Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 2081/12
Sygn. akt: KIO 2082/12

WYROK
z dnia 10 października 2012 r.

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:

Przewodniczący: Agnieszka Bartczak – śuraw
Renata Tubisz
Bogdan Artymowicz

Protokolant: Paulina Nowicka



po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 października 2012r. w Warszawie odwołań
wniesionych do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 28 września 2012r. przez
wykonawcę Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne "Vertical" Sp.z o.o., ul.
Stodolna 31, 44-240 śory (sygn. akt KIO 2081 i KIO 2082/12) w postępowaniach
prowadzonych przez Świętokrzyskie Biuro Geodezji w Kielcach, ul. Targowa 18, 25-520
Kielce.

orzeka:

1. uwzględnia oba odwołania i nakazuje unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, unieważnienie czynności wykluczenia Odwołującego i odrzucenia
jego oferty i nakazuje powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w tym wezwanie
Odwołującego w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych do
uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnianie warunku wiedzy i
doświadczenia, z uwzględnieniem okoliczności wskazanych w niniejszym
uzasadnieniu,

2. kosztami postępowania obciąża Świętokrzyskie Biuro Geodezji w Kielcach, ul. Targowa
18, 25-520 Kielce i:

2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 30 000 zł 00 gr
(słownie: trzydzieści tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne "Vertical" Sp.z o.o., ul. Stodolna
31, 44-240 śory tytułem wpisu od odwołań,


2.2. zasądza od Świętokrzyskiego Biura Geodezji w Kielcach, ul. Targowa 18, 25-
520 Kielce na rzecz Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne "Vertical"
Sp.z o.o., ul. Stodolna 31, 44-240 śory kwotę 33 600 zł 00 gr (słownie: trzydzieści
trzy tysięcy złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego
poniesione z tytułu wpisu od odwołań i wynagrodzenia pełnomocnika.

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Kielcach.


Przewodniczący: ……………

……………

……………

Sygn. akt KIO 2081/12
Sygn. akt KIO 2082/12

U z a s a d n i e n i e

Świętokrzyskie Biuro Geodezji w Kielcach, ul. Targowa 18, 25-520 Kielce (dalej
"Zamawiający”) prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz.U. z 2010 r., Nr 113, poz. 759, z późn. zm.) (dalej „ustawa Pzp”) na
„Wykonanie projektu scalenia gruntów wsi Kików, gmina Solec Zdrój, powiat buski, woj.
świętokrzyskie” oraz „Wykonanie projektu scalenia gruntów wsi Piestrzec, gmina Solec Zdrój,
powiat buski, woj. świętokrzyskie". Wartość przedmiotowych zamówień na usługi
oszacowano na kwotę większą niż wyrażona w złotych równowartość kwoty określonej w
przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp. Ogłoszenia o zamówieniu
zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich z dnia 10 sierpnia
2012 r. o numerach odpowiednio: 2012/S 153-255831 i 2012/S 153-255840.
W dniu 28 września 2012 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęły odwołania
wykonawcy Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne „Vertical" Sp. z o.o., ul. Stodolna
31, 44-240 śory (dalej "Odwołujący") wobec czynności Zamawiającego w przedmiotowych
postępowaniach polegających na:
1) uznaniu, iż Odwołujący nie spełnia warunków udziału w postępowaniu,
2) odrzuceniu oferty Odwołującego,
3) wykluczenia Odwołującego z udziału w postępowaniu,
4) wyborze najkorzystniejszej oferty.
Nadto Odwołujący zarzucał Zamawiającemu zaniechanie dokonania czynności polegającej
na wezwaniu Odwołującego do uzupełnienia dokumentów lub złożenia wyjaśnień w sposób
niezgodny z przepisami ustawy Pzp, jak również z naruszeniem zasad udzielania zamówień
publicznych, w szczególności dokonanie lub zaniechanie dokonania w/w czynności
niezgodnie z:
1) art. 7 ustawy Pzp poprzez przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia
w sposób nie zapewniający zachowania uczciwej konkurencji oraz równego
traktowania wykonawców, które to naruszenie miało wpływ na wynik postępowania o
udzielenie zamówienia;
2) art. 26 ust. 3 i ust. 4 ustawy Pzp poprzez jego niezastosowanie i niewezwanie

Odwołującego do uzupełnienia dokumentów lub złożenia wyjaśnień w przypadku,
gdy dokumenty przedłożone przez Odwołującego wzbudziły w Zamawiającym
jakiekolwiek wątpliwości, które to naruszenie miało istotny wpływ na wynik
postępowania o udzielenie zamówienia;
3) art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp poprzez błędne zastosowanie (wykluczenie
Odwołującego) w następstwie przyjęcia, iż Odwołujący nie spełnia warunków
udziału w postępowaniu, które to naruszenie miało istotny wpływ na wynik
postępowania o udzielenie zamówienia;
4) art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp poprzez błędne zastosowanie i dokonanie czynności
odrzucenia oferty Odwołującego w sytuacji, gdy taka czynność nie mogła zostać
przez Zamawiającego dokonana,
5) § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w
sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać Zamawiający od wykonawcy, oraz
form w jakich te dokumenty mogą być składane, przez jego błędne zastosowanie w
sytuacji, gdy wykazany na podstawie art. 26 ust. 2b ustawy Pzp podmiot, z którego
doświadczenia i wiedzy korzystać będzie Odwołujący, nie będzie brał udziału w
realizacji części przedmiotowego zamówienia, które to naruszenie miało istotny
wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia;
6) zarzucał Zamawiającemu błąd w ustaleniach faktycznych poczynionych przez
Zamawiającego polegający na bezpodstawnym przyjęciu, iż spółka Grontmij GmbH z
siedzibą w Bremen „miała brać udział w realizacji części zamówienia" w sytuacji, gdy
żaden z dokumentów dołączonych przez Odwołującego nie potwierdza powyższego
faktu, a nadto złożone przez Odwołującego dokumenty wykazują, iż spółka
Grontmij GmbH z siedzibą w Bremen nie miała brać udziału w realizacji części
zamówienia, które to naruszenie miało istotny wpływ na wynik postępowania o
udzielenie zamówienia.
Mając na uwadze powyższe wnosił o:
1) uwzględnienie odwołania, nakazanie Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty i czynności wykluczenia Odwołującego oraz odrzucenia jego
oferty,
2) uznanie, iż Odwołujący spełnia warunki udziału w postępowaniu określone przez
Zamawiającego, albowiem nie był obowiązany do dołączenia dokumentów wskazanych

w rozdziale VI A SIWZ pkt 4-8 w odniesieniu do spółki Grontmij GmbH z siedzibą w
Bremen, z której wiedzy i doświadczenia Odwołujący będzie korzystał przy
wykonywaniu zamówienia;
3) nakazanie Zamawiającemu powtórzenie czynności oceny i wyboru oferty
najkorzystniejszej z uwzględnieniem oferty złożonej przez Odwołującego,
4) przyznanie kosztów postępowania od Zamawiającego na rzecz Odwołującego, według
norm przepisanych.
Odwołujący wskazywał, iż zgodnie z brzmieniem przepisu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp środki
ochrony prawnej przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu lub innemu podmiotowi,
jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść
szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. Tym samym
legitymacja do wniesienia odwołania przysługuje podmiotowi, który wykaże, że:
1) posiada lub posiadał interes w uzyskaniu danego zamówienia oraz jednocześnie,
2) poniósł lub może ponieść szkodę, a poniesiona lub ewentualna szkoda jest wynikiem
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Pzp.
Odwołujący podnosił, iż posiada interes w uzyskaniu danego zamówienia i może ponieść
szkodę, która będzie wynikiem naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp.
Zamawiający pismem z dnia 19 września 2012 roku poinformował Odwołującego o wyborze
najkorzystniejszej oferty, niespełnieniu przez Odwołującego warunków udziału w
postępowaniu, wykluczeniu Odwołującego oraz odrzuceniu jego oferty. Odwołujący wskutek
działania Zamawiającego może ponieść szkodę z uwagi na fakt, iż wskutek postępowania
Zamawiającego polegającego na niewezwaniu go do uzupełnienia dokumentów lub złożenia
wyjaśnień w sytuacji, gdy Zamawiający powziął jakieś wątpliwości odnośnie prawidłowości
lub kompletności złożonych przez Odwołującego dokumentów podczas dokonywania przez
Zamawiającego oceny spełniania przez Odwołującego warunków udziału w postępowaniu,
uznał, iż Odwołujący nie spełnia wskazanych przez Zamawiającego warunków udziału w
postępowaniu, co doprowadziło do wykluczenia Odwołującego z udziału w postępowaniu
oraz odrzucenia jego oferty. W wyniku powyższych działań Zamawiającego Odwołujący
utracił możliwość uznania jego oferty za najkorzystniejszą, co równocześnie pozbawiło go
możliwości zawarcia umowy, a tym samym uzyskania dochodu, co bezpośrednio spowoduje
u niego powstanie szkody z tym związanej. Odwołujący podkreślał, iż w postępowaniu
zostały złożone dwie oferty: przez Odwołującego i Konsorcjum Firm: Przedsiębiorstwo
Usługowo - Handlowe „Le Mar" Sp. z o.o. z siedzibą w Jarosławiu, ul. G. Narutowicza 1, 37-

500 Jarosław i Małopolskie Biuro Geodezji w Tarnowie S. Krypel i wspólnicy Spółka jawna,
33-100 Tarnów, Pl. Więźniów KL Auschwitz 1 (dalej "Konsorcjum Przedsiębiorstwo
Usługowo - Handlowe „Le Mar" Sp. z o.o.- Małopolskie Biuro Geodezji w Tarnowie S. Krypel
i wspólnicy Spółka jawna"), a jedynym kryterium oceny ofert była cena i Odwołujący złożył
ofertę korzystniejszą pod względem ceny (taka sama sytuacja dotyczyła ofert złożonych w
obu postępowaniach o udzielenie zamówienia - Odwołujący złożył ofertę korzystniejszą
cenowo). W sytuacji, gdyby oferta Odwołującego nie została odrzucona przez
Zamawiającego i nie został on wykluczony z postępowania i zarazem gdyby Zamawiający
nie uznał, iż Odwołujący nie spełnia warunków udziału w postępowaniu, zapewne oferta
Odwołującego zostałaby wybrana jako najkorzystniejsza z uwagi na zaoferowaną niższą
cenę niż cena drugiego oferenta. Zatem należy stwierdzić, iż Odwołujący posiada
legitymację do wniesienia odwołania, które jest konieczne i uzasadnione.
Odwołujący dodatkowo podnosił, iż w pewnym zakresie zachowało aktualność stanowisko
doktryny i orzecznictwa związane z wykazaniem interesu prawnego przez Odwołującego
przy wnoszeniu odwołania. Potwierdza to w szczególności postanowienie Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 6 czerwca 2011 r. (KIO 1117/11), w którym KIO podkreśliła, iż „Zmiana
„interesu prawnego na „interes " nie zmienia faktu, że interes wykonawcy nadal wynika z
normy prawa, bowiem odwołanie przysługuje wyłącznie w sytuacji niezgodnej z przepisami
czynności lub brakiem czynności zamawiającego (art. 180 ust. 1 p.z.p.), czyli wynika z
naruszenia przepisów p.z.p. (art. 179 ust. 1 p.z.p.)". Wprawdzie obecnie ustawodawca nie
posługuje się już tym pojęciem, a używa sformułowania wskazującego na to, iż odwołujący
się musi wykazać, iż „posiada lub posiadał interes w uzyskaniu danego zamówienia", nie
mniej w ocenie Odwołującego interes prawny niejako mieści się w zakresie pojęciowym
sformułowania „posiada lub posiadał interes w uzyskaniu danego zamówienia." Stąd
Odwołujący wskazywał na to, iż zgodnie z powołanym stanowiskiem doktryny i
orzecznictwem „Ustawa nie zawiera wprawdzie definicji interesu prawnego, to jednak nie ma
żadnych podstaw, aby rozumieć go inaczej, aniżeli określone to zostało w doktrynie i
orzecznictwie dotyczącym pojęcia interesu prawnego na gruncie prawa cywilnego. Przyjąć
więc należy, że interes prawny ma tylko ten, na którego sferę prawną może oddziaływać
bezpośrednio lub pośrednio wynik danego postępowania (rozstrzygnięcie).” (wyrok Zespołu
Arbitrów przy Urzędzie Zamówień Publicznych z 31 marca 2003 r. UZP/ZO/O- 337/03, ZPO
2003/2/88). Zgodnie ze stanowiskiem doktryny „za utrwalony uznaje się pogląd, według
którego interes prawny wnoszącego środek odwoławczy lub skargę do sądu doznał
uszczerbku (lub mógł doznać uszczerbku) w konkretnym postępowaniu, w którym
uczestniczy, polegającego na tym, że traci możliwość uznania jego oferty za ofertę
najkorzystniejszą" (W. Łysakowski [w] Prawo Zamówień Publicznych Komentarz pod red.

Tomasza Czajkowskiego, Urząd Zamówień Publicznych 2007, wyd. III, str. 504, teza 7).
Taka sytuacja występuje między innymi w niniejszym postępowaniu, w którym Odwołujący
wskutek postępowania Zamawiającego może utracić możliwość uznania oferty
Odwołującego za najkorzystniejszą. Powyższe twierdzenia znajdują całkowite potwierdzenie
w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych.
Przykładowo tylko Odwołujący wskazywał m.in. na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
11 lipca 2011 r. (KIO 1389/11) w którym KIO stwierdziła, iż „Niezbędnym do wykazania
interesu w uzyskaniu danego zamówienia na etapie składania odwołania jest chociażby
potencjalna możliwość uzyskania przez odwołującego zamówienia". Natomiast w
postanowieniu z dnia 11 czerwca 2012 r. (KIO 1114/12) podkreślono, iż „Dla wykazania
interesu, nie jest konieczne doznanie uszczerbku, ale wystarczy samo jego zagrożenie,
potencjalna możliwość prowadząca do takiego rozwoju sytuacji w dalszym przebiegu
postępowania o udzielenie zamówienia". Ponadto należy podkreślić, iż zgodnie z
orzecznictwem KIO - „Skoro odwołujący podniósł zarzuty dotyczące niezasadności
wykluczenia go z postępowania i odrzucenia jego oferty, nie można odmówić mu legitymacji
do wniesienia odwołania" (wyrok KIO z dnia 12 października 2011 roku, KIO 2096/11).
Reasumując - uwzględniając całokształt okoliczności niniejszej sprawy oraz wskazane
powyżej argumenty - należy stwierdzić, iż Odwołujący posiada interes w uzyskaniu danego
zamówienia i może ponieść szkodę, która będzie wynikiem naruszenia przez
Zamawiającego przepisów ustawy Pzp, zatem Odwołujący posiada interes prawny do
wniesienia niniejszego odwołania, które jest konieczne i uzasadnione.
Odwołujący wskazywał, że pismem z dnia 19 września 2012 roku, doręczonym
Odwołującemu w dniu 20 września 2012 roku, Zamawiający poinformował Odwołującego o
wyborze najkorzystniejszej oferty w postępowaniu. Ponadto w pkt 2 przedmiotowego pisma
Zamawiający poinformował Odwołującego, iż oferta Odwołującego "została odrzucona na
podstawie art. 89 ust 1 pkt 5 (...) - oferta została złożona przez wykonawcę wykluczonego z
udziału w postępowaniu", natomiast w pkt 3 Zamawiający wskazał, iż Odwołujący „został
wykluczony z postępowania o udzielenie zamówienia na podstawie art. 24 - nie wykazał w
sposób określony w SIWZ spełniania warunków udziału w postępowaniu".
Odwołujący podkreślał, iż Zamawiający w toku postępowania nie wzywał Odwołującego na
podstawie art. 26 ust. 3 i ust. 4 ustawy Pzp do uzupełnienia dokumentów lub złożenia
wyjaśnień. Natomiast o zastrzeżeniach Zamawiającego, co do złożonych przez
Odwołującego dokumentów, Odwołujący dowiedział się dopiero z treści pisma
Zamawiającego z dnia 19 września 2012 r. informującego o wykluczeniu Odwołującego i
odrzuceniu jego oferty.

W pierwszej kolejności Odwołujący wskazywał, iż jego zdaniem powyższe działanie
Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia jest nieprawidłowe, a nadto
sprzeczne z ustawą Pzp, ugruntowanym orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej,
ponieważ podważa podstawowe zasady rządzące postępowaniem w sprawie zamówień
publicznych, zwłaszcza zasadę równości, uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców. Brak było jakichkolwiek podstaw do uznania przez Zamawiającego, iż
Odwołujący nie spełnia warunków udziału w postępowaniu. Uzasadniając powyższe
twierdzenie, Zamawiający stwierdził, iż "oferta (Odwołującego) nie zawiera dokumentów
określonych w rozdziale VI A. pkt 4-8 SIWZ dotyczących firmy Grontmij GmbH z siedzibą w
Bremen, która to firma zgodnie z art. 26 ust 2b ustawy prawo zamówień publicznych miała
brać udział w realizacji części zamówienia. SIWZ określa jednoznacznie, że dokumenty te
powinny być załączone".
Dowód:- Pismo Zamawiającego z dnia 19 września 2012 roku.
Już samo stwierdzenie użyte przez Zamawiającego, iż spółka Grontmij GmbH z siedzibą w
Bremen „miała brać udział w realizacji części zamówienia", w kontekście treści dokumentów
postępowania, a w szczególności treści dokumentów złożonych przez Odwołującego
potwierdza rażący błąd w ustaleniach faktycznych poczynionych przez Zamawiającego.
Wbrew twierdzeniu Zamawiającego, spółka Grontmij GmbH z siedzibą w Bremen nie miała
brać udziału w realizacji części zamówienia.
W rozdziale VI A. SIWZ Zamawiający zawarł Wykaz oświadczeń lub dokumentów jakie mają
dostarczyć wykonawcy w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu.
Zamawiający w treści powołanego powyżej rozdziału podkreślił, iż „Wykonawca, który
będzie polegać na wiedzy i doświadczeniu, potencjale technicznym, osobach zdolnych do
wykonania zamówienia lub zdolnościach finansowych innych podmiotów (art. 26 ust 2b)
zobowiązany jest do złożenia pisemnych zobowiązań tych podmiotów do oddania mu do
dyspozycji niezbędnych zasobów na okres korzystania z nich przy wykonywaniu zamówienia
- oryginał podpisany przez podmiot".
Dowód:- wyciąg z SIWZ - strona 4-5.
Odwołujący z uwagi na fakt, iż zamierzał w postępowaniu skorzystać z wiedzy i
doświadczenia podmiotu trzeciego - spółki Grontmij GmbH z siedzibą w Bremen załączył do
oferty stosowne Oświadczenie spółki Grontmij GmbH z siedzibą w Bremen. Zgodnie z
treścią przedmiotowego oświadczenia spółka Grontmij GmbH z siedzibą w Bremen
zobowiązała się oddać do dyspozycji Odwołującego „niezbędne zasoby doświadczenia i

wiedzy na okres korzystania z nich przy wykonywaniu zamówienia (...) Udostępnienie wiedzy
i doświadczenia nastąpi w ramach ustaleń (...) określających zasady współpracy w formie
doradztwa, konsultacji, wymiany know -how przy realizacji zamówienia".
Dowód: Oświadczenie spółki Grontmij GmbH z siedzibą w Bremen załączone do oferty przez
Odwołującego
Należy zwrócić uwagę, iż zgodnie z treścią SIWZ Zamawiający nie oczekiwał złożenia
dokumentów określonych w pkt 4-8 rozdziału VI A. SIWZ w każdej sytuacji, gdy wykonawca
korzysta z zasobów podmiotu trzeciego, ale wyłącznie w sytuacji, gdy korzystanie to wiąże
się z uczestnictwem w realizacji zamówienia. Wskazuje na to w szczególności treść uwagi
zamieszczonej przez Zamawiającego pod pkt 7 rozdziału VI A. SIWZ zgodnie, z której
brzmieniem: „Jeżeli wykonawca, wykazując spełnienie warunków, o których mowa w zw. z
art. 22 ust. 1 ustawy, polega na zasobach innych podmiotów na zasadach określonych w art.
26 ust 2b ustawy, a podmioty te będą brały udział w realizacji części zamówienia,
zobowiązany jest do przedstawienia w odniesieniu do tych podmiotów dokumentu, wg zasad
określonych w pkt 4-8 - oryginał lub kopia poświadczona za zgodność z oryginałem przez
podmiot".
Dowód: wyciąg z SIWZ strona 5.
Z uwagi na powyższe w sytuacji, gdy z oświadczenia spółki Grontmij GmbH z siedzibą w
Bremen w sposób bezsprzeczny wynikało, iż nie będzie ona brać udziału w wykonaniu
przedmiotu zamówienia, a jedynie udostępni Odwołującemu wiedzę oraz doświadczenie -
Odwołujący nie miał obowiązku załączać dokumentów wskazanych w rozdziale VI A. SIWZ,
a tym samym Zamawiający nie mógł wykluczyć Odwołującego z uwagi na brak złożenia
przedmiotowych dokumentów.
Powyższe zachowanie Zamawiającego (obarczone błędem w ustaleniach faktycznych)
stanowi naruszenie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia
2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać Zamawiający od wykonawcy,
oraz form w jakich te dokumenty mogą być składane.
Odwołujący podkreślał, iż ustawodawca w art. 26 ust. 2b ustawy Pzp dał wykonawcom
możliwość powołania się w celu wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu na
potencjał podmiotów trzecich. Wykonawca został w takim przypadku zobowiązany do
udowodnienia Zamawiającemu, że będzie dysponował zasobami niezbędnymi do realizacji
zamówienia. Ustawodawca nie stworzył przy tym zamkniętego katalogu dowodów, jakie
może złożyć Zamawiającemu wykonawca; jako jeden z dowodów wskazane zostało

