Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2023 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i (...)

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Monika Rosłan - Karasińska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 30 czerwca 2023 r. w W.

sprawy S. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania S. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 10 lutego 2022 r. znak:(...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się S. W. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 listopada 2021 r. na stałe.

Sygn. akt VII U 254/22

UZASADNIENIE

S. W. w dniu 1 marca 2022 r. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 10 lutego 2022 r. znak:(...) W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał, że nie zgadza się z orzeczeniem Komisji Lekarskiej z dnia 10 lutego 2022 r., bowiem decyzja ta nie jest adekwatna do jego stanu zdrowia. Ubezpieczony podniósł, że jest dalej leczony ortopedycznie i neurologicznie, nie jest w stanie podjąć pracy, zaś zasiłek rentowy jest jego jedynym środkiem do egzystencji (odwołanie z dnia 1 marca 2022 r. – k. 3 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wskazał, że odwołujący pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy przyznaną do 31 października 2021 r. W dniu 13 października 2021 r. ubezpieczony złożył wniosek o ponowne ustalenie uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy. W toku postępowania komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 27 stycznia 2022 r. uznała, że odwołujący nie jest niezdolny do pracy. W oparciu o powyższe organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 10 lutego 2022 r. odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (odpowiedź na odwołanie z dnia 4 marca 2022 r. – k. 4 a.s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

S. W., ur. (...), posiada wykształcenie zawodowe – wiertacz, w przeszłości pracował jako spawacz do wypadku ze złamaniem szyjki kości udowej w 2014 roku. Ubezpieczony od 1 lutego 2015 r. pobierał rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do dnia 31 stycznia 2017 r. (decyzja ZUS z dnia 2 kwietnia 2015 r. – k. 30 a.r., decyzja ZUS o przeliczeniu renty z dnia 6 sierpnia 2015 r. – k. 40 a.r., decyzja ZUS o przeliczeniu renty z dnia 22 sierpnia 2016 r. – k. 50 a.r.). Następnie, od dnia 1 lutego 2017 r. pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy do dnia 31 lipca 2017 r. (decyzja ZUS z dnia 20 stycznia 2017 r. – k. 57 a.r.). Dalej, ponownie całkowicie niezdolny do pracy do 30 czerwca 2019 r. (decyzja ZUS z dnia 31 sierpnia 2017 r. – k. 63 a.r., decyzja ZUS z dnia 9 lutego 2018 r. – k. 68 a.r., decyzja ZUS z dnia 29 czerwca 2018 r. – k. 74 a.r.). Od 1 lipca 2019 r. uznano ubezpieczonego za częściowo niezdolnego do pracy do 31 października 2021 r. (decyzja ZUS z dnia 9 sierpnia 2019 r. – k. 89 a.r., decyzja ZUS z dnia 24 września 2020 r. – k. 108 a.r., decyzja ZUS z dnia 14 czerwca 2021 r. – k. 114 a.r.).

Ubezpieczony leczony był w oddziale chirurgii urazowo ortopedycznej w związku z upadkiem z wysokości w dniu 12 stycznia 2014 roku. Rozpoznano uraz wielomiejscowy ze złamaniem szyjki kości udowej lewej i podejrzeniem złamania żeber. Zastosowano leczenie operacyjne to jest repozycję i stabilizację śrubami kaniulowanymi. W dniach od 19 kwietnia do 30 kwietnia 2018 r. leczony był w klinice ortopedii z powodu zmian zwyrodnieniowych biodra lewego. Wykonano endoprotezoplastykę totalną biodra lewego dnia 20 kwietnia 2018 r., a dnia 25 kwietnia 2018 r. tenotomię przywodzicieli (dokumentacja lekarska – a.r.).

