Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 26 maja 2023 r., nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że W. T. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej: 1. nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu od 28 października 2019 roku do 16 marca 2021 roku; 2. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu od 17 marca 2021 r. do nadal oraz w punkcie 3 ustalił miesięczne podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne tj. emerytalne, rentowe i wypadkowe za miesiące od marca 2021 r. do nadal, na ubezpieczenia zdrowotne od marca 2021 do maja 2023 r., na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy za miesiące od marca 2021 do nadal.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ustalił, iż W. T. jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zgłosił się:

- od 28 do 30 października 2019 r. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego (na NIP-ie spółki (...) sp. z o.o.),

- od 6 do 31 sierpnia 2021 r. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (na NIP-ie indywidualnym),

- od 1 września 2021 r. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego (na NIP-ie indywidualnym),

Od 17 marca 2021 r. skarżący posiada 100% udziałów w spółce (...) spółce z o.o.. Spółka nie została wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego, dlatego w ocenie organu rentowego wnioskodawca powinien podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu od 17 marca 2021 r. do nadal. .

(decyzja k 91-95 w aktach ZUS)

W odwołaniu od powyższej decyzji W. T. wniósł o jej zmianę poprzez ustalenie, że nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu w okresie od dnia 17 marca 2021 roku do nadal z tytułu bycia wspólnikiem , a także o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu. Argumentował, że błędne jest stanowisko organu, iż wystarczającym do objęcia ubezpieczeniem społecznym jest jedynie fakt figurowania w KRS jako wspólnik (...) sp. z o.o. w sytuacji, gdy spółka od chwili jej powstania nie prowadziła działalności gospodarczej. W ocenie odwołującego obowiązek ubezpieczenia społecznego wspólnika spółki z o.o. wynika wyłącznie z członkostwa w spółce prowadzącej faktycznie działalność gospodarczą. Nadto wnioskodawca podniósł, iż w okresie od sierpnia 2021 r. do listopada 2022 r. był komandytariuszem w (...) spółce z o.o. sp. komandytowej oraz wspólnikiem w (...) spółce z o.o. i opłacał składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Poza tym podniósł, że w okresie od 28 do 31 października 2019 r. miał 100% udziałów w (...) sp. z o.o., był w tym czasie zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, a ZUS wadliwie uznał, że nie podlegał on w tym czasie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

(odwołanie k. 3 -7)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według nrom prawem przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami. W uzasadnieniu podniesiono, że (...) sp. zo.o. zgłosiła odwołującego od 28 do 31 października 2019 r. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu bycia jednoosobowym wspólnikiem spółki. Jednakże W. T. w dniu 30 października 2019 roku sprzedał M. R. 51 ze 100% udziałów w tej spółce, a więc powinien podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu bycia jednoosobowym wspólnikiem spółki w okresie od 28 do 29 października 2019 r. Z tego powodu decyzją z dnia 24 lipca 2023 r. zmieniono w części decyzję z dnia 26 maja 2023 r. i stwierdzono, że W. T. podlega w okresie od 28 do 29 października 2019 r. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu i ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu bycia jednoosobowym (...) spółki (...) sp. zo.o.

Nadto organ rentowy wskazał, że W. T. od 6 sierpnia 2021 r. był komandytariuszem w (...) spółce z o.o. sp. komandytowej, ale w dniu 14 listopada 2022 r. zbył prawa i obowiązki wynikające z bycia komandytariuszem (...) spółce z o.o. sp. komandytowej. Jednocześnie z tytułu bycia komandytariuszem w tej spółce zgłosił się na NIP-ie spółki od 6 do 31 sierpnia 2021 r. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i na NIP-ie indywidualnym od 1 września 2021 r. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. W dniu 15 listopada 2021 r. skarżący wyrejestrował się z ubezpieczeń w związku ze zbyciem udziałów w (...) spółce z o.o. sp. komandytowej.

Od 17 marca 2021 r. odwołujący posiada 100% udziałów w (...) sp. z o.o..

Organ wskazał, że obowiązek ubezpieczenia społecznego jednoosobowego wspólnika spółki z o.o. wynika wyłącznie z posiadania statusu wspólnika spółki i nie pozostaje w związku z faktycznym prowadzeniem, lub nie, przez taką spółkę działalności gospodarczej. Dodatkowo ZUS podniósł, że istniała możliwość zawieszenia działalności przez spółkę. Wobec powyższego W. T. winien podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu bycia jednoosobowym (...) sp. z o.o.

Organ podkreślił, że spornym tym samym są okresy podlegania przez wnioskodawcę obowiązkowym ubezpieczeniom od 17 marca 2021 r. do 5 sierpnia 2021 r. i od 15 listopada 2022 r.

