Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 kwietnia 2023 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych - I Oddział w Ł., po rozpoznaniu wniosku z dnia 9 marca 2023 roku na podstawie art.114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił B. G. wszczęcia postępowania o ponowne rozpatrzenie prawa do emerytury pomostowej wskazując, że nie przedłożyła ona nowych dowodów ani też nie zostały ujawnione nowe okoliczności zaistniałe przed wydaniem tej decyzji, które miałyby wpływ na nabycie prawa do świadczenia. W ocenie organu brak było podstaw prawnych do wznowienia postępowania i zmiany stanowiska zawartego w decyzji odmownej z 13 stycznia 2023 r., ponieważ do wniosku o przyznanie świadczenia emerytalnego złożonego 9 marca 2023 roku nie przedłożyła żadnych nowych dowodów, które miałyby wpływ na prawo do świadczenia (art.114.

[decyzja ZUS z 11 kwietnia 2023 r. k. 29 akt ZUS]

B. G. odwołała się od powyższej decyzji i podniosła, że w marcu 2023 r. złożyła dokumenty uzupełniające, które z niewiadomych dla niej przyczyn nie zostały uwzględnione.

[odwołanie k. 3 akt VIII U 870/23]

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji i wskazując, że przedłożone przez B. G. świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z SP ZOZ MSW w Ł. za okres od 1 września 1988 roku do 31 grudnia 2008 roku zostało wystawione nieprawidłowo, ponieważ powołano się w nim na wykaz A, Dział XII, poz. 1 pkt 1 Zarządzenia nr 11 MSW z 4 marca 1986 r. (Dz. Urz. MSW nr 2, poz. 6), gdzie figuruje stanowisko „lekarz”, a wnioskodawczyni była zatrudniona jako pielęgniarka (które to stanowisko wskazano w pkt 2), wobec powyższego decyzją z dnia 13 stycznia 2023 r. odmówiono wnioskodawczyni prawa do emerytury pomostowej, od której ta nie złożyła odwołania, natomiast w dniu 9 marca 2023 r. złożyła ponownie te same świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach co w pierwotnym wniosku.

[odpowiedź na odwołanie k. 5-5v. akt VIII U 870/23]

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

B. G. urodziła się (...). Ma średnie wykształcenie – ukończyła Medyczne Studium Zawodowe nr (...) w Ł.. Legitymuje się prawem wykonywania zawodu pielęgniarki nr (...).

[okoliczność bezsporna, a nadto dyplom k. 5 części A akt osobowych, Prawo Wykonywania Zawodu Pielęgniarki k. 45 części B akt osobowych]

Wnioskodawczyni w okresie od 1 września 1988 roku do 30 grudnia 2013 roku była zatrudniona w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej MSW w Ł. (do 1 września 1998 r. działającego jako Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej Zarządu (...) w Ł.) w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku starszej pielęgniarki.

[świadectwo pracy k. 7 akt ZUS, części B akt osobowych]

Przez cały okres zatrudnienia u powyższego pracodawcy B. G. stale wykonywała pracę na stanowisku pielęgniarki na oddziale intensywnej opieki medycznej ( (...)), świadcząc ją w pełnym wymiarze czasu pracy. Czynności przez nią wykonywane polegały na wykonywaniu czynności pielęgnacyjnych w bezpośrednim kontakcie z pacjentami.

[pismo k. 2-2v. części A akt osobowych, karty urlopowe k. 4 - 9 części C akt osobowych, zakres obowiązków i uprawnień pielęgniarki pracującej na (...) k. 40 części B akt osobowych, pismo k. 9 części A akt osobowych, pismo k. 70 części B akt osobowych, pismo k. 14v. części B akt osobowych, podanie k. 21 części B akt osobowych, wniosek k. 25 części B akt osobowych, pismo k. 35 części B akt osobowych]

W okresie tego zatrudnienia odwołująca była poddawana obowiązkowym okresowym badaniom lekarskim. Na wystawianych przez pracodawcę skierowaniach oraz wystawianych przez lekarzy orzeczników zaświadczeniach wskazywano, że wnioskodawczyni jest pielęgniarką (...).

