Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2022 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dorota Michalska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym

w dniu 13 września 2022 r. w Warszawie

sprawy M. Ż. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania M. Ż. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 22 lipca 2020 roku

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje na rzecz M. Ż. (1) prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 maja 2020 r. na stałe.

Sygn. akt VII U 1184/20

UZASADNIENIE

(wyroku z dnia 13 września 2022 r.)

M. Ż. (1) w dniu 19 sierpnia 2020 r. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczenie Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 22 lipca 2020 r., znak (...) odmawiającej jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Odwołująca wskazała, że organ rentowy wydał błędną opinię o jej stanie zdrowia. Zdaniem odwołującej, jest częściowo niezdolna do pracy z uwagi na swoje schorzenia, które posiada od urodzenia,
tj. rybią łuskę (od urodzenia do chwili obecnej) i atopowe zapalenie skóry. M. Ż. (1) wskazała, że podtrzymuje w całości argumentacje zawartą w odwołaniu z dnia 27 kwietnia 2020 r., którą złożyła po otrzymaniu decyzji orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS z dnia
3 kwietnia 2020 r., nr akt 045038188. Podkreśliła, że jej stan zdrowia nie zmienił się od czasu wydania wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 maja 2019 r., sygn. akt VII U 1155/19. Wskazała, że jej choroba objawia się w chorej skórze na całym ciele. Nigdy nie było momentu w jej życiu, kiedy miała normalną skórę jak zdrowi ludzie. Odwołująca dodała, że przez całe swoje życie podejmowała wielokrotnie różnych metod leczenia w różnych instytucjach medycznych
z marnych skutkiem. Dodatkowo od kilku lat ma problemy z kręgosłupem lędźwiowym
i szyjnym. W konkluzji odwołująca wniosła o orzeczenie częściowej niezdolności do pracy
i z tego tytułu przyznanie jej renty (odwołanie z dnia 19 sierpnia 2020 r. – k. 5-7 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołanie. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że odwołująca pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, przyznaną na podstawie wyroku tut. Sądu z dnia 21 maja 2019 r., wydanego w sprawie sygn. akt VII U 1155/18. Świadczenie przysługiwało jej do dnia 30 kwietnia 2020 r. Wobec złożenia wniosku o przyznanie renty na dalszy okres (t. I,I k. 77), ubezpieczona została skierowana na badanie przez Lekarza Orzecznika ZUS, który w dniu 3 kwietnia 2020 r. stwierdził, że ubezpieczenie nie jest niezdolna do pracy (t. (...), k. 78). Orzeczenie Lekarza Orzecznika zostało następnie podtrzymane przez Komisję Lekarską Zakład, która w orzeczeniu w dniu 25 maja 2020 r., również stwierdziła, że odwołująca nie jest niezdolna do pracy (t. (...), k. 79). Wobec powyższego, organ rentowy uznał, że ubezpieczona nie spełnia podstawowej przesłanki warunkującej przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, wynikającej z brzmienia art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. 2020, poz. 53)- nie jest osobą niezdolną do pracy. W konsekwencji, odmówiono ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (t. (...), k. 81) (odpowiedź na odwołanie z dnia 2 września 2020 r. – k. 20 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. Ż. (1) urodzona w dniu (...) pracowała jako pracownik administracyjny – protokolant, referent, sekretarz sądowy, a z wykształcenia jest pedagogiem.

Odwołująca od urodzenia jest leczona z powodu schorzenia dermatologicznego
w postaci rybiej łuski z erytodermią ichthiotyczną, a ponadto od wielu lat występuje u niej atopowe zapalenie skóry. W związku z powyższym w 2013 roku ubiegała się o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Decyzją z dnia 30 stycznia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił przyznania prawa do tego świadczenia. Od powyższej decyzji zostało złożone odwołanie do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga, który wyrokiem z dnia 19 sierpnia 2015 r., wydanym w sprawie o sygn. akt VII U 649/14, zmienił decyzję i przyznał M. Ż. (2) prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w okresie od dnia 1 października 2013 r. do dnia 30 września 2017 r. Powyższe orzeczenie zostało utrzymane przez Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 20 grudnia 2017 r. sygn. akt III AUa 1676/15 (decyzja ZUS z dnia 30 stycznia 2014 r. k. 63, akta o sygn. VII 1155/18, odwołanie, wyroki: Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 19 sierpnia 2015 r. i Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 grudnia 2017 r., decyzja o przyznaniu renty z dnia
5 marca 2018 r. – nienumerowane karty a.r.).

