Tw 32/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
46/2/B/2008
POSTANOWIENIE
z dnia 21 listopada 2007 r.
Sygn. akt Tw 32/07
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Jerzy Ciemniewski,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Ogólnopolskiej Organizacji Pracodawców Transportu Drogowego w sprawie zgodności:
1) art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, ze zm.) z art. 2, art. 20, art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
2) art. 8 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 180, poz. 1497) z art. 2 Konstytucji,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.
UZASADNIENIE
Wnioskiem z 17 września 2007 r. Ogólnopolska Organizacja Pracodawców Transportu Drogowego (dalej: OOPTD) zwróciła się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, ze zm.; dalej: ustawa o transporcie drogowym) z art. 2, art. 20, art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 32 Konstytucji, a także art. 8 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 180, poz. 1497; dalej: ustawa o zmianie ustawy o transporcie drogowym) z art. 2 Konstytucji.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 16 października 2007 r. wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku poprzez: doprecyzowanie, którą ustawę z 29 lipca 2005 r. kwestionuje wnioskodawca w punkcie drugim petitum wniosku wraz z podaniem dokładnego adresu publikacji; doręczenie: decyzji lub uchwały odpowiedniego organu wnioskodawcy, stanowiącej podstawę sporządzenia i złożenia wniosku do Trybunału Konstytucyjnego (oryginał oraz cztery kopie), wyciągu z protokołu pozwalającego stwierdzić, że uchwała lub decyzja została podjęta zgodnie ze statutem Organizacji (oryginał oraz cztery kopie), pięciu egzemplarzy aktualnego statutu wnioskodawcy oraz aktualnego wyciągu z rejestru sądowego oraz jednej kopii wniosku.
Pismem z 29 października 2007 r. pełnomocnik wnioskodawcy odniósł się do stwierdzonych przez Trybunał braków formalnych wniosku.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) wszczęcie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym następuje na podstawie wniosku, pytania prawnego albo skargi konstytucyjnej, jeżeli wniosek, pytanie prawne albo skarga konstytucyjna pochodzi od „uprawnionego podmiotu”. Wyliczenie podmiotów, które mogą wystąpić z wnioskiem w sprawach określonych w art. 188 Konstytucji, zawiera art. 191 ust. 1 Konstytucji. W odniesieniu do podmiotów wskazanych w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji, ustrojodawca wprowadził tzw. ograniczoną zdolność wnioskowania (legitymację szczegółową), wymagając wykazania, że kwestionowany akt normatywny dotyczy spraw objętych zakresem działania podmiotu inicjującego postępowanie. Wniosek pochodzący od takiego podmiotu powinien zatem nie tylko odpowiadać wymaganiom dotyczącym pism procesowych oraz zawierać dane określone w art. 32 ust. 1 pkt 1-4 ustawy o TK, ale nadto powoływać przepis prawa lub statutu, wskazujący, że kwestionowana ustawa lub inny akt normatywny dotyczy spraw objętych zakresem działania organu lub organizacji (art. 32 ust. 2 ustawy o TK). W myśl art. 36 ust. 1 ustawy o TK wniosek pochodzący od organu lub organizacji, wymienionych w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji, jest kierowany do sędziego Trybunału Konstytucyjnego w celu wstępnego rozpoznania. Na tym etapie postępowania Trybunał odmawia nadania dalszego biegu wnioskowi w przypadku, gdy jest on „oczywiście bezzasadny” lub gdy braki formalne, wskazane w zarządzeniu sędziego, nie zostały usunięte w terminie (art. 36 ust. 3 ustawy o TK). Ponadto, instytucja ta zapobiega nadaniu biegu wnioskowi w sytuacji, gdy postępowanie wszczęte przed Trybunałem Konstytucyjnym podlegałoby umorzeniu z powodu niedopuszczalności wydania orzeczenia (art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK), spowodowanej brakiem podmiotu uprawnionego do złożenia wniosku. Tym samym, wstępne rozpoznanie wniosku umożliwia – już w początkowej fazie postępowania – eliminację spraw, które nie mogą być przedmiotem merytorycznego rozstrzygania.
2. Rozpoznając wstępnie wniosek OOPTD, Trybunał Konstytucyjny zbadał w pierwszej kolejności, czy pochodzi on od podmiotu uprawnionego w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji.
