Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 410/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 22 lutego 2023r.

w sprawie sygn. akt II K 1114/19

Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

oskarżyciel posiłkowy

oskarżyciel prywatny

X obrońca

oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

inny

Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

X na korzyść

na niekorzyść

X w całości

w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

X

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

X

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

X

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

Wnioski

X

uchylenie

X

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---

----------------

-----------------------------------------------------

------

-------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-----

---------------

---------------------------------------------

-----------

-----------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu
z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

----------

-----------------------------

-------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia
dla ustalenia faktów)

Lp. faktu
z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

-------------

---------------------------

-------------------------------------------------------------------

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Adw. A. S. - obrońca oskarżonego S. M. w złożonej apelacji zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1. obrazę prawa materialnego, a mianowicie art. 76 § 2 kks w zw. z art. 62 § 2 kks w zw. z art. 56 § 2 kks w zw. z art. 7 § 1 i 2 kks w zw. z art. 9 § 3 kks poprzez zastosowanie tych przepisów do stanu faktycznego, w którym nie było podstaw do:

- przeprowadzania kontroli podatkowej w latach 2015 i 2016 przy udziale S. M., bowiem osobą reprezentującą w 2015 i 2016 firmę (...) Sp, z o.o. był E. R., o czym organ podatkowy posiadał wiedzę co najmniej z KRS,

• do obowiązku wystawienia przez S. M. jakichkolwiek dokumentów księgowych w 2016 roku - to jest duplikatów faktur z 2014, bowiem organ podatkowy nie miał prawa obligować byłego reprezentanta firmy do wystawiania na skutek kontroli duplikatów faktur na dzień 29 marca 2016 rok,

• rozliczania faktur VAT z 2014 roku, pomimo, iż dokumenty te nie podlegały rozliczeniu przez (...) Sp. z o.o., lecz (...) Sp. z o.o. i T. Ł., z uwagi na stosunek zobowiązaniowy w przedmiocie przeniesienia wierzytelności z umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie z dnia 15 kwietnia 2012 r., zawartej pomiędzy T. Ł. a (...) Sp. z o.o. w postaci dwóch maszyn budowlanych (...) o numerach seryjnych (...) i (...),

a zatem tak ustalony stan faktyczny nie zawiera znamion czynu opisanego w przytoczonych artykułach, ani w żadnym innym przepisie kodeksu karnego skarbowego czy też ustawie z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług;

zasadny

częściowo zasadny

X niezasadny

obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, to jest art. 2 § 2 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k., polegającą na dokonaniu dowolnej, a nie swobodnej, oceny dowodów wbrew zasadom prawidłowego rozumowania i wbrew wskazaniom wiedzy oraz doświadczenia życiowego, poprzez wydanie przez Sąd I instancji orzeczenia skazującego bez dostatecznych dowodów tworzących podstawę faktyczną do poczynienia prawdziwych i pewnych ustaleń co do zasadności zarzucanych oskarżonemu S. M. czynów, przy jednoczesnym naruszeniu podstawowych zasad procesowych, określających reguły dowodzenia sprawstwa i winy, a także niedostrzeżeniu przy wyrokowaniu całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, skutkujących szeregiem nieprawidłowych stwierdzeń oraz ocen, a to jest w szczególności:

a/ niewłaściwym uznaniu przez Sąd I instancji, że z zeznań świadków, a także dowodów z dokumentów, wynika, że S. M. złożył w Urzędzie Skarbowym w J. deklarację VAT - 7 za 1 kwartał 2016 r., w której podał nieprawdę w ten sposób, że odliczył bezpodstawnie podatek naliczony z nierzetelnych duplikatów faktur, podczas gdy brak jest jakichkolwiek dowodów wskazujących na celowy i świadomy fakt ubiegania się o taki zwrot podatku VAT przez oskarżonego czy też (...) Sp. z o.o., to jest w szczególności na podstawie zarówno pierwotnych faktur VAT wystawionych w 2014 r., to jest faktur o nr 02/01/2014 i 03/01/2014, a następnie ich kserokopii duplikatów z 2016 roku, zaś jak wynika z dokumentów w postaci wskazanych faktur oraz dokumentów kontroli w szczególności protokołów oraz e-mail'i ze strony pracowników organu podatkowego (vide k. 162-464 akt sprawy) to sam organ podatkowy w toku swojej kontroli i to w 2015 i 2016 roku, mimo posiadania wiedzy o tym, że:

• pierwotne faktury z 2014 roku nie zostały rozliczone, gdyż stosunek umowny wynikający z przewłaszczenia na zabezpieczenie przez firmę (...) od innej firmy to jest (...) Sp. z o.o. gdzie firma (...) miała prawo do wierzytelności (vide protokół z zeznań świadka T. Ł. przed Sądem Rejonowym w Trzebnicy z 22 grudnia 2021 roku, sygn. akt II Ko 1134/21, vide umowa przeniesienia wierzytelności z 07.01.2013 roku w aktach sprawy),

- oskarżony nie jest uprawiony do reprezentacji (...) Sp. z o.o. z siedzibą w J., z uwagi na fakt, że w skład zarządu tej spółki wchodził jedynie jako uprawniony E. R. i do dnia dzisiejszego sprawujący jedynie tę funkcję to jest w przedmiocie reprezentacji tej spółki,

a mimo to kontrolujący zobligował oskarżonego do przedłożenia duplikatów faktur z 2014 roku i na tej podstawie oczekiwanej przez sam organ korekty podatkowej, przy czym brak jest konkretnych dowodów wskazujących na fakt, że oskarżony swoim zachowaniem miałby umyślnie narazić Skarb Państwa na nienależny zwrot podatku od towarów i usług czy też uszczuplenie Skarbu Państwa na rzecz obcej mu już firmy (...) Sp. z o.o., jednocześnie z przedłożonych do akt dokumentów w szczególności nierozliczonych faktur VAT za roku 2014 roku o nr 02/01/2014 i 03/01/2014 oraz ich spornych kserokopii duplikatów z 2016 roku, wynika jedynie, że stanowią one jedynie dokumenty prywatne;

b/ niewłaściwym przyjęcie przez Sąd I instancji, że S. M. odpowiada za przestępstwa skarbowe jak sprawca, gdyż jako były Prezes zajmował się sprawami gospodarczymi i podatkowymi (...) Sp. z o.o., przy całkowitym pominięciu faktu, że to E. R. działał jako Członek Zarządu uprawniony do jednoosobowej reprezentacji w okresie kontroli organu podatkowego, czyli w latach 2015 i 2016, co jasno wynika i wynikało z wpisów do Krajowego Rejestru Sądowego Spółki (...), a nadto przy pominięciu, że w rzeczywistości to nie firma (...)Sp. z o.o. dokonała sprzedaży towaru w postaci dwóch maszyn budowlanych (...) o numerach seryjnych (...) i (...) na rzecz PPHU (...), która miałaby skutkować koniecznością wystawienia faktur potwierdzających dokonanie sprzedaży i powstanie obowiązku zapłaty podatku VAT, gdyż przedmiotowe maszyny budowlane nigdy nie były własnością (...) Sp. z o.o., należały one bowiem do firmy (...) Sp. z o.o., a nadto wystawienie duplikatów faktur i złożenie deklaracji VAT - 7 zostało narzucone oskarżonemu przez sam Urząd Skarbowy w J. w toku prowadzonego postępowania kontrolnego, co potwierdza nawet sama data wystawienia to jest 29 marca 2016 rok,

c/ braku dokonania przez Sąd I instancji stosownej analizy przedłożonych do akt sprawy faktur i ich duplikatów, jak również kserokopii duplikatów faktur, pomimo faktu, że od samego początku istniały wątpliwości co do prawidłowości wystawianych faktur i ich duplikatów, które mają co prawda tę samą moc wiążącą, ale do akt przedłożono tylko kserokopię duplikatów, co nie może stanowić miarodajnego dowodu w sprawie, w szczególności co do zasadności postawionego zarzutu;

zasadny

częściowo zasadny

X niezasadny

3. obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, to jest art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s., poprzez bezzasadne niedopuszczenie i nieprzeprowadzenie przez Sąd I instancji w pełni uzasadnionych, wnioskowanych w toku postępowania przez obrońcę oskarżonego, dowodów, a to jest:

a/ z przesłuchania w charakterze świadków I. C. i M. M., które pozwoliłyby ustalić potrzebę zobowiązania oskarżonego w trakcie postępowania kontrolnego, prowadzonego przez Urząd Skarbowy w J., do przedstawienia duplikatu faktury między (...) Sp. z o.o. a (...) Sp. z o.o. i konieczności wystawienia deklaracji VAT - 7, a także jednocześnie wykazać, czy rzeczywiście doszło do nierzetelności w zakresie wystawienia duplikatu, jak również ustalić, czy Urząd Skarbowy w J. sprawdzał sytuację prawną nie tylko (...) Sp. z o.o., ale także (...) Sp. z o.o., pod kątem odpowiedzialności organów tych dwóch spółek w trakcie postępowania kontrolnego,

