Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

B. P. wniosła pozew przeciwko (...) S.A. V. (...) w W. o zapłatę kwoty 7934,38 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4.06.2022r., w tym kwoty 400 zł, tytułem zwrotu kosztów sporządzenia prywatnej wyceny kosztów naprawy samochodu marki V. (...), nr rej. (...), oraz kwoty 7534,38 zł, tytułem dopłaty odszkodowania, równego kosztom naprawy w.w. samochodu, który został uszkodzony w wyniku wypadku z dnia 10.01.2022r.

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa, zarzucając, że wypłacona dotychczas kwota 2005,19 zł jest wystarczająca do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody, co, zdaniem pozwanej, nie wymagało zastosowania do naprawy wyłącznie części oryginalnych typu O oraz stawek robocizny, stosowanych w (...), wobec czego dalsze roszczenia odszkodowawcze powoda są bezzasadne. Zarzuciła, że powódka nie przedstawiła rachunków za naprawę pojazdu, co, jej zdaniem, uzasadnia domniemanie, że koszty dochodzone w pozwie w takiej wysokości nigdy nie zostały poniesione. Brak przedłożenia stosownych dokumentów, zdaniem pozwanej, przesądza o tym, że nowe oryginalne części do naprawy nie zostały użyte. Podniosła, że zastosowanie do naprawy części nowych ale pochodzących od alternatywnych producentów jest tym bardziej zasadne, jeśli uwzględni się wiek pojazdu – 17 lat, i jego znaczny przebieg – prawie 222.000 km, oraz wynikające z tego znaczne zużycie elementów konstrukcyjnych i ogólne wyeksploatowanie pojazdu. Strona pozwana zakwestionowała opinię prywatną rzeczoznawcy, podnosząc, że jest ona błędna i nieprzydatna, a ponadto ponoszenie kosztów jej sporządzenia nie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem z dnia 10.01.2022r.

Stan faktyczny:

W dniu 10.01.2022r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został samochód marki V. (...), nr rej. (...), należący do powódki. Po zgłoszeniu szkody i przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego strona pozwana, jako ubezpieczyciel sprawcy wypadku, wypłaciła powódce kwotę 2005,19 zł, tytułem odszkodowania, równego kosztom naprawy w.w. pojazdu. / Okoliczności bezsporne/

Sąd ustalił:

Powódka wezwała stronę pozwaną do zapłaty kwoty 7934,38 zł, tytułem dopłaty odszkodowania równego kosztom naprawy, zgodnie z kalkulacją naprawy nr (...), wykonaną na zlecenie powódki przez rzeczoznawcę samochodowego H. G., oraz kwoty 400 zł, tytułem zwrotu kosztów prywatnej ekspertyzy. Pismo z wezwaniem do zapłaty powódka wysłała pozwanej pocztą elektroniczną w dniu 22.03.2022r., a następnie pocztą tradycyjną w dniu 31.05.2022r. (doręczenie miało miejsce w dniu 3.06.2022r.).

Dowód:

wezwanie do zapłaty z dnia 26.05.2022r. z potwierdzeniem doręczenia (k-16-18);

e-mail z dnia 22.03.2022r. (k-19);

kalkulacją naprawy nr (...) (k-12-15);

faktura nr (...) z dnia 18.03.2022r. (k-15v.).

Koszt naprawy przedmiotowego samochodu po wypadku z dnia 10.01.2022r., w technologii, przewidzianej przez producenta pojazdu, przy zastosowaniu dostępnych części zamiennych oryginalnych sygnowanych logo producenta V. i średniej stawki rynkowej za roboczogodzinę, mającej zastosowanie w warsztatach rzemieślniczych nieautoryzowanych (w wys. 168 zł netto), pozwalający na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody, pod względem technicznym, bezpieczeństwa, estetyki i trwałości części zamiennych - wynosi 8926,98 zł.

Dowód:

opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej T. G. (k-53 i nast., 104 i nast.).

Sąd zważył, co następuje:

Kwestia odpowiedzialności strony pozwanej za skutki wypadku z dnia 10.01.2022r. nie była sporna.

Poza sporem było, że strona pozwana wypłaciła dotychczas powódce kwotę 2005,19 zł, tytułem odszkodowania, odpowiadającego oszacowanym kosztom naprawy pojazdu.

