II CZ 113/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:13-01-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 113/07
POSTANOWIENIE
Dnia 20 lutego 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku J. S.
przy uczestnictwie A. S.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 20 lutego 2008 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Okręgowego w P. z dnia 5 listopada 2007 r., sygn. akt II Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 5 listopada 2007 r. Sąd Okręgowy w P. odrzucił skargę
kasacyjną wnioskodawcy od postanowienia tego Sądu z dnia 14 czerwca 2007 r.,
którym oddalona została jego apelacja od postanowienia Sądu Rejonowego w P.,
wydanego w sprawie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej
między małżonkami, stwierdzając, że wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż sto
pięćdziesiąt tysięcy złotych. Wnioskodawca bowiem w apelacji oznaczył wartość
przedmiotu zaskarżenia kwotą 88 000 zł, a w skardze kasacyjnej po raz pierwszy –
kwotą 151 908 zł. Wartość zaskarżenia nie może być podwyższana przez skarżącego
jedynie na użytek skargi kasacyjnej, dlatego należało przyjąć, że prawidłowo oznaczona
wartość zaskarżenia kasacyjnego wynosi 88 000 zł i wniesioną skargę odrzucić jako
niedopuszczalną (art. 3986
§ 2 w związku z art. 5191
§ 2 k.p.c.).
2
W zażaleniu na powyższe postanowienie wnioskodawca zarzucił, że wskazując w
apelacji wartość przedmiotu zaskarżenia musiał oprzeć się na opinii biegłego dotyczącej
wartości majątku, choć konsekwentnie się z nią nie zgadzał. Opinia ta bowiem została
wydana „5 lat wstecz, licząc od daty orzeczenia Sądu Rejonowego” i mimo to wskazana
w niej wartość majątku nie została zaktualizowana. W konkluzji żalący wnosił o
uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3984
§ 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c., uczestnik postępowania o
podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami,
wnosząc skargę kasacyjną, powinien wskazać w niej wartość przedmiotu zaskarżenia.
Wskazana wartość nie jest jednak dla sądu drugiej instancji ani dla Sądu Najwyższego
wiążąca. Mogą one poddać ją weryfikacji na podstawie akt sprawy z pominięciem zasad
określonych w art. 25 i 26 k.p.c. (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21
listopada 2001 r., I CZ 152/01, niepubl., z dnia 6 marca 2002 r., V CKN 858/00, niepubl.,
z dnia 18 maja 2006 r., IV CZ 34/06, niepubl. i z dnia 16 listopada 2007 r., II CSK
423/07, niepubl.).
Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 6 listopada 2002 r., III CZ
98/02, wartością przedmiotu zaskarżenia w sprawie o podział majątku wspólnego po
ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami jest wartość poszczególnych rzeczy
i praw, których objęcie lub nieobjęcie podziałem kwestionuje skarżący, a także wartość
roszczeń dochodzonych w tej sprawie, będących przedmiotem zaskarżenia (zob. OSNC
2004, nr 1, poz. 11). Z reguły wartość ta nie przekracza wartości udziału należącego do
uczestnika wnoszącego skargę kasacyjną. Tylko wyjątkowo może być wyższa, np.
wtedy, gdy uczestnik podważa samą zasadę podziału lub dochodzi roszczeń z tytułu
nakładów (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2003 r., III CZ
153/02, OSNC 2004, nr 4, poz. 60).
W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy ustalił wartość majątku wspólnego
uczestników na kwotę 151 908 zł, przyjmując, że wartość działki nr (…)4 wynosi 29 046
zł, działki nr (…)/2 – 93 442 zł i towarów w punkcie aptecznym – 32 620 zł oraz że tak
ustalona wartość ulega zmniejszeniu o kwotę 3 200 zł z tytułu nakładu poczynionego
przez wnioskodawcę (tj. 155 108 zł – 3 200 zł = 151 908 zł).
W apelacji od postanowienia Sądu Rejonowego wnioskodawca zakwestionował:
wartość towarów w punkcie aptecznym, twierdząc, iż była ona wyższa o kwotę 14
692,53 zł, wartość naniesień budowlanych na działce nr 204, twierdząc, iż była ona
3
niższa o kwotę 14 067 zł oraz nieuwzględnienie, że budynek na działce nr (…)/2
wycenionej na kwotę 93 442 zł został wybudowany ze środków pochodzących z jego
majątku odrębnego. Wartość zaskarżenia apelacyjnego oznaczył kwotą 88 000 zł.
Uwzględnienie zarzutów podniesionych w apelacji prowadziłoby do ustalenia
wartości majątku wspólnego na kwotę 155 733,53 zł (tj. wartość działki nr (…)4 = 14 979
zł, działki nr (…)/2 = 93 442 zł i towarów w punkcie aptecznym = 47 312,53 zł), dopłaty
należnej wnioskodawcy na kwotę 62 887 zł (tj. 155 733,53 : 2 – 14 979 zł) oraz
nakładów dodatkowo na kwotę 93 442 zł. Po uwzględnieniu dopłaty przyznanej
postanowieniem Sądu Rejonowego wartość roszczeń dochodzonych w postępowaniu
apelacyjnym wynosiła 109 869 zł (tj. 62 887 zł + 93 442 zł – 46 460 zł). Prawidłowo
określona wartość zaskarżenia apelacyjnego wyrażała się zatem kwotą 109 869 zł.
Wartość ta jest równocześnie wartością zaskarżenia kasacyjnego.
W konsekwencji Sąd Okręgowy trafnie przyjął, że w sprawie nie przysługuje
skarga kasacyjna, ponieważ wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż sto
pięćdziesiąt tysięcy złotych.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako pozbawione uzasadnionych podstaw.
