Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2024 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2024 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa B. S.

przeciwko Centrum Nowoczesności Młyn (...) w T.

o ustalenie

I. oddala powództwo;

II. zasądza od powódki B. S. na rzecz pozwanego Centrum Nowoczesności Młyna (...) w T. kwotę 287 zł (dwieście osiemdziesiąt siedem złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1227/23 T., dnia 7 kwietnia 2024 roku

UZASADNIENIE

Pozwem wzajemnym z 11 sierpnia 2023 roku wniesionym w sprawie o sygnaturze akt I C 1023/23 upr w tutejszym Sądzie B. S. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...) B. S. wniosła o:

1)  oznaczenie wysokości czynszu wynikającego z umowy najmu nr (...) zawartej 30 września 2019 roku z Centrum Nowoczesności Młyn (...) w T.:

a.  za miesiąc czerwiec 2021 roku na kwotę 1 zł za jeden automat, tj. łącznie kwoty 4 zł,

b.  za miesiąc lipiec 2021 roku na kwotę 1 zł za jeden automat, tj. łącznie kwoty
4 zł,

2)  oznaczenie wysokości czynszu wynikającego z umowy najmu nr (...) zawartej 31 stycznia 2020 roku z Centrum Nowoczesności Młyn (...) w T.:

a.  za miesiąc maj 2021 roku na kwotę 1 zł,

b.  za miesiąc czerwiec 2021 roku na kwotę 1 zł,

c.  za miesiąc lipiec 2021 roku na kwotę 1 zł.

Powódka wniosła również o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, że prowadziła działalność vendingową polegającą na sprzedaży napojów i przekąsek za pośrednictwem automatów sprzedażowych zlokalizowanych na terenie różnych obiektów, głównie użyteczności publicznej, w tym na terenie dwóch obiektów zarządzanych przez pozwanego. Wyjaśniła, iż z pozwanym łączą ją dwie umowy najmu, które zostały zawarte jeszcze przed wybuchem pandemii C.-19. Pierwsza z umów obejmowała najem powierzchni pod 4 automaty w Młynie (...) w T., natomiast druga – najem powierzchni pod 1 automat w Centrum Innowacyjnej (...) w T.. Dodała, że w związku z pandemią koronawirusa i spadkiem wpływów z prowadzonej działalności gospodarczej, zwróciła się do pozwanego o zwolnienie jej z obowiązku zapłaty czynszu oraz o umorzenie powstałych już z tego tytułu zaległości. Pozwany nie przystał na prośby powódki i zawiesił realizację ww. umów w okresie od 20 marca do 4 maja 2021 roku. Powódka wskazała, że wobec stanowiska strony pozwanej, została obciążona pełnymi kwotami naliczanych opłat. Podniosła, iż pandemia koronawirusa i związane z nią ograniczenia epidemiologiczne stanowią wystarczającą przesłankę do zastosowania klauzuli nadzwyczajnej zmiany stosunków i zmiany wysokości czynszu wynikających ze ww. umów.

Przewodniczący w sprawie I C 1023/23 upr zarządzeniem z dnia 21 sierpnia 2023 roku wyłączył pozew wzajemny do odrębnego rozpoznania.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na jego rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwany przyznał, że łączyły go ze stroną powodową dwie umowy, których przedmiotem było wynajęcie powódce powierzchni pod automaty z żywnością. Dodał, że zgodnie z postanowieniami umów powódka była zobowiązana jedynie do opłacania zryczałtowanych kosztów związanych z energią elektryczną, wodą oraz podatkiem od nieruchomości. Podniósł, iż na mocy aneksów do zawartych z powódką umów nie naliczał jej opłat za okres, w którym Młyn (...) był zamknięty dla zwiedzających.

Na dalszym etapie postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił, co następuje:

B. S. od 5 kwietnia 1994 roku prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) B. S., w ramach której m.in. prowadzi sprzedaż detaliczną prowadzoną poza siecią sklepową, straganami i targowiskami.

Bezsporne, a także dowód: informacja z systemu Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej powódki

W dniu 30 września 2019 roku B. S. zawarła z Centrum Nowoczesności Młyn (...) w T. umowę o ustawienie 4 automatów vendingowych z żywnością i napojami na terenie obiektu. Na mocy tejże umowy powódka zobowiązała się do opłacania zryczałtowanych opłat związanych z energią elektryczną, wodą oraz podatkiem od nieruchomości (§ 3 ust. 1 umowy nr (...)). Należności te miały być uiszczane na podstawie wystawianych przez pozwanego raz w miesiącu faktur.

W dniu 31 stycznia 2020 roku strony zawarły kolejną umowę, tym razem o ustawienie 1 automatu vendingowego z żywnością i napojami w budynku Centrum Innowacyjnej (...) w T.. W zamian za zezwolenie na ustawienie ww. automatu, B. S. zobowiązała się do opłacania zryczałtowanych opłat związanych z energią elektryczną, wodą oraz podatkiem od nieruchomości (§ 3 ust. 1 umowy nr (...)). Należności te miały być uiszczane na podstawie wystawianych przez pozwanego raz w miesiącu faktur.

dowód: umowa nr (...) – k. 73-75,

umowa nr (...) – k. 70-72

Pismem z dnia 10 marca 2021 roku B. S. zwróciła się do Centrum Nowoczesności Młyna (...) w T. o zwolnienie z opłat z tytułu najmu powierzchni do czasu uchylenia restrykcji związanych z trwającą wówczas pandemią koronawirusa. Powódka zaproponowała odłączenie automatów od mediów żeby nie generowały kosztów do czasu odwołania restrykcji związanych z pandemią.

dowód: kopia pisma powódki z dnia 10 marca 2021 r. – k. 17.

Aneksem nr (...) z 30 marca 2021 roku do umowy nr (...) strony, przez wzgląd na trwający w tamtym czasie stan epidemii, postanowiły o zawieszeniu realizacji umowy od 20 marca 2021 roku do odwołania.

Aneksem nr (...) z 4 maja 2021 roku do ww. umowy, strony postanowiły o wznowieniu realizacji umowy w pełnym zakresie. Czynsz najmu za miesiąc maj 2021 roku ustalono na 109,40 zł brutto.

Aneksem nr (...) z 29 czerwca 2021 roku strony postanowiły, że aneksy nr (...) dotyczyć będą umowy z dnia 30 września 2019 roku.

dowód: aneks nr (...) z 30.03.2021 r. – k. 76,

aneks nr (...) z 4.05.2021 r. – k. 77,

aneks nr (...) z 29.06.2021 r. – k. 78

Pismem z 28 maja 2021 roku B. S., po otrzymaniu faktury z dnia 10 maja 2021 roku za najem za miesiąc maj 2021 roku, zwróciła się do Centrum Nowoczesności Młyn (...) w T. o korektę faktury za ww. okres ponownie powołując się na trudną sytuację finansową spowodowaną trwającą pandemią koronawirusa. Wskazała, że utarg z automatu do umowy (...)r wyniósł w całym roku 2020 1222,20 zł, zaś w roku 2021 roku 0,00 zł w miesiącach styczniu i lutym, 140,90 zł w miesiącu marcu i 124,20 zł w miesiącu kwietniu.

