Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I PK 188/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 7 marca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący)
SSN Zbigniew Myszka
SSA Magdalena Tymińska (sprawozdawca)
Protokolant Grażyna Grabowska
w sprawie z powództwa J. M.
przeciwko Wojewódzkiej Stacji Ratownictwa Medycznego w Ł.
o wyrównanie wynagrodzenia za pracę i dodatek za pracę w godzinach
nadliczbowych oraz dodatek dla pracowników wykonujących zawód medyczny za
okres od dnia 1 października 2006 roku do dnia 31 sierpnia 2009 roku z
ustawowymi odsetkami i odsetkami od odsetek,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 7 marca 2013 r.,
skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Ł.
z dnia 28 lutego 2012 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Okręgowemu w Ł. do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w Ł., Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia
27 października 2011 r. zasądził od Wojewódzkiej Stacji Ratownictwa Medycznego
w Ł. na rzecz J. M.: kwotę 18.669.80 zł tytułem dodatku dla pracowników
wykonujących zawód medyczny i skapitalizowanych odsetek, z ustawowymi
odsetkami od dnia 10 listopada 2009 r. do dnia zapłaty, kwotę 7.061,85 zł tytułem
wyrównania wynagrodzenia i dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych i
skapitalizowanych odsetek, z ustawowymi odsetkami od dnia 10 listopada 2009 r.,
kwotę 1.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego; oddalił
powództwo w zakresie roszczenia o wyrównanie wynagrodzenia za pracę i dodatek
za pracę w godzinach nadliczbowych za miesiące wrzesień i październik 2008 r.
Sąd Rejonowy zasądził ponadto od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Kasy
Sądu Rejonowego w Ł. kwotę 912 zł tytułem zwrotu kosztów oraz nadał wyrokowi
rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 3.556,21 zł.
Sąd Rejonowy ustalił, że J. M. był zatrudniony od dnia 10 lipca 1989 r. w
Rejonowej Kolumnie Transportu Sanitarnego w Z., należącej do Wojewódzkiej
Kolumny Transportu Sanitarnego w Ł., na podstawie umowy o pracę na stanowisku
kierowcy karetki pogotowia ratunkowego. Wskutek połączenia Wojewódzkiej
Kolumny Transportu Sanitarnego (WKTS) w Ł. i Wojewódzkiej Stacji Pogotowia
Ratunkowego (WSPR) w Ł. z dniem 1 września 2002 r. utworzono Wojewódzką
Stację Ratownictwa Medycznego (WSRM) w Ł. Z tym dniem wszyscy pracownicy
zatrudnieni w WKTS i WSPR stali się na mocy art. 231
k.p. pracownikami WSRM w
Ł. Przed połączeniem WKTS zatrudniała kierowców karetek, zaś WSPR wyłącznie
pracowników medycznych. Obie jednostki miały różne zasady wynagradzania
pracowników, które obowiązywały również po powstaniu WSRM w Ł. Obowiązujące
w WSRM w Ł. od dnia 1 września 2002 r. Zasady wynagradzania składały się z
dwóch części: I. części medycznej, określającej zasady wynagradzania
pracowników byłej WSPR, II. części technicznej, określającej zasady
wynagradzania pracowników byłej WKTS.
Powód uzyskał tytuł zawodowy ratownika medycznego w dniu 26 czerwca
2005 r. Po uzyskaniu uprawnień ratownika medycznego powód nadal był
3
zatrudniony na stanowisku kierowcy i podlegał zasadom wynagradzania
określonym w II. części technicznej Zasad wynagradzania, przy czym został mu z
tego tytułu przyznany dodatek do wynagrodzenia w wysokości 200 zł.
Z dniem 1 kwietnia 2007 r. nastąpiła zmiana stanowiska powoda i
powierzono mu obowiązki kierowcy - ratownika medycznego zespołu
specjalistycznego. Wynagrodzenie powoda nadal było ustalane według zasad
określonych w części technicznej Zasad wynagradzania. W dniu 30 kwietnia 2007 r.
powodowi doręczono wypowiedzenie warunków pracy i płacy, z zachowaniem 3
miesięcznego okresu wypowiedzenia, w części dotyczącej dodatku z tytułu
uzyskania tytułu ratownika medycznego w kwocie 200 zł miesięcznie. W ramach
wypowiedzenia zmieniającego z dniem 1 sierpnia 2007 r. powodowi
zaproponowano stanowisko kierowcy, ratownika medycznego zespołu
specjalistycznego z wynagrodzeniem wg 13 kategorii zaszeregowania 1.200 zł,
premią, dodatkiem stażowym, dodatkiem za szkodliwe warunki pracy i pracę w
nocy oraz dodatkiem ustawowym. W pozostałym zakresie warunki umowy nie
ulegały zmianie. Powód przyjął warunki wypowiedzenia zmieniającego.
Zespoły wyjazdowe ulegały przekształceniom. Istniały zespoły wypadkowe
„W”, reanimacyjne „R”, przekształcone następnie w zespoły specjalistyczne „S”.
Skład zespołów zmieniał się - był trzyosobowy (lekarz, sanitariusz i kierowca) albo
czteroosobowy (lekarz, pielęgniarka, sanitariusz i kierowca). W zespołach
specjalistycznych kierowca musiał mieć wykształcenie medyczne. Powód po
uzyskaniu uprawnień ratownika medycznego wykonywał czynności medyczne. Do
końca lutego 2007 r. jeździł w trzyosobowym zespole wypadkowym, a od marca
2007 r. w zespole reanimacyjnym, następnie specjalistycznym zarówno
trzyosobowym, jak i czteroosobowym. Zespoły specjalistyczne wyjeżdżają do
najcięższych zdarzeń, tj. wypadki komunikacyjne, zatrzymanie krążenia, urazy
wielonarządowe.
Zmiana stanowiska powoda na stanowisko ratownika medycznego -
kierowcę nastąpiła od 1 września 2009 r. Czynności wykonywane przez powoda
przed tą datą i po tej dacie były takie same. W okresie od dnia uzyskania tytułu
zawodowego ratownika medycznego, tj. od 26 czerwca 2005 r. do 1 września
2009 r. powód nie otrzymywał dodatku do wynagrodzenia w wysokości 30% stawki
4
wynagrodzenia zasadniczego za godzinę pracy, przysługującego pracownikom
medycznym i nie był do niego stosowany skrócony czas pracy obowiązujący
pracowników zespołów wyjazdowych. Powodowi nie wypłacono także dodatku za
pracę w godzinach nadliczbowych.
Jak wynika z zeznań dyrektora pozwanego B. T. powód był ujmowany w
dokumentach ofert kierowanych do NFZ jako ratownik medyczny.
W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd pierwszej instancji uznał, że
powództwo w przeważającej części zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z art. 32ł
ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (t.j. Dz.U. z
2007 r. Nr 14, poz. 89 ze zm.), pracownikom wykonującym zawód medyczny
zatrudnionym w zespole wyjazdowym pogotowia ratunkowego (pomocy doraźnej)
przysługuje dodatek w wysokości 30% stawki godzinowej wynagrodzenia
zasadniczego za każdą godzinę pracy. Za osobę wykonującą zawód medyczny w
rozumieniu art. 18 d ust. 1 pkt 1 tej ustawy rozumie się osobę, która na podstawie
odrębnych przepisów uprawniona jest do udzielania świadczeń zdrowotnych oraz
osobę legitymującą się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń
zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny. W
ocenie Sądu Rejonowego, zawód ratownika medycznego należy zaliczyć do
zawodów medycznych, o których mowa w w/w art. 32ł. Charakter i zakres
czynności wykonywanych przez ratowników medycznych określają przepisy ustawy
z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. z
2006 r. Nr 191, poz. 1410 ze zm.). Szczegółowy zakres medycznych czynności
ratunkowych zawiera załącznik numer 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia
29 grudnia 2006 r. w sprawie szczegółowego zakresu medycznych czynności
ratunkowych, które mogą być podejmowane przez ratownika medycznego (Dz.U. z
2007 r. Nr 4, poz. 33 ze zm.).
Sąd Rejonowy uznał, że powód wykonywał czynności ratownika
medycznego od momentu uzyskania uprawnień ratownika medycznego. Na
podstawie wypowiedzenia zmieniającego został następnie zatrudniony na
stanowisku „kierowcy, ratownika medycznego”. Zakres wykonywanych przez
powoda czynności nie zmienił się po dniu 1 września 2009 r., kiedy dokonano
zmiany jego stanowiska pracy z kierowcy ratownika - medycznego na ratownika
5
medycznego - kierowcę. Sąd Rejonowy wskazał, że dla oceny wykonywania przez
powoda medycznych czynności ratunkowych nie ma znaczenia fakt, iż formalnie
zatrudniony był do dnia 1 sierpnia 2007 r. na stanowisku kierowcy, wobec czego nie
miał w zakresie obowiązków wykonywania innych czynności. Z dniem 1 kwietnia
2007 r. powierzono powodowi już na piśmie wykonywanie czynności kierowcy -
ratownika medycznego zespołu specjalistycznego. Po uzyskaniu uprawnień
ratownika medycznego i faktycznym podejmowaniu czynności należących do
zakresu zadań osoby wykonującej ten zawód, powód stał się pracownikiem
medycznym. Wykonywał czynności medyczne jak ratownik medyczny za zgodą i
wiedzą strony pozwanej.
Zdaniem Sądu Rejonowego, niedostosowanie umowy powoda do jego
faktycznych kwalifikacji i rzeczywistego zakresu podejmowanych czynności, nie
mogło pozbawić powoda prawa do należnego mu wynagrodzenia. Za pracę
wykonywaną powód powinien zatem otrzymać należne wynagrodzenie w postaci
30% dodatku. Z powyższych względów, Sąd Rejonowy zasądził na rzecz powoda
dochodzony przez niego przedmiotowy dodatek wraz ze skapitalizowanymi
odsetkami wyliczonymi na dzień wytoczenia powództwa w łącznej kwocie
18.869,80 zł z ustawowymi odsetkami.
Odnosząc się do roszczenia powoda o zapłatę dodatku za pracę w
godzinach nadliczbowych, Sad Rejonowy wskazał, iż w myśl art. 32g ust. 1 ustawy
o zakładach opieki zdrowotnej, czas pracy pracowników zatrudnionych w zakładzie
opieki zdrowotnej w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekraczać 7
godzin i 35 minut na dobę i przeciętnie 37 godzin i 55 minut na tydzień w
przeciętnym pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Wobec zakwalifikowania powoda do pracowników technicznych w spornym okresie
były w stosunku do niego stosowane wyższe dobowe i tygodniowe normy czasu
pracy. W tych okolicznościach, Sąd Rejonowy stwierdził, że powód pracował w
godzinach nadliczbowych, a zatem należy mu się z tego tytułu wyrównanie
wynagrodzenia. Jedynie w miesiącu wrześniu i październiku 2008 r. powód nie
pracował w godzinach nadliczbowych. Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo o
przedmiotowe wynagrodzenie w wysokości wskazanej przez powoda z odsetkami,
6
za wyjątkiem wynagrodzenia za miesiące wrzesień i październik 2008 r., w tej
części oddalił powództwo.
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ł., na skutek
apelacji pozwanej Wojewódzkiej Stacji Ratownictwa Medycznego w Ł. wyrokiem z
dnia 28 lutego 2012 r. zmienił zaskarżony wyrok w punktach I oraz III i oddalił
powództwo (pkt 1), nie obciążył powoda kosztami postępowania za obie instancje
(pkt 2).
Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych uznał apelację za
uzasadnioną.
Sąd Okręgowy podniósł, że przepis art. 32ł ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia
1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 ze zm.)
(nieobowiązującej już od dnia 1 lipca 2011 r. na mocy art. 220 pkt 1 ustawy z dnia
15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, Dz.U. Nr 112, poz. 654 ze zm.),
zgodnie z którym pracownikom wykonującym zawód medyczny zatrudnionym w
zespole wyjazdowym pogotowia ratunkowego (pomocy doraźnej) przysługiwał
dodatek w wysokości 30% stawki godzinowej wynagrodzenia zasadniczego za
każdą godzinę pracy, był przepisem płacowym, co wymagało jego wykładni zgodnie
z regułami wypracowanymi dla interpretacji norm wynagrodzeniowych,
wyłączających możliwość dokonywania wykładni per analogiam lub rozszerzającej.
Przepis ten był jednoznaczny w swojej treści - odnosił się tylko do pracowników
wykonujących zawód medyczny zatrudnionych w zespołach wyjazdowych
pogotowia ratunkowego (art. 18d ust. 1 pkt 1 ustawy o zakładach opieki
zdrowotnej). Pojęcie „wykonywanie zawodu medycznego” odnosi się do osób, które
fachowo, stale i w celach zarobkowych zajmują się wykonywaniem zajęcia
mającego związek z medycyną i które mają odpowiednie kwalifikacje, przy czym
przez kwalifikacje należy rozumieć zasób wiedzy i umiejętności wymaganych do
udzielania świadczeń zdrowotnych (A. Kolosa, Zdaniem Państwowej Inspekcji
Pracy, PiZS 2000, nr 7-8, s. 54). Przepis art. 18 d ust. 1 pkt 1ustawy o zakładach
opieki zdrowotnej definiuje osobę wykonującą zawód medyczny, eksponując
kryterium podmiotowe. Przepis ten nie zawiera definicji samego pojęcia
„wykonywania zawodu medycznego”. Zdaniem Sądu Okręgowego, niewątpliwie
zawód ratownika medycznego spełnia przesłanki pozwalające na zakwalifikowanie
7
osoby, która go wykonuje do grupy osób wykonujących jeden z zawodów
medycznych w rozumieniu art. 18 d ust. 1 pkt 1 ustawy o zakładach opieki
zdrowotnej. Wykonywanie zawodu ratownika medycznego polega na wykonywaniu
czynności określonych w art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o
Państwowym Ratownictwie Medycznym. Użyty w przepisie art. 11 ust. 1 ustawy
zwrot „wykonywanie zawodu ratownika medycznego” należy rozumieć jako
wykonywanie medycznych czynności ratunkowych w formie umowy cywilnoprawnej
lub umowy o pracę przez osobę będącą ratownikiem medycznym. Żadna inna
osoba nie może wykonywać zawodu ratownika medycznego, choćby nawet
wykonywane czynności obejmowały zakres identyczny z działalnością ratownika
medycznego. Minister Zdrowia określił w drodze rozporządzenia z dnia 29 grudnia
2006 r. w sprawie szczegółowego zakresu medycznych czynności ratunkowych
(Dz.U. z 2007 r. Nr 4, poz. 33) zakres medycznych czynności ratunkowych, które
mogą być podejmowane przez ratownika medycznego, w tym pod nadzorem
lekarza systemu. Zgodnie z art. 36 ust. 3 ustawy o Państwowym Ratownictwie
Medycznym w skład zespołów, o których mowa w ust. 1 tego artykułu, wchodzi
kierowca, w przypadku, gdy żaden z członków zespołów ratownictwa medycznego
nie spełnia warunków, o których mowa w art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia
2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. Nr 30, poz. 151). Wówczas tworzy się w tym
zespole dodatkowe odrębne stanowisko kierowcy. Pozwany pracodawca nie
tworzył nowych zespołów wyjazdowych, a powód był już członkiem takiego zespołu
jako kierowca i choć następczo uzupełnił swoje kwalifikacje, to jednak zakres jego
obowiązków pozostał aż do dnia 1 września 2009 r. ten sam. Mając powyższe na
uwadze, Sąd Okręgowy stwierdził, że powód w spornym okresie nie był zatrudniony
przez stronę pozwaną na stanowisku ratownika medycznego, a tym samym nie
wykonywał w tym okresie zawodu medycznego. Zdaniem Sądu Okręgowego,
wykonywanie zawodu oznacza zatrudnienie na takim stanowisku, nie zaś samo
nabycie lub posiadanie kwalifikacji do wykonywania zawodu. Dlatego też tak istotne
było ustalenie od kiedy powód został zatrudniony przez stronę pozwaną na
stanowisku ratownika medycznego zgodnie z łączącą strony umową o pracę oraz
sprecyzowanym przez pracodawcę zakresem obowiązków na stanowisku ratownika
medycznego, bowiem od tego czasu powód zaczął wykonywać ten zawód
8
medyczny. Chronologia wydarzeń wskazuje, że powód zatrudniony wyłącznie jako
kierowca karetki pogotowia uzyskał tytuł zawodowy ratownika medycznego w dniu
26 czerwca 2005 r. Po uzyskaniu kwalifikacji ratownika medycznego przyznano
powodowi z dniem 1 lipca 2005 r. dodatek 200 zł brutto do wynagrodzenia, ale nie
zmienił się jego zakres obowiązków służbowych, bo powód nie był zainteresowany
zmianą stanowiska na stanowisko ratownika medycznego. Następnie pracodawca
powierzył powodowi z dniem 1 kwietnia 2007 r. obowiązki kierowcy, ratownika
medycznego zespołu specjalistycznego i przyznał 13 kategorię zaszeregowania
oraz wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 1.200 zł, wskazując, że pozostałe
warunki umowy pozostają bez zmian. Ta zmiana nie pociągała jednak za sobą
zmiany dotychczasowego zakresu obowiązków powoda. Powierzone mu przez
pracodawcę stanowisko pracownika technicznego jakim jest stanowisko kierowcy
nie uległo zmianie. W dniu 30 kwietnia 2007 r. powód otrzymał wypowiedzenie
warunków umowy o pracę w zakresie otrzymywanego dodatku za uzyskanie tytułu
ratownika medycznego w kwocie 200 zł brutto. Przyczyną wypowiedzenia było
wydanie przez Dyrektora Naczelnego pozwanej Zarządzenia Nr 17/2007 z dnia 18
kwietnia 2007 r. w sprawie zasad przyznawania dodatkowego wynagrodzenia dla
kierowców WSRM w Ł., którzy uzyskali kwalifikacje ratownika medycznego.
Zgodnie z § 2 tego zarządzenia w przypadku stałego zatrudnienia w nowo
powstających zespołach specjalistycznych „S” i podstawowych „P” każdy z
kierowców posiadających dodatkowe kwalifikacje medyczne (określone w § 1
zarządzenia), na indywidualny wniosek składany do pracodawcy i uprzednio
zaopiniowany przez bezpośredniego przełożonego, może być przeszeregowany do
wyższej, tj. XIII kategorii zaszeregowania, z wynagrodzeniem zasadniczym 1.200 zł
brutto miesięcznie. Po upływie okresu wypowiedzenia, stanowisko powoda nie
uległo zmianie i nie powierzono mu obowiązków ratownika medycznego. Dopiero w
dniu 17 sierpnia 2009 r. powód otrzymał pisemną propozycję strony pozwanej
objęcia z dniem 1 września 2009 r. obowiązków ratownika medycznego - kierowcy,
w której to propozycji pracodawca wskazał, iż w miejsce dotychczasowych
warunków płacy i pracy obowiązywałyby następujące: wynagrodzenie zasadnicze
1.840 zł miesięcznie, premia 7%, dodatek stażowy do 20% wynagrodzenia
zasadniczego, dodatek za prowadzenie ambulansu 400 zł, dodatek za pracę w
9
zespole wyjazdowym (tzw. pogotowiarski), czas pracy 7 godzin 35 minut oraz
zakres obowiązków jak dla ratownika medycznego i kierowcy. W dniu 20 sierpnia
2009 r. powód wyraził zgodę na propozycję strony pozwanej, a w dniu 31 sierpnia
2009 r. strony zawarły porozumienie zmieniające, którym uregulowały zmianę
stanowiska pracy powoda oraz wysokość poszczególnych składników
wynagrodzenia ustalając, iż od dnia 1 września 2009 r. powód przestanie zajmować
stanowisko „kierowcy sam. sanitarnego - ratownik medyczny” i będzie zatrudniony
w charakterze „ratownika medycznego - kierowcy sam. sanitarnego” WSRM Rejon
w Z. Jak wskazano w tym porozumieniu przyczyną dokonania tych zmian było
ujednolicenie zasad wynagradzania, a co za tym idzie przeniesienie powoda do
grupy pracowników medycznych. Z powyższych względów, Sąd Okręgowy uznał,
że dopiero od dnia 1 września 2009 r. powód został zatrudniony u strony pozwanej
na stanowisku ratownika medycznego. Powód po uzyskaniu kwalifikacji do
wykonywania zawodu ratownika medycznego był członkiem zespołu wyjazdowego
karetki. Nie wykonywał jednak zawodu ratownika medycznego, gdyż nie wykonywał
samodzielnie czynności ratunkowych lecz zawsze pod nadzorem lekarza. Poza tym
skoro nie doszło do zatrudnienia powoda na stanowisku ratownika medycznego z
określeniem zakresu czynności i obowiązków na tym stanowisku, nie można uznać,
że powód w okresie spornym wykonywał zawód medyczny. Z tych względów, Sąd
Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w punktach I
oraz III i oddalił powództwo J. M. Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd Okręgowy nie
obciążył powoda kosztami procesu.
Powyższy wyrok Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Ł. zaskarżył w całości skargą kasacyjną powód, opierając ją na
podstawach: I. naruszenia przepisów postępowania (art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c.),
„które miało wpływ na wynik sprawy, gdyż sąd pominął w przeprowadzonej analizie
prawnej wszystkie elementy poczynionych ustaleń faktycznych, które nie pasowały
do z góry założonej tezy”, czym naruszył art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 391 § 1
k.p.c.; doszło do pominięcia w uzasadnieniu wyroku oceny składu osobowego
zespołu ratunkowego, w jakim pracował powód a także do wewnętrznej
sprzeczności ustaleń Sądu Okręgowego, gdyż mimo, iż Sąd ustalił, że z dniem 1
kwietnia 2007 r. doszło do zmiany rodzaju świadczonej pracy na kierowca-ratownik
10
medyczny w zespole specjalistycznym a od dnia 1 września 2009 r. nastąpiła
zmiana stanowiska na ratownik medyczny – kierowca, to Sąd przyjął, że dopiero z
tą drugą datą powód zaczął wykonywać zawód ratownika medycznego. Wskutek
tego doszło do niezastosowania przepisów prawa materialnego wskazanych w
skardze kasacyjnej; II. naruszenia prawa materialnego (art. 3983
§ 1 pkt 1 k.p.c.):
1) art. 32ł ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej
(t.j.: Dz.U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 ze zm.) przez błędną wykładnię pojęcia
„pracowników wykonujących zawód medyczny zatrudnionych w zespołach
wyjazdowych pogotowia ratunkowego”, która doprowadziła do niezastosowania
naruszonego przepisu i oddalenia roszczenia powoda o zapłatę dodatku w
wysokości 30% stawki godzinowej wynagrodzenia zasadniczego za każdą godzinę
pracy, 2) art. 32g ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki
zdrowotnej w związku z art. 1511
§ 1 k.p. przez błędną wykładnię pojęcia
„pracowników zatrudnionych w zakładzie opieki zdrowotnej” nie będących
pracownikami technicznymi, obsługi i gospodarczymi, która doprowadziła do
niezastosowania naruszonego przepisu i oddalenia roszczenia powoda o zapłatę
wynagrodzenia i dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych ponad dobowy
wymiar czasu pracy wynoszący 7 godzin 35 minut na dobę dla pracowników
zatrudnionych w zakładach opieki zdrowotnej, 3) art. 10 ust. 1 i art. 18d ust. 1 pkt 1
ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej obowiązującej w
okresie objętym postępowaniem przez ich błędną wykładnię wskutek czego
uznano, że powód nie wykonywał zawodu medycznego w okresie objętym sporem,
4) art. 36 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym
Ratownictwie Medycznym (Dz.U. Nr 191, poz. 1410 ze zm.) przez ich
niezastosowanie a w efekcie pominięcie ustawowych wymagań co do składu
specjalistycznego zespołu ratunkowego, 5) art. 60 k.c. w związku z art. 300 k.p.
przez jego niezastosowanie wskutek czego nie uwzględniono, że wolą pozwanego
było wykonywanie przez powoda czynności medycznych, tj. wykonywanie nie tylko
zawodu kierowcy ale i zawodu ratownika medycznego, 6) art. 65 § 2 k.c. w związku
z art. 300 k.p. przez jego niezastosowanie i przyjęcie, że brak sporządzonego na
piśmie zakresu obowiązków obejmującego powierzenie powodowi wykonywania
ratowniczych czynności medycznych przesądza o tym, że strony umówiły się na
11
wykonywanie jedynie pracy kierowcy karetki. Wskutek czego nie uwzględniono, że
zamiarem powoda i pozwanego było wykonywanie przez powoda nie tylko
obowiązków kierowcy ale i ratownika medycznego. Uzasadniając wniosek o
przyjęcie skargi kasacyjnej, skarżący podniósł, że istotnym w sprawie jest
rozstrzygnięcie zagadnień prawnych: 1) czy pracownik zakładu opieki zdrowotnej,
posiadający tytuł zawodowy ratownika medycznego, zatrudniony na podstawie
umowy o pracę na stanowisku kierowcy - ratownika medycznego i będący
członkiem zespołu wyjazdowego pogotowia ratunkowego, który faktycznie
wykonywał ratunkowe czynności medyczne jest pracownikiem wykonującym zawód
medyczny, o którym mowa w art. 32 ł ust. 1 i art. 32g ust. 1 ustawy z dnia 30
sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tj. Dz.U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 ze
zm.), a w konsekwencji - czy przysługuje mu prawo do dodatku do wynagrodzenia
w wysokości 30% oraz skrócony do 7 godzi i 35 minut dobowy wymiar czasu pracy,
2) czy wykonywanie zawodu medycznego (zawodu ratownika medycznego) musi
wynikać wprost z treści umowy o pracę i być objęte zakresem czynności
sporządzonym na piśmie czy także ten rodzaj pracy może być określony w sposób
konkludentny przez zlecenie przez pracodawcę prac danego rodzaju osobie
posiadającej wymagane uprawnienia zawodowe i przez przystąpienie do
wykonywania tych czynności przez pracownika.
Skarżący wniósł o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w Ł. i oddalenie
apelacji w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego oraz
kosztów postępowania kasacyjnego.
Pozwana Wojewódzka Stacja Ratownictwa Medycznego w Ł. wniosła o
oddalenie skargi kasacyjnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie z uwagi na zasadność
zarzutów podniesionych w ramach obu podstaw kasacyjnych (art. 3983
§ 1 pkt 1 i 2
k.p.c.).
Zgodnie z art. 32ł ust.1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki
zdrowotnej (Dz.U. Nr 91, poz. 408 ze zm., zwanej dalej u.z.o.z.) pracownikom
12
wykonującym zawód medyczny zatrudnionym w zespole wyjazdowym pogotowia
ratunkowego (pomocy doraźnej) przysługuje dodatek w wysokości 30% stawki
godzinowej wynagrodzenia zasadniczego za każdą godzinę pracy. W myśl art. 18d
ust. 1 pkt 1 u.z.o.z. ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o osobie wykonującej
zawód medyczny, należy przez to rozumieć osobę, która na podstawie odrębnych
przepisów uprawniona jest do udzielania świadczeń zdrowotnych, oraz osobę
legitymującą się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń
zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny. Do
udzielania świadczeń zdrowotnych są uprawnione zakłady opieki zdrowotnej, a
takimi zakładami są podmioty wymienione w art. 2 ust. 1 u.z.o.z., w tym pogotowie
ratunkowe. Świadczenie zdrowotne zostało zdefiniowane w art. 3 u.z.o.z. co do
zasady jako działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie
zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów
odrębnych regulujących zasady ich wykonywania.
Zgodnie z przepisami art. 2, art. 3 pkt 10,12 i 13 ustawy z dnia 25 lipca
2001 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. Nr 113, poz. 1207 ze zm.),
uchylonej z dniem 1 stycznia 2007 r. w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 8
września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym, (Dz.U. Nr 191, poz.
1410) jednostka samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, w
szczególności pogotowie ratunkowe, lub podmiot, który utworzył jednostkę i zgłasza
ją do systemu, była dysponentem jednostki systemu Państwowego Ratownictwa
Medycznego, tj. jednostki uprawnionej do podejmowania medycznych działań
ratowniczych, którą stanowił zespół ratownictwa medycznego. W art. 3 pkt 12
ustawy z dnia 25 lipca 2001 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym zespół
ratownictwa medycznego był określony jako jednostka systemu (środek transportu
wraz z personelem) utworzony w celu podejmowania medycznych działań
ratowniczych w warunkach przedszpitalnych, w skład której wchodzą co najmniej
trzy osoby posiadające kwalifikacje do podejmowania takich działań, w tym co
najmniej jedna osoba uprawniona do prowadzenia środka transportu. Stosownie do
art. 24 ust. 2 i 3 ustawy w zespołach ratownictwa medycznego udziela się
świadczeń zdrowotnych w ramach podejmowanych medycznych działań
ratowniczych. Jednostki te stosują odpowiednie do postawionych zadań medyczne
13
procedury ratownicze oraz posiadają wyposażenie pozwalające na realizację tych
zadań. Zgodnie z art. 30 ust. 1 tej ustawy medyczne działania ratownicze w
jednostkach systemu podejmują: 1) lekarz ratunkowy, 2) pielęgniarka ratunkowa,
3) ratownik medyczny.
