Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2015 roku

Sąd Rejonowy w Oleśnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Katarzyna Kałwak

Protokolant: st. sekr. sądowy Urszula Krzywoń

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 grudnia 2015 roku

sprawy z powództwa S. W. i G. G.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powodów S. W. i G. G. kwotę po 15.000,00 zł (piętnaście tysięcy złotych 00/100) na rzecz każdego z nich z odsetkami ustawowymi od dnia 02.09.2014 roku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  koszty procesu wzajemnie znosi pomiędzy stronami.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 07.10.2014 r. powód S. W. wystąpił przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 30.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 02.09.2014 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia, zgodnie z art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. Nadto, powód wniósł o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 4.800 zł wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł, ewentualnie zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania sądowego według spisu kosztów, który zostanie przedłożony na rozprawie. W pozwie został również zawarty wniosek o zwolnienie powoda S. W. od kosztów sądowych w całości. Powód wniósł także o połączenie niniejszej sprawy do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia na podstawie art. 219 k.p.c. ze sprawą G. G..

W uzasadnieniu pozwu powód S. W. wskazał, że w dniu 07.02.2003 r. na drodze krajowej pomiędzy miejscowościami D. – K. K. P., kierując samochodem marki F. (...) o nr rej. (...) nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa, doprowadzając do zderzenia z jadącym w tym samym kierunku rowerzystą P. W. (bratem powoda), który na skutek doznanych obrażeń ciała zmarł. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Oleśnie z dnia 19.10.2004 r., sygn. akt II K 223/03, sprawca został uznany winnym spowodowania przedmiotowego zdarzenia, zgodnie z art. 177 § 2 k.k.
i skazany na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 2 lata. Posiadacz pojazdu, którym kierował sprawca, w dacie wypadku, korzystał z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, na podstawie umowy ubezpieczenia zawartej z pozwanym. Powód, reprezentowany przez Europejskie Centrum Odszkodowań S.A., pismem z dnia 28.07.2014 r. zgłosił pozwanemu roszczenie w kwocie 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych w związku ze śmiercią brata. Pozwany dotychczas nie ustosunkował się do zgłoszonych roszczeń. Powód oparł roszczenie o zadośćuczynienie na podstawie art. 448 k.c. z związku z art. 24 k.c. podnosząc, że spowodowanie śmierci osoby bliskiej może stanowić naruszenie dobra osobistego członków rodziny zmarłego w postaci zerwania szczególnej więzi rodzinnej i uzasadnia przyznanie im zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c., jeżeli śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r. Natomiast skutki naruszenia dobra osobistego przez spowodowanie śmierci osoby bliskiej w wypadku komunikacyjnym, są objęte odpowiedzialnością gwarancyjną ubezpieczyciela.

S. W. podniósł, że po nagłej i niespodziewanej śmierci brata doznał głębokiego wstrząsu emocjonalnego, którego skutki odczuwa do dziś. Powoda łączyła
z bratem silna więź rodzinna, uczuciowa i emocjonalna, a jego przedwczesna śmierć spowodowała zerwanie tej więzi. Jako młodzi chłopcy bracia często grali w piłkę, wspinali się na drzewa, w gorące dni spędzali wolny czas nad jeziorem, byli ze sobą bardzo zżyci, „jeden za drugim skoczyłby w ogień”. Dzień, w którym S. W. dowiedział się o wypadku, w którym zginął jego brat, był najgorszym w jego życiu. Pierwszy raz stracił tak bliską sobie osobę, bratnią duszę. Nie potrafił uwierzyć w to, co się stało, ani wyobrazić sobie dalszego życia bez brata, rzeczywistości bez wspólnych spotkań, rozmów do rana, rodzinnych uroczystości bez niego. Obecność brata powód zawsze uznawał za oczywistą i nieodzowną, dlatego fakt jego utraty spowodował zachwianie ufności w trwałość i stabilność świata. Śmierć brata to dla powoda niepowetowana i nieodwracalna strata niezwykle ważnych
i cennych relacji, opartych na miłości, przyjaźni i niezawodnym wsparciu. Życie powoda wypełniło dominujące poczucie pustki i brak. Powód utracił dotychczasowy obraz rodziny jako nienaruszalnej w całości, co z kolei zachwiało jego poczuciem bezpieczeństwa
i stabilności życiowej. Zmarły był tą osobą, która scalała całą rodzinę. Motywował do wspólnych spotkań i rozmów. Organizował spotkania rodzinne i wspólne święta. Dbał
o dobre kontakty z rodziną. Mimo upływu czasu nie udało się powodowi uporać z tęsknotą
i pustką, jaką zostawił po sobie P.. Często chodzi na cmentarz, modli się, opowiada bratu
w myślach o tym co wydarzyło się w jego życiu. Przy grobie powód zbiera myśli, często myśli o ważnych dla niego rzeczach, zastanawia się co brat zrobiłby na jego miejscu, co by mu doradził. Przez pewien czas po śmierci brata utrzymywał się u powoda stan depresyjny wyrażający się smutkiem, niechęcią do życia, brakiem motywacji, poczuciem bezsensu
i pustki, miał lęki, zwłaszcza przy późnych powrotach członków rodziny do domu, bał się jazdy samochodem. Męczyło go poczucie winy z powodu choćby najdrobniejszej sprzeczki
z bratem. S. W. odsunął się od znajomych, zamknął się w sobie, czuł się osamotniony, stracił pewność siebie i miał problemy z samoakceptacją, stał się pesymistą. Przez długi czas nie chciał zaangażować się emocjonalnie w żaden związek. Wciąż brakuje mu brata, mocno przeżywa spotkania z jego rodziną.

Żądanie odsetek powód oparł na treści art. 481 § 1 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK (30 –dniowy termin na wypłatę odszkodowania przez zakład ubezpieczeń, licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie). Żądanie odsetek od dnia 02.09.2014 r. powód uzasadniał faktem, iż pismo zawierające zgłoszenie roszczenia pozwany otrzymał w dniu 01.08.2014 r. Pozwany do dnia sporządzenia pozwu nie ustosunkował się do zgłoszonego roszczenia. Natomiast orzeczenie Sądu przyznające zadośćuczynienie ma charakter deklaratoryjny, a nie konstytutywny.

Natomiast wysokość podanych kosztów zastępstwa procesowego powód uzasadnił treścią § 6 pkt 5 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielanej przez radców prawnych ustanowionych
z urzędu (Dz.U. z 2002 r., nr 163, poz. 1349 z późn. zm.). Powód podniósł, że charakter sprawy, podstawa prawna, którą strona pozwana w całości kwestionuje, wymaga uzasadnienia, w aspekcie obowiązującego porządku prawnego z przytoczeniem orzecznictwa Sądu Najwyższego i literatury, jak również merytorycznego jej uzasadnienia, w związku
z czym nakład pracy pełnomocnika, jego wkład w przyczynienie się do jej wyjaśnienia
i rozstrzygnięcia, wykracza poza ramy uprawniające go do ubiegania się wyłącznie o stawkę minimalną. – pozew – karta 2 – 8.

Pozwem z dnia 07.10.2014 r. powódka G. G. wystąpiła przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę, wnosząc
o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 30.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 02.09.2014 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia, zgodnie z art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. Nadto, powódka wniosła o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego
w wysokości 4.800 zł wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł, ewentualnie zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania sądowego według spisu kosztów, który zostanie przedłożony na rozprawie. W pozwie został również zawarty wniosek o zwolnienie powódki G. G. od kosztów sądowych
w całości. Powódka wniosła także o połączenie niniejszej sprawy ze sprawą S. W. do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia na podstawie art. 219 k.p.c.

Powodowie S. W. i G. G. są rodzeństwem.
W uzasadnieniu pozwu powódka G. G. podniosła te same okoliczności faktyczne dotyczące zdarzenia szkodowego, w wyniku którego śmierć poniósł brat P. W., jak również wskazała tę samą podstawę prawną dochodzonego roszczenia
o zadośćuczynienie i analogiczne uzasadnienie prawne. Nadto, powódka G. G. reprezentowana przez Europejskie Centrum Odszkodowań S.A. pismem z dnia 30.07.2014 r. zgłosiła stronie pozwanej roszczenie w kwocie 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych w związku ze śmiercią brata. Strona pozwana dotychczas nie ustosunkowała się do zgłoszonych roszczeń. Po nagłej
i niespodziewanej śmierci brata powódka doznała głębokiego wstrząsu emocjonalnego, którego skutki odczuwa do dziś. Powódkę łączyła z bratem silna więź rodzinna, uczuciowa
i emocjonalna, spędzali wspólnie dużo czasu. W dzieciństwie wspólnie się bawili, byli
w podobnym wieku, dlatego też mieli mnóstwo wspólnych zainteresowań i wspólnych przyjaciół. Byli dla siebie nie tylko jak brat i siostra, ale również jak najlepsi przyjaciele. Powódka zawsze mogła liczyć na brata, zawsze wspierał ją w trudnych chwilach, zawsze wysłuchał – „był cudownym bratem”. Strata brata spowodowała zachwianie ufności
w trwałość i stabilność świata. Nawet, kiedy rodzeństwo było już dorosłe i miało własne rodziny, chętnie spędzało razem czas. Niespodziewana tragiczna śmierć brata to dla powódki niepowetowana, nieodwracalna strata niezwykle ważnych i cennych relacji, opartych na miłości, przyjaźni i niezawodnym wsparciu. Życie powódki wypełniło dominujące poczucie pustki i braku. Utrata brata zachwiała poczuciem bezpieczeństwa i stabilności życiowej powódki. Pomimo upływu czasu powódce nie udało się uporać z tęsknotą i pustką po śmierci brata. Przez pewien czas po śmierci brata utrzymywał się u powódki stan depresyjny, wyrażający się smutkiem, niechęcią do życia, brakiem motywacji, poczuciem bezsensu
i pustki, miała lęki, zwłaszcza przy późnych powrotach członków rodziny do domu, bała się jazdy samochodem. Męczyło ją poczucie winy z powodu choćby najdrobniejszej sprzeczki
z bratem. Powódka odsunęła się od znajomych, zamknęła się w sobie, czuła się osamotniona, straciła pewność siebie i miała problemy z samoakceptacją, stała się pesymistką. Wciąż brakuje je brata, mocno przeżywa spotkania z jego rodziną. W każdym z jego dzieci „widzi swojego młodszego braciszka”. Wysokość dochodzonego roszczenia powódka uzasadniała m.in. kompensacyjną funkcją zadośćuczynienia.

Żądanie odsetek powódka również oparła na treści art. 481 § 1 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK. Żądanie odsetek od dnia 02.09.2014 r. powódka uzasadniała faktem, iż pismo zawierające zgłoszenie roszczenia pozwany otrzymał w dniu 01.08.2014 r. Pozwany nie dopełnił ciążących na nim obowiązków i do dnia sporządzenia pozwu nie ustosunkował się do zgłoszonego roszczenia. Natomiast orzeczenie Sądu przyznające zadośćuczynienie ma charakter rozstrzygnięcia deklaratoryjnego, a nie konstytutywnego.

