Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 12 grudnia 2011 r.
I PK 33/11
1. Roszczenie nauczyciela o przywrócenie do pracy w związku z wypo-
wiedzeniem dokonanym na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26
stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz.
674 ze zm.) nie jest roszczeniem alternatywnym (art. 4771
k.p.c.) w stosunku do
roszczenia o przywrócenie do pracy związanego z wygaśnięciem stosunku
pracy na skutek upływu sześciomiesięcznego okresu pozostawania w stanie
nieczynnym (art. 20 ust. 5c tej Karty).
2. Zmiana podstawy faktycznej a w konsekwencji prawnej roszczenia o
przywrócenie do pracy nie jest dopuszczalna w postępowaniu apelacyjnym
(art. 383 k.p.c.).
Przewodniczący SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Beata Gudowska, Zbigniew Korzeniowski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 grudnia 2011 r.
sprawy z powództwa Janiny R. przeciwko Zespołowi Szkół Publicznych w K.D. o
przywrócenie do pracy i zapłatę, na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wy-
roku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie z dnia
12 sierpnia 2010 r. […]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania
i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego Sądowi Okręgowemu w Krako-
wie.
U a s a d n i e n i e
Wyrokiem z 26 listopada 2009 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Wadowicach
oddalił powództwo Janiny R. przeciwko Zespołowi Szkół Publicznych w K.D. o przy-
wrócenie do pracy. Sąd ustalił między innymi, że w związku ze zmianami organiza-
cyjnymi powodującymi zmniejszenie liczby oddziałów w pozwanej szkole oraz zmia-
2
nami w planie nauczania uniemożliwiającymi dalsze zatrudnienie powódki, pozwana
wypowiedziała 28 maja 2009 r. umowę o pracę z powódką z zachowaniem trzymie-
sięcznego okresu wypowiedzenia umowy ze skutkiem na 31 sierpnia 2009 r. Powód-
ka została poinformowana o możliwości wniesienia odwołania od wypowiedzenia lub
też przejścia w stan nieczynny w terminie 30 dni od doręczenia wypowiedzenia. Dnia
22 czerwca 2009 r. powódka złożyła wniosek o przeniesienie w stan nieczynny. Po-
zwana na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczy-
ciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.) przeniosła powódkę w
stan nieczynny od 1 września 2009 r. Powódka nie cofnęła odwołania od wypowie-
dzenia umowy.
W dniu 7 lipca 2009 r. powódka poinformowała pozwaną, że w związku ze zło-
żonym wnioskiem o przeniesienie w stan nieczynny, wniosek ten będzie skuteczny
wyłącznie, gdy w terminie do 31 sierpnia 2009 r. sąd pracy nie przywróci jej do pracy
na dotychczasowym stanowisku.
Dnia 14 lipca 2009 r. powódka oświadczyła, że składając oświadczenie woli o
przejściu w stan nieczynny działała pod wpływem błędu. Nie miała świadomości, że z
chwilą przejścia w ten stan nie można dochodzić roszczeń z tytułu wadliwego wypo-
wiedzenia. Błąd wynikał z niewłaściwego pouczenia, że przeniesienie w stan nie-
czynny powoduje bezskuteczność wypowiedzenia umowy, tym samym brak możli-
wości dochodzenia roszczeń wynikających z wadliwego wypowiedzenia.
Sąd Rejonowy uznał przede wszystkim, że nie było podstaw do powołania się
na błąd. W piśmie z 22 czerwca 2009 r., powołując się na podstawę prawną - art. 20
ust. 1 Karty Nauczyciela, powódka złożyła wniosek o przejście w stan nieczynny.
