II CZ 85/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:24-03-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 85/14
POSTANOWIENIE
Dnia 28 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa P. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w O.
przeciwko H. Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ś.
o stwierdzenie nieważności uchwał,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 28 stycznia 2015 r.,
zażalenia strony pozwanej
na wyrok Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 27 czerwca 2014 r.,
oddala zażalenie i pozostawia rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego Sądowi, który wyda orzeczenie
kończące postępowanie w sprawie.
2
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 27 czerwca 2014 r. uchylił wyrok Sądu
Okręgowego z dnia 6 lutego 2012 r. i przekazał sprawę temu Sądowi do
ponownego rozpoznania.
Zażalenie na powyższe orzeczenie wniosła pozwana „H.” spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością zarzucając, że Sąd drugiej instancji był
obowiązany na podstawie zgromadzonego materiału, bez uzupełnienia
postępowania dowodowego, oddalić apelację powódki wprost jako bezzasadną, a
gdyby uznał, że mimo wszystko istnieje potrzeba „dosłuchania świadków, w tym
takiego o którego nikt nie wnioskował, to powinien to sam uczynić w ramach
postępowania apelacyjnego”. Skarżąca zakwestionowała ponadto stanowisko
Sądu, że spełniona została przesłanka nierozpoznania istoty sprawy, gdyż co
prawda Sąd Okręgowy przyjął brak legitymacji czynnej, jednak równolegle zajął
stanowisko co do bezzasadności żądań pozwu.
Sąd Najwyższy zważył:
Zażalenie z art. 3941
§ 11
k.p.c. jest szczególnym rodzajem środka
zaskarżenia. Kognicja Sądu Najwyższego obejmuje jedynie ocenę, czy sąd drugiej
instancji prawidłowo zakwalifikował określoną sytuację procesową jako
odpowiadającą ustawowej podstawie orzeczenia kasatoryjnego (por. m.in.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2014 r., IV CZ 54/14 oraz
z dnia 26 września 2014 r., IV CZ 49/14 – nie publ.). Nie może ona wkraczać
w merytoryczne kompetencje sądu rozpoznającego apelację, gdyż przedmiotowe
zażalenie nie jest środkiem prawnym służącym kontroli materialnoprawnej
podstawy jego orzeczenia, która jest zastrzeżona wyłącznie do postępowania
kasacyjnego. Nie podlegają również kontroli w tym postępowaniu wskazania co
dalszego postępowania, w tym dowodowego, wyrażone w uzasadnieniu wyroku
sądu odwoławczego i stanowiące jego niezbędną część (art. 386 § 6 k.p.c.). Już
tylko z tej przyczyny większość zarzutów zażalenia, jako bezprzedmiotowych,
podlega pominięciu.
3
Odnośnie do przesłanki nierozpoznania istoty sprawy wskazać należy,
że zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego spełniona jest ona
wówczas, gdy rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co
było przedmiotem sprawy, gdy zaniechano zbadania materialnej podstawy żądania
albo merytorycznych zarzutów strony, bezpodstawnie przyjmując, że istnieje
przesłanka materialnoprawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie. Sytuacja
taka zachodzi w szczególności w razie oddalenia powództwa z uwagi na przyjęcie
braku legitymacji procesowej czynnej lub biernej, które sąd drugiej instancji uznaje
za błędne (por. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2012 r.,
IV CZ 156/12; z dnia 15 lutego 2013 r., I CZ 186/12, z dnia 12 września 2013 r.,
IV CZ 52/13, z dnia 7 listopada 2013 r., V CZ 52/13, z dnia z dnia 6 grudnia
2013 r., I CZ 90/13, z dnia 30 stycznia 2014 r., III CZ 69/13, z dnia 13 marca
2014 r., I CSK 274/13, z dnia 27 czerwca 2014 r., V CZ 41/14). W przedmiotowej
sprawie Sąd Najwyższy, uchylając uprzedni wyrok Sądu Apelacyjnego oddalający
apelację powódki przyjął, że powódce bezpodstawnie odmówiono legitymacji do
zaskarżenia uchwał pozwanej o odwołaniu Prezes Zarządu i powołaniu w jej
miejsce innej osoby oraz że zachodzi potrzeba ponownego merytorycznego
rozpoznania sprawy z uwzględnieniem stanowisk i zarzutów stron. Okoliczność,
że wcześniej Sąd pierwszej instancji równolegle ocenił powództwo jako
bezzasadne - przesądzając z góry, że sama materia zaskarżonych uchwał wyłącza
zagrożenie interesów powódki - nie stanowiła zatem wystarczającej przyczyny do
poddania tej przedwczesnej, a przez to nieprawidłowej, podstawy jego
rozstrzygnięcia kontroli w postępowaniu odwoławczym, będącym wynikiem
kasatoryjnego orzeczenia Sądu Najwyższego.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie, pozostawiając, zgodnie z art. 108 § 2 w zw. z art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c., orzeczenie o kosztach postępowania zażaleniowego sądowi,
który wyda orzeczenie kończące postępowanie w sprawie.
POSTANOWIENIE
Dnia 28 stycznia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa P. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
w O.
przeciwko H. Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ś.
o stwierdzenie nieważności uchwał,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 28 stycznia 2015 r.,
zażalenia strony pozwanej
na wyrok Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 27 czerwca 2014 r.,
oddala zażalenie i pozostawia rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego Sądowi, który wyda orzeczenie
kończące postępowanie w sprawie.
2
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 27 czerwca 2014 r. uchylił wyrok Sądu
Okręgowego z dnia 6 lutego 2012 r. i przekazał sprawę temu Sądowi do
ponownego rozpoznania.
Zażalenie na powyższe orzeczenie wniosła pozwana „H.” spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością zarzucając, że Sąd drugiej instancji był
obowiązany na podstawie zgromadzonego materiału, bez uzupełnienia
postępowania dowodowego, oddalić apelację powódki wprost jako bezzasadną, a
gdyby uznał, że mimo wszystko istnieje potrzeba „dosłuchania świadków, w tym
takiego o którego nikt nie wnioskował, to powinien to sam uczynić w ramach
postępowania apelacyjnego”. Skarżąca zakwestionowała ponadto stanowisko
Sądu, że spełniona została przesłanka nierozpoznania istoty sprawy, gdyż co
prawda Sąd Okręgowy przyjął brak legitymacji czynnej, jednak równolegle zajął
stanowisko co do bezzasadności żądań pozwu.
Sąd Najwyższy zważył:
Zażalenie z art. 3941
§ 11
k.p.c. jest szczególnym rodzajem środka
zaskarżenia. Kognicja Sądu Najwyższego obejmuje jedynie ocenę, czy sąd drugiej
instancji prawidłowo zakwalifikował określoną sytuację procesową jako
odpowiadającą ustawowej podstawie orzeczenia kasatoryjnego (por. m.in.
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2014 r., IV CZ 54/14 oraz
z dnia 26 września 2014 r., IV CZ 49/14 – nie publ.). Nie może ona wkraczać
w merytoryczne kompetencje sądu rozpoznającego apelację, gdyż przedmiotowe
zażalenie nie jest środkiem prawnym służącym kontroli materialnoprawnej
podstawy jego orzeczenia, która jest zastrzeżona wyłącznie do postępowania
kasacyjnego. Nie podlegają również kontroli w tym postępowaniu wskazania co
dalszego postępowania, w tym dowodowego, wyrażone w uzasadnieniu wyroku
sądu odwoławczego i stanowiące jego niezbędną część (art. 386 § 6 k.p.c.). Już
tylko z tej przyczyny większość zarzutów zażalenia, jako bezprzedmiotowych,
podlega pominięciu.
3
Odnośnie do przesłanki nierozpoznania istoty sprawy wskazać należy,
że zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego spełniona jest ona
wówczas, gdy rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co
było przedmiotem sprawy, gdy zaniechano zbadania materialnej podstawy żądania
albo merytorycznych zarzutów strony, bezpodstawnie przyjmując, że istnieje
przesłanka materialnoprawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie. Sytuacja
taka zachodzi w szczególności w razie oddalenia powództwa z uwagi na przyjęcie
braku legitymacji procesowej czynnej lub biernej, które sąd drugiej instancji uznaje
za błędne (por. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2012 r.,
IV CZ 156/12; z dnia 15 lutego 2013 r., I CZ 186/12, z dnia 12 września 2013 r.,
IV CZ 52/13, z dnia 7 listopada 2013 r., V CZ 52/13, z dnia z dnia 6 grudnia
2013 r., I CZ 90/13, z dnia 30 stycznia 2014 r., III CZ 69/13, z dnia 13 marca
2014 r., I CSK 274/13, z dnia 27 czerwca 2014 r., V CZ 41/14). W przedmiotowej
sprawie Sąd Najwyższy, uchylając uprzedni wyrok Sądu Apelacyjnego oddalający
apelację powódki przyjął, że powódce bezpodstawnie odmówiono legitymacji do
zaskarżenia uchwał pozwanej o odwołaniu Prezes Zarządu i powołaniu w jej
miejsce innej osoby oraz że zachodzi potrzeba ponownego merytorycznego
rozpoznania sprawy z uwzględnieniem stanowisk i zarzutów stron. Okoliczność,
że wcześniej Sąd pierwszej instancji równolegle ocenił powództwo jako
bezzasadne - przesądzając z góry, że sama materia zaskarżonych uchwał wyłącza
zagrożenie interesów powódki - nie stanowiła zatem wystarczającej przyczyny do
poddania tej przedwczesnej, a przez to nieprawidłowej, podstawy jego
rozstrzygnięcia kontroli w postępowaniu odwoławczym, będącym wynikiem
kasatoryjnego orzeczenia Sądu Najwyższego.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie, pozostawiając, zgodnie z art. 108 § 2 w zw. z art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c., orzeczenie o kosztach postępowania zażaleniowego sądowi,
który wyda orzeczenie kończące postępowanie w sprawie.