Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 listopada 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że M. K. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od 27 lipca 2020 r. do 18 maja 2022 r. jako osoba współpracująca z płatnikiem składek - J. K. (1) prowadzącym działalność pod firmą (...) i z tego tytułu miesięczne podstawy wymiaru składek wynoszą:

a) na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne tj. emerytalne, rentowe i wypadkowe za miesiące:

- od 27 lipca 2020 r. do 31 lipca 2020 r. - 505,84 zł,

- od sierpnia 2020 r. do grudnia 2020 r. - 3136,20 zł,

- od stycznia 2021 r. do grudnia 2021 r. - 3155,40 zł,

- od stycznia 2022 r. do kwietnia 2022 r. - 3553,20 zł,

- od 1 maja 2022 r. do 18 maja 2022 r. - 2063,15 zł.

b) na ubezpieczenie zdrowotne za miesiące:

- od lipca 2020 r. do grudnia 2020 r. - 4026,01 zł,

- od stycznia 2021 r. do grudnia 2021 r. - 4242,38 zł,

- od stycznia 2022 r. do maja 2022 r. - 6221,04 zł.

c) na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy za miesiące:

- od 27 lipca 2020 r. do 31 lipca 2020 r. - 505,84 zł,

- od sierpnia 2020 r. do grudnia 2020 r. - 3136,20 zł,

- od stycznia 2021 r. do grudnia 2021 r. - 3155,40 zł,

- od stycznia 2022 r. do kwietnia 2022 r. - 3553,20 zł,

- od 1 maja 2022 r. do 18 maja 2022 r. - 2063,15 zł.

d) na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za miesiące:

- od 27 lipca 2020 r. do 31 lipca 2020 r. - 505,84 zł,

- od sierpnia 2020 r. do grudnia 2020 r. - 3136,20 zł,

- od stycznia 2021 r. do grudnia 2021 r. - 3155,40 zł,

- od stycznia 2022 r. do kwietnia 2022 r. - 3553,20 zł,

- od 1 maja 2022 r. do 18 maja 2022 r. - 2063,15 zł.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że po przeanalizowaniu dokumentów zaewidencjonowanych w systemie informatycznym ZUS, ustalono, że M. K. spełniała kryteria określone w art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, co oznacza, że od 27 lipca 2020 r. do 18 maja 2022 r. powinna podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako osoba współpracująca.

(decyzja – k. 31 verte – 34 teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 6 kwietnia 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że M. K.:

- nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu - 17 marca 2020 r.

- podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od 18 marca 2020 r. do 26 lipca 2020 r.

jako osoba współpracująca z płatnikiem składek - J. K. (1) prowadzącym działalność pod firmą (...): (...) i z tego tytułu miesięczne podstawy wymiaru składek wynoszą:

a) na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne tj. emerytalne, rentowe i wypadkowe za miesiące:

- od 18 marca 2020 r. do 31 marca 2020 r. - 1416,35 zł,

- od maja 2020 r. do czerwca 2020 r. - 3136,20 zł,

- od 1 lipca 2020 r. do 26 lipca 2020 r. - 2630,36 zł.

b) na ubezpieczenie zdrowotne za miesiące:

- od marca 2020 r. do lipca 2020 r. - 4026,01 zł.

c) na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy za miesiące:

- od 18 marca 2020 r. do 31 marca 2020 r. - (...),3 5 zł,

- od maja 2020 r. do czerwca 2020 r. - 3136,20 zł.

- od 1 lipca 2020 r. do 26 lipca 2020 r. - 2630.36 zł.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, po przeanalizowaniu dokumentów zaewidencjonowanych w systemie informatycznym ZUS oraz dokumentów przekazanych podczas postępowania sądowego zakończonego wydaniem przez Sąd Okręgowy w Lodzi wyroku z 24 maja 2022 r. w sprawie o sygn. akt VIII U 1089/21, że M. K. spełniała kryteria określone w art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, co oznacza, że od 18 marca 2020, tj. dzień po ustaniu tytułu do ubezpieczeń - "osoba pobierająca zasiłek macierzyński" do 26 lipca 2020 r. powinna podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako osoba współpracująca.

(decyzja – k. 30-34 teczka II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

M. K. reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika wniosła odwołania od obu powyższych decyzji.

Zaskarżonej decyzji z dnia 10 listopada 2022 r. zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

1)  art. 6 ust 1 pkt 5 w zw. z art. 11 ust. 2 w zw. z art. 12 ust. 1 w zw. z art. 13 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa) w zw. z art. 81 ust. i świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych poprzez ich błędne zastosowanie, a wskutek tego przyjęcie, że Ubezpieczona jest osobą współpracującą przy pozarolniczej działalności gospodarczej Zainteresowanego od dnia 27 lipca 2020 r. i z tego tytułu podlega tylko obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, podczas gdy Ubezpieczona od tej daty podlegała ubezpieczeniom społecznym (wszystkim jego rodzajom) w związku z dokonaniem zgłoszenia do ubezpieczeń z kodem właściwym dla pracownika 0110 XX;

2)  art. 14 ust. 1 ustawy systemowej poprzez jego niezastosowanie, a wskutek tego przyjęcie, iż Ubezpieczona nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z uwagi na brak zgłoszenia z kodem właściwym dla osoby współpracujące podczas gdy zgłoszenie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego zostało dokonane co prawda z błędnym kodem, jednakże zostało dokonane i wola tego ubezpieczenia została wyraźnie wskazana, a na dodatek Ubezpieczona opłacała składki na to ubezpieczenie.

Wobec powyższego wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że w spornym okresie od dnia 27 lipca 2020 roku podlega także dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu jako osoba współpracująca przy pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej przez J. K. (1), ewentualnie, że nie podlega ubezpieczeniom społecznym jako osoba współpracująca od dnia 1 grudnia 2020 roku.

Decyzji z dnia 6 kwietnia 2023 r. zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 14 ust. 1 ustawy systemowej poprzez jego niezastosowanie, a wskutek tego przyjęcie, iż nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z uwagi na brak zgłoszenia z kodem właściwym dla osoby współpracującej, podczas gdy nie mogła złożyć wniosku o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym z uwagi na ustalenie objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi przez organ rentowy.

Mając na uwadze powyższe wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że podlegała w spornym okresie od 18 marca do 26 lipca 2020 r. także dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu jako osoba współpracująca przy pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej przez swego męża, ewentualnie, że nie podlega ubezpieczeniom społecznym jako osoba współpracująca od dnia 1 grudnia 2020 r.

(odwołanie – k. 3-7 verte, odwołanie – k. 3-10 w aktach sprawy o sygn. akt VIII U 959/23 załączonych do sprawy)

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalanie. (odpowiedzi na odwołania – k. 20-20 verte, k. 12-15 verte w aktach sprawy o sygn. akt VIII U 959/23 załączonych do sprawy)

Na rozprawie w dniu 13 czerwca 2023 roku pełnomocnik wnioskodawczyni sprecyzował, że wnosi o zmianę zaskarżonej decyzji ZUS z dnia 10 listopada 2022 roku poprzez stwierdzenie, że w okresie od 28 lipca 2020 roku do momentu zakończenia prowadzenia działalności gospodarczej przez J. K. (1) wnioskodawczyni podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, ewentualnie o stwierdzenie, że wnioskodawczyni nie podlegała ubezpieczeniu społecznemu w tym okresie jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą działalność gospodarczą. (stanowisko procesowe- rozprawa z dnia 13 czerwca 2023 roku e-protokół (...):07:42 – 00:10:27 – płyta CD – k. 57)

Postanowieniem z dnia 13 czerwca 2023 roku Sąd połączył sprawy obu odwołań do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia. (postanowienie – k. 17 w aktach sprawy o sygn. akt VIII U 959/23 załączonych do sprawy)

Na rozprawie w dniu 27 lipca 2023 roku pełnomocnik wnioskodawczyni sprecyzował stanowisko, wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji ZUS z dnia 6 kwietnia 2023 r. poprzez stwierdzenie, że w okresie od 18 marca 2020 r. do 26 lipca 2020 r. wnioskodawczyni nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu jako osoba współpracująca z płatnikiem składek - J. K. (1) prowadzącym działalność pod firmą (...). Podtrzymał odwołanie od decyzji z dnia 10 listopada 2022 r. (stanowisko procesowe- rozprawa z dnia 27 lipca 2023 roku e-protokół (...):01:54 – 00:04:32 – płyta CD – k. 69)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. K. ukończyła studia licencjackie na U. (...) w Ł., Wydziale Nauk o Zdrowiu, na kierunku dietetyka oraz studia magisterskie na U. (...) im. K. M. w P., Wydziale Lekarskim II, na kierunku dietetyka. Ma doświadczenie zawodowe na stanowisku dietetyka, m.in. w firmie (...) oraz na stanowisku dietetyka w żywieniu zbiorowym w firmach (...)". W okresie od 20 marca 2019 r. do 17 marca 2020r. ubezpieczona była zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jako osoba pobierająca zasiłek macierzyński. (okoliczność bezsporna)

Płatnik J. K. (1), z wykształcenia kucharz, od 4 listopada 2019 r. prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...), przedmiotem której było przygotowywanie i dostarczanie żywności dla odbiorców zewnętrznych. Początkowo firma miała niewielu klientów, stopniowo rozwijała się na całą Polskę poszerzając katalog dostępnych diet. (wypis z (...) k. 10 akt sprawy o sygn. VIII U 1089/21 załączonych do sprawy, k. 10-11 teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego, zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 27 lipca 2023 roku e-protokół (...):23:02 – 00:34:13– płyta CD – k. 69 )

J. K. (1) jest mężem wnioskodawczyni. Małżonkowie pozostają ze sobą we wspólności majątkowej. Od 2015 r. razem zamieszkują i prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. (okoliczność bezsporna, przesłuchanie wnioskodawczyni złożone na rozprawie w dniu 27 lipca 2023 roku e-protokół (...):23:02 – 00:34:13– płyta CD – k. 69, informacje zawarte na kartach – k. 185-189 verte akt sprawy o sygn. VIII U 1089/21 załączonych do niniejszej sprawy)

M. K. została zgłoszona przez J. K. (1) do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego od 27 lipca 2020 r. z kodem tytułu ubezpieczenia - pracownik. Dokument zgłoszeniowy został przekazany do ZUS 29 lipca 2020 r. Zawierając umowę o pracę strony nie zastanawiały się nad poprawnością stworzonego tytułu ubezpieczenia (informacje zawarte na kartach – k. 185-189 verte akt sprawy o sygn. VIII U 1089/21 załączonych do niniejszej sprawy)

W dniu 18 lutego 2021 r. organ rentowy wydał decyzję nr (...), w której stwierdził, że wnioskodawczyni nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako pracownik u płatnika składek J. K. (1) od 27 lipca 2020r. M. K. odwołała się od powyższej decyzji. (decyzja – k. 129-133 teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego, odwołanie – k. 3-8, informacje zawarte na kartach – k. 185-189 verte akt sprawy o sygn. VIII U 1089/21 załączonych do niniejszej sprawy)

W toku sprawy sądowej wywołanej odwołaniem od powyższej decyzji, we wniosku z dnia 13 stycznia 2022 r., złożonym do organu rentowego ubezpieczona ubiegała się o wyjaśnienie, czy jest osobą współpracującą przy pozarolniczej działalności gospodarczej zainteresowanego. (okoliczność bezsporna)

Wyrokiem z dnia 24 maja 2022 r. w sprawie o sygn. akt VIII U 1089/21 Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił odwołanie skarżącej. Niniejsze orzeczenie stało się prawomocne od dnia 2 sierpnia 2022 r. (wyrok – k. 327 akt sprawy o sygn. VIII U 1089/21 załączonych do niniejszej sprawy)

W dniu 25 maja 2022 r. do ZUS wpłynął druk (...) wyrejestrowujący wnioskodawczynię z ubezpieczeń u płatnika składek – J. K. (1) z datą 19 maja 2022 r. (okoliczność bezsporna)

M. K. była upoważniona do podpisywania dokumentów firmowych. Była ustanowiona jako pełnomocnik płatnika w (...) od samego początku działalności. (przesłuchanie wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 27 lipca 2023 roku e-protokół (...):23:02 – 00:34:13– płyta CD – k. 69)

Od chwili rozpoczęcia działalności przez płatnika składek do 27 lipca 2020 r. skarżąca sporadycznie pomagała mu w prowadzeniu tej działalności, obsługując F., rozmawiając za jego pośrednictwem z klientami i kontrahentami. Nie tworzyła menu, jego ustalaniem zajmował się najpierw J. K. (1), a później od marca – kwietnia 2020 roku specjalnie zatrudniona w tym celu na umowę zlecenia osoba – dietetyk A. A.. (przesłuchanie wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 27 lipca 2023 roku e-protokół (...):11:57 – 00:23:02 – płyta CD – k. 69, przesłuchanie płatnika J. K. (1) na rozprawie w dniu 27 lipca 2023 roku e-protokół (...):34:13 – 00:40:09 – płyta CD – k. 69)

Na okres od 11 lutego 2021r. do 31 marca 2021r. płatnik zawarł z J. K. (2) umowę zlecenia, a następnie umowę o pracę na czas określony od 14 kwietnia 2021r. do 14 lipca 2021r., na podstawie której osoba ta wykonywała na rzecz J. K. (1) pracę na stanowisku dietetyka, w pełnym wymiarze czasu pracy, za wynagrodzeniem 4.413,94 zł brutto.

Wnioskodawczyni pozostawała w kontakcie z tą osobą, lecz nie nadzorowała jej pracy. (wyjaśnienia – k. 87, umowa o pracę – k. 88, umowa zlecenia – k. 89, informacja o warunkach zatrudnienia – k. 90, przesłuchanie wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 27 lipca 2023 roku e-protokół (...):11:57 – 00:23:02 – płyta CD – k. 69)

Dopiero od 27 lipca 2020 r. wnioskodawczyni wykonywała czynności dietetyczki w firmie swojego męża - tworzyła menu, zajmowała się także obsługą zamówień, sprawdzała czy zamówienia zostały opłacone, drukowała raporty dla kuchni, zawierające przepisy oraz wszystkie składniki niezbędne do stworzenia dania, tworzyła raport wykluczenia ze wskazaniem, która dieta ma mieć jakie wykluczenia, raporty gramatur ze wskazaniem ile posiłków konkretnej kaloryczności musi zostać spakowanych. Zajmowała się także fakturami oraz drukowaniem etykiet na torby i opakowania z daniami. (przykładowe jadłospisy – k. 19-27, informacje zawarte na kartach – k. 185-189 verte akt sprawy o sygn. VIII U 1089/21 załączonych do niniejszej sprawy, k. 28- 83 teczka I załączonych do sprawy akt organu rentowego, zeznania wnioskodawczyni na rozprawie w dniu 27 lipca 2023 roku e-protokół (...):11:57 – 00:19:47 – płyta CD – k. 69)

P. Ż. – pracownik firmy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, współpracującej z firmą (...) kontaktowała się w wnioskodawczynią w sprawach marketingowych. Obie do września 2020 roku przygotowywały treści postów, kampanie dla social mediów, następnie firma męża wnioskodawczyni (...) zakończyła współpracę ze (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Wnioskodawczyni prowadziła korespondencję z P. Ż. telefonicznie, za pomocą social mediów, portali internetowych (aplikacji M.), a także z osobą obsługującą firmowe konto na F., w dniach: 17 marca 2020 r.; 21 maja 2020 r.; 1 czerwca 2020 r.; 4 czerwca 2020 r.; 15 czerwca 2020 r.; 19 czerwca 2020 r.; 22 czerwca 2020 r.; 23 czerwca 2020 r.; 6 lipca 2020 r.; 9 lipca 2020 r.; 10 lipca 2020 r.; 14 lipca 2020 r.; 30 lipca 2020 r.; 31 lipca 2020 r.; 4 sierpnia 2020 r.; 19 sierpnia 2020 r.; 23 sierpnia 2020 r.; 25 sierpnia 2020 r.; 31 sierpnia 2020 r.; 6 września 2020 r. i 14 września 2020 r. (umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych - k. 256, k. 261, wydruk korespondencji M. – k. 327, k. 331-341, k. 431-434 akt sprawy o sygn. VIII U 1089/21 załączonych do niniejszej sprawy, umowa prowadzenia strony z dnia 03.03.2020 r. – k. 135-137, faktura – k. 134, wydruki korespondencji – k. 133, k. 138-142, (zeznania świadka P. Ż. na rozprawie w dniu 14 grudnia 2023 roku e-protokół (...):06:53 – 00:21:11 – płyta CD – k. 122)

