Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11.01.2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpoznaniu wniosku z 2.12.2021 r., odmówił D. S. prawa do ponownego ustalenia wysokości emerytury, argumentując, że nie pojawiły się nowe okoliczności ani dowody pozwalające na ponowne ustalenie wysokości emerytury, którą przyznano prawomocną decyzją z 18.04.2017 r. wykonując wyrok sądu z 17.12.2015 r. Zakład wyjaśnił, że przedłożone do wniosku wynagrodzenia za lata 1978, 1981-1985 osiągnięte z tytułu zatrudnienia w (...) w N. zostały już uwzględnione w wysokości kapitału początkowego na podstawie przedłożonego do wniosku o emeryturę z 17.03.2015 r. zaświadczenia o zatrudnieniu o wynagrodzeniu (druk (...)) z 27.05.2009 r. wystawione przez Przedsiębiorstwo (...) – (...) R. S.. Za lata 1979-1980, gdzie brak jest wynagrodzenia przyjęto minimalne wynagrodzenie obowiązujące w tym okresie. Ponadto wyżej wymienioną decyzją przyznano do emerytury zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie rolne, które po waloryzacji od 1.03.2021 r. wynosi 58,66 zł. Konkludując ZUS stwierdził, że wnioskodawca nie przedłożył wraz z wnioskiem żadnych nowych dokumentów mających wpływ na wysokość kapitału początkowego/ emerytury, wywodząc z powyższego brak podstaw prawnych do zmiany jej wysokości.

( decyzja k. 132 akt ZUS)

Odwołanie od w/w decyzji złożył wnioskodawca, będąc reprezentowanym przez radcę prawnego, wnosząc o jej zmianę bądź uchylenie w całości poprzez ponowne ustalenie prawa do świadczeń i ich wysokości w stosunku do odwołującego, a nadto o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego radcy prawnego, według norm prawem przepisanych. Strona skarżąca kwestionowanej decyzji zarzuciła naruszenie art. 114 ust. 1 oraz art. 175 w zw. z art. 114 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2021 r., poz. 291- tj.). Uzasadniając roszczenie strona odwołując podniosła, że wbrew argumentacji ZUS uprzednie wyliczenie podstawy emerytury ubezpieczonego pomijało staż pracy w Spółdzielni Kółek Rolniczych w D. oraz okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, wywodząc, że pozwany błędnie odmówił przeliczenia świadczenia, pomimo złożenia przez wnioskodawcę dokumentów w postaci zaświadczenia o pracy i dochodach za lata 1978-1985 w (...) w N. z uwzględnieniem dodatkowego stażu pracy wynikającego ze świadectwa pracy pochodzącego ze Spółdzielni Kółek Rolniczych w D. z 30.11.2016 r. oraz zaświadczenia nr (...)/2017.

( odwołanie k. 3-7)

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie, podtrzymując zajęte w sprawie stanowisko.

( odpowiedź na odwołanie k. 11)

Na rozprawie z 10.10.2022 r. – bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku w n/n sprawie - pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, wniósł o przyjęcie za wskazane w odwołaniu okresy, gdzie ZUS przyjął minimalne wynagrodzenie - wynagrodzenie które otrzymywał wnioskodawca w poprzednich okresach, jednocześnie oświadczając, że innych wniosków dowodowych, poza wskazanymi w odwołaniu, nie zgłasza. Pełnomocnik ZUS wniósł natomiast o oddalenie odwołania, oświadczając, że nie zgłasza wniosków dowodowych.

( e-prot. z 10.10.2022 r.: 00:01:00, 00:11:53, 00:17:01)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca -D. S. urodził się (...)

(okoliczność bezsporna)

W dniu 27.04.2015 r. D. S. złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na dochody budżetu państwa.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 17.03.2015 r. D. S. złożył wniosek o emeryturę.

(wniosek k. 1 akt ZUS)

Do wniosku o emeryturę z 17.03.2015 r. ubezpieczony załączył zaświadczenie z 27.05.2009 r. o pracy i dochodach w latach 1978-1985 wystawione przez (...) – (...) R. S., w którym potwierdzono, że wnioskodawca od 28.03.1978 r. do 30.04.1985 r. był zatrudniony w (...) w N.. Dochód wnioskodawcy wynosił:

-1978 r. 52200 zł

-1979 r. brak danych

-1980 r. brak danych

-1981 r. 86816 zł

-1982 r. dochód ubezpieczonego 158534 zł, świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacone zamiast dochodu 1056 zł, łączna kwota dochodu 159590 zł

-1983 r. dochód ubezpieczonego 107484 zł, świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacone zamiast dochodu 5156 zł, łączna kwota dochodu 112640 zł

-1984 r. 117204 zł

- 1985 r. dochód ubezpieczonego 27465 zł, świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacone zamiast dochodu 1245 zł, łączna kwota dochodu 28710 zł.

Wskazano, że przedmiotowe zaświadczenie zostało wystawione na podstawie kart wynagrodzeń.

( zaświadczenie k. 21 akt ZUS dotyczących wniosku o emeryturę z 17.03.2015 r.)

Wynikające z w/w zaświadczenia dochody zostały uwzględnione przez ZUS przy wyliczeniu kapitału początkowego dla wnioskodawcy na mocy decyzji z 31.03.2017 r. Za okresy od 1.01.1979 r. do 31.12.1980 r. oraz od 2.11.1987 r. do 31.12.1988 r., za które nie zostały udokumentowane dochody wnioskodawcy, ZUS przyjął natomiast obowiązujące w tym czasie wynagrodzenie minimalne zgodnie z art. 15 ust. 2a ustawy emerytalnej.

(wykaz wprowadzonych dochodów ubezpieczonego k. 16 akt kapitałowych, decyzja o ponownym wyliczeniu kapitału początkowego z 31.03.2017 r. k. 17-18 akt kapitałowych)

ZUS I Oddział w Ł. wydał decyzję z 20.05.2015 r., mocą której odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury wcześniejszej, uznając, że na dzień 1.01.1999 r. ubezpieczony udokumentował 25 lat ogólnego stażu pracy, natomiast na wymagane prawem co najmniej 15 lat stażu pracy w warunkach szczególnych wykazał on jedynie 11 lat, 1 miesiąc i 5 dni stażu takiej pracy.

(decyzja k.41 akt ZUS)

Ubezpieczony złożył odwołanie od w/w decyzji z 20.05.2015 r. argumentując, że w okresie zatrudnienia w (...) w N. od 28.03.1978 r. do 30.04.1985 r. wykonywał obowiązki kierowcy ciągnika – traktorzysty, co zostało potwierdzone w świadectwie pracy wystawionym 30.11.1985 r.

(odwołanie k. 42-47 akt ZUS)

W wyniku rozpoznania w/w odwołania w sprawie prowadzonej za sygn. VIII U 1776/15 Sąd Okręgowy w Łodzi wydał wyrok z 17.12.2015 r., którym zmienił zaskarżoną decyzję z 20.05.2015 r. w ten sposób, że przyznał odwołującemu się prawo do emerytury poczynając od dnia 23.03.2015 r.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na ustaleniu, że zgodnie ze świadectwem pracy (k.14 akt ZUS) D. S. od 28. (...). do 30.04.1985 r. był zatrudniony w (...) w N. i w tym czasie w pełnym wymiarze czasu pracy, stale wykonywał pracę w warunkach szczególnych jako kierowca ciągników przewożąc w ramach delegacji materiały, a w okresach, gdy nie zajmował się przewożeniem materiałów – wykonywał za pomocą ciągnika prace rolne.

(wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z 17.12.2015 r. wraz z uzasadnieniem k. 71-75 akt ZUS)

Powyższy wyrok został zaskarżony apelacją przez organ emerytalny.

(okoliczność niesporna, a nadto apelacja ZUS k. 78-79 akt ZUS)

Po rozpoznaniu apelacji ZUS-u od przedmiotowego wyroku sądu I instancji Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 25.01.2017 r., sygn. akt III AUa 344/16, oddalił apelację organu emerytalnego.

(wyrok wraz z uzasadnieniem k. 92-93 akt ZUS)

W związku z w/w wyrokiem sądu II instancji pełnomocnik wnioskodawcy złożył w dniu 10.02.2017 r. wniosek o przeliczenie podstawy emerytury i wyliczenie jej kwoty z uwzględnieniem dodatkowego stażu pracy wynikającego ze świadectwa pracy pochodzącego ze Spółdzielni Kółek Rolniczych w D. z 30.11.2016 r. oraz zaświadczenia nr (...)/2017 dotyczącego okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników i wypłatę zaległej emerytury od 23.03.2015 r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku sądu I instancji.

( wniosek k. 100 akt ZUS)

Z załączonych do tego wniosku dokumentów wynika, że:

1) w zaświadczeniu z 27.01.2017 r. nr (...)/2017 dotyczącym okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników potwierdzono, że wnioskodawca podlegał temu ubezpieczeniu od 1.01.1986 r. do 31.12.1990 r. oraz, że zostały za ten okres opłacone składki w wysokości: 1986 r. – 6584 zł,1987 r. – 16426 zł, 1988 r. – 19978 zł, 1989 r. – 52066 zł, 1990 r. – 312000 zł.

