III CNP 33/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:17-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CNP 33/11
POSTANOWIENIE
Dnia 20 grudnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jacek Gudowski
w sprawie z wniosku M. T.
przy uczestnictwie A. K.
o podział majątku wspólnego,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 20 grudnia 2011 r.,
na skutek skargi uczestnika
o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego w K.
z dnia 18 lutego 2010 r.,
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 18 lutego 2010 r. Sąd Okręgowy w K. zmienił
postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 29 kwietnia 2009 r.
Uczestnik A. K. wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia od wyroku Sądu Okręgowego, podnosząc, że na skutek
wydania zaskarżonego orzeczenia poniósł szkodę w wysokości co najmniej
180 143 zł. Na tę kwotę składa się wysokość spłat, do których uczestnik został
zobowiązany, oraz odsetki narastające wskutek postępowania egzekucyjnego, a
także koszty egzekucyjne. W ocenie skarżącego, szkodą, jakiej doznał, jest również
niemożność spłaty przez niego kwot pieniężnych zasądzonych zaskarżonym
orzeczeniem, gdyż na skutek prowadzonego postępowania egzekucyjnego została
zajęta jego renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4241
§ 1 k.p.c., odczytywanym łącznie z art. 4171
§ 2 k.c.,
skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
przysługuje wtedy, gdy przez wydanie prawomocnego wyroku niezgodnego
z prawem stronie wyrządzona została szkoda. Z tego powodu wśród tzw.
konstrukcyjnych wymagań skargi przewidziano obowiązek uprawdopodobnienia
wyrządzenia szkody (art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.), który oznacza złożenie przez
skarżącego w skardze oświadczenia, że szkoda wystąpiła – ze wskazaniem jej
rodzaju i rozmiaru – oraz uwiarygodnienie tego oświadczenia przez powoływanie
i przedstawianie dowodów lub innych środków nieuznawanych przez kodeks za
dowody, ale mogących uprawdopodobnić szkodę.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest pogląd, że do spełnienia
omawianej przesłanki konieczne jest istnienie szkody w chwili wniesienia skargi
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, nie jest zatem
wystarczające powołanie się w skardze na samo zagrożenie wystąpienia szkody,
choćby było ono realne. Taki wniosek wynika z wykładni literalnej powołanego
przepisu dokonywanej w związku z art. 4241
§ 1 k.p.c. i art. art. 4171
§ 2 k.c.,
w których ustawodawca powtórzył zawarty w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. zwrot
„została wyrządzona szkoda”. Sformułowanie to świadczy o tym, że skarga
3
przysługuje stronie tylko wtedy, gdy przez wydanie prawomocnego orzeczenia
niezgodnego z prawem została już stronie wyrządzona szkoda (por. postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 23 września 2005 r., III CNP 5/05, niepubl., z dnia
4 sierpnia 2009 r., II CNP 43/09, niepubl., z dnia 10 grudnia 2010 r., III CNP 48/10,
niepubl., z dnia 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 141,
z dnia 11 stycznia 2006 r., II CNP 13/05,OSNC 2006, nr 6, poz. 110).
Tymczasem skarżący nie powołał się na rzeczywistą, realną szkodę, która
została już przez niego poniesiona na skutek wydania zaskarżonego orzeczenia,
lecz na szkodę hipotetyczną. Kwota spłat, do których zobowiązany jest uczestnik
wynika z rozliczeń udziałów małżonków w ich majątku wspólnym. Okoliczność ta
przesądza, iż w sprawie nie została spełniona przesłanka przewidziana w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c., a skarga uczestnika o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia podlega odrzuceniu jako niedopuszczalna.
Skarga uczestnika nie spełnia także wymagania przewidzianego w art. 4241
pkt 5 k.p.c., w sprawie o podział majątku wspólnego – przy tej wartości zaskarżenia
– przysługuje bowiem skarga kasacyjna. Wskazane przez skarżącego okoliczności,
mogące usprawiedliwiać uchybienie terminowi do wniesienia tej skargi uzasadniały
złożenie wniosku o przywrócenie terminu do dokonania tej czynności, ale skarżący
tego nie uczynił. W tej sytuacji nie zostało wykazane, że wzruszenie zaskarżonego
orzeczenia nie jest i nie było możliwe w drodze innych środków prawnych.
Należy także zaznaczyć, że skarżący wskazał, iż zaskarżone orzeczenie jest
sprzeczne z art. 391 w zw. z art. 214 oraz art. 567 k.p.c. w zw. z art. 46 k.r.o., co
nie spełnia wymagania art. 4245
§ 1 pkt 3 k.p.c. Orzeczenie co do istoty sprawy
może być jednak sprzeczne tylko z przepisami prawa materialnego, one są bowiem
źródłem praw i obowiązków, a przepisy procesowego służą tylko realizacji tych
praw. Inaczej mówiąc, orzeczenie zasądzające spłatę, a ono ma być źródłem
domniemanej szkody skarżącego, nie może być sprzeczne z wskazanymi
przepisami prawa procesowego, które nie normują zasad i wysokości spłat
zasądzanych w postępowaniu o podział majątku wspólnego.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji (art. 4248
§ 1 k.p.c.).
md
POSTANOWIENIE
Dnia 20 grudnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jacek Gudowski
w sprawie z wniosku M. T.
przy uczestnictwie A. K.
o podział majątku wspólnego,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 20 grudnia 2011 r.,
na skutek skargi uczestnika
o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego w K.
z dnia 18 lutego 2010 r.,
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 18 lutego 2010 r. Sąd Okręgowy w K. zmienił
postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 29 kwietnia 2009 r.
