Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 12 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie XI Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Dariusz Plewczyński

Protokolant: Agata Trawka

po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2016 r. w Szczecinie

sprawy z powództwa F. S., M. R.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo ;

II.  zasądza solidarnie od powodów na rzecz pozwanej kwotę 60,00 zł (sześćdziesiąt zł) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt XI GC 142/16

UZASADNIENIE

Sprawa była rozpoznawana w postępowaniu zwykłym

Dnia 2 grudnia 2015 roku powodowie F. S. i M. R. wnieśli przeciwko pozwanej (...) spółce akcyjnej w W. pozew o zapłatę kwotę 492 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 sierpnia 2010 roku do dnia zapłaty, a także złożyli wniosek o zasądzenie kosztów procesu wg norm przepisanych. Powodowie zastrzegli możliwość rozszerzenia powództwa na dalszym etapie postępowania.

W uzasadnieniu wskazali, że w dniu 21 maja 2010 roku uszkodzeniu uległ pojazd marki F. (...) przeznaczony do nauki jazdy. Poszkodowany zdecydował się wynająć od powodów pojazd zastępczy na okres 21 dni za cenę 400 złotych za dobę i z tego tytułu została wystawiona mu faktura VAT na łączną kwotę 10248 złotych brutto. Zapłata nastąpiła w formie bezgotówkowej - poszkodowany przelał na powodów przysługującą mu wobec pozwanej wierzytelność z tytułu wystawionej faktury VAT. Powodowie dochodzili już części odszkodowania w kwocie 5100 złotych, sąd wydał wyrok zasądzający kwotę 4428 złotych (sygn. akt XI GC 834/14) , która została przez pozwaną zapłacona. Dochodzona niniejszym postępowaniu kwota stanowi dalszą część odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego.

Dnia 22 grudnia 2015 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z żądaniem powódki.

W przepisanym terminie pozwana złożyła sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym wniosła o odrzucenie powództwa, jego oddalenie w całości i zasądzenie kosztów procesu wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, że wynajęcie pojazdu R. (...) za cenę wskazaną w pozwie byłoby przez poszkodowaną niemożliwe z ekonomicznego punktu widzenia (dochody, a być może nawet przychody poszkodowanej były zbyt małe). Pozwana wskazała, że stawka najmu jest zawyżona, zauważając, iż do cenników wypożyczalni pojazdów przeznaczonych do nauki jazdy wpisano ceny nieosiągalne dla potencjalnych odbiorców, a realne cena najmu wynosi ok. 0,20% wartości wynajmowanego samochodu. Strona pozwana zakwestionowała też czas najmu, wskazując, że pojazd powinien być naprawiany przez okres 9 dni. Kończąc pozwana zgłosiła zarzut przedawnienia.

W toku procesu strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd zważył, co następuje.

Dnia 21 maja 2010 roku doszło do kolizji drogowej w wyniku, której uszkodzeniu uległ specjalistyczny samochód marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...), przeznaczony do nauki jazdy. Samochód należał do D. S.. Sprawca kolizji był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej.

Niesporne

Poszkodowany D. S. prowadził działalność gospodarczą w zakresie instruktażu kierowców, nie miał innego pojazdu, którym mógłby zastąpił ten uszkodzony. Z tego powodu zdecydował się wynająć pojazd zastępczy. Dnia 21 maja 2010 roku powodowie zawarli z poszkodowanym umowę najmu pojazdy zastępczego matki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Strony ustaliły dobową cenę najmu bez limitu kilometrów na kwotę 400 złotych netto. Pojazd wynajmowany był w okresie od dnia 21 maja 2010 roku do dnia 18 czerwca 2010 roku. Z tego tytułu, dnia 21 czerwca 2010 roku, powodowie wystawili poszkodowanemu fakturę VAT na łączną kwotę 8400 złotych netto (10248 złotych brutto), zakreślając termin płatności na dzień 28 czerwca 2010 roku. Zapłata nastąpiła w formie bezgotówkowej -tego samego dnia poszkodowany przelał na powodów przysługującą mu wobec pozwanej wierzytelność z tytułu wystawionej faktury VAT.