W okresie od 27 lipca 2020 roku wnioskodawczyni zawoziła także dokumenty do biura księgowego, rozmawiała przez telefon z prowadzącą księgowość płatnika - M. Z. o sprawach firmowych. (informacje zawarte na kartach – k. 185-189 verte akt sprawy o sygn. VIII U 1089/21 załączonych do niniejszej sprawy)

Ubezpieczona od dnia 29 października 2020 roku stała się niezdolna do pracy z powodu choroby przypadającej w okresie ciąży. Niezdolność trwała do dnia porodu. (informacje zawarte na kartach – k. 185-189 verte akt sprawy o sygn. VIII U 1089/21 załączonych do niniejszej sprawy)

Z tytułu prowadzonej działalności płatnik osiągnął:

- w styczniu 2020 – dochód 1511,61 zł

- w lutym 2020 r. – dochód 519 zł,

- w marcu 2020 r. – dochód 12 943,27 zł

-w kwietniu 2020r. -dochód 7697,17 zł

- w maju 2020 r. – dochód 22 333,95 zł

- w czerwcu 2020 r. – stratę -5 347,74 zł

- w lipcu 2020r. – dochód 28 357,44 zł,

- w sierpniu 2020r. – dochód 10 315,44, zł

- we wrześniu 2020 r.- dochód (...),74, zł

- w październiku 2020r. stratę -8 666,70 zł

- w listopadzie 2020r. stratę -3 501,67 zł

- w grudniu 2020 stratę – 16 423,41 zł

- w styczniu 2021 – dochód 24 495,16 zł

- w lutym 2021 r. – stratę - 16985,58 zł,

- w marcu 2021 r. – dochód 2 564,74 zł

(bilans firmy – k. 31-33, k. 49-55 verte, ksero podatkowa księga przychodów i rozchodów za 2019 k. 46-47 akt sprawy o sygn. VIII U 1089/21 załączonych do niniejszej sprawy)

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na dokumentach znajdujących się w aktach organu rentowego, załączonych przez wnioskodawczynię, a także - wobec braku sprzeciwu którejkolwiek ze stron - na materiałach, które zostały powołane w opisie stanu faktycznego, zebranych w sprawie VIII U 1089/21 prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Łodzi dot. kwestii ustalenia podlegania przez wnioskodawczynię obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 27 lipca 2020 r. jako pracownika u płatnika składek J. K. (1).

Wskazać trzeba, że przepis art. 235 k.p.c. statuuje jedną z podstawowych zasad procesu cywilnego, a mianowicie zasadę bezpośredniości. Zgodnie z tą zasadą postępowanie dowodowe powinno się toczyć przed sądem orzekającym (vide: wyroki SN z 28 września 1971r. II CR 384/71, z 29 marca 1973r. II CR 75/73, uzasadnienie wyroku SN z 20 sierpnia 2001r. I PKN 571/00).

Wyłącznie bezpośredni kontakt sądu orzekającego z podmiotami biorącymi udział w postępowaniu oraz rzeczowymi środkami dowodowymi zapewnia temu organowi możliwość poczynienia odpowiednich spostrzeżeń, istotnych dla oceny wiarygodności i mocy dowodów. Dokonanie przez sąd ustaleń faktycznych na podstawie dowodów, które nie zostały w formalny sposób dopuszczone i przeprowadzone na rozprawie, narusza ogólne reguły postępowania dowodowego w zakresie bezpośredniości, jawności, równości stron i kontradyktoryjności (uzasadnienie wyroku SN z dnia 20 sierpnia 2001r. I PKN 571/00).

Odstępstwa od tej ogólnej reguły przewidziane w wymienionym przepisie (a odnoszące się wyłącznie do przeprowadzenia poszczególnych środków dowodowych w ramach pomocy sądowej) nie podlegają wykładni rozszerzającej. Przepisy regulujące sądowe postępowanie dowodowe (art. 235-243 k.p.c.) mają charakter norm bezwzględnie obowiązujących. Zasada bezpośredniości odnosi się do postępowania dowodowego i można wyróżnić jej dwa aspekty. Pierwszy nakazuje sądowi korzystanie z dowodów pierwotnych, a z dowodów pochodnych dopiero wtedy, gdy nie ma pierwotnych. Drugi aspekt odnosi się do bezpośredniości postępowania dowodowego przed sądem rozpoznającym sprawę. Sąd powinien osobiście „zetknąć” się z dowodami. W przepisach k.p.c. oba aspekty zostały uwzględnione i przyjęte jako reguły, ale niemające charakteru absolutnego, ponieważ ustawa nie zabrania korzystania z dowodów pośrednich. Zasada bezpośredniości nie ma charakteru bezwzględnego, ale dopuszczalne odstępstwa od niej muszą uwzględniać przede wszystkim charakter i rodzaj dowodu (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 22 stycznia 2002r. V CKN 508/00).

Postępowanie dowodowe jest częścią rozprawy (art. 210, 211, 212 k.p.c.) i odbywa się przed sądem orzekającym, a także w zakresie określonym w przepisach przed sądem drugiej instancji (art. 382 i 391 k.p.c.). Tylko dowody przeprowadzone zgodnie z regułami postępowania dowodowego mogą być uwzględnione przy dokonywaniu ustaleń, oceny materiału sprawy i dowodów. Dokonanie ustaleń faktycznych na podstawie dowodów, które nie zostały w sposób formalny dopuszczone i przeprowadzone na rozprawie narusza ogólne reguły postępowania dowodowego w zakresie bezpośredniości, jawności, równości stron i kontradyktoryjności (vide: wyroki SN z dnia 13 listopada 2003r. IV CK 212/02, z dnia 20 sierpnia 2001r. I PKN 571/00, z dnia 23 czerwca 1999r. II UKN 9/99, z 3 lutego 1997r. I CKN 60/96).

