Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CNP 42/11
POSTANOWIENIE
Dnia 25 stycznia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie ze skargi M. J.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Okręgowego w K. z dnia 19 stycznia 2010 r.,
w sprawie z wniosku wierzyciela M. J.
przy uczestnictwie dłużnika J. Ż.
w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 stycznia 2012 r.,
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
2
Wnioskodawca M. J. wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
postanowienia Sądu Okręgowego w K. z dnia 19 stycznia 2010 r. zmieniającego
poprzez uchylenie postanowienie Sądu Rejonowego w T. z dnia 11 lutego 2009 r.,
wydanego w sprawie przeciwko dłużnikowi J. Ż. w przedmiocie nadania klauzuli
wykonalności. Sąd Okręgowy wskazał, iż wyrokiem z dnia 22 grudnia 2008 r. Sąd
Rejonowy w T. zasądził od pozwanych PZU S.A. oraz J. Ż. na rzecz powoda M. J.
kwotę 2 959 zł z ustawowymi odsetkami ustalając, że spełnienie świadczenia przez
jednego z nich zwalnia drugiego. Od powyższego wyroku apelację wniósł tylko
pozwany PZU SA w Warszawie. W dniu 6 lutego 2009 r. powód wystąpił o nadanie
klauzuli wykonalności wyrokowi w części dotyczącej pozwanego J. Ż.
Postanowieniem z dnia 11 lutego 2009 r. Sąd Rejonowych w T.h uwzględnił
wniosek. Sąd Okręgowy, który rozpatrywał zażalenie pozwanego na to
postanowienie, stwierdził, że wobec wspólności obowiązków po stronie pozwanych,
art. 378 § 2 k.p.c. sprzeciwiał się wnioskowi, że niewniesienie przez pozwanego
J. Ż. apelacji od wyroku z dnia 22 grudnia 2008 r. spowodowało uprawomocnienie
się w stosunku do niego tego wyroku, mimo że został zaskarżony przez
współpozwanego. Nieprawomocne orzeczenie nie stanowiło tytułu egzekucyjnego i
nie mogło zostać opatrzone klauzulą wykonalności. W związku z tym, zdaniem
Sądu Okręgowego, należało uchylić zaskarżone postanowienie o nadaniu klauzuli
wykonalności. Postanowienie Sądu Okręgowego zapadło w tym samym dniu, w
którym rozpoznana i oddalona została apelacja drugiego pozwanego od wyroku
Sądu Rejonowego.
Skarżący oparł swoją skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
postanowienia Sądu Okręgowego w K. na zarzucie naruszenia przepisu art. 316 §
1 k.p.c. poprzez nieuwzględnienie stanu wynikającego z faktu wydania wyroku
oddalającego apelację. Przytoczony przepis wskazał również jako ten, z którym
zaskarżone orzeczenie jest jego zdaniem niezgodne.
Wyrządzenie szkody przez wydanie kwestionowanego orzeczenia
uprawdopodobnił wskazując, iż w zaskarżonym postanowieniu został zobowiązany
do uiszczenia na rzecz dłużnika kosztów postępowania. Wyjaśnił także, że wartość
3
przedmiotu sporu nie pozwalała mu złożyć skargi kasacyjnej, a nie zachodziły
przesłanki uzasadniające wystąpienie o wznowienie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W dniu 25 września 2010 r. weszła w życie ustawa z dnia 22 lipca 2010 r.
o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo
upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 155, poz. 1037, dalej powoływana jako
ustawa nowelizująca), która zmieniła stan prawny w zakresie dotyczącym skargi na
niezgodność z prawem prawomocnego orzeczenia. Według znowelizowanego
stanu prawnego przeprowadzenie odrębnego postępowania przewidzianego
w art. 4241
i nast. k.p.c. w celu uzyskania prejudykatu stwierdzającego, że
prawomocne orzeczenie, które wyrządziło szkodę, jest niezgodne z prawem,
stanowi niezbędny etap umożliwiający dochodzenie odszkodowania od Skarbu
Państwa tylko w wypadku niektórych orzeczeń sądowych, skonkretyzowanych
w przepisach. Są nimi wyroki (art. 4241
k.p.c.), postanowienia w postępowaniu
nieprocesowym, orzekające co do istoty sprawy i kończące postępowanie
w sprawie (art. 5192
k.p.c.) oraz inne orzeczenia, co do których taką możliwość
przewidziano np. w art. 11481
§ 3 k.p.c., w art. 11511
§ 3 k.p.c. czy w art. 1215
k.p.c. W wypadku pozostałych prawomocnych orzeczeń skarga o stwierdzenie ich
niezgodności z prawem jest niedopuszczalna, a poszkodowany może – po myśli
art. art. 4241b
k.p.c. – dochodzić bezpośrednio odszkodowania od Skarbu Państwa.
Wyłączenie możliwości wszczęcia postępowania o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia objęło także postanowienia
wydawane w postępowaniu klauzulowym. Postępowanie to stanowi łącznik
pomiędzy postępowaniem rozpoznawczym i egzekucyjnym, jednak przepisy je
normujące umieszczone zostały w części trzeciej kodeksu postępowania cywilnego,
poświęconej postępowaniu egzekucyjnemu. Uzasadnia to wniosek, że także do
orzeczeń wydawanych w postępowaniu klauzulowym stosuje się art. 7674
§ 3 k.p.c.,
wprost wyłączający w sprawach egzekucyjnych skargę o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 10 grudnia 2010 r., II CNP 76/10, Lex nr 707862). Z uwagi na procesowy
charakter tego uregulowania, w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się
4
jednolicie, że ma ono zastosowanie również w przypadku orzeczeń wydanych
przed jego wejściem w życie, tj. dniem 25 września 2010 r. (por. postanowienia
Sadu Najwyższego: z dnia 6 grudnia 2011 r. sygn. akt IV CNP 79/11, nie publ.;
z dnia 27 października 2010 r., sygn. akt IV CNP 61/10, nie publ.; z dnia
22 listopada 2010 r. sygn. akt IV CNP 73/10, nie publ.; z dnia 25 lutego 2011 r.,
sygn. akt IV CNP 8/11, nie publ.; z dnia 25 lutego 2011 r. sygn. akt IV CNP 108/10,
nie publ.; z dnia 17 marca 2011 r. sygn. akt IV CZ 127/10, nie publ.). W aktualnym
stanie prawnym, skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia, wniesiona od orzeczenia, od którego od dnia 25 września 2010 r.
skarga taka nie przysługuje, podlega odrzuceniu na podstawie art. 4248
§ 1 k.p.c.,
jako niedopuszczalna.
md

V CNP 42/11

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia