Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 790/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Leszek Filapek (spr.)

Sędziowie:

SSO Wojciech Opidowicz

SSR del. Piotr Łakomiak

Protokolant:

Katarzyna Pająk

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2016 r. w Bielsku-Białej

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko J. J.

o zapłatę

w przedmiocie skargi pozwanego o wznowienie postępowania w sprawie I Nc 2208/11 Sądu Rejonowego w Bielsku-Białej

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bielsku-Białej

z dnia 30 września 2015 r. sygn. akt I C 1041/15

1.  oddala apelację;

2.  przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bielsku-Białej na rzecz adw. S. W. kwotę 2 214 zł (dwa tysiące dwieście czternaście złotych) w tym podatek VAT tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt II Ca 790/15

UZASADNIENIE

Pozwany J. J. w skardze o wznowienie postępowania zakończonego wydaniem nakazu zapłaty w dniu 22.11.2011 r. w sprawie I Nc 2208/11 Sądu Rejonowego w Bielsku-Białej z powództwa (...) spółki z o.o. w W. przeciwko J. i M. J. (1) domagał się uchylenia powyższego nakazu zapłaty. Na uzasadnienie skargi wskazał, że w postępowaniu w sprawie I Nc 2208/11 nie był należycie reprezentowany i wskutek naruszenia przepisów prawa pozbawiony został możności działania albowiem wbrew postanowieniu Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 4.06.2012 r. o ustanowieniu dla pozwanego pełnomocnika z urzędu nie został wyznaczony dla pozwanego pełnomocnik z urzędu, sam zaś pozwany nie miał wiedzy o toczącym się postępowaniu i uprawomocnieniu się wydanego w tej sprawie nakazu zapłaty. Pozwany podkreślił, iż był przekonany iż ustanowiony z urzędu pełnomocnik radca prawny P. B. reprezentuje wyłącznie pozwaną M. J. (1). Wskazał, iż naruszenie prawa miało istotny wpływ na wynik postępowania z uwagi na podniesiony przez pozwaną M. J. zarzut potrącenia wierzytelności powoda z wierzytelnością pozwanej z tytułu nakładów na najęty lokal. Wskutek tego potrącenia wierzytelność powoda względem pozwanej wygasła, tym samym ustała odpowiedzialność pozwanego wobec powoda jako poręczyciela spłaty wierzytelności.

Powód wniósł o oddalenie skargi i zasądzenie od pozwanego na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania.

Sąd Rejonowy w Bielsku-Białej wyrokiem z dnia 30.09.2015 r. w sprawie I C 1041/15 oddalił skargę i orzekł o kosztach postępowania wywołanego wniesieniem skargi o wznowienie postępowania.

Sąd ten ustalił, że w dniu 22.11.2011 r. w sprawie I Nc 2208/11 tego Sądu z powództwa (...) spółki z o.o. w W. przeciwko pozwanym M. J. (1) i J. J. został wydany nakaz zapłaty nakazujący pozwanym solidarnie zapłatę na rzecz powoda kwoty 65 258,88 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5.10.2011 r. za zwrotem kosztów postępowania. W dalszym toku postępowania postanowieniem z 26.04.2012 r. (zmienionym postanowieniem Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z 4.06.2012 r.) ustanowiono dla pozwanych pełnomocnika z urzędu, które miała wyznaczyć Okręgowa Izba Radców Prawnych w K.. Odpis postanowienia o ustanowieniu pełnomocnika z urzędu doręczono pozwanemu w dniu 29.06.2012 r. Okręgowa Izba Radców Prawnych w K. wyznaczyła dla obu pozwanych pełnomocnika z urzędu w osobie r.pr. P. B., któremu też poleciła zawiadomić o tym listem poleconym pozwanych. W dalszym toku postępowania postanowieniem z 17.08.2012 r. sąd odrzucił zażalenie pozwanego na postanowienie z 19.03.2012 r. w przedmiocie odrzucenia zarzutów od nakazu zapłaty i odmowy sporządzenia uzasadnienia. Na to postanowienie pełnomocnik z urzędu pozwanego wniósł w dniu 31.08.2012 r. zażalenie, w wyniku czego zaskarżone postanowienie zostało zmienione przez uchylenia postanowieniem Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 29.10.2012 r. Następnie zarządzeniem z 21.11.2012 r. pełnomocnik z urzędu pozwanego został wezwany do uzupełnienia braków formalnych zażalenia na postanowienie o odrzuceniu zarzutów, braki te zostały uzupełnione pismem z 6.12.2012 r. Zażalenie pozwanego na postanowienie o odrzuceniu zarzutów zostało oddalone postanowieniem Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 21.01.2013 r., a zażalenie pozwanego na postanowienie o odmowie sporządzenia uzasadnienia – postanowieniem z 22.02.2013 r. Odpisy postanowień z 21.01.2013 r. i z 22.02.2013 r. Sąd Okręgowy przesłał pozwanemu. W dniu 19.03.2013 r. stwierdzono prawomocność nakazu zapłaty z 22.11.2011 r. w stosunku do pozwanego J. J..