Z dniem 1 stycznia 2007 r. powyższe regulacje ustawy z dnia 25 lipca
2001 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym zastąpiły regulacje ustawy z dnia
8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. Nr 191, poz.
1410 ze zm.). Zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt 2 w związku z art. 32 ust. 1 pkt 2 tej ustawy
jednostkę systemu państwowego ratownictwa medycznego stanowi zespół
ratownictwa medycznego, na których świadczenia z dysponentami jednostek
zawarto umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej oraz umowy na
wykonywanie medycznych czynności ratunkowych. Dysponentem zespołu jest
zakład opieki zdrowotnej, w którego skład wchodzi ta jednostka systemu. Zespół
ratownictwa medycznego podejmuje medyczne czynności ratunkowe w warunkach
pozaszpitalnych (art. 3 pkt 10). Medyczne czynności ratunkowe to świadczenia
opieki zdrowotnej w rozumieniu przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych, udzielane przez zespół ratownictwa
medycznego w warunkach pozaszpitalnych, w celu ratowania osoby w stanie
nagłego zagrożenia zdrowotnego (art. 3 pkt 4). W art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 8
września 2006 r., określając na czym polega wykonywanie zawodu ratownika
medycznego, wskazano m.in. dokonywanie oceny stanu zdrowia osób w stanie
nagłego zagrożenia zdrowotnego i podejmowanie medycznych czynności
ratunkowych i transportowanie osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego.
Zakres czynności wykonywanych przez ratownika doprecyzowuje art.14 tej ustawy
oraz Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie
szczegółowego zakresu medycznych czynności ratunkowych, które mogą być
podejmowane przez ratownika medycznego (Dz.U. z 2007 r. Nr 4, poz.33 ze zm.).
Zgodnie z art. 36 ust. 1 zespoły ratownictwa medycznego dzielą się na: 1) zespoły
specjalistyczne, w skład których wchodzą co najmniej trzy osoby uprawnione do
wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym lekarz systemu oraz
pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny; 2) zespoły podstawowe, w skład
14
których wchodzą co najmniej dwie osoby uprawnione do wykonywania medycznych
czynności ratunkowych, w tym pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny.
Wykładnia językowa i funkcjonalna przedstawionych przepisów ustawy z
dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej, ustawy z dnia 25 lipca
2001 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz ustawy z dnia 8 września
2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym – obowiązujących w okresie
objętym powództwem – prowadzi do wniosku, że ratownik medyczny niewątpliwie
należy do osób wykonujących zawód medyczny w rozumieniu art. 32ł ust. 1 w
związku z art. 18d u.z.o.z.
W niniejszej sprawie niesporne jest, że powód w spornym okresie
legitymował się kwalifikacjami ratownika medycznego (a zatem był uprawniony co
do zasady do wykonywania tego zawodu medycznego) oraz, że był zatrudniony w
zespole wyjazdowym w rozumieniu art. 32ł ust.1 u.z.o.z. Sporna pozostaje
natomiast kwestia czy można uznać, że powód w rozumieniu tego przepisu
wykonywał zawód medyczny, spełniając tym samym warunek uprawniający
pracownika zatrudnionego w zespole wyjazdowym pogotowia ratunkowego
(pomocy doraźnej) do przewidzianego w tym przepisie dodatku w wysokości 30%
stawki godzinowej wynagrodzenia zasadniczego za każdą godzinę pracy. Sąd
pierwszej instancji na podstawie ustaleń faktycznych oraz ich oceny prawnej
stwierdził, że o spełnieniu przesłanki „wykonywania zawodu medycznego”
wskazanej w art. 32ł ust. 1 u.z.o.z. przez powoda, decyduje przede wszystkim
faktyczne wykonywanie w czasie pracy za wiedzą pracodawcy czynności
odpowiadających zawodowi medycznemu jakim jest ratownik medyczny, mimo, że
w umowie o pracę było wskazane stanowisko - kierowca, a następnie - „kierowca,
ratownik medyczny zespołu specjalistycznego” a nie ratownik medyczny oraz nie
wpisano w zakresie czynności pracowniczych powoda czynności ratownika
medycznego. Na innym stanowisku stanął Sąd drugiej instancji - tak wynika ze
sformułowań zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego skargą kasacyjną wyroku -
który uznał, że przesłankę „wykonywania zawodu medycznego” warunkującą prawo
do spornego dodatku finansowego, należy przede wszystkim rozumieć jako
wykonywanie medycznych czynności ratunkowych „przez osobę będącą
ratownikiem medycznym” na podstawie zawartej na to stanowisko umowy
15
cywilnoprawnej lub umowy o pracę, której na piśmie powierzono do wykonania
czynności ratownika medycznego. W ocenie Sądu Okręgowego, z uwagi zatem na
brak formalnej umowy o pracę z powodem na to stanowisko oraz zakresu
czynności, w którym wprost powierzono mu do wykonania czynności ratownika
medycznego, powód nie spełniał do dnia 31 sierpnia 2009 r. przesłanki
„wykonywania zawodu medycznego” uprawniającej do dodatku zgodnie z art. 32ł
ust. 1 u.z.o.z.
