SNO 14/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:12-08-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt SNO 14/13
UCHWAŁA
Dnia 7 sierpnia 2013 r.
Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny w składzie:
SSN Zbigniew Puszkarski (przewodniczący)
SSN Antoni Górski (sprawozdawca)
SSN Beata Gudowska
Protokolant Anna Kuras
w sprawie
sędziego Sądu Okręgowego ,
po rozpoznaniu w dniu 7 sierpnia 2013 r.
zażaleń oskarżyciela posiłkowego oraz jego pełnomocnika z urzędu
na uchwałę Sądu Apelacyjnego - Sądu Dyscyplinarnego
z dnia 8 marca 2013 r.,
u c h w a l i ł:
1. utrzymać w mocy zaskarżoną uchwałę;
2. zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. L. -
Kancelaria Adwokacka, kwotę 738 zł (w tym 23 % VAT) tytułem
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu H. K.
w postępowaniu dyscyplinarnym przed Sądem Najwyższym -
Sądem Dyscyplinarnym .
UZASADNIENIE
Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego H. K. złożyła wniosek o
zezwolenie na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziego Sądu
Okręgowego w […] M. P. Zarzuciła jej, że w dniu 30 listopada 2011 r. jako
przewodnicząca składu orzekającego w sprawie […] prowadzonej przeciwko
H. K., przerywając oskarżonemu i uniemożliwiając mu zadawanie pytań
obecnym na sali biegłym sądowym […]oraz odmawiając oskarżonemu
przekazania tym biegłym do wglądu posiadanej przez niego dokumentacji
2
medycznej, dopuściła się przekroczenia uprawnień i działania na szkodę
interesu tegoż oskarżyciela , tj. popełnienie czynu z art. 231§ 1 k.k.
Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny podjął w dniu 8 marca 2013 r.
uchwałę odmawiającą uwzględnienia tego wniosku uznając, że nie ma
dostatecznych podstaw do przyjęcia uzasadnionego podejrzenia o popełnieniu
przez sędziego przypisywanego jej czynu przestępczego.
Uchwałę tę zaskarżyli zażaleniami pełnomocnik oskarżyciela H. K. i
sam oskarżyciel. Pełnomocnik oskarżyciela zarzuciła błąd w ustaleniach
faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia przez uznanie, że zachowania
prowadzącego rozprawę sędziego, polegające na przerywaniu i
uniemożliwianiu oskarżonemu zadawania pytań biegłym sądowym oraz
pozbawieniu go możliwości przekazania im do wglądu dokumentacji
medycznej nie dawały wystarczającej podstawy do podejrzenia, że dopuściła
się ona czynu karalnego z art. 231 § 1 k.k. Oskarżyciel w złożonym własnym
zażaleniu akcentuje, iż przez odebranie mu prawa głosu na rozprawie sędzia
pozbawiła go prawa do obrony, co powinno być wystarczającą przesłanką do
wyrażenia zgody przez sąd dyscyplinarny na pociągnięcie jej do
odpowiedzialności karnej. Oboje żalący się wnieśli o uchylenie uchwały i
wydanie zezwolenia na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej tego sędzi-
ego .
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Występek z art. 231 § 1 k.k., którego popełnienie zarzuca sędziemu
oskarżyciel, polega na działaniu na szkodę interesu publicznego lub
prywatnego przez przekroczenie przez funkcjonariusza uprawnień lub
niedopełnieniu przez niego obowiązków. W uchwale składu siedmiu sędziów
z dnia 24 stycznia 2013 r. ,I KZP 24/12 (OSNKW 2013, nr 2, poz. 12) Sąd
Najwyższy wyjaśnił, że występek określony w tym przepisie należy do
kategorii przestępstw z konkretnego narażenia na niebezpieczeństwo, a więc
materialnych, znamiennych skutkiem, którym jest wystąpienie
niebezpieczeństwa powstania szkody w interesie publicznym lub prywatnym.