Pismem z 7 czerwca 2022 roku powódka ponownie zwróciła się do Centrum Nowoczesności Młyn (...) w T. o korektę faktury z maja 2021 roku lub do umorzenia należności wskazanych w skierowanym do niej wezwaniu do zapłaty.

dowód: pismo z 28.05.2021 r. wraz z zestawieniem utargów – k. 18-19

pismo z 7.06.2022 r. – k. 20-23,

faktura VAT nr (...) – k. 87

Pozwany Centrum Nowoczesności Młyn (...) wystawił powódce B. S. trzy faktury o numerach (...) z dnia 10 maja 2021 r. opiewającą na kwotę 1045,10 zł z terminem płatności do dnia 24 maja 2021 roku, (...) z dnia 12 lipca 2021 r. opiewającą na kwotę 121,13 zł z terminem płatności do dnia 26 lipca 2021 roku oraz (...) z dnia 12 lipca 2021 r. opiewającą na kwotę 61,40 zł z terminem płatności do dnia 26 lipca 2021 roku. Faktura nr (...) z dnia 10 maja 2021 r. dotyczyła okresu od dnia zawarcia umowy do dnia 4 maja 2021 roku i była wystawiona dla umowy nr (...). Faktura nr (...) z dnia 12 lipca 2021 r. dotyczyła miesiąca czerwca 2021 roku dla umowy nr (...). Natomiast faktura nr (...) z dnia 12 lipca 2021 r. dotyczyła miesiąca czerwca 2021 roku dla umowy nr (...).

dowód: faktura VAT nr (...) – k. 87,

faktura VAT nr (...) – k. 88,

faktura VAT nr (...) – k. 89, bezsporne twierdzenia pozwanego (pismo przygotowawcze z dnia 22 listopada 2023 r. – k. 95)

Obroty osiągane z działalności gospodarczej prowadzonej przez powódkę w wyniku pandemii koronawirusa znacznie się zmniejszyły. W wyniku zamknięcia budynków, w których stały automaty wendingowe lub zmniejszenia liczby osób, które te budynki odwiedzały doszło do znacznego obniżenia liczby sprzedawanych za pośrednictwem tych automatów towarów. Redukcja sprzedaży towarów powódki w roku 2020 w relacji do danych za rok 2019 wyniosła (...),90 tys. Zł i stanowiła tylko 39,7% wartości sprzedaży zrealizowanej w 2019 roku. W roku 2021 sprzedaż towarów z automatów nadal się obniżała. Redukcja obrotów handlowych w roku 2021 w porównaniu z rokiem 2020 wynosiła zaledwie 51,4% wartości sprzedaży zrealizowanej w roku 2020 i wyniosła 1 015 tys. zł. Strata firmy prowadzonej przez powódkę wyniosła w roku 2020 656,7 tys. zł, podczas gdy w roku 2019 firma wygospodarowała zysk w kwocie 370,9 tys. zł. Strata za rok 2021 wyniosła 77,5 tys. zł. Z uwagi na spadek przychodów powódka zwolniła pracowników i dla pokrycia zobowiązań z tytułu dostaw towarów, zobowiązań z tytułu wynagrodzeń oraz podatków sprzedała rzeczowy majątek trwały, w tym nieruchomości. Wartość majątku firmy powódki na koniec roku 2021 wynosiła 41,8 tys. zł, podczas gdy na koniec roku 2020 wartość ta plasowała się na poziomie 1 072,5 tys. zł. Powódka po wybuchu pandemii covid-19 sprzedając majątek trwały spłaciła kredyt bankowy w kwocie ok. 350 tys. zł oraz inne wymagalne zobowiązania. Z kolei zobowiązania krótkoterminowe na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosiły 617,9 tys. zł Według stanu na 31 grudnia 2020 r. w firmie powódki występowały wyłącznie zobowiązania krótkoterminowe, a ich wartość wynosiła 425,2 tys. zł, zaś na koniec roku 2021 stan zobowiązań obniżył się do kwoty 77,5 tys. zł i był niższy niż aktywa firmy o 35,8 tys. zł.

Bezsporne, a nadto dowód: Analiza wyników działalności gospodarczej przedsiębiorcy – k. 12-16

Od dnia 4 maja 2021 roku działalność Centrum Nowoczesności M. (...) w zakresie udostępniania obiektu zwiedzającym została wznowiona, lecz frekwencja była znacznie niższa aniżeli przed pandemią. Pozwany nie naliczał powódce żadnych opłat za okres, w którym Centrum Nowoczesności Młyn (...) było zamknięte dla zwiedzających.

