Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 marca 2021 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2021 r. w S.

sprawy z powództwa K. K. (1)

przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w G.

o zapłatę

I. odrzuca pozew w części żądania zapłaty zadośćuczynienia związanego z warunkami wykonywania kary pozbawienia wolności odnoszącymi się do działania instalacji alarmowej i domofonowej w celi oraz możliwości korzystania z łaźni,

II. oddala powództwo w pozostałej części,

III. zasądza od powoda K. K. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego,

IV. przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w S. na rzecz adwokat B. W. kwotę 147,60 zł (sto czterdzieści siedem złotych i sześćdziesiąt groszy) tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

SSO Barbara Smolska

Sygn. akt I C 455/17

UZASADNIENIE

Powód K. K. (1) w pozwie przeciwko pozwanemu Skarbowi Państwa-Dyrektorowi Zakładu Karnego w G. wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kwoty 90.000 zł tytułem zadośćuczynienia, a nadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu powód argumentował, że w czasie odbywania kary pozbawienia wolności w ww. jednostce penitencjarnej doszło do szeregu nieprawidłowości, skutkujących naruszeniem prawnie chronionych dóbr osobistych powoda, w tym przez:

- pozbawienie powoda opieki medycznej oraz dostępu do leków i celowe narażenie go na utratę zdrowia i życia,

- pozbawienie powoda opieki terapeutycznej i oddziaływań pozytywnych w ramach Oddziału Terapeutycznego w ZK G., w tym brak terapeuty, psychologa oraz brak pomocy psychologicznej,

- celowe wywołanie traumy u powoda oraz znęcanie się psychiczne nad powodem, co doprowadziło do podjęcia przez niego głodówki i próby samobójczej, za co został ukarany dodatkowo,

- bezpodstawne stosowanie wobec powoda tzw. cichej izolacji przez umieszczenie go w monitorowanej celi nr 449 w pojedynkę, pomimo że jest to cela dwuosobowa,

- celowe pozbawienie powoda wyjść z celi (do łaźni, do telefonu),

- nieodbieranie domofonu,

- brak reakcji na wybitą sygnalizację alarmową,

- rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji na temat powoda, aby żaden ze współosadzonych nie chciał przebywać z nim w jednej celi mieszkalnej,

- pozbawienie powoda prawa do wyjść z celi ze współosadzonymi,

- stosowanie wobec powoda przemocy,

- pozbawienie powoda prawa do prowadzenia korespondencji, w tym wysyłania listów prywatnych do członków rodziny z prośbami o pomoc (listy są niszczone).

Postanowieniem z dnia 26 czerwca 2017 r. (k. 20) powód został zwolniony w całości od kosztów sądowych, a nadto ustanowiono dla niego pełnomocnika z urzędu.

Pozwany Skarb Państwa - Zakład Karny w G. wniósł o odrzucenie powództwa na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 192 pkt 1 k.p.c. w zakresie, w jakim dotyczy przyznania zadośćuczynienia za brak domofonu w celi, mediów, pozbawienie spacerów, łaźni i kontaktów z personelem oraz o oddalenie powództwa w pozostałym zakresie, a nadto zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym na rzecz Skarbu Państwa-Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W zakresie wniosku o odrzucenie pozwu pozwany wskazał, że przed Sądem Rejonowym w G. toczy się sprawa IC 466/17 z powództwa K. K. (1) przeciwko Skarbowi Państwa-Dyrektorowi Zakładu Karnego w G., a zakres żądań jest tam częściowo tożsamy pod względem podmiotowym i przedmiotowym ze sprawą niniejszą. W sprawie zawisłej przed Sądem Rejonowym w G. powód domaga się zadośćuczynienia od pozwanego w wysokości 40.000 zł, a roszczenie to związane jest z brakiem domofonu w celi, mediów, pozbawieniem spacerów, łaźni i kontaktów z personelem, a w we wskazanym powyżej zakresie podstawa roszczenia jest tożsama z tym, co powód zarzuca w sprawie niniejszej. Dodatkowo pozwany podniósł, że pozew w sprawie zawisłej przed Sądem Rejonowym w G. za sygn. akt I C 466/17 został mu doręczony w dniu 12 czerwca 2017 r., tj. niespełna 2 miesiące przed doręczeniem pozwu w sprawie niniejszej.

W pozostałym zakresie pozwany wskazał, że kwestionuje żądanie pozwu co do zasady i co do wysokości. Pozwany w szczególności argumentował, że roszczenie powoda związane jest z odbywaniem kary pozbawienia wolności w pozwanej jednostce penitencjarnej w systemie terapeutycznym i podejmowanym wobec niego leczeniem. W ocenie pozwanego żądanie powoda jest całkowicie bezpodstawne, a powód domagając się zadośćuczynienia nie udowodnił, aby doszło u niego do powstania szkody niemajątkowej, ani nie wykazał, że zostały naruszone jego dobra osobiste. Jednocześnie zdaniem pozwanego żadnemu ze wskazywanych przez powoda działań funkcjonariuszy pozwanej jednostki penitencjarnej nie można przypisać przymiotu bezprawności. Kolejno pozwany przedstawił szczegółowo istotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia elementy podstawy faktycznej dochodzonego pozwem roszczenia, w tym m.in. odniósł się do sylwetki powoda, jego predyspozycji i właściwości psychicznych, sposobu funkcjonowania powoda w warunkach izolacji penitencjarnej, jego zachowań wobec współosadzonych oraz funkcjonariuszy Służby Więziennej, składanych przez powoda skarg i wniosków oraz reakcji na nie, a nadto obowiązujących w jednostce penitencjarnej zasad świadczenia opieki zdrowotnej, wydawania i dystrybucji leków, realizacji programów terapeutycznych, dostępu osadzonych do łaźni, telefonu, czy komunikacji z funkcjonariuszami. Odnosząc się do podstawy prawnej dochodzonego pozwem roszczenia - art. 448 k.c. w zw. z art. 23 i 24 k.c. w zw. z art. 417 k.c. - pozwany podtrzymał, że powód nie naprowadził dowodów na okoliczność naruszenia jego dóbr osobistych, a nawet nie wskazał dobra osobistego, jakie miałoby zostać naruszone, zaś żądanie pozwu oparte jest wyłącznie na gołosłownych twierdzeniach powoda. Nadto sformułowane przez powoda zarzuty są na tyle ogólnikowe, nieprecyzyjne, że nie można ich przypisać do jakichś konkretnych działań pozwanego.

Powód w piśmie procesowym z dnia 28 listopada 2017 r. (k. 133-135) podtrzymał wszystkie twierdzenia i zarzuty przedstawione w pozwie, zaprzeczając wszelkim twierdzeniom zawartym w odpowiedzi na pozew a zmierzającym do wykazania, że zachowanie personelu Zakładu Karnego w G. względem powoda nie nosi cech bezprawności. Nadto wskazał, że nie zachodzi zawisłość sporu, gdyż postępowanie przed Sądem Rejonowym w G. w sprawie I C 466/17 dotyczy kwestii związanych z warunkami panującymi w celach mieszkalnych (niewłaściwa dezynfekcja cel, ignorowanie zgłoszeń skazanych w tym zakresie, brak wody w muszli klozetowej, brak oświetlenia w celach i kącikach sanitarnych, brak gniazdek itp.), a sprawa niniejsza odnosi się do zagadnień związanych z traktowaniem powoda przez personel Zakładu Karnego w G., w szczególności zaś koncentruje się na kwestiach związanych z niezapewnieniem odpowiedniej opieki medycznej, nieuzasadnioną izolacją od innych osadzonych, nierównym traktowaniem oraz naruszeniem tajemnicy korespondencji.

W toku dalszego postępowania strony podtrzymały dotychczasowe twierdzenia i zarzuty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. K. (1) urodził się (...)

W przeszłości był on wielokrotnie karany sądownie m.in. za czyny z art. 288 § 1 kk zw. z art. 58 § 3 kk, art. 289 § 4 kk w zw. z § 2 i art. 13 § 1 kk i 14 § 1 kk, art. 209 § 1 kk, art. 178a § 1 kk, 207 § 1 kk, 245 kk , 197 § 1 kk, 233 § 1 kk, 190 § 1 kk, 247 § 1 kk w zw. z art 64 § 1 kk, 226 § 1 kk.

Powód w warunkach izolacji penitencjarnej przebywał z przerwami od 2002 r., w tym od sierpnia 2010 r. do 2017 r. kolejno w Zakładzie Karnym w S., Zakładzie Karnym w C., Zakładzie Karnym w W., Zakładzie Karnym w S., Zakładzie Karnym we W., Zakładzie Karnym w P., Zakładzie Karnym w K., Areszcie Śledczym w K. oraz w pozwanym Zakładzie Karnym w G.. Każdorazowo otrzymywał klasyfikację R-1/t.

bezsporne, a nadto:

- historia rozmieszczenia, k. 47-49

- dokumenty w aktach osobopoznawczych

Od dnia 7 września 2016 r. powód przebywał w warunkach izolacji penitencjarnej w Zakładzie Karnym w G., w tym osadzony był w Pawilonie (...):

- w celi mieszkalnej nr (...) na Oddziale (...) w okresie 7-16 września 2016 r.,

- w celi mieszkalnej nr (...) na Oddziale (...) w okresie 16 września 2016 r. - 6 lutego 2017 r.,

- w celi mieszkalnej nr (...) na Oddziale (...) w dniach 6 i 7 lutego 2017 r.,

- w celi mieszkalnej nr (...) na Oddziale (...) w dniach 7-9 lutego 2017 r.,

- w celi mieszkalnej nr (...) na Oddziale(...) w okresie 9-16 lutego 2017 r.,

- w celi mieszkalnej nr (...) na Oddziale (...) w dniach 16 i 17 lutego 2017 r. oraz w dniu 11 kwietnia 2017 r.,

- w celi mieszkalnej nr (...) na Oddziale (...) w okresie 17 lutego 2017 r. - 1 marca 2017 r.,

- w celi mieszkalnej nr (...) na Oddziale (...)w okresie 1-20 marca 2017 r.,

- w celi mieszkalnej nr (...) na Oddziale (...) w okresie 20-24 marca 2017 r.,

- w celi mieszkalnej nr (...) na Oddziale (...) w okresie 24 marca 2017 r. - 3 kwietnia 2017 r.,

- w celi mieszkalnej monitorowanej nr (...) na Oddziale (...) w okresie 3-11 kwietnia 2017 r. oraz 13-14 kwietnia 2017 r. i 23 czerwca 2017 r.,

- w celi mieszkalnej nr (...) na Oddziale (...) w okresie 11-13 kwietnia 2017 r.,

- w celi mieszkalnej nr (...) na Oddziale (...)w okresie 14 kwietnia 2017 r. - 23 czerwca 2017 r.

Decyzję w przedmiocie rozmieszczenia skazanych w celach mieszkalnych na poszczególnych oddziałach podejmowali: w przypadku tymczasowo aresztowanych - dział ewidencji, prawomocnie skazanych - dział penitencjarny, osadzonych niebezpiecznych - Kierownik Działu Ochrony, skazanych umieszczonych na Oddziale (...) Terapeutycznym dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo - Kierownik Oddziału Terapeutycznego.

Na Oddziale (...) Terapeutycznym ZK w G. w czasie osadzenia powoda cele mieszkalne były celami dwuosobowymi, poza jedną celą pięcioosobową.

Na oddziale tym w czasie osadzenia powoda funkcjonowały też dwie dwuosobowe cele mieszkalne monitorowane 449 i 450, gdzie umieszczani byli skazani stwarzający zagrożenie dla bezpieczeństwa jednostki penitencjarnej, tj. albo skazani, którzy stwarzali niebezpieczeństwo dla innych współosadzonych, albo skazani zagrożeni negatywnymi zachowaniami ze strony innych współosadzonych, względnie skazani wykazujący zachowania autoagresywne (np. dokonujący samouszkodzeń).

Cele monitorowane funkcjonujące na (...) Oddziale Terapeutycznym nie były celami izolacyjnymi. Cele izolacyjne znajdowały się w Pawilonie (...) na Oddziale (...) i (...), a decyzję o umieszczeniu w nich skazanego podejmował Dyrektor Zakładu Karnego w G.. Monitorowanie polegało na 24-godzinnej obserwacji osadzonych. Skazani przebywający w celach monitorowanych mogli na ogólnych zasadach korzystać z wyjść do łaźni, na spacery, na zajęcia terapeutyczne, na rozmowę z wychowawcą lub psychologiem, do telefonu. Potrzebę wyjścia sygnalizowali za pomocą domofonu/przyzywu połączonego z dyżurką. Jeżeli zdarzyło się, że domofon/przyzyw był uszkodzony, okoliczność ta niezwłocznie zgłaszana była do działu kwatermistrzowskiego a do czasu usunięcia awarii osadzony w celi monitorowanej mógł wzywać funkcjonariuszy Służby Więziennej pukając w drzwi celi. Nagminnie zdarzało się, że osadzeni z błahych powodów nadużywali urządzeń służących do komunikacji z dyżurką. Za nieuzasadnione wezwanie funkcjonariusza skazany mógł być ukarany karą porządkową.

Kwalifikacji do skierowania skazanego, aby odbywał karę w celi monitorowanej dokonywali funkcjonariusze Służby Więziennej na podstawie codziennych obserwacji osadzonych. Zdarzało się, że sami osadzeni zgłaszali taką potrzebę. Co do zasady w celi monitorowanej mogło przebywać jednocześnie dwóch osadzonych. Zdarzało się jednak, że przebywał tam jeden skazany - albo ze względów bezpieczeństwa, albo na swoją wyraźną prośbę.