Odnosząc się do zarzutów skargi kasacyjnej podniesionych w ramach
pierwszej podstawy (art. 3983
§ 1 pkt 1 k.p.c.) należy stwierdzić, że zarzut
naruszenia art. 32ł u.z.o.z. przez błędną wykładnię jest uzasadniony. Nie można
bowiem podzielić sposobu rozumienia tego przepisu przez Sąd Okręgowy
prowadzącego do wniosku, że o treści stosunku pracy w przedmiocie rodzaju pracy
(w tym wypadku wykonywaniu zawodu medycznego) decyduje formalny zapis w
tym zakresie w umowie o pracę oraz w sformułowanym na piśmie zakresie
obowiązków, a nie - faktycznie realizowany przez pracownika za zgodą pracodawcy
zespół czynności właściwy dla wykonywania danego rodzaju pracy. Zdaniem Sądu
Najwyższego, wykładnia art. 32ł ust. 1 u.z.o.z. językowa, funkcjonalna i systemowa
prowadzi do przeciwstawnego wniosku. Stosunek pracy to porozumienie, w ramach
którego pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na
rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym
przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za odpowiednim
wynagrodzeniem. Uzgodnione przez strony warunki tego zatrudnienia wchodzą w
treść stosunku pracy. Rodzaj pracy jest przedmiotowo istotnym elementem umowy
o pracę, stanowi wręcz podstawę powstania danego stosunku pracy (art. 22 ust. 1
w związku z art. 11 k.p.). Określenie w pisemnej umowie o pracę rodzaju pracy
(stanowiska), którą ma wykonywać pracownik nie oznacza, że ten element treści
stosunku pracy nie może zostać zmieniony w toku zatrudnienia w określonych
okolicznościach faktycznych. Przykładem zachowania, prowadzącego do
ukształtowania nowej treści stosunku pracy w zakresie rodzaju pracy, niewątpliwie
może być rozpoczęcie wykonywania pracy danego rodzaju przez pracownika za
wiedzą i zgodą pracodawcy - czyli przez dopuszczenie pracownika przez
pracodawcę do wykonywania tej pracy. W razie sporu co do treści stosunku pracy,
16
decydujące znaczenie – dla ustalenia tej treści – należy przypisać woli stron tego
stosunku prawnego i okolicznościom towarzyszącym jego wykonywaniu. Ocena
sposobu wykonania umowy o pracę może mieć istotne znaczenie dla ostatecznych
wniosków tym zakresie. Przepisy prawa pracy - poza wymogiem zachowania formy
pisemnej - nie zawierają regulacji dotyczącej składania przez strony oświadczeń
woli, w tym zakresie zastosowanie znajdują przepisy art. 60 i art. 65 w związku z
art. 300 k.p. Wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez
każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, a
zatem wprost: przez ustne czy pisemne złożenie określonego oświadczenia woli,
jak również, o ile ustawa nie stanowi inaczej, w sposób dorozumiany, przez każde
zachowanie (art. 60 k.c.). Oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego
wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady
współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. W umowach należy raczej badać,
jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym
brzmieniu (art. 65 k.c.). W kontekście powyższych rozważań za uzasadniony należy
uznać zarzut kasacyjny naruszenia art. 60 i art. 65 k.c. w związku z art. 300 k.p.
przez niezastosowanie tych przepisów do wykładni woli stron umowy o pracę
łączącej strony w spornym okresie, w szczególności z punktu widzenia zachowania
stron tej umowy (rodzaju czynności wykonywanych w czasie i miejscu pracy przez
powoda, obsadzania przez pracodawcę składów zespołów specjalistycznych, w
których środek transportu prowadził powód) oraz okoliczności powierzenia przez
pracodawcę z dniem 1 sierpnia 2007 r. powodowi stanowiska: „kierowcy, ratownika
medycznego zespołu specjalistycznego”. Dopiero wykładnia woli stron umowy o
pracę łączącej strony w spornym okresie – z zachowaniem stosownych dyrektyw
(art. 60 i art. 65 k.c. w związku z art. 300 k.p.) – pozwoliłaby na dokonanie ustaleń
faktycznych w przedmiocie rzeczywistej treści spornego stosunku pracy, a w
konsekwencji na właściwą subsumpcję pod normę art. 32ł ust. 1 i art. 32g u.z.o.z.
Podsumowując dotychczasowe rozważania należy stwierdzić, że o treści
stosunku pracy w przedmiocie rodzaju pracy (w tym wypadku wykonywaniu zawodu
medycznego) nie decyduje formalny zapis w tym zakresie w umowie o pracę oraz
w sformułowanym na piśmie zakresie obowiązków, lecz faktycznie realizowany
przez pracownika za zgodą pracodawcy zespół czynności właściwy dla
17
wykonywania danego rodzaju pracy. Pracownik zakładu opieki zdrowotnej,
posiadający tytuł zawodowy ratownika medycznego, zatrudniony na podstawie
umowy o pracę na stanowisku kierowcy - ratownika medycznego w zespole
wyjazdowym pogotowia ratunkowego, faktycznie i stale wykonujący medyczne
czynności ratunkowe zgodnie z wolą pracodawcy, jest pracownikiem wykonującym
zawód medyczny w rozumieniu art. 32 ł ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o
zakładach opieki zdrowotnej.
Należy podkreślić, że sąd nie dokonuje abstrakcyjnej oceny prawa lecz
wyjaśnia znaczenie danej normy prawnej w kontekście konkretnego stanu
faktycznego i w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia sprawy. Naruszenie prawa
materialnego przez jego niewłaściwe zastosowanie w rozumieniu art. 3983
§ 1 pkt 1
k.p.c. następuje również w przypadku, gdy wyrok sądu drugiej instancji nie zawiera
ustaleń faktycznych odnoszących się do przesłanek stosowanej normy prawa
materialnego (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 26 czerwca 2001 r., III CKN
400/00, LEX nr 52360; 11 marca 2003 r., V CKN 1825/00, LEX nr 784216; 10
marca 2011 r., II PK 241/10, LEX nr 817524; 18 stycznia 2012 r., II PK 117/11, LEX
nr 1162677; z 5 września 2012 r., IV CSK 76/12, LEX nr 1229815). Przesłanki
wskazane w normie prawa materialnego mają charakter hipotetyczny i dopiero
porównanie ich ze stanem przyjętym przez sąd orzekający można uznać za
stosowanie tego prawa. Brak ustalonego stanu faktycznego powoduje, że prawo
materialne nie może być zastosowane. Oznacza to, że w przypadku braku
ustalenia podstawy faktycznej wyroku sądu drugiej instancji, zarzut niewłaściwego
zastosowania prawa materialnego, w rozumieniu art. 3983
§ 1 pkt 1 k.p.c.,
odnoszący się do przepisów powołanych w podstawie prawnej tego wyroku, jest
uzasadniony (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 18 stycznia 2012 r., II PK
117/11, LEX nr 1162677). Z tego względu za trafny należy uznać w niniejszej
sprawie zarzut skargi kasacyjnej naruszenia art. 32g ust.1 u.z.o.z. w związku z art.
1511
§ 1 k.p. Brak ustaleń faktycznych co do treści stosunku pracy w przedmiocie
rodzaju pracy wykonywanej przez powoda, z uwagi na przyjęcie wadliwej wykładni
art. 32ł ust.1 u.z.o.z., w szczególności po powierzeniu powodowi (jak ustalił Sąd
drugiej instancji) z dniem 1 kwietnia 2007 r. na piśmie stanowiska „kierowcy,
ratownika medycznego w zespole specjalistycznym”, nie pozwala na właściwe
18
zastosowanie art. 32g ust. 1 u.z.o.z. w związku z art.1511
§ 1 k.p. Dopiero po
ustaleniu faktycznej treści stosunku pracy powoda w przedmiocie rodzaju
wykonywanej pracy – czy była to praca tylko kierowcy czy ratownika medycznego
prowadzącego także środek transportu – będzie możliwe rozstrzygnięcie na
podstawie tych przepisów prawa materialnego o obowiązujących powoda w
spornym okresie dobowych i tygodniowych normach czasu pracy (art. 32g u.z.o.z.),
a zatem i o prawie powoda do wynagrodzenia za pracę w godzinach
nadliczbowych.
W konsekwencji powyższych rozważań, za uzasadniony należy uznać
również zarzut podniesiony w ramach drugiej podstawy kasacyjnej naruszenia
przez Sąd Okręgowy przepisów postępowania art. 328 § 2 w związku z art. 391
k.p.c. Wprawdzie w judykaturze wyrażany jest pogląd, iż uchybienie dyrektywom
art. 328 § 2 k.p.c. zasadniczo nie stanowi wystarczającego usprawiedliwienia dla
skargi kasacyjnej, gdyż tego rodzaju naruszenie przepisu postępowania nie ma
istotnego wpływu na wynik sprawy, skoro uzasadnienie orzeczenia jest
sporządzone po rozstrzygnięciu sporu (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 1
lipca 1998 r., I PKN 220/98, OSNAPiUS 1999 r., Nr 15, poz. 482; 29 października
1998 r., II UKN 282/98, OSNAPiUS 1999 r., Nr 23, poz. 758), jednak w
określonych, konkretnych okolicznościach tej treści zarzut może stać się takim
właśnie usprawiedliwieniem podstawy skargi, o jakiej mowa w art. 3983
§ 1 pkt 2
k.p.c. (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 26 listopada 1999 r., III CKN 460/98,
OSNC 2000 r., Nr 5, poz. 100; z dnia 4 listopada, I PK 70/08, OSNP 2010 r., Nr 5-6,
poz. 65 ). Dzieje się tak wtedy, gdy uchybienie wymaganiom określonym w art. 328
§ 2 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. uniemożliwia Sądowi Najwyższemu stwierdzenie
trafności orzeczenia sądu drugiej instancji (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia:13
maja 1997 r., II CKN 112/97, LEX nr 393855; 17 lipca 1997 r., III CKN 149/97, OSP
2000 r., Nr 4, poz. 63; 19 kwietnia 2006 r., II PK 245/05, OSNP 2007 r., Nr 7-8, poz.
101; 15 listopada 2006 r., I PK 98/06, OSNP 2007 r., Nr 21-22, poz. 309; 5
września 2012 r., IV CSK 76/12, LEX nr 1229815). Z takim zaś uchybieniem
procesowym mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Sąd drugiej instancji wydał
orzeczenie reformatoryjne. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy
powołał się wyłącznie na własne skromne ustalenia faktyczne, nie odnosząc się do
19
oceny dowodów i stanu faktycznego ustalonego przez Sąd Rejonowy, w
szczególności do podniesionych przez ten Sąd istotnych okoliczności, że powód był
ujmowany w ofertach kierowanych do NFZ jako ratownik medyczny, że wykonywał
te same czynności medyczne w zespole specjalistycznym, gdy zajmował
stanowisko „kierowcy, ratownika medycznego” (od 1 kwietnia 2007 r.), jak i
ratownika medycznego, kierowcy (po 1 września 2009 r.). Skarżący słusznie
podnosi – również w ramach zarzutu naruszenia art. 36 ust. 1 i 2ustawy z dnia 8
września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym – że Sąd Okręgowy
niezasadnie pominął ocenę wymaganego ustawą składu osobowego zespołu
ratunkowego, w którym jeździł powód. Z art. 36 ust. 1 wynika, że w skład zespołu
specjalistycznego wchodzą co najmniej trzy osoby uprawnione do wykonywania
medycznych czynności ratunkowych, w tym lekarz systemu oraz pielęgniarka
systemu lub ratownik medyczny. Powód twierdził, że jeździł w zespołach
trzyosobowych – co ustalił Sąd Rejonowy – a zatem, jak twierdzi powód musiał być
traktowany jako osoba uprawniona do wykonywania medycznych czynności
ratunkowych. Sąd Okręgowy, nie odniósł się do przedmiotowej kwestii, która
niewątpliwie ma istotne znaczenie dla ustaleń faktycznych i oceny prawnej.
Z tych wszystkich względów, Sąd Najwyższy uznał, że skarga kasacyjna
podlega uwzględnieniu.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku na
podstawie art. 39815
§ 1 k.p.c. oraz art. 108 § 2 w związku z art. 391 § 1 w związku
z art. 39821
k.p.c.