Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 141/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie zapadłego wyroku

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie wydany w dniu 19 stycznia 2022 roku w sprawie sygn. akt X VIII Ko 160/21

Podmiot wnoszący apelację

☒ prokurator

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny – pełnomocnik Skarbu Państwa – Komendanta Stołecznego Policji

☒ inny – pełnomocnik wnioskodawczyni

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzuty

Zarzuty zawarte w apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni:

1. obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tj. art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny materiału dowodowego, w tym w szczególności zeznań Wnioskodawczyni i na podstawie tych dowodów uznanie, że zadośćuczynienie ponad kwotę 3.500,00 zł stanowiłoby bezpodstawne wzbogacenie Wnioskodawczyni,

podczas gdy analiza materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, z uwzględnieniem wskazań wiedzy, doświadczenia życiowego i prawidłowego rozumowania prowadzą do uznania, że zadośćuczynienie w wysokości 5.000,00 zł jest w pełni adekwatne do stopnia krzywdy, jej intensywności i długotrwałego charakteru ujemnych skutków psychicznych niewątpliwie niesłusznego i brutalnego zatrzymania N. T..

2. Błąd w ustaleniach faktycznych, przyjęty za podstawę orzeczenia i mogący mieć wpływ na jego treść poprzez ustalenie, że zadośćuczynienie w wysokości 3.500,00 zł jest adekwatne do stopnia krzywdy, albowiem zatrzymanie Wnioskodawczyni nie przekroczyło 6 godzin, a nadto N. T. była wcześniej zatrzymywana związku z inną aktywnością społeczną, w związku z czym rzekomo zatrzymanie to miało wywołać mniejszą negatywną reakcję szokową u Wnioskodawczyni,

podczas gdy prawidłowa analiza materiału dowodowego prowadzi do ustalenia, że rzeczywisty czas trwania zatrzymania Wnioskodawczyni nie stanowi okoliczności determinującej wysokość zadośćuczynienia, a nadto pozostałe okoliczności dotyczące zatrzymania takie jak brutalność zachowania funkcjonariuszy Policji wobec N. T., bezzasadne użycie rażąco nieproporcjonalnych środków przymusu bezpośredniego w postaci chwytów obezwładniających, rzucenia na podłogę radiowozu, poniżanie, bagatelizowanie jej stanu zdrowia, nieudzielenie niezbędnej pomocy medycznej, a także szydzenie z Wnioskodawczyni podczas zatrzymania, jak również wyjątkowo silne negatywne skutki zatrzymania w postaci pogorszenia się stanu psychicznego Wnioskodawczyni skutkującego koniecznością zintensyfikowania wizyt u psychologa i traumatologa świadczy o pełnej adekwatności dochodzenia zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie w wysokości 5.000,00 zł.

Zarzuty zawarte w apelacji Prokuratora:

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, polegający na niesłusznym przyjęciu, że rozmiar doznanej przez N. T. krzywdy spowodowanej niewątpliwie niesłusznym zatrzymaniem w dniu 23. 11. 2020r. uzasadnia zasądzenie na rzecz wnioskodawczym kwoty 3.500 zł, podczas gdy prawidłowa ocena zgromadzonych w sprawie dowodów prowadzi do wniosku, iż kwota ustalonego zadośćuczynienia jest rekompensatą wygórowaną

Zarzuty zawarte w apelacji pełnomocnika Skarbu Państwa – Komendanta Stołecznego Policji:

1. obraza przepisu prawa materialnego, tj. art. 552 § 4 k.p.k. zw. z art. 554 § 2a w zw. z art. 554 § 2b pkt 3 k.p.k. poprzez nieprawidłową wykładnię, prowadzącą do uznania organu, który dokonał zatrzymania, za organ obowiązany do zapłaty zadośćuczynienia jako statio fisci Skarbu Państwa, podczas gdy z przepisu wynika, że odpowiedzialnym za zapłatę jest wprost Skarb Państwa, a udział organu Policji, który dokonał zatrzymania, ma jedynie charakter udziału reprezentanta procesowego Skarbu Państwa w postępowaniu sądowym, co w konsekwencji doprowadziło do nieprawidłowego zasądzenia zadośćuczynienia od Skarbu Państwa - Komendy Stołecznej Policji,

2. obraza przepisu prawa materialnego, tj. art. 554 § 4 k.p.k. w zw. z art. art. 554 § 2a w zw. z art. 554 § 2b pkt 3 k.p.k. poprzez nieprawidłową wykładnię, prowadzącą do uznania organu, który dokonał zatrzymania, za organ obowiązany do zapłaty kwot z tytułu zwrotu kosztów ustanowienia w sprawie jednego pełnomocnika z wyboru jako statio fisci Skarbu Państwa, podczas gdy z przepisu wynika, że udział organu Policji, który dokonał zatrzymania, ma jedynie charakter udziału reprezentanta procesowego w postępowaniu sądowym, a zwrot uzasadnionych wydatków przysługuje wnioskodawcy jedynie bezpośrednio od Skarbu Państwa, co w konsekwencji doprowadziło do nieprawidłowego zasądzenia zwrotu kosztów od Skarbu Państwa — Komendy Stołecznej Policji,

3. ewentualnie, gdyby Sąd rozpoznający sprawę nie uznał słuszności zarzutów postawionych w pkt 1 i 2 obraza przepisu prawa materialnego poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 552 § 4 w zw. z art. 6 ust. 5 ustawy z dnia 6 kwietnia i 1990 r. o Policji (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 1882 ze zm.) poprzez przyjęcie, że organem Policji występującym w roli statio fisci Skarbu Państwa jest Komenda Stołeczna Policji, stanowiąca jedynie aparat pomocniczy, a nie Komendant Stołeczny Policji, będący organem Policji na obszarze części województwa (...) zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z ust. 3 i 4 ustawy o Policji, co w konsekwencji doprowadziło do nieprawidłowego oznaczenia statio fisci Skarbu Państwa i zasądzenia roszczeń pieniężnych od Skarbu Państwa - Komendy Stołecznej Policji,

4. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść orzeczenia, polegający na niezasadnym przyjęciu, iż kwota w wysokości 3.500 zł z tytułu zadośćuczynienia będzie stanowiła adekwatną rekompensatę za krzywdę doznaną przez wnioskodawcę z powodu niewątpliwie niesłusznego zatrzymania, podczas gdy prawidłowe ustalenia w niniejszej sprawie winny prowadzić do wniosku, że wysokość zasądzonej kwoty jest nadmiernie wygórowana.

☒ zasadne

☐ częściowo zasadne

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

W dniu 23 listopada 2020 r. około godz. 16.00 wnioskodawczyni została zatrzymana przez funkcjonariuszy Policji w związku z dołączeniem do spontanicznego zgromadzenia w obronie praw kobiet, osób należących do społeczności (...)+ oraz w sprzeciwie wobec zmian w edukacji odbywającym się pod gmachem Ministerstwa Edukacji Narodowej przy Al. (...) w W.. Po przesłuchaniu wnioskodawczyni i przeprowadzeniu innych czynności z jej udziałem, m.in. oględzin została ona zwolniona około godz. 21.45, a zatem jej zatrzymanie trwało niespełna 6 godzin.

Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie postanowieniem z dnia 29 czerwca 2021 r. w sprawie o sygn. II Kp 3345/20 orzekł o bezzasadności, nielegalności i prawidłowości zatrzymania N. T., co Sąd Okręgowy uwzględnił przy orzekaniu o zadośćuczynieniu na rzecz wnioskodawczyni z tytułu niewątpliwie niesłusznego zatrzymania.

Przedmiotowe rozstrzygnięcie zostało zaskarżone zarówno przez pełnomocnika wnioskodawczyni jak i przez pełnomocnika Skarbu Państwa – Komendanta Stołecznego Policji oraz Prokuratora.

Na wstępie odnieść należy się do zarzutów podniesionych przez pełnomocnika Skarbu Państwa – Komendanta Stołecznego Policji, a dotyczących wskazania jako podmiotu obowiązanego do wypłaty na rzecz wnioskodawczyni zadośćuczynienia oraz zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika przez Komendę Stołeczną Policji.

Na mocy nowelizacji z 19 lipca 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1694 ze zm.) w art. 554 § 2a i 2b k.p.k. skonkretyzowano osoby, które dysponują statusem strony w postępowaniu znajdującym się w rozdziale 58 k.p.k. W przepisie 554 § 2a k.p.k. wprost wskazano, że stronami w postępowaniu są: wnioskodawca, prokurator oraz Skarb Państwa. Następnie w art. 554 § 2b k.p.k. określono, kto jest organem reprezentującym Skarb Państwa zależnie od podstawy roszczenia, wymieniając prezesa sądu, w którym wydano ostatnie orzeczenie kończące postępowanie, prezesa sądu pierwszej instancji, w którym wydano zmienione orzeczenie, lub też organ, który dokonał zatrzymania.

W wyniku zmiany art. 554 § 2a k.p.k. zmieniono również art. 554 § 3 k.p.k., który poszerza zawiadomienie o terminie rozprawy nie tylko o prokuratora, ale także o wnioskodawcę oraz organ reprezentujący Skarb Państwa. Przedmiotowy przepis zobowiązuje zawiadomić o terminie rozprawy obok prokuratora także organ uprawniony do reprezentowania Skarbu Państwa, jednak nie oznacza to, że zobowiązuje on do oznaczenia go w treści wyroku, a jedynie eksponuje podmioty uprawnione do udziału w rozprawie.

Wskazane uregulowania nie mogą spowodować przyjęcia wykładni rozszerzającej i uznania, że z uwagi na fakt, iż organem reprezentującym Skarb Państwa w przedmiotowej sprawie jest organ, który dokonał zatrzymania, tj. Komendant Stołeczny Policji – będzie to równoznaczne z uznaniem go za podmiot zobowiązany do wypłaty zasądzonego roszczenia. Odszkodowanie lub zadośćuczynienie przysługuje od Skarbu Państwa co zostało wprost wskazane w art. 552 § 1 k.p.k., co należy stosować również do § 4 przedmiotowego przepisu i czego nie usuwa nowelizacja art. 554 k.p.k. Aktualna pozostaje koncepcja, że nie zachodzi tożsamość między podmiotem uprawnionym do reprezentowania Skarbu Państwa w procesie, a podmiotem zobowiązanym do wypłacenia zasądzonego odszkodowania lub zadośćuczynienia. W rozpoznawanej sprawie Sąd Okręgowy dodatkowo, nieprawidłowo przyjął jako statio fisci Skarbu Państwa nie Komendanta Stołecznego Policji, a Komendę Stołeczną Policji, która nie jest organem administracji rządowej uprawnionym do reprezentowania Skarbu Państwa, czy zawierania umów cywilnoprawnych, a jedynie jest aparatem pomocniczym Komendanta Stołecznego Policji.

Uprawniony jest zatem pogląd, że odszkodowanie lub zadośćuczynienie za niesłuszne zatrzymanie zasądzone na podstawie przepisów rozdziału 58 Kodeksu postępowania karnego podlega wypłaceniu z sum budżetowych Skarbu Państwa za pośrednictwem Sądu I instancji jako zobowiązanego do wykonania prawomocnego wyroku. W budżecie Sądu Apelacyjnego są przewidziane na ten cel środki w Rozdz. 75595. W razie potrzeby Dyrektor Sądu Apelacyjnego przekazuje je w odpowiedniej wysokości do sądu I instancji wykonującego prawomocne orzeczenie (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 30 czerwca 2016 r., sygn. akt II AKa 148/16).

W sprawach o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne stosowanie środków przymusu to nie te jednostki, które te środki stosowały, ale Skarb Państwa był stroną tego postępowania i to wobec niego kierowane były roszczenia. Wynika to z treści art. 34 k.c., który stanowi, iż Skarb Państwa jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nienależącego do innych państwowych osób prawnych. Skoro działanie organów państwowych doprowadziło do wyrządzenia szkody, to pokrzywdzony niesłusznym stosowaniem środków przymusu staje się na płaszczyźnie cywilnoprawnej wierzycielem występującym ze swoim roszczeniem właśnie przeciwko Skarbowi Państwa (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 lipca 2016 r., sygn. akt II AKa 256/16).

W tym zakresie zarzuty podniesione w apelacji Komendanta Stołecznego Policji, Sąd Apelacyjny uznał za zasadne co skutkowało koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku poprzez wyeliminowanie z pkt 1 i 3 części rozstrzygającej Komendy Stołecznej Policji jako podmiotu zobowiązanego w imieniu Skarbu Państwa do wypłaty zadośćuczynienia i zwrotu wydatków tytułem ustanowienia pełnomocnika na rzecz wnioskodawczyni.

Natomiast w odniesieniu do wysokości zasądzonego na rzecz wnioskodawczyni zadośćuczynienia, to wskazać należy, że argumenty zawarte zarówno w apelacji Prokuratora jak i pełnomocnika Komendanta Stołecznego Policji okazały się nieskuteczne. Zasadne natomiast okazały się zarzuty podniesione przez pełnomocnika wnioskodawczyni.

