Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 11 grudnia 2019 r. Sąd Rejonowy w Kutnie w sprawie z powództwa Z. P. i M. P. przeciwko Towarzystwu (...) w W. o zapłatę:

1.  oddalił powództwo Z. P.,

2.  zasądził od Z. P. na rzecz Towarzystwa (...) w W. kwotę 235 zł, tytułem zwrotu wydatków,

3.  nie obciążył pozwanej obowiązkiem zwrotu na rzecz strony powodowej pozostałej części kosztów procesu,

4.  nakazał wypłacić za Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kutnie na rzecz Towarzystwa (...) w W. kwotę 265 zł, tytułem niewykorzystanej części zaliczki uiszczonej w dniu 22 marca 2019 r.,

1.  zasądził od Towarzystwa (...) w W. na rzecz M. P. kwotę 4.000 zł, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od dnia 22 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty,

2.  oddalił powództwo M. P. w pozostałym zakresie,

3.  zniósł wzajemnie, między M. P. a Towarzystwem (...) w W., koszty postępowania.

Apelację od wskazanego wyroku złożyła strona powodowa, zaskarżając go w części, tj. w zakresie pkt I ust. 1 i 2 oraz w zakresie pkt II ust. 2. Zaskarżonemu wyrokowi skarżący zarzucił naruszenie:

1.  przepisów prawa materialnego, tj.: art. 446 § 4 k.c. poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż w związku ze śmiercią J. C. - babci powódki - małoletnia Z. P. nie doznała krzywdy uzasadniającej przyznanie na jej rzecz zadośćuczynienia w związku ze śmiercią osoby bliskiej, a także uznanie przez Sąd, iż zadośćuczynienie zasądzone na rzecz powoda M. P. w kwocie 4 000 zł, jest w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy adekwatne do krzywdy jaką wywołała śmierć osoby bliskiej, tj. uznanie, że dochodzona pozwem kwota 8 000 zł jest zbyt wygórowana i nieuzasadniona, podczas, gdy w realiach niniejszej sprawy, jest ona kwotą rozsądną, a także sprawiedliwą społecznie.

2.  przepisów postępowania mające wpływ na wynik sprawy, w szczególności:

a)  art. 233 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego i wyprowadzenie niezgodnych z doświadczeniem życiowym i zasadami logiki wniosków, w szczególności ustalenie, że:

-

stopień relacji więzi między powodem, a zmarłą J. C., nie pozwalają na przyjęcie, iż łączna kwota 8 000 zł jest adekwatną kwotą zadośćuczynienia do krzywdy jaką wywołała śmierć teściowej powoda, podczas gdy z materiału dowodowego w sprawie wynika, iż wskutek śmierci J. C. powód rozpoczął leczenie psychiatryczne, miał problemy z pracą, którą w rezultacie porzucił, a także zmuszony był wraz z żoną wprowadzić się do domu teściów, gdzie przejął obowiązki prowadzenia gospodarstwa rolnego - zatem chociażby te okoliczności oraz doświadczenie życiowe prowadzi do wniosku, iż dochodzona pozwem kwota nie była wygórowaną, a zasądzona kwota ma wymiar jedynie symboliczny,

-

w związku ze śmiercią J. C. - babci powódki - małoletnia Z. P. nie doznała (jakiejkolwiek) krzywdy uzasadniającej przyznanie na jej rzecz zadośćuczynienia w związku ze śmiercią osoby bliskiej, podczas gdy zasady doświadczenia życiowego i logiki wskazują, iż wspólne zamieszkiwanie babci z wnuczką, która pełniła i pełniłaby istotną oraz szczególną rolę w wychowaniu powódki w sposób istotny rzutowałoby na późniejsze funkcjonowanie powódki w codziennym życiu, zatem krzywda powódki wyraża się przede wszystkim w utracie możliwości nawiązania silniejszej więzi pomiędzy powódką a jej babcią, a sama powódka została pozbawiona możliwości uczestnictwa babci w ważnych dla niej uroczystościach, nie mogła liczyć na jej wsparcie i pomoc w ważnych momentach życiowych w przyszłości.

W konsekwencji podniesionych zarzutów apelujący powodowie wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na rzecz powódki kwoty 15 000 zł tytu­łem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę wynikającą ze śmierci babci Ja­dwigi C. wraz z odsetkami w wysokości ustawowej za opóźnienie od dnia 22 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty oraz na rzecz powoda dalszej kwoty 4 000 zł z odsetkami usta­wowymi od dnia 22 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty, a także zasądzenie od strony pozwanej na rzecz każdego z powodów kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zażalenie na postanowienie zawarte w punkcie I.3 wyroku złożył również pozwany, zaskarżając je w całości. Zaskarżonemu postanowieniu skarżący zarzucił obrazę przepisów postępowania – art. 102 k.p.c., poprzez jego błędne zastosowanie – wadliwej ocenie prawnej, że po stronie powódki małoletniej Z. P. od początku procesu reprezentowanej przez prawnika – profesjonalistę, zachodzą szczególne okoliczności pozwalające na zastosowanie tego przepisu w orzeczeniu kończącym postępowanie.

Pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i orzeczenie o obciążaniu powódki kosztami postępowania w pełnej wysokości według zasady odpowiedzialności za wynik sprawy.

W odpowiedzi na zażalenie pozwanego, powódka wniosła o jego oddalenie i zasądzenie od pozwanej na rzecz powodów kosztów zastępstwa w postępowaniu zażaleniowym według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zarzuty zawarte w apelacji powodów okazały się w części zasadne i skutkowały zmianą zaskarżonego wyroku, natomiast zażalenie pozwanego jako bezzasadne podlegało oddaleniu.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy odniesie się do apelacji powodów.

Tytułem wstępu stwierdzić należy, że Sąd Odwoławczy w całości podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji, przyjmując je za własne i czyniąc integralną częścią poniższych rozważań. W konsekwencji niekoniecznym było ich ponowne, szczegółowe przytaczanie.

Z uwagi na fakt, że powodowie sformułowali w apelacji zarzuty dotyczące naruszenia zarówno normy prawa materialnego, jak i normy prawa procesowego, w pierwszej kolejności należy odnieść się do przypisywanych przez apelującą stronę powodową Sądowi I instancji uchybień natury procesowej, gdyż wnioski w tym zakresie mogą determinować kierunek dalszych rozważań.

Zawarty w apelacji zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 233 § 1 k.p.c., uznać należy za częściowo zasadny, a to w zakresie dotyczącym powódki Z. P..

Przewidziane w art. 233 k.p.c. ramy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymogami prawa procesowego, doświadczeniem życiowym oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonując wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 14 sierpnia 2012 r., III AUa 620/12, publ. LEX nr 1216345). Stawiając zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. należy wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Z tych względów za niewystarczające należy uznać przekonanie strony o innej niż przyjęta przez Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i o ich odmiennej ocenie niż ocena dokonana przez Sąd (tak: Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 1 marca 2012 r. I ACa 111/12; z dnia 3 lutego 2012 r., I ACa 1407/11). Uznać zatem należy, że jeżeli Sąd, ze zgromadzonego materiału dowodowego, wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, co ma miejsce w niniejszej sprawie, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (tak: Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 8 lutego 2012r. (I ACa 1404/11), z dnia 14 marca 2012r. (I ACa 160/12), z dnia 29 lutego 2012r. (I ACa 99/12); a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 maja 2012r. VI ACa 31/12).

Nie można również pominąć, iż same, nawet poważne wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji, jeżeli tylko nie wykroczyła ona poza granice zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c., nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd drugiej instancji odmiennego stanowiska (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012r., I UK 347/11).

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c., co do oceny dowodów skutkujących uznaniem, że małoletnia powódka Z. P. nie doznała jakiejkolwiek krzywdy w związku ze śmiercią swojej babci J. C., zarzut ten zależy uznać za zasadny. Zarzut ten pozostaje ściśle powiązany z oceną wystąpienia przesłanek w zakresie przepisu prawa materialnego art. 446 § 4 k.c..

Zważyć trzeba, że do kategorii krzywdy kompensowanej zadośćuczynieniem pieniężnym na podstawie art. 446 § 4 k.c. zalicza się w piśmiennictwie i judykaturze w szczególności takie uszczerbki niemajątkowe wywołane śmiercią osoby najbliższej, jak: wstrząs psychiczny, cierpienia psychiczne, spadek sił życiowych, przyspieszenie rozwoju choroby, uczucie smutku, tęsknoty, żalu, poczucie osamotnienia, utrata wsparcia, rady, towarzystwa, niemożność odnalezienia się w nowej sytuacji, zaburzenia w prawidłowym funkcjonowaniu rodziny, pozbawienie osobistych starań dziadków o utrzymanie i wychowanie dziecka, poczucie sieroctwa, niższej wartości wobec rówieśników, zachwianie poczucia bezpieczeństwa, pogorszenie ogólnej sytuacji życiowej dziecka (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 3 czerwca 2011 r., III CSK 279/10, 10 maja 2012 r., IV CSK 416/11, 20 grudnia 2012 r., IV CSK 192/12, 7 marca 2014 r., IV CSK 374/13, 27 czerwca 2014 r., V CSK 445/13).

Nie można się zgodzić z zapatrywaniem Sądu Rejonowego, że z uwagi na swój wiek powódka była i nadal jest za mała, by zrozumieć i odczuć swoją stratę, dlatego w jej przypadku zasądzenie zadośćuczynienia, które ma charakter fakultatywny nie jest uzasadnione.

Oczywistym jest, że dziecko w wieku powódki nie przeżywa ze względu na stopień swego rozwoju śmierci babki tak jak dziecko starsze, niemniej jego krzywda z tego powodu nie może być nie tylko negowana, ale i umniejszana (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 24 marca 2011 r., I CSK 389/10, 10 maja 2012 r., IV CSK 416/11 i 20 grudnia 2012 r., IV CSK 192/12). O rozmiarze krzywdy małego dziecka doznanej wskutek śmierci babki decyduje przede wszystkim, mówiąc najogólniej, pozbawienie, niedającego się przecenić, udziału babki w życiu dziecka, jego rozwoju, dorastaniu, dojrzewaniu. Odpowiada temu stanowisku i zasługuje na akceptację uwzględnienie przy ustalaniu prawa do zadośćuczynienia pieniężnego należnego powódce wpływu na jej rozwój psychiczny utraty babki, przeżywania swej inności i doświadczania cierpień z tego powodu w konfrontacji z innymi dziećmi, pozbawienie miłości i innych uczuć ze strony babki. Co więcej niski wiek powódki winien być postrzegany jako czynnik zwiększający rozmiar krzywdy.

W wyniku śmierci J. C. nie doszło do zerwania więzi łączącej powódkę z babką, jednakże, co należy podkreślić, powódka została całkowicie pozbawiona możliwości utworzenia takich więzi. Zostało naruszone jej prawo do życia w pełnej rodzinie. Śmierć babki z pewnością skutkuje negatywnymi konsekwencjami dla powódki na przyszłość. Nieobecność babci w życiu wnuczki zawsze jest dotkliwa dla dziecka, które w ten sposób wychowuje się w niepełnej rodzinie i nie ma możliwości poznać bliskiego członka rodziny. Należy wskazać, że w jej życiu z pewnością będą chwile, gdy brak babki będzie szczególnie dla niej bolesny, jak choćby obchody Dnia Babci w przedszkolu, uroczystości rodzinne, różnego rodzaju święta obchodzone w rodzinnym gronie. Jednocześnie należy mieć na względzie, iż możliwość wytworzenia silnej więzi między babką a powódka była o tyle prawdopodobna, że J. C. od narodzin powódki uczestniczyła w jej życiu, opiekowała się nią, pomagając matce powódki, a w przyszłości miały zamieszkać w jednym domu. Z tych względów Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż powódka w związku ze śmiercią J. C. doznała krzywdy uzasadniającej przyznanie na jej rzecz zadośćuczynienia.