Należało przypomnieć, że zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego uchwała organu lub władzy, wymienionych w art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji, w sprawie wystąpienia z wnioskiem o hierarchiczną kontrolę norm stanowi conditio sine qua non wszczęcia postępowania z wniosku tego organu lub władzy. Uzasadnia to wymaganie, by do wniosku został dołączony odpis podjętej przez ogólnokrajową władzę organizacji zawodowej uchwały, która stanowi dowód, że wniosek pochodzi od podmiotu legitymowanego (art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji), a nie od osoby fizycznej, która go sporządziła i podpisała. Treść uchwały i wniosku musi być zbieżna, ale nie oznacza to, że sprecyzowane w ustawie o TK warunki kształtujące treść wniosku, odnoszą się także do uchwały (por. postanowienia TK z dnia: 10 marca 2004 r., Tw 30/03, OTK ZU nr 1/B/2004, poz. 9; 7 września 2004 r., Tw 28/04, OTK ZU nr 5/B/2004, poz. 269; 8 sierpnia 2005 r., Tw 25/05, OTK ZU nr 1/B/2006, poz. 4; 21 lutego 2006 r., Tw 59/05, OTK ZU nr 2/B/2006, poz. 84). Minimalna zbieżność, która musi cechować uchwałę i wniosek, obejmuje: wskazanie przedmiotu kontroli (przez odpowiednie oznaczenie przepisu, tzn. określenie jednostek redakcyjnych kwestionowanego aktu normatywnego), wyrażenie woli wyeliminowania go z porządku prawnego oraz postawienie zarzutu niezgodności z przepisem aktu normatywnego o wyższej mocy prawnej (tzn. powołanie wzorców kontroli).
3. Zgromadzenie Ogólne OOPTD podjęło 7 lipca 2007 r. uchwałę nr 4/07 w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego. Uchwały tej nie można jednak uznać za podstawę prawną wniosku, złożonego do Trybunału Konstytucyjnego 17 września 2007 r.
3.1. Zgodnie z treścią ust. 1 uchwały Zgromadzenie Ogólne OOPTD postanowiło „złożyć ponowny wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności ustawy o transporcie drogowym z Konstytucją w takim zakresie, w jakim objęty był postępowaniem przed Trybunałem Konstytucyjnym zarejestrowanym pod sygnaturą akt Tw 21/06”.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza zatem, że w uchwale tej nie skonkretyzowano przedmiotu kontroli, tzn. nie określono, którym przepisom ustawy o transporcie drogowym wnioskodawca stawia zarzut niezgodności z Konstytucją. Oznacza to, że uchwała Zgromadzenia Ogólnego OOPTD nie spełnia wymogu określonego w art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK.
W uchwale z 7 lipca 2007 r. nie sformułowano również zarzutu niezgodności z wyraźnie wskazanym przepisem (przepisami) Konstytucji jako wzorcem kontroli. Oznacza to, że uchwała Zgromadzenia Ogólnego OOPTD nie spełnia wymogu określonego w art. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK.
3.2. Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę, że sprecyzowanie przedmiotu oraz wzorców kontroli nastąpiło dopiero we wniosku z 17 października 2007 r., sporządzonym w wykonaniu powołanej wyżej uchwały. Pełnomocnik wnioskodawcy dokładnie określił przedmiot zaskarżenia (tzn. art. 18 ust. 5 ustawy o transporcie drogowym) oraz przywołał podstawę jego kontroli (tzn. art. 2, art. 20, art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 32 Konstytucji). Ponadto, podmiot formułujący wniosek rozszerzył – w stosunku do woli wyrażonej w uchwale Zgromadzenia Ogólnego OOPDT – zakres zaskarżenia, wnosząc także o zbadanie zgodności art. 8 ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym z art. 2 Konstytucji.
Mając powyższe na względzie, Trybunał Konstytucyjny przypomina, że pełnomocnik wnioskodawcy jest zobowiązany do działania w granicach i zakresie udzielonego pełnomocnictwa. Nie posiada zatem kompetencji do samodzielnego kształtowania ani przedmiotu, ani wzorców kontroli, gdyż wiąże go treść uchwały podmiotu legitymowanego do wystąpienia z wnioskiem w sprawie hierarchicznej kontroli norm.
3.3. Skoro Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że uchwała Zgromadzenia Ogólnego OOPTD nie spełnia wymogów ustawowych (pkt 3.1 niniejszego uzasadnienia), to należało w konsekwencji uznać, że wniosek samoistnie określający zakres zaskarżenia (przedmiot i wzorce kontroli) pochodzi od podmiotu, który w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji nie ma legitymacji do inicjowania postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym. W tym stanie rzeczy – ze względu na niedopuszczalność wydania orzeczenia, o której mowa w art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK – Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania wnioskowi dalszego biegu.