Stosownie do art. 80 § 2c u.s.p. sąd dyscyplinarny wydaje uchwałę
zezwalającą na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziego, jeżeli
zachodzi dostateczne podejrzenie popełnienia przez niego przestępstwa. W
3
orzecznictwie przyjmuje się, że przez „dostateczne podejrzenie popełnienia
przestępstwa” należy rozumieć wysokie prawdopodobieństwo dopuszczenia
się przez sędziego czynu przestępczego (por. uchwały Sądu Najwyższego: z
dnia 13 grudnia 2002 r., SNO 45/02, OSNSD 2002, nr 1-2, poz. 50, z dnia 11
lutego 2003 r., SNO 2/03, OSNSD 2003, nr 1, poz. 4, z dnia 121 października
2005 r., SNO 43/05, OSND 2005, poz. 58, czy z dnia 23 lutego 2006 r., SNO
3/06, OSND 2006, poz. 25). Warto dodać, że w przeciwnym razie
przysługujący sędziemu immunitet miałby w dużym stopniu charakter pozorny,
a sędzia mógłby być łatwym obiektem nieuzasadnionych pomówień.
Stawiane przez oskarżyciela sędziemu zarzuty dotyczą niewłaściwego,
jego zdaniem, sprawowania przez nią kierownictwa procesem w sprawie
karnej, w której był on oskarżonym. Są to typowe zarzuty popełnienia
uchybień proceduralnych, które mogą być podniesione w postępowaniu
odwoławczym, a ich zasadność oceniona zostanie przez sąd apelacyjny.
Zgodnie z przywołanym orzecznictwem Sądu Najwyższego, daleko jest im
więc do możliwości przypisania wysokiego prawdopodobieństwa popełnienia
przez sędziego czynu przestępczego. I tak prawidłowo ocenił je Sąd
Dyscyplinarny pierwszej instancji w zaskarżonej uchwale. Dlatego odmowa
wyrażenia zgody na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej była
uzasadniona, a oba zażalenia kwestionujące tę uchwałę, jako bezpodstawne,
nie mogły odnieść skutku, wobec czego zaskarżoną uchwałę należało utrzymać
w mocy (art. 128 u.s.p. w zw. z art. 437 § 1 k.p.k.).
UCHWAŁA
Dnia 7 sierpnia 2013 r.
Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny w składzie:
SSN Zbigniew Puszkarski (przewodniczący)
SSN Antoni Górski (sprawozdawca)
SSN Beata Gudowska
Protokolant Anna Kuras
w sprawie
sędziego Sądu Okręgowego ,
po rozpoznaniu w dniu 7 sierpnia 2013 r.
zażaleń oskarżyciela posiłkowego oraz jego pełnomocnika z urzędu
na uchwałę Sądu Apelacyjnego - Sądu Dyscyplinarnego
z dnia 8 marca 2013 r.,
u c h w a l i ł:
1. utrzymać w mocy zaskarżoną uchwałę;
2. zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. L. -
Kancelaria Adwokacka, kwotę 738 zł (w tym 23 % VAT) tytułem
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu H. K.
w postępowaniu dyscyplinarnym przed Sądem Najwyższym -
Sądem Dyscyplinarnym .
UZASADNIENIE
Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego H. K. złożyła wniosek o
zezwolenie na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziego Sądu
Okręgowego w […] M. P. Zarzuciła jej, że w dniu 30 listopada 2011 r. jako
przewodnicząca składu orzekającego w sprawie […] prowadzonej przeciwko
H. K., przerywając oskarżonemu i uniemożliwiając mu zadawanie pytań
obecnym na sali biegłym sądowym […]oraz odmawiając oskarżonemu
przekazania tym biegłym do wglądu posiadanej przez niego dokumentacji
2
medycznej, dopuściła się przekroczenia uprawnień i działania na szkodę
interesu tegoż oskarżyciela , tj. popełnienie czynu z art. 231§ 1 k.k.
Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny podjął w dniu 8 marca 2013 r.
uchwałę odmawiającą uwzględnienia tego wniosku uznając, że nie ma
dostatecznych podstaw do przyjęcia uzasadnionego podejrzenia o popełnieniu
przez sędziego przypisywanego jej czynu przestępczego.
Uchwałę tę zaskarżyli zażaleniami pełnomocnik oskarżyciela H. K. i
sam oskarżyciel. Pełnomocnik oskarżyciela zarzuciła błąd w ustaleniach
faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia przez uznanie, że zachowania
prowadzącego rozprawę sędziego, polegające na przerywaniu i
uniemożliwianiu oskarżonemu zadawania pytań biegłym sądowym oraz
pozbawieniu go możliwości przekazania im do wglądu dokumentacji
medycznej nie dawały wystarczającej podstawy do podejrzenia, że dopuściła
się ona czynu karalnego z art. 231 § 1 k.k. Oskarżyciel w złożonym własnym
zażaleniu akcentuje, iż przez odebranie mu prawa głosu na rozprawie sędzia
pozbawiła go prawa do obrony, co powinno być wystarczającą przesłanką do
wyrażenia zgody przez sąd dyscyplinarny na pociągnięcie jej do
odpowiedzialności karnej. Oboje żalący się wnieśli o uchylenie uchwały i
wydanie zezwolenia na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej tego sędzi-
ego .
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Występek z art. 231 § 1 k.k., którego popełnienie zarzuca sędziemu
oskarżyciel, polega na działaniu na szkodę interesu publicznego lub
prywatnego przez przekroczenie przez funkcjonariusza uprawnień lub
niedopełnieniu przez niego obowiązków. W uchwale składu siedmiu sędziów
z dnia 24 stycznia 2013 r. ,I KZP 24/12 (OSNKW 2013, nr 2, poz. 12) Sąd
Najwyższy wyjaśnił, że występek określony w tym przepisie należy do
kategorii przestępstw z konkretnego narażenia na niebezpieczeństwo, a więc
materialnych, znamiennych skutkiem, którym jest wystąpienie
niebezpieczeństwa powstania szkody w interesie publicznym lub prywatnym.
Stosownie do art. 80 § 2c u.s.p. sąd dyscyplinarny wydaje uchwałę
zezwalającą na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziego, jeżeli
zachodzi dostateczne podejrzenie popełnienia przez niego przestępstwa. W
3
orzecznictwie przyjmuje się, że przez „dostateczne podejrzenie popełnienia
przestępstwa” należy rozumieć wysokie prawdopodobieństwo dopuszczenia
się przez sędziego czynu przestępczego (por. uchwały Sądu Najwyższego: z
dnia 13 grudnia 2002 r., SNO 45/02, OSNSD 2002, nr 1-2, poz. 50, z dnia 11
lutego 2003 r., SNO 2/03, OSNSD 2003, nr 1, poz. 4, z dnia 121 października
2005 r., SNO 43/05, OSND 2005, poz. 58, czy z dnia 23 lutego 2006 r., SNO
3/06, OSND 2006, poz. 25). Warto dodać, że w przeciwnym razie
przysługujący sędziemu immunitet miałby w dużym stopniu charakter pozorny,
a sędzia mógłby być łatwym obiektem nieuzasadnionych pomówień.
Stawiane przez oskarżyciela sędziemu zarzuty dotyczą niewłaściwego,
jego zdaniem, sprawowania przez nią kierownictwa procesem w sprawie
karnej, w której był on oskarżonym. Są to typowe zarzuty popełnienia
uchybień proceduralnych, które mogą być podniesione w postępowaniu
odwoławczym, a ich zasadność oceniona zostanie przez sąd apelacyjny.
Zgodnie z przywołanym orzecznictwem Sądu Najwyższego, daleko jest im
więc do możliwości przypisania wysokiego prawdopodobieństwa popełnienia
przez sędziego czynu przestępczego. I tak prawidłowo ocenił je Sąd
Dyscyplinarny pierwszej instancji w zaskarżonej uchwale. Dlatego odmowa
wyrażenia zgody na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej była
uzasadniona, a oba zażalenia kwestionujące tę uchwałę, jako bezpodstawne,
nie mogły odnieść skutku, wobec czego zaskarżoną uchwałę należało utrzymać
w mocy (art. 128 u.s.p. w zw. z art. 437 § 1 k.p.k.).