[skierowania na badania k. 48, 67, 69, zaświadczenia lekarskie k. 36, 53, 63, 65 części B akt osobowych]

W okresie zatrudnienia w opisanej placówce wnioskodawczyni uczestniczyła w kursach i szkoleniach w zakresie wiedzy i umiejętności związanych z opieką nad pacjentami na oddziale intensywnej opieki.

[zaświadczenia k. 44, 58, 59, 68 części B akt osobowych]

W dniu 2 stycznia 2014 roku były pracodawca wnioskodawczyni - SP ZOZ MSW w Ł. wystawił świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, w którym wskazano, że w okresie od 1 września 1988 roku do 31 grudnia 2008 roku B. G. stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywała prace wymienione w dziale XII – w służbie zdrowia i opiece społecznej pod pozycją 1 załącznika nr 1 wykaz A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8 poz. 43) na stanowisku starszej pielęgniarki wymienionym w dziale nr XII poz. nr 1 pkt 1 wykazu stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 11 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 4 marca 1986 w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu spraw wewnętrznych Dz. Urz. MSW nr 2 poz. 6).

[świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze k. 9 akt ZUS]

W tym samym dniu były pracodawca skarżącej wystawił świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w którym wskazano, że w okresie od 1 stycznia 2009 roku do 30 grudnia 2013 roku B. G. stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywała prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru na podstawie zakładowego wykazu stanowisk, na których wykonywane są prace o szczególnym charakterze zgodnie z załącznikiem nr 2 Lp. 24 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2008 r. nr 237 poz. 1656) na stanowisku pielęgniarka anestezjologiczna.

[świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach k. 8 akt ZUS]

Łączny staż pracy odwołującej, po uwzględnieniu okresów składkowych i nieskładkowych wynosi 29 lat, 6 miesięcy.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. uwzględnił wnioskodawczyni staż pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych przypadający po dniu 31 grudnia 2008 roku w wymiarze 4 lat 10 miesięcy i 13 dni.

[bezsporne, a nadto decyzja ZUS z 13 stycznia 2023 r. k. 22 akt ZUS ]

W dniu 28 października 2022 roku wnioskodawczyni wniosła o przyznanie jej prawa do emerytury pomostowej.

[bezsporne, a nadto wniosek k. 1 – 4 akt ZUS]

Decyzją z dnia 13 stycznia 2023 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych - I Oddział w Ł., po rozpoznaniu wniosku z dnia 24 października 2022 roku, odmówił B. G. prawa do emerytury wskazując, że wnioskodawczyni nie udowodniła okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, a także faktu, iż przed dniem 1 stycznia 1999 roku wykonywała prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 niniejszej ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej. Jako pracę wykonywaną w warunkach szczególnych organ uwzględnił jedynie okres od 1 stycznia 2009 roku do 9 grudnia 2013 roku, tj. łącznie 4 lata 10 miesięcy i 13 dni (po wyłączeniu zasiłków chorobowych i urlopów bezpłatnych), natomiast nie uwzględnił okresu od 1 września 1988 roku do 31 grudnia 2008 roku, ponieważ pracodawca w świadectwie wykonywania pracy w warunkach w warunkach szczególnych z 2 stycznia 2014 r. nie podał stanowiska pracy zgodnie z punktem zarządzenia resortowego ministra, któremu podlega zakład pracy. Jednocześnie Zakład podał, że na podstawie dowodów dołączonych do wniosku, przyjął za udowodnione okresy składkowe w ilości 25 lat, 11 miesięcy, 18 dni i okresy nieskładkowe w ilości 3 lat 6 miesięcy, 17 dni, co sumarycznie dało staż w ilości 29 lat, 6 miesięcy, 5 dni, a nadto staż w szczególnych warunkach w ilości 4 lat 10 miesięcy i 13 dni.

[decyzja ZUS z 13 stycznia 2023 r. k. 22 akt ZUS]

W dniu 9 marca 2023 roku B. G. złożyła wniosek o podjęcie wypłaty emerytury w związku z rozwiązaniem stosunku pracy, ponownie składając ponownie świadectwo pracy i świadectwo pracy w szczególnych warunkach wystawione przez SP ZOZ MSW w Ł..

[wniosek k 25-28 akt ZUS]

Powyższy stan faktyczny, Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy, w aktach osobowych wnioskodawczyni oraz w aktach ZUS, w szczególności na podstawie dostępnej dokumentacji osobowej, obejmującej sporny okres zatrudnienia wnioskodawczyni.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Warunki nabywania prawa do emerytury pomostowej, określa ustawa z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 164), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2009 roku.

Podkreślić należy, że ustawa o emeryturach pomostowych zastąpiła przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS określające zasady przyznawania emerytur w niższym wieku pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach pracy lub w szczególnym charakterze nowymi regulacjami określającymi zasady nabywania wcześniejszych emerytur z tytułu tego rodzaju pracy. Najogólniej rzecz ujmując celem tej ustawy jest ograniczenie kręgu uprawnionych do emerytury z powodu pracy w szczególnych warunkach pracy lub w szczególnym charakterze do mniejszej liczby sytuacji, uzasadnionych rzeczywistą koniecznością przejścia na emeryturę, przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w których oczekiwania osób, które rozpoczęły wykonywanie takiej pracy na starych zasadach, na wcześniejsze przejście na emeryturę powinny zostać zaspokojone. Ustawa ma charakter przejściowy, ograniczając prawo do uzyskania emerytury pomostowej do osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku, które pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) rozpoczęły przed 1 stycznia 1999 roku. (art. 4 pkt 5 ustawy). Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny emerytura pomostowa ma być „pomostem między dotychczasowym systemem z licznymi możliwościami przechodzenia na emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym i nowym systemem, w którym tego typu rozwiązania będą wyjątkiem” (uzasadnienie wyroku z dnia 16 marca 2010 roku, K 17/09, (...) 2010 nr 3, poz. 21). Wskazany wyżej cel ustawy realizują w najbardziej widoczny sposób jej przepisy określające przesłanki nabycia emerytury pomostowej.

Zgodnie z art. 4 ustawy prawo do emerytury pomostowej, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku;

ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn,

ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

przed dniem 1 stycznia 1999 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Z art. 4 wynika, że jakkolwiek w świetle art. 4 pkt 2 i 5 w związku z art. 3 ust. 7 ustawy, do wymaganego przez ustawę stażu przypadającego przed dniem jej wejścia w życie, tj. przed 1 stycznia 2009 roku, wlicza się okresy pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu zarówno art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jak i art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to właściwego ograniczenia do zamierzonego przez ustawodawcę kręgu osób uprawnionych do emerytury pomostowej dokonuje konieczność spełnienia przesłanki z art. 4 pkt 6. Wymaganie to spełnia zasadniczą funkcję eliminacyjną, ograniczając ostatecznie prawo do emerytury pomostowej do kręgu osób wykonujących pracę kwalifikowaną jako szczególną w rozumieniu art. 3 ust 1 i 3 ustawa o emeryturach pomostowych.

Należy podkreślić, że jedynie, łączne, spełnienie wszystkich przesłanek, uprawnia do uzyskania prawa do wskazanej emerytury. Przesłanki nabycia prawa do emerytury na podstawie przepisów o emeryturach pomostowych muszą być spełnione łącznie. Oznacza to, że brak choćby jednego z tych warunków powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2012 roku, sygn. akt III AUa 252/12 wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi, III AUa 1664/12). Innymi słowy, niespełnienie jednej z przesłanek wymienionych w art. 4 lub 49 cytowanej ustawy, pozbawia wnioskodawcę prawa do emerytury pomostowej.

W niniejszym postępowaniu, niesporne było, że wnioskodawczyni, która osiągnęła wiek 55 lat w dniu 26 października 2019 roku, udowodniła niespornie 29 lat, 6 miesięcy i 5 dni okresów składkowych i nieskładkowych, a także fakt przepracowania po dniu 31 grudnia 2008 roku okresu 4 lat, 10 miesięcy i 13 dni pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy o emeryturach pomostowych.

Organ rentowy wskazał, że skarżąca nie spełniła jednak warunku określonego w art. 4 pkt 2 i 5 ustawy o emeryturach pomostowych – nie udowodniła okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, a także nie udowodniła, że przed dniem 1 stycznia 1999 roku wykonywała prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 niniejszej ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej.

Prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, zostały określone w załączniku do rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. nr 8 poz. 43).

Trzeba zauważyć, że w świetle § 2 ust. 1 i 2 tegoż rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany udowodnić (wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 15 grudnia 1997 roku II UKN 417/97 oraz z 15 listopada 2000 roku II UKN 39/00).

Okresy takiej pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według określonego wzoru, lub świadectwie pracy (§ 2 ust. 2 ww. rozporządzenia).

Regulacja § 2 statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma jednak zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy. (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 1985 roku, III UZP 5/85; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 roku, III UZP 6/84).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że do pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu ww. przepisów nie uwzględnił okresu od 1 września 1988 roku do 31 grudnia 2008 roku, ponieważ pracodawca w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych z 2 stycznia 2014 roku podał niewłaściwy punkt zarządzenia resortowego dotyczącego stanowiska pracy, który dotyczy stanowiska lekarza, nie pielęgniarki.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało jednak jednoznacznie, że w spornym okresie zatrudnienia w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej MSW w Ł. (do 1 września 1998 r. działającego pod nazwą Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej Zarządu (...) w Ł.) wnioskodawczyni w okresie od 1 września 1988 rok do 31 grudnia 2008 roku, wykonywała pracę na stanowisku starszej pielęgniarki na oddziale intensywnej opieki medycznej i anestezjologii.

Należy mieć przy tym na uwadze, że dla oceny czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie, stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 r., I UK 393/10).

W ocenie Sądu Okręgowego, analiza zgromadzonego materiału dowodowego daje podstawę do stwierdzenia, że wnioskodawczyni, będąc zatrudniona w wymienionej placówce medycznej, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przez cały okres swego zatrudnienia, a zatem także w okresie od 1 września 1988 roku do 31 grudnia 2008 roku wykonywała pracę pielęgniarki na oddziale intensywnej opieki medycznej.

Znaczenia nie przy tym fakt, że pracodawca błędnie, prawdopodobnie na skutek omyłki pisarskiej wskazał, że wykonywana przez nią praca wymieniona została w dziale XII poz. nr 1 pkt 1 wykazu (który dotyczy lekarza), zamiast poprawnego oznaczenia w postaci XII poz. nr 1 pkt 2 tego wykazu (który dotyczy pielęgniarki). Skoro bowiem dla uznawania danej pracy za pracę umieszczoną w ww. wykazie znaczenie ma rodzaj pracy rzeczywiście wykonywanej przez pracownika, a nie nazwa zajmowanego przez nie stanowiska, to tym bardziej znaczenia nie może mieć błędne wskazanie przez pracodawcę w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach błędnego punktu wykazu załącznika do stosownego zarządzenia resortowego.

Praca świadczona przez wnioskodawczynię na stanowisku pielęgniarki została wymieniona w wykazie A, dziale XII (w służbie zdrowia i opiece społecznej) pod pozycją 21 – prace na oddziałach intensywnej opieki medycznej, anestezjologii, psychiatrycznych i odwykowych, onkologicznych, leczenia oparzeń oraz ostrych zatruć w bezpośrednim kontakcie z pacjentami, a także sprecyzowana w punkcie nr XII poz. nr 1 pkt 2 wykazu stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 11 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 4 marca 1986 w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu spraw wewnętrznych (Dz. Urz. MSW nr 2 poz. 6).