Musiała więc mieć świadomość, że wypowiedzenie umowy o pracę stanie się bez-
skuteczne. Przepisy KN nie przewidują warunkowego przejścia w stan nieczynny ani
rezygnacji ze stanu nieczynnego w przypadku, gdy został on udzielony pracownikowi
na jego wniosek. Powódka była reprezentowana przez adwokata. Przed zamknię-
ciem rozprawy sądowej powódka jednoznaczne oświadczyła, że nie dochodzi rosz-
czenia o przywrócenie do pracy w związku z przejściem w stan nieczynny, lecz do-
maga się przywrócenia do pracy, ponieważ „została nieprawnie przeniesiona w stan
nieczynny". Skoro powódka pozostaje w stanie nieczynnym, nie może skutecznie
domagać się przywrócenia do pracy od nieistniejącego wypowiedzenia umowy o
pracę. Stosunek pracy trwa nadal, zaś stan nieczynny nie może ulec rozwiązaniu do
upływu terminu, jaki przewidują przepisy KN. Powódka nie mogła więc skutecznie
3
domagać się przywrócenie do pracy, skoro stosunek pracy trwał. Na marginesie Sąd
podkreślił, że nawet gdyby nie przeszła w stan nieczynny, jej roszczenie również
podlegałoby oddaleniu. Pozwana wykazała, że w związku ze zmianami organizacyj-
nymi powodującymi zmniejszenie liczby oddziałów oraz zmianami w planie naucza-
nia uniemożliwiającymi dalsze zatrudnienie powódki istniała konieczność wypowie-
dzenia jej umowy o pracę.
Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka, zaskarżając go w całości i
zarzucając naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., art. 231 k.p.c. oraz przepisów KN.
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy w Krakowie wyrokiem z 12 sierpnia 2010 r. zmienił
zaskarżony wyrok w ten sposób, że przywrócił powódkę do pracy na poprzednich
warunkach (pkt 1). Apelację oddalono w pozostałym zakresie (pkt 2) oraz zniesiono
wzajemnie koszty postępowania odwoławczego (pkt 3).
W uzasadnieniu wyroku podkreślono, że dla zakwestionowania oświadczenia
pracodawcy o rozwiązaniu stosunku pracy z przyczyn wskazanych w art. 20 ust. 1
KN nauczyciel ma 7 dni. Z kolei na złożenie wniosku o przejście w stan nieczynny ma
jeden miesiąc, licząc od dnia doręczenia wypowiedzenia stosunku pracy (art. 20 ust.
5c KN). Z powołaniem się na wyrok Sądu Najwyższego z 2 grudnia 2004 r., III PK
54/04 (OSNP 2005 nr 13, poz. 192) stwierdzono, że przedmiotem rozpoznania w
takiej sytuacji stają się roszczenia związane z przeniesieniem w stan nieczynny.
Sprecyzowanie roszczenia należy do powoda. Można zgodzić się, że pełnomocnik
powódki określił roszczenie w sposób nieprecyzyjny, jednakże nie budzi wątpliwości,
że konsekwentnie było kwestionowane przeniesienie w stan nieczynny, jak i oświad-
czenie o wypowiedzeniu. Wniosek o przeniesienie w stan nieczynny złożyć może
tylko nauczyciel, z którym pracodawca chce rozwiązać stosunek pracy z przyczyn
określonych w art. 20 ust. 1 KN. Przeniesienie w stan nieczynny jest więc ściśle po-
wiązane z istnieniem przyczyn wskazanych w art. 20 ust. 1 KN. Powódka powinna
była domagać się ustalenia, że przeniesienie w stan nieczynny było nieskuteczne, a
dopiero w przypadku wygaśnięcia stosunku pracy na skutek upływu sześciomie-
sięcznego terminu pozostawania w stanie nieczynnym przysługiwało jej roszczenie o
przywrócenie do pracy. Jednak na chwilę wyrokowania roszczenie o przywrócenie do
pracy, z uwagi na wygaśnięcie stosunku pracy, było możliwe do dochodzenia. Nale-
żało zatem ustalić, czy istniały przesłanki wskazane w art. 20 ust. 1 KN, a jeżeli tak,
to czy wypowiedzenie powódce stosunku pracy było zasadne. Ocenie należało pod-
4
dać kryteria doboru do zwolnienia zastosowane przez pozwaną. W ocenie Sądu w
toku postępowania pozwana wykazała istnienie przyczyn z art. 20 ust. 1 KN.
