Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 76/11
POSTANOWIENIE
Dnia 4 stycznia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marian Kocon (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)
SSN Anna Kozłowska
w sprawie ze skargi Doroty S. o wznowienie postępowania
w sprawie z powództwa Doroty S.
przeciwko Szpitalowi Specjalistycznemu im. [...] Samodzielnemu Publicznemu
Zakładowi Opieki Zdrowotnej w K.
o ochronę dóbr osobistych i zapłatę,
zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego
z dnia 8 stycznia 2008 r., sygn. akt I ACa 1178/07,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 4 stycznia 2012 r.,
zażalenia powódki na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 20 lipca 2011 r., sygn. akt I ACa 707/11,
1) oddala zażalenie
2) przyznaje adw. I. B. koszty pomocy prawnej udzielonej z
urzędu w postępowaniu zażaleniowym w kwocie 1800
(jeden tysiąc osiemset) złotych powiększonej o należną
stawkę podatku od towarów i usług i nakazuje wypłacić tę
kwotę ze Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 20 lipca 2011 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
powódki Doroty S. o wznowienie postępowania w sprawie przeciwko Szpitalowi
Specjalistycznemu im. [...] Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki
Zdrowotnej w K. o ochronę dóbr osobistych i zapłatę, zakończonego prawomocnym
wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 8 stycznia 2008 r. (sygn. akt I ACa 1178/07).
Jako podstawę wznowienie postępowania wskazano wydanie wyroku
na podstawie karty wypisowej ze szpitala, na której nie wymieniono wszystkich form
terapii, bezprawnie dostarczonej przez pozwanego karty wypisowej z Centrum
Terapii Nerwic oraz fałszywych informacji pozwanego zawartych w odpowiedzi
na pozew jak również na zatajeniu przez pozwany Szpital dokumentu z marca
2003 r. dotyczącego nieprzyjęcia powódki na Odział Leczenia Zaburzeń
Osobowości. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, skarżąca nie powołała jakiejkolwiek
okoliczności odpowiadającej podstawom wznowienia określonym w przepisach art.
401 k.p.c., art. 4011
k.p.c., art. 403 k.p.c. i art. 404 k.p.c., a twierdzenia skargi
ograniczają się do zakwestionowania treści dowodów będących podstawą
rozstrzygnięcia w sprawie o sygn. akt I ACa 1178/07 i zmierzają do ponownej
oceny tych dowodów.
Powódka zaskarżyła powyższe postanowienie wnosząc o jego uchylenie
i zarzucając naruszenie art. 410 § 1 k.p.c. poprzez błędną interpretację
i niewłaściwe zastosowanie oraz naruszenie przepisu art. 130 § 1 w zw. z art. 406
k.p.c. polegające na nieuzasadnionym odstąpieniu od jego zastosowania,
mimo istniejących ku temu przesłanek. Podniosła również, że w skardze
o wznowienie postępowania stwierdziła, iż pozwany zataił dokument z marca
2003 r. dotyczący nieprzyjęcia powódki na Oddział Leczenia Zaburzeń
Osobowości, co wskazuje na możliwość istnienia dokumentu dotąd w sprawie nie
ujawnionego, który nie był podstawą wydanego w sprawie rozstrzygnięcia,
tym samym na możliwość występowania w sprawie przesłanki wznowienia
określonej w art. 403 § 2 k.p.c. Zbadanie tej okoliczności i jednoznaczne
3
rozstrzygnięcie, czy dokument taki faktycznie istnieje oraz czy był podstawą
wydania wyroku nie mieści się w zakresie czynności, jakie podjąć miał Sąd
Apelacyjny badający jedynie spełnienie przez skarżącą warunków formalnych.
Nie może być przedmiotem rozważań Sądu to, czy przyczyna wznowienia
rzeczywiście istnieje, gdyż na tym etapie postępowania Sąd nie może dokonywać
merytorycznej oceny skargi z uwagi na to, że badanie jej zasadności jest dopiero
przedmiotem analizy na rozprawie. W chwili wniesienia skargi strona musi jedynie
uprawdopodobnić okoliczności stwierdzające dopuszczalność wznowienia
i zachowanie przepisanego do wniesienia skargi terminu, co powódka uczyniła.
Sąd Apelacyjny dokonał, zdaniem skarżącej, merytorycznej oceny skargi, do czego
na tym etapie postępowania nie był uprawniony. W razie powzięcia wątpliwości co
do poprawności lub znaczenia użytych w skardze sformułowań albo co do
prawidłowości sposobu wskazania przez powódkę podstaw wznowienia
postępowania Sąd Apelacyjny powinien był wezwać powódkę w trybie odpowiednio
stosowanego art. 130 k.p.c. do uzupełnienia braków skargi poprzez sprecyzowanie
jej w niezbędnym zakresie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 410 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. sąd odrzuca skargę wniesioną
po upływie terminu, niedopuszczalną lub nieopartą na ustawowej podstawie.