Bezsporne, a nadto dowód: aneks nr (...) z 4.05.2021 r. – k. 77

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Stan faktyczny w rozpoznawanej sprawie pozostawał w sprawie bezsporny, na co wskazywali pełnomocnicy obydwu stron. Fakty zostały ustalone w przeważającej części na podstawie dokumentów. Autentyczności i wiarygodności zgromadzonych w sprawie dokumentów żadna ze stron nie kwestionowała, zaś Sąd z urzędu nie dopatrzył się okoliczności powodujących niemożność ustalenia stanu faktycznego sprawy na ich podstawie.

Ponadto w toku niniejszego postepowania podstawę ustaleń faktycznych stanowiły również fakty powszechnie (fakty notoryjne) znane, które zgodnie z art. 228 § 1 k.p.c. nie wymagają dowodu. Uznanie danej okoliczności za notoryjną pozwala poczynić na jej podstawie ustalenia faktyczne bez przeprowadzenia dowodu w tym zakresie. Wskazać należy, że od decyzji sądu zależy, czy dany fakt zostanie zakwalifikowany jako notoryjny, czy też jako fakt, o którym informacja jest powszechnie dostępna. Powinna być ona jednak podjęta na podstawie kryteriów obiektywnych (wyrok Sądu Najwyższego z 4 maja 1977 r., sygn. IV CR 150/77, LEX nr 7934). W orzecznictwie i doktrynie za fakty powszechnie znane uważa się okoliczności, zdarzenia, zjawiska, czynności lub stany znane każdemu rozsądnemu i mającemu doświadczenie życiowe mieszkańcowi miejscowości, w której znajduje się siedziba sądu. Wiedza o faktach powinna mieć charakter powszechny w odniesieniu do obu stron procesu, zarówno pod względem miejsca, jak i czasu, choć może pochodzić z różnych źródeł. Ważne, żeby świadomość wystąpienia określonego faktu była powszechna.

W przedmiotowej sprawie powódka wywodziła skutki prawne z okoliczności związanych z wprowadzeniem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego oraz stanu epidemii oraz związanych z tym ograniczeń. Okoliczności te zaliczyć należało do faktów notoryjnych, a zatem nie zachodziła konieczność dowodzenia ich. Oprócz tego Sąd uznał na podstawie art. 230 k.p.c. za przyznane fakty wskazywane przez strony w pismach procesowych. Żadna z nich nie kwestionowała okoliczności związanych ani z zawarciem umów łączących strony, ani z ich wykonywaniem. Strony nie kwestionowały także ograniczeń z dostępem do budynków pozwanego, a także tego, że na skutek ograniczeń związanych pandemią koronawirusa obroty z działalności gospodarczej powódki znacząco spadły. Sąd uznał zatem twierdzenia stron o faktach za przyznane biorąc pod uwagę wyniki całej rozprawy oraz zasadniczy brak niezgodności co do stanu faktycznego między stronami.

Sąd pominął dowody z zeznań świadków M. W. (1), M. W. (2) oraz przesłuchania stron na podstawie art. 235 ¹ § 1 pkt 2 k.p.c., gdyż jak już wskazano wcześniej fakty, na które miały być przeprowadzone dowody z powyższych źródeł nie były sporne między stronami, a nadto nie były też istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Co więcej, fakty na które miały być przeprowadzone dowody z osobowych źródeł dowodowych w zakresie dostępności budynków pozwanego w dobie pandemii także w istocie rzeczy są faktami notoryjnymi i nie wymagającymi dodatkowego dowodzenia.