Wskazał sąd, że postępowanie dowodowe ograniczył do ustalenia okoliczności stanowiących podstawę skargi. Skoro jako podstawę skargi pozwany wskazał brak poinformowania go o ustanowieniu pełnomocnika z urzędu, co skutkowało brakiem należytej reprezentacji w postępowaniu i brakiem świadomości o toczącym się postępowaniu i w konsekwencji pozbawieniem możności działania w postępowaniu sąd ustalał czy pozwany został poinformowany o ustanowieniu pełnomocnika z urzędu w sprawie I Nc 2208/11 i dalszy tok postępowania w tej sprawie aż do jej zakończenia. Powyższe ustalenia prowadzą do wniosku, że wskazana w skardze podstawa wznowienia nie zachodzi, toteż zbędne jest prowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność skuteczności dokonanego potrącenia przez pozwaną swej wierzytelności z wierzytelnością powoda oraz wartości wierzytelności pozwanej. Podkreślił sąd, iż pozwany jako podstawę wznowienia wskazał przepis art. 401 pkt 2 kpc, jako że podnosił, iż doszło do nieważności postępowania w sprawie I Nc 2208/11 wskutek pozbawienia go możności działania w sprawie. Tymczasem wyniki postępowania dowodowego wskazują, że do pozbawienia pozwanego możności działania w sprawie tej nie doszło. Dla pozwanego został ustanowiony pełnomocnik z urzędu, który podejmował w jego imieniu czynności procesowe w tym uzupełnił braki formalne zażalenia, wniósł też zażalenie na niekorzystne dla pozwanego postanowienie. Pozwany został poinformowany o ustanowieniu dla niego pełnomocnika z urzędu, gdyż doręczono mu odpis postanowienia w tym przedmiocie. Zgodnie z prawem osobę pełnomocnika z urzędu wyznacza organ samorządu zawodowego adwokatów lub radców prawnych, w tym wypadku OIRP w K.. Żaden przepis prawa nie obliguje sądu do informowania strony o osobie ustanowionego pełnomocnika, to OIRP wyznaczając pełnomocnika pozwanego w osobie r.pr. P. B. poleciła mu poinformować o tym pozwanego listem poleconym. Obojętne dla zasadności skargi jest ustalenie czy ustanowiony pełnomocnik z urzędu poinformował pozwanego o wyznaczeniu go jego pełnomocnikiem. Do nieważności postępowania z powodu pozbawienia strony możności działania dochodzi tylko w sytuacji, gdy z powodu naruszenia przepisów proceduralnych przez sąd lub stronę przeciwną doszło do niemożności działania strony w postępowaniu. Taka sytuacja w sprawie I Nc 2208/11 nie miała miejsca, można ewentualnie mówić o naruszeniu obowiązków procesowych przez pełnomocnika pozwanego, co jednak nie prowadzi do nieważności postępowania uzasadniającej jego wznowienie. Nie potwierdziły się też twierdzenia pozwanego, iż nie wiedział o fakcie ustanowienia dla niego pełnomocnika z urzędu, dowody wskazują, iż postanowienie w tym przedmiocie zostało mu doręczone. Także w dalszym toku postępowania ustanowiony pełnomocnik działał w imieniu pozwanego, toteż pozwany był należycie reprezentowany w sprawie. W tej sytuacji Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, iż wskazana w skardze podstawa wznowienia nie zachodzi, co rodzi konieczność oddalenia skargi.