(zaświadczenie z 27.01.2017 r. nr (...)/2017 k. 101 akt ZUS)

2) w świadectwie pracy z 30.11.2016 r. wystawionym przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych w D. potwierdzono, że odwołujący był zatrudniony w tej spółdzielni od 2.11.1987 r. do 30.11.2016 r. w pełnym wymiarze czasu pracy i wykonywał pracę maszynisty koparki.

(świadectwo pracy k. 102-104 akt ZUS)

Pełna dokumentacja wnioskodawcy oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 25.01.2017 r. wypłynęły z sądu do I Oddziału ZUS w (...).03.2017 r.

( okoliczność niesporna, a nadto pismo ZUS z 24.03.2017 r. k. 108 akt ZUS)

Prawomocną decyzją z 18.04.2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., wykonując prawomocny wyrok sądu z dnia 17.12.2015 r., ustalił wysokość emerytury wnioskodawcy od 23.03.2015 r., tj. od daty określonej w wyroku sądu z wypłatą od 1.02.2017 r., tj. od miesiąca, w którym zostało złożone świadectwo pracy. Podstawę obliczenia emerytury stanowiła kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia ustalone na dzień zgłoszenia wniosku o podjęcie wypłaty emerytury, tj. na dzień 1.02.2017 r.

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 104002,42 zł,

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 362731,02 zł,

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 243,20 miesięcy,

- wyliczona kwota emerytury wynosi 1919,13 zł.

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami z art. 26 ustawy emerytalnej

(104002,42 zł +362731,02 zł) /243,20 miesięcy =1919,13 zł

Do emerytury przysługuje zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie rolne w kwocie 50,75 zł

Emerytura po waloryzacji od 1.03.2017 r. przysługuje w kwocie 1979,88 zł wraz ze zwiększeniem rolnym w wysokości 51,01 zł.

Od 1.05.2017 r. obliczona emerytura brutto wynosi 1979,88 zł.

(decyzja z 18.04.2017 r. k. 108 akt ZUS)

W dniu 6.12.2021 r. pełnomocnik wnioskodawcy złożył wniosek o przeliczenie podstawy emerytury i wyliczenie jej kwoty z uwzględnieniem dodatkowego stażu pracy wynikającego ze świadectwa pracy pochodzącego ze (...) w D. z dnia 30.11.2016 r. oraz zaświadczenia nr (...)/2017 dotyczącym okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, przedkładając zaświadczenie o pracy i dochodach w latach 1978-1985 w (...) w N..

(wniosek z 6.12.2021 r. k. 120 akt ZUS)

Załączone do w/w wniosku z 6.12.2021 r. zaświadczenie z 27.05.2009 r. o pracy i dochodach wystawione przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Budowlano – (...) R. S., zawiera tożsame dane co do dochodów wnioskodawcy jak zaświadczenie złożone przez ubezpieczonego razem z wnioskiem z 17.03.2015 r. o emeryturę, a wynikające z tego ostatniego dokumentu dochody zostały już uwzględnione przez ZUS przy wyliczeniu kapitału początkowego dla wnioskodawcy na mocy decyzji z 31.03.2017 r. Za okresy od 1.01.1979 r. do 31.12.1980 r. oraz od 2.11.1987 r. do 31.12.1988 r., za które nie została udokumentowana wysokość dochodów wnioskodawcy ZUS przyjął obowiązujące w tym czasie wynagrodzenie minimalne zgodnie z art. 15 ust. 2a ustawy emerytalnej.

Z załączonego do wniosku z 6.12.2021 r. zaświadczenia z 27.05.2009 r. o pracy i dochodach w latach 1978-1985 wystawionego przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Budowlano – (...) R. S., wynika ponadto, że wnioskodawca był członkiem spółdzielni od 28.03.1978 r. do 30.04.1985 r. i był w tym czasie zatrudniony w (...) w N., a nadto podano w nim, że w poszczególnych latach wnioskodawca przepracował w tej spółdzielni podaną niżej ilość dni: 1978 r. 200 dni, 1979 r. brak danych, 1980 r. brak danych, 1981 r. 316 dni, 1982 r. 274 dni, 1983 r. 243 dni, 1984 r. 266 dni, 1985 r. 67 dni.

Prawomocną decyzją z 18.04.2017 r. przyznano wnioskodawcy do emerytury zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie rolne, które po waloryzacji od 1.03.2021 r. wynosi 58,66 zł.