Każdorazowo po podjęciu decyzji o skierowaniu osadzonego do celi monitorowanej był on o tym informowany na piśmie z podaniem uzasadnienia. Od decyzji takiej skazanemu przysługiwało prawo odwołania się.

Powód w okresie od września 2016 r. do czerwca 2018 r. umieszczany był w celi mieszkalnej monitorowanej nr (...) trzykrotnie. Każdorazowo przyczyną jego umieszczenia w tego rodzaju celi były obserwowane przez personel IV Oddziału Terapeutycznego zachowania autoagresywne powoda oraz popadanie przez niego w konflikty ze współosadzonymi. Za każdym razem powód był informowany na piśmie o przyczynie umieszczenia w celi monitorowanej. W celi monitorowanej powód przebywał raz wspólnie z innym osadzonym - P. B. (1). W czasie pobytu powoda w celi monitorowanej urządzenie przyzywu działało prawidłowo. Powód przebywając w celi monitorowanej miał zapewnione prawo do wychodzenia do łaźni, na spacery, na zajęcia terapeutyczne, opiekę psychologiczną oraz w miarę zapotrzebowania i możliwości organizacyjnych jednostki do telefonu.

dowód:

- historia rozmieszczeń, k. 47,

- dokumenty w aktach osobopoznawczych pwooda,

- zeznana świadków: K. B., k. 176v, P. W., k. 177, T. K., k. 266v-267, P. B., k. 267, P. P., k. 309, J. D., k. 391v-392, R. P., k. 396, A. Ś., k. 400-402, M. D., k. 757

- zeznania powoda, k. 739v-740

Bezpośrednio przed osadzeniem w Zakładzie Karnym w G. powód przebywał w Zakładzie Karnym w C. w oddziale dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo, gdzie został skierowany decyzją komisji penitencjarnej z dnia 19 listopada 2016 r. na podstawie orzeczenia psychologiczno-penitencjarnego z dnia 18 listopada 2015 r. z uwagi na osobowość dyssocjalną z cechami osobowości paranoidalnej oraz wykazywanymi dużymi trudnościami z przystosowaniem się do warunków zakładu karnego.

W przeszłości u powoda obserwowano zachowania sugerujące zaburzenia preferencji seksualnych, przejawiające się głównie w silnej koncentracji na życiu seksualnym, fantazjowaniu na ten temat, w związku z czym powód został skierowany na badania do Ośrodka Diagnostycznego, gdzie odmówił poddaniu się badaniom seksuologicznym. Nadto odnotowano u powoda wrogie nastawienie do funkcjonariuszy i pracowników służby więziennej, wielokrotne podważanie ich autorytetu i kompetencji, zalecając zachowanie szczególnej ostrożności w kontakcie z osadzonym, gdyż nie można wykluczyć agresji fizycznej z jego strony. Odnotowano, że powód wykazuje tendencje do dominacji i manipulowania innymi osadzonymi, w związku z czym nie należy umieszczać go z osobami słabymi psychicznie, impulsywnymi. Podkreślono potrzebę jasnego i konkretnego formułowania wypowiedzi w kontakcie z powodem, a to z uwagi na występującą u niego tendencję do zniekształcania sformułowań i wykorzystywania ich przeciwko rozmówcy. Zaznaczono, że najbezpieczniej rozmawiać z nim w obecności osoby trzeciej.

Do Zakładu Karnego w G. powód został przeniesiony z Zakładu Karnego w C. z uwagi na wrogą wobec funkcjonariuszy tamtejszej jednostki postawę, brak efektów poprawy postawy skazanego oraz zagrożenie, jakie powód mógł stwarzać na oddziale. Powód wielokrotnie w sporządzanych przez siebie skargach zarzucał personelowi Zakładu Karnego w C. zachowania nieobyczajne, niemoralne prowadzenie się, czy spożywanie alkoholu w miejscu pracy oraz negatywnie oceniał wykonywanie przez nich obowiązków służbowych. Z tego powodu inicjował też liczne postępowania cywilne i karne przeciwko personelowi, w tym w związku ze znęcaniem się i molestowaniem go przez Kierownik Oddziału Terapeutycznego w ZK w C..

Podczas pobytu powoda w Zakładzie Karnym w G. obserwowano u niego okresowe narastanie zachowań agresywnych, w szczególności do personelu kobiecego oraz względem wychowawców. Nie były to jednak zachowania nagminne. Powód niezmiennie prezentuje cechy narcystycznych zaburzeń osobowości, co przejawia się w nadmiernym poczuciu własnego znaczenia, fantazjowaniu o ogromnych sukcesach, władzy, sile i doskonałości, pięknie lub idealnej miłości, przekonaniu o tym, że jest kimś wyjątkowym, unikatowym, kimś, kogo może zrozumieć tylko ktoś podobnie niezwykły, że powinno się zadawać tylko z innymi podobnymi lub wysoko postawionymi w hierarchii społecznej osobami lub instytucjami, nadmierną potrzebą adoracji, przekonaniem o prawie do szczególnych przywilejów, a także wykorzystywaniem innych do własnych celów, brakiem empatii, niemożnością rozpoznania lub zidentyfikowania potrzeb i uczuć innych osób, zawiścią wobec innych osób lub przekonaniem, że inni ludzie odczuwają zawiść w stosunku do niego, prezentowaniem aroganckich, wyniosłych zachowań lub postaw.

Zachowania powoda podczas pobytu na Oddziale Terapeutycznym pozwanej jednostki stanowią prezentowany przez niego wcześniej wzorzec relacji z pobytów w innych jednostkach penitencjarnych.

dowód:

- wyjaśnienie st. psychologa DT ZK w G. z dnia 18.08.2017 r., k. 45-46,

- opinia sądowo-psychiatryczna z 26.11.2011 r., k. 50-52,

- pismo z dnia 29.08.2016 r., k. 52,

- notatka służbowa z dnia 6.06.2016 r., k. 54,

- pismo z dnia 23.08.2016 r., k. 55,

- opinia o skazanym z dnia 24.08.2016 r., k. 56-58,

- notatka służbowa z dnia 5.07.2017 r., k. 59,

- orzeczenie psychologiczno-penitencjarne z dnia 18.11.2015 r., k. 60-63,

- dokumenty w aktach osobopoznawczych powoda

Powód odbywając karę na (...) Oddziale Terapeutycznym pozwanej jednostki objęty był stałą opieką psychologiczną dostosowaną do jego indywidualnych potrzeb. W październiku 2016 r. opracowany został dla niego indywidualny program terapeutyczny, obejmujący psychokorekcję indywidualną, psychokorekcję i psychoedukację grupową, terapię zajęciową, zajęcia z zakresu K-), zajęcia sportowe, zajęcia edukacyjne dotyczące uzależnień.

Powód początkowo skierowany został na grupową terapię zajęciową, jednak z uwagi na naganne zachowanie, w tym wdanie się w bójkę ze współosadzonymi, został skierowany na spotkania indywidualne, a zajęcia odbywał w celi mieszkalnej.

Powód nie był zainteresowany uczestniczeniem we wszystkich programach terapeutycznych oferowanych w pozwanej jednostce penitencjarnej. Zaczął program profilaktyczny dla osób z problemem alkoholowym. We własnym zakresie w grudniu 2016 r. zrezygnował z części zajęć (np. program readaptacji społecznej Być tatą ... to nie jest proste - rezygnacja po drugich zajęciach, w trakcie których skazani wykonali prezenty świąteczne dla swoich dzieci - powód w rozmowie z psychologiem stwierdził, że tylko dlatego wyraził chęć uczestnictwa w tym programie, a kiedy uzyskał założony cel, nie będzie go kontynuował), a po skierowaniu na terapię zajęciową indywidualną nie wykazywał wystarczającej motywacji do jej kontynuowania.

Powód w razie zgłoszenia lub zaistnienia takiej potrzeby kierowany był na rozmowy indywidualne z psychologiem, w tym m.in.:

- w dniu 21 listopada 2016 r. - rozmowa z inicjatywy skazanego pod nieobecność psychologa prowadzącego; odnotowano m.in. "(...) nie znosi krytyki, ale również neutralne komunikaty często odbiera jako wrogie, wymierzone w jego osobę. Jest osobą skrupulatną, skupioną na szczegółach, skłonną do wykazywania błędów innych osób, krytyczną wobec otoczenia , nastawiony obronnie, chcąc ochronić pozytywny obraz własnej osoby kieruje wrogie impulsy na innych ludzi. Aktualnie angażuje się w prace terapii zajęciowej, lubi być chwalony, jednocześnie z zamiłowaniem rozlicza terapeutów zajęciowych z ich obowiązków. W stosunku do innych skazanych czuje się lepszy, inny (...)";

- w dniu 14 grudnia 2016 r. - kontrola stanu psychicznego i funkcjonowania w związku z oceną okresową, podczas której odnotowano m.in. "(...) skazany niemalże od pierwszego dnia pobytu w tut. oddziale prezentuje postawę roszczeniową. Formułuje liczne zastrzeżenia co do pracy funkcjonariuszy i obowiązującego porządku wewnętrznego. Swoje uwagi wyraża poprzez pisanie skarg. W bezpośrednim kontakcie z funkcjonariuszami zawsze regulaminowy, stale podkreśla chęć poprawnego zachowania i współpracy, a jednocześnie deprecjonuje przełożonych i wszystkie formy proponowanych mu zajęć. W dalszym ciągu jest przekonany o swoim specjalnym znaczeniu i traktowaniu przez SW, co w jego rozumieniu jest działaniem odwetowym za pisane skargi. Z tego powodu rzekomo doświadcza niesprawiedliwego traktowania. Prezentuje cechy osobowości paranoidalnej i narcystycznej (...) Deklaruje chęć udziału w proponowanych zajęciach terapeutycznych jednak z czasem umniejsza ich wartości i podważa zasadność udziału. Rozpoczął program Być tatą..., ale zrezygnował po dwóch spotkaniach nazywając je szopką (...)",

- w dniu 19 stycznia 2017 r. - rozmowa psychologiczna, kontrola stanu psychicznego, podczas której odnotowano m.in. "(...) jego uwaga koncentruje się na terapeutce zajęciowej, podważa jej kompetencje oraz wszelkie podejmowane działania, krytykuje organizację oddziału terapeutycznego i harmonogram zajęć, narzeka na nudę, wskazuje na rozbieżność pomiędzy swoimi oczekiwaniami, a zastaną rzeczywistością (...) jest przekonany, że administracja ZK w sposób niezgodny z prawem utrudnia mu kontakt z instytucjami rządowymi, że jego listy są kontrolowane, cenzurowane lub wyrzucane (...) jest przekonany, że personel OT poświęca wiele czasu na omawianie jego przypadku i planowanie wobec niego działań (...) nie ukrywa, że satysfakcję przynosi mu myśl, że oskarżana przez niego osoba będzie musiała poświęcić czas na odpisanie na jego nawet najbardziej absurdalne zarzuty. Czyni to złośliwie, świadomie i z premedytacją, do czego się przyznaje. Trudno też nie odnieść wrażenia, że osadzony oczekuje, że ze względu na swoją postawę będzie traktowany w szczególny sposób (...)",

- w dniu 9 lutego 2017 r. - z inicjatywy osadzonego, podczas której odnotowano m.in. "(...) chce poskarżyć się na pozostałych członków personelu, dopytuje o możliwość zmiany psychologa prowadzącego, narzeka na działania wychowawcy, domaga się przyznania mu racji. Kiedy spotyka się z racjonalną argumentacją podtrzymującą stanowisko wychowawcy (...) reaguje rozdrażnieniem, a wręcz agresją. Domaga się atencji, podkreśla, że zdaje sobie sprawę z faktu, że swoją osobą niezmiernie absorbuje funkcjonariuszy(...)"