Co do ubezpieczenia zdrowotnego w odpowiedzi na odwołanie podkreślono, że skarżący winien podlegać temu ubezpieczeniu od 17 marca 2021 r. i opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne:

- w pojedynczej wysokości za okres marzec – lipiec 2021 r. i grudzień 2022 r. – maj 2023 r. z tytułu bycia jednoosobowym (...) sp. z o.o.

- w podwójnej wysokości w miesiącach sierpień 2021 r. – listopad 2022 r. tj. z tytułu bycia jednoosobowym (...) sp. z o.o. i komandytariuszem (...) spółki z o.o. sp. komandytowej.

(odpowiedź na odwołanie k. 54-56)

Decyzją z 24 lipca 2023 r., nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. zmienił decyzję z dnia 26 maja 2023 r. nr (...) w punkcie 1 i stwierdził, że W. T. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu, dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu i obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu od 28 do 29 października 2019 r. do nadal W pozostałej części decyzja pozostała w mocy.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ustalił, iż (...) sp. z o.o. zgłosiła W. T. jako wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością od 28 do 30 października 2019 r. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Jednakże W. T. w dniu 30 października 2019 roku sprzedał część udziałów w tej spółce, tym samym od 30 października 2019 r. nie był już jedynym udziałowcem, a więc powinien podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu oraz obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu bycia jednoosobowym wspólnikiem spółki w okresie od 28 do 29 października 2019 r.

(decyzja k 97 akt ZUS)

W. T. zaskarżył powyższą decyzję w części w jakiej organ rentowy pozostawił w mocy decyzję z dnia 26 maja 2023 r., wniósł połączenie obu spraw i podtrzymał wcześniejszą argumentację.

(odwołanie k 3 akt VIII U 1618/23)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o umorzenie postępowania w zakresie w jakim zaspokojono roszczenie wnioskodawcy, jego oddalenie w pozostałej części oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według nrom prawem przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami.

(odpowiedź na odwołanie k 13-15 akt VIII U 1618/23)

Zarządzeniem z dnia 4 listopada 2023 r. sprawa VIII U 1618/23, została połączona do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą VIII U 1255/23 (art. 219 kpc)

(zarządzenie k 18 akt VIII U 1618/23)

Na rozprawie w dniu 27 lutego 2024 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołania wskazując, że jedyną sporną kwestią jest podleganie przez wnioskodawcę ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu z tytułu bycia jedynym wspólnikiem w spółce (...) sp. z o.o. od 17 marca 2021 r., zaś w zakresie (...) spółki z o.o. sp. komandytowej kwestia podlegania jest bezsporne między stronami. Pełnomocnik ZUS wniósł o umorzenie postępowania w zakresie wydanej decyzji i oddalenie odwołań w pozostałym zakresie, podniósł, że w tej sytuacji spór sprowadza się jedynie do problemu prawnego za okres od 17 marca do 5 sierpnia 2021 r. i od 15 listopada 2022 r. , kiedy wnioskodawca był 100% udziałowcem spółki z o.o.

(e-protokół (...):00:51- 00:30:20 k 104 i k 101-103)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

(...) sp. z o.o. w P. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 17 marca 2021 r. Jedynym 100% wspólnikiem tej spółki jest W. T.. Wpisanie do rejestru zostało poprzedzone aktem założycielskim spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w formie aktu notarialnego z dnia 12 marca 2021 r.

W dniu 10 listopada 2021 r. zapadła uchwała nr 1 w sprawie rozwiązania spółki i otwarcia jej likwidacji oraz uchwała nr 2 o wyznaczeniu likwidatora, którym został W. T.

(bezsporne; odpis z KRS k. 8-10; akty notarialne k 11-14, k 15-16 oraz k 23-24, 60-63 i k 66-73 akt ZUS)

(...) sp. z o.o. w P. faktycznie nie prowadziła działalności, nie miała żadnych przychodów ani dochodów

(dokumentacja k 20-40)

Wnioskodawca był 100 % wspólnikiem (...) sp. z o.o., która zgłosiła odwołującego od 28 do 30 października 2019 r. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. W. T. w dniu 30 października 2019 roku sprzedał część udziałów w tej spółce, tym samym od 30 października 2019 r. nie był już jedynym udziałowcem.

(bezsporne; umowa zbycia udziałów k 75-77 akt ZUS)

W. T. od 6 sierpnia 2021 r. stał się komandytariuszem w (...) spółce z o.o. sp. komandytowej. W dniu 10 listopada 2022 r. skarżący zbył udziały, a następnie w dniu 14 listopada 2022 r. przeniósł prawa i obowiązki wynikające z bycia komandytariuszem (...) spółce z o.o. sp. komandytowej. W dniu 15 listopada 2021 r. skarżący wyrejestrował się z ubezpieczeń w związku ze zbyciem udziałów w (...) spółce z o.o. sp. komandytowej.