Strona pozwana, jako ubezpieczyciel sprawcy wypadku z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, odpowiedzialna za szkodę, zobowiązana jest zwrócić poszkodowanej wszelkie celowe, ekonomicznie uzasadnione wydatki, poniesione w celu przywrócenia poprzedniego stanu uszkodzonego pojazdu. Przywrócenie uszkodzonego pojazdu do stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu do takiego stanu używalności i jakości, jaki istniał przed wypadkiem. Jeżeli wymaga to użycia nowych części i materiałów, wydatki poniesione z tego tytułu powinny być uznane jako koszty naprawienia szkody. Odszkodowanie obejmuje koszty zakupu niezbędnych nowych części i innych materiałów pod warunkiem ich konieczności i niezbędności pod względem technicznym, bezpieczeństwa oraz estetyki i trwałości części zamiennych (por. postanowienie SN z dnia 24.02.2006r., III CZP 91/05, LEX nr 180669). O przywróceniu do stanu poprzedniego można mówić, gdy stan pojazdu po naprawie pod każdym istotnym względem odpowiada stanowi samochodu sprzed wypadku, biorąc pod uwagę zarówno stan techniczny, jak i trwałość i wygląd estetyczny (por. wyrok SN z dnia 3.02.1971r., III CRN 450/70, OSNC 1971/11/205; wyrok SN z dnia 5.11.1980r., III CRN 223/80, OSNC 1981/10/186; wyrok SA w Gdańsku z dn. 27.02.2020r., V ACa 599/19). Odszkodowanie obejmuje wszelkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki. Koszt naprawy nie jest nadmierny dopóty, dopóki nie przewyższa wartości pojazdu sprzed wypadku (por. wyroki SN z dn. 12.04.2018r., II CNP 43/17, z dn. 12.04.2018r., II CNP 41/17).

Wysokość szkody w rozpoznawanej sprawie ustalono w oparciu o opinię biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej T. G. z dnia 4.08.2023r. i 11.10.2023r., w kwocie 8926,98 zł, która odpowiada kosztom naprawy uszkodzonego samochodu, przy zastosowaniu dostępnych części zamiennych oryginalnych z logo producenta pojazdu, co gwarantuje przywrócenie pojazdu do stanu jak przed szkodą - pod względem technicznym, bezpieczeństwa, estetyki i trwałości części zamiennych. Jak wynika z opinii brak jest możliwości zakupu części w jakości (...), oferowanych w sieci hurtowni motoryzacyjnych. Z przedstawionej dokumentacji nie wynika ponadto, aby uszkodzone części pojazdu, zakwalifikowane do wymiany, były inne, niż oryginalne części zamienne producenta pojazdu sygnowane jego logo. Niezasadne było oszacowanie kosztów naprawy na podstawie pierwotnej kalkulacji wykonanej przez biegłego, tj. z uwzględnieniem umownej średniej stawki roboczogodziny, stosowanej w warsztatach rzemieślniczych w rozliczeniu szkód komunikacyjnych z zakładami ubezpieczeń, z którymi mają podpisane indywidualne umowy o współpracy. Wysokość tych stawek stanowi tajemnicę handlową, a opinia wydana jedynie w oparciu o rozeznanie biegłego, w zakresie ustalenia średniej stawki umownej w wys. 125 zł (netto), jest nieweryfikowalna i sprzeczna z zasadą pełnej kompensacji szkody oraz niekwestionowaną możliwości wyboru przez poszkodowanego warsztatu naprawczego, niekoniecznie współpracującego z zakładem ubezpieczeń, o ile stosowane tam stawki mieszczą się w granicach stawek rynkowych. Do ustalenia odszkodowania zastosowanie winna mieć zatem wysokość stawki rynkowej za roboczogodzinę prac blacharsko – lakierniczych, stosowana przez warsztaty nieautoryzowane, wynosząca, zgodnie z opinią uzupełniającą, 168 zł (netto). Pozostałe zarzuty powódki, odnośnie zakresu naprawy, do których biegły ustosunkował się w opinii uzupełniającej, stanowiły nieuprawniona polemikę z wiadomościami specjalnymi biegłego i nie podlegały uwzględnieniu.

Roszczenie o świadczenie należne od zakładu ubezpieczeń w ramach ustawowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została dokonana. Naprawa samochodu i rzeczywiste poniesienie kosztów z tego tytułu nie jest warunkiem koniecznym dla dochodzenia odszkodowania. Obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawiać. Szkodą nie jest bowiem poniesiony przez poszkodowanego wydatek na naprawę pojazdu, lecz szacunkowa wysokość tych wydatków, przy czym żadne przepisy prawa nie nakładają na poszkodowanego obowiązku naprawienia uszkodzonego pojazdu. Poszkodowany może również pojazd sprzedać, bez jego uprzedniej naprawy, co nie zmienia faktu, iż odszkodowanie winno być równe kosztom naprawy pojazdu (por. wyrok SA w Warszawie z dn. 17.10.2018r., I ACa 850/17). Istotne znaczenie dla ustalenia wysokości szkody, ma odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego ubezpieczyciela w świetle przepisu art. 361 § 2 kc, statuującego zasadę pełnej kompensacji szkody, a także przepisu art. 363 § 1 kc, stanowiącego, że poszkodowanemu przysługuje uprawnienie do wyboru czy naprawienie szkody nastąpić ma przez przywrócenie do stanu poprzedniego, czy przez zapłatę określonej sumy pieniężnej. Dlatego bez znaczenia dla wysokości dochodzonego żądania z tytułu naprawienia szkody w pojeździe mechanicznym jest to, czy poszkodowany dokonał naprawy pojazdu, w jakim zakresie oraz czy wykorzystał do tego części używane lub nieoryginalne (por. wyrok SR Gdańsk-Północ z dnia 01.10.2019r., I C 419/17). Koszty naprawy, określone przez biegłego, mogą być miernikiem dla ustalenia odszkodowania należnego powodowi, niezależnie od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu. Zastosowanie takiego miernika dla ustalenia wysokości odszkodowania wymaga przede wszystkim jego kompensacyjna funkcja (tak: wyrok SN z dnia 16 maja 2002r., V CKN 1273/00, LEX nr 55515). Należne powódce odszkodowanie powinno być ustalone według zasad art. 363§1 kc w zw. z art. 361§2 kc, co oznacza, że jego wysokość ma odpowiadać kosztom przywrócenia samochodu do stanu sprzed wypadku. Gdy więc naprawa samochodu przywróci mu wartość sprzed wypadku, odszkodowanie powinno odpowiadać kosztom takiej właśnie naprawy, ustalonym przez biegłego rzeczoznawcę (tak: wyrok SA w Katowicach z dnia 29.09.2015r., I ACa 395/15, LEX nr 1842329). W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2002 r. (sygn. akt I CKN 1466/99, OSNC 2003, nr 5, poz. 64) stwierdzono zarazem, że co do zasady nabywający autoryzowane części samochodowe potrzebne do naprawy uszkodzonego w wypadku pojazdu, nie ma obowiązku poszukiwać sprzedawcy, oferującego je najtaniej. Zarazem strona pozwana nie wykazała, aby wystarczającą do naprawy przedmiotowego pojazdu była kwota 2005,19 zł, która w świetle opinii biegłego sądowego jawi się jako rażąco zaniżona, co wskazuje, że zakład ubezpieczeń, likwidujący szkodę, nietrafnie określił rozmiar szkody.

Wskazać przy tym należy, że zastosowanie normalizacji kosztów naprawy z uwzględnieniem rabatów (wynegocjowanych przez zakład ubezpieczeń ze współpracującymi z nim podmiotami) nie może wpływać na prawo powódki do uzyskania pełnej kompensacji szkody. Poszkodowany nie musi wykonać naprawy w warsztacie, wskazanym przez stronę pozwaną, jak również nie musi kupować części i materiałów naprawczych u konkretnego sprzedawcy, współpracującego z pozwaną, co może być utrudnione logistycznie i czasochłonne. W sytuacji, gdy likwidacja szkody następuje w pieniądzu, przez wypłatę odszkodowania, zastosowanie rabatów nie prowadzi do pełnej kompensacji szkody, skoro nie ma pewności uzyskania takich rabatów u innych sprzedawców. Poszkodowany powinien uzyskać środki, pozwalające na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed wypadku wg cen rynkowych, minimalizując ryzyko poniesienia wyższych kosztów naprawy, niż kwota otrzymana od ubezpieczyciela (tak: wyrok SO w Świdnicy z dn. 30.04.2021r, II Ca 314/21).

Ustalając w niniejszej sprawie wysokość szkody (odpowiadającą kosztom naprawy) na kwotę 8926,98 zł – przy uwzględnieniu, że dotychczas pozwana wypłaciła tytułem odszkodowania kwotę 2005,19 zł, zasądzono na rzecz powódki z tego tytułu różnicę w kwocie 6921,79 zł (art. 436 § 1 kc w zw. z art. 435 § 1 kc i art. 361 § 1 i 2 kc, art. 363 § 1 i 2 kc w zw. z art. 822 § 1 i 2 kc, art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, ubezpieczeniowym funduszu gwarancyjnym i polskim biurze ubezpieczycieli komunikacyjnych [t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2214]). W dalszej części powództwo co do odszkodowania, z tytułu kosztów naprawy, ponad kwotę zasądzoną, jako bezpodstawne, podlegało oddaleniu.