W dniu 19 kwietnia 2018 r. M. Ż. (2) złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. kolejny wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy (wniosek o rentę z dnia 19 kwietnia 2018 r. – k. 1-11 a.r.). Decyzją z dnia 14 kwietnia 2018 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił M. Ż. (2) prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, powołując się na art. 57 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (decyzja ZUS z dnia 14 sierpnia 2018 r. – nienumerowane karty a.r.). M. Ż. (1) złożyła odwołanie od wskazanej decyzji (odwołanie z dnia 11 września 2018 r., k. 3-4 akta VII U 1155/18). Wyrokiem z dnia 21 maja 2019 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w spawie o sygn. akt VII U 1155/18 zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał M. Ż. (1) rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 19 kwietnia 2018 r. do 30 kwietnia 2020 r . (wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 21 maja 2019 r. – k. 99 akta VII U 1155/18).

W dniu 24 lutego 2020 r. odwołująca złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Rozpoznając powyższy wniosek organ rentowy skierował ubezpieczonego na badanie przez Lekarza Orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia
3 kwietnia 2020 r., ustaliła, że nie jest on niezdolny do pracy. Następnie orzeczeniem z dnia 25 maja 2020 r. Komisja Lekarska ZUS ustalił, że M. Ż. (3) nie jest niezdolna do pracy. Na tej podstawie, decyzją z dnia 22 lipca 2020 r., znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił odwołującej się prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z dnia 24 lutego 2020 r. – k. 77 a.r., orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 3 kwietnia 2020 r. k. 78 a.r., orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS nr (...) z dnia 25 maja 2020 r., k. 79 a.r., decyzja ZUS z dnia 22 lipca 2020 r., k. 81 a.r.).

Ubezpieczona odwołała się od powyższej decyzji (odwołanie – k. 5-7 a.s.).

Postanowieniem z dnia 23 listopada 2020 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga
w Warszawie dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów: dermatologa, alergologa, ortopedy, celem ustalenia: czy odwołująca się jest zdolna czy też całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy zarobkowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres, jeżeli nastąpiła zmiana stanu zdrowia ubezpieczonej (poprawa lub pogorszenie), to na czym ona polegała (postanowienie Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 23 listopada 2020 r. – k. 28 a.s.).

W opinii z dnia 22 lutego 2021 r. biegła sądowa ortopeda traumatolog Z. T. nie stwierdził u ubezpieczonej istotnej dysfunkcji narządu ruchu. Biegły wskazał, że ze względu na stan wydolności narządów ruchu, brak jest podstaw do uznania M. Ż. (1), za długotrwale niezdolną do pracy w rozumieniu rentowym. Biegły uznał, że dolegliwości ze strony narządów ruchu, mogą być leczono w ramach czasowej niezdolności do pracy (opinia biegłego specjalisty ortopedy-traumatolog z dnia 22 lutego 2021 r. – k 47 a.s.).

W opinii z dnia 30 marca 2021 r. biegły sądowy alergolog L. S. nie stwierdziła u odwołującej się niezdolności do pracy zarobkowej z powodu schorzeń alergicznych rozpatrywanych odrębnie. Biegła stwierdziła, że z uwagi na występującą
u odwołującej od urodzenia chorobę genetyczną skóry: wrodzoną rybią łuskę, byłą uznana za osobę niezdolną do pracy w okresie od 1 października 2013 r. do 30 kwietnia 2020 r. Biegła wskazała, że rozpoznawane atopowe zapalenie skóry z pewnością nasila zmiany skórne i ma wpływ na przebieg choroby podstawowej. Schorzenia alergiczne u odwołującej: atopowe zapalenie skóry, astma oskrzelowa i alergiczny nieżyt nosa w obserwacji w przypadku odwołującej się są schorzeniami współistniejącymi, które niewątpliwie pogarszają zdolność odwołującej się do wykonywania przez nią pracy zarobkowej, ale opiniowane schorzenia alergiczne rozpatrywane odrębnie nie powodują niezdolności do pracy. W ocenie biegłego odwołująca wymaga dalszego leczenia specjalistycznego w Poradni Alergologicznej, dalszej diagnostyki i obserwacji przebiegu opiniowanych schorzeń, systematycznego przyjmowania leków przeciwastmatycznych i przeciwalergicznych. Podstawowym schorzeniem mającym wpływ na zdolność do pracy u odwołującej jest stwierdzone schorzenie dermatologiczne uwarunkowane genetyczne – wrodzona rybia łuska (opinia biegłego specjalisty alergologa
z dnia 30 marca 2021 r. – k. 53 a.s.).