Zasada bezpośredniości pozwala na przeprowadzenie dowodu z dokumentów, które znajdują się w aktach innej sprawy z tym, że dowód taki powinien polegać na wskazaniu treści poszczególnych dokumentów, a nie akt całej sprawy, ponieważ art. 244 k.p.c. przewiduje tylko dowód z dokumentów, a nie dowód z akt innej sprawy. Sąd musi przeprowadzić ten dowód w taki sposób, aby strony mogły odnieść się do treści każdego z dokumentów i zgłosić stosowne wnioski ( por. wyroki SN z dnia 13 listopada 2003r. IV CK 212/02 oraz z dnia 30 maja 2008r. III CSK 344/07)

Sąd rozpoznający przedmiotową sprawę na rozprawie w dniu 27 lipca 2023 roku dopuścił dowód z dokumentów zawartych w aktach sprawy o sygn. akt VIII U 1089/21, a następnie wyspecyfikował, z których konkretnie dokumentów znajdujących się w aktach tej sprawy przeprowadził dowód (wskazał konkretne karty). Żadna ze stron procesu nie kwestionowała tychże dowodów, Sąd z urzędu nie stwierdził jakichkolwiek nieprawidłowości podważających moc dowodową tych dokumentów. Za zgodne z zasadą bezpośredniości należał w takiej sytuacji uznać dopuszczenie dowodu z poszczególnych, określonych dokumentów znajdujących się w aktach innej sprawy. Fakt, że ich źródłem były akta innego postępowania (VIII U 1089/21) nie zmieniało okoliczności, że oceniał je bezpośrednio sąd orzekający.

Sąd dał również co do zasady wiarę przesłuchaniu odwołującej i płatnika oraz zeznaniom świadka P. Ż.. Relacje przesłuchanych osób były spójne, logiczne i korespondowały ze sobą wzajemnie. Jako, że odwołujący pozostawali w związku małżeńskim oraz wspólnie zamieszkiwali i wspólnie prowadzili gospodarstwo domowe, a także ze sobą współpracowali, ich zeznania co do charakteru współpracy pomiędzy nimi w kwestionowanych przez ZUS okresach: od 18 marca 2020 r. do 26 lipca 2020 r. i od 27 lipca 2020 r. do 18 maja 2022 r. oddawały wyraz temu jak ta współpraca w rzeczywistości wyglądała.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie od decyzji z dnia 10 listopada 2022 r. nie zasługiwało na uwzględnienie, natomiast to wniesione od decyzji z dnia 6 kwietnia 2023 r. Sąd uznał za zasadne.

Zgodnie z art. 6 ust 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2023, poz.1230) obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Ponadto jak stanowi art. 11 ust. 2 tej ustawy, dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 podmioty podlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu ust. 1 pkt 2, 4–5a, 7b, 8 i 10.

Przechodząc dalej, zgodnie z przepisem art. 8 ust. 11 cytowanej ustawy za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz zleceniobiorcami, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5 uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia; nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.

W zakresie wyliczania podstawy wymiaru składek należy wskazać, iż jak stanowi art. 18 ust. 8 cytowanej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku. Zgodnie zaś z art. 20 ust. 1 ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, z zastrzeżeniem iż podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 10 (ust. 3).

W świetle art. 104 ust. 1 i art. 107 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2023 r., poz.735), obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca, co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę opłacają osoby prowadzące pozarolniczą działalność za okres trwania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w trybie i na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym (Dz.U. z 2023 r., poz.647), do obowiązkowych składek na Fundusz stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące obowiązkowych składek na Fundusz Pracy. Składkę tą opłacają ci sami płatnicy, którzy opłacają składkę na Fundusz Pracy, za te same grupy ubezpieczonych, za których występuje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy. Składka ta jest obliczana od tej samej podstawy wymiaru co składka na Fundusz Pracy. Składki na Solidarnościowy Funduszu (...) Osób Niepełnosprawnych oblicza się łącznie ze składkami na Fundusz Pracy w wysokości sumy stóp procentowych tych składek.

Stopę procentową składki na Solidarnościowy Funduszu (...) Osób Niepełnosprawnych określa ustawa budżetowa, a składka jest finansowana w całości przez płatnika składek i wynosi ona 0,15% podstawy jej wymiaru.

Płatnik zobowiązany do opłacania składek na Fundusz Pracy (2,30% podstawy wymiaru), począwszy od rozliczeń za styczeń 2019 r. i opłaca je razem ze składkami na (...) (0,15%) w łącznej wysokości 2,45% podstawy ich wymiaru, która w obu przypadkach jest taka sama.

W myśl art. 81 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz.146) w brzmieniu obowiązującym od 27 marca 2009 r., nadanym ustawą z 23 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 38 poz. 299) podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku.

Dopiero od 1 styczna 2022 r. do 30 czerwca 2022 r., zgodnie z art. 81 ust. 2za podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność stanowi kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku kalendarzowego.