4. Na marginesie powyższych rozważań Trybunał Konstytucyjny podkreśla brak skuteczności prawnej uchwały Zgromadzenia Ogólnego OOPTD, która wyznaczenie przedmiotu i wzorców kontroli „zastępuje” odesłaniem do zakresu zaskarżenia, sformułowanego we wniosku o sygnaturze Tw 21/06. W sprawie Tw 21/06, zakończonej ostatecznie postanowieniem Trybunału Konstytucyjnego z 21 lutego 2007 r. (OTK ZU nr 1/B/2007, poz. 6), podstawę prawną złożenia wniosku stanowiła uchwała Zarządu OOPTD z 5 września 2006 r. Brak tożsamości podmiotów legitymowanych szczegółowo, które wyrażają wolę wszczęcia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, wyklucza dopuszczalność stosowania techniki odesłania przy wyznaczaniu granic rozpatrywanego wniosku.
5. Art. 8 ust. 5 ustawy o transporcie drogowym określa warunki „wykonywania przewozów okazjonalnych w krajowym transporcie drogowym pojazdem przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą (...)”. Wnioskodawca kwestionuje cytowany przepis przede wszystkim w kontekście prowadzenia działalności gospodarczej, zarzucając naruszenie art. 2, art. 20 i art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 32 Konstytucji. Zdaniem OOPTD „ustanowione ograniczenia (zakazy) nie mogą godzić (...) w wykonywanie w praktyce działalności gospodarczej, naruszać zasady proporcjonalności pomiędzy zamierzonymi celami oraz efektami (skutkami) ich wprowadzenia, a ciężarami (uciążliwościami) dla objętych nimi przedsiębiorców”.
5.1. Biorąc pod uwagę stanowisko wnioskodawcy, Trybunał Konstytucyjny przypomina rozumienie zwrotu „sprawa objęta zakresem działania”, użytego w art. 191 ust. 2 Konstytucji. Zdaniem Trybunału, przyznanie – w jednym przepisie Konstytucji (art. 191 ust. 1 pkt 4) – organizacjom pracodawców, związkom zawodowym oraz organizacjom zawodowym legitymacji do inicjowania kontroli norm wskazuje, że zakres tego uprawnienia powinien być wyznaczony jednolicie. Organizacje zawodowe grupują osoby, które wykonują zawód, nie pozostając w stosunku podporządkowania. Związki zawodowe i organizacje pracodawców są organizacjami zrzeszającymi osoby, będące jedną ze stron stosunku pracy. Intencją ustrojodawcy było przyznanie ochrony tylko takim interesom tychże podmiotów, które mają pewien wspólny mianownik. Są to zatem, odpowiednio, interesy pracodawców w związku z zatrudnianiem pracowników, interesy pracownicze oraz interesy związane z wykonywaniem zawodu. Racjonalny ustawodawca, który chciałby objąć interesy gospodarcze szczególną ochroną, wyrażającą się możliwością skierowania wniosku do Trybunału Konstytucyjnego, przyznałby takie uprawnienie organizacjom powołanym do reprezentowania właśnie takich interesów swoich członków (np. izbom gospodarczym). Ponieważ tego nie uczynił, należy przyjąć, że „zdolność wnioskowa” organizacji pracodawców dotyczy tylko takich interesów ich członków, które odnoszą się do relacji pracobiorca – pracodawca (zob. postanowienie pełnego składu Trybunału Konstytucyjnego z 28 stycznia 2004 r., Tw 74/02, OTK ZU nr 1/B/2004, poz. 2).
5.2. Trybunał Konstytucyjny stwierdza zatem, że zakres zaskarżenia sformułowany we wniosku nie należy do „spraw objętych zakresem działania” OOPTD, warunkujących zdolność do wszczęcia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym. Odnosi się on bowiem do ochrony interesów gospodarczych członków wnioskodawcy, nie zaś interesów, których ochrona związana jest ze statusem OOPTD, występującej w rozpatrywanej sprawie jako organizacja pracodawców.
Okoliczność powyższa, niezależnie od przesłanek wskazanych w pkt 3 niniejszego uzasadnienia, stanowi wystarczającą podstawę odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi OOPTD.
