Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 54/08
POSTANOWIENIE
Dnia 26 września 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący)
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie z powództwa Gminy W.
przeciwko J. M. i S. C.
o eksmisję i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 26 września 2008 r.,
zażalenia pozwanej S. C. na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 30 maja 2008 r.,
sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 9 kwietnia 2008 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
kasacyjną pozwanej S. C. od wyroku tego Sądu z dnia 27 listopada 2007 r., a kolejnym
postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2008 r. odrzucił zażalenie wniesione przez pozwaną
na postanowienie odrzucające jej skargę kasacyjną. Następnie pozwana zaskarżyła
zażaleniem postanowienie z dnia 30 kwietnia 2008 r., jednak Sąd Apelacyjny
postanowieniem z dnia 30 maja 2008 r. także i to zażalenie odrzucił, stwierdzając, że
należna od niego opłata podstawowa nie została uiszczona w przepisanym terminie (art.
1302
§ 3 k.p.c.). Opłatę tę wniesiono bowiem w dniu 16 maja 2008 r. za pośrednictwem
instytucji parabankowej, która przelała ją na rachunek Sądu Apelacyjnego dopiero w
dniu 20 maja 2008 r., a więc po upływie terminu.
2
W zażaleniu na ostatnio wymienione postanowienie pozwana zarzuciła Sądowi
Apelacyjnemu naruszenie przepisów: art. 1302
§ 3 k.p.c. w związku z art. 14 ustawy z
dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz.
1398 ze zm. – dalej: „u.k.s.c.”) przez błędne uznanie, że zachodzą przesłanki do
odrzucenia zażalenia w związku z uiszczeniem opłaty stałej w kwocie 30 zł po upływie
ustawowego terminu, art. 9 u.k.s.c. w związku z § 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie sposobu uiszczania opłat
sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 27, poz. 199 ze zm. – dalej:
„rozporządzenie wykonawcze”) przez uznanie, że o prawidłowości opłacenia zażalenia
decyduje data zaksięgowania na rachunku Sądu Apelacyjnego, i art. 100 u.k.s.c. przez
zastosowanie nieobowiązujących przepisów, mimo że postanowienie o zwolnieniu od
kosztów sądowych w postępowaniu wszczętym wniesieniem skargi kasacyjnej zostało
wydane w dniu 12 marca 2008 r., a więc po wejściu w życie ustawy z dnia 14 grudnia
2006 r. o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2007 r.
Nr 21, poz. 123 – dalej: „ustawa nowelizująca”). W konkluzji żaląca wnosiła o uchylenie
zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Najdalej idący zarzut dotyczy samego obowiązku uiszczenia opłaty podstawowej
od zażalenia. Zdaniem żalącej, nie miała ona takiego obowiązku, ponieważ
postanowienie o zwolnieniu jej od kosztów sądowych w postępowaniu wszczętym
wniesieniem skargi kasacyjnej zostało wydane w dniu 12 marca 2008 r., a więc po
wejściu w życie ustawy nowelizującej. Odnosząc się do tego zarzutu wypada
przypomnieć, że, zgodnie z art. 14 ust. 2 u.k.s.c. w jego pierwotnym brzmieniu, od
podlegających opłacie pism, o których mowa w art. 3 ust. 3, wnoszonych przez stronę
zwolnioną od kosztów sądowych należało pobrać opłatę podstawową. Opłata ta – jak
wynika z art. 14 ust. 3 u.k.s.c. – wynosi 30 zł i stanowi minimalną opłatę, którą strona
jest obowiązana uiścić od pisma podlegającego opłacie, chyba że ustawa stanowi
inaczej. Z dniem 10 marca 2007 r. weszła w życie ustawa nowelizująca, która uchyliła
art. 14 ust. 2 u.k.s.c. Równocześnie w art. 2 ustawy nowelizującej ustawodawca
wskazał, że do spraw wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się
przepisy dotychczasowe. Ze względu na przytoczoną regulację bez znaczenia pozostaje
okoliczność, że postanowienie o zwolnieniu żalącej od kosztów sądowych w
postępowaniu kasacyjnym zostało wydane po wejściu w życie ustawy nowelizującej.