Należy zgodzić się ze skarżącą, że ocena podstaw skargi na etapie wstępnym
ogranicza się do ustalenia, czy skarżący wskazuje podstawę wznowienia, która
odpowiada jednej z podanych w Kodeksie postępowania cywilnego przyczyn
uzasadniających żądanie wznowienia, a nie, czy podstawa ta rzeczywiście istnieje
(por. np. postanowienie SN z dnia 15 grudnia 2011 r., sygn. akt II CZ 123/11,
nie publ.; postanowienie SN z dnia 21 lipca 2011 r., sygn. akt V CZ 50/11, nie publ.;
postanowienie SN z dnia 10 lipca 2008 r., sygn. akt III CZ 28/08). Sąd Apelacyjny
jednak, wbrew podnoszonym zarzutom, nie wykroczył poza ramy wstępnej kontroli
skargi, która ma charakter formalny. Poprzestał na zbadaniu, czy wskazane przez
powódkę podstawy mieszczą się w zamkniętym katalogu przewidzianym w art. 401,
art. 4011
, art. 403 i art. 404 k.p.c. i czy podane w skardze jako jej uzasadnienie
okoliczności przystają do tej podstawy. Powódka zarówno w skardze jak i zażaleniu
powołała się na dokument z marca 2003 r. dotyczący nieprzyjęcia jej na Oddział
4
Leczenia Zaburzeń Osobowości, co związała z możliwością występowania
w sprawie przesłanki wznowienia określonej w art. 403 § 2 k.p.c. Zgodnie z tym
przepisem można żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia prawomocnego
wyroku, dotyczącego tego samego stosunku prawnego, albo wykrycia
takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć
wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim
postępowaniu. Niezależnie od ewentualnego wpływu dokumentu z 2003 r. na wynik
sprawy, co wiązałoby się z oceną merytoryczną skargi, nie można stwierdzić,
że powódka dopiero po wydaniu wyroku Sądu Apelacyjnego 8 stycznia 2008 r.
wykryła ten środek dowodowy, jak również że nie mogła z niego skorzystać
w poprzednim postępowaniu.
W oparciu o art. 410 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. kontrola formalna obejmuje
również badanie zachowania ustawowego terminu na wniesienie skargi, zaś
zgodnie z art. 407 § 1 k.p.c. skargę o wznowienie wnosi się w terminie
trzymiesięcznym, który liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się
o podstawie wznowienia. Skarżąca nie wykazała w skardze o wznowienie
postępowania, że termin ten został zachowany, zwłaszcza, że powołuje się na
dokument z 2003 r. Zarówno w odniesieniu do tej okoliczności jak i pozostałych
przedstawionych w skardze należy zgodzić się ze stanowiskiem Sądu
Apelacyjnego, że twierdzenia skargi ograniczają się jedynie do zakwestionowania
treści dowodów będących podstawą rozstrzygnięcia w sprawie o sygn. akt I ACa
1178/07.
Nieuzasadniony jest także zarzut naruszenia art. 130 § 1 w zw. z art. 406
k.p.c. poprzez niewezwanie powódki w trybie odpowiednio stosowanego art. 130
k.p.c. do uzupełnienia braków skargi poprzez sprecyzowanie jej w niezbędnym
zakresie w sytuacji powzięcia wątpliwości co do poprawności lub znaczenia użytych
w skardze sformułowań lub co do prawidłowości sposobu wskazania przez
powódkę podstaw wznowienia postępowania. Niezależnie od tego, że w razie
wątpliwości to na podstawie normy prawnej uregulowanej w art. 410 § 2 k.p.c. na
żądanie sądu skarżący powinien uprawdopodobnić okoliczności stwierdzające
zachowanie terminu lub dopuszczalność wznowienia, a nie w trybie określonym
w art. 130 § 1 w zw. z art. 406 k.p.c., brak było wątpliwości, które uzasadniałyby
5
konieczność wzywania powódki do uzupełnienia skargi w zakresie okoliczności
stwierdzających dopuszczalność wznowienia postępowania.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 39814
w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c.
Na wniosek pełnomocnika powódki o przyznanie kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu w postępowaniu zażaleniowym,
obejmujących jednocześnie koszty wymienione w załączonym do zażalenia spisie
kosztów, Sąd Najwyższy orzekł o zwrocie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
na podstawie § 13 ust. 2 pkt 2 w związku z § 6 pkt 5 i § 11 ust. 1 pkt 2 oraz związku
z § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r.,
nr 163, poz. 1348 z późn. zm.). Odnosząc się do wniosku o przyznanie kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu w postępowaniu
zażaleniowym w zakresie opłaty skarbowej od pełnomocnictwa substytucyjnego
należy wskazać, że nie zostało wykazane, iż ustanowienie pełnomocnika
substytucyjnego przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu było konieczne,
a tym samym koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa substytucyjnego nie był
niezbędny dla udzielenia pomocy prawnej.