Wysokość podanych kosztów zastępstwa procesowego powódka uzasadniła identycznymi argumentami jak powód S. W. oraz z powołaniem się na treść § 6 pkt 5 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 w/w rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. - pozew – karta 16 – 21.

Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału z dnia 21.11.2014 r. sprawa z powództwa S. W. przeciwko (...) S.A. w W. (sygn. akt V C (...)) została połączona do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą z powództwa G. G. przeciwko (...) S.A. w W. (sygn. akt V C (...)), zgodnie z treścią
art. 219 k.p.c. – zarządzenie – karta 1.

Postanowieniem z dnia 02.02.2015 r. wydanym w sprawie o sygn. akt I C 187/15 Sąd Rejonowy w Oleśnie I Wydział Cywilny zwolnił obu powodów, tj. G. G.
i S. W. w całości od ponoszenia kosztów sądowych w przedmiotowej sprawie – postanowienie – karta 30.

W odpowiedzi na pozew wniesionej w dniu 19.02.2015 r. pozwany (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa, zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwany przyjął odpowiedzialność za zdarzenie, tj. wypadek z dnia 07 lutego 2003 r., w wyniku którego zmarł poszkodowany P. W.. Potwierdził, że sprawca zdarzenia był ubezpieczony u pozwanego w zakresie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Pozwany wskazał również, że według informacji uzyskanej przez likwidatora z akt postępowania karnego – poszkodowany rowerzysta poruszał się
w godzinach nocnych rowerem bez odpowiedniego oświetlenia, środkiem pasa ruchu zamiast jak najbliżej prawej krawędzi jezdni, a ponadto był w stanie nietrzeźwym (1,8‰ alkoholu we krwi). Wobec powyższego, zdaniem pozwanego, należy zastosować przyczynienie się poszkodowanego do powstania szkody w wysokości ok. 50% i o ten wskaźnik ograniczyć ewentualnie przyznane zadośćuczynienie. Pozwany wskazał też, że pełnomocnik powodów zgłosił zdarzenie w dniu 31 lipca 2014 r. W aktach szkody nie ma informacji o zajęciu przez pozwanego jakiegokolwiek stanowiska w sprawie zgłoszonych roszczeń. Pozwany co do zasady nie kwestionuje prawa powodów domagania się przyznania zadośćuczynienia za naruszenie dobra osobistego, jakim jest szczególna więź rodzinna, natomiast naruszenie to musi być wykazane dowodowo. Powodowie nie wykazali, iż w wyniku śmierci brata naruszone zostało ich dobro osobiste w postaci więzi rodzinnej. Nie należy bowiem utożsamiać uczucia przywiązania do innej osoby, które jest pojęciem szerszym, z dobrem osobistym w rozumieniu art. 23 k.c. Po kilkunastu latach od zdarzenia każdy z najbliższych musi pogodzić się ze stratą, co oznacza, że reakcja żałoby mija. W wyjątkowych sytuacjach, jeżeli jest inaczej, to osoba bliska musiałaby pozostawać pod stałą opieką lekarza psychiatry. Tej okoliczności powodowie nie wykazali. Po śmierci brata powódka nie korzystała z pomocy psychologa. Podobna sytuacja występuje w odniesieniu do powoda. Nadto, w chwili śmierci poszkodowanego zarówno on jak i powodowie mieli własne rodziny i dzieci. Poszkodowany P. W. miał 4 dzieci. W takiej sytuacji trudno mówić o utrzymywaniu szczególnego kontaktu z rodzeństwem. Pozwany podniósł również, że cierpienia psychiczne, aby podlegać kompensacie, muszą mieć postać rozstroju zdrowia (art. 444 – 445 k.c.). Najczęściej smutek, żal, poczucie osamotnienia czy bezradności nie podlegają na tej podstawie kompensacji.
W takich przypadkach celowe staje się sięgnięcie do art. 446 § 3 k.c. będącego podstawą domagania się „stosownego odszkodowania” w razie znacznego pogorszenia się sytuacji życiowej. Na pogorszenie mogą wpływać również ujemne przeżycia związane ze śmiercią bliskiej osoby, składając się na owo „znaczne pogorszenie” sytuacji. Powodowie nie wykazali, iż wskutek śmierci brata doszło do znacznego pogorszenia ich sytuacji życiowej. Sam ból, poczucie osamotnienia i krzywdy po śmierci osoby bliskiej nie stanowią podstawy do żądania zadośćuczynienia. Natomiast reakcja żałobna trwająca co najmniej dwa lata po nagłej, niespodziewanej, tragicznej śmierci osoby bliskiej, jest reakcją normalną, powszechną i nie stanowi rozstroju zdrowia. Ponadto, pozwany podniósł, że przepis art. 448 k.c. stanowi, że zadośćuczynienie winno być „odpowiednie” w stosunku do doznanej krzywdy. – odpowiedź na pozew – karta 36 – 38.

W piśmie procesowym z dnia 25.06.2015 r. pełnomocnik obu powodów przychylił się do stanowiska pozwanego wyrażonego w odpowiedzi na pozew w kwestii 50% przyczynienia się zmarłego do zaistniałego zdarzenia. – pismo procesowe - karta 96.

Na rozprawie w dniu 01.12.2015 r. pełnomocnik powodów oświadczył ponownie,
że strona powodowa przyznaje przyczynienie się powoda w 50% do szkody, wskazując nadto, że ta okoliczność została uwzględniona przy formułowaniu roszczenia. Pełnomocnik powodów podniósł także, że powodowie do dnia dzisiejszego nie pogodzili się ze śmiercią brata. – protokół rozprawy z dnia 01.12.2015 r. – karta 110 verte.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 07 lutego 2003 r. między godz. 17:00 a 18:00 na drodze krajowej 43 pomiędzy miejscowościami D. – K. doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym zginął na skutek doznanych obrażeń ciała rowerzysta P. W. – brat powodów - potrącony w tył roweru przez jadący za nim samochód osobowy F. (...) o nr rej. (...), kierowany przez K. P.. W tym czasie lekko prószył śnieg z deszczem, było ślisko.

Kierowca nie udzielił pierwszej pomocy. Jeden z kierowców samochodów, które się zatrzymały wezwał pogotowie i policję. Na miejsce wypadku dojechało pogotowie z O.
i policja z P..

Bezpośrednią przyczyną zgonu stwierdzoną podczas sekcji zwłok był uraz klatki piersiowej z pęknięciem aorty i krwotokiem wewnętrznym.

dowód : - pisemne oświadczenie A. W. (1) (żony zmarłego P. W.) w toku postępowania likwidacyjnego szkody – k. 54 -55.

- oświadczenie K. W. (córki zmarłego) –– k. 66.

- pisemne oświadczenie M. W. (córki zmarłego) w toku postępowania likwidacyjnego – k. 65;

- pisemne oświadczenie powódki G. G. w toku postępowania likwidacyjnego szkody – k. 56 – 57;

-karta zgonu i karta statystyczna do karty zgonu – k. 53 i k. 64.

Wyrokiem z dnia 19 października 2004 r. Sąd Rejonowy w Oleśnie II Wydział Karny uznał oskarżonego K. P. winnym tego, że w dniu 07 lutego 2003 r. na drodze krajowej 43 pomiędzy miejscowościami D. – K. województwa (...) kierując samochodem F. (...) o nr rej. (...) nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że nie zachował należytej ostrożności,
a zwłaszcza nienależycie obserwował drogę przed samochodem, w wyniku czego zbyt późno zauważył rowerzystę P. W., w wyniku czego potrącił go, w następstwie czego doznał obrażeń ciała w postaci urazu klatki piersiowej z pęknięciem aorty i krwotokiem wewnętrznym, krwiaka podpajęczynówkowego mózgu i móżdżku, stłuczenia mózgu i pnia mózgu, pęknięcia wątroby, krwotoku do jamy otrzewnej, które spowodowały jego zgon – tj. przestępstwo z art. 177 § 2 k.k. Za dokonanie powyższego występku oskarżony został skazany na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres próby w wysokości dwóch lat (pkt I i II sentencji wyroku). Nadto, Sąd orzekł wobec oskarżonego grzywnę w wysokości 150 stawek dziennych ustalając wysokość stawki na kwotę 60 złotych (pkt III sentencji wyroku). Wyrok uprawomocnił się
w dniu 29.11.2004 r.

dowód : - wyrok Sądu Rejonowego w Oleśnie II Wydział Karny sygn. akt II K 223/03 – karta 51- 52; k. 62 – 63.

Przed śmiercią P. W. był zameldowany w miejscowości O. nr domu (...),
a mieszkał do śmierci u żony w K.. P. W. wyprowadził się z domu rodzinnego po ślubie, który miał w 1997 r. Miejscowości te dzieli około 14 – 15 km. P. codziennie przyjeżdżał do domu rodzinnego na 10 – 15 minut po pracy. Pracował w P. jako hydraulik w zakładzie pracy, w którym zajmowano się zakładaniem centralnego ogrzewania. Kładł też kostkę brukową.

dowód : - zeznania świadka G. G. – protokół rozprawy z dnia 11 czerwca 2015 r. – k. 82 – 82 verte;

- zeznania świadka A. W. (2) (brata powodów) – protokół rozprawy z dnia 11 czerwca 2015 r. – k. 82 verte;

- przesłuchanie powódki G. G. – protokół rozprawy z dnia 29 września 2015 r. – k. 103 verte;

- przesłuchanie powoda S. W. – protokół rozprawy z dnia 29 września 2015 r. – k. 103 verte.

Umierając w dniu 07.02.2003 r. P. W. miał niespełna 31 lat (urodził się (...)). Powódka G. G. była o 4 lata starsza od zmarłego brata,
a powód S. W. był starszy od P. W. o 3 lata.

dowód : - fakty bezsporne.

Powoda S. W. łączyły bardzo dobre więzi ze zmarłym bratem P. W.. Bracia byli ze sobą związani, mimo, że nie mieszkali już razem. Powód nadal mieszka w domu rodzinnym razem z mamą. Powód pracuje dorywczo przy kostce. Gdy brat umarł, powód nie pracował. Był na utrzymaniu mamy i nadal jest. Rodziny swojej nie założył. Zmarły brat pomagał w pracach w polu, w pracach w rolnictwie. Wspólnych planów bracia nie mieli. Rozmawiali ze sobą, ale powód nie chciał się wtrącać do małżeństwa brata. Brat mu się nie zwierzał na temat rodziny. Jeden drugiemu doradzał, pomagał. Bracia często się spotykali. Święta spędzali razem, zmarły brat zawsze przyjeżdżał. Powodowi ciężko było po śmierci brata. Bardzo tę śmierć przeżył. Nie mógł się pogodzić z tym, że brat zginął, nie dochodziło do niego, że zmarł. Najbardziej jego brak odczuwa w święta. Śmierć brata wpłynęła na relacje rodzinne. S. W. jeździ na cmentarz 2-3 razy w tygodniu, ogląda zdjęcia zmarłego brata. Często go wspomina w rozmowach, tęskni za nim.

dowód : - zeznania świadka G. G. – protokół rozprawy z dnia 11 czerwca 2015 r. – k. 82 – 82 verte;

- przesłuchanie powoda S. W. – protokół rozprawy z dnia 29 września 2015 r. – k. 103 verte.