- w dniu 6 marca 2017 r. - kontrola stanu psychicznego, po zdarzeniu w trakcie zajęć terapeutycznych "(...) odmówił wyjścia do gabinetu, w związku z czym rozmowa przeprowadzona w celi mieszkalnej (...) podaje urojeniową interpretację przyczyn zdarzenia. Jest przekonany, że stał się ofiarą spisku, a inicjatorami czy też zleceniodawcami pobicia są funkcjonariusze tut. oddziału. Celem tego działania w ocenie skazanego było wyeliminowanie go z terapii zajęciowej (...)",

- w dniu 22 marca 2017 r. - rozmowa psychologiczna w związku z protestem głodowym "(...) nie przyjmuje posiłków, w pisemnym oświadczeniu zapowiada rozpoczęcie protestu głodowego. Zamierza w ten sposób doprowadzić do przetransportowania go do innej jednostki penitencjarnej. Jest przekonany, że funkcjonariusze ZK w G. nie wysyłają jego pism urzędowych. W pobycie w innej jednostce upatruje swojej jedynej szansy na kontakt z instytucjami państwowymi (...) Działanie instrumentalne, w pełni zasadne jest wymierzenie kary dyscyplinarnej (...)",

- w dniu 24 marca 2017 r. - kontrola stanu psychicznego w trakcie odbywania kary dyscyplinarnej umieszczenia w celi izolacyjnej "(...) dokonał samouszkodzenia poprzez zatrucie lekami (...) nadal trwa w proteście głodowym i nie przyjmuje pokarmów (...) tłumaczy, że chciał za wszelką cenę opuścić tut. jednostkę, ponieważ jest już zmęczony uciążliwymi działaniami ze strony administracji. Jest przekonany, że stał się ofiarą spisku personelu oddziału terapeutycznego, który znęca się nad nim (...) prezentowana przez skazanego postawa, dokonywanie samouszkodzeń, jest demonstracją jego niezadowolenia z rzekomego traktowania go przez funkcjonariuszy SW. Działa w sposób zaplanowany i świadomy. Autoagresja ma charakter instrumentalny, demonstracyjny (...)",

- w dniu 28 marca 2017 r. - kontrola stanu psychicznego w trakcie odbywania kary w celi izolacyjnej "(...) odnośnie przewinienia, za które odbywa karę w dalszym ciągu jest bezkrytyczny. Zaprzecza, aby pobyt w celi izolacyjnej był dla niego uciążliwy, z obserwacji jego zachowania wynika, iż osadzenie w tych warunkach nie zaburza jego funkcjonowania (...)",

- w dniu 17 maja 2017 r. - zgłoszony na rozmowę przez wychowawcę w związku z zaburzeniami w zachowaniu, przejawiającymi się w pisaniu licznych skarg "(...) przyznał, iż obecnie nie ma żadnych konfliktów, a mimo to większość osadzonych go nie lubi, podejrzewa, że ma to związek z nadmiernym pisaniem skarg. Ma obawę, że nikt nie będzie chciał z nim dzielić celi. Przejawia powierzchowną krytykę względem własnej osoby, ale w większości jest skoncentrowany na sobie, najmniejszy dyskomfort niepokoi go i zwraca jego uwagę. Przyznaje, iż z natury jest człowiekiem mściwym. Pisanie skarg pomaga mu rozładować napięcie (...) Prezentuje wrogie nastawienie względem personelu OT i administracji ZK (...). skłonny so zniekształcania treści rozmowy i wykorzystywani ich przeciwko rozmówcy (...)",

- w dniu 22 maja 2017 r. - z inicjatywy osadzonego celem uzyskania informacji dot. możliwości weryfikacji systemu odbywania kary,

- w dniu 13 czerwca 2017 r. - w ramach kontroli stanu psychicznego i funkcjonowania w OT w związku z terminem oceny okresowej, podczas której odnotowano m.in. "(...) urojeniowy sposób interpretacji rzeczywistości przekłada się na liczne skargi dot. zachowania personelu OT. Stale oskarża funkcjonariuszy o znęcanie się nad nim, niesprawiedliwe traktowanie, postępowanie niezgodne z przepisami, naruszanie podstawowych zasad dyscypliny służbowej. Pozornie współpracujący, deklaruje chęć podjęcia zajęć terapeutycznych, w rzeczywistości służą mu one wyłącznie jako źródło kolejnych oskarżeń, podważa kompetencje prowadzących, zasadność swojego udziału w zajęciach, wyśmiewa ich treść. Z uwagi na charakter prezentowanych zaburzeń osobowości, podatność na oddziaływania psychokorekcyjne osadzonego jest znikoma. W kontakcie z personelem z reguły grzeczny i regulaminowy, swoją agresję przelewa na papier. Jego sposób funkcjonowania, wypowiadane urojeniowe przekonania, poczucie wyższości, stanowią źródło konfliktów z innymi skazanymi (...) w celu zapewnienia bezpieczeństwa został wycofany z zajęć grupowych, aktualnie prace w ramach terapii zajęciowej wykonuje w celi mieszkalnej (...)",

- w dniu 28 czerwca 2017 r. - kontrola stanu psychicznego w związku ze zdarzeniem z dnia 27 czerwca 2017 r., kiedy osadzony został uderzony przez współosadzonego w korytarzu przy aparacie telefonicznym,

- w dniu 20 lipca 2017 r. - kontrola stanu psychicznego w związku z przebywaniem pojedynczo w celi monitorowanej, podczas której odnotowano m.in. "(...) nie widzi potrzeby rozmowy z psychologiem (...) formułuje szereg zarzutów pod adresem przełożonych, uważa, że umieszczenie go w celi monitorowanej jest przejawem złośliwości i znęcania się nad nim. Jest przekonany, że celowym działaniem jest pozostawienie go w celi samotnie. W rzeczywistości skazany jest wyjątkowo problematyczny w osadzeniu, jest konfliktowy, prowokujący. Osoby przebywające z nim w jednej celi sygnalizowały również, że skazany K. namawia ich do pisania pozwów i skarg, próbuje nastawiać współosadzonych przeciwko SW (...)",

- w dniu 14 sierpnia 2017 r. - kontrola stanu psychicznego "(...) jest przekonany o szczególnym traktowaniu go przez personel OT, rzekomo poddawany jest działaniom zmierzającym do uprzykrzenia mu pobytu w zakładzie karnym. Twierdzi, że złożył w tej sprawie pozew i już wkrótce będzie bogaty (...)".

dowód:

- wyjaśnienia st. psycholog DT por. O. K. z dnia 18.08.2017 r., k. 45-46,

- wydruki notatek osobopoznawczych, k. 65-74,

- wydruki z rozmów z psychologiem, k. 104-117

- zeznania świadków: A. M.-P., k. 175v, W. L., k. 175v-176

Powód postrzegany był przez współosadzonych w Zakładzie Karnym w G. jako osoba konfliktowa, prowokacyjna, inicjująca sporne sytuacje. Miała miejsce sytuacja, kiedy powód wdał się w bójkę ze współosadzonym, od którego pożyczył kawę lub tytoń, których następnie nie oddał. Innym razem doszło do konfliktu ze współosadzonym, któremu powód sprzedał pilota od telewizora, a po zakończeniu transakcji zgłosił funkcjonariuszom Służby Więziennej, że pilot ten został mu skradziony. Powód zgłaszał funkcjonariuszom SW, że został okradziony przez współosadzonych z rzeczy osobistych (spodnie) lub przedmiotów i materiałów niezbędnych do wykonywania zadań w ramach odbywanej terapii zajęciowej, co po weryfikacji okazało się nieprawdą.

Z uwagi na charakter i tendencję do popadania przez powoda w konflikty ze współosadzonymi funkcjonariusze Służby Więziennej pozwanej jednostki penitencjarnej napotykali liczne problemy z właściwym doborem współosadzonych do celi mieszkalnej dla powoda. Zdarzało się, że współosadzeni domagali się od personelu pozwanej jednostki penitencjarnej, aby nie umieszczać powoda w ich celach mieszkalnych.

Z uwagi na generowane przez powoda konflikty został on też skierowany do odbywania terapii zajęciowej indywidualnie w celi mieszkalnej. Po tym, jak ujawniono, że powód sprzedaje materiały otrzymywane od terapeuty osadzonym na innych oddziałach, zespół terapeutyczny w czerwcu 2017 r. podjął decyzję o wycofaniu powoda z terapii zajęciowej.

Już w lipcu 2017 r. Młodszy Inspektor D. Ochrony ppor. M. O. sygnalizował, że dalszy pobyt K. K. (1) w Zakładzie Karnym w G. może zagrażać bezpieczeństwu jednostki.

dowód:

- notatka służbowa z dnia 5.07.2017 r., k. 59,

- wydruki z kart notatek osobopoznawczych, k. 65-74,

- zeznania świadków: A. M.-P., k. 175v, W. L., k. 175v-176, P. W., k. 177, T. K., k. 266v-267, J. D., k. 391v-392, R. P., k. 396, A. Ś., k. 400-402, M. D., k. 757

- zeznania powoda, k. 739v-740

W czasie pobytu w pozwanej jednostce powód był wielokrotnie karany dyscyplinarnie w związku z nagannym zachowaniem, w tym:

- w dniu 7 lutego 2017 r. karą pozbawienia możliwości dokonywania zakupów artykułów żywnościowych lub ograniczeniem możliwości dokonania zakupów wyrobów tytoniowych na okres do 3 miesięcy za to, że w dniu 6 lutego 2017 r. w sposób wulgarny kwestionował stan techniczny wyposażenia kwaterunkowego celi, pozostawał arogancki wobec personelu, odgrażał się wulgarnie złożeniem skargi, w dniu 6 lutego 2017 r. odmówił przejścia do innej celi mieszkalnej motywując to konfliktem z osadzonymi i twierdząc, że przemieszczenie jest na polecenie terapeutki, która zapłaciła wychowawcy,

- w dniu 20 marca 2017 r. karą umieszczenia w celi izolacyjnej na okres 14 dni za udział w dniu 6 marca 2017 r. w bójce z innym osadzonym na warsztatach terapii zajęciowej, podczas której to powód był osobą agresywną,

- w dniu 31 marca 2017 r. karą pozbawienia możliwości otrzymywania paczek żywnościowych na okres do 3 miesięcy za to, że 21 marca 2017 r. odmówił przyjmowania posiłków, chcąc wymusić otrzymanie informacji na temat wysyłanej korespondencji, a w dniu 22 marca 2017 r. dokonał samouszkodzenia poprzez połknięcie znacznej ilości leków,

- w dniu 12 kwietnia 2017 r. karą pozbawienia korzystania z udziału w zajęciach kulturalno-oświatowych na świetlicy, z wyjątkiem korzystania z książek i prasy, na okres 2 miesięcy za niewłaściwe zachowanie i używanie słów wulgarnych wobec funkcjonariusza w celu wymuszenia na nim wyjścia do telefonu,

- w dniu 28 kwietnia 2017 r. karą udzielenia widzeń w sposób uniemożliwiający bezpośredni kontakt z osobą odwiedzającą na okres 3 miesięcy za celowe wprowadzenie w błąd administracji oraz oskarżenie funkcjonariuszy o pobicie, podczas gdy w rzeczywistości skazany dokonał aktu samoagresji (sam spowodował wystąpienie obrzęku podskórnego w okolicy kości jarzmowej lewej),

- w dniu 14 czerwca 2017 r. karę pozbawienia korzystania z udziału w niektórych zajęciach sportowych na okres 3 miesięcy za to, że w dniu 12 czerwca 2017 r. opluł stojącego przy kracie współosadzonego oraz za to, że w dniu 6 czerwca 2017 r. kierował oszczerstwa pod adresem funkcjonariuszki (m.in. że jest pod wpływem alkoholu),

- w dniu 28 czerwca 2017 r. karą pozbawienia korzystania z udziału w niektórych zajęciach kulturalno-oświatowych (świetlica), z wyjątkiem korzystania z książek i prasy, na okres 3 miesięcy za celowe wprowadzenie w dniu 23 czerwca 2017 r. administracji jednostki w błąd o możliwości popełnienia przestępstwa pobicia przez współosadzonego.

Niezależnie od powyższego administracja pozwanej jednostki penitencjarnej kilkukrotnie kierowała do Prokuratury Rejonowej w G. zawiadomienia o możliwości popełnienia przez K. K. (1) przestępstw m.in. polegających na:

- znieważaniu funkcjonariuszy publicznych (art. 226 § 1 k.k.) poprzez określanie funkcjonariuszy SW w pismach kierowanych do Centralnego Zarządu Służby Więziennej jako osoby z problemami seksualnymi i alkoholowymi - zawiadomienie z dnia 4 sierpnia 2017 r., zawiadomienie z dnia 21 listopada 2016 r.,

- usiłowania z art. 235 k.k. polegającego na tworzeniu fałszywych dowodów lub innych podstępnych zabiegów, kierując przeciwko określonej osobie ściganie o przestępstwo - w dniu 23 czerwca 2017 r. próbował wprowadzić w błąd administrację jednostki informując o fakcie pobicia przez współosadzonego - zawiadomienie z dnia 5 lipca 2017 r.,

- fałszywym oskarżaniu funkcjonariusza SW przed organem powołanym do ścigania i orzekania w sprawach dyscyplinarnych funkcjonariuszy SW (art. 234 k.k.) - w dniu 7 kwietnia 2017 r. zgłosił wychowawcy, iż został pobity przez funkcjonariusza SW, którego danych nie chciał ujawnić - zawiadomienie z dnia 5 maja 2017 r.

dowód:

- wnioski o wymierzenie kary dyscyplinarnej, k. 75-84,

- zawiadomienia, k. 89-96,

- wyjaśnienia mjr J. K. z dnia 21.08.2017 r. k. 97

dokumenty w aktach osobopoznawczych powoda

W czasie pobytu powoda w pozwanej jednostce penitencjarnej K. K. (1) miał zapewnione prawo do korzystania z łaźni na takich samych zasadach, co pozostali osadzeni, tj. dwa razy w tygodniu - w środę i w piątek. Mógł też na zasadach ogólnych korzystać z prawa do spacerów w przypisanej mu 12-15-osobowej grupie spacerowej.

Przez personel pozwanego Zakładu Karnego w G. powód traktowany był w sposób regulaminowy. Wobec powoda nie była stosowana przemoc fizyczna lub psychiczna. Wszystkie zgłaszane przez powoda przypadki niewłaściwych zachowań ze strony personelu IV Oddziału Terapeutycznego oraz skargi były rozpatrywane na bieżąco. Po przeprowadzeniu stosownego postępowania wyjaśniającego, żadna z nich nie okazała się zasadna, o czym powód był informowany. Zdarzyło się raz, że powód dokonał aktu autoagresji w celi mieszkalnej, po czym zgłosił, że został pobity przez funkcjonariuszy Służby Więziennej.

dowód:

- wyjaśnienia st. psycholog DT por. O. K. z dnia 18.08.2017 r., k. 45-46,

- notatka służbowa z dnia 5.07.2017 r., k. 59,

- opinia psychologiczna z dnia 20.03.2017 r., k. 64,

- wydruki z karty notatek osobopoznawczych, k. 64-74,

- wyjaśnienia z dnia 21.08.2017 r., k. 97,

- notatka służbowa z dnia 21.08.2017 r., k. 98,

- wyjaśnienie, k. 99, wniosek o przetransportowanie z dnia 17.07.2017 r., k. 121-124,

- zeznania świadków: L. K., k. 176, A. M.-P., k. 175v, W. L., k. 175v-176, K. B., k. 176v, P. W., k. 177, T. K., k. 266v-267, P. B., k. 267, P. P., k. 309, J. D., k. 391v-392, R. P., k. 396, A. Ś., k. 400-402, M. D., k. 757

- zeznania powoda, k. 739v-740

W okresie od dnia 22 marca 2017 r. do dnia 24 marca 2017 r. powód przebywał w Oddziale Chorób Wewnętrznych (...) w S. w związku z zatruciem lekami Chlorprotixen i Promazyna.

Przy przyjęciu powód znajdował się w stanie średnim - pacjent podsypiający, okresowo nielogiczny. W trakcie hospitalizacji wykonano szereg badań dodatkowych w celu ustalenia rozpoznania i wdrożenia leczenia w niezbędnym zakresie. W wyniku zastosowanego leczenia (forsowna diureza) stan powoda uległ stopniowej poprawie. Ponieważ w pierwszej dobie hospitalizacji obserwowano u niego trzy napady drgawkowe, włączono leki przeciwpadaczkowe, po tym jak w badaniu TK mózgowia wykluczono uszkodzenie CUN. W kolejnych dobach powód czuł się dobrze, nie zgłaszał dolegliwości, posiłki zjadał. W badaniu neurologicznym nie stwierdzono odchyleń od normy. Po konsultacji z neurologiem w Zakładzie Karnym w G., powód został wypisany w stanie ogólnym dobrym do jednostki penitencjarnej z zaleceniem włączenia leku Depakine Chrono 300 mg 2x1 tabl.

Przed 22 marca 2017 r. powód zgłaszał się do ambulatorium i izby chorych pozwanej jednostki penitencjarnej z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa w odcinku L-S (XI 2016 r.) oraz w trybie nagłym z dolegliwościami bólowymi brzucha (I 2017 r.) - każdorazowo otrzymał leki przeciwbólowe. Podczas wizyty w dniu 21 grudnia 2016 r. powód odmówił przyjęcia leków. W dniu 25 stycznia 2017 r. w trybie ambulatoryjnym powód konsultowany był przez psychiatrę i otrzymał właściwe leki. Nadto w dniu 14 lutego 2017 r. zgłosił się ze świądem skóry, a w dniu 6 marca 2017 r. badany był w trybie nagłym po bójce ze współosadzonym - wykonano wówczas diagnostykę obrazową, zweryfikowaną powtórnymi badaniami diagnostycznymi w warunkach wolnościowych w dniu 8 marca 2017 r.

Po 22 marca 2017 r. powód zgłaszał się w pozwanej jednostce penitencjarnej do lekarza m.in. z powierzchownym urazem powłok głowy (kwiecień 2017 r.), na konsultacje z psychiatrą (w maju , czerwcu, lipcu i grudniu 2017 r.), zmianami skórnymi na całym ciele (maj 2017 r.), po doznanym urazie - kopnięciu przez innego osadzonego, uderzeniu przez współosadzonego (dwukrotnie czerwiec 2017 r.) oraz na konsultację neurologiczną (lipiec 2017 r.) i w związku z niestrawnością (sierpień i wrzesień 2017 r., luty 2018 r.). W kwietniu 2018 r. powód korzystał z konsultacji lekarskich po tym, jak zażył większą ilość zgromadzonych leków otrzymanych od współosadzonych, a nadto kierowany był do wykonania kontrolnych badań diagnostycznych (m.in. USG jamy brzusznej, RTG stawów kolanowych. W grudniu 2018 r. został przyjęty na konsultację lekarską w związku z zaburzeniam jelitowymi. Następnie w lutym 2019 r. poddany został oględzinom lekarskim po tym, jak został uderzony przez współosadzonego - nie stwierdzono konieczności interwencji chirurgicznej, a nadto konsultowany był w związku z biegunkami. W kwietniu i maju 2019 r. poddawany był konsultacjom chirurgicznym po tym jak dokonał samouszkodzenia - połknął baterię, a następnie dwukrotnie igły. Ponadto powód zgłosił się w dniu 26 kwietnia 2019 r. ze skargą na uszkodzenie nadgarstków i stawów skokowych w czasie transportu na badania lekarskie, ale podczas konsultacji z lekarzem, po tym jak nie stwierdzono niego żadnych oznak uszkodzenia skóry w tych miejscach czy zasinień, oświadczył, że żadnych dolegliwości i skarg nie zgłasza.

Powód każdorazowo otrzymywał pomoc medyczną w związku ze zgłaszanymi dolegliwościami - zarówno w zakresie podstawowej opieki medycznej, jak i specjalistycznej opieki medycznej, w tym odpowiednie do jego stanu zdrowia leki. W Oddziale Terapuetycznym, gdzie przebywał powód leki ze zleceń stałych wydawane były przez pielęgniarki w dawkach jednorazowych, w godzinach porannych i wieczornych od poniedziałku do piątku. W dni wolne od pracy leki przygotowane wcześniej przez personel pielęgniarski, odpowiednio oznakowane wydawane były przez funkcjonariuszy ochrony. Powód otrzymywał przepisywane mu leki zgodnie z zaleceniami lekarskimi.

Każdemu z osadzonych w Zakładzie Karnym w G. przysługiwało prawo złożenia wniosku o wgląd do dokumentacji medycznej oraz prawo do złożenia wniosku o wydanie kopii z tej dokumentacji medycznej. Czas oczekiwania na realizację wniosku zależał od aktualnych możliwości organizacyjnych jednostki oraz od obszerności dokumentacji medycznej konkretnego osadzonego.

Powód nie zgłaszał bezpośrednio personelowi pielęgniarskiemu i lekarskiemu skarg na funkcjonowanie ambulatorium. Formułował za to liczne skargi pisemne w tym zakresie do organów nadzorczych, w tym formułował pod adresem pielęgniarek oskarżenia, że źle się prowadzą, za co potem przepraszał.

dowód:

- karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 24.03.2017 r., k. 101-103,

- wyjaśnienia kpt E. P. z 18.08.2017 r., k. 100,

- dokumentacja medyczna powoda - książki zdrowia osadzonego za lata 2013-2020

- zeznania świadków: L. K., k. 176, A. K., k. 308v, J. D., k. 391v-392, R. P., k. 396, A. Ś., k. 400-402, M. D., k. 757

- zeznania powoda, k. 739v-740

Osadzonym w Zakładzie Karnym w G. zapewniano prawo do odbywania rozmów telefonicznych. Szczegółowy tryb odbywania takich rozmów regulowały przepisy porządku wewnętrznego określone przez Dyrektora Zakładu Karnego w G.. W czasie pobytu powoda w pozwanej jednostce penitencjarnej rozmowy telefoniczne nie były limitowane.

Skazani odbywali rozmowy telefoniczne z samoinkasującego się aparatu telefonicznego umieszczonego w korytarzu IV Oddziału Terapeutycznego ZK w G. po zgłoszeniu takiego zapotrzebowania oddziałowemu. Liczba odbywanych przez skazanych w danym dniu rozmów limitowana była jedynie ilością osób chętnych do skorzystania z telefonu oraz możliwościami organizacyjnymi pozwanej jednostki penitencjarnej w tym zakresie, w związku z tym, że na jej administracji oraz funkcjonariuszach SW spoczywał obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa oraz nadzoru nad rozmowami.

W związku z ograniczeniami organizacyjnymi pozwanego mogło zdarzyć się tak, że osadzony pomimo zgłoszenia zapotrzebowania skorzystania z przysługującego mu prawa do odbycia rozmowy telefonicznej, nie został na nią doprowadzony, o czym był niezwłocznie informowany, jak również zapewniano mu pierwszeństwo w skorzystaniu z telefonu w kolejnym dniu. Zdarzało się, że osadzeni nie byli doprowadzani do telefonu na konkretną godzinę, co również podyktowane było ograniczonymi możliwościami organizacyjnymi (np. w porze wydawania posiłków, w porze odbywania spacerów).

Każdy z osadzonych w Zakładzie Karnym w G. ma zapewnione prawo do prowadzenia korespondencji prywatnej i urzędowej. Jeżeli osadzony wykorzystał przysługujący mu limit z bezpłatnej puli znaczków, mógł znaczki pocztowe zakupić dodatkowo. Każdorazowo okoliczność przekazania przez skazanego korespondencji do wysłania odnotowywana była w książce korespondencji.

Korespondencja prywatna poddawana była cenzurze ze względu na wymogi bezpieczeństwa. Prywatne listy kierowane do osadzonych otwierane były przez wychowawców, którzy zapoznawali się z jej treścią, a następnie bezzwłocznie listy wydawane były adresatom, o ile treść ta nie naruszała zasad bezpieczeństwa. Korespondencja urzędowa (z sądów, prokuratury, instytucji publicznych) oraz korespondencja pomiędzy osadzonym a jego pełnomocnikiem nie podlega cenzurze.

Powód w czasie osadzenia w pozwanej jednostce penitencjarnej, podobnie jak i w czasie pobytów w innych jednostkach penitencjarnych, nie utrzymywał kontaktu z osobami z zewnątrz w dostępnych formach. Jedyną korespondencją, jaką powód w tym czasie prowadził była korespondencja o charakterze urzędowym (skargi, wnioski, pozwy itp.), która nie podlegała cenzurze. Podobny charakter miały kontakty telefoniczne powoda. Zdarzało się, że powód zgłaszał chęć skorzystania z telefonu, a doprowadzony do niego, wybierał przypadkową sekwencję cyfr i symulował, że prowadzi rozmowę.

dowód:

- notatka służbowa z dnia 29.08.2016 r., k. 53,

- notatka służbowa z dnia 5.07.2017 r., k. 59,

- notatka służbowa z dnia 21.08.2017 r., k. 98,

- wyjaśnienie, k. 99,

- zeznania świadków: K. B., k. 176v, P. W., k. 177, T. K., k. 266v-267, P. B., k. 267, P. P., k. 309, J. D., k. 391v-392, R. P., k. 396, A. Ś., k. 400-402, M. D., k. 757

- zeznania powoda, k. 739v-740

W dniu 3 lutego 2017 r. do Prokuratury Rejonowej w G. wpłynęło zawiadomienie powoda K. K. (1) o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na jego szkodę. Powód wskazał, że funkcjonariusze Służby Więziennej ZK w G. - wychowawca M. S. oraz kierownik Oddziału Terapeutycznego L. W. nadużywają swoich uprawnień w ten sposób, że nie przesyłają korespondencji powoda kierowanej m.in. do Rzecznika Praw Obywatelskich, do (...) czy redakcji (...), pomimo że korespondencja ta jako urzędowa nie podlega cenzurze. K. K. (1) powoływał się na okoliczność, że posiada potwierdzenia odbioru powyższej korespondencji przez administrację ZK w G., a mimo to jego listy nie dotarły do adresatów.

W kolejnym piśmie z dnia 10 marca 2017 r., kierowanym do Prokuratury Rejonowej w G., K. K. (1) wskazał, że nie otrzymał potwierdzenia odbioru listu adresowanego do Dyrektora D. oraz odmówiono mu dostępu do dziennika korespondencji. Ponadto powód wskazał na kolejne listy adresowane m .in. do Sądu Okręgowego w S., do (...), do Sądu Rejonowego w G., do (...) oraz do osób prywatnych - T. N. oraz K. S. z ZK w C..

W związku z powyższym zawiadomieniem Prokuratura Rejonowa w G. wszczęła w dniu 6 marca 2017 r. śledztwo, prowadzone pod sygn. akt PR Ds. 290.2017. W wyniku przeprowadzonych w jego toku czynności ustalono, że:

- personel Oddziału Terapeutycznego ZK w G., w tym L. W. oraz M. S. nie otwierają korespondencji urzędowej skazanych oraz nie podejmują decyzji w zakresie jej przesyłania,

- listy kierowane przez K. K. (1) do redakcji (...), Oddziału Terenowego (...) oraz Rzecznika Praw Obywatelskich zostały wykazane w dzienniku korespondencji jako przekazane do ww. adresatów,

- w dniu 28 marca 2017 r. K. K. (1) uzyskał wgląd do dziennika korespondencji i zapoznał się z nim,

- każdy skazany otrzymuje pisemne potwierdzenie odbioru w ZK wysyłanej przez siebie korespondencji urzędowej (art. 105§7 k.k.w.).

Nadto w toku prowadzonych w ramach śledztwa czynności ustalono, że:

- w Sądzie Rejonowym w G. nie zarejestrowano korespondencji od K. K. (1),

- w redakcji (...) przesyłki przychodzące z Zakładów Karnych do dziennikarzy nie podlegają rejestracji,

- do Oddziału Terenowego (...) wpłynęły 3 listy od K. K. (1) nadane w dniach 26.01.2017 r., 6.02.2017 r. i 16.02.2017 r.,

- do Biura RPO w W. wpłynęło pismo K. K. (1) z dnia 28.11.2016 r.,

- w ZK w C. nie jest prowadzona ewidencja prywatnej korespondencji kierowanej do skazanych.

Ostatecznie postanowieniem z dnia 30 maja 2017 r. śledztwo w sprawie mającego miejsce w okresie od października 2016 r. do lutego 2017 r. w ZK w G. przekroczenia uprawnień przez funkcjonariuszy Służby Więziennej, działających wspólnie i w porozumieniu, w krótkich odstępach czasu, ze z góry powziętym zamiarem, poprzez otwieranie i nieprzesyłanie korespondencji K. K. (1) do adresatów, czym działano na szkodę interesu prywatnego K. K. (1), tj. o czyn z art. 231§1 k.k. w zb. z art. 267§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. - na podstawie art. 17 § 1 pkt 1 k.p.k., wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu - zostało umorzone.

Powód od ww. postanowienia w przedmiocie umorzenia postępowania nie wywiódł zażalenia.

dowód:

- dokumenty w aktach sprawy PR Ds.290.2017 - zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, k. 1, pismo Z-cy Dyrektora ZK G. z dnia 23.02.2017 r., k. 2, pismo z dna 23.03.2017 r., k. 3, kopia dziennika korespondencji, k. 4-10, postanowienie z dnia 6.03.2017 r. o wszczęciu śledztwa, k. 11--12, pismo K. K. z dnia 7.02.2017 r., k. 15, protokół przesłuchania K. K. z dnia 6.04.2017 r., k. 22-23, pismo Z-cy Dyrektora ZK G. z dnia 3.04.2017 r., k. 27, pismo SR w G. z dnia 7.04.2017 r., k. 28, pismo z (...), k. 18.04.2017 r., k. 29, pismo Oddziału Terenowego (...) z dnia 18.04.2017 r., k. 30, pismo Biura (...) z dnia 25.04.2017 r., k. 32, pismo Dyrektora ZK w C. z dnia 24.04.2017 r., k. 33, postanowienie z dnia 30.05.2017 r. o umorzeniu śledztwa, k. 34-38

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w G. z dnia 4 lipca 2018 r. w sprawie II K 796/17 K. K. (1) został uznany za winnego tego, że:

I. w dniu 6 marca 2017 r. na terenie Zakładu Karnego w G. przy ul. (...) w sali terapii zajęciowej nr 400 oddziału CIV dokonał naruszenia czynności narządu ciała innego skazanego poprzez jednokrotne uderzenie pokrzywdzonego taboretem w wyniku czego pokrzywdzony ten doznał obrażeń tułowia pod postacią stłuczenia okolicy żeber w tylnej części klatki piersiowej po stronie lewej ze słabo widocznymi drobnymi podbiegnięciami krwawymi tej okolicy, co łącznie spowodowało naruszenie czynności narządów ciała na okres czasu do dni siedmiu, w stopniu lekkim, przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w S. z dnia 24 marca 2011 r. sygn. akt II K 106/11 za czyn z art. 197 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. na karę 8 lat pozbawienia wolności, którą odbywa od dnia 19 sierpnia 2010 r. i zakończy w dniu 19 sierpnia 2018 r., tj. o czyn z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., za co wymierzono mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,

II. w dniu 6 marca 2017 r. na terenie Zakładu Karnego w G. przy ul. (...) w sali terapii zajęciowej nr 400 oddziału CIV dokonał naruszenia nietykalności cielesnej innego skazanego poprzez uderzenie pokrzywdzonego pięścią w prawie ramię oraz oplucie w twarz, przy przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w S. z dnia 24 marca 2011 r. sygn. akt II K 106/11 za czyn z art. 197 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. na karę 8 lat pozbawienia wolności, którą odbywa od dnia 19 sierpnia 2010 r. i zakończy w dniu 19 sierpnia 2018 r., tj. o czyn z art. 217 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., za co wymierzono mu karę 5 miesięcy pozbawienia wolności,

i finalnie skazany prawomocnie na karę łączną w wymiarze 10 miesięcy pozbawienia wolności.

bezsporne, a nadto: dokumenty w aktach SR w G. w sprawie II K 796/17, w tym: wyrok z dnia 4.07.2018 r., k. 457-458 wraz z uzasadnieniem, k. 461-469, wyrok SO w S.z dnia 15.04.2019 r. w sprawie IV Ka 1909/18, k. 404 wraz z uzasadnieniem, k. 513-521

Równolegle przed Sądem Rejonowym w G. toczyło się postępowanie w sprawie II K 503/18, gdzie K. K. (1) posiadał status pokrzywdzonego i oskarżyciela posiłkowego, a pokrzywdzeni w sprawie II K 796/17 M. M. i P. K. status oskarżonych o to, że w dniu 6 marca 2017 r. w sali nr 400 na terenie Zakładu Karnego w G. przy ul. (...) działając wspólnie i w porozumieniu narazili K. K. (1) na bezpośrednie niebezpieczeństwo nastąpienia skutku określonego w art. 157 § k.k. w ten sposób, że bili pokrzywdzonego rękoma i kopali go po całym ciele w wyniku czego K. K. (1) doznał obrażeń głowy w postaci podbiegnięć krwawych w okolicy powieki dolnej lewej, w okolicy potylicy po stronie lewej, w okolicy skroniowej prawej (tu z pourazowym obrzmieniem tkanek) oraz zadrapania długości 30 mm lewej małżowiny usznej co spowodowało naruszenie narządu ciała jakim jest głowa na okres poniżej dni siedmiu w stopniu lekkim, pokrzywdzony doznał też obrażeń tułowia pod postacią zaczerwienienia skóry w okolicy piersiowo-lędźwiowej oraz zadrapania i podbiegnięć krwawych w okolicy prawego dołu pachowego i łopatki prawej, co spowodowało naruszenie czynności narządu ciała jakim jest tułów ma okres czasu do dni siedmiu, co łącznie spowodowało naruszenie narządów ciała na czas do dni siedmiu w stopniu lekkim w rozumieniu art. 157 § 2 k.k., przy czym M. M. czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Okręgowego w S. sygn. akt III K 132/11 za czyn z art. 148 § 1 k.k. na karę13 lat pozbawienia wolności, którą odbywa od dnia 17 maja 2009 r. i zakończy w dniu 14 maja 2022 r., tj. o czyn z art. 158 § 1 k.k., a w stosunku do M. M. z art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w G. wyrokiem z dnia 26 listopada 2018 r. w sprawie II K 503/18 uznał ww. oskarżonych za winnych popełnienia zarzucanego im czynu, z tym że z opisu czynu zarzucanego oskarżonym wyeliminował ustalenie, iż kopali pokrzywdzonego, a wobec ustalenia, iż oskarżeni działali w warunkach obrony koniecznej w rozumieniu art. 25 § 1 k.k. i przekroczyli jej granice w rozumieniu art. 25 § 2 k.k., na podstawie art. 25 § 2 k.k. odstąpił od wymierzenia im za ten czyn kary.

Wyrok ten został utrzymany w mocy przez Sąd Okręgowy w S. wyrokiem z dnia 3 lutego 2020 r. w sprawie IV Ka 300/19.

bezsporne, a nadto: dokumenty w aktach SR w G. w sprawie II K 503/18, w szczególności: wniosek o ściganie i ukaranie, k. 1-3, protokół przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie, k. 6-9, notatka służbowa, k. 14-15, postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa, k. 72-74, zażalenie pokrzywdzonego, k. 79-82, zarządzenie o odmowie przyjęcia zażalenia, k. 84, postanowienie o uwzględnieniu zażalenia, k. 88, dokumentacja medyczna pokrzywdzonego, k. 117-130, opinia sądowo-lekarska, k. 179-183, akt oskarżenia, k. 252-253, protokoły rozprawy głównej, k. 301-306, 566-573, 581-585, 649, 657, wyrok SR z dnia 26.11.2018 r., k. 658 wraz z uzasadnieniem, k. 673-676 wyrok SO z dnia 3.02.2020 r., k. 766

Powód od momentu osadzenia go w pozwanej jednostce penitencjarnej we wrześniu 2016 r. kierował do administracji Zakładu Karnego w G. oraz organów nadzorczych liczne prośby, wnioski, skargi oraz zawiadomienia związane warunkami pobytu w izolacji penitencjarnej, warunkami i zasadami rozmieszczenia w celach mieszkalnych, zasadami funkcjonowania Oddziału Terapeutycznego, pracy jego personelu - psychologów, terapeutów, wychowawców, personelu pielęgniarskiego oraz funkcjonariuszy Służby Więziennej. Podnosił w nich w szczególności zarzuty dotyczące niewłaściwego zachowania personelu pozwanej jednostki penitencjarnej wobec jego osoby, dyskryminacyjnego traktowania, ignorowania, podejmowania działań mających na celu znęcanie się psychiczne nad jego osobą. Powód wskazywał m.in., że: jest izolowany od współosadzonych przez nieuzasadnione umieszczanie w celach monitorowanych, ma ograniczony dostęp do kontaktów z wychowawcą, psychologiem i administracją ZK, jego korespondencja poddawana jest nieuzasadnionej cenzurze, a nadto jest przetrzymywana lub niszczona, ograniczany jest mu dostęp do terapii zajęciowej, dostęp do łaźni, spacerów oraz prawo do korzystania z telefonu, personel pielęgniarski wydaje mu niewłaściwe leki bez konsultacji z lekarzem, ogranicza mu się dostęp do opieki zdrowotnej itp. Ponadto powód wielokrotnie w sporządzanych przez siebie pismach i skargach formułował pod adresem personelu Oddziału Terapeutycznego zarzuty związane z brakiem kompetencji, niewłaściwym i niemoralnym prowadzeniem się w miejscu pracy (w tym oskarżał o uprawianie nierządu, spożywanie alkoholu), czy prowadzeniem działalności spiskowej wymierzonej przeciwko jego osobie, a mającej na celu pognębienie go i ukaranie za to, że walczy o swoje prawa. Częstokroć powód posługiwał się słowami wulgarnymi, uznawanymi powszechnie za obelżywe, o wydźwięku jednoznacznie pejoratywnym dla określenia cech i właściwości osobistych personelu Zakładu Karnego w G..

Każdy z kierowanych przez powoda wniosków został rozpatrzony, a odpowiedzi na kierowane przez niego pisma każdorazowo poprzedzone były przeprowadzeniem stosownego postępowania wyjaśniającego, o ile było ono niezbędne.

Żadna ze skarg kierowanych przez powoda do organów nadzorczych nie okazała się zasadna. Administracja Zakładu Karnego w G., mając na uwadze sposób funkcjonowania powoda w warunkach izolacji penitencjarnej w tej jednostce, w szczególności okoliczność, że od samego początku pobytu powód wdał się w spór z jego personelem, formułuje liczne skargi oraz podważa autorytet funkcjonariuszy SW, utrudniając osiągnięcie założonych celów korekcyjnych, a nadto uwzględniając prośby samego powoda, podejmowała działania zmierzające do przetransportowania go do innej jednostki penitencjarnej. Centralny Zarząd Służby Więziennej początkowo wnioski w tym zakresie załatwiał odmownie, zalecając większą indywidualizację sposobu postępowania z osadzonym.

dowód:

- pisma, skargi i wnioski powoda składane w latach 2016-2019 wraz z odpowiedziami, k. 421-731,

- wniosek powoda z dnia 28.05.2017 r., k. 118,

- pismo Z-cy Dyrektora ZK W G. z dnia 30.05.2017 r., k. 119 wraz z opinią, k. 120,

- wniosek o przetransportowanie z dnia 17.07.2017 r., k. 121-124,

- odpowiedź Biura Penitencjarnego (...) z dnia 11.08.2017 r., k. 125

- dokumenty w aktach osobopoznawczych powoda,

- zeznania świadków: L. K., k. 176, A. M.-P., k. 175v, W. L., k. 175v-176, K. B., k. 176v, P. W., k. 177, T. K., k. 266v-267, P. B., k. 267, P. P., k. 309, J. D., k. 391v-392, R. P., k. 396, A. Ś., k. 400-402, M. D., k. 757

- zeznania powoda, k. 739v-740

Przed Sądem Rejonowym w G. toczy się sprawa z powództwa K. K. (1) przeciwko Skarbowi Państwa-Dyrektorowi Zakładu Karnego w G. o zapłatę kwoty 40.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Sprawa ta została zarejestrowana pod sygn. akt I C 466/17, a pozew został wniesiony w dniu 24 lutego 2017 r. i doręczony pozwanemu w dniu 12 czerwca 2017 r.

Jako podstawę prawną wywiedzionego w ww. sprawie I C 466/17 roszczenia powód wskazał przepis art. 23 k.c. w zw. z art. 445 § 1 i 2 k.c. i art. 444 k.c. oraz art. 1 i 14 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Jako podstawę faktyczną roszczeń objętych pozwem w ww. sprawie Sądu Rejonowego w G. powód naprowadził w szczególności:

- złe warunki sanitarne cel mieszkalnych, w tym celi mieszkalnej nr (...) - występowanie insektów, pluskiew, nieprzeprowadzanie dezynfekcji pomimo zgłoszeń skazanych

- złe warunki techniczne i wyposażenia w celach mieszkalnych - brak wody w muszli klozetowej, brak oświetlenia w celi i kąciku sanitarnym, wystające ze ścian przewody elektryczne, brak gniazdek, brak radiowęzła, brak drabinek do łóżek, krytyczny stan sanitarny ścian (oplute krwią, wymiocinami itp.), brak szafek i kufrów do przechowywania rzeczy, brak misek i środków czystości,

- złośliwe osadzenie wiążące się ze znęcaniem się nad skazanym, motywowane kłamliwymi pomówieniami o konfliktowy charakter z wpisywaniem nieprawdy do akt skazanego - od 6.02-17.02.2017 r. w reakcji na zgłaszane nieprawidłowości osadzenie w celi ze skazanym, który w plastikowym nożu zatapiał żyletki, odgrażając się, że go użyje, co powodowało u powoda stres, poczucie zagrożenia, wzrost poziomu agresji,

- odmawianie kontynuacji leczenia neurologicznego rozpoczętego w ZK w C., co prowadzi do pogorszenia stanu zdrowia,

- umieszczenie w okresie 7.09.2016 r. do 30.09.207 r. w celi bez łączności przez domofon z dyżurką, bez dostępu do mediów i łaźni oraz spacerów, pozbawienie kontaktów z personelem i narażenie na pozostawienie bez pomocy w razie niebezpieczeństwa,

- dyskryminowanie przez personel oddziału, wrogie nastawienie dyrektora oddziału - postawa pogardliwa i nienawistna,

- niekierowanie na rozmowy pomimo zapisywania się skazanego w książce w celu uniemożliwienia skazanemu wypowiedzenia się na temat nielegalnych i złośliwych, powtarzających się czynności personelu.