Dnia 13 października 2021 r. ubezpieczony złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W toku postępowania wyjaśniającego, odwołujący się został skierowany na badanie lekarskie przez Lekarza Orzecznika ZUS, który orzeczeniem wydanym w dniu 3 grudnia 2021 r. uznał, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. Orzeczeniem z dnia 27 stycznia 2022 r. Komisja Lekarska ZUS również stwierdziła, że odwołujący się nie jest niezdolny do pracy (wniosek z dnia 13 października 2021 r. – k. 120 a.r., orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 3 grudnia 2021 r. – k. 125 a.r., orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 27 stycznia 2022 r. – k. 126 a.r.).

Decyzją z dnia 10 lutego 2022 r., znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (decyzja ZUS z dnia 22 lutego 2022 r. – k. 127 a.r.).

Od ww. decyzji organu rentowego, ubezpieczony S. W. złożył odwołanie, a Sąd w toku postępowania dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza specjalisty chirurga ortopedy i neurologa celem ustalenia czy odwołujący się w dniu wydania zaskarżonej decyzji był zdolny czy też całkowicie niezdolny do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności i nie rokuje odzyskania zdolności po przekwalifikowaniu się, ze szczególnych wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy strony odwołująca się jest zdolna czy też częściowo niezdolna do pracy, tj. utrata w znacznym stopniu niezdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres, jeżeli nastąpiła zmiana stanu zdrowia strony ubezpieczonej (poprawa lub pogorszenie) to na czym ona polegała (postanowienie z dnia 9 marca 2022 r. – k. 6 a.s.).

W opinii z dnia 2 sierpnia 2022 r. biegły sądowy w zakresie neurologii B. A. rozpoznała u ubezpieczonego przewlekły zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowego w przebiegu zmian zwyrodnieniowych i dyskopatycznych, bez istotnych powikłań neurologicznych. Stan po leczeniu operacyjnym – endoprotezoplastyce kości udowej lewej w 2018 roku. Biegła w oparciu o całość obrazu klinicznego i dostępną dokumentacje medyczną oraz osobiste badanie neurologicznej biegłej, brak jest podstaw uznania u ubezpieczonego niezdolności do pracy zarobowego ze względu na stan neurologiczny obecnie, jak i w dniu wydania zaskarżonej decyzji. Biegła nie stwierdziła objawów ogniskowego uszkodzenia (...). Nerwy czaszkowe były wolne. Nie stwierdzono niedowładów kończyn, objawów korzeniowych, cech objawów zespołu piramidowego ani objawów patologicznych. Zatem, w ocenie biegłej, ze względu na stan neurologiczny brak jest podstaw do stwierdzenia długotrwałej niezdolności do pracy w rozumieniu rentowym, zgodnie z kwalifikacjami opiniowanej. Zdaniem biegłej, także w przeszłości stan neurologiczny ubezpieczonego nie sprowadzał niezdolności do pracy, nie można więc mówić o poprawie czy pogorszeniu stanu neurologicznego. Ubezpieczony wymaga leczenia w okresach zaostrzeń dolegliwości i okresowej kontroli neurologicznej, ale zgłaszane obecnie objawy nie sprowadzają znacznego upośledzenia sprawności organizmu. W ocenie biegłej decydująca jest opinia biegłego z zakresu ortopedii-traumatologii (opinia biegłego z dnia 2 sierpnia 2022 r. – k. 41-43 a.s.).

W opinii z dnia 25 listopada 2022 r. biegły sądowy ortopeda traumatolog M. G. rozpoznał u ubezpieczonego stan po endoprotezoplastyce totalnej biodra lewego w przebiegu pourazowych zmian zwyrodnieniowych, po przebytym i źle wygojonym złamaniu szyjki kości udowej lewej, zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa. Biegły wskazał, że analiza przedstawionej dokumentacji pozwala stwierdzić, że odwołujący pozostaje nadal częściowo niezdolny do pracy trwale, a powodem niezdolności do pracy częściowej jest dysfunkcja biodra lewego po przebytej endoprotezoplastyce totalnej tego biodra. Odwołujący w przeszłości wykonywał prace fizyczną jako spawacza. Jest oczywiste, że ze „sztucznym” stawem biodrowym takiej pracy nie może wykonywać, bo nie może wykonywać pracy wymagającej noszenia i dźwigania i pracy na wysokości i pracy w pozycji wymuszonej. Biegły wskazał, że ubezpieczony może wykonywać prace fizyczne lekkie siedzące i z możliwością zmiany pozycji ciała. Może wykonywać nawet pracę w pozycji stojącej, ale bez konieczności dźwigania czy chodzenia (portier, ochroniarz). Biorąc pod uwagę charakter zmiany (implantowany jest „sztuczny” staw biodrowy), wiek i doświadczenie zawodowe – nie rokuje już jakiejkolwiek poprawy (opinia biegłego z dnia 20 listopada 2022 r. – k. 62-64 a.s.).

Organ rentowy pismem z dnia 23 grudnia 2022 r., do którego została załączona opinia Komisji Lekarskiej ZUS, wniósł o powołanie innego biegłego ortopedy. Przewodniczący Komisji Lekarskiej wskazał, że biegły nie prześledził dokładnie akt sprawy, ponieważ napisał, że lekarz orzecznik ZUS z dnia 3 grudnia 2021 r. zaoczenie i komisja lekarska ZUS po badaniu 27 lutego 2022 r. nie stwierdzili niezdolności do pracy. Biegły nie wymienił, że 30 listopada 2021 r. badał ubezpieczonego Konsultant Ortopeda i na jego opinii opierał się Lekarz Orzecznik i Komisja Lekarska, ponadto Komisja Lekarska też miała w składzie chirurga. Nadto, praca jako spawacz może być na różnych stanowiskach, czyli można też spawać małe elementy, nie tylko pracować na budowie albo tylko fizycznie (pismo z dnia 23 grudnia 2022 r. – k. 71 a.s.).

W opinii uzupełniającej z dnia 24 stycznia 2023 r. biegły sądowy ortopeda traumatolog M. G. wskazał, że organ rentowy nie prześledził dokładnie opinii ortopedycznej z dnia 25 listopada 2022 r., bowiem w opinii jest wyraźnie napisane, że lekarz konsultant ortopeda badał odwołującego dnia 30 listopada 2021 r. i w opinii odnotowano jaki jest opis tego badania. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, jest bezdyskusyjne, że odwołujący, który w przeszłości wykonywał prace fizyczną jako spawacz, to po przebytej endoprotezoplastyce totalnej biodra lewego jest trwale częściowo niezdolny do pracy. Biegły wskazał, że pracownik fizyczny, wykonujący prace fizyczne średnio ciężkie i cięższe i wymagające noszenia i dźwigania i pozycji wymuszonej, po wszczepieniu sztucznego staw w obrębie kończyny dolnej nie jest dalej zdolny do wykonywania takiej pracy (opinia uzupełniająca z dnia 24 stycznia 2023 r. – k. 77 a.s.).

Organ rentowy pismem z dnia 10 lutego 2023 r., do którego została załączona opinia Komisji Lekarskiej ZUS, wniósł o powołanie biegłego innego biegłego ortopedy. Organ rentowy wskazał, że opinia biegłego nie jest uzasadniona, w odróżnieniu od oceny konsultanta ZUS oraz członka KL Chirurga. Organ rentowy podniósł, że ubezpieczony nie musi pracować ciężko fizycznie, może być zatrudniony jako osoba niepełnosprawna, a nie koniecznie inwalidyzowana (pismo procesowe z dnia 10 lutego 2023 r. – k. 86 a.s.).

Postanowieniem z dnia 22 marca (...). Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza specjalisty chirurga ortopedy z wyłączeniem biegłego sądowego M. G. na okoliczność jak w postanowieniu z dnia 9 marca 2022 r. (postanowienie z dnia 22 marca 2023 r. – k. 91 a.s.).