b/ przesłuchania w charakterze świadków osób prowadzących księgowość T. Ł., to jest J. J. (1) i J. J. (2), które pozwoliłyby wykazać, jak zostało rozliczone przez księgowość - w zakresie prowadzonej przez Pana T. Ł. jednoosobowej działalności gospodarczej pod firmą PPHU (...) - przeniesienie wierzytelności z umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie z dnia 15 kwietnia 2012 r., zawartej pomiędzy T. Ł. a (...) Sp. z o.o. w postaci dwóch maszyn budowlanych (...) o numerach seryjnych (...) i (...) oraz ustalić, dlaczego firma wystąpiła z wezwaniem do (...) Sp. z o.o. o wystawienie faktur VAT, a nie do (...) Sp. z o.o., a tym samym wykazać, jak została rozliczona pod kątem podatkowym kwestia cesji wskazanych maszyn, na jakiej podstawie i kto zażądał w toku postępowania kontrolnego, prowadzonego przez Urząd Skarbowy w J., duplikatów tych faktur od (...) Sp. z o.o.,

c/ przesłuchania w charakterze świadka L. Z., które pozwoliłoby ustalić, z jakiego powodu wymagała ona w dniu 19 lipca 2016 r. wystawienia dokumentu duplikatów faktur z 2014 r., to jest faktury nr 02/01/2014 i faktury 03/01/2014, których wystawcą był (...) Sp. z o.o. i faktury te pierwotnie były wystawione w dniu 02 stycznia 2014 r., od samego oskarżonego, który w tamtym czasie nie był prezesem (...) Sp. z o.o,, o czym zresztą informował L. Z., prowadzącą postępowanie kontrolne z upoważnienia Urzędu Skarbowego w J.,

d/ zobowiązania Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Fabrycznej VIII Wydział Gospodarczy do przedłożenia w całości akt sprawy o sygn. VIII GZD 122/12, prowadzonej w przedmiocie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej przez oskarżonego S. M. od 2014 r., w szczególności wniosków z tych akt, załączników w postaci dokumentów do tego wniosku, protokołów rozpraw i orzeczeń z przedmiotowej sprawy, które pozwoliłyby wykazać, że Urząd Skarbowy w J. miał wiedzę co do sytuacji prawnej (...) i jej organów oraz że nie miał prawa obligować S. M. do korekty faktur i złożenia deklaracji podatkowej, a tym samym ustalić, że organ podatkowy przekroczył swoje uprawnienia, mimo posiadanej wiedzy wynikającej z danych z KRS;

zasadny

częściowo zasadny

X niezasadny

obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, to jest art. 193 § 1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s., poprzez nieuzasadnione nieuwzględnienie przez Sąd I instancji wnioskowanych przez obrońcę oskarżonego dowodów w postaci opinii biegłego sądowego z zakresu rachunkowości, która pozwoliłaby na wskazanie prawidłowości podejmowanych czynności w zakresie wystawienia faktur VAT z 2014 r., to jest faktur 02/01/2014 i 03/01/2014, i na tej podstawie wystawienia również duplikatów faktur na zlecenie organu podatkowego w późniejszym okresie czasu, a nadto ocenę, czy okoliczności towarzyszące wystawieniu faktur i ich duplikatów były zgodne z obowiązującymi przepisami i regulacjami, przede wszystkim podatkowymi i rachunkowymi w zakresie podatku VAT oraz czy organ podatkowy miał prawo żądać wystawienia z datą 29 marca 2016 roku duplikatów faktur z lat 2014;

zasadny

częściowo zasadny

X niezasadny

5. obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, to jest art. 201 k.p,k, w zw. z art. 113 § 1 k.k.s., poprzez nieuzasadnione nieuwzględnienie przez Sąd I instancji wniosku obrońcy oskarżonego o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłych lekarzy psychiatrów, pomimo tego, że pozwoliłaby ona na wszechstronną analizę stanu zdrowia oskarżonego, który w okresie objętym zarzutem przebywał pod stałym nadzorem psychiatry i był leczony, ponadto w trakcie leczenia stwierdzono u niego takie zaburzenia stanu psychicznego, które nie pozwalały mu na logiczne, normalne i adekwatne do okoliczności podejmowanie decyzji, co także mogłoby mieć istotny wpływ na stawiane oskarżonemu zarzuty i ocenę jego odpowiedzialności;