Nie ma racji zarówno skarżący Prokurator jak i pełnomocnik Komendanta Stołecznego Policji, że wnioskodawczyni nie udowodniła aby doznała krzywdy w rozmiarze uzasadniającym przyznanie jej kwoty zadośćuczynienia w wysokości 3 500 zł jak i wyższej. Apelacja prokuratora skupia się na zreferowaniu sprawy i zakwestionowaniu zasądzonej kwoty zadośćuczynienia wskazując na błąd w ustaleniach faktycznych poprzez niesłuszne przyjęcie, że rozmiar doznanej przez wnioskodawczynię krzywdy uzasadniał przyznanie jej zadośćuczynienia w kwocie 3 500 zł. Prokurator wskazuje, że przebieg dokonanego zatrzymania był rutynowy, okoliczności sprawy nie uzasadniały przyznania zadośćuczynienia w ww. kwocie, a bazą wyjściową przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia winna być średnia stopa życiowa społeczeństwa.

Pełnomocnik Komendanta Stołecznego Policji kwestionując zasądzoną na rzecz wnioskodawczyni kwotę również nie wskazał konkretnych argumentów przemawiających za jej obniżeniem, zarzucając Sądowi meriti, iż nie wziął on pod uwagę wszystkich okoliczności sprawy m.in. doświadczenia życiowego i współczesnych standardów życia społeczeństwa. Skarżący podniósł, iż czas zatrzymania wnioskodawczyni nie uzasadniał przyznania jej zadośćuczynienia w określonej kwocie w zestawieniu z współczesnym poziomem życia społeczeństwa, także z uwzględnieniem wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, w sektorze przedsiębiorstw.

Błąd w ustaleniach faktycznych (…) ma miejsce wówczas, gdy na podstawie prawidłowo przeprowadzonych i prawidłowo ocenionych dowodów sąd błędnie ustalił fakty. Wówczas ten błąd ma wpływ na treść orzeczenia. Natomiast jeżeli dowód został nieprawidłowo przeprowadzony, to nie może stanowić podstawy ustaleń faktycznych. Jeśli zaś dowód został nieprawidłowo oceniony, to następstwem błędnej oceny są błędne ustalenia faktyczne. W takim układzie procesowym uchybieniem pierwotnym, którego powinien dotyczyć zarzut, jest obraza przepisów postępowania, a jego następstwem są błędne ustalenia faktyczne” (Dariusz Świecki, teza 5 Kodeksu postępowania karnego do art. 438 k.p.k. w Tom II. Komentarz aktualizowany”, LEX/el/2022).

Pomimo, iż Sąd Okręgowy zasądzając na rzecz N. T. określoną kwotę pieniężną, wziął pod uwagę długość trwania zatrzymania tej osoby, a nadto, uwzględnieniu podlegały takie okoliczności jak: jej zatrzymanie w miejscu publicznym, przemoc słowna, użycie siły fizycznej, to w ocenie Sądu Apelacyjnego okolicznościom tym nie nadano odpowiedniego znaczenia, co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych i przyznaniem zadośćuczynienia jednakże nie w zawyżonej, a w zaniżonej kwocie, na co słusznie zwrócił uwagę pełnomocnik wnioskodawczyni.