Ocena materiału dowodowego w odniesieniu do roszczenia powoda M. P. nie budzi żadnych wątpliwości Sądu Okręgowego. Sąd Rejonowy słusznie bowiem przyjął, że pomiędzy powodem a zmarłą J. C. istniała więź emocjonalna wykraczająca poza zwykłe relacje rodzinne. Jednakże okoliczności niniejszej sprawy doprowadziły Sąd I instancji do słusznego przekonania, że adekwatną kwotą zadośćuczynienia będzie połowa żądanej pozwem kwoty. Śmierć teściowej niewątpliwie spowodowała wystąpienie krzywdy u powoda. Powód rozpoczął leczenie psychiatryczne, miał problemy z pracą, którą w rezultacie porzucił, był zmuszony wraz z żoną wprowadzić się do domu jej rodziców i przejąć gospodarstwo rolne. Jednakże nie wszystkie ze wskazanych negatywnych skutków były bezpośrednim następstwem śmierci J. C.. W pierwszej kolejności należy wskazać, że w tym samym wypadku zginął również B. C. – teść powoda. To właśnie śmierć obojga małżonków spowodowała, że dom, gospodarstwo rolne, zwierzęta pozostały bez opieki, co skutkowało zwiększeniem obowiązków powoda przy pomocy żonie, a córki zmarłych, w przejęciu gospodarstwa rolnego. Okoliczność, iż w wypadku, w tym samym czasie zginęli obydwoje teściowie powoda, a nie tylko J. C., niewątpliwie wpłynęło na stan psychiczny powoda, konieczność podjęcia leczenia psychiatrycznego, problemy w pracy. To tragiczne zdarzenie spowodowało również zwiększenie obowiązków domowych, gdyż powód nie mógł liczyć na pomoc teściów przy opiece nad dzieckiem, jak również z żoną przejął obowiązki prowadzenia gospodarstwa rolnego. Nie można bowiem wykluczyć, że gdyby B. C. nadal żył, po śmierci żony prowadziłby gospodarstwo rolne, choć zapewne potrzebowałby pomocy powoda i swojej córki. Zatem przyjęcie, że krzywda powoda w całości była spowodowana śmiercią J. C. i nie miała związku ze śmiercią jej męża, a teścia powoda, jest zbyt daleko idące. Ponadto wskazywana przez powoda konieczność przeprowadzenia do domu teściów nie ma wpływu na rozmiar krzywdy powoda, gdyż z zeznań powoda i jego żony wynika, iż mieli w planach przeprowadzkę do domu teściów, a śmierć J. C. przyspieszyła jedynie realizację tych planów. Wobec wskazanych okoliczności Sąd Rejonowy zasadnie przyjął, że kwota odpowiadająca połowie żądania jest adekwatna do rozmiaru wyrządzonej szkody.

Konsekwencją wyżej poczynionych rozważań było uznanie za zasadny w części zarzut naruszenia art. 446 § 4 k.c., to jest odnośnie powódki Z. P..

Użyte w art. 446 § 4 k.c. wyrażenie „odpowiednia suma” zawiera już w sobie niemożność ścisłego ustalenia zadośćuczynienia ze względu na istotę krzywdy. Ustawodawca nie sprecyzował kryteriów jej ustalenia, pozostawiając w tym zakresie swobodę sądowi orzekającemu. Uznaniowość w zakresie przyznania, jak i określania wysokości zadośćuczynienia nie oznacza jednak dowolności, jest bowiem poddana ocenie na podstawie wypracowanych w orzecznictwie kryteriów. Z poglądów judykatury wynika przy tym, że celem zadośćuczynienia opartego o treść przepisu art. 446 § 4 k.c. jest kompensata doznanej krzywdy wywołanej śmiercią osoby bliskiej, a więc w szczególności cierpienia, bólu i poczucia osamotnienia, po śmierci najbliższego członka rodziny.

