Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CNP 56/13
POSTANOWIENIE
Dnia 14 marca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie ze skargi uczestnika postępowania
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Rejonowego w E.
z dnia 9 czerwca 2011 r.,
w sprawie z wniosku U.K. i P. K.
przy uczestnictwie Gminy Miasta E.
o stwierdzenie zasiedzenia,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 14 marca 2014 r.,
1) odrzuca skargę;
2) zasądza od Gminy Miasta E. na rzecz U. K. i P. K. kwotę
1350 zł (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt) tytułem kosztów
postępowania wywołanego wniesieniem skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia.
UZASADNIENIE
2
Prawomocnym postanowieniem z dnia 9 czerwca 2011 r. Sąd Rejonowy
w E. stwierdził, że U. i P. małżonkowie K. nabyli przez zasiedzenie z dniem 2
października 2005 r. własność opisanej nieruchomości o powierzchni 0,4483 ha.
Uczestniczka Gmina E. wniosła skargę o stwierdzenie niezgodności
z prawem tego postanowienia w części nabycia przez wnioskodawców własności
nieruchomości przekraczającej powierzchnię 700 m2
. Powołała się na naruszenie
przepisów art. 321 § 1 w związku z art. 13 § 2 k.p.c., polegające na wydaniu
orzeczenia wykraczającego ponad żądanie wnioskodawców, którzy domagali się
stwierdzenia nabycia przez zasiedzenie własności jedynie części nieruchomości
o powierzchni 700 m2
. Podała, że zaskarżone orzeczenie jest niezgodne z art. 321
§ 1 w związku z art. 13 § 2 k.p.c. oraz art. 21, art. 64, art. 174 i art. 178 Konstytucji
RP. Wskazała, że kwestionowane postanowienie nie było zaskarżone i w chwili
obecnej nie istnieje możliwość wzruszenia go w drodze przewidzianych w kodeksie
postępowania cywilnego środków zaskarżenia. Z tego względu podstawą skargi
jest art. 4241
§ 2 k.p.c., a wyjątkowość sprawy polega na wyrządzeniu skarżącej
szkody, pozbawienie przysługującego jej prawa własności nieruchomości,
w następstwie naruszenia gwarantowanych Konstytucją wolności i praw, w tym
prawa własności.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia. Jej celem jest uzyskanie prejudykatu,
umożliwiającego dochodzenie roszczeń odszkodowawczych od Skarbu Państwa,
za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej
(art. 4171
§ 2 k.c.). Dopuszczalność jej wniesienia w postępowaniu nieprocesowym
określona została w art. 5192
§ 1 k.p.c., w odniesieniu do postanowień co do istoty
sprawy kończących postępowanie w sprawie.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
zgodnie z art. 4241
§ 1 k.p.c., przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu
drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie, gdy przez jego wydanie
3
stronie została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia
w drodze przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe.
Wyjątkowo, w wypadkach określonych w art. 4241
§ 2 k.p.c., skarga przysługuje
także od orzeczenia wydanego przez sąd pierwszej instancji lub drugiej instancji,
w odniesieniu do których strona nie skorzystała z przysługujących jej środków
prawnych. Wyjątek od zasady wskazanej zasady w art. 4241
§ 1 k.p.c. dotyczy
sytuacji, w której nieskorzystanie przez stronę z przysługujących jej środków
prawnych wywołane zostało nadzwyczajnymi wypadkami, których zaistnienie
należy wykazać oraz występowania niezgodności z prawem o kwalifikowanym
charakterze, wynikającej z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego
lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela. Niezwykłe wypadki,
o których stanowi art. 4241
§ 2 k.p.c., odnoszą się do przyczyn nieskorzystania
przez stronę z przysługujących jej środków zaskarżenia. Przyczyny te muszą mieć
charakter wyjątkowy w znaczeniu obiektywnym, co oznacza, że chodzi
o niecodzienne okoliczności, obiektywnie uniemożliwiające stronie wniesienie
środka zaskarżenia, a nie o okoliczności subiektywne, wynikające z woli lub
zaniedbań strony.
Wnosząc skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia strona musi wykazać, że nieskorzystanie przez nią z przysługującego
środka prawnego nastąpiło z wyjątkowych powodów, mających charakter siły
wyższej, takich jak ciężka choroba, katastrofa, klęska żywiołowa, czy wyjątkowe
okoliczności leżące po stronie osób trzecich, które obiektywnie rzecz biorąc
uniemożliwiły wniesienie środka zaskarżenia (por. postanowienia Sądu
Najwyższego: z dnia 2 lutego 2006 r., I CNP 4/06, OSNC 2006, nr 6, poz. 113;
z dnia 29 listopada 2006 r., II CNP 85/06, niepubl.; z dnia 7 lutego 2008 r., IV CNP
217/07, OSNC-ZD 2008, nr 4, poz. 104; z dnia 2 sierpnia 2010r., II CNP 38/10,
niepubl.; z dnia 12 maja 2011 r., II BU 10/10, niepubl.; z dnia 13 czerwca 2013 r.,
I CNP 13/13, niepubl.).
W skardze Gminy E. nie zostały powołane żadne okoliczności, które były
przyczyną niezaskarżenia kwestionowanego postanowienia.
4
Nie zachodzi zatem niezbędna przesłanka dopuszczalności skargi, przewidziana
w art. 4241
§ 2 k.p.c., w postaci wyjątkowego wypadku.
Skarga nie spełniała wymagania określonego w art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.
i z tego względu podlegała odrzuceniu na podstawie art. 4248
§ 2 k.p.c.
Stosownie do art. 520 § 2 w związku z art. 391 § 1, art. 39821
i art. 42412
k.p.c. oraz
przy uwzględnieniu stawek określonych w § 6 pkt 6 i w związku z § 8 pkt 1 i § 13
ust. 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.
1348 z późn. zm.), orzeczono o kosztach postępowania wywołanych wniesieniem
skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia.
es

IV CNP 56/13

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia