Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 29 czerwca 2022 roku ( (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku D. W. z dnia 25 lutego 2022 roku odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od 1 lipca 2022 roku. Zakład zauważył, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 29 kwietnia 2022 roku wnioskodawca nie został uznany za niezdolnego do pracy. Brak jest więc podstaw do przyznania prawa do renty.

[decyzja k. 79 pliku II akt rentowych ZUS]

W dniu 15 lipca 2022 roku odwołanie od powyższej decyzji wniósł D. W., nie zgadzając się z powyższą decyzją i uznając ją za krzywdzącą.

[odwołanie k. 3-4]

W złożonej 3 sierpnia 2022 roku odpowiedzi na odwołanie, organ ZUS wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

[odpowiedź na odwołanie k. 8-8v.]

W piśmie procesowym z 1 czerwca 2024 roku ZUS w związku z opinią biegłego kardiologa, wniósł o uchylnie zaskarżonej decyzji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. wobec ujawnienia się nowych okoliczności oraz o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Zakładowi i o umorzenie postępowania w sprawie.

[pismo ZUS k. 89]

W odpowiedzi wnioskodawca wniósł o nieuwzględnienie tego wniosku bowiem nie ujawniła się, żadna nowa okoliczność a sporny wynik badania potwierdził tylko wcześniejsze rozpoznanie i stan zdrowia.

[pismo z 3 sierpnia 2024 roku k.96]

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

D. W. urodził się (...), legitymuje się wykształceniem średnim technicznym – technik telekomunikacji. W przeszłości pracował jako technik telekomunikacji – monter urządzeń telekomunikacyjnych, a obecnie jako monter urządzeń telekomunikacyjnych.

[bezsporne]

Decyzją Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności z 31 maja 2022 roku, ubezpieczony był zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności od 14 marca 2015 roku do 31 maja 2025 roku.

[decyzja k. 5-5v.]

Decyzją ZUS I Oddziału w Ł. z 26 października 2012 roku, wnioskodawcy przyznano rentę okresową z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 20 października 2012 roku do 31 października 2013 roku.

[decyzja z 26 października 2012 roku, k. 53-54 pliku I akt rentowych ZUS]

Następnie, decyzją ZUS I Oddziału w Ł. z 1 października 2013 roku wnioskodawcy zostało ponownie ustalane prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do 31 października 2015 roku.

[decyzja k. 63-68]

Kolejną decyzją ZUS I Oddziału w Ł. z 15 października 2015 roku wnioskodawcy zostało ponownie ustalane prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 listopada 2015 roku do 30 września 2018 roku.

[decyzja k. 83-86 pliku I akt rentowych ZUS]

Prawo do takiej renty było przedłużane kolejnymi decyzjami, aż do 31 marca 2022 roku.

[decyzja k. 135-138, decyzja k. 58-59v akt rentowych ZUS]

W dniu 25 lutego 2022 roku D. W. złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

[wniosek k. 69-69v. pliku II akt rentowych ZUS]

Lekarz Orzecznik ZUS po przeprowadzeniu 5 kwietnia 2022 roku bezpośredniego badania wnioskodawcy i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznał
u wnioskodawcy: stabilną chorobę niedokrwienną serca, stan po zawale serca leczonym P. (...) i (...) + stenty w 2011 roku, stan po P. (...) z powodu restenozy w 2012 roku, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę typu II, miażdżycę tętnic kończyn dolnych. Jednocześnie Lekarz Orzecznik ZUS uznał, że nie jest on niezdolny do pracy.

[opinia Lekarza Orzecznika ZUS z 5 kwietnia 2022 roku k. 32-33 dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej ZUS, orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z 5 kwietnia 2022 roku k. 70-70v. pliku II akt rentowych ZUS]

Wobec powyższego orzeczenia Lekarza Orzecznika, w dniu 15 kwietnia 2022 roku wnioskodawca złożył sprzeciw.

[sprzeciw k. 34-37 dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej ZUS]

Na skutek sprzeciwu, Komisja Lekarska ZUS rozpoznając sprawę, po przeprowadzeniu 29 kwietnia 2022 roku bezpośredniego badania wnioskodawcy i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej, rozpoznała u niego: przewlekłą, stabilną chorobę wieńcową, stan po zawale mięśnia sercowego ściany dolnej w 2011 roku i ponownej P. z implementacją stentów do (...) i (...) w 2011 roku i po ponownej P. (...) w 2012 roku z powodu restenozy, cukrzycę typu II leczoną dietą, nadciśnienie tętnicze poddające się farmakoterapii, miażdżycę kończyn dolnych bez cech niedokrwienia tkankowego, zaburzenia adaptacyjne i chorobę D. ręki prawej obecne bez upośledzenia funkcji. Jednocześnie Komisja Lekarska ZUS uznała, że nie jest on niezdolny do pracy.