pisemne zobowiązanie podmiotu trzeciego do oddania do dyspozycji wykonawcy
niezbędnych zasobów. Art. 26 ust. 2b ustawy Pzp ustanawia zatem konieczność oddania
zasobów do dyspozycji wykonawcy, ale nie nakłada obowiązku fizycznego wykonania części
lub całości zamówienia przez podmiot trzeci. Korzystanie z podmiotu trzeciego w zakresie
wiedzy i doświadczenia możliwe jest zatem, oprócz fizycznego wykonania całości bądź
części zamówienia, przez doradztwo, przekazanie wiedzy w zakresie technologii,
udostępnienie dokumentów itp., co może nastąpić w dowolnym momencie, nie powiązanym
ściśle z wykonaniem zamówienia. Ustawodawca przewidując możliwość fizycznego
powierzenia wykonania części zamówienia podmiotowi trzeciemu dał zamawiającemu w § 1
ust. 2 rozporządzenia z dnia z dnia 30 grudnia 2009 roku w sprawie rodzajów dokumentów,
jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być
składane, podstawę do weryfikacji podmiotowej takiego podmiotu (tak m.in. wyrok Krajowej
Izby Odwoławczej przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych z dnia 9 grudnia 2011 r.,
KIO 2531/11).
Przepis § 1 ust. 2 rozporządzenia z dnia z dnia 30 grudnia 2009 roku w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane stanowi, iż "Jeżeli wykonawca, wykazując spełnianie
warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy, polega na zasobach innych podmiotów
na zasadach określonych w art. 26 ust. 2b ustawy, a podmioty te będą brały udział w
realizacji części zamówienia, zamawiający może żądać od wykonawcy przedstawienia w
odniesieniu do tych podmiotów dokumentów wymienionych w § 2". Należy jednakże zwrócić
uwagę, iż ww. przepis rozporządzenia nie dotyczy wszystkich podmiotów, na których
potencjał powołuje się wykonawca, a jedynie tych, które będą brały udział w realizacji części
zamówienia.
Zgodnie ze stabilną oraz jednolitą linią orzeczniczą Krajowej Izby Odwoławczej -
przekazanie wiedzy czy to jako know-how, czy to jako autorskiego rozwiązania, zastrzeżonej
technologii nie musi być udziałem w realizacji zamówienia, a może nastąpić w dowolnym
momencie nie związanym z faktem udziału danego wykonawcy w realizacji zamówienia.
Izba uważa, że zasób ten można przenieść np. przez wyszkolenie kadry, udostępnienie
dokumentacji technicznej, udzielenie licencji do prawa patentowego. W takiej sytuacji fakt,
że podmiot udostępniający zasób nie uczestniczy w wykonaniu zamówienia nie zagraża
bezpieczeństwu umowy, a z drugiej daje możliwość rzeczywistego korzystania z zasobu bez
jednoczesnej konieczności udziału w realizacji zamówienia. Udział w realizacji zamówienia
powinien być rozumiany jako realizacja części świadczenia wykonawcy wynikającego z
umowy o zamówienie publiczne. Przekazanie wiedzy następuje najczęściej na podstawie

stosunku cywilnoprawnego np. umowy o świadczenie usług, ale nie oznacza to, że każdy
stosunek cywilnoprawny będzie zobowiązywał podmiot trzeci do udziału w realizacji umowy
o zamówienie publiczne (tak m.in. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 9 grudnia 2011
r., KIO 2531/11, z dnia 10 stycznia 2011 r.- KIO 2790/10, z dnia 16 grudnia 2010 r. -
KIO/UZP 2611/10, z dnia 22 grudnia 2010 r. - KIO/UZP 2643/10, podobne poglądy także w
orzeczeniach KIO o sygn. akt KIO/1245/10, KIO/1452/10, KIO/1671/10). Reasumując biorąc
pod uwagę twierdzenia wskazane powyżej stwierdzić należy, że nie w każdym przypadku
udostępnienia wykonawcy biorącemu udział w postępowaniu, zasobów podmiotu trzeciego,
należy przedstawiać dokumenty wymienione w art. 24 ust. 1 pkt 4-8 rozporządzenia z dnia z
dnia 30 grudnia 2009 roku w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać
zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane,
ponieważ obowiązek doręczenia tych dokumentów zależy od tego, czy podmiot trzeci będzie
brał udział w realizacji zamówienia. Rozporządzenie ma charakter rozstrzygający co do
obowiązku doręczenia dokumentów, jakie powinni dostarczyć wykonawcy biorący udział w
postępowaniu, na podstawie delegacji zawartej w art. 25 ust. 2 ustawy Pzp. Ze
sformułowania § 1 ust. 2 rozporządzenia z dnia z dnia 30 grudnia 2009 roku w sprawie
rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich
te dokumenty mogą być składane, nie wynika, że podmiot udostępniający zasoby będzie
brał udział w każdym przypadku w realizacji zamówienia.
Natomiast sam przepis art. 26 ust. 2b ustawy Pzp regulujący zagadnienie udostępnienia
wykonawcy zgłaszającemu udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia zasobów
podmiotu trzeciego, nie rozstrzyga o tym w jakim zakresie oraz w jaki sposób podmiot trzeci
ma obowiązek uczestniczyć w realizacji zamówienia, aby zamawiający miał gwarancję, że
wybrany wykonawca wykona zamówienie.
Ustawodawca pozostawił praktyce obrotu gospodarczego, w jaki sposób i w jakim zakresie w
poszczególnych przypadkach podmiot trzeci powinien uczestniczyć w realizacji zamówienia,
czy to poprzez „branie udziału w realizacji zamówienia" jak to formułuje rozporządzenie z
dnia z dnia 30 grudnia 2009 roku w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać
zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane, czy to w
innej formie współpracy, a wręcz wsparcia dla podmiotu, który zgłasza się do postępowania
o udzielenie zamówienia, a nie posiada wiedzy i doświadczenia, czyli nie posiada
umiejętności wykonania zamówienia. Przenosząc powyższe twierdzenia na grunt niniejszej
sprawy oraz uwzględniając stan formalnoprawny niniejszej sprawy, należy stwierdzić, iż w
przedmiotowej sprawie nie zachodzi sytuacja, w której podmiot trzeci będzie brał udział w
realizacji części zamówienia. Zgodnie z oświadczeniem Odwołującego, udostępnienie

wiedzy i doświadczenia przez spółkę Grontmij GmbH z siedzibą w Bremen będzie
realizowane „w formie doradztwa, konsultacji, wymiany know-how przy realizacji
zamówienia".
Dowód: Oświadczenie spółki Grontmij GmbH z siedzibą w Bremen załączone do oferty przez
Odwołującego.
Powyższe czynności nie stanowią „realizacji części zamówienia", o czym jest mowa w § 1
ust. 2 rozporządzenia z dnia z dnia 30 grudnia 2009 roku w sprawie rodzajów dokumentów,
jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być
składane. Brak zatem w przedmiotowym stanie faktycznym wypełnienia dyspozycji ww.
przepisu rozporządzenia. Co za tym idzie, brak jest podstaw do wymagania od
Odwołującego złożenia dokumentów dotyczących sytuacji podmiotowej podmiotu trzeciego,
tj. spółki Grontmij GmbH z siedzibą w Bremen.
Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, iż Odwołujący spełniał warunki udziału w
postępowaniu, a uznanie przez Zamawiającego, iż Odwołujący nie spełnia określonych
przez niego warunków udziału w postępowaniu i wykluczenie z tego powodu Odwołującego
z udziału w postępowaniu stanowi naruszenie art. 24 ust 2 pkt. 4 ustawy Pzp, które to
naruszenie miało istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, albowiem
uniemożliwiło zgodny z przepisami obowiązującego prawa oraz stanem formalnoprawnym
występującym w niniejszym postępowaniu wybór najkorzystniejszej oferty z punktu
wiedzenia zasad udzielania zamówień publicznych i interesu Zamawiającego.
Z najdalej posuniętej ostrożności procesowej Odwołujący wskazywał, iż jeżeli w wyniku
analizy oferty Odwołującego oraz załączonych przez niego dokumentów Zamawiający
powziął jakiekolwiek wątpliwości, czy spółka Grontmij GmbH z siedzibą w Bremen będzie
brała udział w realizacji zamówienia, Zamawiający zobowiązany był do wezwania
Odwołującego do złożenia wyjaśnień w trybie art. 26 ust. 4 ustawy Pzp poprzez wyjaśnienie,
czy spółka Grontmij GmbH z siedzibą w Bremen będzie brała udział w realizacji zamówienia,
a w wypadku odpowiedzi pozytywnej - do uzupełnienia dokumentów w trybie art. 26 ust. 3
ustawy Pzp.
Zaniechanie przez Zamawiającego dokonania czynności w postaci przedmiotowego
wezwania stanowi rażące naruszenie art. 26 ust. 3 i ust. 4 ustawy Pzp, które to naruszenie
miało istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, albowiem
uniemożliwiło zgodny z przepisami obowiązującego prawa oraz stanem formalnoprawnym,
występującym w niniejszym postępowaniu, wybór najkorzystniejszej oferty z punktu widzenia

zasad udzielania zamówień publicznych i interesu Zamawiającego.
Zgodnie z poglądami wyrażonymi w doktrynie „Zamawiający ma obowiązek wezwać
wykonawców do złożenia wyjaśnień, tak w odniesieniu do dokumentów potwierdzających
spełnianie warunków udziału w postępowaniu, jak i dokumentów potwierdzających
spełnianie (...) wymagań określonych przez zamawiającego, w każdym przypadku, gdy
dokumenty te budzą wątpliwości zamawiającego" (tak m.in. Skubiszak - Kalinowska Irena;
artykuł PPH.2007.7.13; Uzupełnianie oświadczeń i dokumentów w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego po nowelizacji. Teza nr 5).
Z wyrażonym powyżej stanowiskiem doktryny koresponduje także stabilna i jednorodna linia
orzecznicza Krajowej Izby Odwoławczej. Jako przykład należy wskazać, iż zgodnie z
poglądami wyrażonymi w jej orzeczeniach - „zgodnie z art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy P.z.p.
Zamawiający wyklucza wykonawców, którzy nie wykazali spełniania warunków udziału w
postępowaniu. (...) należy jednak zwrócić uwagę, że przed wykluczeniem Zamawiający jest
bezwzględnie zobowiązany do zastosowania normy art. 26 ust. 3 i 4 ustawy P.z.p. Dopiero
w przypadku, gdy w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego do uzupełnienia lub
wyjaśnienia, wykonawca nie przedłoży odpowiednich dokumentów lub wyjaśnień, będzie
można stwierdzić, że nie wykazał on spełniania warunków udziału w postępowaniu. Innymi
słowy, wykonawca ma obowiązek wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu,
ale z uwzględnieniem norm art. 26 ust. 3 i 4 ustawy P.z.p." (tak m.in. wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 26 czerwca 2012 r., KIO 1233/12).
Odwołujący zwracał uwagę na następujące twierdzenia zawarte w orzeczeniach Krajowej
Izby Odwoławczej:
„Decyzja zamawiającego o wykluczeniu wykonawcy z udziału w postępowaniu może
nastąpić po usunięciu wszelkich wątpliwości w trybie art. 26 ust. 4 p.z.p." (KIO 4/12
wyrok KIO 2012.01.18);
„Zamawiający nie tylko jest uprawniony, ale wprost zobowiązany do zastosowania trybu
wyjaśnień, zgodnie z art. 26 ust. 4 p.z.p. w stosunku do zagadnień przedstawionych w
ofercie w sposób mogący budzić wątpliwości w zakresie dokumentów i oświadczeń
określonych w art. 25 ust. 1 p.z.p." (KIO/UZP 1017/08; KIO/UZP 1038/08; KIO/UZP
1039/08 wyrok KIO 2008.10.10);
„Artykuł 26 ust. 4 Prawa zamówień publicznych w razie zaistnienia wątpliwości co do
złożonych wraz z ofertą oświadczeń i dokumentów ma charakter obligatoryjny. Obowiązek
aktualizuje się w sytuacji, gdy po stronie zamawiającego pojawiają się wątpliwości