Co do małoletniej powódki Z. P., Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że stopień ujemnych następstw dla powódki spowodowanych śmiercią babki J. C. przemawia za przyznaniem zadośćuczynienia w kwocie 10.000 zł. Określając kwotę zadośćuczynienia, Sąd miał na względzie wielkość szkody, fakt, że w wyniku zdarzenia, powódka została pozbawiona możliwości utworzenia więzi emocjonalnych z babką, która od jej narodzin wykazywała zainteresowanie wnuczką, w chwili śmierci była osobą młodą i mogła w sposób aktywny uczestniczyć w życiu wnuczki. Powódka nie będzie miała szansy poznać swej babki, a jej nieobecność z pewnością będzie miała w przyszłości negatywne skutki dla powódki, która choć teraz jest jeszcze za mała, by zrozumieć swoją stratę, w wielu momentach życia boleśnie ją odczuje.

Wysokość przyznanego powodowi M. P. zadośćuczynienia nie budzi wątpliwości. Nie powielając wyżej wskazanej argumentacji stwierdzić należy, że w okolicznościach niniejszej sprawy zasądzona na rzecz powoda kwota 4.000 zł jest sumą adekwatną do stopnia doznanej przez niego krzywdy.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. dokonał zmiany zaskarżonego wyroku w ten sposób, że zasądził od Towarzystwa (...) w W. na rzecz Z. P. kwotę 10000 zł, a w pozostałym zakresie oddalił powództwo.

O odsetkach za opóźnienie w spełnieniu zasądzonego świadczenia pieniężnego Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o przepis art. 481 § 1 i 2 k.c.

Sąd ocenił, że odsetki od tej kwoty winny być naliczane zgodnie z przepisem art. 817 § 1 k.c., zgodnie z którym ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Zgodnie z § 2, gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. W niniejszej sprawie należało uznać, że okoliczności uzasadniające zgłoszone żądanie wypłaty zadośćuczynienia istniały już w chwili odmowy wypłaty w postępowaniu likwidacyjnym zadośćuczynienia. Zatem zasadnym było zasądzenie odsetek od przyznanej powódce kwoty zadośćuczynienia zgodnie z żądaniem pozwu od dnia 22 czerwca 2018 roku (tj. od dnia następnego po dniu wydania decyzji przez pozwanego) do dnia zapłaty.

Konsekwencją merytorycznej zmiany orzeczenia była zmiana rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu. Wzajemne zniesienie kosztów procesu między stronami jest słuszne wówczas, gdy obie strony są w takim samym lub zbliżonym stopniu przegrywającym i wygrywającym, czego ocena nie zależy tylko od kalkulacji kwot, jakich poszczególne strony dochodziły, lecz również ilości podniesionych przez nie roszczeń, rodzaju zarzutów i ich ważkości dla podstaw zaskarżonego wyroku. W niniejszej sprawie apelacja powodów została uwzględniona co do kwoty 10.000 zł z żądanych 19.000 zł. Tym samym sytuacji powodów i pozwanych pod względem szacowania wygranej w postępowaniu odwoławczym jest bardzo zbliżona, zatem zasadnym było zastosowanie art. 100 zd. 1 k.p.c. i zniesienie wzajemnych kosztów między stronami.

W związku ze zwolnieniem powodów od ponoszenia kosztów sądowych w całości, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 755) Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Kutnie kwotę 495 zł tytułem części nieuiszczonej opłaty sądowej od apelacji.

