w stan dziwnego letargu, osłupienia i zobojętnienia. Z wielkim trudem przychodziło jej wykonywanie jakichkolwiek czynności życia codziennego -gotowanie, sprzątanie, pranie.

We wszystkim wparcia udzielały jej dzieci- powodowie A. F., R. K. (1) i R. I..

S. K. był dobrym mężem, dobrym ojcem, kochanym dziadkiem, czułym, wyrozumiałym, opiekuńczym, uczciwym i pracowitym człowiekiem. Zawsze dbał o godny byt rodziny.

( dowód: nagranie audio-vidoe z dnia 6 sierpnia 2021 roku zeznania świadka Z. S. 00:08:34- 00:17:08 k.181 v., zeznania świadka J. C. 00:19:23- 00:27:21 k.181 v., 182, zeznania powódki E. K. (1) 00:29:12- 00:41:51 k.182,182 v., zeznania powódki A. F. 00:41:51- 00:53:25 k.182 v., 183, zeznania powoda R. K. (1) 00:53:58- 01:02:12 k.183 , 183 v., zeznania powódki R. I. 01:06:25-01:20:50 k.183 v., 184)

W wyniku śmierci S. K. w dniu 25.05.1999 roku u powodów: A. F. i R. K. (1) wystąpiły zaburzenia adaptacyjne pod postacią reakcji żałoby.

Śmierć ojca - S. K. spowodowała u powodów długookresową, niekorzystną zmianę psychofizyczną, doszło do okresowego pogorszenia ich stanu psychicznego, wystąpienia cierpień psychicznych.

Siła stresu jest zależna nie tylko od siły działającego bodźca, ale również od własnej interpretacji zaistniałej sytuacji oraz indywidualnej wrażliwości człowieka.

A. F. i R. K. (1) po otrzymaniu informacji o śmierci bliskiej osoby odczuwali odrętwienie, oszołomienie, z uwagi na nagłą śmierć taty nie mieli możliwości przygotowania się na stratę bliskiej osoby oraz dopuszczenie do siebie problematyki śmierci.

Po okresie zaprzeczenia i silnego protestu nastąpiła u badanych dezorganizacja zachowania, przejawiająca się w trudnościach z codzienną aktywnością, w zaburzeniach rytmu snu i czuwania, poczuciu osamotnienia, przygnębienia z powodu straty bliskiej osoby, smutku. Odczuwali również ból psychiczny.

Wystąpiło u nich uczucie gniewu, złości w stosunku do sprawcy wypadku. Dotychczasowy rytm ich dnia uległ zakłóceniu. Odczuwali tęsknotę za zmarłym, lęk, zaburzenia snu. Święta, rocznice, uroczystości rodzinne - wszystko przypominało im utraconą osobę.

Na skutek cierpień psychicznych, wywołanych niespodziewaną śmiercią taty sytuacja życiowa powodów uległa okresowo zmianie na gorsze, co wywarło i okresowo nadal wywiera negatywny wpływ na ich życie, w sensie psychologicznym naruszone zostało ich poczucie bezpieczeństwa, niezaspokojone zostały ich podstawowe potrzeby psychiczne, a zwłaszcza potrzeba miłości ze strony zmarłego.

Śmierć taty spowodowała zmianę struktury rodziny, a w życiu powodów brak ważnego dla nich członka rodziny, z którym wiązali nadzieję na teraźniejszość oraz przyszłość.

Z psychologicznego punktu widzenia nagła śmierć taty - S. K. w wypadku komunikacyjnym miała dla powodów stresogenne znaczenie, ale nie wykraczała poza reakcję żałoby.

Proces zdrowienia powodów, czas ich żałoby był zbliżony do obyczajowo przyjętego okresu żałoby tj. trwał około jednego roku i zakończył się bez zaburzeń tj. nie doszło do powikłania żałoby, nie ujawnia się depresja, co zaburzałoby życie psychospołeczne powodów, zakłócało ich zdolność do efektywnego realizowania celów życiowych. W związku z powyższym nie wymagają oni wsparcia czy też terapii psychologicznej, nie wymagają również leczenia psychiatrycznego.