dotyczące złożonych oświadczeń i dokumentów, przy czym mogą to być wątpliwości
dotyczące zawartych w nich treści, jak i formy (ewentualnie braków formalnych)."
(KIO/UZP 578/08 postanowienie KIO 2008.06.25);
„Art. 26 ust. 4 p.z.p. obliguje zamawiającego do wezwania do wyjaśnień, nie przewidując
równocześnie, iż może on tego obowiązku zaniechać w oparciu o własną ocenę celowości
takiego wezwania" (KIO/UZP 2137/10 wyrok KIO 2010.10.14);
„Zamawiający winien tak długo prowadzić postępowanie wyjaśniające dotyczące treści
złożonych dokumentów bądź też oświadczeń w trybie przepisu art. 26 ust. 4 p.z.p., aż będzie
w stanie bez żadnych wątpliwości stwierdzić i prawidłowo ocenić złożone dokumenty bez
szkody dla wykonawcy, który podlega takiemu badaniu bądź ocenie" (KIO/UZP 813/09 wyrok
KIO 2009.07.10);
„Biorąc pod uwagę treść przepisu art. 26 ust. 4 ustawy p.z.p. na Zamawiającym ciąży
obowiązek wezwania do złożenia wyjaśnień dotyczących złożonych oświadczeń lub
dokumentów. Wobec obowiązku Zamawiającego do wezwania do wyjaśnień, zaniechanie tej
czynności stanowi naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy p.z.p." (KIO/UZP 119/07 wyrok KIO 2008-
01-31).
Powyższe stanowisko dostarcza dodatkowych argumentów przemawiających za
stwierdzeniem naruszenia przez Zamawiającego zasad udzielania zamówień publicznych.
Odwołujący podkreślał, iż brak wyjaśnienia przez Zamawiającego wątpliwości, co do
charakteru uczestnictwa w zamówieniu spółki Grontmij GmbH z siedzibą w Bremen i
niewezwanie Odwołującego do ewentualnego do uzupełnienia dokumentów lub złożenia
wyjaśnień stanowi naruszenie zasady określonej w art. 7 ustawy Pzp, które to naruszenie
miało istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, albowiem uniemożliwiło
zgodny z przepisami obowiązującego prawa oraz stanem formalnoprawnym, występującym
w niniejszym postępowaniu, wybór najkorzystniejszej oferty z punktu wiedzenia zasad
udzielania zamówień publicznych i interesu Zamawiającego.
Odwołujący wskazywał, iż Zamawiający nie może domniemywać wykazania spełniania
warunków udziału w postępowaniu przez wykonawcę, to wykonawca zobowiązany jest w
sposób zdefiniowany ustawą wykazać spełnianie warunków udziału w postępowaniu.
Obowiązkowi temu odpowiada wyrażona w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp konieczność
przeprowadzenia przez zamawiającego postępowania z zachowaniem zasady równego
traktowania wykonawców oraz uczciwej konkurencji. W praktyce oznacza to, iż zamawiający
zobowiązany jest wyjaśnić wszelkie wątpliwości dotyczące złożonych wraz z ofertą

dokumentów (oświadczeń) w zakresie dotyczącym wykazania spełniania warunków udziału w
postępowania (art. 26 ust. 4 ustawy Pzp) - tak m.in. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia
20 stycznia 2012 r., KIO 49/12.
Wśród celów stawianych systemowi zamówień publicznych wymienia się przede wszystkim
racjonalność i efektywność gospodarowania środkami publicznymi. Cele systemu są zwykle
formułowane z punktu widzenia interesu publicznego. Ochrona praw wykonawców jest
traktowana jako środek do osiągnięcia tych celów. Tym samym można zasadnie twierdzić, iż
celem ustawy Pzp jest ochrona wykonawców ubiegających się o zamówienie jako podmiotów
słabszych. Na podstawie przepisów ustawy można, zatem sformułować wniosek, iż „każdy,
kto jest w stanie wykonać zamówienie publiczne ma prawo do ubiegania się o jego udzielenie
na równych prawach z innymi i z poszanowaniem zasad uczciwej konkurencji oraz do
uzyskania zamówienia w razie złożenia najkorzystniejszej oferty" (Dariusz Koba, Zamówienia
Publiczne na Dostawy i Usługi, Poradnik, Urząd Zamówień Publicznych, Departament
Szkoleń i Wydawnictw, Warszawa 2004, s. 8). Ponadto Odwołujący zaznaczał, że
przestrzeganie zasady równego traktowania wykonawców polega na stosowaniu wobec
wszystkich wykonawców jednakowej miary i na jednakowym traktowaniu podmiotów
znajdujących się w jednakowej bądź podobnej sytuacji. Uwzględniając wyżej opisane
zarzuty, Odwołujący stwierdzał, że Zamawiający dopuścił się wobec niego naruszenia
zasady równego traktowania wykonawców oraz zasady uczciwej konkurencji. Z orzecznictwa
Krajowej Izby Odwoławczej, a nadto z literatury fachowej wynika, iż konstrukcja zamówień
publicznych uwzględniać musi pewnego rodzaju „asymetrię" postępowania w sprawie
udzielenia zamówienia oraz konieczność ochrony strony niewątpliwie słabszej - wykonawcy
(przynajmniej w tym znaczeniu, że w ręku drugiej ze stron spoczywają powierzone przez
ustawodawcę środki o charakterze władczym, co zbliża sytuację do stosunku
administracyjno-prawnego). W przedmiotowej sprawie, w wyniku autorytatywnego działania
Zamawiającego, Odwołujący pozbawiony został możliwości udziału w postępowaniu.
Zdaniem Odwołującego, brak było ku temu jakichkolwiek podstaw.
Marginesowo i niezależnie od przedstawionych powyżej zarzutów, w tym dotyczących
podstaw do wykluczenia Odwołującego i do uznania oferty Odwołującego za odrzuconą,
Odwołujący zarzucał Zamawiającemu dokonanie sprzecznej z przepisami ustawy Pzp
czynności w postaci „odrzucenia oferty Odwołującego" na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 5
ustawy Pzp w sytuacji, gdy taka czynność nie mogła zostać przez Zamawiającego dokonana.
Zamawiający w pkt 3 pisma z dnia 19 września 2012 roku poinformował Odwołującego, iż
Odwołujący się „został wykluczony z postępowania o udzielenie zamówienia na podstawie
art. 24 - nie wykazał w sposób określony w SIWZ spełniania warunków udziału w

postępowaniu". Zgodnie z przepisami obowiązującego prawa - art. 24 ust 4 ustawy Pzp -
„Ofertę wykonawcy wykluczonego uznaje się za odrzuconą". Z uwagi na powyższe za
niedopuszczalną należy w takim przypadku uznać czynność dokonaną przez Zamawiającego
polegającą na „odrzuceniu oferty Odwołującego na podstawie art. 89 ust 1 pkt 5 p.z.p".
Powyższy zarzut Odwołującego znajduje całkowite potwierdzenie w orzecznictwie Krajowej
Izby Odwoławczej. Odwołujący w celu potwierdzenia zasadności przedstawionej
argumentacji przytaczał przykłady orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej. Zgodnie z
twierdzeniami zawartymi w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 22 marca 2012 r., (KIO
466/12) - „Ustawa Prawo zamówień publicznych, rozróżnia dwa rodzaje warunków które
winien spełniać wykonawca, aby mógł skutecznie ubiegać się o udzielenie zamówienia, są to
warunki podmiotowe i przedmiotowe. Od warunków podmiotowych określonych w art. art. 22
ust. 1 i 24 ust. 1 ustawy należy odróżnić warunki przedmiotowe, a więc odnoszące się do
przedmiotu zamówienia. Pierwsze odnoszą się do podmiotu; ich niespełnienie skutkuje
wykluczeniem wykonawcy z postępowania. Drugie odnoszą się do opisu przedmiotu
zamówienia i warunków na jakich będzie realizowane zamówienie publiczne. Ich nie
spełnienie będzie skutkować odrzuceniem oferty. Nie można zatem odrzucić oferty z powodu
nie spełniania warunków podmiotowych, gdyż wtedy ofertę z mocy przepisu art. 24 ust. 4
ustawy uznaje się za odrzuconą i odwrotnie, nie można wykluczyć wykonawcy z powodu nie
spełniania warunków przedmiotowych, gdyż wtedy w oparciu o przepis art. 89 ust. 1 ustawy
następuje tylko odrzucenie oferty".
„Ustawa odróżnia odrzucenie oferty - samodzielną czynność zamawiającego dokonywaną na
podstawie art. 89 ust. 1 p.z.p., od uznania za odrzuconą oferty wykonawcy wykluczonego z
postępowania zgodnie z art. 24 ust. 4 p.z.p. W drugim przypadku skutek odrzucenia oferty
następuje ex lege bez dokonywania przez zamawiającego czynności odrzucenia, oferta taka
nie jest odrzucana" (tak m.in. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 12 kwietnia 2012 r.,
KIO 631/12). Warto także podkreślić, iż „obowiązek odrzucania oferty wykonawcy uprzednio
wykluczonego z udziału w postępowaniu nie jest wykonywany, gdy sie zważy, że ofertę taka
uznaje się za odrzucona ex legę (art. 24 ust. 4 p.z.p.U..) Art. 89 ust. 1 pkt 5 p.z.p. (...)
hipotezą normy zawartej we wskazanym przepisie objęta jest okoliczność, w której
wykonawca został wykluczony z postępowania lub nie zaproszono go do składania ofert, a
mimo to składa ofertę, co oznacza, iż norma ma zastosowanie jedynie w postępowaniach
dwuetapowych, w których najpierw następuje ocena wykonawców, która determinuje
możliwość złożenia oferty" (tak m.in. wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 27 lutego 2012
r., KIO 218/12).
Jak zatem wynika z przedstawionej przez Odwołującego argumentacji - w wypadku uznania

przez Zamawiającego, iż Odwołujący podlega wykluczeniu na podstawie art. 24 ust. 2
ustawy Pzp (z którym to twierdzeniem Odwołujący się nie zgadza, co wykazał na wstępie
odwołania) - oferta Odwołującego ex lege winna zostać uznana za odrzuconą na podstawie
art. 24 ust. 4 ustawy Pzp, co jednocześnie wyklucza dokonywanie przez Zamawiającego w
stosunku do złożonej przez Odwołującego oferty czynności jej „odrzucenia". Powyższe
działanie Zamawiającego stanowi naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp.
Reasumując z przyczyn wskazanych w odwołaniu, wskazane powyżej czynności
Zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia są sprzeczne z ustawą Pzp,
ugruntowanym orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej. Zamawiający swoim działaniem
naruszył podstawowe reguły rządzące postępowaniem o udzielenie zamówienia. Naruszenie
w toku postępowania tak fundamentalnych zasad, jak zachowania uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania wykonawców należy uznać za rażące naruszenie przepisów ustawy
Pzp.
W świetle opisanego powyżej stanu faktycznego oraz przytoczonych orzeczeń Izby zdaniem
Odwołującego, nie budzi wątpliwości, iż wykluczenie Odwołującego z postępowania było
bezpodstawne, gdyż jak wskazywał Odwołujący w niniejszym postępowaniu, nie był
zobowiązany do przedstawiania wskazanych przez Zamawiającego dokumentów
dotyczących spółki Grontmij GmbH z siedzibą w Bremen, a z najdalej posuniętej ostrożności
- przedwczesne, albowiem nie zostało poprzedzone prawidłowym wezwaniem
Odwołującego do uzupełnienia dokumentów lub złożenia wyjaśnień w trybie art. 26 ust. 3 i 4
ustawy Pzp.
Oba odwołania (tj. w sprawie o sygn. akt KIO 2081/12 i KIO 2082/12) miały analogiczną
treść.
W dniu 28 września 2012 r. Zamawiający wezwał do wzięcia w postępowaniu odwoławczym
i przekazał kopię odwołań.
W dniu 3 października 2012 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęły zgłoszenia
przystąpienia do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego Konsorcjum
Przedsiębiorstwo Usługowo- Handlowe „Le Mar" Sp. z o.o.- Małopolskie Biuro Geodezji w
Tarnowie S. K………….. i wspólnicy Spółka jawna.
W dniu 3 października 2012 r. Zamawiający w trybie art. 186 ust. 1 ustawy Pzp przedstawił
pisma stanowiące odpowiedź na odwołania (pisma o analogicznej treści dotyczyły
postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 2081/12 i KIO 2082/12), wnosząc o oddalenie

odwołań jako oczywiście bezzasadnych.
W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołania Zamawiający zauważał, że Odwołujący postawił
następujące zarzuty dotyczące czynności podjętych w trakcie prowadzenia postępowania i
wyłaniania wykonawcy:
1) uznanie, że Odwołujący nie spełnia warunków udziału w postępowaniu,
2) odrzucenie oferty Odwołującego,
3) wykluczenie oferty Odwołującego z udziału w postępowaniu,
4) nieprawidłowy wybór najkorzystniejszej oferty.
Ponadto Odwołujący zarzucił Zamawiającemu, iż ten zaniechał dokonania czynności
polegającej na wezwaniu Odwołującego do uzupełnienia dokumentów lub złożenia
wyjaśnień. Zdaniem Odwołującego, Zamawiający, postępując w sposób opisany w
odwołaniu, naruszył wymienione w nim przepisy ustawy Pzp, nie zapewniając zachowania
uczciwej konkurencji, a ponadto, popełniając błąd w ustaleniach faktycznych, przyjmując
niezasadnie, że Spółka Grontmij GMbh z siedzibą w Bremen miała brać udział w realizacji
części zamówienia. W oparciu o tak sformułowane zarzuty Odwołujący wnosił o
unieważnienie podjętych przez Zamawiającego czynności i dalej uznanie, że Odwołujący
spełnia warunki do udziału w postępowaniu, nakazanie Zamawiającemu powtórzenie
czynności oceny i wyboru najkorzystniejszej oferty.
Zamawiający zauważał, że postawione przez Odwołującego zarzuty nie zasługują na
uwzględnienie z uwagi na następujące argumenty.
Po zakończeniu procedury wyłonienia wykonawcy, Zamawiający pismem z dnia 19 września
2012 r. powiadomił Odwołującego o tym, iż za najkorzystniejszą ofertę uznana została oferta
nadesłana przez Konsorcjum Przedsiębiorstwo Usługowo- Handlowe „Le Mar" Sp. z o.o.-
Małopolskie Biuro Geodezji w Tarnowie S. K………… i wspólnicy Spółka jawna, natomiast
oferta Odwołującego została odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp z tego
powodu, iż wykonawca który ją złożył, został wykluczony z udziału w postępowaniu o
udzielenie zamówienia na podstawie art. 24 ustawy Pzp, gdyż nie wykazał w sposób
określony w SIWZ spełniania warunków udziału w postępowaniu. Nadesłana oferta nie
zawierała dokumentów określonych w rozdziale VI A. pkt 4-8 SIWZ dotyczących firmy
Grontmij GmbH, która to firma miała brać udział w realizacji zmówienia.
Zdaniem Zamawiającego istota sporu w przedmiotowej sprawie sprowadza się do
rozstrzygnięcia kwestii, czy Zamawiający postąpił prawidłowo, podejmując decyzję o
wykluczeniu Odwołującego z udziału w postępowaniu. Fakt odrzucenia oferty jest bowiem

zgodnie z treścią art. 89 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 24 ust. 4 ustawy Pzp, prawną konsekwencją
tego, że składający ją wykonawca został wykluczony z udziału w postępowaniu. Po
wykluczeniu Odwołującego wybrana została jedyna zgłoszona i nie podlegająca odrzuceniu
oferta. W świetle przepisu art. 179 ustawy Pzp Zamawiający nie widział konieczności
polemiki na okoliczność, czy Odwołującemu przysługuje środek ochrony w postaci
odwołania, sformułowanie powołanego przepisu jest bowiem jasne.
Okoliczności, których zaistnienie w postępowaniu o zamówienie publiczne skutkować
powinno wykluczeniem wykonawcy, do którego się odnoszą, wymienione zostały
wyczerpująco w art. 24 ustawy Pzp. Sformułowanie ustępu 1 tego przepisu „z postępowania
wyklucza się" oznacza, że w przypadku, gdy Zamawiający ustali, iż jedna z tych okoliczności
istnieje, musi podjąć decyzję o wykluczeniu wykonawcy. W przedmiotowej sprawie
Zamawiający ustalił istnienie okoliczności opisanej w art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp,
polegającej na tym, że Odwołujący nie wykazał spełniania warunków udziału w
postępowaniu.
Rozdział VI SIWZ zatytułowany „ Wykaz oświadczeń lub dokumentów jakie mają dostarczyć
wykonawcy w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu" w
podrozdziale A w punktach 1-8 zawiera precyzyjne określenie dokumentów, jakie
wykonawca powinien przedstawić na potwierdzenie spełniania warunków udziału w
postępowaniu. Dodatkowo w uwagach w sposób przejrzysty zostało zaznaczone, że jeżeli
wykonawca, tak jak się to dzieje w niniejszej sprawie, będzie korzystał z wiedzy
doświadczenia i potencjału technicznego innych podmiotów to, po pierwsze zobowiązany
jest do złożenia pisemnego oświadczenia tych podmiotów o oddaniu do dyspozycji
niezbędnych zasobów, a ponadto, jeżeli podmioty te będą brały udział w realizacji części
zamówienia, należało złożyć stosowne dokumenty według tych samych reguł, które dotyczą
samego wykonawcy. Istotą odwołania w tym jego punkcie jest twierdzenie Odwołującego, że
takiego obowiązku nie miał, ponieważ z okoliczności sprawy i z dokumentów wynika, że
firma Grontmij GmbH nie miała brać udziału w realizacji części zamówienia. Takie
twierdzenie pozostaje w jaskrawej sprzeczności ze stanem faktycznym sprawy i istotą
samego zamówienia.
Zamawiający zaznaczał, iż scalanie gruntów jest pracą specyficzną, zwłaszcza, że
odbywa się w obszarze bardzo czułym społecznie, gdyż dotyka prawa własności
poszczególnych rolników. Wykonawca zamówienia musi dysponować zarówno wiedzą
merytoryczną, jak też bardzo dużym doświadczeniem praktycznym. Kierując się tą ze
wszech miar istotną przesłanką, Zamawiający uznał za konieczne, aby wykonawca
zamówienia wykazał w sposób nie budzący wątpliwości fakt wykonania co najmniej dwóch

usług geodezyjno - kartograficznych, w tym jednej polegającej na wykonaniu projektu
scalenia obejmującego obszar minimum 500 ha. W reakcji na tak racjonalne minimum
Odwołujący nie przedstawił dokumentu potwierdzającego ten fakt wobec swojej firmy,
natomiast powołał się na wiedzę i doświadczenie firmy Grontmij GmbH, twierdząc
jednocześnie, że udział tej firmy w wykonaniu sprowadzać się będzie jedynie do doradztwa,
konsultacji i wymiany know-how. Opisana specyfika postępowania powoduje, iż taki pogląd
jest całkowicie niezasadny. Powstaje bowiem sytuacja, że Odwołujący, co sam przyznaje,
nie mając doświadczenia w wykonywaniu prac scaleniowych, odwołuje się do pomocy firmy,
która bezpośredniego udziału w zamówieniu brać nie będzie. Jest to stan faktyczny, w
którym w pełni zasadnie należy stwierdzić, że powołana firma wspomagająca miała jedynie
służyć jako argument w postępowaniu o wybór oferenta, ze świadomością, że Odwołujący
będzie zamówienie realizował sam, nie mając do tego stosownego doświadczenia. Tego
rodzaju praktyki orzecznictwo oraz literatura przedmiotu zdecydowanie kwestionuje.
Odwołujący, powoływał się między innymi na zasady uczciwej konkurencji. W świetle
opisanych działań i intencji, wydaje się dość oczywiste, że Odwołujący sam te zasady
narusza świadomie, powołując się w celu wygrania przetargu na fakty, które nie będą mogły
zaistnieć przy wykonaniu zamówienia, przyjmując prezentowany przez niego pogląd, że
firma Grontmij GmbH w postępowaniu nie miała brać czynnego udziału. Rzeczywistość, ze
względu na specyfikę procesu scalania gruntów, jest jednak taka, że nie można przekazać,
ani zobowiązać się do udzielenia wiedzy i doświadczenia bez osobistego zaangażowania się
w wykonawstwo. Powstanie bowiem sytuacja, że faktyczny wykonawca nie ma potencjału do
realizacji zamówienia, a podmiot trzeci, na którego umiejętności i doświadczenie wykonawca
się powołuje, faktycznie uczestniczyć w realizacji zamówienia nie będzie.
W takim stanie faktycznym bezprzedmiotowe wydają się rozważania uzasadnienia, które
sprowadzają się do twierdzenia, że ustawa Pzp nie nakłada w każdej sytuacji
bezwzględnego obowiązku wykonania części zamówienia przez podmiot trzeci. To jest
oczywiste. Jednocześnie jednak prawidłowa wykładnia przepisów prowadzi do konkluzji, iż
wykluczona jest sytuacja, w której bez takiego bezpośredniego zaangażowania niemożliwa
jest realizacja zamówienia, gdyż wykonawca powołujący się w postępowaniu na pomoc
podmiotu trzeciego nie udowadnia, iż sam potrafi zamówienie fizycznie zrealizować,
jednocześnie ograniczając pomoc jedynie do doradztwa i wymiany know -how. Stwierdzić
należy iż Odwołujący częściowo ten problem dostrzega stwierdzając, że ustawodawca
pozostawia praktyce obrotu gospodarczego, w jaki sposób i w jakim zakresie podmiot trzeci
ma uczestniczyć w realizacji zamówienia. Przedmiotowa sprawa i podniesiony spór właśnie
praktycznie pokazuje, że powstaje sytuacja, iż bez bezpośredniego uczestnictwa
deklarowana pomoc podmiotu trzeciego jest użyta wyłącznie dla potrzeby przetargu, a nie

zabezpieczenia prawidłowego wykonania zamówienia, do czego zobligowany jest
Zamawiający.
W świetle podanych argumentów całkowicie bezzasadna staje się teza iż Zamawiający,
wykluczając Odwołującego na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp, uniemożliwił wybór
najkorzystniejszej oferty. Nie można zgodzić się także z podniesionym w odwołaniu
zarzutem o naruszeniu przez Zamawiającego przepisu art. 26 ust. 4 ustawy Pzp przez
zaniechanie wezwania do złożenia wyjaśnień dotyczących oświadczeń i dokumentów
opisanych w art. 25 ust. 1 ustawy Pzp. Z istoty rzeczy potrzeba wyjaśnień istnieje wtedy, gdy
istnieją wątpliwości co do treści wyjaśnień. Zamawiający nie miał wątpliwości, że
wykonawca, przedstawiając dokumenty i składając oświadczenia, stoi jednoznacznie na
stanowisku, że firma wspomagająca nie będzie bezpośrednio uczestniczyć w realizacji
zamówienia i z tego tytułu nie jest konieczne przedstawianie żądanych dokumentów. Inaczej
mówiąc, nie było tutaj przesłanki do żądania dodatkowych wyjaśnień. Podobna sytuacja
zachodzi w odniesieniu do art. 26 ust 3 ustawy Pzp, ponieważ oświadczenia i dokumenty
zostały złożone w terminie, chociaż nie odpowiadały co do formy zapisom zawartym w
SIWZ. Nie mamy tu więc do czynienia z sytuacją, w której można postawić uzasadniony
zarzut, że Zamawiający swobodnie decyduje o celowości wezwania do wyjaśnienia czy też
dosłania dodatkowych dokumentów. Zgodzić się należy natomiast z poglądem
Odwołującego, że to nie Zamawiający ma prawo czy też obowiązek domniemywać, iż zostały
spełnione warunki do udziału w postępowaniu. Fakt ten bezspornie, zgodnie z przepisami
ustawy Pzp, ma udowodnić wykonawca. Tego w przedmiotowej sprawie niestety nie uczynił.
Podobnie zgodzić należy się, że w każdym postępowaniu o zamówienie publiczne należy
bezwzględnie zagwarantować uczciwą konkurencję, a co za tym idzie ochronę słabszych
ekonomicznie uczestników postępowania. Nie może to jednak oznaczać, zakładając, że
Odwołujący czuje się tym słabszym podmiotem, świadomego odstępstwa od przepisów i
podstawowego celu jakim jest prawidłowa realizacja zamówienia. Zdaniem Zamawiającego
co najmniej dyskusyjna jest teza uzasadnienia odwołania, że Zamawiający nie ma podstaw
prawnych do stwierdzenia, iż odrzuca ofertę wykluczonego z udziału w postępowaniu,
jakkolwiek dla wyników spornego postępowania nie ma to decydującego znaczenia. Zgodnie
z treścią art. 24 ust. 4 ustawy Pzp ofertę wykonawcy wykluczonego uważa się za odrzuconą
i jest to niewątpliwie skutek z mocy prawa. Zapis art. 89 "Zamawiający odrzuca ofertę" i pkt 5
tego artykułu „gdy została złożona przez wykonawcę wykluczonego z udziału w
postępowaniu" wskazuje, że Zamawiający musi wykonać czynność odrzucającą ofertę,
nawet gdyby przyjąć, że będzie to wyłącznie czynność prawna o charakterze
deklaratywnym.

Mając na uwadze podane powyżej argumenty Zamawiający wnosił o oddalenie odwołania.
Uwzględniając dokumentację przedmiotowych postępowań o udzielenie zamówienia
publicznego oraz biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska Stron złożone podczas
rozprawy, Izba ustaliła i zważyła co następuje.

Izba ustaliła następujący stan faktyczny.
Zamawiający w SIWZ w rozdziale VI „Wykaz oświadczeń lub dokumentów jakie mają
dostarczyć wykonawcy w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu"
lit. A pkt 2 podał, iż wykonawca winien złożyć wykaz usług geodezyjno-kartograficznych -
minimum dwóch, w tym jednej polegającej na wykonaniu projektu scalenia gruntów na
obszarze scalenia minimum 500 ha - wykonanych w ciągu ostatnich pięciu lat przed
wszczęciem postępowania, a jeżeli okres działalności jest krótszy - w tym okresie wg wzoru
określonego w załączniku nr 4 do SIWZ, który stanowić będzie kolejny załącznik do oferty
wraz z dokumentami potwierdzającymi, że usługi te zostały wykonane należycie (oryginały
lub kopie poświadczone za zgodność z oryginałem przez wykonawcę). Zamawiający w tym
samym rozdziale SIWZ w uwagach wskazał nadto, że "Wykonawca, który będzie polegać na
wiedzy i doświadczeniu, potencjale technicznym, osobach zdolnych do wykonania
zamówienia lub zdolnościach finansowych innych podmiotów (art. 26 ust 2b) zobowiązany
jest do złożenia pisemnych zobowiązań tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji
niezbędnych zasobów na okres korzystania z nich przy wykonywaniu zamówienia - oryginał
podpisany przez podmiot". Podał także, że „Jeżeli wykonawca, wykazując spełnienie
warunków, o których mowa w zw. z art. 22 ust. 1 ustawy, polega na zasobach innych
podmiotów na zasadach określonych w art. 26 ust 2b ustawy, a podmioty te będą brały
udział w realizacji części zamówienia, zobowiązany jest do przedstawienia w odniesieniu do
tych podmiotów dokumentu, wg zasad określonych w pkt 4-8 - oryginał lub kopia
poświadczona za zgodność z oryginałem przez podmiot".
Odwołujący w przedłożonym wraz z ofertą wykazie wykonanych usług wskazał łącznie 3
usługi, w tym dwie dotyczące wykonania projektu scalenia gruntów wykonane prze spółkę
Grontmij GmbH z siedzibą w Bremen. Dołączono również oświadczenie o udostępnieniu,
zgodnie z którym spółka Grontmij GmbH zobowiązywała się do oddania Odwołującemu do
dyspozycji niezbędnych zasobów doświadczenia i wiedzy na okres korzystania z nich przy
wykonywaniu zamówienia. Wskazano, iż udostępnienie wiedzy i doświadczenia nastąpi w
ramach ustaleń zawartych pomiędzy Grontmij GmbH i Odwołującym, określających zasady
współpracy w formie doradztwa, konsultacji, wymiany know -how przy realizacji
przedmiotowego zamówienia.

Zamawiający pismem z 19 września 2012 r. wykluczył Odwołującego z postępowania na
podstawie art. 24 ustawy Pzp wskazując, że nie wykazał w sposób określony w SIWZ
spełniania warunków udziału w postępowaniu. Zamawiający stwierdzał, że oferta nie zawiera
dokumentów określonych w rozdziale VI A. pkt 4-8 SIWZ dotyczących firmy Grontmij GmbH,
która to firma zgodnie z art. 26 ust 2b ustawy Pzp miała brać udział w realizacji części
zamówienia. SIWZ określa jednoznacznie, że dokumenty te powinny być załączone.
Zamawiający powołał podstawę prawną art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp - oferta została
złożona przez wykonawcę wykluczonego.
W obu postępowaniach dokonał wyboru oferty Konsorcjum Przedsiębiorstwo Usługowo-
Handlowe „Le Mar" Sp. z o.o.- Małopolskie Biuro Geodezji w Tarnowie S. K…….. i wspólnicy
Spółka jawna.
Powyższy stan faktyczny dotyczy obu postępowań o udzielenie zamówienia publicznego.
W oparciu o powyżej ustalony stan faktyczny Izba zważyła co następuje.
Izba ustaliła, że żadne z odwołań nie podlega odrzuceniu, nie zawierają braków formalnych
oraz uiszczono od nich wpisy w należnej wysokości.
O obu przypadkach Odwołujący spełnia także przesłanki wniesienia odwołania określone w
art. 179 ust. 1 ustawy Pzp. Złożył oferty z najniższą ceną (jedynie kryterium – cena), zatem
potwierdzenie się zarzutów zawartych w odwołaniach daje mu możliwość uzyskania
zamówień, której to możliwości na skutek zarzucanych Zamawiającemu nieprawidłowości
został pozbawiony.
Izba nie uznała skuteczności zgłoszeń przystąpienia do postępowania odwoławczego po
stronie Zamawiającego Konsorcjum Przedsiębiorstwo Usługowo- Handlowe „Le Mar" Sp. z
o.o. - Małopolskie Biuro Geodezji w Tarnowie S. K………. i wspólnicy Spółka jawna z uwagi
na przekroczenie przewidzianego w art. 185 ust. 2 ustawy Pzp 3-dniowego terminu na
zgłoszenie przystąpienia. Jak wynika z dokumentacji okazanej przez Zamawiającego
przekazanie kopii odwołań liderowi Konsorcjum Przedsiębiorstwo Usługowo- Handlowe „Le
Mar" Sp. z o.o. - Małopolskie Biuro Geodezji w Tarnowie S. K…….. i wspólnicy - tj. spółce
Małopolskie Biuro Geodezji w Tarnowie S. K……….. i wspólnicy - nastąpiło 28 września
2012 r. Oznacza to zatem, iż termin na zgłoszenie przystąpienia do postępowania
odwoławczego w obu sprawach upływał 1 października 2012 r. Przystąpienia wpłynęły do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w formie pisemnej drogą pocztową w dniu 3
października 2012 r. (nadanie 1 października 2012 r. w placówce pocztowej operatora

publicznego), tj. z uchybieniem ustawowego terminu. Należy zauważyć, że regulacje ustawy
Pzp nie wiążą żadnych skutków prawnych, w tym skutku doręczenia, z nadaniem
przystąpienia w placówce pocztowej operatora publicznego. Zgłoszenie przystąpienia musi w
ciągu 3 dni od otrzymania kopii odwołania fizycznie wpłynąć do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej we właściwej, przewidzianej art. 185 ust. 2 ustawy Pzp formie. W związku z
powyższym Konsorcjum Przedsiębiorstwo Usługowo- Handlowe „Le Mar" Sp. z o.o. -
Małopolskie Biuro Geodezji w Tarnowie S. K……….. i wspólnicy Spółka jawna nie stało się
uczestnikiem postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego.
Izba uznała, iż oba odwołania zasługują na uwzględnienie. Jako że zawierają analogiczne
zarzuty, żądania i argumentację, poniższe rozważania i ustalenia Izby mają zastosowanie do
obu odwołań w tym samym zakresie.

W ocenie Izby potwierdził się zarzut naruszenia art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp. Podkreślić
bowiem należy, że na gruncie przepisów ustawy Pzp nie ma możliwości wykluczenia
Odwołującego z postępowania w oparciu o powyżej wskazaną podstawę prawną bez
wyczerpania procedury określonej w art. 26 ust. 3 ustawy Pzp w przypadku stwierdzenia
przez Zamawiającego, że wykonawca nie wykazał spełnienia warunków udziału w
postępowania. Stosownie do art. 26 ust. 3 ustawy Pzp zamawiający wzywa wykonawców,
którzy w określonym terminie nie złożyli wymaganych zamawiającego oświadczeń lub
dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1, lub którzy nie złożyli pełnomocnictw, albo
którzy złożyli wymagane przez zamawiającego oświadczenia i dokumenty, o których mowa w
art. 25 ust. 1, zawierające błędy lub którzy złożyli wadliwe pełnomocnictwa, do ich złożenia w
wyznaczonym terminie, chyba że mimo ich złożenia oferta wykonawcy podlega odrzuceniu
albo konieczne byłoby unieważnienie postępowania. Złożone na wezwanie zamawiającego
oświadczenia i dokumenty powinny potwierdzać spełnianie przez wykonawcę warunków
udziału w postępowaniu oraz spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty
budowlane wymagań określonych przez zamawiającego, nie później niż w dniu, w którym
upłynął termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo termin
składania ofert. Z powyższego wynika, że procedura z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp ma
charakter obligatoryjny, a ponadto obowiązek wezwania do uzupełnienia dokumentów na tej
podstawie prawnej dotyczy wszystkich dokumentów/oświadczeń wskazanych w art. 25 ust. 1
ustawy Pzp. Art. 25 ust. 1 ustawy Pzp odnosi się do oświadczeń lub dokumentów
potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu oraz przez oferowane
dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez zamawiającego.
Powyższy przepis wskazuje zatem, że obowiązek wezwania wykonawcy do uzupełnienia
dokumentów/oświadczeń zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp odnosi się do wszystkich