Skarżący Prokurator i pełnomocnik Skarbu Państwa Komendanta Stołecznego Policji zdaje się bagatelizować bezpodstawność zatrzymania wnioskodawczyni i towarzyszące temu okoliczności, tj. przetransportowanie wnioskodawczyni do radiowozu poprzez użycie chwytu obezwładniającego, rzucenie jej na podłogę samochodu policyjnego, przy użyciu siły fizycznej posadzenie na fotelu, całkowite zignorowanie faktu, że doznała urazu obojczyka i barku i uniemożliwienie jej przyjęcia leków przeciwbólowych i uspokajających, nawet pomimo interwencji osoby reprezentującej Rzecznika Praw Obywatelskich. Przedmiotowe okoliczności nie zostały zakwestionowane przez żadną ze stron postępowania. Sąd Okręgowy niesłusznie dokonał miarkowania wnioskowanego przez wnioskodawczynię zadośćuczynienia, wskazując że czas jej zatrzymania nie przekroczył 6 godzin, co w okolicznościach niniejszej sprawy nie ma aż tak dużego znaczenia. Prawidłowo wskazał Sąd I instancji, że do zatrzymania doszło w miejscu publicznym ale fakt ten nie został nagłośniony, jeżeli chodzi o personalia wnioskodawczyni, jednakże nie sposób uznać aby zmniejszyło to poziom upokorzenia jakiego doznała, biorąc pod uwagę przyczynę jej zatrzymania i zastosowanie w stosunku do niej środka przymusu bezpośredniego w postaci siły fizycznej. Dodatkowo, pomimo iż wnioskodawczyni nie przedstawiła dokumentów świadczących o trwałym pogorszeniu jej stanu zdrowia psychicznego na skutek zdarzenia z dnia 23 listopada 2020 r. to Sąd Okręgowy przyjął, iż zmuszona była ona zwiększyć częstotliwość odbywanych konsultacji psychologicznych, co winno znaleźć odzwierciedlenie w wysokości przyznanego zadośćuczynienia. Również brak zastosowania wobec N. T. kajdanek i zapewnienie jej prawa do obrony, w kontekście pozostałych okoliczności sprawy nie miało prawa wpłynąć na wymiar przyznanego zadośćuczynienia. Mając na względzie powyższe wskazać należy, że Sąd poprawnie ocenił zgromadzone w sprawie dowody, ale przekroczył niewątpliwie zakres swobody jurysdykcyjnej, ponieważ nie nadał wszystkim okolicznościom sprawy odpowiedniego znaczenia, zwłaszcza w kontekście rozmiaru doznanej przez wnioskodawczynię krzywdy. Za nieprawidłowe uznać należało przyjęcie przez Sąd Okręgowy, że skoro dla wnioskodawczyni nie było to pierwsze zatrzymanie to wpłynęło to na obniżenie poczucia odczuwanej przez nią krzywdy. Nie można dopuścić do sytuacji, w której obywatel, choćby zatrzymywany kilkukrotnie, jednakże bezzasadnie był uznawany za osobę przyzwyczajoną do nieprawidłowego działania organów państwowych i nie było mu to rekompensowane lub miarkowane z uwagi na ilość zatrzymań. N. T., która realizowała swoje obywatelskie uprawnienie do pokojowych zgromadzeń, nie tylko to uniemożliwiono ale również naruszono jej godność osobistą, upokorzono ją i wywołano w niej poczucie utraty zaufania wobec funkcjonariuszy Policji.

W odniesieniu natomiast do zarzutów Prokuratora i pełnomocnika Skarbu Państwa Komendanta Stołecznego Policji dotyczących nieuwzględnienia przez Sąd meriti kryterium stopy życiowej społeczeństwa jako bazy wyjściowej, wskazać należy, iż przedmiotowe kryterium ma jedynie charakter pomocniczy.

Nietrafne byłoby też posługiwanie się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia jedynie określonymi jednostkami przeliczeniowymi w postaci najniższego czy średniego wynagrodzenia pracowniczego. Powołanie się przy ustalaniu zadośćuczynienia na potrzebę utrzymania jego wysokości w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, nie może bowiem prowadzić do podważenia kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 30 stycznia 2004 r., I CK 131/03, OSNC 2005 nr 2, poz. 40; z 10 lutego 2004 r., IV CK 355/02, LEX nr 897875; z 27 lutego 2004 r., V CK 282/03, LEX nr 183777; z 28 czerwca 2005 r., I CK 7/05, LEX nr 153254; z 10 marca 2006 r., IV CSK 80/05, OSNC 2006 nr 10, poz. 175; z 20 kwietnia 2006 r., IV CSK 99/05, OSP 2009 nr 4, poz. 40 z glosą M. Nesterowicza i z 9 listopada 2007 r., V CSK 245/07, LEX nr 369691, OSNC-ZD 2008 nr D, poz. 95).

Z kolei poziom stopy życiowej społeczeństwa może rzutować na wysokość zadośćuczynienia jedynie uzupełniająco, w aspekcie urzeczywistnienia zasady sprawiedliwości społecznej. Prezentowany we wcześniejszym orzecznictwie pogląd o utrzymywaniu zadośćuczynienia w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, stracił znaczenie, z uwagi na rozwarstwienie społeczeństwa pod względem poziomu życia i zasobności majątkowej. Decydującym kryterium jest rozmiar krzywdy i ekonomicznie odczuwalna wartość zadośćuczynienia, adekwatna do warunków gospodarki rynkowej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2011 r., I PK 145/10, OSNP 2012 nr 5-6, poz. 66 oraz powołane w nim orzecznictwo).