[opinia Komisji Lekarskiej ZUS 29 kwietnia 2022 roku k. 39-41 dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej , orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS k z 29 kwietnia 2022 roku k. 71-71v. pliku II akt rentowych ZUS]

U wnioskodawcy stwierdzono cukrzycę typu 2, leczoną dietą, względnie wyrównaną, niepowikłaną, stan po zawale mięśnia serca, nadciśnienie tętnicze, miażdżycę kończyn dolnych, przewlekłą chorobę wieńcową oraz zaburzenia lipidowe. Wnioskodawca choruje na cukrzycę typu 2 od około dwóch lat. Aktualnie jest pod opieką poradni POZ, jest leczony dietą, a cukrzyca typu 2 w przypadku wnioskodawcy jest wyrównana względnie i niepowikłana. Wnioskodawca wymaga systematycznej kontroli w poradni diabetologicznej, systematycznych wizyt, przestrzegania diety, dostosowanego nawet niewielkiego wysiłku fizycznego i w związku z podwyższonymi wartościami glikemii, podjęcia ewentualnego leczenia farmakologicznego. Schorzenia te w szczególności stopień zaawansowania cukrzycy nie powoduje niezdolności do pracy w wykonywanym zawodzie.

[pisemna opinia biegłej z zakresu diabetologii dr n. med. M. P. k. 16-17v.]

U odwołującego rozpoznano także przewlekłą chorobę niedokrwienną serca/przewlekły zespół wieńcowy, stan po przebytym zawale serca (...) ściany dolnej leczonym angioplastyką (...) (prawej tętnicy wieńcowej) z implantacją stentu – 27 kwietnia 2011 roku, stan po angioplastyce (...) (gałęzi przedniej zstępującej) z implantacją stentu – 18 maja 2011 roku, stan po zabiegu angioplastyki (...) (prawej tętnicy wieńcowej) z implantacją stentu z powodu restenozy (tj. ponownego zwężenia w stencie) – 25 czerwca 2012 roku, dysfunkcję skurczową lewej komory z obniżoną frakcją wyrzutową EF 48%, przewlekłą niewydolność serca II wg. (...), nadciśnienie tętnicze kontrolowane lekami.

Schorzenia te powodują częściową niezdolność do wykonywania pracy zarobkowej, okresowo od daty wniosku do 31 grudnia 2023 roku.

Biegły kardiolog podkreślił, iż sprawa jest trudna, pod pewnymi względami dyskusyjna. Jednak niewątpliwie wnioskodawca jest relatywnie średniego ogólnego stanu. Co ważne jest jednak niewątpliwie obciążony schorzeniami kardiologicznymi ( choroby przewlekłe). Ma rozpoznaną chorobę niedokrwienną serca, nadciśnienie tętnicze, jest po przebytym ostrym zespole wieńcowym tj. po przebytym zawale serca w 2011roku. Wymagał kilkukrotnego leczenia inwazyjnego -zabiegi angioplastyki w 2011 roku 2012 roku. Obecnie z uwagi na nawrót dolegliwości zalecono wykonanie badania inwazyjnego tj. koronarografii. Biegły podkreślił, iż oczywiście ten wynik może warunkować ocenę zdolności do pracy. Jednak niewątpliwie wnioskodawca odbył rehabilitację kardiologiczną z dobrym wynikiem, rehabilitowany wg modelu A, wykonana próba wysiłkowa uzyskano duże obciążenie rzędu 1 O MET - z dobrą tolerancją wysiłku. W badaniu (...) tj. scyntygrafia perfuzyjna mięśnia sercowego (nieinwazyjne badanie ukrwienia mięśnia sercowego) z 22.02.2019r - uwidoczniono rozległy - 25%, utrwalony spoczynkowy ubytek perfuzji (tj. obraz zmiany pozawałowej) oraz dodatkowo w badaniu wysiłkowym uwidoczniono dalsze pogorszenie wychwytu znacznika o 3%. Oznacza to obraz mieszanych zaburzeń perfuzji (tj. ukrwienia) mięśnia sercowego. W ocenie biegłego warunkuje to w dużym stopniu (*także w aspekcie aktualnego skierowania na inwazyjne badanie koronarograficzne) stwierdzoną przez biegłego częściową niezdolność do pracy. Ostatnio wykonane badanie ECHO (tj. USG serca) z 2.12.2021 r. wykazało zachowaną dobrą globalną funkcję skurczową mięśnia lewej komory serca (frakcja wyrzutowa nieznacznie poniżej NORMY tj. 50%), opisywane są jedynie nieznaczne odcinkowe zaburzenia kurczliwości (tj. odcinkowe zaburzenia kurczliwości ściany dolno-bocznej, przednio-przegrodowej, dolnej). Oznacza to, iż pomimo przebytego zawału mięśnia sercowego nie doszło znacznego do uszkodzenia serca jako całości (stwierdza się jednak umiarkowane nieznaczne uszkodzenie mięśnia sercowego). Wnioskodawca ma także rozpoznane nadciśnienie tętnicze. Statystycznie, obecnie w Polsce nadciśnienie tętnicze stwierdza się u około 35% mężczyzn i 29% kobiet w grupie wiekowej 18-79 r ż. U przeważającej większości pacjentów (generalnie patrząc na problem) można uzyskać dobrą kontrolę wartości ciśnienia tętniczego, zależy to od determinacji pacjenta (redukcja wagi ciała, nieużywanie używek np. tytoń, unikanie alkoholu, soli itp), systematycznego przyjmowania leków (przy braku dostatecznej kontroli modyfikowanie leków przez lekarza prowadzącego). Ilość leków, metody farmakoterapii u zdecydowanej większości pacjentów pozwalają na unormowanie (kontrolowanie ciśnienia tętniczego). Tylko u, relatywnie patrząc bardzo niewielu pacjentów pomimo optymalnej terapii nie udaje się uzyskać dobrych wartości ciśnienia tętniczego (np. pacjenci z nadciśnieniem opornym/wtórnym). Do tej grupy wydaje się nie należeć wnioskodawca (wartości ciśnienia tętniczego wyrównane wg wpisów w dokumentację ).

