Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CSK 623/13
POSTANOWIENIE
Dnia 10 kwietnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Agnieszka Piotrowska
w sprawie z powództwa D. W. i J. W.
przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 10 kwietnia 2014 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 3 lipca 2013 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
2
UZASADNIENIE
W związku z wniesieniem przez pozwanego PZU S.A., skargi kasacyjnej od
wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 3 lipca 2013 roku zmieniającego wyrok Sądu
Okręgowego w R. z dnia 3 grudnia 2012 r. zważyć należy, co następuje:
Skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia,
przysługującym od prawomocnych orzeczeń sądu drugiej instancji, silnie
nacechowanym pierwiastkiem publicznoprawnym, a jej rolą nie jest korygowanie
wszelkich orzeczeń sądowych zawierających ewentualne uchybienia, ponieważ tę
funkcję realizują zwyczajne środki zaskarżenia i skarga o wznowienie
postępowania. Skarga kasacyjna służy ochronie interesu publicznego przez
zapewnienie jednolitości wykładni i stosowania prawa oraz wkład Sądu
Najwyższego w rozwój jurysprudencji i prawa pozytywnego. Taka konstrukcja i rola
skargi kasacyjnej, powoduje konieczność poddania jej kontroli wstępnej pod kątem
spełniania kryteriów, kwalifikujących do przedstawienia skargi Sądowi
Najwyższemu w celu merytorycznego rozpoznania.
Stosownie do 3989
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania w razie wykazania przez stronę, że w sprawie występuje istotne
zagadnienie prawne, istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych, budzących
poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów,
zachodzi nieważność postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście
uzasadniona.
We wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania, skarżący
przytoczył przesłanki wskazane w art. 3989
§ 1 punkt 1 i 2 k.p.c., a więc istnienie
istotnego zagadnienia prawnego, którego wyjaśnienie ma decydujące znaczenie
dla rozstrzygnięcia sprawy oraz potrzebę wykładni przepisów budzących poważne
wątpliwości i rozbieżności w orzecznictwie.
Przedstawienie okoliczności, uzasadniających rozpoznanie skargi kasacyjnej
ze względu na występujące w sprawie istotne zagadnienie prawne, polega
na sformułowaniu tego zagadnienia i wskazaniu argumentów, które prowadzą do
rozbieżnych ocen. Konieczne jest wyjaśnienie, jakie zagadnienie prawne występuje
3
w sprawie i dlaczego jest ono istotne, albo określenie, które przepisy wymagają
wykładni Sądu Najwyższego, ze wskazaniem, na czym polegają związane z tym
poważne wątpliwości, lub z przedstawieniem rozbieżności występujących
w orzecznictwie sądów (por. postanowienie SN z dnia 5 grudnia 2013 r., II CSK
244/13, niepubl). Wywód ten powinien być zbliżony do tego, jaki jest przyjęty przy
przedstawianiu zagadnienia prawnego przez sąd odwoławczy na podstawie
art. 390 k.p.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 9 maja 2006 r., V CSK
75/06, nie publ.). Twierdzenie o występowaniu istotnego zagadnienia prawnego jest
uzasadnione tylko wtedy, kiedy przedstawiony problem prawny nie został jeszcze
rozstrzygnięty przez Sąd Najwyższy lub kiedy istnieją rozbieżne poglądy w tym
zakresie, wynikające z odmiennej wykładni przepisów konstruujących
to zagadnienie (por. niepublikowane postanowienia Sądu Najwyższego z 10 marca
2010 r., II UK 363/09 i z 12 marca 2010 r., II UK 400/09).
Przedstawione we wniosku zagadnienie prawne sprowadza się do
wyjaśnienia kwestii, czy dopuszczalne jest przyznanie zadośćuczynienia za własną
krzywdę niemajątkową najbliższym członkom rodziny osoby zmarłej w wyniku
wypadku komunikacyjnego przed wprowadzeniem do kodeksu cywilnego art. 446
§ 4, a nadto zachodzi, zdaniem pozwanego, potrzeba dokonania wykładni
przepisów art. 23, 23 i 448 k.c. budzących poważne wątpliwości i rozbieżności
w orzecznictwie. W związku z tym zauważyć należy, że w orzecznictwie Sądu
Najwyższego ugruntowane jest jednolite stanowisko, że spowodowanie śmierci
osoby bliskiej może stanowić naruszenie dobra osobistego członków rodziny
zmarłego w postaci szczególnej więzi rodzinnej łączącej ich ze zmarłym
i uzasadniać przyznanie im zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c.,
jeżeli śmierć nastąpiła na skutek deliktu przed dniem 3 sierpnia 2008 r.
(por. uchwały Sądu Najwyższego: z dnia 22 października 2010 r., III CZP 76/10,
OSNC-ZD 2011, nr B, poz. 42 i z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11, OSNC 2012,
nr 1 poz. 10 oraz wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 14 stycznia 2010 r., IV CSK
307/09, OSNC-ZD 2010, nr C, poz. 91, z dnia 25 maja 2011, II CSK 537/10, nie
publ., z dnia 11 maja 2011 r., I CSK 621/10, nie publ. i z dnia 15 marca 2012 r.,
I CSK 314/11, nie publ.). Należy podkreślić, że wszystkie przytoczone orzeczenia
zostały wydane w sprawach, w których roszczenia z tytułu ubezpieczenia
4
odpowiedzialności cywilnej były bezpośrednio dochodzone od ubezpieczycieli.
W uchwale z dnia 20 grudnia 2012 r. (III CZP 93/12, OSNC 2013, nr 7-8, poz. 84)
Sąd Najwyższy stwierdził, że artykuł 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r.
o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym
i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.)
- w brzmieniu sprzed dnia 11 lutego 2012 r. - nie wyłączał z zakresu ochrony
ubezpieczeniowej zadośćuczynienia za krzywdę osoby, wobec której ubezpieczony
ponosił odpowiedzialność na podstawie art. 448 k.c.
W tej sytuacji uznać należy, że pozwany nie wykazał istnienia powołanych
w skardze kasacyjnej przesłanek, uzasadniających przyjęcie jej do rozpoznania,
stąd na podstawie art. 3989
§ 2 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.