O kosztach postępowania orzekł sąd po myśli art. 98 § 1 i 3 kpc i art. 99 kpc oraz art. 29 Prawa o adwokaturze oraz art. 22 3 ustawy o radcach prawnych.

W apelacji od powyższego wyroku pozwany J. J. domagał się zmiany zaskarżonego wyroku i uwzględnienia skargi o wznowienie postępowania poprzez oddalenie powództwa w postępowaniu objętym skargą i zasądzenie od powoda na rzecz pełnomocnika pozwanego kosztów procesu, za przyznaniem zwrotu kosztów postępowania skargowego w postępowaniu apelacyjnym. Nadto wniósł na podstawie art. 380 kpc o zbadanie zasadności postanowień Sądu I instancji oddalających wnioski dowodowe pozwanego.

Zarzucił on Sądowi Rejonowemu:

1.naruszenie przepisów prawa procesowego, a to art. 401 pkt 2 kpc poprzez bezpodstawne przyjęcie, że w sprawie nie zachodzą ustawowe przesłanki mogące stanowić podstawę wznowienia postępowania z powodu nieważności postępowania;

2. naruszenie przepisów prawa procesowego, a to art. 220 kpc poprzez ograniczenie postępowania dowodowego do ustalenia okoliczności poinformowania pozwanego o ustanowieniu dla niego pełnomocnika z urzędu w sprawie I Nc 2208/11, co skutkowało nie wyjaśnieniem okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wskazanych w skardze o wznowienie postępowania;

3. naruszenie przepisów prawa procesowego, a to art. 217 kpc, art. 227 kpc i art. 299 kpc poprzez bezpodstawne oddalenie wniosku pozwanego o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron;

4. naruszenie przepisów prawa procesowego, a to art. 217 kpc, art. 227 kpc i art. 245 kpc poprzez bezpodstawne oddalenie wniosku pozwanego o dopuszczenie dowodu z dokumentu – faktury VAT nr (...);

5. naruszenie przepisów prawa procesowego, a to art. 217 kpc, art. 227 kpc poprzez bezpodstawne oddalenie wniosku pozwanego o dopuszczenie dowodu z przesłuchania w charakterze świadka M. J. (1);

6. naruszenie przepisów prawa procesowego, a to art. 217 kpc, art. 227 kpc i art. 278 kpc poprzez bezpodstawne oddalenie wniosku pozwanego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego – rzeczoznawcy majątkowego;

7. mający wpływ na treść zaskarżonego postanowienia błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę poprzez uznanie, że pozwany nie został pozbawiony możliwości działania i był należycie reprezentowany;

8. naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 498 kc i art. 499 kc poprzez ich niezastosowanie w niniejszej sprawie,

9. naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 676 kc poprzez jego niezastosowanie w niniejszej sprawie.

Uzasadniając zarzuty pozwany wskazał, iż wbrew poglądowi sądu I instancji w postępowaniu w sprawie I Nc 2208/11 został pozbawiony możliwości działania, toteż doszło do nieważności tego postępowania, co uzasadnia jego wznowienie. Wbrew ustaleniom sądu nie uzyskał on wiedzy o ustanowieniu dla niego pełnomocnika z urzędu, ani z sądu ani z OIRP w K. ani wreszcie od ustanowionego pełnomocnika w osobie r.pr. P. B.. Nie miał zatem wiedzy o tym, iż ten radca prawny pełni funkcję jego pełnomocnika z urzędu w sprawie I Nc 2208/11. Tym samym pozwany nie miał wiedzy i świadomości, że w jego sprawie zapadł w tym postępowaniu prawomocny wyrok. Ustanowiony dla niego pełnomocnik z urzędu nigdy się z pozwanym nie skontaktował, nie konsultował z nim taktyki procesowej, nie informował o stanie sprawy, nie informował o wnoszonych w jego imieniu pismach, ani nie dostarczył pozwanemu kopii tych pism. Ustanowiony przez sąd pełnomocnik pozwanego działał bez wiedzy pozwanego, a przez to sam pozwany nie miał możliwości działania w postępowaniu. Nie można też uznać, że pełnomocnik pozwanego należycie reprezentował pozwanego, a więc, że pozwany był „należycie reprezentowany” w rozumieniu art. 401 pkt 2 kpc. Wadliwie też sąd ograniczył postępowanie dowodowe do okoliczności związanych z kwestią zawiadomienia pozwanego o ustanowieniu dla niego w sprawie I Nc 2208/11 pełnomocnika z urzędu, przez co nie wyjaśnił wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przedłożył zasadę szybkości postępowania nad zasadę rzetelnego rozpoznania i wszechstronnego rozpoznania sprawy. W istocie nie rozpoznał sąd zarzutów pozwanego i wniosków dowodowych zmierzających do wyeliminowania z obrotu prawnego wadliwego orzeczenia, nie wyjaśnił zatem wszystkich istotnych okoliczności faktycznych. Oddalił zatem wnioski dowodowe pozwanego zmierzające do wykazania, że doszło do skutecznego potrącenia wierzytelności pozwanej M. J. (1) z wierzytelnością powoda, rozmiaru tej wierzytelności. Pozwana najmowała od powoda lokal użytkowy, poniosła nakłady na najmowany lokal, których nie miała możliwości odebrać po rozwiązaniu umowy najmu. W tym stanie rzeczy złożyła powodowi oświadczenie o potrąceniu wierzytelności z tytułu zwrotu nakładów z wierzytelnością powoda z tytułu czynszu najmu. W rezultacie doszło do wzajemnego wygaśnięcia wierzytelności. Oferowane dowody miały wykazać, że w tej sytuacji roszczenie powoda poddane pod osąd w sprawie I Nc 2208/11 nie istnieje, a orzeczenie w tej sprawie jest wadliwe. Pozwany jako poręczyciel zobowiązania czynszowego pozwanej M. J. odpowiadał za jej zobowiązanie, a pozbawiony możności działania w sprawie I Nc 2208/11 nie mógł skorzystać z tych dowodów w tamtym postępowaniu. Konsekwencją tych wad procesowych było naruszenie prawa materialnego, a to przepisów art. 498 i 499 kc, w wyniku nieuwzględnienia okoliczności dokonania wspomnianego potrącenia wierzytelności, w wyniku którego wygasła wierzytelność powoda. Zdaniem pozwanego w sprawie ma też zastosowanie art. 676 kc, który to przepis zezwala wynajmującemu na zatrzymanie ulepszeń dokonanych na przedmiot najmu za zapłatą najemcy sumy odpowiadającej wartości nakładów i ulepszeń poczynionych przez najemcę, a gdy wynajmujący zatrzyma nakłady i ulepszenia, jest on zobowiązany do zwrotu wartości tych ulepszeń najemcy. Przez niezastosowanie tego przepisu wydano wadliwe orzeczenie, które pozwany kwestionuje.

Rozpoznając apelację pozwanego Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności odnieść należy się do zarzutu naruszenia art. 220 kpc w powiązaniu z zarzutami dotyczącymi oddalenia wniosków dowodowych pozwanego. Przepis ten jest przepisem mającym ułatwić sądowi merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy. Sąd może ograniczyć rozprawę do poszczególnych zarzutów lub zagadnień wstępnych. Ograniczenie zależy od uznania sądu, który w okolicznościach konkretnej sprawy rozważa, czy względy celowości i ekonomii procesowej przemawiają za takim ograniczeniem. Dla oceny czy trafnie ograniczył sąd rozprawę do kwestii związanych z podstawą faktyczną skargi o wznowienie postępowania i oddalił wnioski dowodowe pozwanego istotne znaczenie ma zakres rozpoznania skargi o wznowienie postępowania, o czym mówi art. 412 § 1 kpc. Zgodnie z tym przepisem sąd rozpoznaje sprawę na nowo w granicach, jakie zakreśla podstawa wznowienia. Sąd Okręgowy zgadza się z tym nurtem orzecznictwa, które wskazuje, że przepis ten ogranicza badanie skargi o wznowienie postępowania. Z przepisu tego zatem wynika zasada, że sąd jest związany wskazaną podstawą wznowienia i ma zakaz brania pod uwagę innych podstaw wznowienia niż przytoczone przez stronę w skardze i uwzględnione przy wznowieniu. Sąd orzekający ogranicza zatem w postępowaniu wznowionym rozpoznanie sprawy do rozstrzygnięcia, czy wskazana przez stronę w skardze podstawa wznowienia rzeczywiście zaistniała i ewentualnie jaki miała wpływ na treść wydanego rozstrzygnięcia. Sąd zatem nie rozpoznaje sprawy po raz kolejny w pełnym zakresie, tak jak czyni to sąd I czy II instancji, którego dotyczy wada powołana jako podstawa wznowienia. Skarżący wskazując natomiast podstawę wznowienia ukierunkowuje czynności sądu na ustalenie, czy podana w skardze podstawa wznowienia zaistniała oraz – w przypadkach wskazanych w art. 403 i 404 kpc – miała wpływ na treść rozstrzygnięcia (vide: m.in. wyroki SZ: z 30.06.2011 – III CSK 311/10 i z 19.01.2012 – I PK 82/11 oraz post. SN z 23.11.2011 – III UZ 25/11 – niepubl.). Trafnie zatem i bez naruszenia art. 220 kpc ograniczył Sąd Rejonowy postępowanie dowodowe do ustalenia tych okoliczności faktycznych, które stanowiły podstawę faktyczną skargi o wznowienie postępowania. Dopiero wówczas, gdyby postępowanie dowodowe wykazało istnienie okoliczności faktycznych wskazanych w skardze, a prowadzących do oceny, że w sprawie I Nc 2208/11 doszło do nieważności postępowania wskutek pozbawienia pozwanego możności obrony swych praw, dopiero wówczas zaistniałaby potrzeba całościowego przeprowadzenia postępowania dowodowego na okoliczności dotyczące podstawy faktycznej powództwa w tamtej sprawie i okoliczności przytoczonych przez pozwanych jako podstawę obrony. Te rozważania zatem prowadza do wniosku, że dla oceny czy zaistniała podstawa wznowienia wskazana w skardze zweryfikować należy poglądy sądu meriti odnośnie przyczyn nieważności postępowania z powodu pozbawienia strony możności obrony swych praw oraz ocenę sądu, iż przyczyny nieważności nie zaistniały.

W pierwszej z tych kwestii w całości należy podzielić wywody Sądu Rejonowego odnośnie przyczyn uznania nieważności postępowania, których zresztą apelacja nie kwestionuje. W tej sytuacji krótko już zaznaczyć należy, że do nieważności postępowania, o której mowa w art. 379 pkt 5 kpc czy art. 401 pkt 2 kpc dochodzi, jeśli z powodu naruszenia przepisów postępowania dochodzi do sytuacji, w której strona pozbawiona zostaje możności uczestniczenia w postępowaniu lub w istotnej jego części i podejmowania czynności procesowych w postępowaniu, a pozbawienie możności działania w postępowaniu nie ustało w dalszym toku postępowania. Chodzi tu przy tym wyłącznie o naruszenie przepisów postępowania przez sąd czy to samoistnie czy też wskutek działania strony przeciwnej. Nie dochodzi do pozbawienia możności działania wskutek naruszenia przepisów postępowania przez samą stronę, którą takie pozbawienie możności działania dotknęło. Jako podstawę twierdzeń o pozbawieniu go możności działania pozwany wskazał nieudzielenie mu informacji o przyznaniu mu i wyznaczeniu osoby pełnomocnika z urzędu, przez co nie miał świadomości o fakcie reprezentowania go w procesie przez pełnomocnika, co przy jednoczesnym niezawiadamianiu go przez sąd o czynnościach podjętych w toku postępowania i wydanych orzeczeniach rzeczywiście pozbawiło go nie tylko świadomości wydania orzeczeń w sprawie, prawomocnym zakończeniu postępowania ale także uniemożliwiło osobiste podjęcie działań procesowych. Na wykazanie tych okoliczności pozwany zaoferował dowód z przesłuchania stron i zeznań św. M. J.. Tymczasem wszystkie istotne okoliczności dotyczące podstawy faktycznej skargi sąd ustalił w oparciu o dokumentację akt sprawy I Nc 2208/11. Z ustaleń tych wynika, że dla pozwanego na etapie wniesienia zażalenia na postanowienie sądu I instancji o odrzuceniu zarzutów od wydanego nakazu zapłaty ustanowiono pełnomocnika z urzędu w osobie radcy prawnego, którego osobę miał wskazać samorząd radcowski. Odpis tego postanowienia został pozwanemu doręczony. Nie ma zatem podstaw do uznania, iż pozwany nie wiedział o fakcie ustanowienia dla niego pełnomocnika z urzędu. Dalej z ustaleń dokonanych na podstawie dokumentów z akt sprawy I Nc 2208/11 wynika, iż OIRP w K. wyznaczyła dla pozwanego pełnomocnika w osobie r.pr. P. B. polecając mu m.in. zawiadomienie pozwanego o wyznaczeniu go jego pełnomocnikiem z urzędu. Jak ustalił sąd pełnomocnik ten podjął działanie w procesie i uczestniczył w dalszym toku postępowania aż do jego prawomocnego zakończenia. Ustaleń tych apelacja nie kwestionuje. Skarżący powoływał się na okoliczność, iż ustanowiony pełnomocnik nie poinformował go o wyznaczeniu go reprezentantem pozwanego, nie konsultował z nim czynności procesowych, które należy podjąć ani też nie informował o czynnościach procesowych podejmowanych w sprawie ani na jakim etapie sprawa się znajduje. Okoliczności te miały wykazać wnioskowane osobowe źródła dowodowe. Tymczasem sąd przyjmuje za prawdziwe twierdzenia pozwanego w tym zakresie, trzeba wskazać, że powód im nie przeczył, co umożliwiało zastosowanie art. 230 kpc. Zbędne było zatem dowodzenie tych okoliczności. Zarzut zatem wadliwego oddalenia wniosków dowodowych z osobowych źródeł dowodowych nie jest zasadny. Celowość dopuszczenia dalszych dowodów z dokumentów i opinii biegłego zaistniałaby jeśli istniałaby podstawa do oceny, ze zachodzi wskazana w skardze podstawa wznowienia, wówczas to sąd musiałby przeprowadzić na nowo postępowanie dowodowe co do meritum żądania pozwu i zarzutów pozwanych. Tymczasem trafnie ocenił sąd I instancji, iż wskazane przez pozwanego okoliczności nie prowadzą do wniosku o pozbawieniu go możności działania w sprawie I Nc 2208/11 i nienależytej reprezentacji w postępowaniu. Trzeba w ślad za sądem meriti podkreślić, iż ustanowiony dla pozwanego pełnomocnik z urzędu podjął działania w postępowaniu adekwatne do stanu sprawy i uczestniczył aż do jego prawomocnego zakończenia oddaleniem zażalenia na postanowienie o odrzuceniu zarzutów od nakazu zapłaty. Sam fakt podjęcia działania przez ustanowionego pełnomocnika jest wystarczający do uznania, iż pozwany nie był pozbawiony możności działania w tym postępowaniu. Dla oceny czy doszło do nieważności postępowania z tego powodu obojętne są wzajemne relacje między stroną a jego pełnomocnikiem, w szczególności okoliczność, że ustanowiony pełnomocnik nie wykonał zobowiązania o poinformowaniu pozwanego o wyznaczeniu go pełnomocnikiem, nie informował pozwanego o podejmowanych czynnościach procesowych ani o stanie sprawy, nie konsultował taktyki procesowej z pozwanym itp. Nie świadczy to też o nienależytej reprezentacji pozwanego, który w takiej sytuacji rzeczywiście nie uczestniczył osobiście w postępowaniu. Podkreślenia wymaga, że nie może stanowić podstawy wznowienia określonej w art. 401 pkt 2 kpc nawet nienależyte wykonanie obowiązków przez ustanowionego z urzędu dla strony pełnomocnika (vide: post. SN: z 27.01.2012 – II PZ 41/11 i z 7.05.2014 – II CZ 6/14 – niepubl.). Ostatecznie zatem trafnie ocenił Sąd Rejonowy, iż nie zaistniała wskazana w skardze podstawa wznowienia postępowania określona w art. 401 pkt 2 kpc. W tej sytuacji zbędnym było prowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność dokonania nakładów przez pozwaną na przedmiot najmu, wartości tych nakładów i ulepszeń na przedmiot najmu czy wreszcie dokonania potrącenia przez pozwaną wierzytelności z tytułu dokonania nakładów i ulepszeń z wierzytelnością powoda objętą żądaniem pozwu. Nie jest trafny zarzut naruszenia prawa procesowego w wyniku oddalenia wniosku dowodowego o przeprowadzenie dowodów mających wykazać te okoliczności.

W konsekwencji powyższych rozważań nie jest trafny zarzut wadliwej oceny zaistnienia ustawowych podstaw wznowienia postępowania dokonanej przez sąd I instancji, Sąd Okręgowy podziela pogląd sądu I instancji, iż wskazana w skardze o wznowienie postępowania ustawowa podstawa wznowienia określona w art. 401 pkt 2 kpc nie zachodzi w sprawie. Trafnie zatem w ocenie sądu odwoławczego w tej sytuacji skarga została oddalona.

Powyższe rozważania prowadzą zatem także do wniosku, iż nietrafnie zarzuca skarżący sądowi I instancji naruszenie art. 498-499 kc i art. 676 kc. Jak wskazano wyżej dopiero jeśli postępowanie dowodowe pozwoliłoby na ustalenie okoliczności faktycznych pozwalających na dokonanie oceny, iż w sprawie I Nc 2208/11 doszło do nieważności postępowania, a wskazana w skardze o wznowienie postępowania podstawa wznowienia ziściła się istniałaby możliwość i potrzeba prowadzenia postępowania dowodowego „na nowo” odnośnie okoliczności uzasadniających podstawę faktyczną powództwa w tej sprawie i zasadności zarzutów pozwanych. Skoro jednak wyniki postępowania dowodowego wskazały, że podstawa ta w rzeczywistości nie istnieje brak podstaw do gromadzenia dowodów na te okoliczności i w konsekwencji ponownego procedowania co do zasadności wytoczonego powództwa, tak więc i oceny skuteczności podniesionych zarzutów przez pryzmat wskazanych wyżej przepisów prawa. Brak ustawowej podstawy wznowienia zawsze bowiem prowadzi do oddalenia (względnie odrzucenia jeśli już z treści samej skargi wynika, że podstawa taka nie zachodzi) skargi niezależnie od trafności wydanego w sprawie, której skarga dotyczy rozstrzygnięcia.

Kierując się powyższymi wywodami Sąd Okręgowy – po myśli art. 385 kpc – orzekł jak w sentencji.

O rozliczeniu kosztów postępowania odwoławczego między stronami nie orzeczono z braku konieczności ich likwidacji, natomiast o pozostałych kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono po myśli art. 29 Prawa o adwokaturze, określając wysokość tych kosztów na podstawie § 2 ust. 2 i 3, § 6 i § 13 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Sędzia: Przewodniczący: Sędzia:

s. ref. I instancji: SSR P. Gregorczuk