Sąd Okręgowy nie zgadza się jednak z Sądem Rejonowym, że kryteria zasto-
sowane przy wyborze powódki do zwolnienia były obiektywne i uzasadniały ten wy-
bór. Okoliczność, że powódka nie wyraziła zgody na ograniczenie zatrudnienia nie
mogła stanowić wyłącznego kryterium doboru do zwolnienia. Podobnie jest w przy-
padku posiadania przez pozostałych dwóch nauczycieli uczących języka polskiego
kwalifikacji do nauczania historii. Tak samo należy ocenić korzystanie przez powódkę
z urlopów dla poratowania zdrowia. Ostatni taki urlop miał miejsce od 13 listopada do
22 grudnia 2006 r., zaś poprzedni urlop był w 1997 r. Również staż pracy powódki i
posiadane przez nią kwalifikacje w stosunku do pozostałych nauczycieli języka pol-
skiego nie uzasadniały jej zwolnienia. O osiągnięciach zawodowych powódki najle-
piej świadczy to, że od września 2002 r. powierzono jej obowiązki doradcy meto-
dycznego do spraw nauczania języka polskiego dla nauczycieli szkół gminy W., które
pełniła nieprzerwanie do sierpnia 2009 r. Przez cały ten okres powódka była wysoko
oceniana zarówno przez organ prowadzący szkołę, jak i pozwaną. Przez cały okres
zatrudnienia u pozwanej powódka nauczała tylko języka polskiego. Nigdy nie uzupeł-
niała pensum nauczaniem innych przedmiotów. Natomiast inni nauczyciele języka
polskiego uzupełniali pensum innymi lekcjami, bądź zajęciami w świetlicy. Twierdze-
nia, że powódka była mniej zaangażowana w sprawy szkoły niż pozostali nauczyciele
języka polskiego nie są oparte na dowodach. Analiza przedłożonych w sprawie do-
kumentów wskazuje, że osiągnięcia powódki i innych nauczycieli języka polskiego są
porównywalne. Do pracy powódki nigdy nie było zastrzeżeń a zaistnienie sytuacji
konfliktowych miało miejsce dopiero po wypowiedzeniu powódce stosunku pracy. Nie
zostało wykazane, aby powódka podejmując kroki w tym zakresie, przekroczyła do-
puszczalne normy zachowania. Konkludując, stwierdzono, że pozwana nie zastoso-
wała obiektywnych kryteriów, typując powódkę do zwolnienia. Roszczenie powódki o
przywrócenie do pracy zasługiwało więc na uwzględnienie.
Skargę kasacyjną na powyższy wyrok złożyła pozwana, skarżąc go w pkt 1.
Zarzucono naruszenie prawa materialnego: 1) art. 20 ust. 1 KN, art. 45 k.p. w
związku z art. 91c KN, poprzez przyjęcie, że w sprawie zachodzą przesłanki do ich
zastosowania, 2) art. 20 ust. 1 pkt 2, ust. 5c, i ust. 7 KN, poprzez nieuwzględnienie
tego przepisu oraz ograniczenie możliwości zatrudnienia wyłącznie do danego roku
5
szkolnego, w którym zmiany nastąpiły, 3) naruszenie art. 6 KN oraz art. 1 ustawy o
systemie oświaty, poprzez ich niezastosowanie.
Zarzuty dotyczyły także prawa procesowego: 1) art. 187 § 1 k.p.c. i art. 321
k.p.c., poprzez orzeczenie w wyroku ponad żądanie pozwu - w zakresie roszczeń
związanych z wypowiedzeniem umowy o pracę, 2) art. 321 k.p.c. i 4771
k.p.c., po-
przez korygowanie oświadczeń powódki co do zgłoszonego żądania w sytuacji, gdy
ta będąc w tym zakresie pouczona, w sposób jednoznaczny sprecyzowała (również
przez pełnomocnika) swoje roszczenia dotyczące wypowiedzenia umowy, a nie
przeniesienia w stan nieczynny, 3) art. 4771
k.p.c., poprzez jego zastosowanie w
sprawie w brzmieniu obowiązującym sprzed nowelizacji (ustawa z dnia 2 lipca 2004
r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw,
Dz.U. Nr 172, poz. 1801). W tym kontekście błędne też było powołanie się na wyrok
Sądu Najwyższego z 2 grudnia 2004 r., III PK 54/04, 4) art. 383 k.p.c., poprzez przy-
jęcie, że nastąpiła zmiana okoliczności uzasadniająca roszczenie powódki, gdy te
okoliczności istniały już w postępowaniu przed Sądem Rejonowym (stan nieczynny),
5) art. 227 k.p.c. oraz art. 316 k.p.c. w związku z art. 391 k.p.c., art. 382 k.p.c., 6) art.
324 § 2 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c., poprzez niewyjaśnienie podstawy
prawnej rozstrzygnięcia i sprowadzenie jej do powołania orzeczenia, które zostało
wydane w oparciu o poprzednio obowiązujące przepisy oraz wewnętrzną sprzecz-
ność uzasadnienia, tj. z jednej strony przyjęcie ustaleń Sądu pierwszej instancji jako
prawidłowych i równocześnie zakwestionowanie ich (wskazanie, że twierdzenia
strony pozwanej są gołosłowne, mimo że były uznane przez Sąd pierwszej instancji)
bez wyjaśnienia tych sprzeczności.
Jako okoliczność uzasadniającą przyjęcie skargi do rozpoznania wskazano na
występujące w sprawie istotne zagadnienie prawne, potrzebę wykładni przepisów
prawa oraz oczywistą zasadność skargi.
Zagadnienia prawne przedstawiono w formie pytań: 1) czy wyrok Sądu Naj-
wyższego z 2 grudnia 2004 r., III PKN 54/04, wydany w poprzednio obowiązującym
stanie prawnym zachował swą aktualność w związku z nowym brzmieniem w art.
4771
k.p.c.?, 2) czy sąd drugiej instancji może weryfikować stanowisko sądu pierw-
szej instancji, który nie zastosował art. 4771
k.p.c., w ten sposób, że sąd drugiej in-
stancji faktycznie stosuje przepis art. 4771
k.p.c. w postępowaniu apelacyjnym, gdy
jest to niedopuszczalne? Nie było podstaw do zastosowania art. 383 k.p.c., a powód-
ka, pouczona zgodnie z treścią art. 5 k.p.c., w sposób jednoznaczny sprecyzowała
6
swe roszczenia. W związku z tym, czy w świetle art. 187 § 1 k.p.c., art. 321 k.p.c. i
4771
k.p.c. Sąd jest uprawniony do weryfikacji żądania pozwu?, 3) czy roszczenie
wynikające z tytułu wypowiedzenia umowy o pracę w trybie art. 20 KN i roszczenia z
tytułu przeniesienia w stan nieczynny nauczyciela są roszczeniami alternatywnymi w
rozumieniu art. 4771
k.p.c.?, 4) czy możliwość zatrudnienia nauczyciela na pełny etat
w rozumieniu art. 20 KN należy ograniczać wyłącznie do danego roku szkolnego, w
którym nastąpiły te zmiany, czy też należy to odnosić do lat następnych, tak jak wy-
nika to z wyroku Sądu Najwyższego z 4 grudnia 1998 r., I PKN 482/98 (OSNAPiUS
2000 nr 2, poz. 61)?, 5) czy w rozumieniu art. 20 ust. 1 KN, a zwłaszcza kryteriów
doboru nauczycieli do zwolnienia, kwalifikacje nauczyciela do nauczania innych
przedmiotów nie mają znaczenia?
Wniesiono także o zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez oddalenie apelacji
powódki od wyroku Sądu Rejonowego z 26 listopada 2010 r., ewentualnie o uchyle-
nie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez
Sąd drugiej instancji, przy równoczesnym zasądzeniu od powódki na rzecz pozwanej
kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa adwo-
kackiego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna okazała się mieć uzasadnione podstawy. Zasadnicze zna-
czenie dla rozstrzygnięcia sprawy mają okoliczności dokonania wypowiedzenia sto-
sunku pracy nawiązanego z powódką oraz przeniesienia jej w stan nieczynny. Przy-
czyną wypowiedzenia stosunku pracy były zmiany organizacyjne powodujące
zmniejszenie liczby oddziałów u pozwanej. Podstawą wypowiedzenia był więc prze-
pis art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela. Zgodnie
z nim dyrektor szkoły w razie częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organi-
zacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu
nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze
zajęć rozwiązuje z nim stosunek pracy lub, na wniosek nauczyciela przenosi go w
stan nieczynny. Powódka odwołała się od złożonego jej wypowiedzenia, domagając
się przywrócenia do pracy. Następnie złożyła wniosek o przeniesienie w stan nie-
czynny, zachowując 30 dniowy termin z art. 20 ust. 5c KN. W takim przypadku,
7
zgodnie z tym przepisem, wypowiedzenie jest bezskuteczne, a stosunek pracy wy-
gasa z upływem sześciomiesięcznego okresu pozostawania w stanie nieczynnym.
Wstępnie należy zauważyć, że nauczycielowi przysługuje roszczenie o przy-
wrócenie do pracy w związku z bezprawnym wypowiedzeniem stosunku pracy, jak i
roszczenie o przywrócenie do pracy w związku z wygaśnięciem stosunku pracy z
powodu upływu okresu pozostawania w stanie nieczynnym. Podstawą do dalszych
rozstrzygnięć musi więc być ustalenie roszczenia dochodzonego przez powódkę.
Przed Sądami obu instancji powódka dochodziła przywrócenia do pracy. Chodzi tu
jednak o ustalenie, czy podstawą tego roszczenia było wypowiedzenie, czy wyga-
śnięcie stosunku pracy. Powódka przed Sądem pierwszej instancji konsekwentnie
dochodziła roszczenia z tytułu wypowiedzenia. Podnosiła również, że oświadczenie o
przejściu w stan nieczynny złożyła pod wpływem błędu. Sąd Rejonowy trafnie roz-
strzygnął, że powódka nie mogła skutecznie domagać się przywrócenia do pracy,
skoro w okresie stanu nieczynnego trwa on nadal. Istotne jest, że powódka była re-
prezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, który oświadczył […], że „po-
wódka nie dochodzi przywrócenia do pracy z roszczenia przejścia w stan nieczynny
oraz wnosi jak w pozwie”. W pozwie zaś wnoszono o uznanie wypowiedzenia za
bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy. Tak więc niewątpliwie oba te roszczenia
alternatywne były związane z wypowiedzeniem stosunku pracy.
Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na poglądzie wyrażonym w wyroku
Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2004 r., III PK 54/04 (OSNP 2005 nr 13, poz.
192). Stwierdzono w nim, że przeniesienie nauczyciela w stan nieczynny w toku pro-
cesu wszczętego odwołaniem od wypowiedzenia złożonego na podstawie art. 20 ust.
1 pkt 2 Karty powoduje, że przedmiotem rozpoznania stają się roszczenia związane z
przeniesieniem w stan nieczynny (art. 4771
§ 1 k.p.c.). Wyrok powyższy nie może
stanowić oparcia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Po pierwsze, umknęło uwa-
dze Sądu Okręgowego, że w sprawie III PK 54/04 okoliczności faktyczne oraz pod-
stawy prawne (art. 20 ust. 7 KN) roszczenia były podnoszone w pierwszej instancji i
dotyczyły przeniesienia w stan nieczynny. Tymczasem już od dawna przyjęto w
orzecznictwie Sądu Najwyższego, że art. 4771
k.p.c. nie ma zastosowania w postę-
powaniu apelacyjnym, a rozszerzenie powództwa dopuszczalne jest tylko w grani-
cach art. 383 k.p.c. (zob. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., I
PKN 419/98, OSNAPiUS 1999 nr 24, poz. 783). Ponadto należy pamiętać, że art.