Dodatkowo internistycznie leczy się z powodu cukrzycy t.2 - wymaga okresowej kontroli w poradni diabetologicznej, zachowania diety.

Celem oceny powstania ewentualnej przedmiotowej niezdolności do pracy biegły szczegółowo przeanalizował dostępną dokumentacje medyczną. Obiektywnie oceniając na chwilę obecną wynik leczenia w zakresie schorzeń kardiologicznych jest w miarę stabilny tj. bez hospitalizacji w ostatnim czasie - jednak z uwagi na fakt opisywanych dużych wyżej opisanych zmian w (...) i kwalifikację do wykonania koronarografii (*podstawą do kwalifikacji do niej jest wynik próby wysiłkowej z 25 października 2022 r - próba dodatnia przy niedużym obciążeniu - ok 52 MET obniżenia odcinka ST do 1mm) - biegły stwierdził okresową niezdolność do pracy.

Dostarczona dodatkowa dokumentacja medyczna z pobytu w Klinice (...) od 2.03.23 r. do 3.03.2023 r. w pełni potwierdziła wnioski i tezy biegłego Podczas tego pobytu szpitalnego wnioskodawca miał wykonane badanie koronarograficzne – tj. inwazyjną ocenę tętnic wieńcowych -wynik tego badania niestety jest zły (*i uzasadnia wcześniejsze „złe" wyniki próby wysiłkowej tj. te z daty oceny ZUS). W koronarografii z dnia 2.02.2023 r wykazano m.in. przewlekłą amputację (*tj. zamknięcie) prawej tętnicy wieńcowej - obwód wypełnia się z krążenia obocznego. Niestety z uwagi na charakter zmian tej tętnicy nie da się udrożnić (pomimo obecności krążenia obocznego -krążenie w niej przy większym wysiłku jest niewydolne). To niezmiernie ważne dla oceny orzeczniczej - takie zamkniecie (okluzja) dowodzi właśnie trafności oceny biegłego odnośnie stwierdzonej częściowej niezdolności do pracy. Z tego też względu zgłaszane dolegliwości i ograniczenia zdrowotne u wnioskodawcy w dacie wniosku do ZUS mają obiektywne odzwierciedlenie w badaniach (tj. zamkniecie prawej tętnicy wieńcowej w koronarografii które już od dawna z pewnością istnieje). Dodatkowo oprócz niekorzystnego w/w badania koronarograficznego wnioskodawca miał też wykonane badanie USG serca *tj. ECHO z 3.02.2023r -wynik tego badania także jest gorszy u niż poprzedni wynik z 2021 r. W aktualnym badaniu wykazano większe upośledzenie funkcji skurczowej mięśnia lewej komory serca - obecna frakcja wyrzutowa to EF -40 % (w 2021r było EF- 48%).

Biegły zaznaczył, że te badania tj. koronarografia i ECHO z lutego 2023 r. obrazują i uzasadniają sytuację zdrowotną nie tylko w dacie ich wykonania ale także na okres wcześniejszy tj. na okres oceny przez ZUS.