(bezsporne; umowy zbycia i nabycia udziałów k 39-40, k 42, k 44 i k 36-37 akt ZUS)

Sporną decyzją z 26 maja 2023 r., nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że W. T. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej: 1. nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu od 28 października 2019 roku do 16 marca 2021 roku; 2. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu od 17 marca 2021 r. do nadal oraz w punkcie 3 ustalił miesięczne podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne tj. emerytalne, rentowe i wypadkowe za miesiące od marca 2021 r. do nadal, na ubezpieczenia zdrowotne od marca 2021 do maja 2023 r., na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy za miesiące od marca 2021 do nadal.

(decyzja k 91-95 w aktach ZUS)

Decyzją z 24 lipca 2023 r., nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. zmienił decyzję z dnia 26 maja 2023 r. nr (...) w punkcie 1 i stwierdził, że W. T. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu, dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu i obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu od 28 do 29 października 2019 r. do nadal. W pozostałej części decyzja pozostaje w mocy.

(decyzja k 97 akt ZUS)

Decyzją z 25 września 2023 r., nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. zmienił w części decyzję z dnia 26 maja 2023 r. nr (...), zmienioną decyzją z dnia 24 lipca 2023 r. nr (...) w punkcie 3 litera „b” i stwierdził, że obowiązujące W. T., z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne wynoszą : - od sierpnia do grudnia 2021 r. 4242,38 zł, zaś od stycznia do listopada 2022 r. 6221,04 zł . W pozostałej części decyzja pozostaje w mocy.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że wziął pod uwagę , iż (...) sp. z o.o. w P. nigdy nie prowadziła działalności, nie uzyskiwała przychodów i rozważył możliwość nie opłacania przez skarżącego składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne od sierpnia 2021 r. do listopada 2022r., gdyż w tym okresie odwołujący miał dwa tytuły do ubezpieczeń.

(decyzja k 97 akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie powołanych dokumentów, które nie budzą wątpliwości co do ich wiarygodności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że de facto stan faktyczny nie był sporny między stronami, zaś istota sporu sprowadza się do rozstrzygnięcia kwestii prawnej - czy wnioskodawca podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w związku z posiadaniem statusu jedynego (...) sp. z o.o. w P., czy też niezbędne jest jeszcze prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej przez spółkę.

Wstępnie należy przypomnieć, że dla włączenia danej osoby do ubezpieczenia społecznego niezbędna jest przynależność do określonej w ustawie systemowej grupy podmiotów podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (zob. wyrok SN z 3.03.2020 r., II UK 295/18, OSNP 2021, nr 4, poz. 43, a także wcześniejsze wyroki SN: z 17.03.2016 r., III UK 83/15, LEX nr 2026236; z 6.08.2013 r., II UK 11/13, LEX nr 1460954; z 19.02.2008 r., II UK 122/07, LEX nr 448905).

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznym (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 423 ze zm. – dalej także ustawa systemowa) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.

Stosownie do treści art. 12 ust. 1 w/w ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m. in. wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Na podstawie zaś art. 66 ust. 1 pkt. 1c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 roku (tekst jednolity Dz. U. z 2020 rok Nr 1398) osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Przy tym na podstawie art. 5 pkt 21 ustawy o świadczeniach, użyte w ustawie o świadczeniach określenie osoby prowadzącej działalność pozarolniczą, oznacza osobę, o której mowa w art. 8 ust. 6 ustawy systemowej. W konsekwencji, art. 5 pkt 21 ustawy o świadczeniach wyraźnie odsyła do ustawy systemowej w zakresie pojęcia osoby prowadzącej działalność pozarolniczą, które precyzuje – jako przepis szczególny – art. 8 ust. 6 ustawy systemowej. Przepis art. 8 ust. 6 ustawy systemowej definiuje osobę prowadzącą pozarolniczą działalność w zakresie zarówno ubezpieczeń społecznych, jak i ubezpieczenia zdrowotnego, co wyraźnie wynika z jego treści.

Tym samym pojęcie "prowadzenia działalności pozarolniczej" nie zostało zdefiniowane w art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej. Treść normatywną powołanego przepisu uzupełnia art. 8 ust. 6 tej ustawy, w którym określono podmioty i wymieniono warunki, na których podmioty te podlegają ubezpieczeniom społecznym (treść przepisu zostanie wskazana bez zmian wprowadzonych w późniejszym czasie, gdyż sporna decyzja dotyczy okresu od 17 marca 2021 r., natomiast zmiany zostaną omówione w dalszej części uzasadnienia) Są to:

1) osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych;

2) twórcy i artyści;

3) osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu,

a) w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,

b) z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych;

4) wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej;

5) osoby prowadzące publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty.

Od 1 lipca 2021 roku dodano punkt 4a wskazujący na akcjonariusza prostej spółki akcyjnej wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług (art. 11 ustawy z 19 lipca 2019 r. Dz.U. 2019 poz.1655), zaś od 1 stycznia 2023 roku ustęp 4b wskazujący komplementariusza w spółce komandytowo-akcyjnej (art. 4 pkt 1 ustawy z 9 czerwca 2022 r. Dz.U. z 2022 r. poz. 1265).

Odnośnie do samej pozarolniczej działalności jako - wspólnego dla wszystkich podmiotów wymienionych w art. 8 ust. 6 ustawy systemowej - tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznych trzeba zauważyć, że legalna definicja pojęcia działalności gospodarczej została pierwotnie zawarta w art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 2168 z późn. zm.). Pod pojęciem działalności gospodarczej rozumiano zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodową wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły. W obecnym stanie prawnym – mającym zastosowanie także do spornego w niniejszym postępowaniu okresu definicję działalności gospodarczej zawiera art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 ze zm.). Zgodnie z tym ostatnim przepisem, działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. W obu definicjach nacisk położony jest na zorganizowany i zarobkowy charakter, ciągłość i profesjonalizm.

Z powyższego wynika, że ustawa systemowa nawiązuje do definicji działalności gospodarczej tylko w art. 8 ust. 6 pkt 1, a w pozostałych punktach tego przepisu odnosi się do osób prowadzących działalność w różnych formach organizacyjno-prawnych, z których nie wszystkie wykonują działalność gospodarczą sensu stricto. Także nie wszyscy przedsiębiorcy są podmiotami ubezpieczenia z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej, gdyż ubezpieczeniem społecznym objęte są wyłącznie osoby fizyczne, co wyłącza osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonujące we własnym imieniu działalność gospodarczą. O objęciu ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi wspólników spółek osobowych: spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej tworzonych na podstawie Kodeksu spółek handlowych - oraz wspólników jednej tylko ze spółek kapitałowych, tj. jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, o których stanowi art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej, decyduje zatem prowadzenie przez nich działalności pozarolniczej, której zakres pojęciowy nie pokrywa się ściśle z powyższymi definicjami działalności gospodarczej.

(szeroko o powyższym – uzasadnienie wyroku SN z 3.03.2020 r., II UK 295/18. Tezy wskazanego wyroku jasno wskazują, że wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlega ubezpieczeniom społecznym, choćby spółka nie prowadziła działalności gospodarczej (art. 8 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 266 z późn. zm.), a z treści art. 8 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 5 u.s.u.s. wynika, że dla potrzeb podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym wspólnik spółki komandytowej uważany jest za osobę prowadzącą działalność pozarolniczą. Pozostawanie wspólnikiem takiej spółki stanowi zatem prowadzenie pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy.)

W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, że wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością objęty jest obowiązkiem ubezpieczenia bez względu na fakt prowadzenia działalności gospodarczej, bowiem obowiązek ubezpieczenia wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powiązany jest jedynie z posiadaniem przez niego takiego statusu prawnego, nie zaś z prowadzeniem działalności gospodarczej, czy też faktycznym działaniem w imieniu spółki. O ile podleganie ubezpieczeniom społecznym osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą wiąże się nierozerwalnie z faktycznym jej prowadzeniem, to posiadanie statusu wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, już od momentu wpisu do KRS, rodzi obowiązek ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego. Natomiast okoliczność, że osoba taka nie uzyskiwała żadnych przychodów w związku z byciem wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, może zostać wzięta pod uwagę przez właściwy organ jedynie w postępowaniu dotyczącym naliczenia i pobrania składek. Podleganie obowiązkowi ubezpieczenia jest bowiem odrębną kwestią od tego, czy dana osoba z tego tytułu jest obowiązana opłacać składkę na owe ubezpieczenia (wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 11 stycznia 2019 r., (...); LEX nr 2608385; z dnia 11 grudnia 2018 r., (...); LEX nr 26050680; z dnia 1 kwietnia 2014 r., (...) 263/13, LEX nr 1575469 oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 29 lutego 2016 r., (...) SA/Wa (...), LEX nr 2043939 i z dnia 29 lutego 2016 r., (...) SA/Wa (...), LEX nr 2043939; z dnia 26 lipca 2017 r., (...)).

Taki też pogląd wyrażany jest w stosunku do wspólników spółek osobowych (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 19 kwietnia 2017 r., (...) SA/Wa (...); LEX nr 2301490; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 15 lipca 2016 r., III AUa 425/16; LEX nr 2123029).

