Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UK 335/07
POSTANOWIENIE
Dnia 14 lutego 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Korzeniowski
w sprawie z odwołania M. S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o ustalenie nieistnienia ubezpieczenia społecznego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 14 lutego 2008 r.,
skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 19 kwietnia 2007 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny wyrokiem z 19 kwietnia 2007 r. zmienił wyrok Sąd
Okręgowego w K. z 24 października 2005 r. i oddalił odwołanie M. S. od decyzji
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 10 stycznia 2005 r., stwierdzającej podleganie
przezeń ubezpieczeniom społecznym od rozpoczęcia 15 kwietnia 2002 r.
działalności gospodarczej o profilu budowlanym i hydraulicznym. Sąd Apelacyjny
ocenił, że zgłaszane przerwy w organie ubezpieczeń nie świadczyły o
zaprzestawaniu prowadzenia działalności gospodarczej, gdyż ubezpieczony był
nadal co najmniej w gotowości do świadczenia usług, zwłaszcza, że nie
wyrejestrował działalności z ewidencji.
Skargę kasacyjną oparto na obu podstawach (art. 3983
§ 1 pkt 1 i 2 k.p.c.).
We wniosku o jej przyjęcie wskazano na występowanie w sprawie istotnego
zagadnienia prawnego polegającego „na konieczności wyjaśnienia pojęcia
zaprzestania działalności gospodarczej zawartego w art. 13 pkt 4 ustawy o
2
systemie ubezpieczeń społecznych, bowiem w zaskarżonym orzeczeniu zawarta
została błędna teza, iż skoro działalność nie została wyrejestrowana z ewidencji,
tzn. nie nastąpiło zaprzestanie jej wykonywania, to oznacza, że nadal istnieje
obowiązek ubezpieczeń. Tezę tę oparto na błędnym założeniu, że użyty w art. 13
pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
wieloznaczny termin „zaprzestanie” ma identyczne znaczenie jak „zaprzestanie” w
art. 7e ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej i
oznacza wyłącznie likwidację działalności”.
Sąd Najwyższy zważył:
Wyjaśnianie pojęć (wyrażeń) ustawowych to tylko domena wykładni prawa i
prawidłowego jego zastosowania do określonego stanu faktycznego.
Do wykładni prawa sprowadza się zagadnienie sformułowane we wniosku o
przyjęcie skargi do rozpoznania.
Wykładnia prawa nie stanowi podstawy przyjęcia skargi do rozpoznania (art.
3989
§ 1 k.p.c.). W przeciwnym razie skarga kasacyjna nie miałaby granic i
postępowanie kasacyjne byłoby zwykłą trzecią instancją.
Wykładnia prawa może być podstawą przyjęcia skargi jednak tylko z
zastrzeżeniem warunków z art. 3989
§ 1 pkt 2 k.p.c.
Natomiast istotne zagadnienie prawne oznacza problem jurydycznie doniosły
dla systemu prawa, który ujawnia konflikt przepisów (norm) prawnych lub
określonego przepisu z zasadami prawnymi, starannie przy tym opracowany w
oparciu o analizę prawa i orzecznictwa.
Tymczasem kwestia znaczenia pojęcia zaprzestania działalności
gospodarczej, jako momentu ustania obowiązkowych ubezpieczeń społecznych
(art. 13 pkt 4 ustawy z 13 października 1998 r.) i jego związku z wpisem do
ewidencji działalności gospodarczej (w tym również znaczenia pojęcia zaprzestania
działalności gospodarczej na gruncie ustawy z 19 listopada 1999 r. Prawo
działalności gospodarczej jako podstawy wykreślenia działalności z ewidencji), była
już oceniana w wielu orzeczeniach. Przyjęto w nich m.in., że z wpisu do ewidencji
wynika określone domniemanie prawne i faktyczne prowadzenia działalności
gospodarczej. W konsekwencji i to, że ciężar dowodu przeciwnego nie spoczywa
na organie rentowym. Ubezpieczenie wynika z ustawy jako pochodna działalności
3
gospodarczej, nie obejmującej tylko czasu faktycznej usługi i pracy. Okresowe
zgłaszanie w ZUS zaprzestawania działalności nie wyłącza ubezpieczenia
istniejącego z mocy prawa. Taka sama ocena odnosi się do ewidencji podmiotów
prowadzących działalność, gdyż i ta nie musi oddawać rzeczywistego stanu rzeczy
w tym zakresie (wyroki Sądu Najwyższego: z 19 marca 2007 r., III UK 133/06; z 15
marca 2007 r., I UK 300/06; z 27 czerwca 2006 r., I UK 340/05; z 9 czerwca 2006
r., III UK 38/06; z 30 maja 2006 r., II UK 162/05 – dotychczas nie publikowane; z 16
maja 2006 r., I UK 289/05, OSNP 2007 r. Nr 11-12, poz. 168; z 23 marca 2006 r., I
UK 220/05, OSNP 2007 r. Nr 5-6, poz. 83; z 11 stycznia 2005 r., I UK 105/04,
OSNP 2005 r. Nr 13, poz. 198; z 30 listopada 2005 r., I UK 95/05, OSNP 2006 r. Nr
19-20, poz. 311; z 25 listopada 2005 r., I UK 80/05, OSNP 2006 r. Nr 19-20, poz.
310; z 11 stycznia 2005 r., I UK 105/04, OSNP 2005 r. Nr 13, poz. 198; z 3 kwietnia
2003 r., II UK 221/02, OSNP 2004 r. Nr 9, poz. 161; z 31 marca 2000 r., II UKN
457/99, OSNP 2001 r. Nr 18, poz. 564).
Inaczej ujmując, wniosek nie pokazuje nawet, że skarżący dokonał analizy
choćby tego wyrywkowego orzecznictwa. Sformułowane zagadnienie jedynie
hasłowo poprzestaje na przesłance istotnego zagadnienia prawnego z art. 3989
§ 1
k.p.c., gdyż takiego nie przedstawia. Postawiona kwestia sprawdza się tylko do
zwykłej wykładni prawa materialnego.
Niezależnie od braku powoływanej przesłanki przedsądu, należałoby zwrócić
uwagę, że odrębnym elementem konstrukcyjnym skargi jest uzasadnienie wniosku
o przyjęcie jej do rozpoznania (art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.), którego braku nie
zastępuje uzasadnienie podstaw kasacyjnych, gdyż są to odrębne uzasadnienia
(art. 3984
§ 1 pkt 2 k.p.c.). Brak odrębnego i samodzielnego uzasadnienia wniosku
o przyjęcia skargi w orzecznictwie kwalifikowany jest jako brak nieusuwalny
powodujący jej odrzucenie na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. w związku z art. 3984
§
1 pkt 3 k.p.c.
Z tych motywów orzeczono jak w sentencji na mocy art. 3989
§ 2 k.p.c.

I UK 335/07

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia