Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 maja 2015r.

Sąd Rejonowy w Giżycku IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Bożena Makowczenko

Ławnicy G. P. (1), J. P.

Protokolant st. sekr. sądowy Justyna Kurzynowska-Lubecka

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2015r. w Giżycku

na rozprawie

sprawy z powództwa G. P. (2)

przeciwko Urzędowi Gminy G.

o przywrócenie do pracy

Powództwo oddala.

Sygn. akt IV P 132/14

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 19 grudnia 2014r. powódka G. P. (2) wnosiła o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne a w przypadku nie uwzględnienia żądania przywrócenia do pracy domagała się zasądzenia odszkodowania na podstawie art.45§2kp w wysokości wynagrodzenia przysługującego za okres wypowiedzenia tj. kwoty 7200 zł.

Nadto, wnosiła powódka o nałożenie, zgodnie z art.477 ² §2kpc, na stronę pozwaną w wyroku obowiązku dalszego zatrudniania powódki do czasu prawomocnego rozpoznania sprawy oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powódka wskazała, iż łączy ją ze stroną pozwaną umowa o pracę zawarta w dniu 30 marca 2007r. Na jej podstawie powódka zatrudniona jest na stanowisku podinspektora do spraw obywatelskich w Referacie Spraw (...) i Organizacyjnych z wynagrodzeniem 2400 zł miesięcznie.

W dniu 12 grudnia 2014r. otrzymała powódka od pozwanego wypowiedzenie umowy o pracę. W uzasadnieniu wypowiedzenia pozwany wskazał, iż jego podstawą jest przyczyna nie dotycząca pracownika tj. likwidacja stanowiska pracy w Referacie Spraw (...) i Organizacyjnych. W dalszej części pisma podano, że do zwolnienia wybrano powódkę jako osobę krócej zatrudnioną i z mniejszym zakresem obowiązków i doświadczeniem.

Zdaniem powódki taki sposób rozwiązania umowy o pracę jest nieprawidłowy gdyż narusza art.30§4kp, który nakazuje w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony wskazać przyczynę uzasadniającą takie wypowiedzenie. Zgodnie z utrwaloną linią doktryny i orzecznictwa przyczyna ta musi być konkretna, poparta rzeczowymi argumentami oraz okolicznościami, które taki wniosek uzasadniają. Dopiero skonkretyzowanie przyczyny umożliwia bowiem pracownikowi ustosunkowanie się do niej, daje sposobność jej sprawdzenia i oceny przez Sąd w procesie kontroli sądowej. W ocenie powódki, podana przez pozwanego przyczyna „likwidacja jednego stanowiska pracy” jest w sposób oczywisty nazbyt ogólnikowa a przez to wadliwa.

Pracodawca nie wskazał nadto dlaczego likwidacji uległo jedno ze stanowisk w Referacie Spraw (...) i Organizacyjnych i nie uzasadnił dlaczego w toku wyboru nie uwzględniono pozostałych komórek organizacyjnych urzędu ani dlaczego – przy stosowaniu kryteriów doboru pracowników do zwolnienia - nie uwzględniono wszystkich pracowników pozwanego pracodawcy.

Jest to istotne o tyle, iż w przypadku zamiaru przeprowadzenia zwolnień na podstawie ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracownika w podmiotach posiadających wielokomórkową organizację, konieczne jest przeprowadzenie wyboru spośród wszystkich pracowników danego pracodawcy, nie zaś dokonywanie oceny zasadności wypowiedzenia wyłącznie pracowników wybranej jednostki.

Niezależnie od powyższego powódka zarzuciła, iż podane przyczyny są nierzeczywiste a zastosowane zasady doboru pracownika do zwolnienia oparte są na nieprawdziwych okolicznościach faktycznych.

Po pierwsze, powódka wskazała, iż powołana likwidacja stanowiska pracy nie ma charakteru faktycznego, jest pozorna i służy wyłącznie za pretekst do rozwiązania stosunku pracy z powódką. W sytuacji, w której stanowisko pracy jest elementem struktury organizacyjnej zakładu pracy, to jego rzeczywista likwidacja musi oznaczać prawnie skuteczną zmianę tej struktury. We wskazanym natomiast oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę pracodawca wskazał, że zlikwidował jedno stanowisko pracy w referacie, w którym prace wykonuje powódka, jednak likwidacja ta nie wynika ze struktury organizacyjnej urzędu bowiem w dacie doręczenia wypowiedzenia nie została ona w żaden sposób zmieniona.

Nadto, potwierdzeniem fikcyjności podanej przyczyny jest fakt, że powódka w dniu doręczenia jej owego wypowiedzenia, złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin organizowany przez (...) Urząd Wojewódzki co było niezbędnym warunkiem do wykonywania nowych zadań z zakresu ewidencji ludności i spraw meldunkowych w 2015r. Na egzaminy powódka została skierowana przez pracodawcę a więc jego rzeczywistą intencją było przygotowanie pracowników do wykonywania nowych, zwiększonych zadań referatu do spraw obywatelskich, a nie likwidacja istotnego stanowiska pracy które za wykonywanie tych zadań odpowiada. W związku z tym uznać należy, wywodzi dalej powódka, iż przedmiotowa likwidacja stanowiska pracy nie jest autentyczna przez co nie może być uznana za obiektywną i samodzielną przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę. Uzasadnia to roszczenie powódki o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach.