W opinii z dnia 6 grudnia 2021 r. biegły sądowy z zakresu dermatologii, alergologii
i chorób zawodowych skóry A. W. rozpoznał u odwołującej schorzenia skóry w postaci wrodzonej rybiej łuski z erytrodermią ichriotyczną, rogowcem skóry dłoni i stóp, atopowym zapaleniem skóry powoduje oraz objawy astmy oskrzelowej. W ocenie biegłej nasilające się zmiany stale nasilającej się zmiany skórne w zakresie dłoni, a zwłaszcza
w zakresie opuszek palców rąk powodują brak możliwości normalnego funkcjonowania
w życiu codziennym, brak możliwości wykonywania najprostszych czynności domowych
i higienicznych. Zdaniem biegłego, stale nasilające się zmiany skórne w zakresie dłoni,
a zwłaszcza w zakresie opuszek palców rąk także powodują trudności w wykonywaniu obowiązków zawodowych, w nieodzownym kontakcie z dokumentacją papierową. Biegły zauważył, że odwołująca wykonuje pracę umysłową, jednak wymagającą korzystania ze sprawnych dłoni w zakresie pisania ręcznego czy komputerowego oraz bezpośredniego kontaktu z papierową dokumentacją. W związku z powyższych, biegły uznał, że nadal zachodzi uzasadniona podstawa do uznania odwołującej za osobę częściowo niezdolną do pracy. Biegły wskazał, że zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, jednostka chorobowa, na którą cierpi ubezpieczona jest genodermatozą związaną z nadmiernym rogowaceniem. Zdaniem biegłego, w świetle konieczności stosowania przewlekłej (kilkumiesięcznej intensywnej
i podtrzymującej) terapii ogólnoustrojowej oraz miejscowej, a także na podstawie analizy załączonej do akt sprawy dokumentacji medycznej i procesowej oraz zbadaniu ubezpieczonej w dniu 1 grudnia 2021 r. zasadne jest uznanie jej za częściowo niezdolną do pracy, jak postanowił Sąd w wyroku z dnia 19 sierpnia 2015 r. oraz z dnia 21 maja 2019 r. Nadto biegły stwierdził, że częściowa niezdolność do pracy ma charakter trwały. Biegły zauważył, że możliwość skutecznego leczenia w warunkach zwolnienia lekarskiego jest niewystarczająca,a przekwalifikowanie się zawodowej w obecnym stanie zdrowia nie jest możliwe. Biegły wskazał, że częściowa niezdolność do pracy istnieje od dnia 19 kwietnia 2018 r. (zgodniez wyrokiem Sądu z dnia 21 maja 2019 r.), trwa nadal po 30 kwietnia 2020 r. i ma charakter trwały (opinia biegłego specjalisty dermatologii, alergologii i chorób zawodowych skóry z dnia 6 grudnia 2021 r. – k. 110 a.s.).

W opinii uzupełniającej z 10 maja 2022 r. biegły sądowy A. W. w pełni podtrzymał treść wydanej w dniu 6 grudnia 2021 r. opinii sądowo-lekarskiej (opinia uzupełniająca biegłego specjalisty dermatologii, alergologii i chorób zawodowych skóry z dnia 10 maja 2022 r. – k. 194-200 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy jak również w aktach organu rentowego. Zdaniem Sądu dokumenty, w zakresie, w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Dokumenty te nie były przez strony kwestionowane co do ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem należało ocenić je jako wiarygodne.

Podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie stanowiła przede wszystkim opinia wydana przez biegłego sądowego z zakresu dermatologii, alergologii i chorób zawodowych skóry A. W., który stwierdził, że ubezpieczona jest nadal częściowo niezdolna do pracy zawodowej. Częściowa niezdolność do pracy trwa od dnia 19 kwietnia 2018 roku (zgodnie z wyrokiem Sądu z dnia 21 maja 2019 r.), trwa nadal po 30 kwietnia 2020 roku i ma charakter trwały. Opinia ww. biegłego została z zakresu dermatologii została oceniona przez Sąd jako rzetelna, ponieważ została wydana przy uwzględnieniu całej dokumentacji medycznej. Ponadto, treść opinii jest jasna i logiczna, a także wyczerpująco i przekonująco uzasadniona. Z tych też względów opinia ta nie budziła wątpliwości i zastrzeżeń. Sąd przyjął zatem opinie biegłego specjalisty dermatologa jako podstawę dokonanych ustaleń, uznając, że brak jest podstaw do jej negowania. Wobec zastrzeżeń zgłoszonych przez organ rentowy Sąd dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłego dermatologa. Biegły sądowo rzeczowo
i logicznie odniósł się do zastrzeżeń i wyjaśnił kwestie budzące wątpliwości organu rentowego. Sąd miał na uwadze, że organ rentowy w dalszy ciągu nie zgadzał się z opinią biegłego dermatologa, albowiem wskazał, że nie kwestionuje dokonanych przez biegłego ustaleń w zakresie przebiegu schorzenia i oceny aktualnego stanu klinicznego odwołującej, jednak w ocenie organu schorzenie i związane z nim ograniczenie zdolności do wykonywania pracy zostało wniesione do ubezpieczenia. Sąd pominął pozostałe wnioski dowodowego odwołującej się postanowieniem z dnia 14 lipca 2022 r. na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 3 i 5 k.p.c. mając na uwadze, że opinia powołanych w sprawie biegłych sądowych z zakresu dermatologa dokładnie i wyczerpująco diagnozuje stan zdrowia ubezpieczonej, zaś wnioski te zmierzały jedynie do przedłużenia postępowania.

Wniosków wynikających z opinii, którą wydali pozostali biegli z zakresu alergologii L. S. i ortopedii Z. T., Sąd nie podzielił orzekając w sprawie, aczkolwiek ich nie kwestionował. Wymienieni biegli ocenili stan zdrowia M. Ż. (1) uwzględniając wyłącznie samodzielnie istniejące u ubezpieczonej schorzenia alergiczne oraz brak dolegliwości ze strony narządów ruchu, które zdaniem biegłego ortopedy mogą być leczone w ramach czasowej niezdolności do pracy, zaś w ocenie biegłego alergologa schorzenia alergiczne nie powodują niezdolności do pracy. Jednak Sąd miał na uwadze, iż biegły alergolog zaznaczyła w opinii, że podstawowym schorzeniem mającym wpływ na zdolność do pracy odwołującej jest stwierdzone schorzenie dermatologiczne uwarunkowane genetyczne – wrodzona rybia łuska. Wobec tego podstawę ustaleń faktycznych stanowiła opinia biegłego sądowego z zakresu dermatologii, ponieważ główne schorzenie odwołującej – wrodzona rybia łuska powoduje u ubezpieczonej częściową niezdolność do pracy jako pracownik administracji. Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd uznał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stanowi wystarczającą podstawę do wydania orzeczenia kończącego postępowania w niniejszej sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie M. Ż. (1) od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...) Oddział w W. z dnia 22 lipca 2020 r., zasługiwało na uwzględnienie.

Ubezpieczona wnioskowała o ponowne przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Z uwagi na stanowisko organu rentowego, który zaskarżoną decyzją odmówił przyznania prawa do świadczenia rentowego, spór koncentrował się wokół tego, czy M. Ż. (1) jest osobą niezdolną do pracy i czy ma z tego tytułu prawo do ww. świadczenia, na co wskazywała w odwołaniu.

W myśl art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1. jest niezdolny do pracy;

2. ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3. niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych wymienionych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W treści wskazanej wyżej regulacji zostały określone warunki konieczne do powstania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Warunki te muszą być spełnione łącznie. Niezdolność do pracy jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy). Przy ocenie stopnia
i trwałości tej niezdolności oraz rokowania, co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj
i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy) (por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004 r., II UK 222/03). Prawo do świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy przysługuje zatem w wypadku wypełnienia wszystkich przesłanek z art. 57 pkt.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.

Przepis art. 12 ustawy emerytalnej rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy - całkowitą i częściową. Zgodnie z ust. 3 ww. przepisu, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 8 grudnia 2000 roku, sygn. akt II UKN 134/00 i z dnia7 września 1979 roku, sygn. akt II URN 111/79). Dokonując analizy pojęcia „całkowita niezdolność do pracy" należy brać pod uwagę zarówno kryterium biologiczne (stan organizmu dotkniętego schorzeniami naruszającymi jego sprawność w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do jakiejkolwiek pracy), jak i ekonomiczne (całkowita utrata zdolności do zarobkowania wykonywaniem jakiejkolwiek pracy). Osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej jest więc osoba, która spełniła obydwa te kryteria, czyli jest dotknięta upośledzeniem zarówno biologicznym, jak i ekonomicznym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2004 roku, sygn. akt I UK 28/04). W orzecznictwie przyjmuje się również (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2003 roku, sygn. akt II UK 11/03 oraz z dnia 5 lipca 2005 roku, sygn. akt I UK 222/04), że decydującą dla stwierdzenia niezdolności do pracy jest utrata możliwości wykonywania pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu przy braku rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Gdy więc biologiczny stan kalectwa lub choroba, nie powodują naruszenia sprawności organizmu w stopniu mającym wpływ na zdolność do pracy dotychczas wykonywanej lub innej mieszczącej się w ramach posiadanych lub możliwych do uzyskania kwalifikacji, to stanowią o braku prawa do tego świadczenia. Prawa tego nie można
w szczególności wywodzić z przewidzianych w art. 13 ustawy emerytalnej przesłanek, a więc: stopnia naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowości przekwalifikowania zawodowego, przy wzięciu pod uwagę rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wiekui predyspozycji psychofizycznych, bowiem odnoszą się one tylko do ustalania stopnia lub trwałości niezdolności do pracy. Są więc bez znaczenia, jeżeli aspekt biologiczny (medyczny) wskazuje na zachowanie zdolności do pracy. Obiektywna możliwość podjęcia dotychczasowego lub innego zatrudnienia, zgodnie z poziomem kwalifikacji, wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych może być brana pod uwagę tylko wówczas, gdy ubiegający się o rentę jest niezdolny do pracy z medycznego punktu widzenia, gdyż oba te aspekty muszą występować łącznie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999r., sygn. akt II UKN 675/98). O niezdolności do pracy nie decyduje więc niemożność podjęcia innej pracy warunkowana wiekiem, poziomem wykształcenia i predyspozycjami psychofizycznymi, lecz koniunkcja niezdolności do pracy z niezdolnością do przekwalifikowania się do innego zawodu.

Z kolei wyjaśnienie częściowej niezdolności do pracy i treści pojęcia „pracy zgodnej
z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego) (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006 roku, sygn. akt I UK 103/06). Dopiero zatem zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowań odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu dają podstawę do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2009 roku, sygn. akt II UK 106/09, z dnia 8 maja 2008 roku, sygn. akt I UK 356/07, z dnia 11 stycznia 2007 roku, sygn. akt II UK 156/06 i z dnia 25 listopada 1998 roku, sygn. akt II UKN 326/98).

Jednakże trzeba jeszcze zauważyć, że w definicji niezdolności do pracy z art. 12 ust.
1 ustawy emerytalnej chodzi o koniunkcję niezdolności do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu i sytuacji, w której nie ma rokowań co do odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Celowość przekwalifikowania zawodowego według art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej nie odnosi się jednak do jakiegokolwiek stanowiska pracy, ale do takiego, które uwzględnia rodzaj i charakter dotychczasowej pracy, poziom wykształcenia, wiek
i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego. Istnieniu częściowej niezdolności do pracy nie przeczy też wykonywanie pracy zgodnej z kwalifikacjami, choć w rozmiarze odpowiadającym tej nieznacznej zdolności (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2010 r., sygn. akt I UK 22/10). Ocena niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania zatrudnienia wymaga wiadomości specjalnych. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dotyczących prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, do dokonywania ustaleń w zakresie oceny stopnia zaawansowania chorób oraz ich wpływu na stan czynnościowy organizmu, uprawnione są osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, a zatem okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych sądowych, zgodnie z treścią art. 278 k.p.c. Opinia biegłego ma na celu ułatwienie Sądowi należytej oceny zebranego materiału dowodowego wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Dlatego opinie sądowo-lekarskie sporządzone w sprawie przez lekarzy specjalistów, mają zasadniczy walor dowodowy dla oceny schorzeń wnioskodawcy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 11 lutego 2016 roku, sygn. akt III AUa 1609/15).

Badając w przedmiotowej sprawie istnienie spornej przesłanki warunkującej przyznanie ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu dermatologii A. W.. Sąd podzielił wnioski płynąc z opinii biegłego, iż zgadza się z oceną organu rentowego, w zakresie wniesienia choroby do okresu zatrudnienia, jednak pokreślić należy, że wnioskodawczyni mimo w miarę sprawnego stanu zdrowia (jednak częściowo zdecydowanie pogorszonego na przestrzeni lat
w stosunku do okresu przed zatrudnieniem), dochodzi do zaostrzeń choroby utrudniających funkcjonowanie powódki zarówno w sferze zawodowej, jak i codziennej, co powoduje, że rozpoznane u odwołującej schorzenia skóry w postaci wrodzonej łuski z erytrodermią ichtiotyczną, rogowcem skóry dłoni i stóp nadal częściową niezdolność do pracy. Częściowa niezdolność do pracy istnieje od dnia 19 kwietnia 2018 r. (zgodnie z wyrokiem z dnia 21 maja 2019 roku), trwa nadal po 30 kwietnia i ma charakter stały. Stale nasilające się zmiany skórne u odwołującej w zakresie dłoni, a zwłaszcza w zakresie opuszek palców rąk także powodują trudności w wykonywaniu obowiązków zawodowych, w nieodzownym kontakcie
z dokumentacją papierową. Co prawda, odwołująca wykonuje pracę umysłową, jednak wymagającą korzystania ze sprawnych dłoni w zakresie pisania ręcznego czy komputerowego oraz bezpośredniego kontaktu z papierową dokumentacją. Zmiany na skórze dłoni wymagają intensywnej pielęgnacji i nawilżenia. Brak takiej intensywnej pielęgnacji może stanowić powód pękania naskórka, tworzenia się krwawych pęknięć także utrudniających pracę z dokumentacja papierowa oraz komputerem. Funkcja narządu skóry u odwołującej została trwalei nieodwracalnie zaburzona. Rozpoznane u wnioskodawczyni schorzenia skóry w postaci wrodzonej rybiej łuski z reytrodermią ichriotyczną, rogowcem skóry dłoni i stóp oraz atopowym zapaleniem skóry powoduje częściową niezdolność do pracy, nadto biegły stwierdził, że częściowa niezdolność ma charakter trwały.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpatrywanej sprawy Sąd Okręgowy ocenił, że zaskarżona decyzja organu rentowego odmawiająca M. Ż. (1) prawa do renty
z tytułu niezdolności do pracy jest błędna i nie odpowiada rzeczywistemu stanowi rzeczy. W tym miejscu podkreślić należy, że podstawowym dowodem w sprawach o rentę jest dowód z opinii biegłego sądowego. W takim wypadku Sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym. Ponadto w wyroku z dnia 3 września 2009 r. (II UK 30/09) Sąd Najwyższy stwierdził, że gdy sprawa wymaga wiadomości specjalnych, to Sąd nie może rozstrzygać wbrew opinii biegłych sądowych. Oceny powyższej w niczym nie mogło zmienić przekonanie ubezpieczonego o złym stanie jej zdrowia. Zgodnie bowiem z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego, subiektywne przekonanie strony o stopniu niezdolności do pracy ze względu na stan zdrowia nie może mieć decydującego znaczenia dla ustalenia prawa do świadczenia rentowego, albowiem miarodajny jest obiektywnie istniejący stan zdrowia, stwierdzony w toku postępowania, do której to oceny uprawnieni są biegli sądowi lekarzeo specjalności odpowiadającej schorzeniom osoby badanej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1968 r., III PRN 66/68).

W tej sytuacji, Sąd Okręgowy, na podstawie wszechstronnej analizy zebranego
w sprawie materiału dowodowego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. uwzględnił odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 22 lipca 2020 r., znak (...), orzekając co do istoty zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał M. Ż. (1) prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 maja 2020 r. na stałe, o czym orzeczono w sentencji wyroku.