Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CNP 3/09
POSTANOWIENIE
Dnia 7 kwietnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 7 kwietnia 2009 r.,
skargi M. P. i J. P.
o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 20 września 2006 r., wydanego
w sprawie z powództwa Miasta Ł.
przeciwko G. P., M. P. i J. P.
z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanej - Stowarzyszenia
Rolników i Kupców Targowiska T.
o stwierdzenie nieważności umowy,
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 20 września 2006 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację
pozwanych […] od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 31 stycznia 2005 r.
uwzględniającego powództwo Miasta Ł. o ustalenie nieważności umowy
dzierżawy nieruchomości położonej w Ł. oraz nakazania wydania tej
nieruchomości.
W skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia pozwani M. P. i J. P. zarzucili naruszenie prawa materialnego: art. 58
§ 1 k.c., art. 8 ust. 2 pkt 4 i art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o
ochronie konkurencji i konsumentów przez fakt ich zastosowania. Skarżący
wskazali przepisy, których naruszenie uzasadniało wniesienie skargi oraz opisali
błędy Sądu w związku z ich stosowaniem. Dodali, że zaskarżenie orzeczenia w
drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe, bowiem biorąc pod
uwagę wartość przedmiotu zaskarżenia nie przysługiwała skarga kasacyjna i nie
zachodziły w tej sprawie przesłanki do wznowienia postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
powinna zawierać: 1) oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiona, ze
wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości lub w części, 2) przytoczenie jej
podstaw oraz ich uzasadnienie, 3) wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżone
orzeczenie jest niezgodne, 4) uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody,
spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga dotyczy, 5) wykazanie,
że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie
było i nie jest możliwe, a ponadto – gdy skargę wniesiono stosując art. 4241
§ 2 –
że występuje wyjątkowy wypadek uzasadniający wniesienie skargi, 6) wniosek
o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem.
Skarga nie spełniała wymogu art. 4245
§ 1 pkt 2 k.p.c. a więc przytoczenia jej
podstaw oraz ich uzasadnienia. Nie sanuje tego braku okoliczność powołania się
na uchybienia sądu. Jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy, a stanowisko to jest
3
podzielane w składzie rozpoznającym sprawę, skoro wymagania skargi wskazane
zostały w pkt 2 i 3 art. 4245
§ 1 k.p.c., to oddzielnie należy rozpatrywać każdy z tych
elementów. Wymogi te są niezależne od siebie i spełniają, jako istotne elementy
skargi, różne funkcje i cele. Przytoczenie podstaw skargi i ich uzasadnienie
pozostaje w związku z treścią art. 4244
k.p.c., natomiast wskazanie przepisu prawa,
z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne, jest konieczne, bowiem istotą
skargi jest właśnie stwierdzenie niezgodności zaskarżonego orzeczenia z prawem,
a więc konkretnym jego przepisem. Naruszenia prawa materialnego lub
procesowego mogą, ale nie muszą, spowodować niezgodności z prawem. Przepisy
powołane w podstawach skargi niekiedy będą jednocześnie przepisami, z którymi
zaskarżone orzeczenie jest niezgodne, nie zawsze jednak zależność taka będzie
występować.
Uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie
orzeczenia, którego skarga dotyczy (art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.) polega na
przedstawieniu wyodrębnionego wywodu przekonującego, że szkoda została
wyrządzona oraz określającego czas jej powstania, postać i związek przyczynowy
z wydaniem orzeczenia niezgodnego z prawem (por. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05, OSNC 2006, nr 7-8,
poz. 141, z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, nie publ., z dnia 23 września
2005 r., III CNP 5/05, nie publ., z dnia 22 listopada 2005 r., I CNP 19/05, nie
publ.). Skarżący tego obowiązku nie spełnił.
Przesłanka uprawdopodobnienia szkody, przewidziana w art. 4245
§ 1 pkt 4
k.p.c., zostaje spełniona, jeżeli skarżący powoła w skardze nie tylko wszystkie
znane mu fakty, które wskazują na związek między zaskarżonym orzeczeniem
a doznanymi wskutek jego wydania stratami lub utraconymi korzyściami, ale
ponadto powoła dowody lub co najmniej ich surogaty, które uczynią twierdzenie
o wyrządzeniu szkody wiarygodnym (tak m.in. postanowienie SN z dnia 23 marca
2006 r., IV CNP 23/06, Biul.SN 2006, nr 6, s. 8, postanowienie SN z dnia 25 lipca
2006 r., III CNP 40/06).
Ze złożonego oświadczenia powinno wynikać, że szkoda wystąpiła.
Niezbędne jest przy tym przeprowadzenie przekonywającego wywodu
4
wskazującego czas powstania szkody oraz związek przyczynowy między nią
a wydaniem zaskarżonego orzeczenia (por. postanowienie SN z dnia 28 listopada
2006 r., III CNP 55/06, niepubl.). Takiego wywodu skarga nie zawiera, nie
zastępuje go bowiem stwierdzenie, że szkoda wystąpiła. Jako
uprawdopodobnienie szkody skarżący dołączyli do skargi kierowane do
pozwanego – po wydaniu zaskarżonego wyroku – wezwania do zapłaty
wskazanych tam kwot tytułem odszkodowania i zwrotu nakładów. Kierowane do
pozwanego wezwania świadczą o tym, że to właśnie w jego działaniu upatrują
źródło szkody. Nie można zatem uznać, aby przesłanka uprawdopodobnienia
wyrządzenia skarżonym wyrokiem szkody została spełniona.
Niezależnie od tego skarga nie spełnia wymogu określonego w art. 4245
§ 1
pkt 5 k.p.c. Wykazanie w skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze
innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe (art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.)
polega na ujawnieniu i przedstawieniu tej okoliczności w sposób wyczerpujący
i niebudzący wątpliwości oraz na dowiedzeniu jej istnienia i przekonywającym
uzasadnieniu. Niezbędne jest przedstawienia analizy prawnej przepisów
dotyczących środków zaskarżenia, których zastosowanie - w odniesieniu do
zaskarżonego orzeczenia - jest niedopuszczalne lub z innych przyczyn na pewno
nie mogłoby odnieść skutku. (por. postanowienie SN z dnia 27 stycznia 2006 r.,
III CNP 23/05, OSNC 2006/7-8/140, postanowienie SN z dnia 28 lutego 2006 r.,
I CNP 12/06, nie publ.). W konsekwencji wymaganie przewidziane w art. 4245
§ 1
pkt 5 k.p.c. nie jest spełnione, jeżeli jak to jest w niniejszej skardze, pozwany
ogranicza się do stwierdzenia, że od zaskarżonego orzeczenia nie przysługuje
skarga kasacyjna z uwagi na wartość przedmiotu zaskarżenia oraz nie zachodziły
przesłanki do wznowienia postępowania.
Zgodnie z art. 4248
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy odrzuca na posiedzeniu
niejawnym m.in. skargę niespełniającą wymagań określonych w art. 424-5
§ 1
k.p.c. Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w postanowieniu.