Sporne było nadto, czy w zakresie szkody, podlegającej wyrównaniu przez pozwane Towarzystwo, z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody (posiadacza pojazdu mechanicznego), obok kosztów, związanych z uszkodzeniem pojazdu, mieszczą się wydatki, poniesione na sporządzenie prywatnej opinii rzeczoznawcy co do wysokości kosztów naprawy, wykonanej na zlecenie powódki, oraz, czy koszty tej opinii stanowią normalne następstwo działania (zaniechania), z którego szkoda wynikła. Zdaniem Sądu, w okolicznościach niniejszej sprawy, należało tu przychylić się do stanowiska powódki.

Poszkodowanemu przysługuje od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zwrot kosztów prywatnej ekspertyzy rzeczoznawcy, jeżeli jej sporządzenie było niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania, tj. jeżeli było celowe, konieczne, racjonalne oraz wystarczająco uzasadnione z punktu widzenia efektywnej realizacji roszczenia odszkodowawczego (tak: Uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 2.09.2019r., III CZP 99/18).

Strona pozwana, odpowiedzialna za szkodę, zobowiązana była zwrócić poszkodowanej wszelkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, poniesione w celu przywrócenia poprzedniego stanu uszkodzonego pojazdu. Odszkodowanie obejmuje także koszty ekspertyzy, wykonanej na zlecenie powódki przez rzeczoznawcę z zakresu techniki samochodowej, w kwocie 400 zł. Skorzystanie z fachowej konsultacji pozwoliło powódce ustalić rozmiar szkody, przekraczający pierwotną wycenę, dokonaną przez stronę pozwaną w postępowaniu likwidacyjnym. Okoliczność, że pozwana nietrafnie określiła rozmiar i wartość szkody, znacznie zaniżając jej wartość, znalazła potwierdzenie w opinii, sporządzonej przez biegłego sądowego. Taka konsultacja wywołała wydatki w kwocie 400 zł. Są to wydatki, poniesione w następstwie zdarzenia szkodzącego, które nie powstałyby bez tego zdarzenia. Pomiędzy poniesieniem przez powódkę tego wydatku a wypadkiem zachodzi normalny związek przyczynowy, przy czym koszt ten był uzasadniony i konieczny w celu określenia prawidłowo rozmiaru szkody (por. uchwała SN z dnia 18.05.2004r., III CZP 24/04, OSNC 2005/7-8/117; wyrok SA w Poznaniu z dnia 22.12.2014r., I A Ca 911/14, LEX nr 1665117). Na pozwanym spoczywał obowiązek prawidłowego wyliczenia szkody już w wyniku jej zgłoszenia. Nierzetelne działanie w tym zakresie, wskazuje, że koszty poniesione przez powódkę, w celu ustalenia rzeczywistej wartości szkody – wyższej, niż ustalenia pozwanego zakładu – były uzasadnione i konieczne dla prawidłowej likwidacji szkody. Kosztorys naprawy, wykonany na zlecenie zakładu ubezpieczeń, nie pozwalał na wykonanie naprawy w sposób zgodny z technologią producenta i przywrócenie pojazdowi walorów w zakresie bezpieczeństwa, trwałości, estetyki i komfortu jazdy. Okoliczność, że powódka poniosła wskazany wydatek i zapłaciła gotówką w kwocie 400 zł za wykonaną usługę, wynika z dołączonej do pozwu faktury nr (...) (k-15v.).

Odsetki zasądzono zgodnie z żądaniem od dnia 4.06.2022r. Jak ustalono, powódka wezwała stronę pozwaną do zapłaty kwoty 7934,38 zł, tytułem dopłaty odszkodowania równego kosztom naprawy, zgodnie z prywatną kalkulacją, oraz kwoty 400 zł, tytułem zwrotu kosztów wykonania tej ekspertyzy. Pismo z wezwaniem do zapłaty powódka wysłała pozwanej pocztą elektroniczną w dniu 22.03.2022r., a następnie pocztą tradycyjną w dniu 31.05.2022r. - doręczenie miało miejsce w dniu 3.06.2022r., zatem na uwzględnienie zasługiwało stanowisko powódki, że w dniu następnych pozwana była w opóźnieniu z zapłatą pełnego odszkodowania, skutkującym obowiązkiem zapłaty odsetek (art. 817 § 1 kc, art. 481 § 1 i 2 kc i art. 455 kc).

Orzeczenie o kosztach w punkcie III wyroku oparto na przepisie art. 100 zd. 1 kpc w zw. z art. 108 § 1 zd.2 kpc.

Z/ - odnotować;

- odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. powódki i pełn. strony pozwanej;

kal. 14 dni

29.12.2023r.