( zaświadczenie k. 21 akt ZUS dotyczących wniosku o emeryturę z 17.03.2015 r., zaświadczenie k. 123 akt ZUS, kserokopie kart wynagrodzeń k. 124-129 akt ZUS, decyzja o ponownym wyliczeniu kapitału początkowego z 31.03.2017 r. k. 17-18 akt kapitałowych, wykaz wprowadzonych dochodów ubezpieczonego k. 16 akt kapitałowych, decyzja z 18.04.2017 r. k. 108 akt ZUS)

Wnioskodawca nie posiada żadnych innych dokumentów płacowych z okresu jego zatrudnienia w Spółdzielni Produkcyjnej (...) w latach 1978-1985. Jego wynagrodzenie było ustalane według dniówki obrachunkowej. Odwołujący nie pamięta dokładnych zasad sposobu ustalania jego wynagrodzenia w tym czasie. Po zakończeniu roku otrzymywał tzw. 13 pensję. Miał też dodatek w wysokości 100zł miesięcznie za to, że pełnił obowiązki brygadzisty. Poza wykazanymi dochodami z lat 1978-1985 zaświadczeniem z 27.05.2009 r. o pracy i dochodach wystawionym przez(...) – (...) R. S. w (...) w N., wnioskodawca nie ma żadnych innych dodatkowych dokumentów, z których wynikałoby konkretnie jakie uzyskiwał dochody w latach 1979-1980.

Odwołujący nie posiada też dokumentów płacowych potwierdzających jego dochody w okresie od 2.11.1987 r. do 31.12.1988 r.

(zeznania wnioskodawcy – e-prot. z 10.10.2022 r.: 00:05:40 w zw. z 00:12:53)

Zaskarżoną w n/n postępowaniu decyzją z 11.01.2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., odmówił D. S. prawa do ponownego ustalenia wysokości emerytury, uznając, że nie pojawiły się żadne nowe okoliczności, ani dowody pozwalające na ponowne ustalenie wysokości emerytury, którą przyznano prawomocną decyzją z 18.04.2017 r. wykonując wyrok sądu z 17.12.2015 r., wywodząc z powyższego brak podstaw prawnych do zmiany wysokości emerytury.

( decyzja z 11.01.2022 r. k. 132 akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny został odtworzony przez Sąd na podstawie powołanych dokumentów, które nie były kwestionowane pod względem ich autentyczności przez żadną ze stron, a i Sąd nie znalazł powodów by czynić to z urzędu.

Z analizy tych dokumentów wynika, że wszystkie udokumentowane co do wysokości dochody z lat 1978-1985 ZUS już uwzględnił, na mocy zaświadczenia złożonego razem z wnioskiem z 17.03.2015 r. o emeryturę, przy wyliczeniu kapitału początkowego dla wnioskodawcy decyzją z 31.03.2017 r. Ani przed organem emerytalnym w postępowaniu zainicjowanym wnioskiem z 6.12.2021 r. w wyniku, którego została wydana zaskarżona decyzja z 11.01.2022 r., ani w trakcie n/n postępowania odwoławczego strona skarżąca nie przedłożyła żadnych innych dowodów, z których wynikałoby w jakiej konkretnie wysokości wnioskodawca osiągał dochody w spornych latach, za które ZUS przyjął stosując art. 15 ust. 2a ustawy emerytalnej, wynagrodzenie minimalne obowiązujące w tym okresie. Należy podkreślić, że strona odwołująca reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika nie zgłaszała w tym zakresie żadnych wniosków dowodowych. Sam wnioskodawca w swoich zeznaniach przyznał natomiast wprost, że poza tym, iż jego wynagrodzenie było obliczane według dniówki obrachunkowej nie pamięta na jakich odbywało się to zasadach, a także, że nie ma żadnej innej dokumentacji płacowej ze spornego okresu. Sąd zważył przy tym, że z zaświadczenia załączonego do wniosku z 6.12.2021 r. wynika, że nie ma danych pozwalających ustalić ilość przepracowanych dni w latach 1979-1980. Wobec powyższego Sąd uznał, że skarżący nie wykazał swojego roszczenia w tym zakresie.

Nieudowodnione jest też roszczenie skarżącego co do rzekomo niezaliczonych przez ZUS do stażu rolnego okresów opłacania składek na rolnicze ubezpieczenie społeczne w okresie zatrudnienia w (...) w D., albowiem prawomocną decyzją z 18.04.2017 r. przyznano wnioskodawcy do emerytury zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie rolne, które po waloryzacji od 1.03.2021 r. wynosi 58,66 zł –a tym samym został już zatem uwzględniony sporny okres dotyczący Spółdzielni Kółek Rolniczych w D..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 114 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 504 ze zm.) w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość.

Z cytowanego art. 114 ust. 1 pkt 1 wynika, iż warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń jest uzyskanie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na prawo do tych świadczeń lub ich wysokość (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 231/99 - OSNAPiUS 2000 nr 19 poz. 734; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2003 r. III UZP 5/03 - OSNAPiUS rok 2003, Nr 18, poz. 442).

