Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CNP 7/13
POSTANOWIENIE
Dnia 24 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie ze skargi A. K. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Okręgowego w W.
z dnia 12 stycznia 2011 r., sygn. akt …2463/10, wydanego w sprawie
z powództwa A. K.
przeciwko Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie z siedzibą w W.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 24 października 2013 r.,
odrzuca skargę.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 12 stycznia 2011 r. Sąd Okręgowy w W. oddalił apelację
powódki A. K. od wyroku Sądu Rejonowego w W. z dnia 23 kwietnia 2010 r., którym
oddalone zostało jej powództwo o zapłatę od pozwanej Fundacji Polsko -
Niemieckie Pojednanie w W. o zapłatę kwoty 7140 zł z ustawowymi odsetkami.
W skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem wyroku Sądu Okręgowego
powódka podała, że jest on niezgodny z przepisami ustawy Bundestagu z dnia
2 sierpnia 2000 r. o powołaniu Fundacji Federalnej „Pamięć, Odpowiedzialność,
Przyszłość”, która weszła w życie w dniu 20 sierpnia 2000 r. i z regulacjami
zamieszczonymi w umowie partnerskiej zawartej w dniu 16 lutego 2001 r. pomiędzy
pozwaną a Fundacją „Pamięć, Odpowiedzialność, Przyszłość” oraz wydanymi
na podstawie tych aktów Zasadami Kwalifikacji Wniosków Ofiar Prześladowań
Nazistowskich, przyjętych uchwałą nr 20/2002 Zarządu pozwanej Fundacji.
Ponadto wskazała, że zaskarżony wyrok narusza zasadę kontradyktoryjności
będącą podstawową zasadą polskiego postępowania cywilnego i zasady
współżycia społecznego. Poniesiona przez nią szkoda obejmuje kwotę 7140,70 zł,
która powinna być zasądzona na jej rzecz.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jest
nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia. Jej celem jest uzyskanie prejudykatu,
umożliwiającego dochodzenie roszczeń odszkodowawczych od Skarbu Państwa,
za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej
(art. 4171
§ 2 k.c.). Wyjątkowy charakter tego środka determinuje szczególne
wymagania, przewidziane w przepisie art. 4245
§ 1 k.p.c., które traktowane są jako
wymagania konstrukcyjne, a zatem takie, co do których nie istnieje możliwość
sanowania. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany został pogląd,
że każde z sześciu wymagań przewidzianych w art. 4245
§ 1 k.p.c. jest
indywidualne i niezależne, a zatem każde powinno być wyraźnie wyodrębnione
i wypełnione. Brak choćby jednego z nich powoduje, że skarga jest dotknięta
istotną wadą, nienaprawialną w trybie właściwym dla usuwania braków formalnych
i podlega odrzuceniu a limie (por. postanowienia z dnia 7 lutego 2008 r., IV CNP
223/07, niepubl.; z dnia 17 czerwca 2008 r., I BU 18/07, niepubl.; z dnia
3
16 października 2009 r., IV CNP 56/09, niepubl.; z dnia 5 sierpnia 2010 r., IV CNP
44/10, niepubl.; z dnia 17 sierpnia 2010 r.).
Wniesiona przez uczestniczkę skarga nie spełnia wymagań objętych
art. 4245
§ 1 pkt 2 i 3 k.p.c. Nie wskazuje ona podstaw, na których stosownie do art.
4244
k.p.c. można oprzeć skargę przez określenie konkretnych przepisów prawa
materialnego lub przepisów postępowania, z podaniem struktury treści przepisu
(numer artykułu, ustępu, litery, liczby), postaci ich naruszenia oraz wywodu
uzasadniającego to naruszenie, jak też, że powodują niezgodność orzeczenia
z prawem (por. wyrok z dnia 26 stycznia 2012 r., I BP 4/11, niepubl.). Powołanie
przez skarżącą całych aktów prawnych nie spełnia postulatu objętego art. 4245
§ 1
pkt 2 k.p.c., tak jak i wskazanie w uzasadnieniu przepisów, w ocenie skarżącej,
naruszonych przez pozwaną. Przedstawione w uzasadnieniu skargi ogólne zarzuty,
dotyczące naruszenia zasady kontradyktoryjności oraz zasad współżycia
społecznego, są nieadekwatne do charakteru tego środka określonego w art. 4241
§ 1 k.p.c. w powiązaniu z art. 4244
k.p.c.
Wymaganie określone w art. 4245
§ 1 pkt 3 k.p.c. dotyczy powinności
skarżącego wskazania przepisu, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne.
Przyjęte zostało w orzecznictwie Sądu Najwyższego, iż przytoczenie podstaw
skargi (art. 4245
§ 1 pkt 2 k.p.c.) nie jest równoznaczne ze spełnieniem obowiązku
z art. 4245
§ 1 pkt 3 k.p.c. i nie może go zastąpić. Oba te wymagania są wyraźnie
przez ustawodawcę odróżnione, a zatem muszą być spełnione w sposób
niezależny i odrębny. Obowiązku tego nie uchyla zatem i taka sytuacja, w której
naruszenie tych samych przepisów prawa materialnego lub przepisów
postępowania będzie stanowiło jednocześnie podstawę skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (art. 4245
§ 1 pkt 2 k.p.c.),
jak i powodowało niezgodność orzeczenia z prawem (art. 4245
§ 1 pkt 3 k.p.c.)
(por. postanowienia z dnia 20 lipca 2005 r., IV CNP 1/05; z dnia 28 lutego 2006 r.,
I CNP 12/06, niepubl.; z dnia 6 marca 2008 r., II BU 25/07, niepubl.; z dnia
23 września 2008 r., I BP 7/08, niepubl.). Uregulowanie to było przedmiotem
kontroli w odniesieniu do zgodności z Konstytucją, dokonanej przez Trybunał
Konstytucyjny w wyroku z dnia 12 lipca 2011r., SK 48/08, OTK – A 2011 nr 6,
poz. 55. Trybunał uznał, że wymaganie wskazania w skardze przepisu prawa,
4
z którym w ocenie skarżącego, zaskarżone orzeczenie jest niezgodne ma
uzasadnienie art. 77 Konstytucji. Niezgodność z prawem, stosownie do tego
uregulowania, powinna być rozumiana zgodnie z konstytucyjnym ujęciem źródeł
prawa. Skarga zmierzająca do ustalenia tej niezgodności musi jednoznacznie
wskazywać przepis prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne.
Konieczność powołania tego przepisu prawa stanowi, w ocenie Trybunału
Konstytucyjnego, najistotniejsze z sześciu wymagań co do treści, które spełniać
musi każda skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia. Przepis art. 4245
§ 3 k.p.c. nawiązuje do samej istoty skargi, której
celem jest wykazanie niezgodności z prawem zaskarżonego orzeczenia,
co odróżnia ją od innych szeroko rozumianych środków zaskarżenia.
Z uwagi na to, że skarga powódki nie zawiera również wymagania
konstrukcyjnego, przewidzianego w art. 4245
§ 1 pkt 3 k.p.c., Sąd Najwyższy
odrzucił ją, na podstawie art. 4248
§ 1 k.p.c.