Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CNP 5/09
POSTANOWIENIE
Dnia 5 marca 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie ze skargi powoda
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego w L.
z dnia 13 marca 2008 r., sygn. akt [...],
w sprawie z powództwa J.S.
przeciwko Gminie B.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 5 marca 2009 r.,
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 13 marca 2008 r. Sąd Okręgowy w L. zmienił wyrok Sądu
Rejonowego w L. z dnia 23 października 2007 r. zasądzający od pozwanej na rzecz
powoda 11 467,26 zł, z ustawowymi odsetkami od dnia 8 maja 2007 r., w ten
sposób, że oddalił powództwo również w części obejmującej żądanie zasądzenia
tej kwoty z ustawowymi odsetkami i orzeł o kosztach procesu.
Od wyroku Sądu drugiej instancji powód wniósł skargę o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
ustanowiona ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks
postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych
(Dz.U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98) jest – podobnie jak skarga kasacyjna – środkiem
prawnym sformalizowanym. Wysokie wymagania formalne stawiane skardze są
związane nie tylko z jej specjalną, nadzwyczajną funkcją w systemie prawa, ale
wynikają także z potrzeby spełnienia wysokich oczekiwań profesjonalnych.
Zgodnie z art. 4245
§ 1 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia powinna zawierać oznaczenie orzeczenia, od którego
została wniesiona, przytoczenie jej podstaw i ich uzasadnienia, wskazanie przepisu
prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne, uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga
dotyczy, wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych
środków prawnych nie było i nie jest możliwe i wniosek o stwierdzenie niezgodności
orzeczenia z prawem.
Wymienione wymagania skargi mają charakter konstrukcyjny i powinny być
spełnione kumulatywnie. To oznacza, że skarga niespełniające któregokolwiek
z nich jest dotknięta tzw. brakiem istotnym, nienaprawialnym w trybie właściwym
dla usuwania braków i podlega odrzucenie bez wzywania do ich usunięcia.
Każde z tych wymagań przewidzianych w art. 4245
§ 1 k.p.c. – na co Sąd
3
Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę – ma charakter samoistny, powinno być
zatem spełnione niezależnie od innych wymagań (por. postanowienia Sąd
Najwyższego: z dnia 20 lipca 2005 r., IV CNP 1/05 i z dnia 18 stycznia III CNP
21/05 niepubl.).
Wniesiona przez pełnomocnika powoda skarga o stwierdzenia niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia nie zawiera wymagania polegającego
na wykazaniu, że wzruszenie zaskarżonego wyroku w drodze innych środków
prawnych nie było i nie jest możliwe. W literaturze i orzecznictwie przyjmuje się,
że ten obciążający skarżącego obowiązek oznacza przeprowadzenie prawniczej
analizy przepisów dotyczących środków prawnych, których zastosowanie
jest niedopuszczalne lub które z innych przyczyn nie mogły odnieść skutku.
Zgodnie z art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. skarżący musi „wykazać” (a więc nie „wskazać”,
„przytoczyć” czy „uwiarygodnić”), że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia
w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Podkreśla się,
że nie chodzi tylko o skargę kasacyjną czy skargę o wznowienie
postępowania, ale także o inne środki prawne pozwalające na zmianę
lub uchylenie orzeczenia, ewentualnie służące pozbawieniu lub ograniczeniu
wykonalności (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2006 r.,
III CNP 23/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 140).
Tymczasem powód poprzestał na stwierdzeniu, że wzruszenie zaskarżonego
wyroku za pomocą innych środków zaskarżenia nie było możliwe i nie jest możliwe,
gdyż wartość przedmiotu zaskarżenia w sprawie nie przekracza 50 000 zł.
Okoliczności podane przez skarżącego nie mogą zatem być uznane za spełniające
wymaganie przewidziane w art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.
Do wymagań konstrukcyjnych skargi należy także uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego
skarga dotyczy. Spełnienie tego obowiązku, pozostającego w wyraźnym związku
z art. 4171
§ 2 k.c., wymaga złożenia przez skarżącego w skardze oświadczenia,
że szkoda wystąpiła – ze wskazaniem jej rodzaju i rozmiaru – oraz
uwiarygodnienia tego oświadczenia. W tym celu skarżący może powoływać
i przedstawiać dowody oraz inne środki, nawet nieuznawane przez kodeks
4
postępowania cywilnego za dowody, jak pisemne oświadczenia, surogaty
dokumentów czy tzw. opinie prywatne (por. postanowienia Sądu Najwyższego:
z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, OSNC 2006, nr 1, poz. 16, z dnia
23 września 2005 r., III CNP 5/05, niepubl., z dnia 31 stycznia 2006 r., IV CNP
38/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 141).
Skarżący wprawdzie zamieścił w skardze element dotyczący
uprawdopodobnienia szkody spowodowanej przez wydanie zaskarżonego
orzeczenia, ale nie przeprowadził wywodu, z którego wynikałby rozmiar szkody
oraz jej wysokość, a także nie wykazał adekwatnego związku przyczynowego
między zaskarżonym orzeczeniem a powstała szkodą. Trzeba bowiem podkreślić,
że wspomniany związek przyczynowy występuje wtedy, gdy szkoda jest
normalnym, naturalnym następstwem wydania zaskarżonego orzeczenia; mówiąc
inaczej, nie powstałaby, gdyby zaskarżone orzeczenie nie zostało wydane.
Jest więc oczywiste, że szkoda musi powstać po wydaniu zaskarżonego wyroku,
a przed wniesieniem skargi (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia
10 sierpnia 2006 r., V CNP 104/06, z dnia 21 grudnia 2006 r., III CNP 57/06 i z dnia
27 kwietnia 2007 r., I CNP 20/07, niepubl.). Powód podał tymczasem, że szkoda
powstała w okresie oczekiwania przez niego na rentę socjalną (wypłacono ją dnia
20 lutego 2007 r.), a więc jeszcze przed wydaniem zaskarżonego wyroku.
Skarga nie spełnia więc także wymagania przewidzianego w art. 4245
§ 1 pkt 4
k.p.c.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 4248
§ 1 k.p.c.).