Zwrot "przedłożenie nowych dowodów" oznacza zgłoszenie każdego prawnie dopuszczalnego środka dowodowego, stanowiącego potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed wydaniem decyzji, a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokość. Natomiast użyte w art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej pojęcie "ujawnienie okoliczności" oznacza powołanie się na fakty dotyczące ogółu wymagań formalnych i materialnych związanych z ustaleniem przez organ rentowy prawa do świadczenia lub wysokości świadczenia. Są to określone w przepisach prawa materialnego fakty warunkujące powstanie prawa do świadczenia lub jego wysokości np. staż pracy, wiek, niezdolność do pracy, ale także uchybienia przez organ rentowy normom prawa procesowego lub materialnego, wpływające potencjalnie na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną z mocy prawa sytuacją prawną osoby zainteresowanej (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 lutego 2014 r., I UK 322/13, LEX nr 1444596 oraz Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 11 grudnia 2015 r., III AUa 1087/15, LEX nr 1979499).

Mając powyższe na uwadze należy podkreślić, że skoro przedmiotowe postępowanie zostało wszczęte w oparciu o wniosek z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to obowiązkiem organu rentowego, a następnie Sądu orzekającego, była w pierwszej kolejności ocena, czy wystąpiły określone w tym przepisie przesłanki umożliwiające merytoryczne rozpoznanie wniosku. Należało zatem ustalić i ocenić, czy wnioskodawczyni przedłożyła nowe dowody mogące mieć wpływ na zmianę poprzedniej decyzji, ewentualnie, czy ujawniły się takie okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mogły rzutować na przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury. Ocena, że przesłanki te nie były spełnione (wnioskodawczyni nie przedłożyła nowych dowodów ani nie ujawniła okoliczności istniejących przed wydaniem tej decyzji, które miały wpływ na prawo do świadczeń) powinna prowadzić do odmowy ponownego ustalenia świadczenia przez organ rentowy oraz oddalenia odwołania przez Sąd, bez potrzeby merytorycznego zbadania wysokości świadczenia przysługującego ubezpieczonemu. Bez spełnienia przesłanek formalnych wniosku z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, prowadzenie postępowania dotyczącego merytorycznej oceny wysokości świadczenia, jest bezcelowe i bezprzedmiotowe.

Jak stanowi § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Orzeczenia Sądu Najwyższego, jakie zapadły jeszcze na gruncie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku, są zgodne co do tego, że ograniczenie co do środków dowodowych wynikające z § 20 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku obowiązujące w postępowaniu przed organem rentowym nie ma zastosowania w postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Wysokość zarobków, której pochodną jest podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, jest faktem mającym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 k.p.c.), który w postępowaniu przed sądem może być udowadniany wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za celowe i pożądane. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazano, że w postępowaniu sądowym nie obowiązuje ograniczenie co do środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty określanych w § 20 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku (wyrok Sądu Najwyższego z 25 lipca 1997 r., II UKN 186/97, Lex nr 32696).

Dokonując wszechstronnej analizy całego zgromadzonego w sprawie materiału procesowego Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że skarżący w toku postępowania przed organem rentowym wywołanym złożeniem wniosku z 6.12.2021 r. o ponowne przeliczenie emerytury oraz kapitału początkowego nie spełnił przesłanki z art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Skarżący nie przedłożył żadnych nowych dowodów na potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed uprawomocnieniem się decyzji z 18.04.2017 r. a mających wpływ na wysokość jego świadczenia.

Skarżący w toku niniejszego postępowania nie ujawnił również żadnych innych okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie byłyby znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na wysokość jego kapitału początkowego oraz emerytury.

W ocenie Sądu Okręgowego, w toku postępowania przed organem rentowym, wywołanego wnioskiem wnioskodawcy z 6.12.2021 r. nie zostało ujawnione nic nowego, co dawałoby Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych podstawę do ponownego przeanalizowania sytuacji prawnej wnioskodawcy.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ma podstaw do ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego oraz emerytury, jeśli ubezpieczony nie przedstawi dokumentów lub okoliczności zmieniających jego sytuację (por. wyrok. Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2014 r., III UK 150/13, LEX nr 1458793).