Podkreślić w tym miejscu należy, że stanowiska, na których praca jest wykonywana w szczególnych warunkach zostały jedynie sprecyzowane w wykazie stanowiącym załącznik do wymienionego powyżej zarządzenia resortowego, które ma charakter informacyjny, techniczno-porządkujący, uściślający ogólne pojęcia istniejące w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zaś jak wskazuje się w orzecznictwie, istotne znaczenie dla kwalifikacji danej pracy jako pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ma wynikające z wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. […] przyporządkowanie danego rodzaju pracy do określonej branży. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 11 czerwca 2013 r. III AUa 1370/12 LEX nr 1339369).

Powoływanie się więc przez organ rentowy na błędne wskazanie przez pracodawcę punktu zarządzenia resortowego (nr XII poz. nr 1 pkt 1 dotyczącego lekarzy, zamiast poprawnego nr XII poz. nr 1 pkt 2 dotyczącego pielęgniarek), pod którym wymieniona została wykonywana przez wnioskodawczynię praca nie może w najmniejszym stopniu stanowić przesłanki odmowy przyznania jej prawa do emerytury pomostowej, skoro, jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego, rzeczywiście wykonywała ona w okresie od 1 września 1988 roku do 31 grudnia 2008 roku pracę na oddziale intensywnej opieki medycznej w sposób stały i w pełnym wymiarze czasu pracy (wypełniając tym samym dyspozycję art. 4 pkt 2 i 5 ustawy o emeryturach pomostowych), a także spełniła wszystkie wymagane przez ustawę przesłanki, których to spełnienie nie było spornym w niniejszej sprawie.

Po uwzględnieniu powyższego spornego okresu 20 lat i 3 miesięcy pracy w szczególnych warunkach przed 1 stycznia 2009 roku (t.j. okresu zatrudnienia pomniejszonego o okresy udzielonych urlopów wychowawczych oraz zasiłków chorobowych), wnioskodawczyni wykazała bowiem, że tylko w tym okresie pracowała w szczególnych warunkach już ponad 15 lat, a także że przed dniem 1 stycznia 1999 roku wykonywała prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. B. G. spełniła więc wszystkie przesłanki do przyznaniu mu prawa do emerytury pomostowej.

Odnosząc się w tym miejscu do podnoszonej przez organ rentowy niemożliwości ustalenia wobec odwołującej prawa do emerytury pomostowej ze względu na brak przedstawienia przez nią nowych dowodów oraz nieujawnienie przez nią żadnych nowych okoliczności zaistniałych przed wydaniem decyzji, które miałyby wpływ na nabycie prawa do świadczenia, podnieść z całą mocą należy, że powoływany przez organ rentowy w zaskarżonej decyzji przepis art.114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz.1251) nie ma zastosowania w przedmiotowym stanie faktycznym.

Zgodnie bowiem z treścią art.133 ust.1 pkt 1 cytowanej ustawy w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ust. 3.

Omawiany przepis reguluje zatem zasady wypłacania świadczenia po ponownym jego ustaleniu, przez co rozumieć należy przyznanie świadczenia lub jego podwyższenie na wniosek złożony po uprzedniej odmowie przyznania lub podwyższenia świadczeń.

Z powyższej regulacji wynika zatem, że możliwe jest ponowne ustalenie prawa do świadczenia należnego ubezpieczonemu w razie niezaskarżenia przez niego wydanej wcześniej w tym zakresie decyzji i złożenia nowego (choćby tożsamego) wniosku o świadczenie.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał odwołującej prawo do emerytury pomostowej od dnia 9 marca 2023 roku tj. od dnia złożenia przez nią wniosku będącego przedmiotem rozpoznawanego w niniejszej sprawie odwołania.

SSO Paulina Kuźma