POSTANOWIENIE
Dnia 20 lutego 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku J. S.
przy uczestnictwie A. S.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 20 lutego 2008 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Okręgowego w P. z dnia 5 listopada 2007 r., sygn. akt II Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 5 listopada 2007 r. Sąd Okręgowy w P. odrzucił skargę
kasacyjną wnioskodawcy od postanowienia tego Sądu z dnia 14 czerwca 2007 r.,
którym oddalona została jego apelacja od postanowienia Sądu Rejonowego w P.,
wydanego w sprawie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej
między małżonkami, stwierdzając, że wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż sto
pięćdziesiąt tysięcy złotych. Wnioskodawca bowiem w apelacji oznaczył wartość
przedmiotu zaskarżenia kwotą 88 000 zł, a w skardze kasacyjnej po raz pierwszy –
kwotą 151 908 zł. Wartość zaskarżenia nie może być podwyższana przez skarżącego
jedynie na użytek skargi kasacyjnej, dlatego należało przyjąć, że prawidłowo oznaczona
wartość zaskarżenia kasacyjnego wynosi 88 000 zł i wniesioną skargę odrzucić jako
niedopuszczalną (art. 3986
§ 2 w związku z art. 5191
§ 2 k.p.c.).
2
W zażaleniu na powyższe postanowienie wnioskodawca zarzucił, że wskazując w
apelacji wartość przedmiotu zaskarżenia musiał oprzeć się na opinii biegłego dotyczącej
wartości majątku, choć konsekwentnie się z nią nie zgadzał. Opinia ta bowiem została
wydana „5 lat wstecz, licząc od daty orzeczenia Sądu Rejonowego” i mimo to wskazana
w niej wartość majątku nie została zaktualizowana. W konkluzji żalący wnosił o
uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3984
§ 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c., uczestnik postępowania o
podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami,
wnosząc skargę kasacyjną, powinien wskazać w niej wartość przedmiotu zaskarżenia.
Wskazana wartość nie jest jednak dla sądu drugiej instancji ani dla Sądu Najwyższego
wiążąca. Mogą one poddać ją weryfikacji na podstawie akt sprawy z pominięciem zasad
określonych w art. 25 i 26 k.p.c. (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21
listopada 2001 r., I CZ 152/01, niepubl., z dnia 6 marca 2002 r., V CKN 858/00, niepubl.,
z dnia 18 maja 2006 r., IV CZ 34/06, niepubl. i z dnia 16 listopada 2007 r., II CSK
423/07, niepubl.).
Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 6 listopada 2002 r., III CZ
98/02, wartością przedmiotu zaskarżenia w sprawie o podział majątku wspólnego po
ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami jest wartość poszczególnych rzeczy
i praw, których objęcie lub nieobjęcie podziałem kwestionuje skarżący, a także wartość
roszczeń dochodzonych w tej sprawie, będących przedmiotem zaskarżenia (zob. OSNC
2004, nr 1, poz. 11). Z reguły wartość ta nie przekracza wartości udziału należącego do
uczestnika wnoszącego skargę kasacyjną. Tylko wyjątkowo może być wyższa, np.
wtedy, gdy uczestnik podważa samą zasadę podziału lub dochodzi roszczeń z tytułu
nakładów (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2003 r., III CZ
153/02, OSNC 2004, nr 4, poz. 60).
W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy ustalił wartość majątku wspólnego
uczestników na kwotę 151 908 zł, przyjmując, że wartość działki nr (…)4 wynosi 29 046
zł, działki nr (…)/2 – 93 442 zł i towarów w punkcie aptecznym – 32 620 zł oraz że tak
ustalona wartość ulega zmniejszeniu o kwotę 3 200 zł z tytułu nakładu poczynionego
przez wnioskodawcę (tj. 155 108 zł – 3 200 zł = 151 908 zł).
W apelacji od postanowienia Sądu Rejonowego wnioskodawca zakwestionował:
wartość towarów w punkcie aptecznym, twierdząc, iż była ona wyższa o kwotę 14
692,53 zł, wartość naniesień budowlanych na działce nr 204, twierdząc, iż była ona
3
niższa o kwotę 14 067 zł oraz nieuwzględnienie, że budynek na działce nr (…)/2
wycenionej na kwotę 93 442 zł został wybudowany ze środków pochodzących z jego
majątku odrębnego. Wartość zaskarżenia apelacyjnego oznaczył kwotą 88 000 zł.
Uwzględnienie zarzutów podniesionych w apelacji prowadziłoby do ustalenia
wartości majątku wspólnego na kwotę 155 733,53 zł (tj. wartość działki nr (…)4 = 14 979
zł, działki nr (…)/2 = 93 442 zł i towarów w punkcie aptecznym = 47 312,53 zł), dopłaty
należnej wnioskodawcy na kwotę 62 887 zł (tj. 155 733,53 : 2 – 14 979 zł) oraz
nakładów dodatkowo na kwotę 93 442 zł. Po uwzględnieniu dopłaty przyznanej
postanowieniem Sądu Rejonowego wartość roszczeń dochodzonych w postępowaniu
apelacyjnym wynosiła 109 869 zł (tj. 62 887 zł + 93 442 zł – 46 460 zł). Prawidłowo
określona wartość zaskarżenia apelacyjnego wyrażała się zatem kwotą 109 869 zł.
Wartość ta jest równocześnie wartością zaskarżenia kasacyjnego.
W konsekwencji Sąd Okręgowy trafnie przyjął, że w sprawie nie przysługuje
skarga kasacyjna, ponieważ wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż sto
pięćdziesiąt tysięcy złotych.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako pozbawione uzasadnionych podstaw.