W odniesieniu do wymienionych w art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej spółek osobowych, Sądu Najwyższy w wyroku z dnia 13 września 2010 r., II UK 82/10 (OSNP 2012 nr 1 - 2, poz. 21) stwierdził, że obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega każda osoba fizyczna będąca wspólnikiem spółki komandytowej zawiązanej w celu prowadzenia działalności gospodarczej i prowadzącej taką działalność (art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 i w związku z art. 13 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). W uzasadnieniu wyroku Sąd Najwyższy zauważył, że o ile do dnia 31 grudnia 2002 r. wspólnicy spółek osobowych traktowani byli dla potrzeb podlegania ubezpieczeniom społecznym, jak osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy systemowej, to od dnia 1 stycznia 2003 r. nie mogą już być tak traktowani, ponieważ z tego kręgu zostali wyłączeni przez wyraźne uznanie ich za osoby prowadzące pozarolniczą działalność (art. 8 ust. 6 pkt 4), ale niebędące osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą. Pozostaje to w ścisłym związku z uregulowaniami Kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którymi spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona (art. 102), spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana (art. 8 § 1) i prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą (art. 8 § 2).

Z treści art. 8 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej wynika, że dla potrzeb podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym wspólnik spółki komandytowej uważany jest za osobę prowadzącą działalność pozarolniczą. Pozostawanie wspólnikiem takiej spółki stanowi zatem prowadzenie pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 4 ustawy. W rezultacie, skoro zgodnie z art. 102 k.s.h. spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie pod własną firmą przedsiębiorstwa (zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych przeznaczonego do prowadzenia działalności gospodarczej - art. 55(1) k.c.), to obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlega każdy będący osobą fizyczną wspólnik spółki komandytowej zawiązanej w celu prowadzenia przez nią działalności gospodarczej i prowadzącej taką działalność. Z tego względu wykonywanie pozarolniczej działalności, o którym stanowi art. 13 ust. 4 ustawy systemowej, to nic innego jak posiadanie statusu wspólnika spółki komandytowej prowadzącej działalność gospodarczą. Podleganie przez wspólnika takiej spółki obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności pozarolniczej do dnia zaprzestania jej wykonywania należy zatem odnosić do okresu posiadania statusu wspólnika w spółce prowadzącej (wykonującej) działalność gospodarczą, a nie do faktycznego uczestniczenia w działalności przedsiębiorstwa. W rezultacie status komandytariusza wyznaczony treścią stosunku prawnego danej spółki komandytowej (art. 120 i następne k.s.h.) nie ma znaczenia dla powstania obowiązku ubezpieczeniowego, gdyż podleganie temu obowiązkowi nie zależy od stosunków zachodzących pomiędzy wspólnikami takiej spółki, ale wyłącznie od pozostawania jej wspólnikami. Prowadzenie pozarolniczej działalności między innymi przez pozostawanie wspólnikiem spółki komandytowej wywołuje skutek w postaci podlegania ubezpieczeniom społecznym. Skutek ten powstaje z mocy prawa i trwa przez cały czas istnienia przesłanek określonych w art. 13 pkt 4 ustawy systemowej, niezależnie od woli wspólników i ukształtowania przez nich stosunków wewnętrznych spółki.”

Przedstawiony wyżej kierunek wykładni, który w pełni dotyczy również jedynego wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jak w niniejszej sprawie, znajduje potwierdzenie w zmienionej z dniem 20 września 2008 r. treści art. 13 ust. 4 ustawy systemowej, zgodnie z którym obowiązkowi ubezpieczeniowemu nie podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność (w tym wspólnicy spółki komandytowej) w okresie, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Podstawę takiego zawieszenia stanowi art. 14a ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w myśl którego wykonywanie działalności gospodarczej może zawiesić przedsiębiorca. (...) spółki komandytowej nie są przedsiębiorcami, a więc zawiesić działalność gospodarczą może jedynie spółka. Zawieszenie działalności przez spółkę wywołuje jednakże skutek także wobec wszystkich jej wspólników w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym. W okresie zawieszenia działalności przez spółkę jej wspólników nie można bowiem uznać za osoby prowadzące pozarolniczą działalność przez pozostawanie wspólnikami spółki prowadzącej (wykonującej) działalność gospodarczą.

W przypadku osób przystępujących do już istniejących spółek osobowych, orzecznictwo Sądu Najwyższego stoi na stanowisku, że komandytariusz przystępujący w formie aktu notarialnego do zarejestrowanej spółki komandytowej, która prowadzi działalność pozarolniczą, podlega od dnia tego przystąpienia (a nie od dnia jego zarejestrowania w Krajowym Rejestrze Sądowym) obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej przez spółkę działalności pozarolniczej, chyba że podlega już innemu obligatoryjnemu tytułowi ubezpieczeń społecznych (art. 8 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z o systemie ubezpieczeń społecznych). Zatem data podpisania aktu notarialnego o przystąpieniu do spółki komandytowej jest terminem, od którego należy opłacać obowiązkowe składki na ubezpieczenie społeczne (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 18 kwietnia 2013 r., II UK 227/12; OSNP 2014 Nr 7, poz. 103; z dnia 7 stycznia 2013 r., II UK 144/12; LEX nr 1281321; z dnia 7 grudnia 2012 r., II UK 121/12,OSNP 2013 nr 23 - 24, poz. 281; z dnia 7 grudnia 2012 r., II UK 119/12, LEX nr 1619631; z dnia 7 grudnia 2012 r., II UK 121/12, OSNP 2013 nr 23 - 24, poz. 281; z dnia 23 października 2012 r., II UK 75/12, LEX nr 1619682; z dnia 7 marca 2012 r., II UK 18/12, OSNP 2013 nr 5 - 6, poz. 60).