[pisemna opinia biegłego z zakresu kardiologii dr. n. med. R. G. k. 34-36, uzupełniająca pisemna opinia biegłego z zakresu kardiologii dr. n. med. R. G. k. 71-72, uzupełniająca pisemna opinia biegłego z zakresu kardiologii dr. n. med. R. G. k. 87]

Odwołujący cierpi także na zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa bez istotnych deficytów neurologicznych. Stwierdzono, że wnioskodawca skarży się na bóle odcinka szyjnego kręgosłupa, swędzenie skóry kończyn dolnych, szumy uszne, bóle i zawroty głowy, zaburzenia koncentracji oraz skurcze łydek i stóp. W badaniu neurologicznym nie występują objawy uszkodzenia układu nerwowego, które powodowałyby długotrwałą niezdolność do wykonywania pracy zarobkowej w myśl ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wnioskodawca pobierał świadczenie rentowe z przyczyn kardiologicznych. Posiada umiarkowany stopień niepełnosprawności z powodu chorób somatycznych, ale nie neurologicznych. Schorzenia neurologiczne nie powodują niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej.

[pisemna opinia biegłej z zakresu neurologii dr n. med. J. B. k. 59-61]

Ubezpieczony choruje również na miażdżycę zarostową tętnic kończyn dolnych, bez zwężeń krytycznych tętnic, bez objawów niedokrwiennych, przewlekły nikotynizm w wywiadzie, otyłość I stopnia, (...) = 30,44 kg/m ². A także: cukrzycę typu 2, nadciśnienie tętnicze oraz powiększenie wątroby o niejasnej etiologii.

Dolegliwości te nie powodują naruszenia sprawności organizmu z przyczyn chirurgicznych skutkującego długotrwałą niezdolnością do pracy zarobkowej zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Wnioskodawca jest zdolny do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia.

[pisemna opinia biegłego z zakresu angiologii em. prof. nadzw. dr. hab. n.med. M. G. k. 91-91v.]

U wnioskodawcy rozpoznano podejrzenie zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa z dobrze zachowaną jego czynnością oraz chorobę D. ręki lewej bez przykurczu palców z dobrze zachowaną funkcją ręki. Umiarkowany stopień niepełnosprawności orzeczono z przyczyn kardiologicznych.

Stwierdzone zmiany nie naruszają czynności narządu ruchu wnioskodawcy w stopniu dającym podstawę do orzekania o długotrwałej niezdolności do pracy.

Wnioskodawca jest zdolny do pracy zarobkowej zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

[pisemna opinia biegłej z zakresu ortopedii dr n. med. E. B. k. 109-110]

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o powołane dokumenty oraz opinię biegłego lekarzy specjalistów z zakresu diabetologii, kardiologii, neurologii, angiologii i ortopedii.

Organ rentowy zgłosił zastrzeżenia do opinii biegłego z zakresu kardiologii, do których biegły ustosunkował się w pisemnych opiniach uzupełniających. W opiniach tych ww. biegły w sposób wyczerpujący i przekonujący dla Sądu wskazał, że ubezpieczony był okresowo częściowo niezdolny do pracy zgodnej z poziomem kompetencji i kwalifikacji zawodowych w okresie od daty złożenia wniosku o sporne świadczenie do 31 grudnia 2023 roku. Zarzuty organu nie stanowią więc podstawy do zmiany wniosków zawartych w opinii pierwotnej.

Dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd uznał opinie biegłych za wiarygodne, gdyż są rzetelne i sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot. Biegli, na podstawie zgromadzonej dokumentacji medycznej oraz osobiście przeprowadzonych badań wnioskodawcy zdiagnozowali schorzenia, ocenili ich wpływ na sprawność organizmu i zdolność wnioskodawczyni do wykonywania pracy, odnosząc swą ocenę do jej doświadczenia i kwalifikacji zawodowych. Opinie biegłych są pełne, nie zawierają sprzeczności ani braków, które pozbawiałyby ich mocy dowodowej, zostały przekonująco uzasadnione, a zawarty w nich końcowy wniosek orzeczniczy logicznie wynika z przeprowadzonych przez biegłych zarówno osobiście przeprowadzonych przez nich badań wnioskodawcy, jak i analizy dokumentacji medycznej. Sąd uznał więc, że uzyskał niezbędne wiadomości specjalne konieczne do ustalenia okoliczności faktycznych i do wydania rozstrzygnięcia końcowego w sprawie.

Podkreślić należy, że przy ocenie opinii biegłych lekarzy, Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego.