Powódka G. G. była bardzo związana ze zmarłym bratem P.. Była to więź bardzo dobra. Najbardziej lubiła się z bratem bawić, rozmawiać i chodzić z nim na imprezy. Rodzeństwo pomagało sobie nawzajem w odrabianiu lekcji w wieku szkolnym, pomagało rodzicom w gospodarstwie. W dorosłym życiu powódka i brat P. też sobie pomagali. Brat pomagał powódce w budowie, w jej sprawach. Finansowo on pomagał powódce, a ona jemu. Mimo, że nie mieszkali razem, bowiem powódka mieszkała w domu rodzinnym z rodzicami, spotykali się często - kilka razy w tygodniu. P. po pracy przyjeżdżał do domu rodzinnego. W niedzielę praktycznie każdą był, również w święta Wielkanocne i Bożego Narodzenia. Mogła liczyć na jego wsparcie. Zwierzała się bratu i brat jej. Po śmierci brata było powódce ciężko, nie mogła się z jego śmiercią pogodzić, czuła smutek, żal i rozpacz. G. G. płakała po śmierci brata, codziennie odwiedzała grób. Do tej pory odwiedza grób 2-3 razy w tygodniu, w każdą niedzielę po mszy. Nie pogodziła się z tą śmiercią. Brakuje jej zmarłego brata. Często wspomina P., a zwłaszcza w święta zmarłych i Bożego Narodzenia, gdy zostaje puste miejsce przy stole.

dowód : - zeznania świadka A. W. (2) (brata powodów) – protokół rozprawy z dnia 11 czerwca 2015 r. – k. 82 verte;

- przesłuchanie powódki G. G. – protokół rozprawy z dnia 29 września 2015 r. – k. 103 verte;

- pisemne oświadczenie powódki G. G. w toku postępowania likwidacyjnego szkody – k. 56 – 57.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie bezsporne były następujące okoliczności: zdarzenie szkodowe tj. wypadek komunikacyjny z dnia 07.02.2003 r., w którym brat powodów P. W. doznał obrażeń ciała, w następstwie których zmarł. Bezsporny był również sprawca zdarzenia, skazany wyrokiem karnym oraz odpowiedzialność pozwanego za skutki tego zdarzenia co do zasady z uwagi na to, że sprawca zdarzenia był ubezpieczony u pozwanego
w zakresie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Nadto, strona pozwana w odpowiedzi na pozew wskazywała na przyczynienie się zmarłego P. W. do zaistnienia wypadku w wysokości ok. 50%, podnosząc, że według informacji uzyskanej przez likwidatora z akt postępowania karnego sygn. II K 223/03 SR
w O. – poszkodowany rowerzysta poruszał się w godzinach nocnych rowerem bez odpowiedniego oświetlenia, środkiem pasa ruchu zamiast jak najbliżej prawej krawędzi jezdni, a ponadto był w stanie nietrzeźwym (1,8‰ alkoholu we krwi). Wobec powyższego, zdaniem pozwanego, należy zastosować przyczynienie się poszkodowanego do powstania szkody w wysokości ok. 50% i o ten wskaźnik ograniczyć ewentualnie przyznane zadośćuczynienie. Natomiast pełnomocnik powodów w piśmie procesowym z dnia 25.06.2015 r. ( karta 96) wyraźnie przyznał, że zmarły przyczynił się do zaistniałego zdarzenia w 50%. Z kolei na rozprawie w dniu 01.12.2015 r. pełnomocnik powodów oświadczył, że strona powodowa przyznaje przyczynienie się powoda w 50% do szkody, która to okoliczność została uwzględniona przy formułowaniu roszczenia ( protokół rozprawy z dnia 01.12.2015 r. – karta 110 v.). W ocenie Sądu powyższe przyznanie, powtórzone dwukrotnie w toku sprawy, nie budzi wątpliwości. Tym samym, zgodnie z treścią art. 229 k.p.c. przyczynienie się poszkodowanego w 50% do zaistnienia szkody jako fakt przyznany
w toku postępowania przez stronę przeciwną nie wymaga dowodu.

Natomiast w niniejszym postępowaniu sporna pozostawała okoliczność, czy śmierć brata spowodowała naruszenie dóbr osobistych powodów i poczucie krzywdy, za którą pozwany ubezpieczyciel winien wypłacić powodom zadośćuczynienie na gruncie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 k.c. Sporna była również kwota tego zadośćuczynienia.

Wskazać również należy, że w aktach sprawy brak jest powoływanych w pozwach pism powodów ze zgłoszeniem szkody pozwanemu jak również potwierdzenia odbioru korespondencji przez pozwanego. Powodowie wnieśli natomiast o zobowiązanie pozwanego do złożenia akt szkodowych. W dokumentacji z postępowania likwidacyjnego złożonej przez pozwanego wraz z odpowiedzią na pozew również brak jest jakiegokolwiek pisma wskazującego bezpośrednio na zgłoszenie roszczenia przez powodów czy też potwierdzenia odbioru przez pozwanego korespondencji od powodów. Pozwany przedłożył jedynie dokumentację wskazującą na zgłoszenie pozwanemu ubezpieczycielowi roszczeń przez innych członków rodziny zmarłego poszkodowanego, a także pisemne oświadczenie G. G. zawierające krótki przebieg zdarzenia, opis jej relacji z poszkodowanym bratem i odczucia po jego śmierci ( karta 56 – 57). Powodowie twierdzili w uzasadnieniu pozwów,
że pismo zawierające zgłoszenie roszczenia pozwany otrzymał w dniu 01.08.2014 r. Natomiast pozwany wskazał w odpowiedzi na pozew, że pełnomocnik powodów zgłosił zdarzenie w dniu 31 lipca 2014 r. Pozwany przyznał również, że w aktach szkody nie ma informacji o zajęciu przez pozwanego jakiegokolwiek stanowiska w sprawie zgłoszonych roszczeń (art. 229 k.p.c.).