Odnosząc się do zażalenia pozwanego, wskazać należy, że podnoszony w nim zarzut naruszenia art. 102 k.p.c. jest niezasadny.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że w wyniku wydania wyroku reformatoryjnego zmianie uległa zasada orzekania o kosztach sądowych postępowania pierwszoinstancyjnego zatem już z tego względu zażalenie jest bezprzedmiotowe.

Niemniej, odnosząc się merytorycznie do stawianego zarzutu należy wskazać, iż kończąc postępowanie Sąd Rejonowy zasadnie zastosował w stosunku do małoletniej powódki art. 102 k.p.c.

Przepis ten ustanawia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Jest rozwiązaniem szczególnym, niepodlegającym wykładni rozszerzającej, wykluczającym stosowanie wszelkich uogólnień, wymagającym do swego zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności. Przepis ten nie precyzuje pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych, pozostawiając ich kwalifikację Sądowi przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2013 r., sygn. I CZ 183/12, publ. LEX nr 1388472). O wypadkach szczególnie uzasadnionych w rozumieniu art. 102 k.p.c. można mówić w sytuacji, gdy prowadzą one do przekonania, że ponoszenie kosztów pozostawałoby w sprzeczności z powszechnym odczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego. Należą do nich okoliczności związane z przebiegiem sprawy – charakter zgłoszonego roszczenia, jego znaczenie dla strony, subiektywne przekonanie o zasadności roszczenia, przedawnienie roszczenia oraz leżące poza procesem – sytuacja majątkowa i życiowa strony ( vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2013 roku, sygn. V CZ 124/12, publ. LEX nr 1341727).

Należy podkreślić, iż skorzystanie z regulacji zawartej w art. 102 k.p.c. jest suwerennym uprawnieniem sądu orzekającego i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie od zasady obciążenia kosztami procesu strony przegrywającej spór. Zakwalifikowanie przypadku, jako „szczególnie uzasadnionego", zależy od swobodnej oceny sądu. Ocena musi jednakże uwzględniać wszystkie okoliczności, które mogą mieć wpływ na jej podjęcie (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 25 października 2018 r., III APa 24/18, publ. LEX nr 2612060). Jednocześnie należy mieć na względzie, że Sąd, który rozpoznaje sprawę merytorycznie i ma osobistą styczność ze stronami procesu, może nabrać przekonania - kierując się własnym poczuciem sprawiedliwości, że w okolicznościach sprawy właściwym jest zastosowanie zasady słuszności.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji doszedł do słusznego przekonania, że w niniejszej sprawie względy słuszności przemawiały za nie obciążaniem małoletniej powódki kosztami procesu, bowiem świadczą o tym zarówno okoliczności związane z samym przebiegiem procesu, jak również zewnętrzne okoliczności związane z osobą powódki. Nie powielając argumentacji Sądu Rejonowego należy wskazać, iż powódka nie powinna być obarczana konsekwencjami finansowymi działania swojej przedstawicielki ustawowej, na które nie miała wpływu. Ponadto należy mieć na względzie, iż biorąc pod uwagę wynik postępowania apelacyjnego, strona powodowa działała w uzasadnionym okolicznościami przeświadczeniu o zasadności swojego roszczenia. Wszystkie wskazane argumenty przemawiają za uznaniem, iż w sprawie zaistniał wypadek szczególnie uzasadniony, a zatem zasadnym było zastosowanie art. 102 k.p.c.

Mając powyższe na względzie, Sąd II instancji na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 3 k.p.c. oddalił zażalenie.

O kosztach postępowania zażaleniowego sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 3 k.p.c.. Mając na uwadze, że skarżący przegrał postępowanie zażaleniowe, a powódka Z. P. poniosła koszty związane z udziałem w tym postępowaniu, należało zwrócić jej żądane koszty. Na koszty te złożyły się koszty ustanowienia pełnomocnika w sprawie, ustalone na podstawie § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265).