[tak: wyrok Sądu Najwyższego z 13 października 1987 roku, II URN 228/87, (...), wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 4 lipca 2018 roku, III AUa 1328/17, LEX nr 2550815 ]

Sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez Sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii.

[tak: postanowienie Sądu Najwyższego z 27 listopada 2000 roku, I CKN 1170/98, OSNC 2001 nr 4 poz. 84]

Tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej.

[tak: wyrok Sądu Najwyższego z 30 czerwca 2000 roku, II UKN 617/99, OSNAPiUS 2002/1/26]

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Na wstępie należy podnieść, że w niniejszym postępowaniu Sąd rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 148 ¹ k.p.c. zgodnie z którym Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, między innymi w sytuacji, gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, sąd uzna - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona w pierwszym piśmie procesowym złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy.

W rozpoznawanej sprawie strony nie wnosiły o rozpoznanie sprawy na rozprawie, a złożone dotychczas pisma procesowe i brak wniosków dowodowych, po pouczeniu o możliwości ich zgłaszania dawały podstawę do przyjęcia, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. W przypadku, gdy głosy stron miałyby się ograniczyć tylko do powtórzenia argumentacji zawartej w pismach procesowych, to wyznaczanie rozprawy tylko w tym celu nie wydaje się uzasadnione.

[por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 26 czerwca 2018 roku, III AUa 1815/17, LEX nr 2609414 ]

Należy zauważyć, iż niniejsza sprawa nie miała charakteru wielowątkowego, wymagającego wyjaśnienia twierdzeń stron oraz odniesienia się do złożonych wniosków dowodowych. Sprawa w świetle stanowisk stron i zebranych dokumentów nie budziła żadnych wątpliwości.

[por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 26 kwietnia 2018, VI ACa 1694/17, L EX nr (...) ]

Przechodząc zaś do merytorycznej oceny sprawy, uznać należy, że odwołanie jest zasadne i skutkowało zmianą zaskarżonej decyzji jak w sentencji wyroku.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1251) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów;

4.  nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

W myśl art. 12 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).

W definicji niezdolności do pracy ustawodawca dał wyraz powiązaniu prawa do renty z rzeczywistą znaczną utratą zdolności do pracy zarobkowej jako takiej, a częściową niezdolność do pracy powiązał z niezdolnością do pracy w ramach posiadanych kwalifikacji, przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy, zaakcentował istnienie potencjalnej przydatności do pracy. Chodzi zatem o zdolność do pracy zarobkowej nie tylko jako zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy, ale zdolność do podjęcia pracy w ogóle, z uwzględnieniem rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku, predyspozycji psychofizycznych.

Prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy może ulec zmianom w przypadku zmiany kwalifikacji niezdolności do pracy, jej ustania lub ponownego powstania. O zmianach w prawie i wysokości świadczeń rentowych przesądza wynik badania lekarskiego przeprowadzonego przez Lekarza Orzecznika ZUS/Komisję Lekarską ZUS, która dokonuje oceny niezdolności do pracy, jej stopnia i trwałości. Treść orzeczenia w przedmiocie zmiany kwalifikacji niezdolności do pracy, braku tej niezdolności lub jej ponownego powstania, powinna w równym stopniu wynikać z profesjonalnej oceny stanu zdrowia badanego (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 12 stycznia 2001 r., II UKN 181/00, OSNAPiUS 2002, Nr 17, poz. 418), jak i biologicznego aspektu niezdolności do pracy z elementami ekonomicznymi, np. posiadanymi kwalifikacjami, możliwością przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwością wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy, a także z celowością przekwalifikowania.

Niepodważalną okolicznością w sprawach, choćby o rentę, jest to, że stwierdzenie niezdolności do pracy wymaga wiadomości specjalnych, toteż podstawę ustaleń stanowią dowody z opinii biegłych, posiadających wiedzę medyczną adekwatną do rodzaju schorzeń osoby zainteresowanej uzyskaniem świadczenia. Prawidłowa opinia winna być wyczerpująca, czyli odnosić się do wszystkich kwestii zawartych w tezie dowodowej, jak również zawierać logiczne uzasadnienie postawionych wniosków. Dowód tego rodzaju podlega ocenie według zasad określonych w art. 233 § 1 k.p.c., a więc na podstawie kryteriów zgodności z zasadami logiki, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia skuteczności wyrażonych w niej wniosków, bez wkraczania w sferę wiedzy specjalistycznej.