Ubezpieczyciel nie kwestionował w toku sprawy swojej odpowiedzialności za szkodę w zakresie roszczenia o zadośćuczynienie po śmierci osoby bliskiej, więc jedynie dla porządku wskazać należy, że w dacie zdarzenia szkodowego, tj. 07.02.2003 r., obowiązywało rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 marca 2000 r. w sprawie ogólnych warunków obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów (Dz.U. z 2000 r., Nr 26, poz. 310 ze zm.) – dalej: rozporządzenie. Jednak ze względu na zbliżoną treść § 10 w/w rozporządzenia i art. 34 obecnie obowiązującej ustawy, orzecznictwo sądów dotyczące tej materii znajdzie zastosowanie zarówno do stanów faktycznych zaistniałych przed jak i po wejściu w życie w/w ustawy. Natomiast obecnie obowiązująca (od dnia 01.01.2004 r.) ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2013.392 j.t. ze zm.) – dalej: ustawa, w art. 159 ust.1 stanowi, że jedynie postępowania dotyczące roszczeń odszkodowawczych wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie ustawy toczą się według przepisów dotychczasowych. Postępowanie likwidacyjne w przypadku obu powodów zostało wszczęte dopiero w 2014 r., więc zastosowanie ma do nich w/w ustawa,
w szczególności art. 34 ust. 1, zgodnie z którym: „ z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia”. Aktualne orzecznictwo nie pozostawia wątpliwości, że sądy przyjmują zasadę odpowiedzialności ubezpieczyciela za szkodę powstałą w związku ze śmiercią osoby bliskiej obejmującej także zadośćuczynienie za krzywdę (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 9 stycznia 2014 r. I ACa 459/13, LEX nr 1416095; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 23 maja 2013 r. I ACa 117/13, LEX nr 1339393; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 6 czerwca 2013 r. I ACa 154/13, LEX nr 1331079). Z kolei w uchwale z dnia 7 listopada 2012 r. III CZP 67/12 (OSNC 2013/4/45, Biul. SN 2012/11/7, LEX nr 1230027; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2012 r. III CZP 93/12, OSNC 2013/7-8/84, LEX nr 1267081, Biul. SN 2012/12/11, M.Prawn. 2013/2/58).

Powodowie sformułowali swoje roszczenia o zadośćuczynienie w oparciu o treść art. 448 k.c. z związku z art. 24 k.c. podnosząc, że spowodowanie śmierci osoby bliskiej może stanowić naruszenie dobra osobistego członków rodziny zmarłego w postaci zerwania szczególnej więzi rodzinnej i uzasadnia przyznanie im zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. jeżeli śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r. Pozwany w odpowiedzi na pozew wskazał wyraźnie, że co do zasady nie kwestionuje prawa powodów domagania się przyznania zadośćuczynienia za naruszenie dobra osobistego jakim jest szczególna więź rodzinna, natomiast naruszenie to w jego ocenie nie zostało wykazane dowodowo.

W dniu 03 sierpnia 2008 roku weszła w życie ustawa z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2008 r., Nr 116, poz. 731), na mocy której do art. 446 k.c. dodano § 4 w brzmieniu: „Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę”. W powiązaniu z § 1 powyższego przepisu oraz lokalizacją artykułu w kodeksie w tytule VI księgi trzeciej kodeksu dotyczącym czynów niedozwolonych, przepis dotyczy sytuacji, w której śmierć nastąpiła wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, w warunkach popełnienia czynu niedozwolonego, co w okolicznościach omawianego przypadku jest bezsporne. Aktualne stanowisko judykatury, w tym powołane przez powodów, nie pozostawia wątpliwości, iż do stanów faktycznych, zaistniałych przed dniem wejścia w życie przepisu art. 446 § 4 k.c. (tj. gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3.08.2008 r., tak jak w niniejszej sprawie), istniała możliwość dochodzenia zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c., tzn. poprzez odwołanie się do naruszenia dóbr osobistych (zob. m.in.: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2010 r., III CZP 76/10, Biul. SN 2010/10/11, LEX nr 604152; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r. III CZP 32/11, OSNC 2012/1/10, Biul. SN 2011/7/9, OSP 2012/3/32, LEX nr 852341; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2010 roku II CSK 248/10, LEX nr 785681 i powołane tam orzecznictwo; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2011 r. I CSK 621/10 LEX nr 848128; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 9 stycznia 2014 r., I ACa 459/13, LEX nr 1416095). Artykuł 446 § 4 k.c. nie uchylił artykułu 448 k.c., lecz jego dodanie było wyrazem woli ustawodawcy zarówno potwierdzenia dopuszczalności dochodzenia zadośćuczynienia na gruncie obowiązujących przed jego wejściem w życie przepisów, jak i ograniczenia kręgu osób uprawnionych do zadośćuczynienia do najbliższych członków rodziny (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 12 września 2013 r., I ACa 618/13, LEX nr 1375829).