Przy czym stosownie do art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W postępowaniu sądowym ubezpieczony może korzystać z wszelkich środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty, w szczególności z innych pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy oraz z zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia zainteresowanego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 r. sygn. akt II UKN 186/97, opubl. OSNP 1998/11/342; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2006 r. sygn. I UK 115/06, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2007, Nr 17-18, poz. 257, str. 753). Nie jest natomiast możliwe obliczanie wysokości emerytury wyłącznie na podstawie twierdzeń wnioskodawcy. Twierdzenia te muszą być udowodnione. Wskazać należy, iż nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 r. sygn. akt I CKU 45/96 (opubl. OSNC z 1997 r., z.6-7, poz. 76). Podobnie, w wyroku z 7 października 1998 r., II UKN 244/98, OSNAPiUS 1999, Nr 20, poz. 662, Sąd Najwyższy stwierdził nawet, że od 1 lipca 1996 r. nastąpiło zniesienie zasady odpowiedzialności sądu za wynik postępowania dowodowego, także w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

W art. 116 ust. 1 w/w ustawy postanowiono, że postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Zgodnie zaś z ust. 5 art. 116 cyt. ustawy do wniosku w sprawie przyznania świadczeń powinny być dołączone dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości, określone w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.

Stosownie do treści art. 173 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy na dzień wejścia w życie ustawy.

Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat (ust. 2).

Zgodnie z art. 174 ust. 1 ustawy kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Przepis ust. 2 art. 174 stanowi, że przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2, to jest w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

W myśl ust. 3 w/w przepisu podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Natomiast w myśl ust. 7 analizowanego przepisu do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 roku.

Ustęp 8 powyższego przepisu stanowi, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24 % tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 r.

Z kolei z mocy art. 15 ust. 1 analizowanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 tego samego przepisu przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym złożono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. Ust. 6 tego samego przepisu stanowi, że na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 2a w/w ustawy, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy. (por uchwałę SN z 7.05.2003 r., III UZP 2/03, OSNAPiUS z 2003 r. nr 14, poz.338)

Zgodnie z ust. 4 i 5 w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1) oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3,
w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2) oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty,

oraz

4)  mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.

Zgodnie z przepisem art. 16 Ustawy emerytalnej przy ustalaniu kolejnych 10 lat kalendarzowych, o których mowa w art. 15 ust. 1 i 2, przyjmuje się lata kalendarzowe następujące bezpośrednio po sobie, chociażby ubezpieczony w niektórych z tych lat przez okres roku lub w okresie krótszym niż rok nie pozostawał w ubezpieczeniu.

W związku z treścią zacytowanych przepisów można zatem stwierdzić, że kwota kapitału początkowego zależy od długości udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych przebytych przed 1 stycznia 1999 r., podstawy wymiaru oraz współczynnika proporcjonalnego do wieku ubezpieczonego, który służy do obliczenia tzw. części socjalnej.

Natomiast stosownie do art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

Stosownie do art. 25 analizowanej ustawy podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Emerytura, ustalana według zreformowanych zasad dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wieko­wi, w jakim ubezpieczony przechodzi na emeryturę - art. 26 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach (ust. 2). Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach (ust. 3). Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2 (ust. 4).

Zatem w przypadku osób, dla których ustalany jest kapitał początkowy, wysokość emerytury uzależniona jest od kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego, zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne ewidencjonowanych od dnia 1 stycznia 1999 roku na koncie ubezpieczonego oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie zaś z art. 6 ust. 2 pkt 12 cytowanej ustawy, za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 roku okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, tj. okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i w innych spółdzielniach zrzeszonych w (...) Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, w zespołowych gospodarstwach rolnych spółdzielni kółek rolniczych zrzeszonych w Krajowym Związku (...) oraz pracy na rzecz tych spółdzielni:

a) objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b) przed dniem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego z tego tytułu.

Stosownie natomiast do art. 4 pkt 3 dekretu z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (t.j. Dz. U. z 1983 r., Nr 27, poz.135 ze zm.) w związku z treścią art. 6 ust. 2 pkt 12 lit. a powyższej ustawy zaliczenie okresu pracy członka w rolniczej spółdzielni produkcyjnej do okresu zatrudnienia wymaga wykazania ilości przepracowanych dniówek w spornym okresie.

Według art. 4 pkt 1 - 3 wspomnianego dekretu za dzień pracy uważa się 8 godzin pracy, a przed dniem 1 lipca 1962 roku dzień, który stanowił podstawę do obliczenia dniówki obrachunkowej; do dni pracy zalicza się również dni urlopu wypoczynkowego oraz dni pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub opiekuńczego (pkt 1), za miesiąc pracy uważa się 20 dni pracy dla mężczyzny oraz 13 dni pracy dla kobiety, a jeżeli ubezpieczony użytkuje działkę przyzagrodową lub dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym - 18 dni pracy dla mężczyzny oraz 11 dni pracy dla kobiety (pkt 2), za rok pracy uważa się rok obrachunkowy, w którym mężczyzna przepracował w spółdzielni co najmniej 240 dni pracy, kobieta 150 dni pracy, a jeżeli użytkuje działkę przyzagrodową lub dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym - to co najmniej: mężczyzna 220 dni pracy, a kobieta 130 dni pracy (pkt 3).

Wyznacznikiem pracy w spółdzielni nie był zatem dzień pracy, ale szczególny miernik nakładu pracy, którym była dniówka obrachunkowa (dniówka inwentarzowa, także złoty obrachunkowy).

Sąd podziela w niniejszej sprawie pogląd Sądu Najwyższego, zgodnie z którym w stosunku do członków rolniczej spółdzielni produkcyjnej istotne dla zaliczenia roku pracy do okresu składkowego jest przepracowanie w tym roku wymaganej ilości dniówek obrachunkowych, a nie faktyczny okres pozostawania w ubezpieczeniu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1979 r., sygn. akt: II UR 7/79, N. Prawo z 1981 r., nr 6, s. 87; z dnia 12 maja 1999 r., sygn. akt: II UKN 624/98, OSNAPiUS z 2000 r. Nr 14, poz. 556; oraz z dnia 1 września 2010 r., sygn. akt: II UK 80/10, niepublikowany).

Zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011, Nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. obowiązuje od 23 listopada 2011 r. i ma zastosowanie do wniosków w sprawach świadczeń złożonych od daty jego wejścia w życie. Zastąpiło ono rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r., Nr 10, poz. 49, ze zm.), które dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości określało w sposób podobny. I tak, zgodnie z § 20 pkt. 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty dla pracowników były zaświadczenia zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków.

Orzeczenia Sądu Najwyższego jakie zapadły jeszcze na gruncie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. są zgodne co do tego, że regulacja zawarta w § 20 rozporządzenia wyznacza jedynie kierunek postępowania dowodowego, natomiast nie oznacza, że wysokość uzyskiwanego uposażenia nie może być ustalona w inny sposób tak przy pomocy innych pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, a nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego / por. wyrok Sądu Najwyższego z 25 lipca 1997 r., II UKN 186/97, Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 1998, Nr 11, poz. 342; wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006 r., I UK 179/06, niepubl./.

W postępowaniu wszczętym odwołaniem od decyzji organu rentowego Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych kieruje się bowiem regułami dowodzenia określonymi w art. 227 i n. kpc nie jest zaś związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, co wynika z treści art. 473 kpc. Sprawia to, że wysokość uzyskiwanych dochodów może być ustalana wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi, które Sąd uznał za celowe i pożądane.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie II UK 255/11 (Legalis nr 536745) jednoznacznie wskazał, że podleganie ubezpieczeniu społecznemu z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej przed dniem 1 stycznia 1999 r., na podstawie dekretu z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (t.j. Dz. U. z 1983 r. Nr 27, poz. 135 z późn. zm.), może być wykazane na podstawie zeznań świadków.

Z analizy dostępnych dokumentów wynika, że wszystkie udokumentowane co do wysokości przez wnioskodawcę dochody z lat 1978-1985, gdy wnioskodawca był zatrudniony w (...) w N., a które wynikają zaświadczenia wystawionego przez Przedsiębiorstwo (...) – (...) R. S. złożonego razem z wnioskiem z 6.12.2021 r. - ZUS już uwzględnił, na podstawie zaświadczenia złożonego razem z wnioskiem z 17.03.2015 r. o emeryturę, przy wyliczeniu kapitału początkowego dla wnioskodawcy decyzją z 31.03.2017 r. Wnioskodawca przed organem emerytalnym w postępowaniu zainicjowanym w/w wnioskiem na skutek rozpoznania, którego została wydana zaskarżona decyzja z 11.01.2022 r., ani też w trakcie n/n sądowego postępowania odwoławczego, nie przedłożył żadnych innych dowodów, z których wynikałoby w jakiej konkretnie wysokości wnioskodawca osiągał dochody w spornych latach 1979 i 1980, za które ZUS przyjął stosując prawidłowo art. 15 ust. 2a ustawy emerytalnej, wynagrodzenie minimalne obowiązujące w tym okresie. Należy raz jeszcze podkreślić, że strona odwołująca reprezentowana była przez profesjonalnego pełnomocnika, który nie zgłaszał w tym zakresie żadnych wniosków dowodowych. Należy również przypomnieć, że w postępowaniach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych sąd nie jest obowiązany do poszukiwania dokumentów zatrudnieniowo - płacowych, o które nie zadbała osoba dochodząca świadczenia ubezpieczeniowego. W związku z tym to na ubezpieczonym spoczywał ciężar dowodzenia i udokumentowania podnoszonych twierdzeń. Przy ustalaniu podstawy wymiaru składki wnioskodawca powinien udowodnić, że w spornym okresie uzyskiwał wynagrodzenie w konkretnie określonej wysokości oraz to, że od wynagrodzenia tego była odprowadzana składka (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 31.08.2016 r. III AUa 1723/15 LEX nr 2149641).