Warunki wskazane w art. 57 powyższej ustawy muszą być spełnione łącznie by istniały podstawy do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Bezsporne w niniejszej sprawie jest to, że odwołujący spełnia warunki określone w art. 57 ust. 1 pkt. 2-4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W odniesieniu do odwołującego się kwestią sporną było spełnianie jedynie warunku niezdolności do pracy.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym przede wszystkim – opinii biegłego z zakresu kardiologii, Sąd ustalił, że wnioskodawca z przyczyn kardiologicznych był okresowo całkowicie niezdolny do pracy do 31 grudnia 2023 roku, gdyż rozpoznano u niego: przewlekłą chorobę niedokrwienną serca/przewlekły zespół wieńcowy, stan po przebytym zawale serca (...) ściany dolnej leczonym angioplastyką (...) (prawej tętnicy wieńcowej) z implantacją stentu – 27 kwietnia 2011 roku, stan po angioplastyce (...) (gałęzi przedniej zstępującej) z implantacją stentu – 18 maja 2011 roku, stan po zabiegu angioplastyki (...) (prawej tętnicy wieńcowej) z implantacją stentu z powodu restenozy (tj. ponownego zwężenia w stencie) – 25 czerwca 2012 roku, dysfunkcję skurczową lewej komory z obniżoną frakcją wyrzutową EF 48%, przewlekłą niewydolność serca II wg. (...), nadciśnienie tętnicze kontrolowane lekami.

W ocenie Sądu biegli w swoich opiniach wytłumaczyli dlaczego w taki właśnie sposób ocenili zdolność wnioskodawcy do wykonywania pracy zarobkowej. U podstaw wydanego wyroku legła opinia biegłego kardiolog. Biegły oceniając stan zdrowia wnioskodawcy szczegółowo wyjaśniał dlaczego naruszenie sprawności organizmu skarżącego przekłada się na zdolność świadczenia przez niego pracy, z uwzględnieniem jego kwalifikacji oraz dotychczas wykonywanego zawodu. Brak jest przy tym, w ocenie Sądu, podstaw by kwestionować rzetelność i merytoryczną poprawność wydanej opinii, a w szczególności rzetelność i poprawność stwierdzającej częściową niezdolność skarżącego do pracy ze względów kardiologicznych opinię wydaną przez biegłego z zakresu kardiologii. Została ona bowiem sporządzona zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym jej przedmiot. Biegły, na podstawie przedstawionej dokumentacji oraz osobiście przeprowadzonych badań stanu zdrowia wnioskodawcy, zdiagnozował schorzenia, ocenił stopień ich zaawansowania, a przede wszystkim jednoznacznie wypowiedział się co do sprawności organizmu wnioskodawcy i wpływu dolegliwości na jego zdolność do wykonywania pracy.

Jednocześnie Sąd uznał, że wszystkie opinie są pełne, jasne i nie prowadziły do sprzecznych wniosków, a oceniały zdolność wnioskodawcy do pracy z punktu widzenia różnych lekarzy specjalistów, a co się z tym wiąże różnych schorzeń, na które cierpi ubezpieczony – stąd też nie można uznać za sprzeczność tego, że w ocenie biegłego kardiologa wnioskodawcy jest częściowo niezdolny do pracy, a w ocenie biegłych pozostałych specjalności – nie jest on niezdolny do pracy – tym bardziej, że większość jego schorzeń ma właśnie charakter kardiologiczny.

ZUS nie wskazał na żadne wewnętrzne sprzeczności, nieścisłości opinii, nie wykazał w opiniach braku logiki lub zgodności z zasadami doświadczenia życiowego. Przedstawił jedynie swoje własne wnioski wynikające z analizy zgromadzonej w sprawie dokumentacji medycznej. Jednak to właśnie biegli lekarze sądowi powoływani są w celu przeprowadzenia i zinterpretowania przeprowadzonych przez siebie badań, dysponując wiedzą fachową w tym zakresie. To biegli analizują i oceniają dokumentację, uznając samodzielnie, która dokumentacja jest istotna dla oceny stanu zdrowia wnioskodawcy i co z tej dokumentacji wynika. Zarzuty do opinii nie mogą koncentrować się na samodzielnej, subiektywnej ocenie tych kwestii dokonanej przez stronę.

Zatem uznać należy, że wnioskodawca spełnił wymagane prawem warunki do uzyskania prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, opisanych treścią art. 57 ust. 1, przywołanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż nie było sporu co do tego, że odwołujący ma wymagany staż ubezpieczeniowy.

Wnioskodawca, w świetle zgromadzonych w sprawie dowodów z uwagi na posiadane schorzenia kardiologiczne jest więc osobą częściowo niezdolną do pracy w dalszym okresie – od 1 lipca 2022 roku do 31 grudnia 2023 roku, co skutkowało zmianą zaskarżonej decyzji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. – o czym orzeczono w sentencji wyroku.

Odnosząc się do wniosku pełnomocnika organu rentowego o uchylenie decyzji w związku z pojawieniem się „nowej okoliczności” wskazać należy, iż w ocenie sądu, jest on nieuzasadniony.

W pierwszej kolejności warto zauważyć, że decyzje organu rentowego w sprawach dotyczących świadczeń z ubezpieczenia rentowego mają charakter deklaratoryjny. Organ rentowy stwierdza jedynie, czy zostały spełnione ustawowe warunki nabycia prawa do wnioskowanego świadczenia. Postępowanie sądowe w sprawach dotyczących ubezpieczenia rentowego wszczynane jest w wyniku wniesienia przez ubezpieczonego odwołania od decyzji organu rentowego. Jego przedmiotem jest ocena zgodności z prawem - w aspekcie formalnym i materialnym - decyzji wydanej przez organ rentowy. Badanie legalności decyzji i orzekanie o niej jest możliwe tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili wydawania decyzji. Inaczej mówiąc - o zasadności przyznania lub odmowy przyznania świadczenia decydują okoliczności istniejące w chwili ustalania do niego prawa. Postępowanie dowodowe przed sądem jest bowiem postępowaniem sprawdzającym, weryfikującym ustalenia dokonane przez organ rentowy. Biegli sądowi nie zastępują lekarza orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej ZUS, a jedynie zgodnie z posiadaną wiedzą specjalistyczną poddają ocenie merytorycznej trafność wydanego orzeczenia o zdolności wnioskodawcy do pracy lub jej braku. Dlatego też późniejsza zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego nie może stanowić - co do zasady - podstawy do uznania decyzji za wadliwą i jej zmiany przez Sąd (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2007 r. I UK 316/06, opubl.: M. P. Pr. rok 2007, Nr 11, poz. 600).

Wskazany powyżej pogląd, dotyczący kognicji sądu w zakresie kontroli decyzji organu rentowego, doznaje jednakże istotnego wyjątku w postaci dyspozycji art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., który obliguje Sąd do uchylenia decyzji i przekazania sprawy do rozpoznania organowi rentowemu w przypadku ujawnienia się nowej okoliczności dotyczącej stanu zdrowia ubezpieczonego, wpływającej na możność przyznania określonego świadczenia, po wydaniu decyzji przez ZUS, a przed zakończeniem postępowania sądowego. Przywołać w tym miejscy należy pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 12 stycznia 2012 r, z którym sąd orzekający w pełni się utożsamia, stwierdzający, iż „nowe okoliczności” to schorzenia istniejące przed wydaniem decyzji, lecz wykazane przez ubezpieczonego dopiero po wniesieniu odwołania do sądu albo ujawnione na podstawie badań lekarskich w trakcie postępowania sądowego i których nie oceniał ani lekarz orzecznik, ani komisja lekarska organu rentowego. Jeśli ujawnią się one w postępowaniu przed sądem I instancji, sprawa „wraca” na etap postępowania przed organem rentowym po to zasadniczo, aby organy orzecznicze ZUS mogły dokonać ponownej oceny stanu zdrowia z ich uwzględnieniem. W przypadku zaś, gdy z przeprowadzonych w postępowaniu sądowym dowodów (opinii biegłych), wynika, iż niezdolność do pracy powstała dopiero po wniesieniu odwołania do sądu, należy uznać, że zaskarżona decyzja, a wcześniej - orzeczenie komisji lekarskiej, nie były wadliwe, a zatem nie ma racjonalnego powodu, aby niewadliwa decyzja miała podlegać uchyleniu na podstawie art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. W ocenie Sądu Najwyższego stan zdrowia jest wartością zmienną. Przyjęcie koncepcji, że „nowe okoliczności”, które zobowiązują Sąd do uchylenia zaskarżonej decyzji, przekazania sprawy do rozpoznania organowi rentowemu i umorzenie postępowania (a więc zakończenia sprawy przed sądem), to także okoliczności dotyczące pogorszenia stanu zdrowia po wniesieniu odwołania, spowodowałoby brak możliwości zakończenia sprawy o rentę. Pojawienie się po każdorazowej negatywnej decyzji organu rentowego tak rozumianych „nowych okoliczności” prowadziłoby do konieczności jej uchylenia i w efekcie do trwającego w nieskończoność stanu „niezałatwienia wniosku o rentę” (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 12 stycznia 2012 roku, II UK 79/11, opubl. MoPr 2012 nr 5, str. 261).

