Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 listopada 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia (del.) Agnieszka Onichimowska

Protokolant: Maksymilian Obrębski

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 listopada 2023 r. w Warszawie

sprawy z powództwa A. K. (1)

przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

o ustalenie

1.  oddala powództwo w całości;

2.  zasądza powoda A. K. (1) na rzecz pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 10.800,00 (dziesięć tysięcy osiemset i 00/00) złotych, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sędzia del. Agnieszka Onichimowska

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 19 września 2017 r. (data prezentysty biura podawczego) wniesionym przeciwko (...) sp. z o.o., powód A. K. (1) wniósł o orzeczenie, że umowa sprzedaży zabudowanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntu nr (...), położonej przy ul. (...) w miejscowości Ł., w powiecie (...), wpisanej w księdze wieczystej Kw nr(...)prowadzonej dla tej nieruchomości przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa, Wydział X Ksiąg Wieczystych oraz nieruchomości gruntowej (współwłasność w udziale drogi dojazdowej) stanowiącej działkę gruntu nr (...), położonej w miejscowości D. w gminie Ł., w powiecie (...), wpisanej w księdze wieczystej Kw nr (...) prowadzonej dla tej nieruchomości przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa, Wydział X Ksiąg Wieczystych, zawarta w dniu 21.12.2015 r. przed M. S. notariuszem w W. prowadzącym Kancelarie Notarialna przy ul. (...) lok. (...) w W. w formie aktu notarialnego za numerem Repertorium A (...) przez powoda A. K. (2) z Pozwanym (...) sp. z o.o. (KRS: (...). NIP: (...), REGON: (...)), ul. (...).(...)-(...) W., jest nieważna. Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że znajdując się w trudnej sytuacji finansowej i psychicznej skorzystał z propozycji zawarcia umowy pożyczki, której zabezpieczeniem miała być nieruchomość w Ł. należąca do powoda. Powód zaznaczył, że został oszukany przez pozwanego bowiem w rzeczywistości okazało się, że w dniu 21 grudnia 2015 r. u notariusza powód podpisał umowę sprzedaży zamiast pożyczki, z której nie otrzymał kwoty 317.000,00 zł, a jedynie kwotę 254.000,00 zł, która została przekazana wierzycielowi powoda tj. (...) Bank S.A. oraz kwotę 79.000,00 zł. Powód zaznaczył, że z uwagi na swoje długi podpisał umowę dla pozoru był jednak przekonany, że zawarł umowę pożyczki. W jego ocenie zawarta umowa jest nieważna z uwagi na pozorność oraz niezgodność z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.). W ocenie powoda przedmiotowa nieruchomość watra jest nie mieni niż 1.000.000,00 zł. Zdaniem powoda postępowanie pozwanego stanowi też czyn niedozwolony bliski znamionom przestępstwa oszustwa (art. 286 § 1 k.k.) (pozew k. 2-17)

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) sp. z o.o., wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany zaprzeczył twierdzeniom powoda jakoby został on wprowadzony w błąd czy też, że umowa sprzedaży została zawarta dla pozoru. Pozwany wskazał, że umowa miała charakter rzeczywisty i stanowiła element szerszego porozumienia stron, w ramach którego miał on w przyszłości odkupić nieruchomość w oparciu o środki finansowe pozyskane od banku w ramach kredytu hipotecznego. Pozwany stwierdził, że wskazana w umowie cena 650.000,00 zł nie odpowiada rzeczywistej, ta bowiem została ustalona na kwotę 350.000,00 zł i zapłacona przelewami bankowymi. W jego ocenie zawyżenie ceny sprzedaży nie prowadzi jednak do nieważności czynność prawnej. Pozwany zarzucił również, że nagranie rozmowy przedstawione przez powoda zostało sporządzone w sposób podstępny. (odpowiedź na pozew k. 242-250)

W dalszym toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska procesowe.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Na podstawie umowy z dnia 30 lipca 2013 r. sporządzonej w formie aktu notarialnego Rep. A Nr (...), H. K., w której imieniu działał pełnomocnik A. K. (1) dokonała na rzecz swego syna A. K. (1) darowizny zabudowanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntu nr (...), o obszarze 0,0624 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa, Wydział X Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą nr Kw (...). Na mocy przedmiotowej umowy H. K., w której imieniu działał A. K. (1) dokonała również darowizny na rzecz A. K. (1), udziału wynoszącego 1/288 części we współwłasności niezabudowanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntu nr (...) o obszarze 0,2275 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa, Wydział X Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą nr Kw (...). Łączna wartość darowizny została określona w treści umowy na kwotę 354.339,00 zł

Dowód: akt notarialny Rep. A nr (...) - k. 47-49v akt sprawy SO w Warszawie sygn. XXV C 1816/17, wydruk z księgi wieczystej (...) - k. 50-59, zeznania powoda A. K. (1) - k. 421v-423, okoliczność bezsporna

W dniu 21 grudnia 2015 r. przed notariuszem M. S. prowadzącą kancelarię Notarialną w W., A. K. (1) zawarł z K. D., działającym w imieniu i na rzecz (...) sp. z o.o. w W., umowę sprzedaży, na mocy której przeniósł na nabywcę własność zabudowanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntu nr (...), o obszarze 0,0624 ha położonej przy ul. (...) w miejscowości Ł., dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa, Wydział X Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą nr Kw (...) oraz udział wynoszący 1/864 części we współwłasności niezabudowanej nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntu nr (...) o obszarze 0,2275 ha, położonej w miejscowości Ł. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy M., Wydział X Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą nr Kw (...). Cena sprzedaży została ustalona na kwotę 650.000,00 zł. W § 3 Umowy sprzedaży sprzedający oświadczył, że otrzymał od kupującego część ceny sprzedaży w kwocie 317.000,00 zł, kwitując jej odbiór. (§ 3 ust. 1). Jednocześnie A. K. (1) upoważnił spółkę pod firmą (...) sp. o. o. do zapłaty części w ceny sprzedaży w kwocie 254.000,00 zł, tytułem spłaty wierzytelności wynikającej z umowy kredu DK/KR- (...), z dnia 25 października 2013 r. bezpośrednio na rachunek bankowy o numerze (...). (§3 ust. 2) W ramach umowy sprzedaży K. D. działający w imieniu i na rzecz (...)sp. o. o. zobowiązał się do zapłaty kupującemu pozostałej ceny sprzedaży w kwocie 254.000,00 zł na wskazany rachunek bankowy do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz kwoty 79.000,00 zł w terminie do dnia 23 grudnia 2015 roku, przelewem na wskazany rachunek bankowy sprzedającego numer (...). (§ 3 ust. 3 Umowy). Na dzień zawarcia umowy sprzedaży A. K. (1) był ujawniony w treści Działu II księgi wieczystej nr (...) jako właściciel.

Dowód: akt notarialny Rep. A nr (...) - k. 18-24v, wydruk z księgi wieczystej (...) - k. 50-59, zeznania powoda A. K. (1) - k. 421v-423, okoliczność bezsporna

W wykonaniu umowy sprzedaży z dnia 21 grudnia 2015 r. kupujący uiścił część ceny sprzedaży w kwocie 254.000,00 zł, tytułem spłaty wierzytelności wynikającej z umowy kredu (...), z dnia 25 października 2013 r. bezpośrednio na rachunek bankowy o numerze (...), a ponadto uiścił na rzecz A. K. (1) kwotę 79.000,00 zł na wskazany rachunek bankowy sprzedającego numer (...).

Dowód: zeznania powoda A. K. (1) - k. 421v-423,okoliczność bezsporna

Wyrokiem z dnia 08 lutego 2018 r., Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie o sygn. akt XXV 1816/17, ustalił, że umowa darowizny nieruchomości zawarta w dniu 30 lipca 2013 r. przed notariuszem I. K. T., rep. A nr. (...) pomiędzy A. K. (1) i H. K., jest nieważna. Wyrok uprawomocnił się z dniem 02 marca 2028 roku

Dowód: wyrok z dnia 8 lutego 2018 r.– k. 110 akt sprawy SO w Warszawie sygn. XXV C 1816/17, okoliczność bezsporna

Postanowieniem z dnia 12 czerwca 2018 r. Prokurator Wydziału do Spraw Wojskowych Prokuratury Okręgowej w Warszawie, na podstawie art. 322 § 1 kk w zw. z art. 17 § 1 pkt. 1 kpk umorzył śledztwo o sygn. (...) w sprawie doprowadzenia w dniu 21 grudnia 2015 r. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w postaci zabudowanej nieruchomości o nr 560 o powierzchni 0,0624 h położonej w obrębie ewidencyjnym (...) w Ł. przy ul. (...) o nr księgi wieczystej (...) udziału w niezabudowanej nieruchomości o nr 398 o powierzchni 0,2275 h położonej w obrębie ewidencyjnym (...) w Ł. przy ul. (...) o nr księgi wieczystej (...).17/0 (udział w drodze) o wartości 922500 zł., A. K. (1) przez prokurenta reprezentującego spółkę (...) Sp. z o.o. K. D. poprzez wyzyskanie niezdolności A. K. (1)do należytego pojmowania podejmowanych działań i doprowadzenie w dniu 21 grudnia 2015 r. do podpisania umowy sprzedaży ww. nieruchomości za kwotę 65000 zł. oraz skwitowania przyjęcia gotówką kwoty 317000 zł. tytułem części zapłaty ceny za zakup ww. nieruchomości.

Dowód: postanowienie prokuratora – k. 376-378,

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych wyżej dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy, które nie pozostawały ze sobą w sprzeczności i których autentyczności oraz zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy nie zakwestionowała żadną ze stron postępowania. Wobec niekwestionowania złożonych do akt kserokopii i wydruków dokumentów brak było podstaw do żądania złożenia wyżej wymienionych dokumentów w oryginale. Wskazane dowody wzajemnie się uzupełniają i potwierdzają, w zestawieniu ze sobą tworzą spójny stan faktyczny i brak jest zdaniem Sądu przesłanek do odmówienia im mocy dowodowej w zakresie, w jakim stanowiły one podstawę ustaleń faktycznych w sprawie. Pozostałe (a nie ujęte wyżej) zaprezentowane przez strony dowody, nie stanowiły w ocenie Sądu wartościowego materiału dowodowego pozwalającego na poczynienie istotnych w sprawie ustaleń faktycznych.

Sąd oparł się również na zeznaniach powoda A. K. (1) (k. 421v-423), ale jedynie w takim zakresie w jakim korespondowały one z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym. Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda w zakresie w jakim twierdził on, że nie był świadomy, że zawiera umowę sprzedaży zamiast, jak sądził, umowy pożyczki. Twierdzenia te są sprzeczne z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w szczególności sporządzoną w formie aktu notarialnego umową darowizny z dnia 21 grudnia 2015 r. (k. 18-24v), gdzie wyraźnie wskazano, że umowa ta dotyczy sprzedaży nieruchomości, nie zaś udzielenia pożyczki. Zeznania powoda w tym zakresie sprzeczne są również z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Nie sposób bowiem uznać aby treść umowy zawartej a uprzednio odczytanej przez notariusza, nie pozwalała powodowi, jako osobie dorosłej i poczytalnej, na rozeznanie się co do jej treści.