zasadny

częściowo zasadny

X niezasadny

6. rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary grzywny w wysokości 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 110 (sto dziesięć) złotych każda, polegającą na nieuwzględnieniu przez Sąd I instancji wszystkich dyrektyw wymiaru i rodzaju kary określonych w art. 53 k.k., art. 58 k.k. oraz art. 37a k.k., nakazujących Sądowi miarkowanie wymiaru kary w oparciu o stopień winy oskarżonego, stopień społecznej szkodliwości czynu, cele zapobiegawcze i wychowawcze, a także warunki osobiste oskarżonego, a w szczególności zaś nieuwzględnianie przy wymiarze kary szczegółowych okoliczności towarzyszących przedmiotowej sprawie.

zasadny

częściowo zasadny

X niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Apelacja adw. A. S. – obrońcy oskarżonego S. M. okazała się o tyle zasadna, że chociaż zarzuty w niej wysłowione nie zasługują na aprobatę, to jednak doprowadziła do uchylenia zaskarżonego wyroku i umorzenia niniejszego postępowania. Rzecz bowiem w tym, że ziściła się ad casu bezwzględna przyczyna odwoławcza statuowana w art. 17§1 pkt. 9 k.p.k. w zw. z art. 439§1 pkt. 9 k.p.k. w zw. art. 113§1 k.k.s., która, co wprost wynika z treści art. 439§1 k.p.k., podlegała uwzględnieniu niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na treść orzeczenia.

Na wstępie rozważań opisać trzeba czynności procesowe, które zrealizowano niniejszej sprawie, a które doprowadziły do tego, że ad casu bezwzględna przyczyna odwoławcza wystąpiła.

Postanowieniem z dnia 24 grudnia 2014r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w J. wszczął pod sygn. akt KS/600/RKS-190/14 dochodzenie karnoskarbowe w sprawie niewystawienia faktur przez firmę (...) Sp. z o.o. w J. dla PPHU (...) w Z. /k. 3/. Na wniosek tego Naczelnika z dnia 24 marca 2015r. o przedłużenie dochodzenia do dnia 23 maja 2015r. Dyrektor Izby Skarbowej we W. postanowieniem z dnia 8 kwietnia 2015r. przedłużył okres trwania tego postępowania przygotowawczego do dnia 22 maja 2015r. /k. 66/. Naczelnik Urzędu Skarbowego w J. wnioskiem z dnia 25 maja 2015r. wystąpił po raz kolejny do Dyrektora Izby Skarbowej we W. o przedłużenie czasu trwania dochodzenia do dnia 24 czerwca 2015r. i postanowieniem z dnia 15 czerwca 2015r. tenże Dyrektor dochodzenie przedłużył do tej daty, a więc na okres 6 miesięcy /k. 81/. Datowanym na 2 lipca 2015r. postanowieniem w sprawie sygn. akt Ko 85/15/kks prokurator Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze działający na wniosek Naczelnika Urzędu Skarbowego w J. z dnia 25 czerwca 2015r. przedłużył okres dochodzenia w niniejszej sprawie do dnia 24 lipca 2015r., a więc na okres przekraczający 6 miesięcy /k. 87/.

W późniejszym okresie, tj. od dnia 23 lipca 2015r. do dnia 19 marca 2019r. dochodzenie to było zawieszone /k. 89, 141/, przy czym następnie począwszy od dnia 28 marca 2019r. kilkukrotnie je przedłużano postanowieniami Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we W. /k. 143, 158/.

Należy zatem w tych okolicznościach procesowych wskazać, że stosownie do brzmienia art. 155§1 i 2 k.k.s. (…) w sprawie o przestępstwo skarbowe, w której prowadził on (finansowy organ postępowania przygotowawczego – dopisek S.O.) dochodzenie objęte nadzorem prokuratora, organ ten, jeżeli nie umarza postępowania, sporządza w ciągu 14 dni od zakończenia dochodzenia (…) akt oskarżenia i przesyła go wraz z aktami prokuratorowi (…); akt oskarżenia zatwierdza i wnosi do sądu prokurator (…).