W opinii z dnia 8 maja 2023 r. biegły sądowy z zakresu (...) wskazał, że stan ortopedyczny opiniowanego narusza sprawności organizmu w stopniu uzasadniającym uznanie częściowej niezdolności do pracy. Biegły wskazał, że operacja stabilizacji stawu biodrowego lewego przywróciła zdolności lokomocyjne, które z powodu złamania szyjki kości udowej były zniesione, jednak nie przywróciła zdolności do pracy fizycznej, wymagającej przeciążenia lewej kończyny dolnej. W przebiegu rozwoju pourazowych zmian zwyrodnieniowych stawu biodrowego, także na tle niedokrwienia kości udowej doszło do takiego naruszenia sprawności lewego biodra, że konieczna była operacja protezoplastyki całkowitej stawu biodrowego. Dysfunkcja narządu ruchu w kontekście możliwości wykonywania prac fizycznych jest trwała. Data początku niezdolności do pracy to data złamania szyjki kości udowej, czyli 12 stycznia 2014 r. W dacie zaskarżonej decyzji 10 lutego 2022 r. opiniowany był i jest nadal częściowo niezdolny do pracy fizycznej w swoim zawodzie. Biegły wskazał, że jest oczywistym, że w przebiegu leczenia pooperacyjnego, a w szczególności odpowiedniej rehabilitacji pacjent odzyskuje zdolności do poruszania się, rozpoczyna chodzenie bez lasek łokciowych, ale z medycznego punktu widzenia nie jest to równoznaczne z odzyskaniem zdolności do pracy fizycznej. Proteza stawu biodrowego wymaga poszanowania biodra, jego oszczędzania a nie przeciążania wykonywaniem prac fizycznych. Badanie naoczne opiniowanego potwierdziło ograniczenia funkcjonalne lewego stawu biodrowego, przy czym nie jest to decydujący czynność o uznaniu niezdolności do pracy. Czynnikiem decydującym jest fakt założenia protezy stawu biodrowego. Innymi słowy został u ubezpieczonego wytworzony sztuczny staw biodrowy, który wymaga szczególnego poszanowania (opinia biegłego z dnia 10 maja 2023 r. – k. 99-102 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy jak również w aktach organu rentowego. Zdaniem Sądu dokumenty, w zakresie, w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Dokumenty te nie były przez strony kwestionowane co do ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem należało ocenić je jako wiarygodne.

Podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie stanowiły przede wszystkim opinie wydane przez biegłych sądowych z zakresu ortopedii-traumatologii M. G. i P. R., które zgodnie twierdziły, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy zawodowej. Opinie ww. biegłych z zakresu ortopedii-traumatologii zostały ocenione przez Sąd jako rzetelne, ponieważ zostały wydane przy uwzględnieniu całej dokumentacji medycznej. Ponadto, treść opinii jest jasna i logiczna, a także wyczerpująco i przekonująco uzasadniona. Z tych też względów opinie te nie budziły wątpliwości i zastrzeżeń. Sąd przyjął zatem opinie biegłych sądowych specjalistów ortopedii-traumatologii jako podstawę dokonanych ustaleń, uznając, że brak jest podstaw do ich negowania. Wobec zastrzeżeń zgłoszonych przez organ rentowy co do opinii M. G. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego P. R., który wnioski biegłego ortopedy M. G. podzielił. Sąd miał na uwadze, że organ rentowy ostatecznie nie wniósł uwag do opinii biegłego P. R., mając na uwadze, że opinia ta jest zgodna z opinią biegłego M. G..

Wniosków wynikających z opinii, którą wydała biegła neurolog B. A. Sąd Okręgowy nie podzielił orzekając w sprawie, aczkolwiek ich nie kwestionował. Biegła oceniła stan zdrowia S. W. uwzględniając wyłącznie samodzielne istniejące u ubezpieczonego schorzenie neurologiczne, które jej zdaniem nie powodują całkowitej ani częściowej niezdolności do pracy odwołującego. Jednak Sąd miał na uwadze, iż biegła z zakresu neurologii B. A. zaznaczyła w opinii, że decydująca jest opinia biegłego z zakresu ortopedii-traumatologii. Wobec tego podstawę ustaleń faktycznych stanowiły opinie biegłych sądowych z zakresu ortopedii-traumatologii, ponieważ główne schorzenie ubezpieczonego - założenie protezy stawu biodrowego u odwołującego powoduje częściową niezdolność do dotychczas wykonywanej pracy spawacza. Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy uznał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stanowi wystarczającą podstawę do wydania orzeczenia kończącego postępowanie w niniejszej sprawie.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie S. W. było uzasadnione.

W ocenie sądu, zgromadzony materiał dowodowy był wystarczający do wydania orzeczenia na posiedzeniu niejawnym, na podstawie art. 148 ¹§ 1 k.p.c., albowiem sąd uznał - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.

Dokonując rozważań dotyczących zasadności odwołania, w pierwszej kolejności wskazać należy, że renta z tytułu niezdolności do pracy może być przyznana ubezpieczonemu, który spełnia łącznie przesłanki określone w art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2022r., poz. 504, dalej jako ustawa emerytalna), a więc:

1) jest niezdolny do pracy,

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12 albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów,

4) nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Pierwsza z przesłanek, a więc niezdolność do pracy, jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy emerytalnej). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej) (por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004r., II UK 222/03). Przepis art. 12 ustawy emerytalnej rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy - całkowitą i częściową. Zgodnie z ust. 3 ww. przepisu, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 8 grudnia 2000r., II UKN 134/00 i z dnia 7 września 1979r., II URN 111/79). Dokonując analizy pojęcia „całkowita niezdolność do pracy" należy brać pod uwagę zarówno kryterium biologiczne (stan organizmu dotkniętego schorzeniami naruszającymi jego sprawność w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do jakiejkolwiek pracy), jak i ekonomiczne (całkowita utrata zdolności do zarobkowania wykonywaniem jakiejkolwiek pracy). Osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej jest więc osoba, która spełniła obydwa te kryteria, czyli jest dotknięta upośledzeniem zarówno biologicznym, jak i ekonomicznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2004r., I UK 28/04). Z kolei wyjaśnienie częściowej niezdolności do pracy i treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego) (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006r., I UK 103/06). Dopiero zatem zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowań odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu dają podstawę do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 października 2009r., II UK 106/09, z dnia 8 maja 2008r., I UK 356/07, z dnia 11 stycznia 2007r., II UK 156/06 i z dnia 25 listopada 1998r., II UKN 326/98). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 lutego 2006r. (I PK 153/05) częściowej niezdolności do pracy, polegającej na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, nie wyklucza możliwość podjęcia przez ubezpieczonego pracy niżej kwalifikowanej. Ubezpieczony, który jest częściowo niezdolny do pracy może być jednocześnie z samej definicji zdolny do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami w nieznacznym stopniu. Tak samo, gdy ubezpieczony wykonuje pracę, która nie jest zgodna z posiadanymi kwalifikacjami, a już na pewno, gdy jest pracą poniżej poziomu posiadanych kwalifikacji. Aktualny jest zatem pogląd o konieczności ujmowania łącznie aspektu medycznego i ekonomicznego niezdolności do pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999r., sygn. akt II UKN 675/98).

W orzecznictwie przyjmuje się również (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20 sierpnia 2003r., II UK 11/03 oraz z dnia 5 lipca 2005r., I UK 222/04), że decydującą dla stwierdzenia niezdolności do pracy jest utrata możliwości wykonywania pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu przy braku rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Gdy więc biologiczny stan kalectwa lub choroba, nie powodują naruszenia sprawności organizmu w stopniu mającym wpływ na zdolność do pracy dotychczas wykonywanej lub innej mieszczącej się w ramach posiadanych lub możliwych do uzyskania kwalifikacji, to brak prawa do tego świadczenia. Prawa tego nie można w szczególności wywodzić z przewidzianych w art. 13 ustawy emerytalnej przesłanek, a więc: stopnia naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowości przekwalifikowania zawodowego, przy wzięciu pod uwagę rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych, bowiem odnoszą się one tylko do ustalania stopnia lub trwałości niezdolności do pracy. Są więc bez znaczenia, jeżeli aspekt biologiczny (medyczny) wskazuje na zachowanie zdolności do pracy. Obiektywna możliwość podjęcia dotychczasowego lub innego zatrudnienia, zgodnie z poziomem kwalifikacji, wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych może być brana pod uwagę tylko wówczas, gdy ubiegający się o rentę jest niezdolny do pracy z medycznego punktu widzenia, gdyż oba te aspekty muszą występować łącznie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999r., sygn. akt II UKN 675/98). O niezdolności do pracy nie decyduje więc niemożność podjęcia innej pracy warunkowana wiekiem, poziomem wykształcenia i predyspozycjami psychofizycznymi, lecz koniunkcja niezdolności do pracy z niezdolnością do przekwalifikowania się do innego zawodu.

Ocena niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania zatrudnienia wymaga wiadomości specjalnych. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dotyczących prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, do dokonywania ustaleń w zakresie oceny stopnia zaawansowania chorób oraz ich wpływu na stan czynnościowy organizmu, uprawnione są osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, a zatem okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych sądowych, zgodnie z treścią art. 278 k.p.c. Opinia biegłego ma na celu ułatwienie Sądowi należytej oceny zebranego materiału dowodowego wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Dlatego też opinie sądowo - lekarskie sporządzone w sprawie przez lekarzy specjalistów, mają zasadniczy walor dowodowy dla oceny schorzeń wnioskodawcy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11 lutego 2016r., III AUa 1609/15).

Badając istnienie analizowanej, a w przedmiotowej sprawie spornej przesłanki warunkującej przyznanie ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, sąd dopuścił dowód z opinii biegłych z zakresu ortopedii-traumatologii M. G. i P. R.. Biegli sądowi wskazali, że odwołujący się jest częściowo niezdolny do pracy trwale, a powodem niezdolności do pracy częściowej jest dysfunkcja biodra lewego po przebytej endoprotezoplastyce totalnej tego biodra. Proteza stawu biodrowego wymaga poszanowania biodra, jego oszczędzania a nie przeciążania wykonywaniem prac fizycznych. Badanie naoczne ubezpieczonego potwierdziło ograniczenia funkcjonalne lewego stawu biodrowego, przy czym nie jest to decydujący czynność o uznaniu niezdolności do pracy. Czynnikiem decydującym jest fakt założenia protezy stawu biodrowego. Innymi słowy został u ubezpieczonego wytworzony sztuczny staw biodrowy, który wymaga szczególnego poszanowania.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpatrywanej sprawy Sąd Okręgowy ocenił, że zaskarżona decyzja organu rentowego odmawiająca ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy jest błędna i nie odpowiada rzeczywistemu stanowi rzeczy. W tym miejscu podkreślić należy, że podstawowym dowodem w sprawach o rentę jest dowód z opinii biegłego sądowego. W takim wypadku Sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym. Ponadto w wyroku z dnia 3 września 2009 r. (II UK 30/09) Sąd Najwyższy stwierdził, że gdy sprawa wymaga wiadomości specjalnych, to Sąd nie może rozstrzygać wbrew opinii biegłych sądowych.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w ten sposób, że przyznał odwołującemu się S. W. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności od 1 listopada 2021 r. na stałe, o czym orzekł w sentencji wyroku.