Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 57/09
POSTANOWIENIE
Dnia 6 listopada 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Irena Gromska-Szuster
w sprawie ze skargi T.G. o wznowienie postępowania
w sprawie z powództwa T.G.
przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Finansów
o zapłatę,
zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia
17 lutego 2005 r. sygn. akt [...],
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 listopada 2009 r.,
zażalenia skarżącego na wyrok Sądu Apelacyjnego
z dnia 28 kwietnia 2009 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie i pozostawia rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego w orzeczeniu kończącym
postępowanie w sprawie.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2009 r. uwzględniając skargę
powoda o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym
wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 17 lutego 2005 r., zmienił ten wyrok w części
dotyczącej kwoty 192.130,65 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 2 grudnia 1992 r.
do dnia zapłaty w ten sposób, że uchylił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w W.
z dnia 23 lipca 2003 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania temu
Sądowi. W punkcie drugim oddalił skargę o wznowienie w części dotyczącej kwoty
43.204,35, w pkt 3 umorzył postępowanie wywołane skargą o wznowienie w części
dotyczącej odsetek w wysokości 3% rocznie od dnia 1 czerwca 1946 r. do dnia
1 grudnia 1992 r. liczonych od 19 sztuk obligacji, których waloryzacji domagał się
powód w sprawie IC 1920/02, zaś w pkt 4 odrzucił skargę jako zawierającą nowe
żądanie, wskazując jako podstawę art. 410 § 1 k.p.c.
Skarżący w zażaleniu na to postanowienie w części dotyczącej odrzucenia
jego skargi o wznowienie postępowania zawarte w pkt 4 wyroku z dnia 28 kwietnia
2009 r. zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 3581
§ 3 k.c.
przez błędną wykładnię polegająca na przyjęciu, że zastosowanie cen dla
określenia wysokości świadczenia z dnia orzekania o wysokości zwaloryzowanego
świadczenia, jest wystąpieniem z nowym żądaniem pomimo tego, że wyrok
w sprawie waloryzacji ma charakter konstytutywny oraz naruszenie przepisów
prawa procesowego, tj. art. 316 § 1 k.p.c. przez nieprzyjęcie za podstawę stanu
rzeczy istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy przed Sądem Apelacyjnym, art.
412 k.p.c. przez nierozpoznanie sprawy na nowo oraz art. 410 § 1 k.p.c. przez
niewłaściwe zastosowanie.
W konkluzji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stosownie do art. 410 § 1 k.p.c. Sąd odrzuca skargę wniesioną po upływie
przepisanego terminu, niedopuszczalną lub nieopartą na ustawowej podstawie.
Podstawy skargi o wznowienie postępowania wyczerpująco określają przepisy art.
3
401, 4011
i 403 k.p.c. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia
28 października 1999 r. II UKN 174/99 (OSNP 2001, nr 4, poz. 133), a następnie
w postanowieniu z dnia 21 września 2007 r. V CZ 88/07 Lex nr 486003), jeżeli
z uzasadnienia skargi wynika, że okoliczności w niej wskazane nie wyczerpują
ustawowej przesłanki wznowienia postępowania, wymienionej w powyższych
przepisach k.p.c., to podnoszona w żądaniu podstawa prawna żądania nie
zachodzi. W takim przypadku skarga nie jest oparta na ustawowej podstawie
wznowienia i podlega odrzuceniu, stosownie do art. 410 § 1 k.p.c.
(zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2005 r., IV CO 6/05, Biul. SN
2005, nr 9 postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2007 r. IV CZ
48/07, Lex nr 485887; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 2008 r.
III UZ 13/07, Lex nr 442729).
Jak podkreślił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia
12 października 2007 r., IV CZ 44/07 (niepubl.), merytoryczne rozstrzygnięcie przez
Trybunał Konstytucyjny problemu zgodności z Konstytucją zaskarżonej treści
normatywnej jest zawsze orzeczeniem o zgodności z Konstytucją tego przepisu, nie
odnosi się natomiast i nie wywiera skutku w stosunku do innych przepisów, nawet
zbieżnych lub tożsamych z normą objętą sentencją wyroku (zob. wyroki Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 19 października 1998 r., SK 3/98, OTK 1998, nr 5, poz. 69
i z dnia 9 listopada 2005 r., P 11/05, OTK-A 2005, nr 10, poz. 113).
Niedopuszczalna jest skarga o wznowienie postępowania nie tylko wtedy
gdy została wniesiona po terminie, albo nie oparta została na ustawowej podstawie,
ale także wtedy gdy jest niedopuszczalna z innych względów. Skarga o wznowienie
postępowania jest szczególnym środkiem zaskarżenia i dlatego musi dotyczyć
istniejącego orzeczenia, a nie orzeczenia nieistniejącego.
Innymi słowy, zakres przedmiotowy i podmiotowy zaskarżanego wyroku musi
być tożsamy z zakresem skargi.
Niewątpliwie zaskarżone skargą o wznowienie postępowania orzeczenie
swym zakazem przedmiotowym nie obejmowało zawartego w skardze żądania,
co do którego skarga została odrzucona – co już przesądza niezasadność
rozpoznawanego zażalenia (por. np. postanowienie SN z dnia 2 kwietnia 1964 r.,
4
I PR 10/63, OSNCP 1965, nr 5, poz. 80). Innym zagadnieniem jest natomiast
dopuszczalność zmiany powództwa w postępowaniu toczącym się ponownie,
po uchyleniu prawomocnego wyroku na skutek skargi o wznowienie postępowania.
Na marginesie trzeba zauważyć że, Trybunał odroczył utratę mocy
obowiązującej art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r o zmianie ustawy Kodeks
cywilny na okres 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w dzienniku ustaw RP.
Sentencja wyroku została ogłoszona w dniu 10 maja 2007 r (Dz. U. Nr 81, poz.
554), zatem wyrok wszedł w życie w dniu 10 maja 2008 r. W tym stanie rzeczy
3 miesięczny termin do wniesienia skargi rozpoczął swój bieg od tej daty i został
przez skarżącego zachowany.
Ocena skutków czasowych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, gdy nie
określił ich sam Trybunał, może zależeć od tego, czy orzeczenie stwierdzające
niezgodność przepisu z Konstytucją należy do kategorii orzeczeń z odroczoną datą
utraty mocy obowiązującej przez przepis niekonstytucyjny, czy też ma charakter
orzeczenia zwykłego, a więc wchodzącego w życie z dniem ogłoszenia.
W literaturze przeważa pogląd opowiadający się za prospektywnym skutkiem
orzeczeń odroczonych. Do tego stanowiska przychylił się także Sąd Najwyższy
(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2000 r., III RN 96/98, ONAPUS 2000,
nr 13, poz. 500 i uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2003 r.,
IIII CZP 45/03, OSNC 2004, nr 9, poz. 136 oraz uzasadnienie uchwały Sądu
Najwyższego z dnia 23 stycznia 2004 r., III CZP 112/03, OSNC 2005, nr 4,
poz. 61). Jak już jednak wyżej zasygnalizowano, rozstrzygnięcie także i tej kwestii
było zbędne dla rozpoznania zażalenia.
Z tych względów zażalenie oddalono (art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c.).
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13