W odniesieniu do przedstawionego przez stronę powodową dowodu z nagrania rozmowy A. K. (1) z T. Z. (k. 152), Sąd Okręgowy uznał przedmiotowy dowód za niedopuszczalny, jako że nagranie rozmowy (na co wskazała strona pozwana) zostało zarejestrowane bez wiedzy i zgody wszystkich osób biorących w nim udział. Takie zachowanie należy więc uznać za sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego (prawo komunikowania się) oraz z zasadami współżycia społecznego, dlatego też sąd nie dopuścił tego dowodu ( vide: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 21.11.2013 r., I ACa 1122/13; Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 10.01.2008 r., I ACa 1057/07)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powód żądając ustalenia nieważności przedmiotowej umowy, powoływał się na jej pozorność (twierdząc, iż w rzeczywistości doszło do zawarcia umowy pożyczki), naruszenie zasad współżycia społecznego (cena sprzedaży miała być znacząco zaniżona, a powód miał zostać oszukany przy udziale notariusza), a także na przestępczy charakter działań przedstawicieli pozwanej spółki. Niezależnie od tego powód w toku postępowania powołał się również na dowód w postaci prawomocnego Wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 08 lutego 2018 r., sygn. akt XXV C 1816/17, stwierdzającego nieważność umowy darowizny z dnia 30 lipca 2013 r. na podstawie której nabył on własność nieruchomości będącej przedmiotem kwestionowanej w niniejszym postępowaniu umowy sprzedaży.

W przedmiotowej sprawie żądanie strony powodowej zgłoszone w pozwie oparte jest o art. 189 kpc. Zgodnie z przywołanym przepisem powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Przepis ten pomimo, że umieszczony jest w kodeksie postępowania cywilnego, ma charakter materialnoprawny i stanowi podstawę dochodzenia roszczeń, zaś uwzględnienie powództwa opartego na art. 189 k.p.c. wymaga łącznego spełnienia dwóch przesłanek, a więc istnienia interesu prawnego w żądaniu udzielenia ochrony prawnej przez wydanie wyroku ustalającego oraz ustalenia istnienia albo nieistnienia danego stosunku prawnego lub prawa. Obie przesłanki muszą być spełnione łącznie w dniu zamknięcia rozprawy, nie zaś w dniu wytoczenia powództwa. Zaznaczyć trzeba, że interes prawny stanowi merytoryczną przesłankę powództwa o ustalenie dotyczącą przedmiotu postępowania, która decyduje o dopuszczalności badania i ustalania prawdziwości twierdzeń powoda, że wymieniony w powództwie stosunek prawny lub prawo istnieje. Stanowi zatem przesłankę dopuszczalności powództwa. ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 1996 r., II CZP 115/96)

W związku z powyższym, w pierwszej kolejności należało ustalić, czy powód posiadał interes prawny w wytoczeniu powództwa na podstawie powyższej regulacji.

Rozpatrując powyższą kwestię w pierwszej kolejności odnotować należy, że obie nieruchomości będące przedmiotem umowy sprzedaży z dnia 21 grudnia 2015 r. mają założone księgi wieczyste (Kw nr (...) oraz Kw nr (...)), w których w dziale II, ujawniona jest pozwana spółka (...) sp. z o.o. nie zaś powód (A. K. (1)) czy też jego matka.

W tym względzie należy wskazać, że w świetle utrwalonego w orzecznictwie poglądu, nie ma interesu prawnego w żądaniu ustalenia istnienia albo nieistnienia stosunku prawnego lub prawa na podstawie art. 189 k.p.c. osoba, która może inną drogą osiągnąć w pełni ochronę swoich praw. Z tego względu, powództwo o usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej, a rzeczywistym stanem prawnym, nie zaś powództwo o ustalenie, jest właściwym instrumentem prawnym dla rozstrzygnięcia sporu w kwestii praw właścicielskich do nieruchomości, wynikającego m.in. z nieważności umowy lub stwierdzenia, że nie została ona zawarta a stanowiła podstawę wpisu w księdze wieczystej. ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2018 r., II CSK 67/18; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2016 r., III CSK 148/15; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2009 r., III CZP 79/09). Trzeba bowiem zaznaczyć, że powództwo o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym przewidziane w art. 10 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, nie jest szczególnym rodzajem powództwa o ustalenie, ale powództwem służącym zaspokojeniu roszczenia typu rzeczowego (actio in rem) przy pomocy którego powód domaga się nie tylko ustalenia prawa lub stosunku prawnego, lecz także wydania orzeczenia zastępującego oświadczenie woli osoby błędnie wpisanej do księgi wieczystej ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2007 r. II CSK 361/07). Zmierza ono wprost do usunięcia ściśle przedmiotowo określonego stanu niepewności i w tym wyraża się jego odmienność w stosunku do postępowania wszczętego powództwem z art. 189 k.p.c. (vide: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 marca 2013 r., IV CSK 469/12). Tym samym jego realizacja prowadzi do dalej idących skutków, a zagadnienie nieważności czynności prawnej stanowi w tym postępowaniu wyłącznie przesłanką wstępną.