Artykuł 448 k.c. stanowi, że w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Natomiast otwarty katalog dóbr osobistych pozostających pod ochroną prawa cywilnego zawarty jest w art. 23 k.c. i jest stale poszerzany przez judykaturę i doktrynę. Z kolei art. 24 § 1 k.c. stanowi, że ten, czyje dobro osobiste zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać m.in. zadośćuczynienia pieniężnego. Na podstawie powołanych przepisów podlegają więc ochronie wszelkie dobra osobiste rozumiane jako wartości niematerialne związane z istnieniem i funkcjonowaniem podmiotów prawa cywilnego, które w życiu społecznym uznaje się za doniosłe i zasługujące
z tego względu na ochronę (…) Nie ulega wątpliwości, że rodzina jako związek najbliższych osób, które łączy szczególna więź wynikająca najczęściej z pokrewieństwa i zawarcia małżeństwa, podlega ochronie prawa (…) Należy zatem przyjąć, że prawo do życia rodzinnego i utrzymania tego rodzaju więzi stanowi dobro osobiste członków rodziny
i podlega ochronie na podstawie art. 23 i 24 k.c. W konkretnym stanie faktycznym spowodowanie śmierci osoby bliskiej może zatem stanowić naruszenie dóbr osobistych członków jej rodziny i uzasadniać przyznanie im zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. (…) Wprowadzenie art. 446 § 4 k.c. nie powinno być natomiast rozumiane w ten sposób,
że w dotychczasowym stanie prawnym art. 448 k.c. nie mógł stanowić podstawy przyznania zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2010 r., IV CSK 307/09, OSNC-ZD 2010/3/91, OSP 2011/2/15, LEX nr 599865).

Orzecznictwo zalicza do dóbr osobistych m.in. więź emocjonalną łączącą osoby bliskie, relację pomiędzy zmarłym a osobą zainteresowaną, więzi rodzinne (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2010 roku II CSK 248/10, LEX nr 785681 i powołane tam orzecznictwo; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2004 r., I CK 484/03, OSNC 2005/4/69, Wokanda 2004/12/6, Biul. SN 2004/11/9, LEX nr 132396; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2010 r., III CZP 76/10, Biul. SN 2010/10/11, LEX
nr (...); uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r. III CZP 32/11, OSNC 2012/1/10, Biul. SN 2011/7/9, OSP 2012/3/32, LEX nr 852341).

W ocenie Sądu zarówno S. W. jak i G. G. wykazali co do zasady, iż w wyniku śmierci brata naruszone zostało ich dobro osobiste w postaci więzi rodzinnej, a żądanie zadośćuczynienia od ubezpieczyciela było uzasadnione. Natomiast kwota dochodzonego przez nich zadośćuczynienia była w ocenie Sądu zawyżona, uwzględniając 50% przyczynienia się zmarłego brata do zaistnienia zdarzenia szkodowego.

Wprawdzie przyznanie przez Sąd zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 k.c. ma charakter fakultatywny („ sąd może przyznać”), jednak
w okolicznościach tej konkretnej sprawy, przyznanie rodzeństwu zmarłego tragicznie P. W., zadośćuczynienia co do zasady było uzasadnione. Sąd wziął przede wszystkim pod uwagę rodzaj naruszonych dóbr osobistych, jakimi niewątpliwie są silne więzi pomiędzy rodzeństwem istniejące w prawidłowo funkcjonującej rodzinie, jaką była rodzina powodów
i ich zmarłego brata. Wprawdzie w dacie śmierci P. W. mieszkał już osobno ze swoją żoną i dziećmi, nie oznacza to jednak, że więź pomiędzy nim i rodzeństwem tj. S. W. i G. G. osłabła. P. codziennie przyjeżdżał do domu rodzinnego na 10 – 15 minut po pracy. Rodzeństwo utrzymywało więc regularne kontakty, czuło potrzebę kontaktu ( zeznania świadka G. G. – k. 82 – 82 verte; zeznania świadka A. W. (2)– k. 82 verte; przesłuchanie powódki G. G. – k. 103 verte; przesłuchanie powoda S. W. – k. 103 verte).

Powódkę G. G. łączyły ze zmarłym bratem bardzo dobre relacje, bardzo dobrze się dogadywali, razem się bawili, rozmawiali i chodzili na imprezy, pomagali sobie nawzajem. Powódka była bardzo z nim związana. Gdy się wyprowadził nadal spotykali się często, kilka razy w tygodniu, w niedzielę, w święta. Po śmierci brata czuła smutek, żal
i rozpacz, codziennie odwiedzała grób brata. Nadal bardzo jej brakuje brata, nie może się
z jego śmiercią pogodzić. Wspomina go bardzo często, a zwłaszcza w święta zmarłych
i Bożego Narodzenia gdy zostaje puste miejsce przy stole - pisemne oświadczenie G. G. w toku postępowania likwidacyjnego – k. 56 – 57; zeznania świadka A. W. (2) (brata powodów) – protokół rozprawy z dnia 11 czerwca 2015 r. – k. 82 verte; przesłuchanie powódki G. G. – protokół rozprawy z dnia 29 września 2015 r. – k. 103 verte. Tym samym powódka wykazała zerwanie, na skutek śmierci brata, silnej więzi rodzinnej, jaka istniała między nimi, a tym samym naruszenie jej dobra osobistego.

Podobnie powoda S. W. łączyły bardzo dobre więzi ze zmarłym bratem P. W., bracia byli ze sobą związani, mimo, że nie mieszkali już razem. Pomagali sobie nawzajem, doradzali, często się spotykali. Powód nie mógł się pogodzić ze śmiercią brata, ciężko tę śmierć brata przeżył. Do dziś S. W. jeździ na cmentarz 2-3 razy
w tygodniu, ogląda zdjęcia zmarłego brata. Często go wspomina w rozmowach i tęskni za nim, najbardziej w święta - zeznania świadka G. G.– k. 82 – 82 verte; przesłuchanie powoda S. W. – k. 103 verte.