W odniesieniu do wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością już w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2011 r., II UK 271/10 (LEX nr 817528) wyrażono pogląd, że obowiązek ubezpieczenia tegoż wspólnika powiązany jest jedynie z posiadaniem przez niego takiego statusu prawnego, a nie z prowadzeniem działalności gospodarczej. W uzasadnieniu tego stanowiska wyjaśniono, że na tle art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych należy stwierdzić, iż pojęcie "prowadzenie działalności pozarolniczej" jest pojęciem szerszym od działalności gospodarczej określonej w art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Do pojęcia działalności gospodarczej w powyższym (wąskim) rozumieniu ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych odwołuje się tylko w art. 8 ust. 6 pkt 1, a w pozostałych punktach tego przepisu wymienia osoby nieprowadzące działalności gospodarczej w ścisłym znaczeniu tego pojęcia. Właśnie w kręgu tych osób znajduje się wymieniony w art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, który jest objęty obowiązkiem ubezpieczenia bez względu na fakt prowadzenia działalności gospodarczej. Analogicznie Sąd Najwyższy wypowiedział się w wyrokach z dnia 11 września 2013 r., II UK 36/13 (LEX nr 1391783); z dnia 3 sierpnia 2011 r., I UK 8/11 (OSNP 2012 nr 17-18, poz. 225); z dnia 9 czerwca 2010 r., II UK 33/10 (LEX nr 598436) i z dnia 12 lipca 2017 r., II UK 295/16 (LEX nr 2347776), stwierdzając, że jedyny wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym na podstawie tytułu określonego w art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej. Z treści tego przepisu wynika, że samo posiadanie statusu wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje o podleganiu przez niego ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej.

Jak wynika wprost z powyższego ustawodawca w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym jednakowo traktuje zarówno wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jak i wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej. A zatem wszystkie orzeczenia dotyczące, którejkolwiek z tych osób znajdują też zastosowanie do pozostałych kategorii, w tym do wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Reasumując należy stwierdzić, że niewątpliwie kwestia wpływu faktycznego prowadzenia przez spółkę działalności gospodarczej na podleganie ubezpieczeniom społecznym przez jej wspólników budziła kontrowersje w orzecznictwie. Ostatecznie jednak ukształtował się pogląd jak powyżej, że wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (a tym samym także wspólnik spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej) podlega ubezpieczeniom społecznym nawet wówczas, gdy spółka nie prowadzi działalności gospodarczej. Sam fakt pozostawania wspólnikiem należy traktować jako prowadzenie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej. Wykonywanie tej działalności polega więc nie na prowadzeniu działalności przez spółkę, ale jedynie na posiadaniu statusu wspólnika. Transponując to na brzmienie art. 13 pkt 4 ustawy systemowej, wedle którego osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, wspólnicy spółek wymienionych w art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym od dnia nabycia statusu wspólnika do dnia utraty tego statusu. Tak długo jak ten status istnieje tak długo wspólnik podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 2020 r. II UK 295/18; także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2012 r. II UK 121/12; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 marca 2019 r. III AUa 2348/18; także wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 stycznia 2019 r. (...)).

Na takim stanowisku stanął również Sąd Najwyższy w jednym z najnowszych wyroków dotyczących spornej materii tj. w wyroku z dnia 10.06.2021 r., ( (...) 42/21, LEX nr 3302380) stwierdzając, że jedyny wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym na podstawie tytułu określonego w art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej. Z treści tego przepisu wynika, że samo posiadanie statusu wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje o podleganiu przez niego ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej. W tym stanie prawnym irrelewantna jest okoliczność, czy spółka, której dominującym (95 do 5) wspólnikiem jest skarżący, prowadziła działalność gospodarczą.

Należy również odnieść się do powoływanego przez pełnomocnika wnioskodawcy postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 2021 r. w sprawie I (...) 212/21, które wbrew twierdzeniu pełnomocnika nie potwierdza stanowiska strony odwołującej, a wręcz przeczy takiemu stanowisku. Oczywiście w treści uzasadnienia Sądu Najwyższego znajduje się stwierdzenie powoływane przez pełnomocnika, że „prowadzenie działalności gospodarczej o tyle stanowi tytuł podlegania ubezpieczeniom, o ile faktycznie konkretny ubezpieczony działalność tę wykonuje, choć stopień natężenia jego aktywności może być różny. Podstawowe znaczenie dla objęcia ubezpieczeniem społecznym ma fakt wykonywania - lub niewykonywania - działalności. Zgłoszenie rozpoczęcia działalności lub jej zawieszenie ma znaczenie jedynie jako domniemanie faktyczne. Zakłada się, że skoro czynności tego rodzaju dokonano, to działalność się rozpoczęła i jest prowadzona. Nie wyklucza to jednak możliwości przeprowadzenia dowodu przeciwnego”. Jednakże fraza ta jest przywołaniem innego orzeczenia Sądu Najwyższego, a poza tym dotyczy jedynie prowadzenia działalności gospodarczej przez osobę fizyczną.

Już w kolejnym zdaniu Sąd Najwyższy wskazuje: „Ponadto, wskazuje się, że przedmiotowe w sprawie zagadnienie obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym przez jednoosobowych wspólników spółek z ograniczoną odpowiedzialnością zostało przeanalizowane w orzeczeniach Sądu Najwyższego powołanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sądu odwoławczego oraz chociażby w wyroku Sądu Najwyższego z 12 lipca 2017 r. wydanego w sprawie II UK 295/16, w którym stwierdzono m.in., że jedyny wspólnik sp. z o.o. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym na podstawie tytułu wynikającego z art. 8 ust. 6 pkt 4 u.s.u.s. Z treści tego przepisu wynika, że samo posiadanie statusu wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje o podleganiu przez niego ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej (art. 6 ust. 1 pkt 5 u.s.u.s.) - LEX nr 2347776. Przedmiotowe zagadnienie było również przedmiotem analizy sądów administracyjnych. W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 stycznia 2019 r. wydanego w sprawie II GSK 4767/16 stwierdza się, wręcz, że wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. objęty jest obowiązkiem ubezpieczenia bez względu na fakt prowadzenia działalności gospodarczej, bowiem obowiązek ubezpieczenia wspólnika jednoosobowej spółki z o.o. powiązany jest jedynie z posiadaniem przez niego takiego statusu prawnego, nie zaś z prowadzeniem działalności gospodarczej czy faktycznym działaniem w imieniu spółki. O ile podleganie ubezpieczeniom społecznym osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą wiąże się nierozerwalnie z faktycznym jej prowadzeniem, to posiadanie statusu wspólnika spółki z o.o., już od momentu wpisu do KRS, rodzi obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego (LEX nr 2608385). Identycznie Naczelny Sąd Administracyjny wypowiedział się w wyroku z 26 lipca 2017 r. w sprawie II GSK 3136/15 (LEX nr 2348874).

Sąd Najwyższy w omawianym orzeczeniu wskazuje również jasno na przyczyny, dla których nie przyjął skargi kasacyjnej do rozpoznania powołując się m.in. na brak oczywistości naruszenia prawa. Nadto podniesiono także, iż brak jest potrzeby dokonywania wykładni przepisów prawa, gdyż została ona dokonana przez Sądy obu instancji w sposób jak najbardziej prawidłowy. Należy w tym miejscu podkreślić, iż zarówno sąd I instancji, jak i Sąd Apelacyjny w omawianej sprawie stanęły na stanowisku, że wnioskodawca jest „osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w ramach jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (K. Sp. z o.o.) i w związku z tym podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym i wypadkowym od dnia 1 czerwca 2008 r. do dnia 15 września 2013 r. oraz od dnia 1 listopada 2013 r.”

Ostatecznie Sąd Najwyższy w powoływanym przez pełnomocnika wnioskodawcy orzeczeniu stwierdza, że „na gruncie przekonujących ustaleń faktycznych oraz prawidłowej i przekonującej, suwerennej sędziowskiej oceny zebranego materiału dowodowego, które nie mogą być wskazywane jako podstawy kasacyjnego zaskarżenia (art. 398 ³ § 3 k.p.c.), skarżący nie wykazał oczywistości skargi kasacyjnej, która budziłaby jakiekolwiek wątpliwości interpretacyjne wymagające merytorycznej interwencji ze strony najwyższej instancji sądowej i rozmijało się z wiążącymi Sąd Najwyższy ustaleniami faktycznymi prawidłowo dokonanego osądu”.

A zatem, wbrew twierdzeniu pełnomocnika skarżącego, Sąd Najwyższy w powoływanym przez niego orzeczeniu stanął na stanowisku całkowicie odmiennym od prezentowanego przez stronę odwołującą w niniejszym postępowaniu, zdając się przyznawać rację stanowisku organu rentowego.