Odwołujący w swoich zeznaniach przyznał zaś, że poza tym, iż jego wynagrodzenie było obliczane według dniówki obrachunkowej nie pamięta i nie potrafi wskazać na jakich odbywało się to zasadach, a także, że nie ma żadnej innej dokumentacji płacowej ze spornego okresu.

W aktach sprawy nie ma np. regulaminu obowiązującego w badanym okresie w spółdzielni, z którego wynikałoby na jakich zasadach obliczano wynagrodzenie w tej spółdzielni.

Sąd zważył również, że z zaświadczenia załączonego do wniosku z 6.12.2021 r. wynika, że nie ma danych pozwalających ustalić ilość przepracowanych dni w latach 1979-1980.

Roszczenia o przyjęcie innych kwot wynagrodzeń w miejsce wynagrodzenia minimalnego w latach 1979 i 1980 pozostało więc nieudowodnione.

Jednocześnie sąd pragnie wskazać, że nie neguje temu, że wnioskodawca miał w tych latach większe zarobki – rzecz jednak w tym, że strona musi wykazać ich konkretną, niebudzącą wątpliwości co do tego, że została zawyżona wysokość.

Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z 9 stycznia 1998 r. (II UKN 440/97, Lex nr 34199), przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalenie wynagrodzenia w sposób przybliżony lub prawdopodobny. Prymat nadany dokumentacji pracowniczej prowadzi do gradacji mocy dowodowej polegającej na tym, że dokumentacja ta stanowi podstawę weryfikacji pozostałych dowodów przedłożonych przez strony. Wysokość uzyskiwanego uposażenia może być zatem ustalana także przy pomocy innych pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia zainteresowanego (wyrok Sądu Najwyższego z 25 lipca 1997 r., II UKN 186/97, Lex 32696; wyrok Sądu Najwyższego z 14 czerwca 2006 r., I UK 115/06, Lex 303869).

Przy czym nie jest możliwe obliczanie wysokości emerytury wyłącznie na podstawie twierdzeń ubezpieczonego. Twierdzenia te muszą być udowodnione. Sąd Okręgowy w Łodzi podziela ww. stanowiska podobnie, jak i stanowisko wyrażone przez Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z 3 września 2013 roku, III AUa 303/13 (Lex nr 1366097), że Sąd nie może ustalać wysokości zarobków na podstawie przypuszczeń i uśrednień. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych może być bowiem uwzględnione tylko wynagrodzenie faktyczne uzyskane przez zainteresowanego w danym okresie. Jego wysokość musi być niewątpliwa i bezwarunkowa.

Z tych wszystkich względów sąd uznał, że wnioskodawca nie zaoferował żadnych nowych dowodów, z których wynikałyby w sposób pewny konkretne kwoty jego dochodów w latach 1979-1980, za które ZUS przyjął wynagrodzenie minimalne. Strona odwołująca nie zainicjowała też postępowania dowodowego, które mogłoby dotrzeć do dowodów pozwalających na ustalenie dochodów wnioskodawcy w tych latach bez obawy, że ich wysokość jest zawyżona.

Rzeczą sądu w sprawach o wysokość emerytury jest dokładne ustalenie wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez ubezpieczonego w danym okresie. Zarobki za poszczególne miesiące i wybrane lata kalendarzowe wykazane muszą być w sposób nie budzący wątpliwości w ściśle określonej kwotowo wysokości. Nie można przyjmować wysokości wynagrodzenia opartego wyłącznie na przypuszczeniach, czy też jedynie twierdzeniach ubezpieczonego, jak też dowodach niejasnych. Przepisy prawa ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalanie wynagrodzeń w sposób przybliżony (tak trafnie wyrok SA w Łodzi z 19.10.2016 r., III AUa 2185/15LEX nr 2152862). A zatem powód nie udowodnił tego roszczenia.

Nieudowodnione jest także zdaniem Sądu Okręgowego roszczenie skarżącego co do rzekomo niezaliczonych przez ZUS do stażu rolnego okresów opłacania składek na rolnicze ubezpieczenie społeczne dotyczących zatrudnienia w (...)w D., albowiem sądowa analiza akt potwierdziła, że prawomocną decyzją z 18.04.2017 r. przyznano wnioskodawcy do emerytury zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie rolne, które po waloryzacji od 1.03.2021 r. wynosi 58,66 zł. –a tym samym został już zatem uwzględniony sporny okres dotyczący (...) w D..

W konsekwencji zaskarżoną decyzję organu rentowego uznać należy za prawidłową, bowiem w chwili jej wydawania nie zachodziły przesłanki z art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił odwołanie, o czym orzekł, jak w sentencji wyroku.

A.P.

z/odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. wnioskodawcy przez PI

07.11.22r.