dokumentów/oświadczeń potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu, a
więc zarówno dokumentów potwierdzających spełnianie warunków, o których mowa w art. 22
ust. 1 ustawy Pzp, jak i brak podstaw do wykluczenia z postępowania, o których mowa w art.
24 ust. 1 ustawy Pzp (także w odniesieniu do podmiotu trzeciego wymaganych przez
zamawiającego zgodnie z § 1 ust. 2 rozporządzenia z dnia z dnia 30 grudnia 2009 roku w
sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form,
w jakich te dokumenty mogą być składane udostępniającego zasoby w trybie art. 26 ust. 2b
ustawy Pzp, który będzie brał udział w realizacji części zamówienia). W przypadku zatem,
gdy Zamawiający uznaje, że wykonawca nie wykazał spełnienia warunków udziału w
postępowaniu, niezależnie od tego czy spełnienie tych warunków wykonawca wykazuje,
powołując się na zasoby własne czy udostępnione w trybie art. 26 ust. 2b ustawy Pzp,
Zamawiający zobligowany jest do wezwania go do uzupełnienia wymaganych przez
Zamawiającego oświadczeń lub dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału
w postępowaniu, o ile nie zaistnieją przesłanki negatywne przewidziane tym przepisem
(konieczność unieważnienia postępowania/odrzucenie oferty) lub innymi regulacjami ustawy
Pzp (np. wykonawca podlega wykluczeniu z uwagi na złożenie nieprawdziwych informacji -
art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp).
Podkreślić należy, że z uwagi na specyficzny stan faktyczny niniejszej sprawy zakres
orzekania Izby wykraczać musi ponad ten, jaki zdawałby się wynikać z pisma informującego
o wykluczeniu Odwołującego z postępowania i odrzuceniu jego oferty. W piśmie tym
wskazano, że wykluczenie Odwołującego wiązało się jedynie z niezłożeniem dokumentów
potwierdzających brak podstaw do wykluczenia wymaganych od wykonawcy
udostępniającego zasoby w postaci wiedzy i doświadczenia, tj. Grontmij GmbH (SIWZ VI.A
pkt 4-8). Zamawiający, nie dokonując bowiem wyjaśnienia okoliczności związanych z
udostępnieniem wiedzy i doświadczenia przez ten podmiot, oparł swoje czynności na
wadliwym ustaleniu, iż udostępniający doświadczenie będzie brał udział w realizacji części
zamówienia, pomimo iż treść oświadczenia o udostępnieniu zasobów przez Grontmij GmbH
w trybie art. 26 ust. 2b ustawy Pzp złożonego w ofercie Odwołującego nie wskazywała
jednoznacznie na udział w wykonywaniu zamówienia. Ograniczono się w nim bowiem do
stwierdzenia, iż udostępnienie niezbędnych zasobów w postaci wiedzy i doświadczenia
nastąpi w ramach ustaleń zawartych pomiędzy Odwołującym a Grontmij GmbH,
określających zasady współpracy w formie doradztwa, konsultacji, wymiany know how przy
realizacji niniejszego zamówienia. Zamawiający swoje stanowisko oparł na przekonaniu, iż z
uwagi na specyfikę zamówienia podmiot, który korzysta z udostępnianego doświadczenia,
nie posiadając własnego, nie ma możliwości innego wykazania spełnienia warunku udziału w
postępowaniu w tym zakresie niż faktyczny udział podmiotu trzeciego w realizacji

zamówienia. Tylko wówczas bowiem udostępnienie można uznać za realne. W tym
kontekście wątpliwości budzą tezy zawarte w odpowiedzi na odwołanie, iż Zamawiający miał
świadomość braku takiego uczestnictwa, co potwierdza niewykazanie spełnienia warunku
udziału w postępowaniu. Równocześnie bowiem na rozprawie wskazywał, iż powziął o tym
wiadomość dopiero z odwołania, a ponadto czynność wykluczenia Odwołującego oparł
wyłącznie na aspekcie formalnym niezłożenia dokumentów wymaganych w SIWZ w
odniesieniu do podmiotu trzeciego udostępniającego zasoby niezbędne dla wykazania
spełnienia warunku udziału w postępowaniu, który będzie uczestniczył w realizacji części
zamówienia. W istocie zatem Zamawiający bezpodstawnie zakładał uczestnictwo podmiotu
trzeciego w wykonaniu zamówienia, pomimo że oświadczenie o udostępnieniu takiego
stanowczego sformułowania nie zawierało. Wręcz przeciwnie odnosiło się wyłącznie do
formuły konsultacji, doradztwa, wymiany know how, co mogło wręcz sugerować brak
fizycznego udziału Grontmij GmbH w realizacji zamówienia. Gdyby Zamawiający okoliczność
tę wyjaśnił z Odwołującym w toku badania oferty posiadałby wiedzę o tym, że podmiot ten
nie będzie brał udziału w realizacji zamówienia, a tym samym i uzasadnienie wykluczenia
Odwołującego z postępowania mogłoby zostać sformułowane w oparciu o inną
argumentację. Z uwagi na treść odwołania odniesienie się do tych okoliczności jest jednak
niezbędne dla oceny prawidłowości działań i zaniechań Zamawiającego.
Powołując się na wykładnię pojęcia "udziału w realizacji części zamówienia" zawartą w treści
odwołania, jednoznacznie z niej wynika, że Odwołujący nie postrzegał udostępnienia
zasobów w postaci wiedzy i doświadczenia w formie, na jaką wskazał w oświadczeniu
Grontmij GmbH, jako uczestnictwa w realizacji części zamówienia, o którym mowa w § 1
ust. 2 rozporządzenia z dnia z dnia 30 grudnia 2009 roku w sprawie rodzajów dokumentów,
jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być
składane, obligującego wykonawcę do przedłożenia wskazanych tam dokumentów
dotyczących tego podmiotu. Co do zakresu pojęcia "udział w realizacji części zamówienia",
tj. czy obejmuje ono np. doradztwo, konsultacje, wymianę know how, pomiędzy Stronami
zdaje się nie być sporu, iż w warunkach niniejszej sprawy taka formuła nie stanowi o "udziale
w realizacji części zamówienia". Zarówno ze stanowiska Odwołującego, jak i Zamawiającego
wynika, że dla przyjęcia istnienia takiego udziału niezbędne jest faktyczne zaangażowanie
podmiotu trzeciego w wykonywanie zamówienia, współuczestniczenie w jego realizacji,
czego Odwołujący nie przewidywał w odniesieniu do podmiotu udostępniającego mu wiedzę
i doświadczenie. Zdaniem Izby istotą sporu jest zatem przede wszystkim to, czy
udostępnienie zasobów w postaci wiedzy i doświadczenia wskazane w oświadczeniu
Grontmij GmbH polegające na ogólnie wskazanym doradztwie, konsultacjach, wymianie
know how istotnie zapewnia realność udostępnienia wiedzy i doświadczenia, stanowiąc

dowód na dysponowanie przez wykonawcę udostępnionymi zasobami, a tym samym
potwierdza spełnienie warunku udziału w postępowaniu w postaci wiedzy i doświadczenia.
Nie chodzi bowiem o formalny aspekt przedkładania określonego zestawu dokumentów, lecz
zapewnienie, iż wykonawca, który własnej wiedzy i doświadczenia nie posiada, dysponuje
tym zasobem ze strony podmiotu udostępniającego, przy czym dysponowanie nie
sprowadza się tylko do posiadania stosownych referencji i złożenia zobowiązania do
udostępnienia. Należy bowiem podkreślić że istotą udostępnienia zasobów w trybie art. 26
ust. 2b ustawy Pzp jest udowodnienie zamawiającemu realnego dysponowania
udostępnianym zasobem, faktycznej możliwości posiłkowania się wiedzą i doświadczeniem
innego podmiotu. W ocenie Izby w obecnym postępowaniu z uwagi na jego specyfikę
oznacza to faktyczne zaangażowanie w wykonywanie przedmiotowego zamówienia. Izba nie
podziela stanowiska Odwołującego, iż nie posiadając żadnego samodzielnego
doświadczenia w realizacji zamówień tego rodzaju jak objęte przedmiotem zamówienia
(okoliczność ta w sposób bezsporny wynika choćby z treści wykazu wykonanych usług, a
ponadto Odwołujący nie podnosił, iż realizował podobne zamówienia), bez współudziału
podmiotu, na którego wiedzę i doświadczenie się powołuje, wykazał spełnienie warunku
posiadania stosownej wiedzy i doświadczenia. Na rozprawie Odwołujący ogólnikowo
wskazywał na planowane spotkania z podmiotem udostępniającym w celu wspomagania w
wykonywaniu zamówienia i przekazywania doświadczeń i know how wynikających ze
zrealizowanych przez Grontmij GmbH zamówień. Nie był jednak w stanie sprecyzować
ustalonej przez Odwołującego i podmiot trzeci formuły tych spotkań. Nie określił także, na
czym polegać miałoby przekazywanie/wymiana know how, skoro poza niedookreśloną
formułą doradczo-konsultacyjną nie przewidziano żadnej formy zaangażowania tego
podmiotu w wykonanie zamówienia. Należy podkreślić, że zgodnie z zakresem przedmiotu
zamówienia istotna część czynności wykonywana jest w terenie, wymaga spotkań z
rolnikami, przeprowadzania z nimi ustaleń i uzgodnień w obszarze bardzo sensytywnym
społecznie. Ponadto z uwagi na znaczący obszar objęty scaleniami niezbędne jest także
doświadczenie w przygotowaniu i organizacji tego procesu. Takich doświadczeń Odwołujący
nie posiada. Należy także zauważyć, iż Odwołujący wskazywał, że, jak wynika z treści
oświadczenia o udostępnieniu, faktyczne zasady współpracy pomiędzy Grontmij GmbH a
Odwołującym zostaną dopiero ustalone. Zdaniem Izby jest to niezgodne z wymaganiem
wynikającym z art. 26 ust. 2b ustawy Pzp, iż wykonawca ma udowodnić zamawiającemu, że
będzie dysponował udostępnionymi zasobami przez okres realizacji zamówienia.
Wykonawca posiada pełną wiedzę o przedmiocie zamówienia i wymaganiach
Zamawiającego, toteż powołując się na zasoby podmiotu trzeciego, winien ustalić
szczegółowe zasady współpracy adekwatne do przedmiotu zamówienia i sposobu jego
realizacji. Udostępnienie wiedzy i doświadczenia nie może być iluzoryczne, lecz winno

uwzględniać specyfikę danego zamówienia i być do niego adekwatne. Izba podziela
stanowisko Zamawiającego, iż charakterystyka przedmiotowego zamówienia uniemożliwia
powołanie się na wiedzę i doświadczenie podmiotu trzeciego bez jego udziału w
wykonywaniu zamówienia, ograniczając się do bliżej nie sprecyzowanych konsultacji,
doradztwa, wymiany know how. Takie udostępnienie zdaniem Izby nie stanowi dowodu na
rzeczywiste dysponowanie zasobem, a tylko wówczas można uznać skuteczność powołania
się na art. 26 ust. 2b ustawy Pzp.
Izba zgadza się z Odwołującym, iż przepis § 1 ust. 2 rozporządzenia z dnia z dnia 30 grudnia
2009 roku w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od
wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane, nie nakłada obowiązku
udziału w realizacji części zamówienia w każdym przypadku powołania się na art. 26 ust. 2b
ustawy Pzp. Równocześnie jednak należy zauważyć, iż przepis ten ma charakter ogólny i
odnosi się do wszystkich zasobów podlegających udostępnieniu. Niewątpliwie sposób
wykazania dysponowania odpowiednim potencjałem zależy od specyfiki danego zamówienia
oraz rodzaju warunku, w zakresie którego wykonawca odwołuje się do potencjału podmiotu
trzeciego. I tak w przypadku wykazywania spełniania warunku udziału z powołaniem się na
zasoby podmiotów trzecich dotyczącego sytuacji finansowej, potencjału technicznego (np.
sprzętu) czy osób zdolnych do realizacji zamówienia (potencjał kadrowy) konieczność
udowodnienia dysponowania tymi zasobami niekoniecznie musi wiązać się z udziałem
podmiotu trzeciego w realizacji zamówienia. Stosunek wykonawcy z podmiotem trzecim
może ograniczać się do zobowiązania natury finansowej (np. udzielenia wykonawcy
pożyczki), oddania w dzierżawę niezbędnego sprzętu czy udostępnienia pracownika. Dla
wykazania spełnienia warunków udziału w postępowaniu i z punktu widzenia zapewnienia
gwarancji prawidłowego wykonania zamówienia powyższe można uznać za wystarczające
bez konieczności uczestnictwa w realizacji części zamówienia. Równocześnie jednak w
odniesieniu do zasobu w postaci wiedzy i doświadczenia z uwagi na specyfikę zamówienia
dla wykazania dysponowania zasobem konieczne może jednak okazać się uczestnictwo
podmiotu trzeciego przy realizacji zamówienia, bo tylko ono zapewnia realność
udostępnienia i gwarantuje należyte wykonanie zamówienia przez podmiot, który
samodzielnie wymaganego doświadczenia nie posiada. Istotnie ma rację Odwołujący, że § 1
ust. 2 rozporządzenia z dnia z dnia 30 grudnia 2009 roku w sprawie rodzajów dokumentów,
jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być
składane nakłada obowiązek przedłożenia wymaganych tam dokumentów tylko wobec
podmiotów trzecich, które będą brały udział w realizacji zamówienia, jednak z uwagi na
specyfikę przedmiotu zamówienia w stosownych sytuacjach udział ten jest niezbędny dla
skutecznego powołania się na potencjał podmiotu trzeciego w trybie art. 26 ust. 2b ustawy