Na koniec należy zauważyć, iż z dniem 18 września 2021 roku przepis art. 13 ustawy został zmieniony poprzez zmianę treści zarówno pkt 4 , jak i poprzez dodanie do niego punktów 4a i 4 b (ustawa zmieniająca z dnia 24 czerwca 2021 r. ; Dz.U.2021.1621)

Do powyższej zmiany przepis ten stanowił (art. 13 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), że osoba prowadząca pozarolniczą działalność podlega ubezpieczeniom w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców
(Dz. U. z 2021 r. poz. 162).

Od 18 września 2021 roku art. 13 ust. 4, 4a i 4b uzyskał brzmienie:

obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w następujących okresach:

4) osoby prowadzące pozarolniczą działalność, z wyłączeniem osób, o których mowa w pkt 4a i 4b - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców;

4a) wspólnicy jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością - od dnia wpisania spółki do Krajowego Rejestru Sądowego albo od dnia nabycia udziałów w spółce do dnia wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Sądowego albo zbycia wszystkich udziałów w spółce, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności przez spółkę zostało zawieszone na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców;

4b) wspólnicy spółki jawnej, partnerskiej lub komandytowej - od dnia wpisania spółki do Krajowego Rejestru Sądowego albo od dnia nabycia ogółu praw i obowiązków w spółce do dnia wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Sądowego albo zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności przez spółkę zostało zawieszone na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Jak wynika wprost z uzasadnienia do projektu o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych oraz niektórych innych ustaw ( (...) nr (...) W., z dnia 11 maja 2021 r) projektodawca stanął na stanowisku, że „w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą samodzielnie, ustalenie momentu rozpoczęcia działalności nie stwarza problemu, jednakże ustalenie momentu objęcia ubezpieczeniami wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej stwarza trudności. Wątpliwości wynikają z rozbieżności dat pomiędzy byciem wspólnikiem a rozpoczęciem działalności gospodarczej. Konsekwencją tego jest próba
unikania przez niektórych wspólników opłacania składek na ubezpieczenia społeczne”.
Dalej podkreślono, że „propozycja zmiany jest zgodna z linią orzeczniczą Sądu Najwyższego oraz z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego (wyrok z dnia 25 września 2014 r., sygn. akt SK 4/12)”

W ocenie Sądu Okręgowego, jak wynika wprost z powyższego, wskazana zmiana, która weszła w życie 18 września 2021 roku, nie miała na celu zmiany obowiązujących przepisów, których treść dla ustawodawcy była jasna, a jedynie ich doprecyzowania, gdyż – ze względu na dotychczasowy zapis – powodowała wątpliwości interpretacyjne. Celem tej zmiany stało się jednoznaczne doprecyzowanie przepisu tak, żeby zakończyć próby unikania przez niektórych wspólników opłacania składek na ubezpieczenie społeczne.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że fakt nie prowadzenia przez spółkę działalności gospodarczej był bez znaczenia dla merytorycznego rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie.

Należy dodatkowo zauważyć, że skarżący nie utracił statusu jedynego wspólnika spółki pomimo postawienia jej w stan likwidacji i nadal go posiada.

Spółka w okresie likwidacji dalej istnieje w obrocie prawnym, z dodatkowym zapisem „w likwidacji” i zachowuje osobowość prawną (art.274 k.s.h.). Wspólnicy takiej spółki nadal są z mocy prawa wspólnikami likwidowanej spółki, aż do jej wykreślenia z rejestru sądowego.

Status wspólnika będzie więc przysługiwał wspólnikom aż do rozwiązania spółki co nastąpi dopiero w chwilą wykreślenia jej rejestru sądowego (art. 272 k.s.h.). Dopiero wówczas spółka utraci byt prawny i w konsekwencji odwołujący utraci status jej wspólnika i jednocześnie tytuł do podlegania ubezpieczeniom społecznym. Dopóki to nie nastąpi skarżący, jako jedyny 100 % wspólnik (...) spółki z o.o. w likwidacji w P., podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu.

Bezspornym jest między stronami, iż do momentu zamknięcia rozprawy Spółka nie zakończyła procesu likwidacji, nie została wykreślona z rejestru. Nadto, jak wynika wprost z powyższych rozważań - pozostawanie wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością samo w sobie stanowi prowadzenie pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 4 ustawy.

Z uwagi na powyższe Sąd uznał, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż W. T. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu od 17 marca 2021 r. do nadal jako wspólnik (...) spółki z o.o. w likwidacji w P. i stosownie do art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c., zasądzając od W. T. – jako strony przegrywającej proces, na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. kwotę 360 złotych – stosownie do treści § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 1964) uwzględniając , że odwołania zostały złożone od dwóch decyzji.

Zaś zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. O obowiązku zapłaty odsetek sąd orzeka z urzędu.