W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
z dnia 21 listopada 2007 r.
Sygn. akt Tw 32/07
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Jerzy Ciemniewski,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Ogólnopolskiej Organizacji Pracodawców Transportu Drogowego w sprawie zgodności:
1) art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, ze zm.) z art. 2, art. 20, art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
2) art. 8 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 180, poz. 1497) z art. 2 Konstytucji,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.
UZASADNIENIE
Wnioskiem z 17 września 2007 r. Ogólnopolska Organizacja Pracodawców Transportu Drogowego (dalej: OOPTD) zwróciła się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, ze zm.; dalej: ustawa o transporcie drogowym) z art. 2, art. 20, art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 32 Konstytucji, a także art. 8 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 180, poz. 1497; dalej: ustawa o zmianie ustawy o transporcie drogowym) z art. 2 Konstytucji.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 16 października 2007 r. wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku poprzez: doprecyzowanie, którą ustawę z 29 lipca 2005 r. kwestionuje wnioskodawca w punkcie drugim petitum wniosku wraz z podaniem dokładnego adresu publikacji; doręczenie: decyzji lub uchwały odpowiedniego organu wnioskodawcy, stanowiącej podstawę sporządzenia i złożenia wniosku do Trybunału Konstytucyjnego (oryginał oraz cztery kopie), wyciągu z protokołu pozwalającego stwierdzić, że uchwała lub decyzja została podjęta zgodnie ze statutem Organizacji (oryginał oraz cztery kopie), pięciu egzemplarzy aktualnego statutu wnioskodawcy oraz aktualnego wyciągu z rejestru sądowego oraz jednej kopii wniosku.
Pismem z 29 października 2007 r. pełnomocnik wnioskodawcy odniósł się do stwierdzonych przez Trybunał braków formalnych wniosku.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) wszczęcie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym następuje na podstawie wniosku, pytania prawnego albo skargi konstytucyjnej, jeżeli wniosek, pytanie prawne albo skarga konstytucyjna pochodzi od „uprawnionego podmiotu”. Wyliczenie podmiotów, które mogą wystąpić z wnioskiem w sprawach określonych w art. 188 Konstytucji, zawiera art. 191 ust. 1 Konstytucji. W odniesieniu do podmiotów wskazanych w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji, ustrojodawca wprowadził tzw. ograniczoną zdolność wnioskowania (legitymację szczegółową), wymagając wykazania, że kwestionowany akt normatywny dotyczy spraw objętych zakresem działania podmiotu inicjującego postępowanie. Wniosek pochodzący od takiego podmiotu powinien zatem nie tylko odpowiadać wymaganiom dotyczącym pism procesowych oraz zawierać dane określone w art. 32 ust. 1 pkt 1-4 ustawy o TK, ale nadto powoływać przepis prawa lub statutu, wskazujący, że kwestionowana ustawa lub inny akt normatywny dotyczy spraw objętych zakresem działania organu lub organizacji (art. 32 ust. 2 ustawy o TK). W myśl art. 36 ust. 1 ustawy o TK wniosek pochodzący od organu lub organizacji, wymienionych w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji, jest kierowany do sędziego Trybunału Konstytucyjnego w celu wstępnego rozpoznania. Na tym etapie postępowania Trybunał odmawia nadania dalszego biegu wnioskowi w przypadku, gdy jest on „oczywiście bezzasadny” lub gdy braki formalne, wskazane w zarządzeniu sędziego, nie zostały usunięte w terminie (art. 36 ust. 3 ustawy o TK). Ponadto, instytucja ta zapobiega nadaniu biegu wnioskowi w sytuacji, gdy postępowanie wszczęte przed Trybunałem Konstytucyjnym podlegałoby umorzeniu z powodu niedopuszczalności wydania orzeczenia (art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK), spowodowanej brakiem podmiotu uprawnionego do złożenia wniosku. Tym samym, wstępne rozpoznanie wniosku umożliwia – już w początkowej fazie postępowania – eliminację spraw, które nie mogą być przedmiotem merytorycznego rozstrzygania.
2. Rozpoznając wstępnie wniosek OOPTD, Trybunał Konstytucyjny zbadał w pierwszej kolejności, czy pochodzi on od podmiotu uprawnionego w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji.