Pzp. Bez takiego udziału wykonawca nie jest bowiem w stanie udowodnić zamawiającemu,
iż będzie dysponował niezbędnym zasobem, co z kolei nie pozwala mu na wykazanie
spełnienia warunku udziału w postępowaniu.
W ocenie Izby z taką sytuacją z przyczyn wskazanych powyżej mamy do czynienia w
niniejszej sprawie. Bez udziału podmiotu trzeciego udostępniającego zasób w postaci wiedzy
i doświadczenia w realizacji zamówienia nie sposób uznać wykazania spełnienia warunku
udziału w postępowaniu w tym zakresie (przy braku samodzielnego spełnienia warunku
przez wykonawcę). Należy podkreślić, iż Odwołujący w treści odwołania oświadczył, iż
Grontmij GmbH nie będzie brał udziału w realizacji zamówienia. Tym samym powoływane
przez Odwołującego argumenty dotyczące obowiązku wezwania Odwołującego do
uzupełnienia dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp po uprzednim uzyskaniu
wyjaśnień na podstawie art. 26 ust. 4 ustawy Pzp w stanie faktycznym niniejszej sprawy nie
mogą odnosić się do Grontmij GmbH. Zamawiający nie może bowiem pominąć stanowczego
oświadczenia wykonawcy co do formuły udostępnienia zasobu przez podmiot trzeci, a ta w
przedmiotowej sprawie, wobec jednoznacznego stanowiska Odwołującego, nie budzi
wątpliwości. Istotnie Zamawiający naruszył wskazane przez Odwołującego art. 26 ust. 4
ustawy Pzp, gdyż gdyby nie zaniechał wyjaśnienia, czy podmiot trzeci będzie brał udział w
realizacji części zamówienia, posiadałby wiedzę o okolicznościach dotyczących uczestnictwa
podmiotu trzeciego w wykonaniu zamówienia, co z kolei pozwoliłoby mu ocenić w
prawidłowy sposób rzeczywistą sytuację faktyczną w niniejszej sprawie i odmiennie
sformułować zarzut dotyczący Odwołującego. Tym samym naruszenie przez Zamawiającego
art. 26 ust. 3 ustawy Pzp nie polega na tym, że zaniechał on wezwania Odwołującego do
uzupełnienia dokumentów wskazanych w rozdziale VI A SIWZ pkt 4-8 w odniesieniu do
spółki Grontmij GmbH udostępniającej wiedzę i doświadczenie, gdyż wedle oświadczenia
Odwołującego podmiot ten nie będzie brał udziału w realizacji zamówienia. Naruszenie art.
26 ust. 3 ustawy Pzp dotyczy niewezwania Odwołującego w tym trybie do uzupełnienia
dokumentów potwierdzających spełnianie warunku udziału w postępowaniu w zakresie
wiedzy i doświadczenia, gdyż w niniejszym stanie faktycznym udostępnienie wiedzy i
doświadczenia winno być związane z udziałem w realizacji zamówienia, a wskazane w
oświadczeniu Grontmij GmbH doradztwo, konsultacje, wymiana know how przy realizacji
zamówienia należy uznać za niewystarczające udowodnienie dysponowania zasobem, które
to dysponowanie musi mieć charakter realny i adekwatny do przedmiotu zamówienia. Brak
takiego faktycznego uczestnictwa równocześnie potwierdza, iż Odwołujący nie wykazał
spełnienia warunku udziału w postępowaniu w odniesieniu do wiedzy i doświadczenia, a
Zamawiającego obciąża obowiązek wezwania go do wykazania spełnienia tego warunku
poprzez złożenie stosownych przewidzianych SIWZ dokumentów (wykaz usług, dokumenty

potwierdzające należyte wykonanie usług), gdyż jest to czynność w niniejszym stanie
faktycznym obligatoryjna. Jeżeli Odwołujący, wezwany przez Zamawiającego na podstawie
art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, wykazując spełnianie warunku udziału w postępowaniu w zakresie
wiedzy i doświadczenia, skorzysta z dyspozycji art. 26 ust. 2b ustawy Pzp i polegał będzie
na zasobach innego podmiotu, konieczne jest nie tylko wykazanie dysponowania zasobami
podmiotu trzeciego (w szczególności poprzez złożenie pisemnego zobowiązania do
udostępnienia zasobów na okres realizacji zamówienia), ale także załączenie dokumentów
wskazanych w rozdziale VI A SIWZ pkt 4-8 w odniesieniu do podmiotu trzeciego, którego
zasobami będzie dysponował. Jak było to ustalone powyżej, w stanie faktycznym niniejszej
sprawy udział podmiotu udostępniającego wiedzę i doświadczenie w wykonywaniu
zamówienia stanowi wymóg niezbędny udowodnienia Zamawiającemu rzeczywistego
dysponowania zasobami niezbędnymi do realizacji zamówienia, a zarazem i wymóg
niezbędny dla uznania spełnienia przez wykonawcę powyższego warunku udziału w
postępowaniu.
Biorąc pod uwagę powyższe, przedmiotowe wezwanie jest niezbędne dla prawidłowej oceny,
czy zachodzi podstawa do wykluczenia Odwołującego z postępowania zgodnie z art. 24 ust.
2 pkt 4 ustawy Pzp, co równocześnie uzasadnia uwzględnienie odwołań w świetle regulacji
art. 192 ust. 2 ustawy Pzp. Tym samym w obu postępowaniach niezbędne jest
unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, unieważnienie czynności
wykluczenia Odwołującego i odrzucenia jego oferty, powtórzenie czynności badania i oceny
ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego, obejmujące wezwanie Odwołującego w trybie
art. 26 ust. 3 ustawy Pzp do uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnianie warunku
udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia stosowanie do ustaleń Izby
zawartych w przedmiotowym uzasadnieniu.
Zdaniem Izby brak jest natomiast na obecnym etapie postępowania konieczności odrębnego
wzywania Odwołującego do wyjaśnień w trybie art. 26 ust. 4 ustawy Pzp odnośnie
uczestnictwa Grontmij GmbH w wykonywaniu zamówienia, gdyż stanowisko w tym zakresie
zostało jednoznacznie przez Odwołującego wyrażone w treści odwołania oraz w toku
postępowania odwoławczego. Stanowisko to stało się także podstawą do merytorycznego
rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp Izba podziela
stanowisko Odwołującego zawarte w odwołaniu i reprezentowane w przywoływanym tam
orzecznictwie. Wskazać należy, iż w razie zaistnienia przesłanek do wykluczenia z
postępowania skutek uznania oferty za odrzuconą następuje automatycznie z mocy art. 24
ust. 4 ustawy Pzp. Nie zachodzi zatem obowiązek dokonania przez Zamawiającego odrębnej

czynności odrzucenia oferty wykonawcy uprzednio wykluczonego z udziału w postępowaniu,
gdy się zważy, że ofertę taką uznaje się za odrzuconą ex lege (art. 24 ust. 4 ustawy Pzp).
Ponadto Izba wskazuje, iż stanowisko, że art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp znajduje
zastosowanie w postępowaniach dwuetapowych, a przetarg nieograniczony (w takim trybie
prowadzone są przedmiotowe postępowania) takim nie jest, potwierdza również
orzecznictwo (wyrok KIO z dnia 25 lutego 2010 r. sygn. akt KIO 147/10, wyrok KIO z 13
września 2011 r. sygn. akt KIO 1912/11) oraz doktryna ("Zastosowanie przesłanki
wymienionej w art. 89 ust. 1 pkt 5 powinno być rozpatrywane w związku z art. 24 ust. 4,
zgodnie z którym ofertę wykonawcy wykluczonego uznaje się za odrzuconą. Mimo
podobieństwa przepisy te odnoszą się jednak do innych sytuacji. Norma z art. 24 ust. 4
dotyczy w szczególności ofert, które zostały złożone przez wykonawców w postępowaniach
jednoetapowych (przetarg nieograniczony, zapytanie o cenę, zamówienie z wolnej ręki),
którzy składając ofertę, nie mieli wiedzy, że zostaną wykluczeni z postępowania. Przepis
zawarty w art. 89 ust. 1 pkt 5 odnosi się również do ofert złożonych przez wykonawców,
którzy zostali we wcześniejszej części postępowania poinformowani o wykluczeniu (np. na
podstawie oceny wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu), a mimo to złożyli
oferty. Ponadto odrzuceniu ulegają oferty złożone przez każdego wykonawcę
niezaproszonego do składania ofert. Norma ta w pewnym sensie pokrywa się z obowiązkiem
odrzucenia ofert złożonych przez wykonawców wykluczonych, gdyż ci nie są zapraszani do
składania ofert. Dotyczy to jednak również wykonawców, którzy w trybach udzielania
zamówień „ze składaniem ofert na zaproszenie" złożyli oferty, mimo że zaproszenie w ogóle
nie było do nich kierowane. Sytuacja taka w najbardziej przejrzystej postaci może mieć
miejsce np. w trybie zapytania o cenę, ale również np. w negocjacjach bez ogłoszenia". (W.
Dzierżanowski Lex Komentarz do art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp). Jednakże pomimo, iż
zarzut naruszenia przepisu art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp znalazł potwierdzenie, bowiem
ofertę wykonawcy wykluczonego uznaje się ex lege za odrzuconą, na podstawie art. 24 ust.
4 ustawy Pzp, nie dokonuje się zaś odrębnej czynności odrzucenia oferty tego wykonawcy,
niemniej jednak uznać należy, iż samo powyższe naruszenie nie wywiera wpływu na wynik
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego i w sposób samoistny z uwagi na treść
przepisu art. 192 ust. 2 ustawy Pzp nie mogłoby skutkować uwzględnieniem odwołania.
Zgodnie z treścią przedmiotowego uzasadnienia odwołanie podlega uwzględnieniu z innych
przyczyn niż wadliwa czynność odrzucenia oferty Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 5 ustawy Pzp, choć zarzut w tym zakresie uznać należy za zasadny.

Odnośnie naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy Pzp zdaniem Izby zarzut ten jest zasadny w
kontekście pozostałych stwierdzonych przez Izbę naruszeń.

W świetle powyższego na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy Pzp orzeczono jak w
sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 i 5 ust. 2 pkt 1 i
ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238), w tym zasądzono koszty
wynagrodzenia pełnomocnika Odwołującego w wysokości 3600 zł na podstawie faktury
przedłożonej do akt sprawy.


Przewodniczący: …………….

…………….

…………….