Warunkiem, jaki jest konieczny do uznania danej osoby za osobę współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, jest zaliczenie tej osoby do kręgu osób najbliższych dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą. Za osobę tę może być uznana tylko osoba, którą poza łączącym ją z prowadzącym działalność gospodarczą pokrewieństwem, pozostaje z nim we wspólnym gospodarstwie domowym – które to warunki niewątpliwie w przedmiotowej sprawie były spełnione pomiędzy ubezpieczoną a płatnikiem. Przy określeniu prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego należy brać pod uwagę następujące okoliczności: wspólny adres zameldowania (zamieszkania), prowadzenie wspólnego budżetu domowego, współpraca w załatwianiu codziennych spraw życiowych. Tym samym przyjąć należy, iż współpracujący to członkowie najbliższej rodziny, pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą działalność gospodarczą, przyczyniający się do prowadzenia działalności, działający na rzecz i w imieniu osoby prowadzącej działalność, zaangażowane w prowadzenie tej działalności.

W niniejszej sprawie okolicznością bezsporną był fakt, iż małżeństwo wnioskodawczyni i płatnika pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym. Małżonkowie pozostają ze sobą we wspólności majątkowej. Jak wskazuje bowiem judykatura, ocena, czy osoba pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym zależy od okoliczności konkretnego przypadku, przy czym sam fakt wspólnego zamieszkiwania nie może tu mieć decydującego znaczenia. Cechami charakterystycznymi dla prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego może być udział i wzajemna ścisła współpraca w załatwianiu codziennych spraw związanych z prowadzeniem domu, niezarobkowanie i pozostawanie w związku z tym na całkowitym lub częściowym utrzymaniu osoby, z którą się gospodarstwo domowe prowadzi, a wszystko to dodatkowo uzupełnione cechami stałości, które tego typu sytuację charakteryzują (wyrok SA w Białymstoku z dnia 27 lutego 2013 roku, sygn. akt III AUa 511/12).

Kwestią sporną, poddaną ocenie Sądu Okręgowego było ustalenie, czy wnioskodawczyni podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od 18 marca 2020 r. do 26 lipca 2020 r. i od 27 lipca 2020 r. do 18 maja 2022 r. jako osoba współpracująca z płatnikiem składek - J. K. (1) prowadzącym działalność pod firmą (...).

Zdaniem Sądu rozpoznającego przedmiotową sprawę stosunek prawny łączący wnioskodawczynię i płatnika w okresie od 27 lipca 2020 r. do 18 maja 2022 r. spełniał kryterium uznania go za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej, natomiast w okresie tj. 18 marca 2020 r. do 26 lipca 2020 r. wnioskodawczyni nie spełniała podstawowej przesłanki uznania jej za osobę współpracującą przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zaznaczenia wymaga, że współpraca z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą nie wynika z czynności prawnej, lecz jest konsekwencją faktycznej współpracy podmiotów wymienionych w treści art. 8 ust. 11 ustawy systemowej (wyrok SA w Gdańsku z dnia 19 października 2015 r. III AUa 766/15).

Żaden z przepisów prawa nie definiuje jakim kryteriom winna odpowiadać współpraca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej.

W oparciu o utrwalone orzecznictwo zasadne jest przyjęcie, że wykonywana przez osoby współpracujące działalność powinna charakteryzować się ciągłością i zorganizowaniem. Wyłącznie taka współpraca powoduje obowiązek ubezpieczenia społecznego (wyrok SA w Lublinie z dnia 18 lipca 2006 r., o sygn. akt III AUa 1641/05).

Cechą konstytutywną pojęcia współpraca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy systemowej jest istotny dla działalności gospodarczej ciężar gatunkowy działań współpracownika, które to nie mogą mieć charakteru wtórnego. Przedmiotowe działania muszą jednocześnie pozostawać w bezpośrednim związku z przedmiotem podjętej działalności oraz muszą charakteryzować się pewną systematycznością, stabilnością i zorganizowaniem, a nadto muszą obejmować znaczący czas i częstotliwość. ( por. wyrok SN z dnia 6 stycznia 2009 r., II UK 134/08, wyrok SA w Warszawie z dnia 30 września 2013 r. III AUa 2274/12)

Przyjąć również należy, że współpraca oznacza pracę wykonywaną wspólnie z kimś innym, bądź działalność prowadzoną wspólnie z inną osobą. Z wykładni literalnej powołanej regulacji wynika również, że termin współpraca przy prowadzeniu działalności, którym operuje art. 8 ust. 11 ustawy systemowej zakłada, że współpracujący ma istotny wpływ na tę działalność. Wartość działania w ramach współpracy musi być także znacząca. Ponadto z terminem współpraca wiąże się także cecha stałości, w sensie stabilności ekonomiczno - zawodowej osoby zainteresowanej. Ważne jest istnienie pewnego związania z pracą wykonywaną w ramach współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Zasadne jest też przyjęcie, że wykonywana przez osoby współpracujące działalność powinna charakteryzować się zorganizowaniem i pewną ciągłością.

Nie mogło zatem stanowić w sensie prawnym współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej, sporadyczne, podejmowane okazjonalnie, zajmujące nikłą ilość czasu wysyłanie przez wnioskodawczynię w okresie od 18 marca 2020 r. do 26 lipca 2020 r. za pomocą aplikacji M. krótkich wiadomości tekstowych do P. Ż. – pracownika firmy (...) Sp. z o.o. współpracującej z firmą (...), czy pozostawanie ad hoc w kontakcie zawodowym z J. K. (2) zatrudnioną u płatnika na stanowisku dietetyka. Jak bowiem zeznała wnioskodawczyni - nie nadzorowała ona pracy wymienionej osoby, a ponadto w tamtym czasie ustalaniem menu zajmował J. K. (1), a od marca – kwietnia 2020 roku specjalnie zatrudniona w tym celu na umowę zlecenia osoba – dietetyk A. A.. Twierdzenia wnioskodawczyni w tym zakresie potwierdził płatnik składek – J. K. (1).