Powódka zakwestionowała także prawidłowość zastosowania podanych przez pracodawcę kryteriów doboru pracownika do zwolnienia. Co najmniej 3 pracowników zatrudnionych w tym samym referacie co powódka, legitymuje się krótszym stażem pracy. Nieprawdziwe też jest twierdzenie, że powódka posiada mniejszy zakres obowiązków. W referacie tym do zadań wyłącznie dwójki pracowników – w tym do powódki – należy wykonywanie pracy dotyczącej spraw obywatelskich tj. czynności związanych z ewidencją ludności oraz świadczenie wszystkich usług związanych z dokumentami tożsamości. Po nawiązaniu stosunku pracy w 2007r. powódce przydzielono całość spraw związanych z wydawaniem dowodów osobistych a następnie zobowiązano ją również do czynności z zakresu ewidencji ludności. Jednocześnie od chwili zatrudnienia powódki , zadania drugiego ze wspomnianych pracowników zostały ograniczone tylko do jednej sfery spraw obywatelskich tj. do prac związanych z ewidencją ludności. Zadania związane z dowodami osobistymi wykonuje on bowiem wyłącznie podczas nieobecności powódki.

Powyższy rozkład zakresu zadań potwierdza też wyposażenie stanowisk pracy wskazanych pracowników. Powódce powierzono do zadań służbowych dwa komputery z odrębnymi systemami – jeden do ewidencji ludności, drugi do czynności związanych z dowodami osobistymi. Natomiast drugi pracownik ma powierzony do użytkowania wyłącznie komputer do obsługi ewidencji ludności.

W tej sytuacji całkowicie nierealne jest twierdzenie pozwanego o mniejszym zakresie obowiązków powódki. Wręcz przeciwnie, powódka ma szerszy zakres obowiązków niż pozostali pracownicy zespołu albowiem jako jedyna ukończyła szkolenie „Karta Dużej Rodziny - nowe obowiązki gmin” i posiada upoważnienie organu gminy do prowadzenia spraw związanych z realizacją rządowego programu dla rodzin wielodzietnych.

Z powyższego wynika jednoznacznie, iż powódka nie jest pracownikiem posiadającym mniejsze doświadczenie. Posiada bowiem dłuższy w odniesieniu do pozostałych pracowników referatu staż pracy, jak i jako jedyny pracownik wskazanej komórki organizacyjnej wykonuje wszystkie możliwe czynności z zakresu spraw obywatelskich.

W odpowiedzi na pozew pozwany pracodawca – Urząd Gminy w G. – powództwa nie uznał i wniósł o jego oddalenie w całości.

W uzasadnieniu wskazał, że podana w wypowiedzeniu przyczyna jest konkretna i rzeczywista. Nastąpiła likwidacja jednego stanowiska urzędniczego w Referacie Spraw (...) i Organizacyjnych i nikt nie został zatrudniony w tym referacie na miejsce powódki. Konieczność likwidacji stanowiska wynikła nie tylko z nieracjonalności zatrudnienia w referacie , ale także z trudnej sytuacji finansowej pracodawcy. Po raz pierwszy w historii Urząd Gminy nie miał środków finansowych by uregulować w grudniu swoje zobowiązania finansowe dotyczące 2014r. zgodnie z ustawą o finansach publicznych i przeniósł ich płatność na rok następny. Nadto, Urząd Wojewódzki w O. zmniejszył kwotę dotacji na zadania wykonywane w tym wydziale. Sytuacja ta sprawia, że w urzędzie wdrożone zostały natychmiast działania mające doprowadzić do zmniejszenia kosztów jego funkcjonowania.

Pozwany wskazał nadto, iż powódka zatrudniona została w sytuacji gdy osobie, która należycie wykonywała przez wiele lat swoje obowiązki „odebrano” część czynności i powierzono je powódce. Powódka miała bardzo mały zakres obowiązków i przez dużą część dnia nie miała zajęcia. Dlatego wypowiedzenie jej umowy było w pełni uzasadnione. Niesłuszny jest zatem, zdaniem pozwanego, zarzut pozwu że podana przyczyna jest pozorna. Powódka miała świadomość nieprzydatności jej stanowiska w Urzędzie, czemu dawała wyraz w rozmowach z innymi pracownikami. Nadto, wbrew temu co twierdzi powódka, wypowiedzenie jej umowy nie wymagało zmiany Regulaminu Organizacyjnego.

Odnosząc się natomiast do twierdzenia powódki, że w dniu wypowiedzenia zdała egzamin z zakresu ewidencji ludności pozwany wyjaśnił, iż egzamin ten (internetowy) przeprowadzało MSWiA dla wszystkich pracowników zatrudnionych w określonym dniu w wydziałach związanych z ewidencją ludności. W tym samym dniu egzamin ten zdała M. J. (1) a zdawać go będzie jeszcze dwóch pracowników tego referatu.

Pozwany zaprzeczył jakoby przyznanie dwóch komputerów świadczy o wielości obowiązków. Powódka, jak każdy pracownik, wyposażona została w komputer przez pracodawcę. Drugi komputer, służący wydawaniu dowodów osobistych , jest własnością Ministerstwa i służy wyłącznie do transmisji wniosków o wydanie dowodu osobistego .

Pozwany podkreślił, iż powódka przyjęła część obowiązków od pracownika, zatrudnionego wiele lat, który dotychczas radził sobie z obowiązkami i obecnie po odejściu powódki bez problemu się z nich wywiązuje.

Pracownicy Referatu zatrudnieni na stanowiskach urzędniczych mają, w ocenie pozwanego, o wiele większe kwalifikacje , doświadczenie i zakres obowiązków niż powódka. I tak, D. G., pracownik będący kierownikiem referatu jest jednocześnie Sekretarzem Urzędu Gminy, ma wykształcenie wyższe. Zatrudniony jest w urzędzie od 1992r. Ustawa o pracownikach samorządowych przewiduje obowiązek zatrudnienia sekretarz urzędu. Ponadto, w związku z nie zatrudnieniem zastępcy Wójta, w grudniu 2014r. sekretarz przejął część jego obowiązków. W zastępstwie też prowadzi sprawy z zakresu ewidencji ludności i dowodów osobistych, sprawy związane z realizacją ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi i sprawy z zakresu działalności gospodarczej.

Drugi pracownik – K. J., wykształcenie wyższe, zatrudniona w 2010r. zajmuje się współpracą z organizacjami pożytku publicznego, organizuje konkursy , zawiera umowy, nadzoruje ich realizację, opracowuje projekty wniosków o unijne środki pomocowe i pomaga w ich rozliczaniu (ma odpowiednie przeszkolenia i certyfikaty w tym zakresie), prowadzi sprawy z zakresu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, prowadzi wszelkie sprawy z zakresu kontroli zarządczej w urzędzie i podległych jednostkach, pełni funkcję tłumacza języka angielskiego w kontaktach międzynarodowych, prowadzi wszelkie sprawy związane z ubezpieczeniami , z ustawą o opiece nad dziećmi w wieku 3 lat, sprawy związane ze współpracą samorządów.

Następnie J. M. – zatrudniony w 2007r., pracownik wykonujący część swoich obowiązków w referacie. Prowadzi sprawy związane z ewidencją działalności gospodarczej, z realizacją ustawy wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, sprawy dotyczące zbiorek publicznych, imprez masowych, współpracuje z zakładami opieki zdrowotnej, organami ścigania, organami wojskowymi, Urzędem Skarbowym, ZUS , KRUS, urzędami administracji państwowej, prowadzi sprawy związane z udzielaniem licencji na przewozy, wykonuje obowiązki gminy związane z ewidencją obiektów turystycznych n terenie gminy, rozwiązuje problemy informatyczne w urzędzie, pomaga w redagowaniu Biuletynu Informacji Publicznej. W zastępstwie prowadzi sprawy związane z ubezpieczeniami majątkowymi i informatycznymi. Poza tym, pracownik ten poza pracą w tym referacie zajmuje samodzielne stanowisko w do spraw obrony cywilnej ochrony ludności, prowadzi wszelkie sprawy związane z obronnością, obroną cywilną itp.

B. S. (1) – wykształcenie wyższe, zatrudniona w 2001r. Pracownik prowadzący sprawy kadrowe, sprawy zaopatrzenia materiałowego, jest pełnomocnikiem Wójta do spraw wyborów, jest członkiem Powiatowej rady Zatrudnienia z ramienia (...), zajmuje się realizacją i rozliczaniem prac społecznie użytecznych, prowadzi sprawy związane ze współpracą z jednostkami pomocniczymi (sołectwami), administruje ZFŚS, obsługuje pracę Rady Gminy.

M. J. (1) – zatrudniona w 1982r., prowadzi sprawy związane z ewidencją ludności w tym sprawy meldunkowe, sprawy związane z nadawaniem PESEL, współpracuje z Wojskową Komendą Uzupełnień, urzędami, zastępuje w razie potrzeby pracowników referatu w sprawach związanych z działalnością gospodarczą, w sprawach związanych z realizacją ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, prowadzi sprawy związane z wyborami , sprawy związane z rodzinami wielodzietnymi.

M. G. – wykształcenie wyższe informatyczne, zatrudniony w 2003r., prowadzi obsługę informatyczną urzędu i jednostek gminnych, w tym instalację i obsługę programów komputerowych, naprawy i konserwacje sprzętu, redaguje Biuletyn Informacji Publicznej, prowadzi stronę internetową gminy, przetwarza dane w ewidencji ludności i dowodach osobistych.

K. Z. – zatrudniona w 2010r., wykształcenie wyższe, zatrudniona w niepełnym wymiarze godzin jako pracownik o znacznym stopniu niepełnosprawności, , współpracuje w redagowaniu (...) i strony internetowej, obsługuje sesje rady gminy i komisje gminy, prowadzi dokumentację w referacie, a z uwagi na kwalifikacje z zakresu księgowości prowadzi w zastępstwie sprawy księgowe w referacie finansowo – księgowym. W zastępstwie prowadzi też sprawy związane ze współpraca z organizacjami pożytku publicznego.

Pozwany zaznaczył, iż wszyscy ci pracownicy mają dużo większe doświadczenie niż powódka . Powódka nigdy nie zastępowała żadnego innego pracownika , jedynie M. J. (1) a i wtedy wykonywała za nią jedynie nieznaczną część jej obowiązków. Ma więc powódka najmniejsze doświadczenie w pracy w urzędzie. Żaden z pracowników nie ma tak małego zakresu obowiązków jak powódka, tak małego doświadczenia w pracy w urzędzie.

Pozwany nadto zaprzeczył jakoby przydzielił jej szersze obowiązki polegające na realizacji programu dla rodzin wielodzietnych. Wyjaśnił, iż powódka została zgłoszona na szkolenie dotyczące tego programu, ale odmówiła w nim uczestnictwa i na szkolenie pojechała inna osoba.

W ocenie pozwanego, wybór innej osoby do zwolnienia naruszałby zasady współżycia społecznego. Powódka, jako jedyny pracownik referatu, prowadzi działalność gospodarczą i uzyskuje z niej dochody. Ma więc źródło utrzymania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 15 stycznia 2007r. strony zawarły umowę o pracę , na podstawie której powódka zatrudniona została w pozwanym urzędzie na stanowisku podinspektora w pełnym wymiarze czasu pracy w Referacie Spraw (...) i Organizacyjnych. Do zakresu obowiązków powódki należało w szczególności:

- przyjmowanie wniosków o wydawanie dokumentu tożsamości,

- opracowywanie przyjętych wniosków,

- dokonywanie wpisów w KOM-ach danych dotyczących dokumentów tożsamości,

- świadczenie usług z dokumentów tożsamości,

- przyjmowanie zgłoszeń o utracie dowodów osobistych i wydawanie stosownych zaświadczeń.

W czasie zaś nieobecności powódki zastępowała powódkę osoba wykonująca prace związane z ewidencją ludności – M. J. (1), którą to z kolei powódka zastępowała w czasie jej nieobecności.