Uczestnik A. K. wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia od wyroku Sądu Okręgowego, podnosząc, że na skutek
wydania zaskarżonego orzeczenia poniósł szkodę w wysokości co najmniej
180 143 zł. Na tę kwotę składa się wysokość spłat, do których uczestnik został
zobowiązany, oraz odsetki narastające wskutek postępowania egzekucyjnego, a
także koszty egzekucyjne. W ocenie skarżącego, szkodą, jakiej doznał, jest również
niemożność spłaty przez niego kwot pieniężnych zasądzonych zaskarżonym
orzeczeniem, gdyż na skutek prowadzonego postępowania egzekucyjnego została
zajęta jego renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4241
§ 1 k.p.c., odczytywanym łącznie z art. 4171
§ 2 k.c.,
skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
przysługuje wtedy, gdy przez wydanie prawomocnego wyroku niezgodnego
z prawem stronie wyrządzona została szkoda. Z tego powodu wśród tzw.
konstrukcyjnych wymagań skargi przewidziano obowiązek uprawdopodobnienia
wyrządzenia szkody (art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.), który oznacza złożenie przez
skarżącego w skardze oświadczenia, że szkoda wystąpiła – ze wskazaniem jej
rodzaju i rozmiaru – oraz uwiarygodnienie tego oświadczenia przez powoływanie
i przedstawianie dowodów lub innych środków nieuznawanych przez kodeks za
dowody, ale mogących uprawdopodobnić szkodę.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest pogląd, że do spełnienia
omawianej przesłanki konieczne jest istnienie szkody w chwili wniesienia skargi
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, nie jest zatem
wystarczające powołanie się w skardze na samo zagrożenie wystąpienia szkody,
choćby było ono realne. Taki wniosek wynika z wykładni literalnej powołanego
przepisu dokonywanej w związku z art. 4241
§ 1 k.p.c. i art. art. 4171
§ 2 k.c.,
w których ustawodawca powtórzył zawarty w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. zwrot
„została wyrządzona szkoda”. Sformułowanie to świadczy o tym, że skarga
3
przysługuje stronie tylko wtedy, gdy przez wydanie prawomocnego orzeczenia
niezgodnego z prawem została już stronie wyrządzona szkoda (por. postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 23 września 2005 r., III CNP 5/05, niepubl., z dnia
4 sierpnia 2009 r., II CNP 43/09, niepubl., z dnia 10 grudnia 2010 r., III CNP 48/10,
niepubl., z dnia 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 141,
z dnia 11 stycznia 2006 r., II CNP 13/05,OSNC 2006, nr 6, poz. 110).
Tymczasem skarżący nie powołał się na rzeczywistą, realną szkodę, która
została już przez niego poniesiona na skutek wydania zaskarżonego orzeczenia,
lecz na szkodę hipotetyczną. Kwota spłat, do których zobowiązany jest uczestnik
wynika z rozliczeń udziałów małżonków w ich majątku wspólnym. Okoliczność ta
przesądza, iż w sprawie nie została spełniona przesłanka przewidziana w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c., a skarga uczestnika o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia podlega odrzuceniu jako niedopuszczalna.
Skarga uczestnika nie spełnia także wymagania przewidzianego w art. 4241
pkt 5 k.p.c., w sprawie o podział majątku wspólnego – przy tej wartości zaskarżenia
– przysługuje bowiem skarga kasacyjna. Wskazane przez skarżącego okoliczności,
mogące usprawiedliwiać uchybienie terminowi do wniesienia tej skargi uzasadniały
złożenie wniosku o przywrócenie terminu do dokonania tej czynności, ale skarżący
tego nie uczynił. W tej sytuacji nie zostało wykazane, że wzruszenie zaskarżonego
orzeczenia nie jest i nie było możliwe w drodze innych środków prawnych.
Należy także zaznaczyć, że skarżący wskazał, iż zaskarżone orzeczenie jest
sprzeczne z art. 391 w zw. z art. 214 oraz art. 567 k.p.c. w zw. z art. 46 k.r.o., co
nie spełnia wymagania art. 4245
§ 1 pkt 3 k.p.c. Orzeczenie co do istoty sprawy
może być jednak sprzeczne tylko z przepisami prawa materialnego, one są bowiem
źródłem praw i obowiązków, a przepisy procesowego służą tylko realizacji tych
praw. Inaczej mówiąc, orzeczenie zasądzające spłatę, a ono ma być źródłem
domniemanej szkody skarżącego, nie może być sprzeczne z wskazanymi
przepisami prawa procesowego, które nie normują zasad i wysokości spłat
zasądzanych w postępowaniu o podział majątku wspólnego.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji (art. 4248
§ 1 k.p.c.).
md