Należało przypomnieć, że zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego uchwała organu lub władzy, wymienionych w art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji, w sprawie wystąpienia z wnioskiem o hierarchiczną kontrolę norm stanowi conditio sine qua non wszczęcia postępowania z wniosku tego organu lub władzy. Uzasadnia to wymaganie, by do wniosku został dołączony odpis podjętej przez ogólnokrajową władzę organizacji zawodowej uchwały, która stanowi dowód, że wniosek pochodzi od podmiotu legitymowanego (art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji), a nie od osoby fizycznej, która go sporządziła i podpisała. Treść uchwały i wniosku musi być zbieżna, ale nie oznacza to, że sprecyzowane w ustawie o TK warunki kształtujące treść wniosku, odnoszą się także do uchwały (por. postanowienia TK z dnia: 10 marca 2004 r., Tw 30/03, OTK ZU nr 1/B/2004, poz. 9; 7 września 2004 r., Tw 28/04, OTK ZU nr 5/B/2004, poz. 269; 8 sierpnia 2005 r., Tw 25/05, OTK ZU nr 1/B/2006, poz. 4; 21 lutego 2006 r., Tw 59/05, OTK ZU nr 2/B/2006, poz. 84). Minimalna zbieżność, która musi cechować uchwałę i wniosek, obejmuje: wskazanie przedmiotu kontroli (przez odpowiednie oznaczenie przepisu, tzn. określenie jednostek redakcyjnych kwestionowanego aktu normatywnego), wyrażenie woli wyeliminowania go z porządku prawnego oraz postawienie zarzutu niezgodności z przepisem aktu normatywnego o wyższej mocy prawnej (tzn. powołanie wzorców kontroli).
3. Zgromadzenie Ogólne OOPTD podjęło 7 lipca 2007 r. uchwałę nr 4/07 w sprawie wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego. Uchwały tej nie można jednak uznać za podstawę prawną wniosku, złożonego do Trybunału Konstytucyjnego 17 września 2007 r.
3.1. Zgodnie z treścią ust. 1 uchwały Zgromadzenie Ogólne OOPTD postanowiło „złożyć ponowny wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności ustawy o transporcie drogowym z Konstytucją w takim zakresie, w jakim objęty był postępowaniem przed Trybunałem Konstytucyjnym zarejestrowanym pod sygnaturą akt Tw 21/06”.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza zatem, że w uchwale tej nie skonkretyzowano przedmiotu kontroli, tzn. nie określono, którym przepisom ustawy o transporcie drogowym wnioskodawca stawia zarzut niezgodności z Konstytucją. Oznacza to, że uchwała Zgromadzenia Ogólnego OOPTD nie spełnia wymogu określonego w art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK.
W uchwale z 7 lipca 2007 r. nie sformułowano również zarzutu niezgodności z wyraźnie wskazanym przepisem (przepisami) Konstytucji jako wzorcem kontroli. Oznacza to, że uchwała Zgromadzenia Ogólnego OOPTD nie spełnia wymogu określonego w art. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK.
3.2. Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę, że sprecyzowanie przedmiotu oraz wzorców kontroli nastąpiło dopiero we wniosku z 17 października 2007 r., sporządzonym w wykonaniu powołanej wyżej uchwały. Pełnomocnik wnioskodawcy dokładnie określił przedmiot zaskarżenia (tzn. art. 18 ust. 5 ustawy o transporcie drogowym) oraz przywołał podstawę jego kontroli (tzn. art. 2, art. 20, art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 32 Konstytucji). Ponadto, podmiot formułujący wniosek rozszerzył – w stosunku do woli wyrażonej w uchwale Zgromadzenia Ogólnego OOPDT – zakres zaskarżenia, wnosząc także o zbadanie zgodności art. 8 ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym z art. 2 Konstytucji.
Mając powyższe na względzie, Trybunał Konstytucyjny przypomina, że pełnomocnik wnioskodawcy jest zobowiązany do działania w granicach i zakresie udzielonego pełnomocnictwa. Nie posiada zatem kompetencji do samodzielnego kształtowania ani przedmiotu, ani wzorców kontroli, gdyż wiąże go treść uchwały podmiotu legitymowanego do wystąpienia z wnioskiem w sprawie hierarchicznej kontroli norm.
3.3. Skoro Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że uchwała Zgromadzenia Ogólnego OOPTD nie spełnia wymogów ustawowych (pkt 3.1 niniejszego uzasadnienia), to należało w konsekwencji uznać, że wniosek samoistnie określający zakres zaskarżenia (przedmiot i wzorce kontroli) pochodzi od podmiotu, który w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji nie ma legitymacji do inicjowania postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym. W tym stanie rzeczy – ze względu na niedopuszczalność wydania orzeczenia, o której mowa w art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK – Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania wnioskowi dalszego biegu.
4. Na marginesie powyższych rozważań Trybunał Konstytucyjny podkreśla brak skuteczności prawnej uchwały Zgromadzenia Ogólnego OOPTD, która wyznaczenie przedmiotu i wzorców kontroli „zastępuje” odesłaniem do zakresu zaskarżenia, sformułowanego we wniosku o sygnaturze Tw 21/06. W sprawie Tw 21/06, zakończonej ostatecznie postanowieniem Trybunału Konstytucyjnego z 21 lutego 2007 r. (OTK ZU nr 1/B/2007, poz. 6), podstawę prawną złożenia wniosku stanowiła uchwała Zarządu OOPTD z 5 września 2006 r. Brak tożsamości podmiotów legitymowanych szczegółowo, które wyrażają wolę wszczęcia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, wyklucza dopuszczalność stosowania techniki odesłania przy wyznaczaniu granic rozpatrywanego wniosku.
5. Art. 8 ust. 5 ustawy o transporcie drogowym określa warunki „wykonywania przewozów okazjonalnych w krajowym transporcie drogowym pojazdem przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą (...)”. Wnioskodawca kwestionuje cytowany przepis przede wszystkim w kontekście prowadzenia działalności gospodarczej, zarzucając naruszenie art. 2, art. 20 i art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 32 Konstytucji. Zdaniem OOPTD „ustanowione ograniczenia (zakazy) nie mogą godzić (...) w wykonywanie w praktyce działalności gospodarczej, naruszać zasady proporcjonalności pomiędzy zamierzonymi celami oraz efektami (skutkami) ich wprowadzenia, a ciężarami (uciążliwościami) dla objętych nimi przedsiębiorców”.
5.1. Biorąc pod uwagę stanowisko wnioskodawcy, Trybunał Konstytucyjny przypomina rozumienie zwrotu „sprawa objęta zakresem działania”, użytego w art. 191 ust. 2 Konstytucji. Zdaniem Trybunału, przyznanie – w jednym przepisie Konstytucji (art. 191 ust. 1 pkt 4) – organizacjom pracodawców, związkom zawodowym oraz organizacjom zawodowym legitymacji do inicjowania kontroli norm wskazuje, że zakres tego uprawnienia powinien być wyznaczony jednolicie. Organizacje zawodowe grupują osoby, które wykonują zawód, nie pozostając w stosunku podporządkowania. Związki zawodowe i organizacje pracodawców są organizacjami zrzeszającymi osoby, będące jedną ze stron stosunku pracy. Intencją ustrojodawcy było przyznanie ochrony tylko takim interesom tychże podmiotów, które mają pewien wspólny mianownik. Są to zatem, odpowiednio, interesy pracodawców w związku z zatrudnianiem pracowników, interesy pracownicze oraz interesy związane z wykonywaniem zawodu. Racjonalny ustawodawca, który chciałby objąć interesy gospodarcze szczególną ochroną, wyrażającą się możliwością skierowania wniosku do Trybunału Konstytucyjnego, przyznałby takie uprawnienie organizacjom powołanym do reprezentowania właśnie takich interesów swoich członków (np. izbom gospodarczym). Ponieważ tego nie uczynił, należy przyjąć, że „zdolność wnioskowa” organizacji pracodawców dotyczy tylko takich interesów ich członków, które odnoszą się do relacji pracobiorca – pracodawca (zob. postanowienie pełnego składu Trybunału Konstytucyjnego z 28 stycznia 2004 r., Tw 74/02, OTK ZU nr 1/B/2004, poz. 2).
5.2. Trybunał Konstytucyjny stwierdza zatem, że zakres zaskarżenia sformułowany we wniosku nie należy do „spraw objętych zakresem działania” OOPTD, warunkujących zdolność do wszczęcia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym. Odnosi się on bowiem do ochrony interesów gospodarczych członków wnioskodawcy, nie zaś interesów, których ochrona związana jest ze statusem OOPTD, występującej w rozpatrywanej sprawie jako organizacja pracodawców.
Okoliczność powyższa, niezależnie od przesłanek wskazanych w pkt 3 niniejszego uzasadnienia, stanowi wystarczającą podstawę odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi OOPTD.
W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.