Podsumowując, wskazać należy, że Sąd I instancji zwrócił uwagę na bezzasadność zatrzymania wnioskodawczyni, jak również towarzyszące mu okoliczności i konsekwencje, jednak sumę należnego wnioskodawczyni zadośćuczynienia w zestawieniu z krzywdą jakiej doznała ustalił na poziomie nieodpowiednim. Przyznana kwota 3 500 zł jawi się jako zaniżona. Sąd Odwoławczy doszedł do przekonania, że wnioskowana kwota 5 000 zł będzie stanowić odpowiedni ekwiwalent finansowy, który z jednej strony wynagrodzi wnioskodawczyni doznane przez nią krzywdy, a z drugiej strony nie będzie stanowił źródła wzbogacenia.

Mając na względzie powyższe, tylko podniesione w apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni zarzuty znalazły uzasadnienie, co spowodowało konieczność uwzględnienia wniesionej przez niego apelacji. i zmiany zaskarżonego wyroku poprzez podniesienie kwoty zasądzonego zadośćuczynienia do kwoty 5 000 zł.

Wnioski

W apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni:

zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie pkt II i zasądzenie od Skarbu Państwa (statio fisci Komendy Stołecznej Policji w Warszawie) na rzecz N. T. łącznie kwoty 5.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikłą z niewątpliwie niesłusznego zatrzymania w dniu 23 listopada 2020 r. przez funkcjonariuszy z Oddziałów Prewencji Policji Komendy Stołecznej Policji w Warszawie.

W apelacji Prokuratora:

zmianę pkt. I zaskarżonego orzeczenia poprzez obniżenie wysokości przyznanego zadośćuczynienia do kwoty w wysokości wnioskowanej przez oskarżyciela publicznego w toku rozprawy w dniu 14. 01. 2022r., to jest 2.500 zł.

W apelacji pełnomocnika Skarbu Państwa – Komendanta Stołecznego Policji:

• zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 1 i 3 poprzez oddalenie wniosku także co do zasądzonej kwoty 3500 zł oraz oddalenie żądania w przedmiocie zasądzenia obowiązku zwrotu kosztów ustanowienia pełnomocnika,

• ewentualnie gdyby Sąd rozpoznający sprawę uznał zasądzenie zadośćuczynienia za uzasadnione, o zmianę zaskarżonego orzeczenia w pkt 1 poprzez obniżenie kwoty przyznanego zadośćuczynienia,

• niezależnie od powyższego o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 1 i 3 poprzez zasądzenie kwot bezpośrednio od Skarbu Państwa, bez dalszego oznaczenia statio fisci w postaci Komendy Stołecznej Policji,

• w razie gdyby Sąd rozpoznający sprawę nie uznał słuszności zarzutów wskazanych w pkt 1 i 2 niniejszego pisma, w sposób ewentualny o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 1 i 3 poprzez wskazanie statio fisci Skarbu Państwa - Komendanta Stołecznego Policji.

☒ wniosek pełnomocnika wnioskodawczynizasadny

☐ częściowo zasadne

☐ wnioski prokuratora i i pełnomocnika SP niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Z przyczyn, jak wyżej.

OKOLICZNO ŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok został zmieniony poprzez wyeliminowanie z pkt 1 i 3 części rozstrzygającej wskazania Komendy Stołecznej Policji jako podmiotu zobowiązanego w imieniu Skarbu Państwa do wypłaty zadośćuczynienia na rzecz wnioskodawczyni oraz poprzez podwyższenie zadośćuczynienia na rzecz N. T. do kwoty 5 000 (pięciu tysięcy) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Zwięźle o powodach zmiany.

Z przyczyn, jak wyżej.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

II.

Podstawą decyzji o obciążeniu Skarbu Państwa wydatkami poniesionymi w postępowaniu odwoławczym był przepis art. 554 § 4 k.p.k.

PODPISY

Izabela Szumniak

Katarzyna Capałowska Dorota Radlińska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik wnioskodawczyni

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie wydany w dniu 19 stycznia 2022 roku w sprawie sygn. akt X VIII Ko 160/21

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

Uchylenie

☒

Zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie wydany w dniu 19 stycznia 2022 roku w sprawie sygn. akt X VIII Ko 160/21

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

Uchylenie

☒

Zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik Skarbu Państwa – Komendy Stołecznej Policji

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie wydany w dniu 19 stycznia 2022 roku w sprawie sygn. akt X VIII Ko 160/21

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

Uchylenie

☒

zmiana