Ustawodawca uzależnił bowiem stosowanie znowelizowanych bądź dotychczasowych
3
przepisów jedynie od tego, czy sprawa została wszczęta przed wejściem w życie
ustawy, czy po tej dacie. Sprawa niniejsza została wszczęta przed dniem 10 marca
2007 r., wobec czego miały w niej zastosowanie przepisy dotychczasowe, w tym art. 14
ust. 2 u.k.s.c. (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2008 r., V CZ
115/07, niepubl., z dnia 5 marca 2008 r., V CZ 148/07, niepubl., z dnia 5 marca 2008 r.,
V CZ 1/08, niepubl., z dnia 16 kwietnia 2008 r., I CZ 21/08, niepubl. oraz uchwałę Sądu
Najwyższego z dnia 27 czerwca 2008 r., III CZP 48/08, niepubl.).
Nie ulega zatem wątpliwości, że, wnosząc zażalenie na postanowienie z dnia 30
kwietnia 2008 r., profesjonalny pełnomocnik żalącej powinien uiścić od zażalenia opłatę
podstawową w kwocie 30 zł. Ze względu na termin do wniesienia zażalenia powinien
uczynić to najpóźniej w dniu 16 maja 2008 r. Tymczasem, w dniu tym opłata została
przekazana podmiotowi działającemu pod nazwą Grupa Finansowa Expert we
Wrocławiu, który dopiero w dniu 20 maja 2008 r. przelał ją na rachunek bankowy Sądu
Apelacyjnego.
Zgodnie z art. 10 u.k.s.c., opłatę należy uiścić przy wniesieniu do sądu pisma
podlegającego opłacie. Jak wynika z § 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego, opłaty
sądowe w sprawach cywilnych uiszcza się w formie bezgotówkowej na rachunek
bieżący dochodów sądu albo w formie wpłaty gotówkowej, bezpośrednio w kasie sądu
lub w formie znaków o odpowiedniej wartości wykonanych według ustalonego wzoru,
zwanych dalej znakami opłaty sądowej. W razie przesłania pocztą pisma procesowego
opłaconego znakami opłaty sądowej datą uiszczenia opłaty jest data nadania przesyłki
w placówce pocztowej operatora publicznego (art. 165 § 2 k.p.c.; zob. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2000 r., III CKN 1077/99, OSNC 2000, nr 9, poz.
162). W razie uiszczenia opłaty przelewem za dzień jej uiszczenia uznaje się dzień
przyjęcia polecenia przelewu przez bank, w którym zlecający ma swój rachunek, jeżeli
przelew w dniu jego przyjęcia lub w terminie do uiszczenia opłaty miał pokrycie na
rachunku zleceniodawcy. Okoliczność, kiedy bank wykonał polecenie przelewu nie ma w
tym wypadku znaczenia (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia
1969 r., I PZ 76/68, OSNCP 1969, nr 9, poz. 167 i z dnia 22 kwietnia 2004 r., II CZ
38/04, OSNC 2005, nr 5, poz. 84 oraz uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia
1983 r., III PZP 47/83, OSNCP 1984, nr 7, poz. 110). Inaczej ma się rzecz, jeżeli opłaty
zostają wnoszone za pośrednictwem instytucji lub osób zajmujących się działalnością
polegającą na transferze pieniędzy (parabanki, pośrednicy, instytucje doręczeniowe).
Strona, która posługuje się podmiotem pośredniczącym między nią a bankiem
4
prowadzącym rachunek bankowy sądu, ponosi ryzyko korzystania z usług pośrednika.
Dlatego też dniem uiszczenia opłaty sądowej wniesionej w wykonaniu umowy zawartej z
takim pośrednikiem nie jest dzień powierzenia mu funduszy niezbędnych do uiszczenia
opłaty, lecz dzień uznania rachunku bankowego prowadzonego dla danego sądu (zob.
postanowienie sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 2005 r., II CZ 49/05, Pr. bankowe
2005, nr 10, s. 9).
Trafnie zatem Sąd Apelacyjny uznał, że w niniejszej sprawie za datę uiszczenia
opłaty podstawowej należy uznać dzień 20 maja 2008 r.
Z przytoczonych wyżej powodów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. postanowił, jak w sentencji.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13