Biorąc pod uwagę fakt, iż przedmiotowe powództwo zmierza do przywrócenia stanu prawnego, jaki istniał przed zawartą przez powoda umową sprzedaży, oczywistym jest, że powód wytaczając powództwo dążył do usankcjonowania stanu prawnego w którym to jemu przysługiwało prawo własności nieruchomości będących przedmiotem umowy sprzedaży z dnia 21 grudnia 2015 r.

W świetle powyższych rozważań oczywistym jest, iż powodowi, który mógł wystąpić z powództwem opartym na art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, od początku nie przysługiwał interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c.

Kontynuując powyższe rozważania, zaznaczyć trzeba, że powyższej konstatacji co do braku interesu w rozumieniu art. 189 k.p.c. w żaden sposób nie zmienia, powołany przez stronę powodową fakt, iż prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 8 lutego 2018 r., sygn. akt XXV 1816/17, ustalono nieważność umowy darowizny nieruchomości zawartej w dniu 30 lipca 2013 r. Co prawda przedmiotowe orzeczenie niewątpliwie niweczy skutki umowy darowizny ex tunc (wiążąc jednocześnie z mocy art. 365 § 1 k.p.c., tutejszy Sąd), pozbawiając jednocześnie powoda prawnej możliwości skutecznego wystąpienia z powództwem opartym na art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Jak wskazuje się bowiem w orzecznictwie w postępowaniu o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym legitymację procesową czynną posiada tylko osoba uprawniona do złożenia wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej ( vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2006 r., sygn. akt III CZP 106/05). Z uwagi na ustalenie nieważności umowy darowizny na podstawie, której nabył on własność nieruchomości, A. K. (1) (powód w niniejszej sprawie) utracił uprawnienie do złożenia wniosku o wpis w księdze wieczystej, a tym samym możliwość wystąpienia z powództwem opartym na art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

Mając na względzie powyższe okoliczności uwypuklić trzeba, że powództwo o ustalenie musi dotyczyć stosunku prawnego, z którego powód wywodzi własne prawa ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 1995 r., I PZP 12/95; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2001 r., I CKN 425/00,). Interes prawny w rozumieniu art. 189 k.pc. nie polega bowiem na ogólnym zwalczaniu naruszeń porządku prawnego skierowanych do abstrakcyjnej grupy podmiotów – ale naruszeniu oddziaływującemu na sferę praw (majątkowych powoda), a zagrożenie prawa musi mieć charakter obiektywny ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2013, IV CSK 306/12; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2006 r., II CK 395/05; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 stycznia 2017 r., I ACa 2033/15). Skoro więc, na skutek ustalenia nieważności umowy darowizny stosunek prawny, z którego powód wywodzi własne prawa do przedmiotowych nieruchomości utracił byt, tym samym, powód nie posiada obecnie interesu prawnego w rozumieniu art. 189 k.p.c. Konsekwencją zaś braku interesu prawnego po stronie powoda w myśl art. 189 k.p.c. winno być oddalenie powództwa o ustalenie, bez potrzeby badania prawdziwości twierdzeń zawartych w pozwie i zasadności powództwa ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2005 r. ,sygn. akt V CK 277/05, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 2000 r., sygn. akt I CKN 903/00).

Na marginesie poczynionych wyżej rozważań warto zaznaczyć, iż argumenty strony powodowej okazały irrelewantne dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Co więcej okazały się być całkowicie chybionymi.

W odniesieniu do twierdzeń powoda jakoby wspomniany już wyrok ustalający nieważność umowy darowizny powodował bezskuteczność umowy sprzedaży z dnia 21 grudnia 2015 r., zaznaczyć należy, że okazały się one całkowicie chybione. Pomijając już bowiem omówione już wyżej, skutki ustalenia nieważności umowy darowizny dla oceny tego czy powód posiada interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c., zaznaczyć trzeba, że na chwilę zawarcia umowy sprzedaży powód był ujawniony w dziale II księgi wieczystej jako właściciel. Istotą rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych jest zaś to, że w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe (art. 5 u.k.w.h.). Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych może więc prowadzić do nabycia prawa mimo braku uprawnienia po stronie kontrahenta (…) ( vide: Wyrok SN z 15.04.2021 r., V CSKP 59/21, LEX nr 3219960.). Z samej zaś istoty art. 5 u.k.w.h. wynika, że nabycie nieruchomości od nieuprawnionego (niewłaściciela) samo w sobie nie prowadzi do skutku w postaci nieważności tak zdziałanej czynności prawnej. W przeciwnym razie przepis ten nie miałby żadnej racji bytu. ( vide: Wyrok SA w Katowicach z 27.09.2019 r., V ACa 92/18, LEX nr 3029660.)

Odnosząc się zaś do podnoszonego przez stronę powodową i w zasadzie nie kwestionowanego przez stronę pozwaną faktu braku zapłaty na rzecz powoda kwoty 317.000,00 zł, stwierdzić należy, że okoliczność ta jest irrelewantna dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Trzeba bowiem zaznaczyć, że zapłata ceny oraz wydanie rzeczy są zdarzeniami będącymi przejawem wykonania umowy sprzedaży, w związku z czym nie mają wpływu na ocenę jej ważności. Umowa sprzedaży ma bowiem charakter konsensualny. Do zawarcia umowy sprzedaży wystarcza wyłącznie złożenie zgodnych oświadczeń woli jej stron ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 16.09.2016 r., I ACa 304/16).

Odnosząc się zaś do podnoszonych przez powoda twierdzeń co do przestępczego charakteru działań strony pozwanej podejmowanych przy udziale notariusza, zaznaczyć należy, iż nie znalazły one żadnego oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym. Twierdzenia te wydają się zaś tym bardziej bezpodstawne, jeżeli wziąć pod uwagę treść postanowienia z uzasadnieniem z dnia 12 czerwca 2018 r. w przedmiocie umorzenia śledztwa.

Jako całkowicie gołosłowne Sąd uznał również twierdzenia strony powdowiej co do rzekomej pozorności umowy sprzedaży nieruchomości z dnia 21 grudnia 2015 r.. Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. Nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności. Pozorność występuje wtedy, gdy oświadczenie woli jest złożone drugiej stronie dla pozoru, tj. bez zamiaru wywołania skutków prawnych; druga strona musi mieć świadomość, że oświadczenie składane jest w takim celu, a także zaakceptować brak zamiaru wywołania skutków prawnych. Tymczasem w niniejszej sprawie strona pozwana wyraźnie zakwestionowała twierdzenia powoda w tym zakresie wskazując, że umowa sprzedaży miała charakter rzeczywisty.

Podsumowując powyższe rozważania zaznaczyć trzeba, że strona powodowa w poza gołosłownymi twierdzeniami, nie przedstawiła w toku postępowania żadnych istotnych dowodów na poparcie podnoszonych twierdzeń. Sama zaś argumentacja strony powodowej, jak i też samo wniesione w niniejszej sprawie powództwo, stanowiła wyraz chaotycznej i nieskutecznej próby odzyskania własności nieruchomości, która na skutek czynności prawnych podejmowanych przez powoda (znajdującego się w trudnej sytuacji finansowej), przeszła na pozwaną spółkę.

Uwzględniając więc poczynione rozważania, powództwo należało uznać za całkowicie bezzasadne.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 189 k.p.c. oddalił powództwo, jako nie znajdujące prawnego, ani faktycznego uzasadnienia.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zasądzając od powoda na rzecz pozwanej spółki kwotę 10.800,00 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego (na podstawie § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 roku).

Sędzia del. Agnieszka Onichimowska