/dowód: akta osobowe powódki – umowa, zakres czynności/

Początkowo umowa zawarta była na okres trzech miesięcy a od 1 kwietnia 2007r. na czas nieokreślony.

Do czasu zatrudnienia powódki wydawaniem dowodów osobistych zajmowała się M. J. (1), która zadania te łączyła z zadaniami z zakresu ewidencji ludności i czynności te wykonywała samodzielnie począwszy od zatrudnienia w referacie tj. od 1987r. Do zakresu czynności M. J. (1), po zatrudnieniu w referacie powódki, należało między innymi:

- prowadzenie kartotek stałych i przejściowych mieszkańców, pobytu czasowego obywateli polskich (KOM),

- prowadzenie ewidencji cudzoziemców , stałych mieszkańców gminy,

- przyjmowanie zgłoszeń meldunkowych,

- prowadzenie postępowania administracyjnego w sprawach ewidencji ludności , w tym przygotowywanie projektów decyzji administracyjnych w sprawach meldunkowych,

- wydawanie poświadczeń zamieszkania , informacji adresowych, wyciągów z rejestru mieszkańców,

- zawiadamianie (...) o dokonaniu zameldowań i wymeldowań z pobytu stałego i czasowego oraz dokonywanie wpisów w wojskowych dokumentach osobistych osobom podlegającym temu obowiązkowi,

- zawiadamianie urzędów gmin właściwych według miejsca pobytu stałego o dokonaniu zameldowania i wymeldowania z pobytu czasowego,

- niezwłoczne przesyłanie kart osobowych mieszkańców do nowych miejsc pobytu stałego,

- przesyłanie na nośniku elektronicznym wniosku o nadanie numeru PESEL noworodkom oraz występowanie do Departamentu Rejestrów Państwowych z wnioskiem o nadanie lub zmianę numeru PESEL,

- prowadzenie stałego rejestru wyborców, jego aktualizacja oraz sporządzanie sprawozdań,

- sporządzanie wykazów mieszkańców na potrzeby placówek oświatowych.

/dowód: zakres czynności – k. 40-41/

Ponadto, M. J. (1) upoważniona była do sporządzania aktów pełnomocnictwa do głosowania w wyborach do Sejmu i Senatu RP, do przetwarzania danych osobowych w rejestrach i systemach teleinformatycznych PESEL oraz dowodach osobistych w związku z wykonywaniem zadań w zakresie tych rejestrów i systemów, do podpisywania przygotowanych w formie pisemnej spisów wyborców w związku z wyborami do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw oraz wyborach wójta, do prowadzenia spraw związanych z realizacją rządowego programu dla rodzin wielodzietnych a szczególności do przyznawania Kart Dużej Rodziny.

/dowód: upoważnienia – k. 42- 46/

Oprócz powódki w referacie zatrudnionych było jeszcze 6 osób – M. J. (1), D. G. (który od 2008r. jest jednocześnie Sekretarzem Gminy i kierownikiem referatu), B. S. (1), M. G., J. M. i K. J..

Wójtem Gminy G. podówczas był A. S., partner życiowy powódki.

W wyborach samorządowych jakie odbyły się w listopadzie 2014r. wójtem Gminy G. wybrany został M. J. (2). Po zaprzysiężeniu na nowe stanowisko nowy włodarz gminy zapoznany został przez Skarbnika Gminy z sytuacją finansową gminy. Z informacji tej wynikało, że gmina jest zadłużona. Możliwości budżetowe gminy zostały ograniczone na skutek utrzymywania się tendencji osłabienia dynamiki dochodów budżetowych własnych w wyniku osłabienia koniunktury w gospodarce. Rosnące wydatki budżetowe nie rekompensują ani wpływy podatkowe ani subwencja ogólna. Nadchodzący zaś rok finansowy 2015 był rokiem, w którym dochody budżetowe miały ulec zmniejszeniu z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych. Planowane zmniejszenie wynosiło kwotę 792020 zł. Znaczącym obciążeniem finansowym budżetu na rok 2015 miały być przypadające do spłaty raty kapitału zaciągniętych kredytów oraz odsetki od nich. Na dzień 30 listopada 2014r. deficyt w wykonaniu planu budżetowego wynosił 209 245,14 zł. W związku z nie wykonaniem planu dochodów w 2014 roku konieczne było podjecie kroków zmierzających do zrównoważenia budżetu poprzez przesunięcie terminu spłaty zobowiązań na rok 2015.

/dowód; informacja o sytuacji finansowej gminy – k. 26-27, zeznanie św. M. B. – k. 225v- 226/

W związku z zaistniałą sytuacją nowy Wójt przeanalizował sytuację, zatrudnienie w urzędzie i zdecydował o podjęciu kroków zmierzających do poczynienia oszczędności. Wójt zaniechał powoływania swojego zastępcy, zobowiązał sekretarza gminy D. G. do tego, jak się wyraził, „by wyszedł z pomysłem” w zakresie zmian w strukturze zatrudnienia. Sekretarz w tej sytuacji uznał, że warto powrócić do sytuacji sprzed roku 2007, to znaczy do sytuacji gdy w referacie, którym on obecnie kieruje, sprawami ewidencji ludności i dowodów osobistych zajmowała się jedna osoba. Oznaczało to, że zdecydować należało o likwidacji jednego etatu w tym referacie. Tak też się stało, zdecydowano o zlikwidowaniu stanowiska zajmowanego dotąd przez powódkę.

Pismem z dnia 12 grudnia 2014r. pozwany wypowiedział powódce umowę o pracę jako przyczynę podając likwidację jednego stanowiska pracy w Referacie Spraw (...) i Organizacyjnych. Podano nadto, iż do zwolnienia wybrano powódkę jako osobę najkrócej zatrudnioną, z mniejszym zakresem obowiązków i mniejszym doświadczeniem.

/dowód: wypowiedzenie – k. 8, zeznanie św. D. G. – k. 141-142/

Przechodząc do analizy żądania powódki zważyć należy, co następuje;

Zważyć należy na wstępie, że niezmiernie istotną kwestią jest, iż to pracodawca decyduje w jaki sposób będzie zarządzał zakładem pracy, w jaki sposób ten zakład pracy ma funkcjonować, także jeśli chodzi o jego strukturę zatrudnienia. Ma zatem prawo doboru swoich pracowników. Jest to rzecz bezsporna, to bowiem pracodawca decyduje o tym jaką politykę kadrową prowadzi i jakie osoby zatrudnia oraz zwalnia. Decyduje też o tym jakie kierunki rozwoju przyjmie zakład pracy, z kim będzie współpracował, jakie akcenty położy i w jakiej sferze. Odnosi się to zarówno do zakładów pracy, których celem i sensem istnienia jest uzyskiwanie zysku finansowego, produkcja itp. ale też do tych zakładów pracy, które nie tworzą żadnego produktu w sensie gospodarczym a takim właśnie zakładem pracy jest pozwany Urząd Gminy w G.. Nie zmienia to jednak faktu, iż i w takim zakładzie pracy to pracodawca – mając na uwadze zadania stojące przed urzędem, potrzeby mieszkańców gminy itp. – decyduje o sposobie jego funkcjonowania, strukturze zatrudnienia.

To czy podjęte czynności i decyzje przyniosą zamierzony przez siebie efekt jest kwestia drugorzędną, mieści się to jednak w ryzyku jakie ponosi dany pracodawca i nie jest rzeczą Sądu analiza tego czy ocena.

Sąd Pracy nie może bowiem oceniać zasadności zmian organizacyjnych, strukturalnych czy redukcji zatrudnienia dokonywanych w ramach ustawy z dnia 13 marca 2003r. albowiem kwestia ta należy wyłącznie do danego pracodawcy. Przywołać tu można wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2009r. w sprawie I PK 11/09, w którym orzeczono w szczególności: Sąd nie może oceniać, czy decyzje lub działania pracodawcy dotyczące zarządzania zakładem pracy są racjonalne i czy wynikają logicznie z innych zdarzeń. ”.

Mając powyższe na uwadze Sąd oceniał prawidłowość dokonanego wypowiedzenia właśnie w kontekście prawdziwości wskazanej przyczyny i jej konkretności. Ocena ta pozwala na wysnucie wniosku, iż dokonane wobec powódki wypowiedzenie było uzasadnione.

Analiza dokonanego wobec powódki wypowiedzenia dotyczyła i uwzględniała dwie kwestie – spełnienie przez pracodawcę wymogów formalnych jakie dotyczą wypowiedzenia oraz merytoryczne uzasadnienie decyzji o zwolnieniu.

Aby ocena tak mogła być przez Sąd w procesie dokonana, w owym wypowiedzeniu pracodawca winien wskazać przyczynę, z powodu której zwalnia danego pracownika. Ta bowiem przyczyna lub przyczyny podlegają analizie i ocenie Sądu.

Wynikający z treści art. 45 KP wymóg zasadności wypowiedzenia chroni pracownika przed woluntaryzmem i arbitralnością pracodawcy.

Wskazanie skonkretyzowanej przyczyny wypowiedzenia jest ściśle związane z zakresem oceny jego zasadności, a ta powinna być dokonywana przez sąd w granicach przyczyn podanych pracownikowi przez pracodawcę (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1998 r., I PKN 434/98, OSNAPiUS 1999 nr 21, poz. 688 i z dnia 21 listopada 2000 r., I PKN 99/00, OSNAPiUS 2002 nr 12, poz. 287).

Wskazanie przez pozwanego, iż przyczyną wypowiedzenia wobec powódki umowy o pracę jest likwidacja jednego stanowiska pracy w Referacie Spraw (...) i organizacyjnych jest, w ocenie Sądu, wypełnieniem wymogu o jakim mowa w art.30§4kp, zgodnie z którym w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy należy wskazać przyczynę takiej decyzji. Określenie, iż jest nią likwidacja jednego stanowiska jest podaniem przyczyny jasnej i konkretnej. Określenie to poza tym, nie wymaga żadnych dodatkowych wyjaśnień, nie ma tu żadnych wątpliwości co do znaczenia tego określenia. Nie można zatem podzielić zarzutu strony powodowej jakoby takie określenie przyczyny wypowiedzenia jest nazbyt ogólnikowe a przez to wadliwe.

W ocenie Sądu w takim oświadczeniu woli pozwany nie miał obowiązku wskazywania żadnych dodatkowych argumentów i wyjaśnień. Nie musiał zatem wskazywać z jakiego powodu likwidacji uległo jedno stanowisko w tym referacie i dlaczego nie uwzględniono pozostałych komórek organizacyjnych urzędu ani dlaczego nie uwzględniono wszystkich pracowników pozwanego urzędu.

Wymóg zawarty bowiem w art.30§4kp dotyczy tylko tego aby w oświadczeniu woli podana była przyczyna zwolnienia danego pracownika. Wymóg ten nie dotyczy podania toku procesu decyzyjnego jaki pozwany pracodawca przeprowadzał

Przywołać tu można tezę wyroku SN z dnia 6 stycznia 2010 r. wydanego w sprawie

I PK 168/09, w którym orzeczono:

„Skonkretyzowanie przyczyny wypowiedzenia nie oznacza wyczerpującego powołania wszystkich faktów i zdarzeń, które stały się podstawą decyzji pracodawcy o rozwiązaniu stosunku pracy. Konkretność przyczyny nie polega na opisaniu jej w sposób szczegółowy.”

W uzasadnieniu wyroku SN podał, iż to przyczyna wypowiedzenia musi być konkretna, a nie jej opis. Wymaganie konkretności przyczyny może być spełnione przez wskazanie kategorii zdarzenia (np. zmiana organizacyjna). Między ogólnością sformułowania przyczyny i jej konkretnością nie ma sprzeczności. O potrzebie i stopniu skonkretyzowania opisu (wskazania) przyczyny decydują indywidualne okoliczności każdego przypadku. Dlatego spełnienie przewidzianego w art. 30 § 4 KP warunku "wskazania przyczyny" należy oceniać z uwzględnieniem tych okoliczności, między innymi stanowiska zajmowanego przez pracownika i związanego z nim dostępu do informacji. Tak samo sformułowana przyczyna w jednych stanach faktycznych może być zakwalifikowana jako wskazana wadliwie, w innych będzie ją można uznać za podaną prawidłowo.

Podzielając to stanowisko przyjąć należy, iż kwestionowane przez powódkę sformułowanie zawarte w wypowiedzeniu umowy jest, pod kątem wymogu z art.30§4kp, prawidłowe.

Poza tym, błędnym też zarzutem powódki jest zarzut jakoby przyczyna ta była przyczyną pozorną i nierzeczywistą.

Powódka zarzut ten opiera na fakcie, iż likwidowane rzekomo stanowisko jest elementem struktury organizacyjnej urzędu a zatem jego rzeczywista likwidacja musi oznaczać prawnie skuteczną zmianę tej struktury. Zdaniem strony powodowej likwidacja ta nie wynika ze zmiany struktury organizacyjnej urzędu gminy bowiem w dacie doręczenia wypowiedzenia nie została ona w żaden sposób zmieniona gdyż obowiązywał wówczas regulamin Organizacyjny Urzędu Gminy ustalony w zarządzeniu Wójta Gminy G. z dnia 14 grudnia 2012r.

W istocie, ze złożonego przez pełnomocnika pozwanego załącznika do Zarządzenia Wójta z dnia 14 grudnia 2012r. wynika, iż w Regulaminie Organizacyjnym, w jego treści funkcjonującej na dzień 12 grudnia 2014r., widnieją dane dotyczące struktury urzędu w zakresie samodzielnych stanowisk, referatów bez wyszczególnienia liczby zatrudnionych w nich osób.

/dowód: regulamin – k. 129/

Wbrew jednak zarzutom strony powodowej, nie oznacza to wadliwości czy fikcyjności podanej przyczyny w postaci likwidacji stanowiska. Jak wskazywał słusznie pełnomocnik strony pozwanej, fakt, iż nie wydane zostało nowe zarządzenie dotyczące regulaminu a i nie zostało zamieszczone stronie (...), nie oznacza, że likwidacja jednego stanowiska nie miała miejsca. Regulamin Organizacyjny jaki jest obecnie funkcjonujący nie wymienia liczby stanowisk w danym referacie. Poza tym, bezspornym między stronami pozostawało, że nie doszło do zatrudnienia nowego pracownika na miejsce powódki a jej obowiązki zostały przydzielone M. J. (1), pracownikowi, który zadaniami tymi zajmował się samodzielnie jeszcze długo przed zatrudnieniem powódki.

Zasadnym będzie w tym miejscu powołanie się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2014 r. wydany w sprawie I PK 271/13, którym orzekł, iż:

„1.Likwidacja stanowiska pracy w ramach rzeczywistych zmian organizacyjnych, polegających na zmniejszeniu zatrudnienia, uzasadnia wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę. Wypowiedzenie jest natomiast nieuzasadnione, jeżeli wskazywana przez pracodawcę przyczyna wypowiedzenia jest nieprawdziwa. Przykładem nieprawdziwej przyczyny jest pozorne zmniejszenie stanu zatrudnienia, gdy na miejsce zwalnianych pracowników zatrudnia się innych.

2. Kwestia, czy występuje potrzeba dokonania przez pracodawcę zmian organizacyjnych, w tym likwidacji stanowiska należy do autonomii zarządczej pracodawcy i nie podlega ocenie sądu. W szczególności zaś zmniejszenie stanu zatrudnienia w zakładzie pracy stanowi uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia, a organ rozpatrujący spory pracownicze nie jest powołany do badania zasadności i celowości zmniejszenia stanu zatrudnienia.

3. Rozdzielenie zadań związanych ze zlikwidowanym stanowiskiem pracy między pracowników pozostałych po rozwiązaniu stosunku pracy z pracownikiem zatrudnionym na tym stanowisku, nie daje podstaw do uznania niezasadności wypowiedzenia umowy o pracę temu pracownikowi (art. 45 § 1 k.p.). Pracodawca ma bowiem prawo do tego, aby np. w celu bardziej racjonalnego wykonywania zadań zakładu i racjonalizacji kosztów zmniejszyć liczbę pracowników przez likwidację stanowiska i dokonać innego rozdziału związanych z nim zadań.”

Podzielając argumentację SN stwierdzić należy, iż w pozwanym zakładzie pracy doszło rzeczywiście do przydzielenia M. J. (1) zadań, które dotychczas wykonywała powódka. Przesądza to o tym, iż o fikcyjności likwidacji stanowiska mowy być nie może. Takie zresztą działanie pozwanego, w ocenie Sądu, to znaczy powrót do sytuacji sprzed zatrudnienia powódki, znajduje pełne uzasadnienie jeśli chodzi o racjonalność działania pracodawcy zmierzającego do poczynienia oszczędności w kosztach ponoszonych przez urząd.

Potwierdzeniem celu pozwanego, a mianowicie celu polegającego na ograniczeniu zatrudnienia i zmniejszeniu kosztów funkcjonowania urzędu, są kolejne decyzje nowego wójta - rezygnacja z powoływania zastępcy wójta oraz podjęta przez Radę Gminy G. w dniu 26 lutego 2015r. uchwała nr v/26/2015 w sprawie rozwiązania (...) w Gminie G.. Doszło też do zmian w strukturze funkcjonowania urzędu poprzez połączenie dwóch referatów w jeden.

/dowód: uchwała – k. 219-220, pozwany M. J. – k. 251-251v/

Dodać w tym miejscu należy nadto, iż odmiennie niż twierdzi strona powodowa Sąd ocenił fakt, że w dniu wręczenia powódce wypowiedzenia, złożyła ona ze skutkiem pozytywnym egzamin organizowany przez (...) Urząd Wojewódzki z zakresu zadań ewidencji ludności i spraw meldunkowych w 2015r. Skierowanie na ten egzamin powódki przez poprzednie władze gminy nie niweczy tego, że po zmianie na stanowisku wójta ma on inny punkt widzenia i pogląd na temat potrzeb w zakresie liczby zatrudnianych pracowników.

Ponadto, zdaniem Sądu, nie można podzielić zarzutu powódki o tym, że pozwany w sposób nieprawidłowy zastosował podane kryteria doboru pracownika do zwolnienia. W ocenie bowiem Sądu pozwany wykazał, iż wybór powódki do zwolnienia wynikał z krótszego stażu pracy, mniejszego zakresu obowiązków i mniejszego doświadczenia.

Po pierwsze, zgodzić należy się ze stanowiskiem pozwanego, iż pracownicy referatu zatrudnieni na stanowiskach urzędniczych mają wiele większe kwalifikacje, doświadczenie i zakres obowiązków niż powódka.

I tak, D. G. - pracownik będący kierownikiem referatu jest jednocześnie Sekretarzem Urzędu Gminy, ma wykształcenie wyższe. Zatrudniony jest w urzędzie od 1992r. Ponadto, w związku z nie zatrudnieniem zastępcy Wójta, w grudniu 2014r. sekretarz przejął część jego obowiązków. W zastępstwie też prowadzi sprawy z zakresu ewidencji ludności i dowodów osobistych, sprawy związane z realizacją ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi i sprawy z zakresu działalności gospodarczej.

Drugi pracownik – K. J. , wykształcenie wyższe, zatrudniona w 2010r. zajmuje się współpracą z organizacjami pożytku publicznego, organizuje konkursy , zawiera umowy, nadzoruje ich realizację, opracowuje projekty wniosków o unijne środki pomocowe i pomaga w ich rozliczaniu (ma odpowiednie przeszkolenia i certyfikaty w tym zakresie), prowadzi sprawy z zakresu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, prowadzi wszelkie sprawy z zakresu kontroli zarządczej w urzędzie i podległych jednostkach, pełni funkcję tłumacza języka angielskiego w kontaktach międzynarodowych, prowadzi wszelkie sprawy związane z ubezpieczeniami , z ustawą o opiece nad dziećmi w wieku 3 lat, sprawy związane ze współpracą samorządów.

Następnie J. M. – zatrudniony w 2007r., pracownik wykonujący część swoich obowiązków w referacie. Prowadzi sprawy związane z ewidencją działalności gospodarczej, z realizacją ustawy wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, sprawy dotyczące zbiorek publicznych, imprez masowych, współpracuje z zakładami opieki zdrowotnej, organami ścigania, organami wojskowymi, Urzędem Skarbowym, ZUS , KRUS, urzędami administracji państwowej, prowadzi sprawy związane z udzielaniem licencji na przewozy, wykonuje obowiązki gminy związane z ewidencją obiektów turystycznych n terenie gminy, rozwiązuje problemy informatyczne w urzędzie, pomaga w redagowaniu Biuletynu Informacji Publicznej. W zastępstwie prowadzi sprawy związane z ubezpieczeniami majątkowymi i informatycznymi. Poza tym, pracownik ten poza pracą w tym referacie zajmuje samodzielne stanowisko w do spraw obrony cywilnej ochrony ludności, prowadzi wszelkie sprawy związane z obronnością, obroną cywilną itp.

B. S. (1) – wykształcenie wyższe, zatrudniona w 2001r. Pracownik prowadzący sprawy kadrowe, sprawy zaopatrzenia materiałowego, jest pełnomocnikiem Wójta do spraw wyborów, jest członkiem Powiatowej rady Zatrudnienia z ramienia (...), zajmuje się realizacją i rozliczaniem prac społecznie użytecznych, prowadzi sprawy związane ze współpracą z jednostkami pomocniczymi (sołectwami), administruje ZFŚS, obsługuje pracę Rady Gminy.

M. J. (1) – zatrudniona w 1982r., prowadzi sprawy związane z ewidencją ludności w tym sprawy meldunkowe, sprawy związane z nadawaniem PESEL, współpracuje z Wojskową Komendą Uzupełnień, urzędami, zastępuje w razie potrzeby pracowników referatu w sprawach związanych z działalnością gospodarczą, w sprawach związanych z realizacją ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, prowadzi sprawy związane z wyborami , sprawy związane z rodzinami wielodzietnymi.

M. G. – wykształcenie wyższe informatyczne, zatrudniony w 2003r., prowadzi obsługę informatyczną urzędu i jednostek gminnych, w tym instalację i obsługę programów komputerowych, naprawy i konserwacje sprzętu, redaguje Biuletyn Informacji Publicznej, prowadzi stronę internetową gminy, przetwarza dane w ewidencji ludności i dowodach osobistych.

K. Z. – zatrudniona w 2010r., wykształcenie wyższe, zatrudniona w niepełnym wymiarze godzin jako pracownik o znacznym stopniu niepełnosprawności, , współpracuje w redagowaniu (...) i strony internetowej, obsługuje sesje rady gminy i komisje gminy, prowadzi dokumentację w referacie, a z uwagi na kwalifikacje z zakresu księgowości prowadzi w zastępstwie sprawy księgowe w referacie finansowo – księgowym. W zastępstwie prowadzi też sprawy związane ze współpracą z organizacjami pożytku publicznego.