Praca ubezpieczonej w okresie od 18 marca 2020 r. do 26 lipca 2020 r. nie realizowała więc znamion współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej w znaczącym wymiarze czasu i ze znaczącym zaangażowaniem. Dla wyczerpania przesłanek definicji osoby współpracującej wymagane jest zaś zaabsorbowanie prowadzeniem działalności gospodarczej w stopniu porównywalnym co najmniej z zatrudnieniem pracowniczym (8 godzin dziennie); praca w ramach współpracy musi obejmować stałe i systematyczne zaangażowanie, połączone z poświęceniem znaczącego wymiaru godzin, nie może być realizowana niejako przy okazji, musi stanowić istotną sferę aktywności życiowej i powinna prowadzić do wymiernych korzyści materialnych.

W rozpoznawanym przypadku wskazane wymogi nie były spełnione. Oczywiście Sąd zauważa czynności jakie wykonywała wnioskodawczyni dla firmy męża w tym okresie prowadząc korespondencję z firmą obsługującą social media i stronę internetową płatnika (celem wypromowania działalności), jednakże nie promowała ona bezpośrednio tej działalności, a kontakt z firmą do tego powołaną ograniczał się do wskazywania krótkich informacji dotyczących tej promocji, był sporadyczny (kilka razy w spornym okresie) i ograniczał się do krótkich wiadomości tekstowych. Trudno więc uznać by pomoc ta – dotycząca tylko pobocznych (niezwiązanych z produkcją posiłków i ich cateringiem) działań firmy płatnika mogła być uznana za kluczową dla prowadzonej przez męża działalności i by mogła się przekładać w sposób znaczący na wysokość osiąganych przez tę firmę przychodów.

Poza tym, nie można tracić z pola widzenia, że pomoc, o której mowa była świadczona przez ubezpieczoną w zasadzie od początku zarejestrowania przez jej męża działalności gospodarczej, zatem okoliczność ta nie zmienia całościowej oceny wykonywanych przez nią w okresie od 18 marca 2020 r. do 26 lipca 2020 r. czynności, które stanowiły jedynie okazjonalną pomoc w ramach wsparcia właściwego dla rodziny, nie zaś współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej.

Znaczenie gospodarcze, organizacyjne i stabilność podejmowanych przez skarżącą w omawianym okresie działań była znikoma i nie kwalifikowała się do oceny, że w sensie prawnym dochodziło do współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Za współpracującego przy prowadzeniu działalności pozarolniczej można bowiem uznać tylko taką osobę, która na rzecz tej działalności wykonuje prace takiego rodzaju, rozmiaru i częstotliwości, że mają one wymiar ekonomiczny i organizacyjny na tyle istotny, iż mogą być postrzegane jako współpraca przy prowadzeniu tej działalności (wyrok SN z dnia 23 kwietnia 2010 r., II UK 315/09).

Takie rozumienie współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej odpowiadało bowiem celom ustawy systemowej wyrażającym się przymusem ubezpieczenia, na zasadzie równości, wszystkich zarobkujących własną pracą, niezależnie od podstawy jej świadczenia (wyrok SA w Katowicach z dnia 28 lutego 2012 r., III AUa 1581/11, wyrok SA w Gdańsku z dnia 27 września 2012 r., III AUa 445/12).

Cechy konstytutywne pojęcia "współpraca przy działalności gospodarczej", o której mowa w art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, występujące łącznie to:

a) istotny ciężar gatunkowy działań współpracownika, które nie mogą mieć charakteru wtórnego,

b) bezpośredni związek z przedmiotem działalności gospodarczej,

c) stabilność i zorganizowanie oraz

d) znaczący czas i częstotliwość podejmowanych robót

(por. wyrok SN z dnia z dnia 6 stycznia 2009 roku, II UK 134/08, wyrok SN z dnia 23 kwietnia 2010 r., sygn. akt II UK 315/09).

Skoro w spornym okresie tj. od 18 marca 2020 r. do 26 lipca 2020 r. wnioskodawczyni jedynie sporadycznie i incydentalnie współpracowała z mężem przy czynnościach pobocznych dla prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, jak również nie oddziaływała w sposób znaczący na zwiększenie dochodów działalności płatnika, to ze względu na rodzaj wykonywanych przez nią czynności, jak i faktyczny ustalony przez Sąd rozmiar tej pracy, nie można uznać, by spełniła ona kryterium współpracy przy prowadzonej przez jej męża działalności w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy systemowej. Wykonywane przez ubezpieczoną prace w omawianym okresie nie były takiego rodzaju, rozmiaru i częstotliwości, by uznać, że mają one wymiar ekonomiczny i organizacyjny na tyle istotny, iż mogą być postrzegane jako współpraca przy prowadzeniu tej działalności.

W konkluzji stwierdzić należy, iż organ rentowy bezzasadnie stwierdził w zaskarżonej decyzji z dnia 6 kwietnia 2023 r., iż M. K. podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od 18 marca 2020r. do 26 lipca 2020 r. z tytułu współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej przez zainteresowanego płatnika bowiem – wobec ustalonego faktu, że ubezpieczona w tym okresie nie współpracowała z płatnikiem składek przy prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, gdyż nie podejmowała ona żadnych działań o istotnym ciężarze gatunkowym dla przedsiębiorstwa płatnika składek oraz, że pomoc przez nią udzielana nie miała wymiernie ekonomicznego wpływu na wysokość osiąganych przez niego dochodów, co w konsekwencji skutkowało odmową objęcia ubezpieczonej obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym i wypadkowym.

Stąd też, Sąd stosownie do treści art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję ZUS z dnia 6 kwietnia 2023 r.

Analiza całości zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego (zwłaszcza znajdującego się w aktach prawomocnie zakończonej sprawy o sygn.. akt VIII U 1089/21, w której odwołująca domagała się ustalenia podlegania pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu w firmie płatnika) wskazuje natomiast, że M. K. w okresie od 27 lipca 2020 r. do 18 maja 2022 r. faktycznie wykonywała pracę na rzecz OH MY FOOD, ale w ramach współpracy ze swoim mężem - płatnikiem składek - J. K. (3) prowadzącym tę firmę.

Podejmowane przez nią w tym okresie czynności jako dietetyka dotyczące pomocy w prowadzeniu działalności gospodarczej płatnika miały istotne znaczenie, były z nią bezpośrednio związane, miały charakter stały i systematyczny, miały także istotne znaczenie dla przychodów prowadzonej przez zainteresowanego działalności gospodarczej oraz znaczący ciężar gatunkowy.

Wnioskodawczyni w tym czasie układała diety, zajmowała się pełną obsługą zamówień, sprawdzała czy zostały one opłacone, drukowała raporty dla kuchni, zawierające przepisy oraz wszystkie składniki niezbędne do stworzenia dania, raport wykluczenia ze wskazaniem, która dieta ma mieć jakie wykluczenia, raporty gramatur ze wskazaniem ile posiłków konkretnej kaloryczności musi zostać spakowanych. Zajmowała się także fakturami oraz drukowaniem etykiet na torby i opakowania z daniami.

Tym samym wykonywanie przez ubezpieczoną pracy w firmie męża we wskazanym wyżej okresie było stałe, stanowiło codzienną pracę (zatem powtarzaną ze stałą częstotliwością w określonych godzinach) i dotyczyło znacznego zakresu prowadzonej przez płatnika składek działalności gospodarczej.

Wszystko to wskazuje, że odwołująca w okresie od 27 lipca 2020 r. do 18 maja 2022 r. współpracowała z J. K. (1) w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Określenie "współpracy" nadaje temu działaniu cechę stałości oraz ciągłości, co oznacza że sporadyczne jedynie działania w ramach prowadzonej przez daną osobę działalności nie będzie rozumiane jako współpraca przy jej prowadzeniu. Udział osoby bliskiej przy prowadzeniu działalności gospodarczej (współpraca) może polegać na wykonywaniu wszystkich czynności związanych z danym charakterem działalności, bądź też na wykonywaniu tylko niektórych z nich. Istotnym jest aby osoba współpracująca uczestniczyła w sposób zorganizowany, stały i ciągły w osiąganiu celu tej działalności, w tym również wypracowywaniu przychodów stanowiących źródło utrzymania rodziny. Nie oznacza to jednak, że nakład pracy osoby prowadzącej działalność gospodarczą i osoby z nią współpracującej musi być taki sam. Wystarczy jedynie ustalenie, że współpraca osoby bliskiej przy prowadzeniu działalności gospodarczej w sposób istotny przyczyniała się osiągania celu gospodarczego wynikającego z tej działalności.

W okolicznościach faktycznych rozpoznawanej sprawy Sąd uznał zatem, że zakres pracy wykonywanej przez wnioskodawczynię na rzecz firmy jej męża w okresie od 27 lipca 2020 r. do 18 maja 2022 r. spełnia kryteria współpracy przy prowadzonej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 8 ust. 11 ustawy, z przyczyn omówionych wyżej.

W związku z tym Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie od decyzji ZUS z dnia 10 listopada 2022 r..

Ponieważ pełnomocnik wnioskodawczyni ostatecznie sprecyzował, że wnosi o zmianę zaskarżonej decyzji ZUS z dnia 10 listopada 2022 roku poprzez objęcie ubezpieczonej dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 28 lipca 2020 roku do momentu zakończenia prowadzenia działalności gospodarczej przez jej męża, ewentualnie o stwierdzenie, że nie podlegała ubezpieczeniu społecznemu w tym okresie jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą działalność gospodarczą - wobec nieuwzględnienia żądania zmiany decyzji poprzez ustalenie, że wnioskodawczyni nie podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu w okresie od 27 lipca 2020 roku - pozostaje do rozpoznania zgłoszone dopiero w niniejszym postępowaniu żądanie objęcia M. K. dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym w tym okresie.

Do powyższej kwestii organ rentowy nie odniósł się jednak do tej pory w żaden sposób (także negatywnie) w jakiejkolwiek decyzji, koncentrując się jedynie na okoliczności podlegania przez ubezpieczoną obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu) jako osoby współpracującej z płatnikiem składek, we wskazanych w tych decyzjach okresach.

Zgodnie z dyspozycją art. 476 § 2 k.p.c. w związku z art. 2 k.p.c. przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych dotyczących ubezpieczenia społecznego i kategorii spraw wymienionych w pkt 1-5 § 2 art. 476 k.p.c.

Zgodnie z brzmieniem art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. jeżeli ubezpieczony zgłosił nowe żądanie, dotychczas nierozpoznane przez organ rentowy, sąd przyjmuje to żądanie do protokołu i przekazuje do rozpoznania organowi rentowemu.

W związku z tym Sąd na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. w związku z art. 464 § 1 k.p.c. stwierdził czasową niedopuszczalność drogi sądowej w zakresie żądania wnioskodawczyni – ustalenia, że w okresie od 27 lipca 2020 r. do 18 maja 2022 r. podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu jako osoba współpracująca z płatnikiem składek – J. K. (1).

SSO Paulina Kuźma