Ocena wysokości trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu psychicznym byłaby przekroczeniem kompetencji psychologa, osobą, która ustala stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu jest lekarz orzecznik.

Ocena w kategoriach uszczerbku na zdrowiu psychicznym leży w kompetencjach lekarza psychiatry.

Przy pomocy dojrzałych mechanizmów osobowościowych, w tym zdolności radzenia sobie z sytuacjami trudnymi, pomocy bliskich, zdolności racjonalizacji sytuacji, nie zrezygnowaniu ze swych planów życiowych powodowie stawili czoła problemom, jakie niesie z sobą życie, uwolnili się od smutku, a co za tym idzie prawidłowo zaadaptowali się do nowych dla nich warunków.

Przeprowadzone badania psychologiczne nie ujawniły u powodów trwałych symptomów zaburzeń osobowości.

Śmierć taty nie wywarła destrukcyjnego wpływu na ich dalszy rozwój, obecny stan badanych - radzą sobie oni z problemami dnia codziennego, są osobami aktywnymi, posiadają własne rodziny.

Powodowie nadal mają okresowo, zazwyczaj w czasie kolejnych rocznic śmierci taty, świąt, sytuacyjnie uwarunkowane stany wzmożonego napięcia emocjonalnego, smutku, niepokoju.

( dowód: opinia sądowo-psychologiczna mgr psychologii A. S.- Salon dotycząca powodów A. F. i R. K. (1) k.119- 124 v.,)

E. K. (1) ze zmarłym S. K. łączyły silne więzi emocjonalne, systematycznie kształtowane, z racji zależności rodzinnych oraz wspólności bytowej, regularności współuczestniczenia w codziennych obowiązkach, aktywnego dzielenia bieżących spraw.

Śmierć S. K. przyniosła zmiany w funkcjonowaniu E. K. (1) oczekiwane do procesu żałoby oraz okoliczności zdarzenia. Początkowo były one reaktywne, intensywne, w pewnym zakresie utrudniające normalne funkcjonowanie, wypełnianie przez E. K. (1) bieżących ról społecznych, powodujące odrętwienie poznawcze. Wymienione objawy, z uwagi na upływ czasu ale też uwarunkowania osobowe powódki przeważająco ustały w czasie, czynności psychologiczne zaadaptowały się do straty. Zastąpione zostały przez chroniczne objawy o łagodnym, nieuciążliwym przebiegu, związane ze stratą więzi emocjonalnej z bliską osobą, jak okresowe poczucie tęsknoty za mężem, ale też pozytywne kontowanie wspomnień o zmarłym. Subiektywnie E. K. (1) odbiera, że aktualnie nie dotyczą ją wzmożone trudności emocjonalne, poznawcze ani behawioralne, a okresowo występujący brak energii i satysfakcji z życia uwarunkowane są innymi niż śmierć męża czynnikami, ekonomicznymi oraz bieżącą problematyką pochodzenia rodzinnego. Powódka wykonuje obowiązki życia codziennego, pozytywnie funkcjonuje społecznie, ujawnia dostosowane cechy osobowe. Śmierć męża nie spowodowała w powódce stałych niekorzystnych, nieprzystosowawczych zmian w jej funkcjonowaniu, nie utrudniła dalszego realizowania ról życiowych. Nie wymagała i nie wymaga specjalistycznej opieki ani terapii.

( dowód: opinia sądowo-psychologiczna mgr psychologii K. K. k.152-154)

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie wyżej wskazanych dowodów .

Dokonując powyższych ustaleń faktycznych Sąd oparł się na dowodach w postaci zeznań powodów: E. K. (1), A. F., R. K. (1), R. I., świadków: Z. S. i J. C. w zakresie wyżej przywołanym, a także dokumentach znajdujących się w aktach sprawy stanowiących akta szkodowe.

Dokonując ustaleń w zakresie następstw nieszczęśliwego wypadku dla zdrowia powodów Sąd oparł się także na opiniach psychologicznych dotyczących powodów.

Biegli dokonali oceny stanu psychicznego i emocjonalnego powodów po tragicznej śmierci ojca i męża oraz wpływu tegoż wydarzenia na ich dalsze życie i stan zdrowia .

Powyższe opinie są rzetelne, kategoryczne i przekonujące, wystarczająco wyjaśniają zagadnienia wymagające wiadomości specjalnych, a wnioski w nich zawarte nie zostały skutecznie zakwestionowane przez żadną ze stron. Dlatego też opinie te stanowiły także podstawę dla Sądu przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia dla powodów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części .

Zgodnie z treścią art. 822 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia (§1).

Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia (§ 2).

Istota ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynikająca z art. 822 k.c. sprowadza się więc do tego, że w sytuacji zaistnienia szkód określonych w § 2 tego przepisu, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia odszkodowania osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za te szkody ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.

Samochód sprawcy wypadku w dacie zdarzenia był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej OC w pozwanym towarzystwie.

Podstawę prawną zgłoszonych roszczeń w zakresie zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych stanowią przepisy art. 24 § 1 i 448 k.c. Posiłkując się bowiem orzecznictwem Sądu Najwyższego stwierdzić należy, że utrwalony już jest pogląd, że podstawą prawną dochodzenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę przez członków rodziny zmarłego pokrzywdzonego, który zmarł przed dniem 3 sierpnia 2008 roku jest art. 448 k.c. w zw. z art. 24 k.c. Zgodnie z art. 448 k.c., w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Krzywda, która dotknęła rodzinę tragicznie zmarłego S. K. nie podlega dyskusji. W opinii psychologów śmierć najbliższej osoby, a w szczególności męża, rodzica jest najbardziej stresogennym, traumatycznym wydarzeniem, które może spotkać człowieka, mającym wpływ na całe jego późniejsze życie.

W judykaturze wyjaśniono, że najbliższym członkom rodziny zmarłego nie przysługuje roszczenie pieniężne za doznaną krzywdę na podstawie art. 446 § 4 KC, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu przed dniem 3 sierpnia 2008 r. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2010 r., II CSK 248/10 dotychczas niepublikowany). W stanie prawnym obowiązującym w chwili popełnienia przez ubezpieczonego od odpowiedzialności cywilnej sprawcę wypadku czynu niedozwolonego, w wyniku którego zginął mąż i ojciec powodów, tj. w dniu 25 maja 1999 r., w orzecznictwie dominował pogląd, że sam ból, poczucie osamotnienia, krzywdy i zawiedzonych nadziei po śmierci osoby bliskiej nie stanowią podstawy do żądania odszkodowania na podstawie art. 446 § 3 KC, ale jeżeli te stany wywołały osłabienie aktywności życiowej i motywacji do przezwyciężenia trudności dnia codziennego, powodując utratę możliwości polepszenia warunków życia w przyszłości to można przyjąć, że pogorszyły one dotychczasową sytuację życiową osoby z najbliższego kręgu rodziny zmarłej i istnieje w związku z tym podstawa do kompensacji tego uszczerbku o charakterze niemajątkowym. Późniejsze orzeczenia Sądu Najwyższego poparły tą linię (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2002 r., II CKN 985/00, z dnia 25 lutego 2004 r., II CK 17/03, z dnia 6 lutego 2008 r., II CSK 459/07 niepublikowane, z dnia 26 listopada 2010 r., IV CSK 170/10 i z dnia 3 grudnia 2010 r., I PK 88/10).