Osoby te – zdaniem Sądu – wykonują szerszy zakres czynności aniżeli powódka a ponadto pozwany dysponując tymi osobami ma większe możliwości wykorzystywania tych osób i ich umiejętności jeśli chodzi o wzajemne zastępowanie się. Powódka nie mogłaby zastępować tych osób a to z uwagi na brak doświadczenia, wiedzy i umiejętności pracy na tych stanowiskach. Doświadczenie w pracy powódki sprowadza się wyłącznie do pracy przy wydawaniu dowodów osobistych i udzielania informacji z zakresu ewidencji ludności.

Wniosek taki wypływał nadto z analizy zeznań przesłuchanych w sprawie świadków. Otóż wynikało z nich, że powódka zastępowała wyłącznie M. J. (1) i to w niepełnym zakresie bo jedynie w zakresie ewidencji ludności przy typowych zadaniach. Nie wykonywała szeregu czynności, które na stałe wykonywała M. J. (1). Przykładem takich zadań są zadania związane z wyborami czy prowadzenie postępowań administracyjnych, aktualizowanie danych do wszystkich urzędów, nadawanie, zmiana i anulowanie numeru PESEL, współpraca z (...).

Poza tym, świadkowie podawali, iż zakres zadań powódki był na tyle nieduży, że efektywny czas pracy jaki potrzebny był na ich wykonanie w ciągu dnia nie zajmował pełnych 8 godzin pracy.

Szczególne znaczenie miały tu zeznania M. J. (1), która zeznała, że powódka nie potrafiła wykonywać wszystkich czynności, którymi zajmowała się świadek co powodowało, że np. po powrocie z urlopu czy innej nieobecności musiała braki nadrabiać. Powódka nie potrafiła wykonywać dobrze jej obowiązków chociażby w zakresie spraw wyborczych czy meldowania cudzoziemców.

Świadek wykonywał czynności z zakresu dowodów osobistych pod nieobecność powódki więc znał specyfikę tej pracy i podał, iż na wykonanie jednego wniosku o dowód potrzeba około 8 minut a dziennie takich wniosków średnio było około 4 – 11 . Podała też, iż średnio 2,5 godziny dziennie zajmowały powódce czynności nie związane z jej pracą – kawa u wójta czy inne sprawy. Obecnie świadek sprawnie i bez problemów wykonuje i swoje dotychczasowe zadania oraz te, które do zwolnienia wykonywała powódka.

Fakty te potwierdzali inni świadkowie.

/dowód: zeznania św. M. J. – k. 139v-141, D. G. – k. 141-142, B. S. – k. 138v—139v, A. P. – k. 138-138v/

Pozwany złożył do akt zestawienie porównawcze obrazujące pracę w zakresie ewidencji ludności i dowodów osobistych zarówno pracowników pozwanego czyli M. J. (1) i powódki jak i pracowników Urzędu Miasta w G.. I tak, wynika z niego, iż liczba zadań przypadających na 1 pracownika jeśli chodzi o złożone wnioski dowodowe w Urzędzie Miasta wynosi (...), u pozwanego – 562. Liczba wszystkich zadań z tego zakresu w UM wynosi (...), u pozwanego – (...).

W zakresie wydanych dowodów liczba zadań na jednego pracownika w UM wynosi (...), u pozwanego – 528. W zakresie unieważnionych dowodów liczba zadań w UM wynosi na jednego pracownika (...), u pozwanego – 597. W zakresie wydanych zaświadczeń liczba zadań na jednego pracownika w UM wynosi 175, u pozwanego – 86. W zakresie złożonych wniosków o udostępnienie danych osobowych na jednego pracownika liczba zadań w UM wynosi 538, u pozwanego – 266. Jeśli natomiast chodzi o dane zapisane w protokole pracy systemu liczba zadań na jednego pracownika w UM wynosi (...), u pozwanego – 6810.

/dowód; zestawienie – k. 133, wydruki z systemu – k. 147-216/

Powyższe zestawienie oznacza nie tylko zatem, że obciążenie powódki pracą i zadaniami z nią związanymi nie było duże, ale i to, że decyzja o przekazaniu tych zadań jednemu pracownikowi jak najzupełniej racjonalna. Ponadto, wbrew stwierdzeniu powódki o tym, iż świadkowie twierdzący iż w ciągu dnia dużo czasu spędzała poza swoim pokojem, zeznawali nieprawdę, przyjąć należy, iż ich zeznania w tej materii polegają na prawdzie.

Omawiając podana w wypowiedzeniu przyczynę – likwidacje stanowiska – należy też wspomnieć o wyroku SN z dnia z dnia 12 listopada 2014 r. w sprawie I PK 73/14, w którym to orzekł, iż „zasadniczo likwidacja konkretnego stanowiska pracy, w ramach zmiany struktury zakładu pracy, uzasadnia zwolnienie pracownika bez potrzeby oceny jego ewentualnej przydatności na innych stanowiskach i porównywania go z pracownikami zatrudnionymi na innych stanowiskach, jednakże potrzeba taka powstaje, gdy pracodawca likwiduje jedno ze stanowisk kierowniczych, wówczas swój wybór winien odnieść także do innych osób zatrudnionych na równorzędnych stanowiskach w kadrze kierowniczej, nie tylko w danym pionie.”

Reasumując stwierdzić należy, iż wskazana w wypowiedzeniu przyczyna jest przyczyną prawdziwą, konkretną i uzasadnioną. Sąd nie podzielił tym samym tezy powódki jakoby to wypowiedzenie to spowodowane było li tylko faktem, iż powódka pozostaje w związku z byłym Wójtem Gminy. Argumentacja ta, zdaniem Sądu, stanowi jedynie polemikę z decyzją pozwanego i prezentowana jest na potrzeby tej sprawy.

Orzec zatem należało o oddaleniu powództwa o czym orzeczono jak w wyroku.