Reasumując, nowa okoliczność w rozumieniu art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. to tego rodzaju zdarzenia prawne, które choć powstałe po wniesieniu odwołania, mają znaczenie dla oceny stanu zdrowia do dnia decyzji. Jako przykłady wskazuje się schorzenia wykazane przez ubezpieczonego dopiero po wniesieniu odwołania do sądu albo ujawnione na podstawie badań lekarskich w trakcie postępowania sądowego i których nie oceniał ani lekarz orzecznik, ani komisja lekarska organu rentowego. Przepis art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., zobowiązuje zatem sąd do uchylenia zaskarżonej decyzji i umorzenia postępowania nie w każdej sytuacji, kiedy ubezpieczony przedstawia nowe, nieznane wcześniej lekarzowi orzecznikowi czy komisji lekarskiej dokumenty medyczne, ale tylko wtedy gdy w jego ocenie mogą one stanowić o odmiennej ocenie stanu jego zdrowia.

Jednocześnie zwrócić należy uwagę na brzmienie tego przepisu.

Na mocy art. 477 ¹⁴ § 4 kpc w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji albo stwierdzenia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, jeżeli podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odwołanie od decyzji opiera się wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia, sąd nie orzeka co do istoty sprawy na podstawie nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji albo stwierdzenia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji. W tym przypadku sąd uchyla decyzję, przekazuje sprawę do rozpoznania organowi rentowemu i umarza postępowanie.

Interpretacja tego przepisu prowadzi do jeszcze dalszego wniosku. Sąd nie może orzekać – czyt. przyznać prawa do świadczenia, na podstawie nowych okoliczności. Nie ma jednak przeszkód do merytorycznego orzekania w sprawie, jeśli pozostały materiał dowodowy daje do tego podstawę. Innymi słowy jeśli niezależnie nawet od pojawienia się tzw. „nowej okoliczności” w rozumieniu cytowanego przepisu, stan zdrowia ubezpieczonego daje podstawę do zmiany decyzji, to nie ma przeszkód do merytorycznego rozpoznania odwołania. Sąd nie ma bowiem jedynie prawa orzekać w oparciu o nowe okoliczności.

Takie rozumienie cytowanego przepisu jest nie tylko logiczne ale także uzasadnione względami ekonomii procesowej i interesem ubezpieczonego, który, o czym warto pamiętać często przez bardzo długi okres pozostaje bez środków utrzymania.

Sąd Okręgowy uważa, że w niniejszej sprawie, wbrew twierdzeniom organu rentowego nie zaszła nowa okoliczność, mogąca mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Organ rentowy, już na etapie postępowania rentowego dysponował wszelkimi danymi, niezbędnymi do prawidłowego ustalenia stanu klinicznego ubezpieczonego i wydania odpowiedniej decyzji,

Biegły kardiolog podkreślił bowiem, iż obiektywnie oceniając wynik leczenia wnioskodawcy, w zakresie schorzeń kardiologicznych, jest w miarę stabilny tj. bez hospitalizacji w ostatnim czasie - jednak z uwagi na fakt opisywanych dużych zmian w (...) i kwalifikację do wykonania koronarografii (*podstawą do kwalifikacji do niej jest wy nik próby wysiłkowej z 25 października 2022 r - próba dodatnia przy niedużym obciążeniu - ok 52 MET obniżenia odcinka ST do 1mm) - biegły stwierdził okresową niezdolność do pracy.

Dostarczona dodatkowa dokumentacja medyczna z pobytu w Klinice (...) jedynie potwierdziła wnioski i tezy biegłego. Podczas tego pobytu szpitalnego wnioskodawca miał wykonane badanie koronarograficzne – tj. inwazyjną ocenę tętnic wieńcowych -wynik tego badania niestety jest zły (* i uzasadnia wcześniejsze „złe" wyniki próby wysiłkowej tj. te z daty oceny ZUS.

Rozpoznane przez biegłego kardiologa schorzenia u wnioskodawcy, które zadecydowały o uznaniu przez tego biegłego z punktu widzenia jego specjalizacji medycznej ubezpieczonego za osobę nadal częściowo okresowo niezdolną do pracy odnoszą się zatem w istocie do schorzeń, które były udokumentowane w aktach organu rentowego i były oceniane zarówno przez lekarza orzecznika ZUS, jak i komisję lekarską ZUS, a więc schorzeń znanych organowi na etapie wydawania decyzji. Dalsza dokumentacja i przebieg leczenia potwierdzają tylko powyższe ustalenia. Z tych też przyczyn należało uznać, że stan zdrowia ubezpieczonego nie uległ poprawie wbrew twierdzeniom organu rentowego.

W związku z powyższym sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia wniosku pełnomocnika organu rentowego i orzekł merytorycznie w sprawie.