Trzeba w związku z tym wskazać, że w aktualnym orzecznictwie Sądu Najwyższego została przyjęta koncepcja, iż więź emocjonalna łącząca osoby bliskie jest dobrem osobistym, a więc doznany na skutek śmierci osoby bliskiej uszczerbek może polegać nie tylko na osłabieniu jej aktywności życiowej i motywacji do przezwyciężania trudności, lecz jest także następstwem naruszenia tej relacji między osobą zmarłą a jej najbliższymi (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2009 r., I CSK 149/09, z dnia 14 stycznia 2010 r., IV CSK 307/09, z dnia 10 listopada 2010 r., II CSK 248/10, niepublikowane i uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2010 r., III CZP 76/10, B. (...), nr 10 s. 11.) W wyroku z dnia 11 maja 2011 r., II CSK 621/10 (niepublikowanym) Sąd Najwyższy wyraził wprost zapatrywanie, że rodzicom zmarłej córki przysługuje na podstawie art. 448 KC zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią, która nastąpiła w wyniku wypadku (deliktu) zaistniałego przed dniem 3 sierpnia 2008 r.

Z treści art. 23 KC wynika, że istnieje wiele dóbr osobistych korzystających z ochrony i praw osobistych chroniących te dobra. Prawu polskiemu nie jest znany wyczerpujący katalog dóbr osobistych i z tego względu wraz ze zmianami stosunków społecznych mogą powstawać i zanikać pewne dobra osobiste. Obecnie w świetle dorobku literatury i judykatury nie budzi już wątpliwości pogląd, że podlegają ochronie nie wymienione w art. 23 KC dobra osobiste jak: pamięć po zmarłych, intymność, prywatność życia, czy płeć. Jeśli zauważyć, że dobrami osobistymi są pewne wartości niematerialne łączące się ściśle z jednostką ludzką, a niekiedy z osobą prawną, to trzeba przyjąć, że powstają i wygasają z podmiotem podlegającym ochronie i nie mogą przechodzić na inne osoby. Przyjmowana jako dobro osobiste ochrona czci osoby zmarłej nie polega na przejściu prawa do czci przysługującego zmarłemu, lecz jest własnym prawem najbliższych członków rodziny zmarłego. Podobnie więź między rodzicami, a dzieckiem jest wartością niematerialną „własną” rodziców, a skoro ona w utrwalonym już orzecznictwie uznana została jako ich dobro osobiste podlegające ochronie prawa cywilnego, to jednym ze środków tej ochrony jest norma wynikająca z art. 448 KC.

S. K. był dobrym mężem, dobrym ojcem, kochanym dziadkiem, czułym, wyrozumiałym, opiekuńczym, uczciwym i pracowitym człowiekiem. Zawsze dbał o godny byt rodziny.

Zmarły S. K. był ogromnym wsparciem dla swoich dzieci: powodów – A. F., R. K. (1) i R. I.. Dzieci zawsze mogły liczyć na ojca w sprawach edukacji, przy zmianie pracy, wspierał ich finansowo, udzielał rad.

S. K. pomagał powódce A. F. w opiece nad dzieckiem. Po śmierci S. K. powód R. K. (1) zamieszkał z mamą – powódką E. K. (1) gdyż nie była ona w stanie samodzielnie funkcjonować i wymagała pomocy.

Przed wypadkiem męża powódka E. K. (1) była radosną, kobietą, która cieszyła się życiem. Codzienność wypełniały jej obowiązki związane z prowadzeniem domu, a ówczesne problemy wydają się dziś być tak błahe i niepozorne.

Wszystko zmieniło się po wypadku. Po wypadku popadła w głęboką apatię, nie miała absolutnie na nic ochoty. Popadła w stan dziwnego letargu, osłupienia i zobojętnienia. Z wielkim trudem przychodziło jej wykonywanie jakichkolwiek czynności życia codziennego -gotowanie, sprzątanie, pranie.

We wszystkim wparcia udzielały jej dzieci- powodowie A. F., R. K. (1) i R. I..

Pozwany przeprowadził postępowania likwidacyjne, w których wypłacił na rzecz powodów :

- E. K. (1) kwotę 25.525.86 złotych tytułem odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej w związku ze śmiercią małżonka- S. K. oraz zwrotu kosztów pogrzebu,

- R. K. (2) kwotę 15.000,00 złotych tytułem odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej w związku ze śmiercią ojca- S. K.,

- A. F. kwotę 11.450,00 złotych z tytułem zadośćuczynienia za śmierć ojca- S. K.,

- R. K. (1) kwotę 11.450,00 złotych tytułem zadośćuczynienia za śmierć ojca - S. K..

Sąd przyjął, że wysokość zadośćuczynienia na rzecz powódki E. K. (1) winna wynosić 70.000 złotych, na rzecz powódki R. K. (2), która w dacie śmierci ojca zamieszkiwała z rodzicami 55.000 złotych zaś na rzecz powodów: A. F. i R. K. (1) po 38.550,00 złotych. Sąd wziął pod uwagę wypłacone przez ubezpieczyciela w toku postępowania likwidacyjnego kwoty i uznał, że łącznie z zasądzonymi będą stanowiły rekompensatę dla powodów po stracie męża i ojca - głowy rodziny. Powodowie byli silnie emocjonalnie związani ze zmarłym. Do chwili obecnej odczuwają osamotnienie po jego śmierci, dlatego też Sąd zasądził tytułem zadośćuczynień na rzecz powodów kwoty w/w. Istniała dostatecznie silna więź pomiędzy powodami, a zmarłym uzasadniająca żądanie zadośćuczynienia.

W pozostałym zakresie Sąd powództwa oddalił jako niezasadne, uznając, że przyznane kwoty przez ubezpieczyciela wraz z zasądzonymi w całości rekompensują żądanie powodów.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art.481 k.c. i zasądził zadośćuczynienie wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 24 czerwca 2019 roku do dnia zapłaty, tj. od upływu 30 dni od daty doręczenia pozwanemu w dniu 24 maja 2019 roku pisma o zgłoszeniu szkody.

Pismem z dnia 20 maja 2019 r. powodowie zgłosili szkodę do (...) S.A. Zgłoszenie szkody wraz z wezwaniem do zapłaty zostało doręczone pozwanemu w dniu 24 maja 2019 r.

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach sądowych stanowi art.100 k.p.c.

Powódka E. K. (1) wygrała proces w 59 % .

Koszty po stronie powódki E. K. (1) wyniosły 5.417,00 złotych i obejmują one wynagrodzenie dla pełnomocnika z tytułu zastępstwa procesowego i wydatki na opłatę skarbową na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. z 2015 roku, poz.1804) § 2 pkt. 6.

Po stronie pozwanej koszty wyniosły 5.417,00 złotych i obejmują one wynagrodzenie dla pełnomocnika z tytułu zastępstwa procesowego i wydatki na opłatę skarbową na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. z 2015 roku, poz.1804) § 2 pkt. 6. Łącznie więc koszty sądowe stanowią kwotę 10.834,00 złotych.

Z uwagi na wynik postępowania Sąd zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki E. K. (1) kwotę 975,06 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu. (10.834 złotych x 59 % = 6.392,06 złotych taki wydatek winien ponieść pozwany ) Powódka poniosła wydatek 5.417 złotych, a winna 4.441,94 złotych. (5.417 złotych - 4.441,94 złotych )

Jednocześnie z uwagi na sytuację materialną i stosownie do art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd odstąpił od obciążania powódki częścią nieuiszczonej opłaty sądowej od oddalonej części powództwa, kosztami sądowymi poniesionymi tymczasowo przez Skarb Państwa obejmującymi wydatki związane ze sporządzeniem opinii przez biegłych i opłatą sadową od pozwu.

Powódka R. I. wygrała proces w 62 % .

Koszty po stronie powódki R. I. wyniosły 5.417,00 złotych i obejmują one wynagrodzenie dla pełnomocnika z tytułu zastępstwa procesowego i wydatki na opłatę skarbową na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. z 2015 roku, poz.1804) § 2 pkt. 6.

Po stronie pozwanej koszty wyniosły 5.417,00 złotych i obejmują one wynagrodzenie dla pełnomocnika z tytułu zastępstwa procesowego i wydatki na opłatę skarbową na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. z 2015 roku, poz.1804) § 2 pkt. 6. Łącznie więc koszty sądowe stanowią kwotę 10.834,00 złotych.

Nadto powódka poniosła koszty opinii biegłego 333 złotych i opłatę sądową od pozwu w kwocie 4.500 złotych, co stanowi łącznie kwotę 15.667 złotych .

Z uwagi na wynik postępowania Sąd zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki R. I. kwotę 4.296,54 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu. (15.667 złotych x 62 % = 9.713,54 złotych taki wydatek winien ponieść pozwany ) Powódka poniosła wydatek 10.250,00 złotych, a winna 5.953,46 złotych. (10.250,00 złotych - 5.953,46 złotych )

Powódka A. F. wygrała proces w 50 % .

Koszty po stronie powódki A. F. wyniosły 5.417,00 złotych i obejmują one wynagrodzenie dla pełnomocnika z tytułu zastępstwa procesowego i wydatki na opłatę skarbową na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. z 2015 roku, poz.1804) § 2 pkt. 6.

Po stronie pozwanej koszty wyniosły 5.417,00 złotych i obejmują one wynagrodzenie dla pełnomocnika z tytułu zastępstwa procesowego i wydatki na opłatę skarbową na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. z 2015 roku, poz.1804) § 2 pkt. 6. Łącznie więc koszty sądowe stanowią kwotę 10.834,00 złotych.

Nadto powódka poniosła koszty opinii biegłego 333 złotych i opłatę sądową od pozwu w kwocie 3.928 złotych, co stanowi łącznie kwotę 15.095 złotych .

Z uwagi na wynik postępowania Sąd zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki A. F. kwotę 2.100,50 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu. ( 15.095 złotych x 50 % = 7.547,50 złotych taki wydatek winien ponieść pozwany ) Powódka poniosła wydatek 9.678,00 złotych, a winna 7.547,50 złotych. (9.678,00 złotych - 7.547,50 złotych )

Powód R. K. (1) wygrał proces w 50 % .

Koszty po stronie powoda R. K. (1) wyniosły 5.417,00 złotych i obejmują one wynagrodzenie dla pełnomocnika z tytułu zastępstwa procesowego i wydatki na opłatę skarbową na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. z 2015 roku, poz.1804) § 2 pkt. 6.

Po stronie pozwanej koszty wyniosły 5.417,00 złotych i obejmują one wynagrodzenie dla pełnomocnika z tytułu zastępstwa procesowego i wydatki na opłatę skarbową na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. z 2015 roku, poz.1804) § 2 pkt. 6. Łącznie więc koszty sądowe stanowią kwotę 10.834,00 złotych.

Nadto powód poniósł koszty opinii biegłego 333 złotych i opłatę sadową od pozwu w kwocie 3.928 złotych, co stanowi łącznie kwotę 15.095 złotych.

Z uwagi na wynik postępowania Sąd zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda R. K. (1) kwotę 2.100,50 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu. ( 15.095 złotych x 50 % = 7.547,50 złotych taki wydatek winien ponieść pozwany ) Powód poniósł wydatek 9.678,00 złotych, a winien 7.547,50 złotych. (9.678,00 złotych - 7.547,50 złotych )

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w związku z art. 100 k.p.c. Sąd nakazał pobrać od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa –Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 3.548,79 złotych (trzy tysiące pięćset czterdzieści osiem 79/100) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa obejmujących część opłaty sądowej od uwzględnionej części powództwa i część wydatków na opinie biegłych, tj. w 55 %. (6.000,00 złotych opłata sądowa od pozwu + 452,34 złotych wynagrodzenie biegłego ) Łącznie zasądzono 202.100 złotych, a żądanie pozwu wynosiło 367.100 złotych.

SSO Renata Lech

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować zwrot akt w kontrolce terminowości sporządzenia uzasadnień;

2.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem przesłać pełnomocnikom stron;

dnia 10 września 2021 roku

SSO Renata Lech