Dla porządku należy zaznaczyć, że powódka na rozprawie w dniu 13 marca 2024 roku złożyła ustnie oświadczenie o cofnięciu pozwu. Zgodnie z treścią art. 203 § 1 k.p.c., pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Powódka nie oświadczyła jednak o cofnięciu pozwu wraz ze zrzeczeniem się roszczenia, zaś pełnomocnik pozwanego nie wyraził zgody na cofnięcie pozwu. W reakcji na oświadczenie pełnomocnika pozwanego o braku zgody na cofnięcie pozwu powódka cofnęła swoje oświadczenie o cofnięciu pozwu. W efekcie powyższych czynności konieczne stało się wydanie w sprawie wyroku po przeprowadzeniu rozprawy i jej zamknięciu.

Powódka wniosła o oznaczenie wysokości czynszu wynikającego z umowy najmu nr (...) zawartej 30 września 2019 roku z Centrum Nowoczesności Młyn (...) w T. za miesiąc czerwiec 2021 roku na kwotę 1 zł za jeden automat, tj. łącznie kwoty 4 zł oraz za miesiąc lipiec 2021 roku na kwotę 1 zł za jeden automat, tj. łącznie kwoty 4 zł, a także o oznaczenie wysokości czynszu wynikającego z umowy najmu nr (...) zawartej 31 stycznia 2020 roku z Centrum Nowoczesności Młyn (...) w T. za miesiąc maj 2021 roku na kwotę 1 zł, za miesiąc czerwiec 2021 roku na kwotę 1 zł oraz za miesiąc lipiec 2021 roku na kwotę 1 zł.

Podstawę prawną roszczenia pozwu stanowi art. 357 ¹ k.c. Ingerencja Sądu w umowny stosunek obligacyjny ma podstawie tego przepisu może mieć miejsce wtedy, gdy wystąpią kumulatywnie następujące przesłanki, do wykazania których zobowiązany jest podmiot, który domaga się ingerencji Sądu w stosunek zobowiązaniowy:

1) źródłem powstania zobowiązania jest umowa,

2) nastąpiła zmiana stosunków o charakterze nadzwyczajnym,

3) zmiana ta musi nieść za sobą nadmierną trudność w spełnieniu świadczenia lub musi grozić jednej ze stron rażącą stratą,

4) między dwoma ostatnimi przesłankami zachodzi związek przyczynowy,

5) strony nie przewidziały przy zawieraniu umowy wpływu zmiany stosunków na wykonanie zobowiązania.

Na wstępie należy zaznaczyć, że w odniesieniu do miesiąca maja 2021 oraz lipca 2021 roku strona powodowa nie przedstawiła żadnych dowodów pozwalających na ustalenie w jakiej wysokości zostały jej naliczone opłaty czynszowe. Wobec niemożności zweryfikowania czy opłaty naliczane we ww. miesiącach były wygórowane, należało uznać, że roszczenie powódki o żądanie powódki o obniżenie opłat za ww. miesiące do kwoty 1 zł – jako nieudowodnione – podlegało oddaleniu.

W odniesieniu do roszczenia pozwu w pozostałym zakresie, należy zważyć, iż powództwo z art. 357 ¹ k.c. zaliczane jest do kategorii powództw o ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego, gdyż jego treścią jest dążenie do zmiany lub rozwiązania stosunku prawnego. Dokonana na podstawie tego przepisu modyfikacja stosunku zobowiązaniowego ma charakter konstytutywny, gdyż tworzy nowy stan prawny w relacjach obligacyjnych między stronami. Z istoty zaś powództwa o ukształtowanie wynika, że kształtować można jedynie coś, co istnieje. Przepis art. 357 ¹ k.c. zezwala zatem na ingerencję Sądu w treść istniejącego stosunku zobowiązaniowego, dopuszcza zmianę sposobu jego wykonania lub wysokości świadczenia, a także rozwiązanie umowy. Zgodnie z wypracowaną linią orzeczniczą, charakter uprawnień kształtujących Sądu wynikający z tego przepisu pozwala na korzystanie z nich, dopóki nie wygasł stosunek zobowiązaniowy, który łączy strony. Możliwość oznaczenia sposobu wykonania zobowiązania, wysokości świadczenia istnieje wtedy, gdy trwa stosunek zobowiązaniowy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 25 listopada 2010 r., sygn. V ACa 409/10, LEX nr 846529; wyrok Sądu Najwyższego z 21 lipca 2006 roku, sygn. III CSK 119/05, LEX nr 445269).