Przenosząc opisane wyżej uwarunkowania procesowe na grunt zacytowanego unormowania godzi się zauważyć, że gdy w dniu 24 czerwca 2015r. upłynął 6 – miesięczny okres trwania dochodzenia, to Naczelnik Urzędu Skarbowego w J. zobowiązany był na podstawie art. 153§1 zd. 3 k.k.s., według jego brzmienia w tym czasie obowiązującego (do dnia 28 lutego 2017r.), wystąpić właśnie do prokuratora o przedłużenie trwania postępowania przygotowawczego na dalszy okres. Taki wniosek finansowy organ postępowania przygotowawczego faktycznie sformułował i co już podniesiono, prokurator postanowieniem z dnia 2 lipca 2015r. przedłużył okres dochodzenia w sprawie niniejszej do dnia 24 lipca 2015r.

Nie budzi wątpliwości spostrzeżenie, które powszechnie zostało zaaprobowane w judykaturze Sądu Najwyższego, sądów powszechnych oraz piśmiennictwie i które aprobuje również Sąd Okręgowy orzekający w tej sprawie, że przedłużenie przez prokuratora dochodzenia w sprawie o przestępstwo skarbowe prowadzone przez finansowy organ postępowania przygotowawczego, oznacza objęcie tego postępowania karnoskarbowego prokuratorskim nadzorem – uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 28 stycznia 2016r., I KZP 13/15, OSNKW 2016/3/17; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2021r., V KK 350/21, LEX nr 3272222;

postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 listopada 2013r., II AKz 717/13, LEX nr 1488978; P. Kardas, G. Łabuda, T. Razowski, Kodeks karny skarbowy. Komentarz, wyd. III, WKP 2017, teza 16 do art. 155.

Skoro zatem na skutek przedłużenia przez prokuratora dochodzenia w niniejszej sprawie na okres przekraczający 6 miesięcy, objął on swoim nadzorem to postępowanie przygotowawcze, to dalsze procedowanie w tym układzie procesowym statuują zacytowane art. 155§1 i 2 k.k.s., które, najogólniej rzecz ujmując, przewidują, że finansowy organ postępowania przygotowawczego nie jest uprawniony do samodzielnego wniesienia aktu oskarżenia, bowiem obowiązany jest przesyłać sporządzoną skargę zasadniczą wraz z aktami sprawy prokuratorowi, który tenże akt oskarżenia zatwierdza i wnosi do sądu.

W przedmiotowej sprawie akt oskarżenia nie został ani zatwierdzony, ani wniesiony do Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze przez prokuratora, bowiem samodzielnie wniósł go Naczelnik (...)Skarbowego we W. /k. 561-562/.

Na trafność tego zapatrywania nie rzutuje w żadnej mierze to, że z dniem 1 marca 2017r. brzmienie art. 153§1 k.k.s. uległo zasadniczej zmianie. Od tego bowiem czasu postępowanie przygotowawcze, które nie jest prowadzone ani nadzorowane przez prokuratora, podlega przedłużeniu przez organ nadrzędny nad finansowym organem postępowania i to niezależnie od długości jego trwania. Chociaż w niniejszej sprawie dochodzenie było prowadzone aż do dnia 10 września 2919r., a więc także po wejściu w życie wskazanej nowelizacji art. 153§1 k.k.s., to jednak bezsprzecznie przed dniem 1 marca 2017r. zostało poprawnie objęte nadzorem prokuratora, co wszakże nastąpiło w dniu 24 lipca 2015r. Z uwagi zatem na to, że konieczność przedłużenia niniejszego dochodzenia na okres przekraczający 6 miesięcy powstała przed dniem 1 marca 2017r., to podlegało ono od tego momentu prokuratorskiemu nadzorowi i z tego powodu skarga zasadnicza powinna zostać przez niego zatwierdzona i to on miał wyłączną prerogatywę jej wniesienia do sądu. Nie rozwijając tej oczywistej co do konsekwencji procesowych problematyki, należy poprzestać na odwołaniu się do nawiązującego do niej postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 12 listopada 2020r., II KK 399/19, LEX nr 3215896.

Z uwagi na treść art. 439§2 k.p.k. pokrótce należy również odnieść się do zarzutów wysłowionych w środku odwoławczym wywiedzionym przez adw. A. S., celem stwierdzenia czy w świetle zgromadzonego materiału dowodowego nie powinno zapaść już na tym etapie postępowania orzeczenie dla oskarżonego S. M. korzystniejsze od kasatoryjnego, a to zmieniające zaskarżony wyrok przez uniewinnienie go od popełnienia zarzuconego mu przestępstwa skarbowego. Takie orzeczenie nie mogłoby jednak zapaść nawet w kontekście podniesionych zarzutów apelacji.

Adw. A. S., najogólniej rzecz ujmując, zarzuciła Sądowi Rejonowemu naruszenie podczas procedowania szeregu przepisów karnoprocesowych, wskazując, że na skutek tych uchybień poczynione zostały wadliwe ustalenia faktyczne, w oparciu o które stwierdzono, że S. M. zrealizował znamiona ustawowe przypisanego mu przestępstwa skarbowego. To zaś oznacza, że chociaż skarżąca w rzeczywistości we wniesionej apelacji zakwestionowała ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy, co do sprawstwa oskarżonego w odniesieniu do przypisanego mu czynu zabronionego, to jednocześnie wadliwie w zarzucie wysłowionym w pkt. 1 apelacji zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła, że naruszało prawo materialne przez wadliwą subsumpcję tychże ustalonych faktów. Skoro bowiem apelująca zakwestionowała ustalenia faktyczne, które taką subsumpcję umożliwiły, toteż nie powinna była jednocześnie podnosić zarzutu wadliwości tego orzeczenia w zakresie zastosowanej w nim wykładni norm prawa karnego materialnego. Rzecz bowiem w tym, że obraza prawa materialnego może mieć miejsce wtedy, gdy do niekwestionowanego stanu faktycznego nie zastosowano właściwego przepisu prawa materialnego. Naruszenie prawa materialnego nie zachodzi zatem wówczas, gdy wadliwość zaskarżonego orzeczenia w zakresie subsumpcji stanowi konsekwencję poczynienia błędnych ustaleń faktycznych lub naruszenia przepisów prawa procesowego - postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2021r., IV KK 85/21, LEX nr 3159943.

Odnosząc się do tak zinterpretowanych zarzutów apelacyjnych wskazać należy, że wymowa zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie pozwala na zaaprobowanie wnioskowania ad. A. S., że Sąd Rejonowy naruszył wskazane w apelacji przepisy prawa procesowego. Rzecz bowiem w tym, że korektą deklaracji dla podatku od towarów i usług VAT-7K złożoną w Urzędzie Skarbowym w J. w dniu 29 marca 2016r. przez reprezentującego (...) Sp. z o.o. w J. jako członek zarządu S. M., to nie kto inny, jak właśnie oskarżony określił wysokość podatków tej osoby prawnej za I kwartał 2014r. /k. 93/, a wynikających z dostawy T. Ł. maszyn budowlanych o łącznej wartości 318.000zł, a więc według ich wycen sporządzonych na zlecenie tego ostatniego /k. 42-47, 48-53/. Tym samym Spółka ta działając za pośrednictwem S. M. uznała, że z powodu dostawy tych maszyn T. Ł. zobowiązana była odprowadzić podatek VAT w wysokości wskazanej w tej korekcie.

Tymczasem niespełna miesiąc później, a mianowicie w dniu 25 kwietnia 2016r. Spółka ta, która w dalszym ciągu była reprezentowana przez S. M., złożyła korektę deklaracji VAT za I kwartał 2016r., w której wykazała nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do zwrotu w kwocie 129.087zł za zakupy wskazanych wyżej maszyn budowlanych za kwotę 628.862zł i czyniąc to w oparciu o dwa duplikaty faktur wystawionych przez sprzedawcę, tj. (...) Sp. z o.o. we W. z datami sprzedaży dnia 2 stycznia 2014r. oraz z dnia 31 stycznia 2014r. /k. 443-444/. W dniu 25 maja 2016r. to właśnie S. M. działający jako reprezentant (...) Sp. z o.o. w J. wystąpił z pismem do Naczelnika Urzędu Skarbowego w J. o zaliczenie tej nadwyżki w podatku na poczet zaległości podatkowych VAT tejże osoby prawnej /k. 582/. To zaś oznacza, że skoro w tej datowanej na 25 kwietnia 2016r. korekcie wartość tych maszyn budowlanych zupełnie bezpodstawnie określona została na pułapie dwukrotnie wyższym względem ich wartości wskazanych w korekcie złożonej w dniu 29 marca 2016r., jak i że decyzję co do rozporządzenia nadwyżką podatkową w imieniu tej osoby prawnej podjął oskarżony, to jako oczywisty jawi się fakt, że to jego obciążały nieprawidłowości podatkowe związane ze złożeniem tejże ostatniej korekty.

Odnosząc się natomiast do argumentacji apelującej wskazującej na konsekwencje orzeczenia wobec S. M. postanowieniem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 10 grudnia 2015r. w sprawie sygn. akt X Ga 422/14 zakazu pełnienia funkcji m.in. reprezentanta w spółce handlowej (…) na okres 8 lat, wskazać trzeba, że wbrew temu zakazowi oskarżony bezsprzecznie w 2016r. reprezentował (...) Sp. z o.o. w J. jako jej członek zarządu, a więc właśnie jako reprezentant. To zaś oznacza, że skoro wbrew temu orzeczeniu w okresie, w którym powstały relewantne z punku widzenia jego odpowiedzialności karnoskarbowej zobowiązania podatkowe, oskarżony pełnił funkcję, której sprawowania mu zakazano i w związku z jej pełnieniem zrealizował znamiona ustawowe zarzuconego mu przestępstwa skarbowego, to nie może w niniejszym postępowaniu powoływać się na okoliczność, że nie mógł w tymże czasie pełnić owej funkcji z uwagi na obowiązujący go zakaz – wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G. z dnia 7 stycznia 2016r., I SA/Gd 432/15, LEX nr 1984762. Powoływanie się zatem przez skarżącą na to, że oskarżony nie będąc uprawniony do reprezentowania tej osoby prawnej z uwagi na orzeczony wobec niego stosowny zakaz, nie powinien jednocześnie ponosić odpowiedzialności karnoskarbowej z tytułu występowania w tym charakterze, ocenić należy jako całkowicie nieuzasadnione.

Wniosek

uchylenie zaskarżonego wyroku oraz przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania z uwagi na wskazane uchybienia;

zasadny

X częściowo zasadny

niezasadny

ewentualnie zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego.

zasadny

częściowo zasadny

X niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Mając na względzie powyższe rozważania brak było podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzuconego mu przestępstwa skarbowego. Zasadne okazało się natomiast postulowane przez skarżącą uchylenie zaskarżonego wyroku, przy czym sprawa nie podlegała przekazaniu Sądowi I instancji, lecz umorzeniu.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Sąd Odwoławczy z urzędu dopatrzył się wystąpienia w okolicznościach niniejszej sprawy bezwzględnej przyczyny odwoławczej opisanej w art. 439§1 pkt. 9 k.p.k. w zw. z art. 113§1 k.k.s.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

Powody uwzględnienia tej okoliczności zostały już opisane.

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1

X art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Wobec wystąpienia w okolicznościach niniejszej sprawy bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439§1 pkt 9 k.p.k. w zw. art. 113§1 k.k.s., konieczne okazało się uchylenie zaskarżonego wyroku i jednoczesne umorzenie postępowania na podstawie art. 17§1 pkt. 9 k.p.k. w zw. z art. 113§1 k.k.s. Mając również na względzie przestawione przez Sąd Odwoławczy stanowisko nawiązujące do zgłoszonych w apelacji zarzutów, brak było podstaw do orzekania reformatoryjnego w przedmiocie uniewinnienia oskarżonego od popełnienia zarzuconego mu występku skarbowego.

2.1

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1

Konieczność umorzenia postępowania

X art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

Jak wyżej.

4.1

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

--------------

---------------------------------------------------------------------------------------

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

Z uwagi na to, że zaskarżony wyrok został uchylony, zaś postepowanie przeciwko oskarżonemu S. M. umorzono, to w tej sytuacji procesowej, zgodnie z art. 632 pkt. 2 k.p.k. w zw. z art. 113§1 k.k.s., kosztami sądowymi obciążono Skarb Państwa. Stosownie zaś do brzmienia art. 632 pkt. 2 k.p.k. w zw. z art. 616§1 pkt. 2 k.p.k. w zw. z art. 113§1 k.k.s. zasądzono ponadto od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonego kwotę 2.184zł tytułem poniesionych przez niego kosztów obrony w postępowaniu pierwszoinstancyjnym oraz dalsze 840zł tytułem tych kosztów, które poniósł z tego tytułu w postępowaniu odwoławczym.