Nadto, nie można się bezkrytycznie zgodzić z twierdzeniem pozwanego, że po kilkunastu latach od zdarzenia każdy z najbliższych musi pogodzić się ze stratą, co oznacza, że reakcja żałoby mija, a jeśli jest inaczej, to osoba bliska musiałaby pozostawać pod stałą opieką lekarza psychiatry. Każda osoba przeżywa żałobę indywidualnie i fakt korzystania bądź nie z pomocy psychiatry bądź psychologa nie może przesądzać o istnieniu bądź nieistnieniu krzywdy czy naruszeniu dóbr osobistych członków rodziny zmarłego. Jest to natomiast jeden z aspektów, który może być brany pod uwagę w szacowaniu wysokości należnej kwoty tytułem zadośćuczynienia, z uwzględnieniem jednak wszystkich okoliczności sprawy.

Pozwany podniósł również, że cierpienia psychiczne, aby podlegać kompensacie, musiałyby mieć postać rozstroju zdrowia (art. 444 – 445 k.c.) i celowe staje się sięgnięcie do art. 446 § 3 k.c. będącego podstawą domagania się „stosownego odszkodowania” w razie znacznego pogorszenia się sytuacji życiowej, której powodowie, w ocenie pozwanego, nie wykazali. Nie można się zgodzić z powyższymi wywodami pozwanego, bowiem wystąpienie rozstroju zdrowia u osoby dochodzącej zadośćuczynienia nie stanowi przesłanki dochodzenia roszczeń na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 kodeksu cywilnego.

Wobec powyższego, powodowie wykazali, zgodnie z dyspozycją art. 6 k.c.,
że odpowiednią sumą tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dobra osobistego byłaby, gdyby nie fakt przyczynienia się poszkodowanego, kwota po 30.000 zł na każdego
z powodów. Jednak stosownie do treści art. 362 k.c. jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Stąd uwzględniając, przyznany zgodnie przez strony procesu, stopień przyczynienia się P. W. do powstania szkody na poziomie 50%, kwoty po 30.000 zł należało pomniejszyć
o połowę, przyznając powodom w punkcie I sentencji wyroku kwoty po 15.000 zł.
W pozostałym zakresie powództwo należało oddalić (pkt II sentencji wyroku). Wprawdzie pełnomocnik powodów podnosił na rozprawie w dniu 01.12.2015 r., że okoliczność przyczynienia się P. W. została uwzględniona przy formułowaniu roszczenia po 30.000 zł zadośćuczynienia dla każdego z powodów ( protokół rozprawy z dnia 01.12.2015 r. – karta 110 v.), jednak w pozwach, tj. przed podniesieniem przez pozwanego zarzutu przyczynienia, powodowie o nim nie wspominali. Stanowisko wyrażone przez pełnomocnika powodów oznaczałoby, że, w mniemaniu powodów, kwotą należną tytułem zadośćuczynienia dla każdego z nich przed uwzględnieniem przyczynienia byłaby kwota po 60.000 zł na osobę. Kwota taka byłaby rażąco wygórowana, bowiem, abstrahując od wskazanych wyżej argumentów uzasadniających przyznanie im kwot po 15.000 zł, jednak powodowie pomimo odczuwania braku brata, potrafią prawidłowo funkcjonować w rodzinie, w życiu codziennym, w którym obecne są wspomnienia po zmarłej bliskiej osobie.

Od przyznanych kwot zadośćuczynienia Sąd naliczył również odsetki ustawowe za czas opóźnienia od dnia 02.09.2014 r. do dnia zapłaty, tj. zgodnie z żądaniem pozwu niekwestionowanym przez pozwanego.

Na podstawie art. 817 k.c. § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. § 2. Gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1. § 3. Umowa ubezpieczenia lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą zawierać postanowienia korzystniejsze dla uprawnionego niż określone w paragrafach poprzedzających.

Natomiast zgodnie z treścią art. 14 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych: ust.1. Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Ust. 2. W przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania.

W okolicznościach przedmiotowej sprawy, wobec nieprzedłożenia przez pozwanego całości akt szkody, Sąd oparł się na twierdzeniach stron co do daty doręczenia ubezpieczycielowi pism ze zgłoszeniem szkody. Powodowie twierdzili w uzasadnieniu pozwów, że pismo zawierające zgłoszenie roszczenia pozwany otrzymał w dniu 01.08.2014 r. Natomiast pozwany wskazał w odpowiedzi na pozew, że pełnomocnik powodów zgłosił zdarzenie w dniu 31 lipca 2014 r. Pozwany przyznał również, że w aktach szkody nie ma informacji o zajęciu przez pozwanego jakiegokolwiek stanowiska w sprawie zgłoszonych roszczeń. Niezależnie od tego, w której z powyższych dat pozwany rzeczywiście odebrał korespondencję od powodów, w dacie 02.09.2014 r. wskazanej w pozwach był już w zwłoce wobec dłużników, mając na uwadze powołane wyżej przepisy. Powodom należą się odsetki ustawowe za czas opóźnienia, zgodnie z treścią art. 481 § 1 i 2 k.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. znosząc wzajemnie koszty pomiędzy powodami a pozwanym (pkt III sentencji wyroku), z uwagi na to, że powództwo każdego z powodów zostało uwzględnione w połowie.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji wyroku.