4771
k.p.c. uległ zasadniczej zmianie, poprzez skreślenie przepisów § 1 i 11
. Tak
8
więc w obecnym stanie prawnym sąd może orzekać z urzędu jedynie o roszczeniach
alternatywnych. W związku z tym należy rozstrzygnąć, czy roszczenie o przywróce-
nie do pracy z powodu wygaśnięcia stosunku pracy na skutek upływu okresu stanu
nieczynnego jest roszczeniem alternatywnym w stosunku do roszczenia o przywró-
cenie do pracy w związku w z wypowiedzeniem stosunku pracy. Jest oczywiste, że
choć są to roszczenia identyczne rodzajowo, to mogą być skutecznie dochodzone na
innych podstawach faktycznych i prawnych. W przypadku roszczeń związanych z
wypowiedzeniem stosunku pracy jest to art. 45 k.p. w związku z art. 91c KN, nato-
miast roszczenie o przywrócenie do pracy w związku z wygaśnięciem stosunku pracy
może być oparte na art. 56 § 1 k.p. w związku z art. 67 k.p. i w związku z art. 91c KN
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2009 r., I PK 118/09, OSNP 2011
nr 13-14, poz. 171). Także inne będą okoliczności faktyczne uzasadniające docho-
dzone roszczenia. W każdym razie w jednym przypadku muszą one dotyczyć wypo-
wiedzenia, a w drugim przeniesienia w stan nieczynny, którego skutkiem jest wyga-
śnięcie stosunku pracy. Sąd Okręgowy rozważał okoliczności związane z doborem
pracowników do wypowiedzenia. W żadnym przypadku nie można uznać, że problem
ten dotyczy wygaśnięcia stosunku pracy, gdyż wniosek o przeniesienie w stan nie-
czynny jest zależny jedynie od woli pracownika (nauczyciela). Nie można wprawdzie
wykluczyć, że niektóre okoliczności mogą służyć uzasadnieniu dochodzenia rosz-
czenia o przywrócenie do pracy w obu przypadkach (np. kwestionowanie przyczyny
wypowiedzenia). W sprawie nie było jednak sporu w kwestii pozorności przyczyny
wypowiedzenia, a więc i złożenia wniosku o stan nieczynny. Należy także podkreślić,
że Sąd Okręgowy nie wskazał nawet podstawy prawnej swego rozstrzygnięcia.
Sąd Okręgowy, orzekając o roszczeniu związanym jedynie z wypowiedzeniem
stosunku pracy (doborem pracownika do zwolnienia), naruszył wskazane w skardze
przepisy prawa procesowego, jak i przepisy KN, orzekł bowiem poza żądaniem po-
wódki.
Reasumując, w obecnym stanie prawnym w razie wypowiedzenia dokonanego
w oparciu o art. 20 ust. 1 pkt 2 KN nauczyciel może dochodzić roszczenia o przywró-
cenie do pracy. W tym przypadku okoliczności uzasadniające uwzględnienie tego
roszczenia muszą być związane z rozwiązaniem stosunku pracy. Natomiast zgodne
z prawem przeniesienie w stan nieczynny (na wniosek nauczyciela) powoduje bez-
skuteczność wypowiedzenia. W tej sytuacji nauczyciel może także dochodzić przy-
wrócenia do pracy, ale w oparciu o inną podstawę prawną i z powołaniem się na oko-
9
liczności związane z przeniesieniem w stan nieczynny i wygaśnięciem stosunku
pracy. W takiej sytuacji nauczyciel składający wniosek o przeniesienie w stan nie-
czynny dokonuje wyboru swego statusu w ewentualnym procesie o przywrócenie do
pracy. W rezultacie rezygnuje z możliwości kwestionowania dokonanego wypowie-
dzenia, które staje się z mocy prawa bezskuteczne. Należy również stwierdzić, że z
reguły nie może być skuteczne powoływanie się na brak świadomości co do skutków
złożenia oświadczenia woli (wniosku) o przejście w stan nieczynny. Należy także
podkreślić, że złożenie wniosku o przejście w stan nieczynny powoduje wprawdzie
rezygnację z dochodzenia roszczenia o przywrócenie do pracy lub uznania wypowie-
dzenia za bezskuteczne. Jednak z drugiej strony stan nieczynny powoduje odsunię-
cie terminu ustania stosunku pracy, jak i nabycie uprawnienia przewidzianego w art.
20 ust. 7 Karty. Pogląd ten potwierdza stanowisko zajęte przez Sąd Najwyższy w
wyroku z dnia 5 lipca 2011 r., I PK 28/11 (niepublikowanym) o obowiązku dyrektora
szkoły pouczenia nauczyciela o możliwości złożenia wniosku o przeniesienie w stan
nieczynny.
Ostatecznie należy stwierdzić, że wystąpienie z nowym roszczeniem nie jest
dopuszczalne w postępowaniu apelacyjnym. Zmiana podstawy faktycznej i prawnej
stanowi zaś w istocie także wystąpienie z nowym roszczeniem.
Z powyższych względów, na podstawie art. 39815
k.p.c. orzeczono jak w sen-
tencji wyroku.
========================================