Wskazać w tym kontekście należy, że wniosek adw. A. S. złożony w głosach stron na rozprawie przed Sądem meriti, a postulujący zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz S. M. kwoty 6.500zł tytułem poniesionych przez niego kosztów ustanowienia obrońcy w postępowaniu pierwszoinstancyjnym /k. 775/, który został poparty umową o zastępstwie prawnym łączącą oskarżonego z apelującą, nie wiązał sądu orzekającego.

Rzecz bowiem w tym, że w treści art. 16 ust. 1 - 3 ustawy z dnia 26 maja 1982r. prawo o adwokaturze normodawca zastrzegł, iż opłaty za czynności adwokackie ustala umowa z klientem (art. 16 ust. 1); Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Adwokackiej i Krajowej Rady Radców Prawnych, określi, w drodze rozporządzenia, wysokość opłat za czynności adwokackie przed organami wymiaru sprawiedliwości, stanowiących podstawę do zasądzenia przez sądy kosztów zastępstwa prawnego i kosztów adwokackich, mając na względzie, że ustalenie opłaty wyższej niż stawka minimalna, o której mowa w ust. 3, lecz nieprzekraczającej sześciokrotności tej stawki, może być uzasadnione rodzajem i zawiłością sprawy oraz niezbędnym nakładem pracy adwokata (art. 16 ust. 2); Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Adwokackiej i Krajowej Rady Radców Prawnych, określi, w drodze rozporządzenia, stawki minimalne za czynności adwokackie, o których mowa w ust. 1, mając na względzie rodzaj i zawiłość sprawy oraz wymagany nakład pracy adwokata (art. 16 ust. 3).

W kontekście treści zacytowanych unormowań jako oczywisty jawi się zatem fakt, że, z jednej strony, wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika określa łącząca go z klientem umowa, a więc, że mogą oni określić sumę tego wynagrodzenia w ramach szerokiej autonomii służącej podmiotom stosunków cywilnoprawnych. Z drugiej jednakże strony, organy wymiaru sprawiedliwości orzekając w przedmiocie opłat za czynności adwokackie nie są związane wysokością ustalonego przez adwokata i klienta wynagrodzenia tego pierwszego za świadczoną pomoc prawną, bowiem wysokość tych opłat została poddana reglamentacji, którą, w odniesieniu do adwokatów, statuowano w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie – postanowienie 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2011r., I KZP 1/11, OSNKW 2011/5/38; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2009r., I KZP 1/09, OSNKW 2009/12/101; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2007r., III CZP 95/06, OSNC 2007/12/179.

Wskazać zatem należy, że w ramach delegacji ustawowej opisanej w art. 16 ust. 2 i 3 ustawy prawo o adwokaturze, w § 15 ust. 1 i 3 powołanego rozporządzenia statuowano, że opłaty stanowiące podstawę zasądzania kosztów zastępstwa prawnego i kosztów adwokackich ustala się z uwzględnieniem stawek minimalnych określonych w rozdziałach 2-4 (§15 ust. 1), jak i że opłatę w sprawach wymagających przeprowadzenia rozprawy ustala się w wysokości przewyższającej stawkę minimalną, która nie może przekroczyć sześciokrotności tej stawki, ani wartości przedmiotu sprawy, jeśli uzasadnia to niezbędny nakład pracy adwokata, w szczególności poświęcony czas na przygotowanie się do prowadzenia sprawy, liczba stawiennictw w sądzie, w tym na rozprawach i posiedzeniach, czynności podjęte w sprawie, w tym czynności podjęte w celu polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu; wartość przedmiotu sprawy; wkład pracy adwokata w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jak również do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia istotnych zagadnień prawnych budzących wątpliwości w orzecznictwie i doktrynie; rodzaj i zawiłość sprawy, w szczególności tryb i czas prowadzenia sprawy, obszerność zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego lub biegłych sądowych, dowodu z zeznań świadków, dowodu z dokumentów, o znacznym stopniu skomplikowania i obszerności.

W okolicznościach niniejszej sprawy zasądzeniu na rzecz S. M. podlegały stawki minimalne przewidziane w rozporządzeniu z dnia 22 października 2015r. za reprezentowanie go w postępowaniach pierwszoinstancyjnym i odwoławczym przez adw. A. S.. Dość stwierdzić, że obrońca oskarżonego nie dostrzegła, że w sprawie wystąpiła bezwzględna przyczyna odwoławcza, która niweczyła niniejszy proces.

PODPIS