W toku tego postępowania w dniu 8 czerwca 2017 r. Sąd wydał postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia dowodu z nagrań monitoringu funkcjonującego na terenie Zakładu Karnego w G. poprzez zgranie tychże nagrań na płytę CD z okresu od dnia 15 maja 2017 r. do dnia 19 maja 2017 r. z oddziału(...) z kamer obejmujących korytarz oraz pokój wychowawców lub z tej części oddziału. W odpowiedzi na powyższe pozwana jednostka penitencjarna poinformowała, że zgodnie z § 3 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 października 2009 r. w sprawie rodzaju urządzeń i środków technicznych służących do przekazywania, odtwarzania i utrwalania obrazu lub dźwięku z monitoringu w zakładach karnych zapis z monitoringu przechowywany jest przez 7 dni, po czym następuje jego nadpisanie, w związku z czym zabezpieczenie zapisu za okres jw. nie było możliwe.

dowód:

- zawiadomienie o posiedzeniu Sądu z dnia 8.06.2017 r., k. 37-38,

- postanowienie z dnia 8.06.2017 r. w przedmiocie zabezpieczenia dowodu, k. 39,

- wniosek powoda z dnia 18.05.2017 r. o zabezpieczenie dowodu, k. 40,

- pozew z dnia 19.02.2017 r., k. 41-44,

- postanowienie z dnia 8.06.2017 r. w przedmiocie zabezpieczenia dowodu, k. 762,

- notatka służbowa z dnia 21.06.2017 r., k. 763

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało nieuzasadnione.

Powód, po ostatecznym sprecyzowaniu stanowiska w sprawie, domagał się od pozwanego zapłaty kwoty 90.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną na skutek naruszenia jego dóbr osobistych, w szczególności godności osobistej, tajemnicy korespondencji, poszanowania zdrowia, prawa do utrzymywania więzi ze światem zewnętrznym oraz prawa do godnych i humanitarnych warunków odbywania kary pozbawienia wolności, w tym prawa do równego traktowania, prawa do bycia nie dyskryminowanym, prawa do kontaktów z personelem i współosadzonymi, prawa do ochrony zdrowia, poczucia bezpieczeństwa. Powód wskazał, że do naruszenia tych dóbr doszło na skutek niezgodnego z prawem wykonywania władzy publicznej przez pozwanego podczas odbywania przez niego kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w G.. Przy tym niezgodnego z prawem wykonywania władzy publicznej przez pozwanego K. K. (1) upatrywał w:

- pozbawieniu go opieki medycznej oraz dostępu do leków i celowe narażenie go na utratę zdrowia i życia,

- pozbawieniu go opieki terapeutycznej i oddziaływań pozytywnych w ramach Oddziału Terapeutycznego w ZK G., w tym brak terapeuty, psychologa oraz brak pomocy psychologicznej,

- celowym wywołaniu traumy oraz znęcaniu się psychicznym, co doprowadziło do podjęcia przez niego głodówki i próby samobójczej, za co został ukarany dodatkowo,

- bezpodstawnym stosowaniu wobec niego tzw. cichej izolacji przez umieszczenie go w monitorowanej celi nr (...) w pojedynkę, pomimo że jest to cela dwuosobowa,

- celowym pozbawieniu wyjść z celi (do łaźni, do telefonu),

- nieodbieraniu domofonu,

- braku reakcji na wybitą sygnalizację alarmową,

- rozpowszechnianiu nieprawdziwych informacji na jego temat, aby żaden ze współosadzonych nie chciał przebywać z nim w jednej celi mieszkalnej,

- pozbawieniu prawa do wyjść z celi ze współosadzonymi,

- stosowaniu przemocy,

- pozbawieniu prawa do prowadzenia korespondencji, w tym wysyłania listów prywatnych do członków rodziny z prośbami o pomoc (poprzez niszczenie jego listów).

W pierwszej kolejności Sąd rozważył zasadność podniesionego przez stronę pozwaną żądania odrzucenia pozwu sformułowanego w odpowiedzi na pozew. W tym zakresie pozwany argumentował, że przed Sądem Rejonowym w G. prowadzone jest postępowanie z powództwa powoda przeciwko Skarbowi Państwa – Dyrektorowi Zakładu Karnego w G. o sygn. akt I C 466/17, związane z brakiem domofonów w celi, mediów, pozbawieniem spacerów, łaźni i kontaktów z personelem, zatem w tym zakresie pozew powinien być odrzucony.

Kwestię odrzucenia pozwu reguluje przepis art. 199 § 1 kpc, który w pkt 2 stanowi, że Sąd odrzuci pozew, jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona. Z treści przywołanego przepisu wynika, że aby doszło do odrzucenia pozwu na tej podstawie konieczne jest spełnienie następujących warunków: stwierdzenie tożsamości (identyczności) roszczeń, tożsamość stron postępowania a nadto wystąpienie stanu zawisłości sporu. Tożsamość roszczeń zachodzi, kiedy sąd ma w obu sprawach orzec o tym samym, dysponując tymi samymi faktami, które mają spowodować ocenę tego samego żądania i kiedy rozstrzygnięcie jednej ze spraw oznacza rozstrzygnięcie także drugiej (post. SN z: 1.6.2011 r., II CSK 427/10, 24.10.2012 r., I CSK 100/11, niepubl.). Zawisłość sporu, która powstaje z momentem doręczenia pozwu pozwanemu (art. 192 k.p.c.), uniemożliwia rozpatrywanie późniejszej sprawy o to samo roszczenie między tymi samymi stronami. Dlatego pozew wniesiony w sprawie, która później niż pierwsza stała się sprawą zawisłą, musi ulec odrzuceniu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 1971 r., II CZ 59/71, OSNCP 1971/12/226). Tożsamość przedmiotu uprzedniego orzeczenia oraz kolejnego powództwa, wykluczająca możliwość jego merytorycznej oceny i uzasadniająca odrzucenie pozwu, zachodzi w przypadku jednakowej podstawy faktycznej i prawnej rozstrzygnięcia oraz ponownego żądania powoda, przy czym przesłanki te muszą wystąpić kumulatywnie (post. SN z 14.3.2014 r., III CSK 124/13). W toku rozpoznawania przedmiotowej sprawy Sąd ustalił, że w dniu 24 lutego 2017 r. powód złożył w Sądzie Rejonowym w G. pozew o zasądzenie od Skarbu Państwa-Dyrektora Zakładu Karnego w G. kwotę 40.000 zł tytułem zadośćuczynienia. W treści uzasadnienia przedmiotowego pozwu powód wskazał, że roszczenie swoje wywodzi z tego, że doznał krzywdy na skutek tego, że m.in. od 7 września 2016 r. do końca miesiąca przebywał w celi nr 449 bez sygnalizacji alarmowej, bez domofonu jak również z tego powodu, że „był pozbawiony spacerów oraz łaźni”. Obecnie - na skutek rozszerzenie przez K. K. (1) przedmiotowego powództwa- sprawa ta toczy się przed Sądem Okręgowym w S. pod sygn. akt 1357/17. Analiza treści pozwu z dnia 19 lutego 2017 r. prowadzi do wniosku, że w zakresie, w jakim powód domaga się w niniejszej sprawie zadośćuczynienia w związku z nieodbieraniem domofonu przez funkcjonariuszy pozwanego zakładu karnego, brakiem reakcji na wybitą sygnalizacje alarmową oraz celowym pozbawieniem go wyjścia z celi do łaźni pozew należało odrzucić. Po pierwsze bowiem podstawa faktyczna powództwa w sprawie wszczętej na skutek pozwu z dnia 19 lutego 2017 r. jest jednakowa z faktami, z których powód wywodzi swoje roszczenie w sprawie prowadzonej pod sygn. akt 1357/17. Po drugie bezsporne jest to, że w obu sprawach zachodzi tożsamość stron postepowania. W obu bowiem sprawach powodem jest K. K. (1) zaś pozwanym Skarb Państwa – Zakład Karny w G.. Nadto w obu sprawach zachodzi tożsamość roszeń bowiem, powód domaga się zasądzenia odpowiedniej kwoty tytułem zadośćuczynienia za krzywdę, jakiej doznał podczas pobytu w pozwanym zakładzie karnym. Uznać zatem należało, iż w podanym zakresie tj. w zakresie żądania zapłaty zadośćuczynienia związanego z warunkami wykonywania kary pozbawienia wolności odnoszącymi się do działania instalacji alarmowej i domofonowej w celi oraz możliwości korzystania z łaźni zostały spełnione przesłanki o których mowa w art. 199 § 1 pkt 2 kpc i w związku z tym Sąd odrzucił pozew (pkt I wyroku).

W zakresie w jakim powództwo nie zostało odrzucone, Sąd rozważył żądanie powoda w oparciu o przepisy art. 417 k.c. w związku z art. 448 k.c. i w związku z art. 23 i 24 k.c. Wstępie wskazać należy, iż od dnia 1 września 2004 r. istnieją dwa reżimy odpowiedzialności deliktowej Skarbu Państwa. Po pierwsze, odpowiedzialność szczególna unormowana w art. 417 – 417 ² k.c., które to przepisy regulują odpowiedzialność deliktową Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego, a także innych państwowych i komunalnych osób prawnych wyłącznie za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu władzy publicznej i tylko w tym zakresie wyłączają stosowanie przepisów ogólnych o odpowiedzialności za cudze czyny, tj. art. 416, 427 i 429 – 430 k.c. Po drugie, odpowiedzialność oparta o ogólne zasady odpowiedzialności deliktowej osób prawnych, która obejmuje odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną w inny sposób niż przy wykonywaniu władzy publicznej. Ten pierwszy rodzaj odpowiedzialności reguluje przede wszystkim przepis art. 417 § 1 k.c. Zgodnie z dyspozycją tego przepisu za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Odpowiedzialność przewidziana w art. 417 k.c. jest odpowiedzialnością za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie „przy wykonywaniu władzy publicznej". Wykonywanie funkcji władzy publicznej łączy się co do zasady z możliwością władczego kształtowania sytuacji jednostki. Jednocześnie w doktrynie i judykaturze prawa cywilnego wskazuje się, że tylko wówczas mamy do czynienia z wykonywaniem władzy publicznej, gdy brak jest formalnej równości stron. Wykonywanie władzy w tym sensie może mieć postać nie tylko wydania decyzji (orzeczenia), lecz także faktycznej ingerencji w sferę praw jednostki, na przykład użycia przymusu zarówno w stosunku do majątku, jak i osoby. W niniejszej sprawie powód wiązał obowiązek naprawienia szkody przez pozwanego z jego działalnością, polegającą na wykonywaniu kary pozbawienia wolności. Ta sfera działalności publicznej musi być uznana za wykonywanie władzy publicznej, albowiem nie należy ona do sfery aktywności innych podmiotów i charakteryzuje ją władcze działanie funkcjonariuszy publicznych. Z tego względu odpowiedzialność pozwanego Skarbu Państwa za szkodę niemajątkową wyrządzoną w związku z wykonywaniem podlega ocenie z punktu widzenia art. 417 k.c. Analiza tego przepisu w kontekście pozostałych przepisów regulujących odpowiedzialność deliktową wskazuje, że przesłankami odpowiedzialności deliktowej Skarbu Państwa są: po pierwsze powstanie szkody, po drugie wyrządzenie szkody czynem niedozwolonym polegającym na bezprawnym działaniu lub zaniechaniu podmiotu wykonującego w imieniu Skarbu Państwa władzę publiczną, po trzecie normalny związek przyczynowy pomiędzy tak rozumianym czynem niedozwolonym a powstaniem szkody. Podstawową przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej z art. 417 k.c. jest szkoda, przy czym pojęcie szkody obejmuje uszczerbek zarówno w dobrach majątkowych, jak i w przypadkach określonych w ustawie – w dobrach niemajątkowych.

Zgodnie z art. 448 k.c. w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepis art. 445 § 3 stosuje się. Przepis ten jest ściśle związany z przepisami art. 23 i 24 k.c. Stosownie do dyspozycji art. 23 k.c. dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. W myśl natomiast art. 24 § 1 k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Przepis art. 24 § 1 k.c. przewiduje, iż osoba, której dobra osobiste zostały naruszone, może żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny na zasadach określonych w kodeksie cywilnym. Przepis ten odsyła więc do dyspozycji przytoczonego wyżej art. 448 k.c. Generalną przesłanką przyznania zadośćuczynienia jest powstanie krzywdy po stronie osoby roszczącej. Przyjmuje ono postać jednorazowego świadczenia pieniężnego przyznawanego za krzywdę wywołaną naruszeniem dóbr osobistych.

W niniejszej sprawie powód podnosił, że doszło do naruszenia jego dóbr osobistych, przy czym powód łączył odpowiedzialność pozwanego Skarbu Państwa wyłącznie z osadzeniem go w Zakładzie Karnym w G.. W toku postępowania ustalono, że powód w warunkach izolacji penitencjarnej jako skazany przebywał w ww. jednostce penitencjarnej pozwanego od dnia 7 września 2016 r. do dnia 18 kwietnia 2017 r. (kiedy wniósł pozew w sprawie niniejszej) oraz od 18 kwietnia 2017 r. do sierpnia 2019 r. (kiedy wydana została decyzja o przetransportowaniu go do innej jednostki penitencjarnej).

Powód w niniejszym postepowaniu swoje roszczenie wiązał z wyrządzeniem mu szkody o charakterze niematerialnym (krzywdy).

Sąd po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w sprawie uznał, że nie dostarczyło ono wystarczających podstaw do ustalenia takich okoliczności, które uzasadniałyby uwzględnienie powództwa i zasądzenie na rzecz powoda zadośćuczynienia na podstawie art. 417 k.c. w zw. z art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. i art. 23 k.c. Powód bowiem nie wykazał, aby jego dobra osobiste zostały naruszone wskutek bezprawnego działania strony pozwanej. Nie ulega wątpliwości, że dobra których ochrony domagał się powód, należą do katalogu dóbr osobistych, o których mowa w art. 23 kc. Dobra osobiste w postaci zdrowia oraz tajemnicy korespondencji są wprost zawarte w otwartym katalogu wartości objętych ochroną na podstawie art. 23 kc. Z kolei godność, mimo że nie została przez ustawodawcę wymieniona w treści tego przepisu jest najważniejszym dobrem chronionym w przepisach prawa, jest dobrem osobistym przysługującym człowiekowi z racji urodzenia. Ponadto zgodnie z utrwalonym orzecznictwem polskich sądów i trybunałów międzynarodowych kara pozbawienia wolności powinna być wykonywana z poszanowaniem godności człowieka. Godność człowieka podlega szczególnej ochronie zarówno w prawie polskim, jak i w prawie międzynarodowym. Art. 30 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stanowi, że przyrodzona i niezbywalna godność człowieka jest nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 28 lutego 2007 roku (w sprawie V CSK 431/06) wskazał, że wynikający z powyższej normy konstytucyjnej obowiązek powinien być realizowany przez władze publiczne przede wszystkim wszędzie tam, gdzie państwo działa w ramach imperium realizując swoje zadania represyjne, których wykonanie nie może prowadzić do większego ograniczenia praw człowieka i jego godności, niż to wynika z zadań ochronnych i celu zastosowanego środka represji. Dotyczy to także wykonywania przez państwo zadań z zakresu wymiaru sprawiedliwości, w tym także wykonywania orzeczonych kar i środków zapobiegawczych. Wymóg zapewnienia przez państwo godziwych warunków odbywania kary pozbawienia wolności (czy odpowiednio tymczasowego aresztowania) jest także jednym z podstawowych wymogów państwa prawa, znajdującym wyraz w normach prawa międzynarodowego. Stanowi o tym wprost art. 10 ust. 1 Międzynarodowego Paktu Praw Osobistych i Publicznych z dnia 19 grudnia 1966 r., ratyfikowany przez Polskę (Dz. U. z 1977 r., Nr 38, poz. 167 i 169), który głosi, że każda osoba pozbawiona wolności będzie traktowana w sposób humanitarny i z poszanowaniem przyrodzonej godności człowieka. Także art. 3 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 grudnia 1950 roku, ratyfikowany przez Polskę w 1993 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) stanowi, że nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu. Z tego przepisu wyprowadza się obowiązek władzy publicznej zapewnienia osobom osadzonym w zakładach karnych i aresztach godziwych i humanitarnych nienaruszających godności ludzkiej. Łączy się z tym wynikający z art. 8 ust. 1 Konwencji nakaz poszanowania życia prywatnego obywateli i ich prawa do intymności, co w odniesieniu do osób osadzonych w zakładach karnych oznacza obowiązek zapewnienia takich warunków bytowych i sanitarnych, w których godność ludzka i prawo do intymności nie doznają istotnego uszczerbku. Konieczność respektowania powyższych praw osób osadzonych znajduje odzwierciedlenie w judykaturze Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (vide wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 5 grudnia 1979 r. w sprawie skargi numer 8224/78; wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 12 stycznia 1995 r. w sprawie skargi nr 21915/93; wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 9 marca 2006 r. w sprawie skargi nr 73786/01; wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 19 kwietnia 2001 r. w sprawie skargi nr 28524/95). Odpowiednikami przywołanych wyżej norm prawa międzynarodowego są przepisy art. 40, art. 41 ust. 4 i 47 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wprowadzające powyższe zasady na grunt prawa polskiego. Jak wynika z wcześniej przywołanych przepisów, aby domagać się ochrony dóbr osobistych koniecznym jest stwierdzenie (wykazanie), że poprzez konkretne, bezprawne zachowanie doszło do naruszenia tych dóbr. Stwierdzić należy, że materiał dowodowy zgromadzony w sprawie prowadzi do wniosku, że żadnym z przywoływanych przez powoda zachowań pozwanego nie doszło do naruszenia jego dóbr osobistych. W tym miejscu Sąd odniesienie się kolejno do wszystkich twierdzeń powoda, w których upatrywał on bezprawnych działań pozwanego mających uzasadniać jego odpowiedzialność wobec powoda.

W pierwszej kolejności powód podnosił, iż był nienależycie traktowany przez personel Zakładu Karnego w G., co miało wyrażać się w niezapewnieniu odpowiedniej opieki medycznej oraz pozbawieniem dostępu do leków. Należy stwierdzić, iż twierdzenia powoda w tym zakresie są gołosłowne, a nadto sprzeczne z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Jak bowiem wynika z dokumentacji medycznej, w tym książeczki zdrowia powoda od początku swojego pobytu w pozwanej jednostce penitencjarnej objęty on był opieką medyczną, a także otrzymywał leki w związku ze stwierdzonymi u niego dolegliwościami, zgodnie z zaleceniami lekarza. Powód korzystał z pomocy lekarza z uwagi na bóle kręgosłupa w związku z czym otrzymał leki przeciwbólowe. Był również konsultowany przez lekarza psychiatrę, który również przepisał mu właściwe leki. W okresie od marca 2017 r. do kwietnia 2019 r. powód korzystał w pozwanej jednostce z pomocy lekarza w związku z: powierzchniowym urazem powłok głowy, zmianami skórnymi na całym ciele, urazem doznanym po kopnięciu przez innego osadzonego oraz bójce z innym skazanym, dwukrotnie w związku z uderzeniem przez współosadzonego i w związku z niestrawnością, samouszkodzeniem – połknięciem baterii oraz igieł oraz uszkodzeniem nadgarstków i stawów skokowych. Powód nadto był konsultowany neurologicznie oraz w związku ze stwierdzonymi zaburzeniami jelitowymi jak również kierowany był do wykonania kontrolnych badań diagnostycznych takich jak USG jamy brzusznej, RTG stawów kolanowych. Sąd zwraca również uwagę, że z zapisów w książęce zdrowia powoda (m.in. z dnia 4.04.2017 r. oraz z dnia 21 grudnia 2016 r.) wynika, że powód sam odmawiał przyjmowania leków. Uznać należy zatem, że pozwany zakład karny zapewnił powodowi odpowiednią opiekę medyczną, adekwatną do stwierdzonych u niego chorób i dolegliwości.

Za sprzeczne z zebranym w sprawie materiałem dowodowym uznać należy twierdzenia powoda o niezapewnieniu mu opieki terapeutycznej, opieki psychologa jak również psychiatry. Stwierdzić należy, iż pozwany Zakład Karny w G. zapewnił powodowi odpowiednią opiekę psychologiczną, w tym psychiatryczną, a także terapeutyczną. Jak bowiem wynika ze znajdujących się w aktach sprawy wydruków z rozmów psychologicznych (k. 104-117) powód od początku swojego pobytu w Zakładzie Karnym w G. objęty był stałą opieką psychologiczną w formie indywidulanych rozmów, podczas których psycholog kontrolował aktualny stan psychiczny powoda, przeprowadzał z nim rozmowy tonizujące i psychorekreacyjne oraz formułował dalsze zalecenia w zależności do jego stanu psychicznego. Natomiast sam powód nie przedstawił jakiegokolwiek dowodu, który wskazywałyby, że odmówiono mu pomocy psychologicznej i przez to doznał jakiegoś uszczerbku na zdrowiu. Materiał dowodowy sprawy wskazuje, że powód został objęty oddziaływaniami terapeutycznymi z uwagi na to, że stwierdzono u niego osobowość dyssocjalną z cechami osobowości paranoidalnej oraz trudności z przystosowaniem się do warunków zwykłego Zakładu Karnego. Powód zaczął również program profilaktyczny dla osób z problemami alkoholowymi. Nadto z uwagi na jego naganne zachowanie, w tym pobicie jednego z uczestników terapii grupowej, w dniu 6 października 2016 r. został sporządzony dla powoda indywidulany program terapeutyczny, w ramach którego zajęcia powód odbywał w celi mieszkalnej. Zwrócić należy również uwagę, że to sam powód nie był zainteresowany udziałem we wszystkich programach terapeutycznych zaproponowanych mu w pozwanym zakładzie karnym, bowiem w dniu 2 grudnia 2016 r. zrezygnował z udziału w programie readaptacji społecznej „Być tatą…-to nie jest proste”. Sąd zwrócił uwagę, że powód wielokrotnie formułował skargi dotyczące przebiegu terapii jednak żadna z nich nie została uznana za zasadną ani przez organy pozwanego zakładu karnego ani przez organy odwoławcze. Zatem uznać należało, że gołosłowne są twierdzenia powoda jakoby pozwana jednostka nie zapewniła mu odpowiedniej opieki terapeutyno-psychologicznej.

Kolejnym zarzutem powoda było twierdzenie, że personel pozwanego zakładu karnego znęcał się nad nim, w następstwie czego powód podjął głodówkę a także próbę samobójczą. Ponadto powód zarzucał, że była wobec niego stosowana przemoc. Opierając się na zgromadzonym materiale dowodowym nie sposób uznać wskazanych twierdzeń za wiarygodne. Powód bowiem nie przedstawił jakiegokolwiek dowodu, który potwierdziłaby, aby stosowano wobec niego przemoc czy to fizyczną czy psychiczną. Przeprowadzone w sprawie dowody uzasadniają twierdzenie, że powód w czasie odbywania kary pozbawienia wolności był traktowany tak jak pozostali osadzeni czy to przez funkcjonariuszy służby więziennej czy też dyrektora zakładu karnego. Okoliczności te wynikają ze spójnych zeznań przesłuchanych w sprawie świadków - P. B. (1), T. K. (2) oraz P. W. (2). Zwrócić należy uwagę, iż to powód w czasie pobytu w pozwanym zakładzie karnym wykazywał postawę konfliktową oraz agresywną, co niejednokrotnie doprowadziło do zatargów zarówno ze współosadzonymi jak i z funkcjonariuszami zakładu karnego. Ponadto jak ustalono powód stosował wobec współosadzonych nie tylko agresje słowną, ale także fizyczną, bowiem dopuścił się on pobicia innego współosadzonego M. M. oraz naruszenia nietykalności cielesnej skazanego P. K.. W świetle powyższego nie sposób uznać, aby powód był ofiarą przemocy lub znęcania się ze strony pozwanej jednostki.

Kolejno powód podnosił, że bezpodstawnie stosowano wobec niego tzw. cichą izolację poprzez umieszczenie go w monitorowanej celi nr 449 w pojedynkę, pomimo że jest to cela dwuosobowa. W zakresie tego zarzutu wskazać należy, że powód w czasie pobytu w pozwanej jednostce trzykrotnie osadzony został w celi mieszkalnej nr (...) - pierwszy raz w dniach od 3 do 11 kwietnia, drugi od 13 do 14 kwietnia oraz 23 czerwca 2017 r. Nie sposób zgodzić się z powodem, aby jego umieszczenie w celi 449 było bezpodstawne. Jak wynika ze zgromadzonych w sprawie dowodów osadzenie w tej celi dotyczyło skazanych, którzy stwarzali zagrożenie dla współosadzonych albo skazanych zagrożonych negatywnymi zachowaniami ze strony innych współosadzonych, względnie wykazujących zachowania autoagresywne. Pozwany zakład karny przedstawił dowody w sprawie, z których jednoznacznie wynika, iż tylko i wyłącznie postawa samego powoda była przyczyną podejmowanych wobec niego działań związanych z umieszczeniem w tej celi. Stwierdzić należy, że umieszczenie powoda w celi nr 449 było wynikiem stosowania wobec niego kar porządkowych związanych z jego autoagresywnymi zachowaniami oraz popadaniem przez niego w konflikty ze współosadzonymi. W tej sytuacji działania pozwanego należało, zatem ocenić za całkowicie prawidłowe i podyktowane zapewnieniem bezpieczeństwa zarówno dla samego powoda jak również dla pozostałych osadzonych w pozwanej jednostce. Nadto powód za każdym razem był informowany pisemnie o przyczynie umieszczenia w celi nr 449, zatem za każdym razem miał świadomość w związku, z jakim zdarzeniem zostaje umieszczonym w tej celi. Jednocześnie zwrócić należy uwagę, ze cela nr 449 nie jest celą izolacyjną – jak to wskazuje powód - lecz celą monitorowaną. Jak bowiem ustalono, na Oddziale IV Pozwanej Jednostki w ogóle takich celi nie ma. Nie sposób zatem dopatrzeć się jakichś nieprawidłowości w działaniach pozwanego w związku z umieszczaniem powoda w celi nr 449.

Następnie należało stwierdzić, że nie zostało również naruszone dobro osobiste powoda w postaci tajemnicy korespondencji. Zdaniem powoda przebywając w pozwanym zakładzie karnym został pozbawiony prawa wysyłania listów prywatnych do swojej rodziny. Po raz kolejny wskazać należy, że powód nie przedstawił dowodu wskazującego na to, aby taka sytuacja w pozwanej jednostce miała miejsce. Wprawdzie uzasadniając swoje stanowisko powód powoływał się, że przed Prokuraturą Rejonową w G. było prowadzone śledztwo o sygn. akt PR Ds.290.2017, w sprawie mającego miejsce w okresie od października 2016 r. do lutego 2017 r. w ZK w G. przekroczenia uprawnień przez funkcjonariuszy SW, działających wspólnie i w porozumieniu, w krótkich odstępach czasu ze z góry powziętym zamiarem, poprzez otwieranie i przesyłanie korespondencji K. K. (1) do adresatów. Wskazać jednak należy, że postępowanie to na mocy postanowienia Prokuratury Rejonowej w G. z dnia 30 maja 2017 r. zostało umorzone wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia wskazanego czynu. W uzasadnieniu tego postanowienia wskazano, że korespondencja osadzonego wpisana została do dziennika korespondencji i nie ma podstaw, by uznawać, że nie została przesłana do adresata, zaś niektórzy spośród adresatów wymienionych przez zawiadamiającego potwierdzili przesłanie listów przez K. K. (1), co świadczy, o tym, że listy te są rzeczywiście wysyłane z ZK w G.. Ponadto Sąd wskazuje, że przesłuchani w niniejszej sprawie świadkowie tj. K. B. (2), P. W. (2), T. K. (2) oraz P. P. zgodnie zeznali, że powód nie był pozbawiony prawa do wysyłania korespondencji oraz aby występowały jakieś trudności w tym zakresie w pozwanej jednostce. W związku z powyższym należało uznać, iż twierdzenia powoda o pozbawianiu go prawa do wysyłania listów prywatnych do rodziny nie znajdują potwierdzenia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

Za niewykazany Sąd uznał zarzut powoda zgodnie, z którym był on pozbawiony wyjść z celi, aby skorzystać z telefonu. Sąd ustalił bowiem, że w pozwanej jednostce nie dochodziło do sytuacji, aby osadzeni byli pozbawieni dostępu do telefonu. Przesłuchani w sprawie świadkowie, w tym inni osadzeni, którzy przebywali w pozwanym zakładzie karnym w tym samym czasie, co powód, zgodnie zeznali, że nie było problemów z dostępem do aparatu telefonicznego, zaś w sytuacji gdy z określonych powodów nie można było wykonać telefonu np. z uwagi na porę wydawania posiłków, osadzeni mogli wykonać telefonu później. Jak wynika z zeznań świadka A. Ś. (2) w sytuacji, gdy kilku osadzonych zapisało się na tę samą godzinę celem odbycia rozmowy telefonicznej pracownicy pozwanej jednostki tworzyli listę zgłoszeń, według której osadzeni byli wypuszczani z cel do aparatu telefonicznego. Ponadto świadek J. D. (2) wskazał, że w sytuacji, gdy w danym dniu osadzony nie został doprowadzony do telefonu to był pierwszą sobą, która korzystała z telefonu następnego dnia. Żaden z przesłuchany w sprawie świadków nie potwierdził wersji powoda jakoby celowo pozbawiono go możliwości wyjścia z celi do aparatu telefonicznego. Same twierdzenia powoda w tym zakresie są daleko niewystarczające, aby uznać tę okoliczność za udowodnioną. Sąd zwraca uwagę, iż pozwany zakład karny jest dużą jednostka penitencjarną i mogły zdarzać się sytuacje, gdy powód nie mógł skorzystać z telefonu z uwagi na to, że na przykład w tym czasie rozmowę telefoniczną odbywał inny osadzony, jednak nie można z tego wywodzić, że powód został całkowicie pozbawiony tego prawa. Jak bowiem wskazano pozwany zakład podjął odpowiednie rozwiązania organizacyjne mające na celu zapewnienie osadzonym realizację prawa do korzystania z telefonu. Powyższe wskazuje, że nie można pozwanemu zakładowi karnemu zarzucić, aby pozbawił powoda prawa korzystania z telefonu.

Ostatnim z zarzutów formułowanych przez powoda było twierdzenie, iż funkcjonariusze pozwanej jednostki rozpowiadają nieprawdziwe informacje o jego osobie, przez co żaden ze współosadzonych nie wyraża chęci zajmowania z nim celi. Uznać należy, że brak jest dowodów, aby taka sytuacja w pozwanym zakładzie karnym miała miejsce. Powód nie wskazał, jakie informacje na jego temat są rozgłaszane niezgodnie z prawdą i skąd powziął wiedzę, że to właśnie z tej przyczyny inni osadzeni w zakładzie karnym nie chcą przebywać z nim w jednej celi. Żaden z przesłuchanych w sprawie świadków, w szczególności inni osadzeni w pozwanym zakładzie karnym, nie wskazywali, aby któryś z funkcjonariuszy służby więziennej przekazywał im jakieś informacje o powodzie, które miałby wpływać na ich decyzje o unikaniu kontaktu z powodem. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że przyczyną izolowania się innych współosadzonych od powoda jest jego agresywna i konfliktowa postawa. Jak wynika z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków T. K. (3) oraz R. P. (1) powód był skonfliktowany z większością osadzonych więźniów w pozwanej jednostce. Nadto jak ustalono powód dopuszczał się wobec innych osadzonych przemocy fizycznej, w związku z czym toczyło się wobec powoda postępowanie karne przed Sądem Rejonowym w G. (sygn. akt II K 796/17), które zakończyło się wydaniem w dniu 4 lipca 2018 r. wyroku uznającego go za winnego naruszenia nietykalności cielesnej innego współosadzonego M. M. oraz naruszenia nietykalności cielesnej skazanego P. K.. Wobec tego podniesiony przez powoda zarzut uznać należy za gołosłowny i niepopartym żadnymi dowodami.

Mając powyższe na uwadze uznać należy, że zebrany w sprawie materiał dowody nie potwierdził, aby podczas pobytu powoda w pozwanym zakładzie karnym doszło do naruszenia jego dóbr osobistych. W związku z tym stwierdzić należało, iż powód nie doznał jakiejkolwiek krzywdy ze strony pozwanego, a tym samym niezasadnie jest jego roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia. Wobec tego powództwo należało oddalić, o czym Sąd orzekł w pkt. II wyroku.

Ustalony wyżej stan faktyczny Sąd oparł na całokształcie zgromadzonego materiału dowodowego, w tym na powołanych szczegółowo w stanie faktycznym dowodach z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, a przedłożonych przez stronę pozwaną oraz dowodach z dokumentów znajdujących się w aktach prawomocnie zakończonych postępowań przed Sądem Rejonowym w G. w sprawach II K 795/17 i II K 503/18 oraz Prokuraturą Rejonową w G. PR Ds.290.2017. Sąd nie miał żadnych wątpliwości co do ich autentyczności, prawdziwości zawartych w nich treści, czy źródła pochodzenia. Co istotne strona powodowa nie kwestionowała tych dokumentów w żadnym zakresie, wywodząc z nich jedynie odmienne skutki prawne.

Sąd dysponował nadto zeznaniami świadków. Sąd uznał za w pełni wiarygodne zeznania świadków L. K. (2) (pielęgniarki na OT w ZK G.), K. B. (2), P. W. (2), P. P., J. D. (2) (funkcjonariuszy SW pozwanej jednostki penitencjarnej), A. P. (psychologa, kierownika OT w ZK G.), W. L. (2) (terapeutki zajęciowej na OT w ZK G.) oraz A. K. (2) (lekarz (...) w S.). Zeznania tych osób w pełni korelowały nie tylko z dokumentami złożonymi do akt sprawy, a świadczącymi o warunkach osadzenia i traktowania K. K. (1), ale wzajemnie się uzupełniały, stanowiąc spójną i logiczną całość.

Ponadto Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków T. K. (2), P. B., R. P. (2), A. Ś. (2) i M. D. (współosadzonych na OT w ZK w G., w czasie kiedy przebywał tam powód). Oceniając walor dowodowy zeznań złożonych przez ww. osoby Sąd miał na względzie, że ich twierdzenia i relacje o faktach znajdowały pełne potwierdzenie w ustaleniach opartych o obiektywny materiał dowodowy w postaci dokumentów, jak również w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia korespondowały z zeznaniami pozostałych świadków (głównie personelu pozwanej jednostki penitencjarnej). Zdaniem Sądu zeznania tych świadków były wyważone, oszczędne i skupiały się wokół kwestii istotnych dla rekonstrukcji stanu faktycznego w spornym zakresie. Co istotne żaden z ww. świadków nie potwierdził zarzutów formułowanych przez powoda wobec pozwanej jednostki penitencjarnej, przedstawiając zgoła odmienną niż obrana przez powoda w pozwie i kolejnych pismach procesowych linia argumentacyjna. Świadkowie wskazali, że personel pozwanej jednostki zachowywał się wobec powoda w sposób regulaminowy, z poszanowaniem jego godności osobistej oraz zapewniał wszystkim osadzonym, w tym powodowi równy dostęp do wszystkich przysługujących im uprawnień. Co istotne świadkowie zbieżnie wskazywali, że powód nie zgłaszał im żadnych konkretnych skarg na personel pozwanej jednostki i nic świadkom nie wiadomo, jakoby personel ten miał dopuszczać się wobec powoda niezgodnych z prawem działań, mających na celu jego dyskryminację, czy znęcanie się psychiczne. Znamienne jest to, że świadkowie zgodnie wskazywali, iż to powód ze względu na swój charakter i sposób funkcjonowania generował konflikty na OT w ZK G., a wszelkie podejmowane wobec niego działania funkcjonariuszy pozwanej jednostki penitencjarnej miały uzasadnienie. Znamienne jest to, że świadkowie ci wprost wskazywali, że są zmęczeni postawą powoda, który wikła się w kolejne procesy, a w swoje prywatne rozrachunki z administracją Zakładu Karnego angażuje także świadków. Dokonując oceny zeznań ww. świadków Sąd musiał uwzględnić, że jako osoby współosadzone z powodem, mogły mieć interes w tym, aby wspomóc K. K. (1) w uzyskaniu znacznego zadośćuczynienia od Skarbu Państwa. Niemniej żadne tego typu okoliczności, jak również okoliczności przemawiające za tym, że świadkowie mają jakikolwiek interes osobisty w złożeniu zeznań określonej treści, bądź co bądź ewidentnie na niekorzyść powoda, nie zostały ujawnione przez Sąd. Również strona powodowa okoliczności takich nie sygnalizowała.

Natomiast zeznania powoda należało uwzględnić jedynie w nieznacznej części, wyłącznie w zakresie, w jakim korespondują one z pozostałymi dowodami zgromadzonymi w sprawie i nie są sprzeczne z zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego.

Jednocześnie Sąd pominął dowód z zeznań świadka J. M. (zgłoszony przez powoda w piśmie procesowym z dnia 22 grudnia 2020 r. k. 733 i sprecyzowany przez jego pełnomocnika w piśmie procesowym z dnia 15 stycznia 2021 r. k. 749). Pomijając ww. dowód Sąd kierował się dyspozycją art. 205 ³ § k.p.c. i miał na względzie, że postanowieniem z dnia 25 października 2017 r. (k. 127) strona powodowa, reprezentowana wówczas przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego ustanowionego z urzędu, zobowiązana została (tak, jak i strona pozwana) do złożenia pisma przygotowawczego, w którym powołane miały zostać wszystkie nowe twierdzenia i dowody m.in. na okoliczności objęte sformułowaną tezą dowodową jak na k. 749. Jednocześnie strona powodowa nie uprawdopodobniła w żaden sposób, aby potrzeba powołania dowodu z zeznań ww. świadka wynikła na późniejszym etapie postępowania, względnie aby powołanie ww. dowodu nie było możliwe w dacie wykonania zobowiązania jak w postanowieniu na k. 127.

Nadto na zasadzie określonej w art. 235 ² § 1 pkt 4 k.p.c. Sąd pominął dowód z nagrań z monitoringu wnioskowany przez powoda, albowiem w świetle treści notatki służbowej z dnia 21 czerwca 2017 r. ( k. 763) przeprowadzenie tego dowodu okazało się niemożliwe.

W punkcie III wyroku Sąd orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Zwrot kosztów procesu dla Skarbu Państwa obejmował koszty zastępstwa procesowego przez profesjonalnych pełnomocników. O kosztach tych orzeczono zgodnie z zasadą obowiązującą przy zwrocie kosztów procesu, a mianowicie zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy. O tym, kto jest wygrywającym, a kto przegrywającym sprawę decyduje treść orzeczenia kończącego sprawę. Oddalenie powództwa skutkuje przegraną procesu przez powoda, w związku z czym jest on zobowiązany zwrócić poniesione przez stronę pozwaną koszty.

Wysokość tych kosztów została określona na podstawie § 8 ust. 1 pkt 26 obowiązującego w dacie wniesienia pozwu (18 kwietnia 2017 r.) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Sąd przyjął w tym zakresie wartość stawki minimalnej wynagrodzenia jednego pełnomocnika, która w sprawach o odszkodowanie lub o zadośćuczynienie związane z warunkami wykonywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania wynosi 240 zł (§8 ust.1 pkt 26 rozporządzenia).

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu Sąd orzekł w pkt IV sentencji wyroku na podstawie § 14 ust. 1 pkt 26 w zw. z §2 i § 4 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, przyznając od Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w S. na rzecz adwokat B. W. kwotę 147,60 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, tj. w wysokości stawki minimalnej podwyższonej o stawkę podatku od towarów i usług (27,60 zł).

Mając powyższe na względzie, Sąd orzekł, jak w sentencji wyroku.

SSO Barbara Smolska

Sygn. akt I C 455/17 19 kwietnia 2021 r.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

(...)

(...)

3. (...)