Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 54/09
POSTANOWIENIE
Dnia 17 listopada 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSA Barbara Trębska (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku A.Z.
przy uczestnictwie [...]
o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 listopada 2009 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 9 czerwca 2009 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 9 czerwca 2009 r. Sąd Okręgowy w K. na podstawie
art. 1302
§ 3 k.p.c. i art. 373 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., odrzucił apelację
wnioskodawcy z powodu nieuiszczenia przez pełnomocnika będącego adwokatem
opłaty podstawowej. Sąd ten ustalając, że wnioskodawca postanowieniem z dnia
21 grudnia 2004 r. był zwolniony od kosztów sądowych w całości wskazał, iż z
uwagi na treść art. 149 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w
sprawach cywilnych, do apelacji wniesionej od kończącego postępowanie
postanowienia z dnia 5 listopada 2008 r., zastosowanie mają przepisy tej ustawy, a
zatem także art. 14 ust. 2, nakładający na stronę zwolnioną od kosztów sądowych
obowiązek uiszczenia m.in. od apelacji opłaty podstawowej w wysokości 30 zł.
Mimo uchylenia tego przepisu przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2006 r.
(Dz. U. z 2007 r. Nr 21 poz. 123) nowelizującej ustawę o kosztach sądowych w
sprawach cywilnych, która weszła w życie w dniu 10 marca 2007 r., ma on nadal
zastosowanie do spraw - tak jak niniejsza –wszczętych przed tą datą.
W zażaleniu wnioskodawca zarzucił naruszenie przepisów Konstytucji:
art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2, art. 78, i art. 2 przez zastosowanie przepisów, które
utraciły moc, tj. art. 1302
§ 3 k.p.c., art. 14 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w
sprawach cywilnych w brzmieniu z 28 lipca 2005 r., a ich zastosowanie i skutki w
nich przewidziane spowodowały utratę przez wnioskodawcę możliwości
zaskarżenia orzeczenia wydanego w pierwszej instancji, pozbawiając go tym
samym dwuinstancyjnej drogi sądowej dochodzenia swych praw. Zarzucając
powyższe, wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy
do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nie ulega wątpliwości, że wobec daty postanowienia kończącego
postępowanie w pierwszej instancji, które zapadło w dniu 5 listopada 2008 r.,
w postępowaniu apelacyjnym miały zastosowanie przepisy ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz. U. Nr 167, poz. 1398
3
ze zm., dalej: u.k.s.c.), co wynika z art. 149 ust. 1 tej ustawy, który nakazuje
stosować dotychczasowe przepisy, tj. ustawę o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych z 1967 r. do spraw wszczętych przed 2 marca 2006 r., ale jedynie do
czasu zakończenia postępowania w danej instancji, a zatem do czasu wydania
orzeczenia kończącego postępowanie w danej instancji (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2007 r., V CZ 22/07, niepublikowane; uchwała
Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2007 r., III CZP 124/06, OSNC 2007, nr 6,
poz. 91).
Zasadnie zatem Sąd Okręgowy uznał, iż z mocy art. 14 ust. 2 u.k.s.c. na
wnioskodawcy – zwolnionemu od kosztów sądowych w całości, ciążył obowiązek
uiszczenia opłaty podstawowej od apelacji. Przepis ten co prawda został uchylony
ustawą z dnia 14 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych (Dz. U. Nr 21, poz. 123), która weszła w życie w dniu 10 marca 2007 r.,
a więc jeszcze przed zakończeniem w sprawie niniejszej postępowania w pierwszej
instancji, jednakże z mocy art. 2 tej ustawy, do wniesionej przez wnioskodawcę
apelacji stosować należy dotychczasowe przepisy, a zatem także art. 100 ust. 2 i art.
14 ust. 2 u.k.s.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 10 marca 2007 r. Zgodnie
bowiem z art. 2 ustawy nowelizującej, do spraw wszczętych przed dniem wejścia w
życie ustawy, czyli przed dniem 10 marca 2007 r. stosuje się przepisy dotychczasowe,
tj. art. 100 ust. 2 i art. 14 ust. 2 u.k.s.c. w brzmieniu pierwotnym, zobowiązującym
stronę zwolnioną od kosztów sądowych do uiszczenia opłaty podstawowej.
„Wszczęcie sprawy" w rozumieniu art. 2 ustawy nowelizującej, to złożenie wniosku
inicjującego postępowanie sądowe (w niniejszej sprawie wniosku o stwierdzenie
nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie), a nie środka odwoławczego od
postanowienia kończącego postępowanie przed sądem pierwszej instancji. Z kolei pod
pojęciem „przepisów dotychczasowych" należy rozumieć przepisy poprzednio
obowiązujące, tj. przepisy ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy zmieniającej (postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 4 października 2007 r., V CZ 82/07, niepublikowane).
Problem ponoszenia określonej w art. 14 ust. 2 i art. 100 ust. 2 u.k.s.c. opłaty
podstawowej od apelacji wniesionej po dniu 10 marca 2007 r. przez stronę
zwolnioną od kosztów sądowych w całości został rozstrzygnięty w uchwale Sądu
4
Najwyższego z dnia 27 czerwca 2008 r. (III CZP 48/08, OSNC 2009 nr 7-8
poz. 102), którą sąd w obecnym składzie podziela. W uzasadnieniu uchwały Sąd
Najwyższy stwierdził, że art. 2 ustawy nowelizującej u.k.s.c. jest normą
międzyczasową, opartą na zasadzie jednolitości postępowania. Zamieszczając ten
przepis, ustawodawca wyraźnie odstąpił od reguły bezpośredniego działania nowej
ustawy procesowej. Naturalną konsekwencją oparcia normy intertemporalnej na
zasadzie jednolitości postępowania jest konieczność stosowania przepisów
wcześniej obowiązujących w sprawach toczących się po wejściu w życie nowej
ustawy. Zatem ustawa z dnia 14 grudnia 2006 r. nowelizująca u.k.s.c. uchyliła
obowiązek uiszczania opłaty podstawowej od pism wnoszonych przez osoby
zwolnione od kosztów sądowych w całości tylko w sprawach wszczętych po dniu
10 marca 2007 r.
Powyższe wskazuje, iż odrzucenie apelacji przez Sąd Okręgowy na
podstawie wskazanych w zaskarżonym postanowieniu przepisów było
uzasadnione. Wbrew stanowisku skarżącego nie były to przepisy uchylone.
Obowiązywały one w dacie ich stosowania przez Sąd Okręgowy, a co więcej
zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, zarówno przepis art. 1302
§ 3
k.p.c. w zakresie w jakim przewiduje, że sąd odrzuca nieopłaconą apelację
wniesioną przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego bez
uprzedniego wezwania do uiszczenia należnej opłaty, jak i art. 14 ust. 2 i art. 100
ust. 2 u.k.s.c. w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy
z 14 grudnia 2006 r. nowelizującej u.k.s.c., są zgodne z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 45
ust. 1, art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia
17 listopada 2008 r., SK 33/07, OTK-A 2008, nr 9, poz. 154).
Z przytoczonych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako bezzasadne.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13