Przepis art. 357 ¹ k.c. stanowi wyjątek od zasady pacta sunt servanda, zatem może być stosowany wyjątkowo, tylko w szczególnie uzasadnionych wypadkach. W niniejszej sprawie podstawowe znaczenie miało ustalenie następujących przesłanek: nadzwyczajność zmiany stosunków, brak możliwości jej przewidzenia i rażąca strata grożąca powódce oraz przesłanka związku przyczynowego, gdyż bezspornie chodziło o stosunek umowny. Dodatkowo w wypadku stosowania art. 357 ¹ k.c., za zmianą zobowiązania powinny przemawiać interesy stron i zasady współżycia społecznego.

W odniesieniu do przesłanki nadzwyczajnej zmiany stosunków i przewidywalności przy zawieraniu umowy wpływu na wykonanie zobowiązania, to pod pojęciem „nadzwyczajna zmiana stosunków” rozumieć należy taki stan rzeczy, który zdarza się rzadko, a jednocześnie jest niezwykły, niebywały, wyjątkowy, normalnie niespotykany. Nadzwyczajna zmiana stosunków może mieć tło przyrodnicze, jak i społeczne. Jako przykłady zdarzeń powodujących nadzwyczajną zmianę stosunków można wskazać na nieurodzaj, epidemie, operacje wojenne, strajki generalne, różnego rodzaju klęski żywiołowe, nadzwyczajną, szczególnie głęboką zmianę sytuacji gospodarczej, gwałtowną zmianę poziomu cen na określonym rynku, długotrwały paraliż środków transportu lub łączności, zmianę ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego państwa itd. Nadzwyczajna zmiana stosunków może wystąpić również w warunkach stabilnego rozwoju gospodarczego, a nadzwyczajną zmianę stosunków może tworzyć ciąg zdarzeń w postaci przemian społecznych, gospodarczych i politycznych, które przez swoje oddziaływanie na treść łączącego strony stosunku prawnego zniweczyły pierwotne kalkulacje stron, a które nie były, nawet przy dołożeniu należytej staranności do przewidzenia w chwili zawarcia umowy (wyrok Sądu Najwyższego z 17 października 2012 r., sygn. II CSK 646/11, LEX nr 1243010).

W ocenie Sądu, w rozpoznawanej sprawie przesłanka ta została spełniona. Oczywistym jest, że warunki społeczno-gospodarcze, w jakich działały strony, zmieniły się nagle w marcu 2020 roku, co spowodowane zostało pandemią C.-19 i wprowadzonymi w związku z nią ograniczeniami w prowadzeniu działalności gospodarczej, jak również obostrzeniami sanitarnymi powodującymi ograniczenia w przemieszczaniu się ludności, co przełożyło się także na spadek obrotów wielu firm, w tym również zajmujących się działalnością vendingową. Zawierając umowy na ustawienie automatów vendingowych w obiektach zarządzanych przez pozwanego, strony nie mogły przewidzieć pandemii, która dotarła do Polski w marcu 2020 roku. Nie mogły przewidzieć również jej skutków.

Druga z przesłanek wskazanych w treści art. 357 ¹ k.c. – groźba rażącej straty zachodzi wówczas, gdy nastąpił ogromny wzrost lub spadek wartości świadczenia jednej ze stron, a zwłaszcza jeżeli spełnienie świadczenia przez dłużnika zgodnie z pierwotną treścią zobowiązania oznaczałoby naruszenie równowagi między świadczeniami stron, w bardzo znaczącym rozmiarze. Nie musi to być strata, która zachwiałaby kondycją finansową wykonawcy bądź groziłaby mu upadłością, a chodzi o stratę transakcyjną (wyrok Sądu Najwyższego z 15 listopada 2006 r., sygn. V CSK 251/06, LEX nr 278677; wyrok Sądu Najwyższego z 9 sierpnia 2012 r., sygn. V CSK 366/11, LEX nr 1231630). Przesłankę tę ocenia się w ramach danego kontraktu.

W rozpoznawanej sprawie strona powodowa nie wykazała, że spełnienie świadczenia w dotychczasowej wysokości groziłoby jej rażącą stratą. Podkreślenia w tym miejscu wymaga fakt, że zgodnie z postanowieniami łączących strony umów, czynsze za ustawienie automatów vendingowych w istocie nie były czynszami najmu, lecz zryczałtowanymi kosztami związanymi z energią elektryczną, wodą oraz podatkiem od nieruchomości. Mając zatem na względzie, iż wystawiane przez pozwanego faktury VAT opiewały wyłącznie na koszty utrzymania automatów, brak jest podstaw do uznania, by uiszczenie ww. opłat groziłoby powódce rażącą stratą. Koszty te powstałyby bowiem niezależnie od tego, czy ktoś korzystał z należących do niej automatów czy też nie. Prowadząc wspomnianą działalność gospodarczą powódka musiała liczyć się z koniecznością utrzymywania maszyn. Należy także pamiętać, że czynsz wynikający z umów nie zapewniał pozwanemu zysku, a jedynie służył uregulowaniu kosztów utrzymania automatów wendingowych stojących w należących do pozwanego budynków.

Na marginesie należy dodać, że nawet gdyby powódka wykazała zaistnienie wszystkich opisanych powyżej przesłanek, Sąd nie uwzględniłby powództwa ponieważ za zmianą stosunku zobowiązaniowego łączącego strony nie przemawiają interesy stron i zasady współżycia społecznego. Obniżenie czynszu do poziomu proponowanego przez powódkę, tj. do 1 zł za każdy automat prowadziłoby do nieuzasadnionej dysproporcji świadczeń stron i straty po stronie pozwanego. Powodowałoby to w praktyce przerzucenie kosztów utrzymania automatów stanowiących własność powódki, a także źródło jej przychodu z działalności gospodarczej na pozwanego. Nie bez znaczenia, w świetle oceny roszczenia powódki pod kątem zasad współżycia społecznego pozostaje przy tym fakt, że w okresie lockdownu pozwany wyszedł naprzeciw potrzebom powódki i aneksem nr (...) z 30 marca 2021 roku zawiesił obowiązywanie umowy ze skutkiem od 20 marca 2021 roku. Z kolei aneksem nr (...) z 4 maja 2021 roku strony zgodnie postanowiły o wznowieniu realizacji umowy w pełnym zakresie i na dotychczasowych warunkach. Powódka na żadnym etapie postępowania nie wskazywała przy tym, by chciała rozwiązać łączące ją z pozwanym umowy. Zamiast tego na mocy porozumienia z pozwanym wznowiła realizację jednej z umów. Wobec tego, powódka powinna była się liczyć z tym, że wraz ze wznowieniem realizacji umowy, będzie zobowiązana do ponoszenia wynikających z niej kosztów.

Mając powyższe na uwadze, Sąd oddalił powództwo, o czym orzekł w punkcie I wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz art. 99 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, obciążając powódkę jako stronę przegrywającą niniejsze postępowanie w całości kosztami procesu poniesionymi przez pozwanego, tj. kwotą 270 zł kosztów zastępstwa procesowego pełnomocnika pozwanego w osobie radcy prawnego oraz kwotą 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Jednocześnie od przyznanej pozwanemu kwoty kosztów procesu Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, o czym orzekł na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Asesor sądowy
Paweł Kamiński