Dowód:

-umowa najmu, k. 8v.;

-potwierdzenie zwrotu, k. 9;

-faktura VAT, k. 14

-umowa cesji, k. 20 v.;

-zeznania D. S., k. 69.

Pozwem z dnia 10 lipca 2014 roku powodowie dochodzili już zapłaty przez pozwaną kwoty 5100 złotych tytułem najmu pojazdu zastępczego. Postanowieniem z dnia 27 listopada 2014 roku dopuszczono dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej M. M.. Zgodnie z przedłożoną opinią, technologiczny czas naprawy winien wynieść 2 dni, a czas organizacyjny 5 dni – w tym okresie przypadły 2 dni wolne od pracy, co oznacza, iż uzasadniony okres naprawy uszkodzonego pojazdu, a co za tym idzie, uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego winien wynieść łącznie 9 dni. Nadto biegły ustalił, że średnia wysokość stawki rynkowej najmu pojazdu zastępczego o parametrach zbliżonych do pojazdu uszkodzonego oraz wynajętego, bez limitu kilometrów, przy uwzględnieniu pełnego zakresu ubezpieczenia OC/AC/NW oraz wykupionym udziałem własnym w szkodach winna wynieść kwotę 400 złotych netto za dobę. Wyrokiem z dnia 2 kwietnia 2015 roku Sąd Rejonowy Szczecin Centrum w S. opierając się na opinii biegłego zasądził od pozwanej na rzecz powodów solidarnych kwotę 4428 złotych z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 6 sierpnia 2010 roku do dnia zapłaty, w pozostałym zakresie oddalono powództwo, a także zasądzono od pozwanej kwotę 2489 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 3 lipca 2015 roku oddalono apelację zarówno powodów jak i pozwanej oraz zasądzono solidarnie od powodów na rzecz pozwanej kwotę 90 złotych, a od pozwanej na rzecz powodów kwotę 300 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

Dowód:

-opinia biegłego, k. 87-95 (akta sprawy XI GC 834/14).

-wyrok z dnia 2 kwietnia 2015 roku, k. 143 (akta sprawy XI GC 834/14),

-wyrok z dnia 3 lipca 2015 roku, k. 194 (akta sprawy XI GC 834/14).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest bezzasadne w całości.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowił art. 822 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w §1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia. Odpowiedzialność pozwanego towarzystwa ubezpieczeń wynikała również z art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którym, ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Obowiązkiem odszkodowawczym ubezpieczyciela wobec poszkodowanego są objęte wszelkie postaci szkody wyrządzone tej osobie, a więc zarówno szkody na osobie, jak i szkody na mieniu, co wynika z art. 34 ust. 1 powołanej ustawy.

W zamian za udostępnienie pojazdu powodowie nabyli względem ubezpieczyciela roszczenie o odszkodowanie. Taka forma rozliczenia wynika z treści umowy cesji jak również z wyjaśnień poszkodowanego. Podobnych spraw przed tutejszym Sądem, w których powodowie dochodzą nabytych wierzytelności odszkodowawczych z tytułu najmu pojazdu jest wiele trudno więc mówić o jakiejś pozorności. Powodowie zapewnili poszkodowanemu spokojne korzystanie z pojazdu zastępczego przez cały okres najmu, a więc wykonali swoje obowiązki jako wynajmującego. Najemca w tym zakresie żadnych uwag nie zgłaszał, co potwierdził w trakcie przesłuchania.

Świadczeniem wzajemnym strony poszkodowanej w niniejszej sprawie nie było świadczenie pieniężne, lecz przeniesienie wierzytelności. Zawarcie tego typu umowy nie budzi wątpliwości w płaszczyźnie normy art. 353 ¹ k.p.c. Umowa taka spotykana jest często w praktyce tzw. likwidacji szkód komunikacyjnych. Zaletą tego rodzaju rozliczenia (określanego często w praktyce jako „bezgotówkowa likwidacja szkody") jest atrakcyjna dla poszkodowanego forma, która ogranicza ryzyko uzyskania odszkodowania nie pokrywającego w całości poniesionych kosztów.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, iż pojazd sprawcy wypadku, w którym doszło do uszkodzenia pojazdu należącego do poszkodowanego ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej. Również bezsporne jest nabycie wierzytelności odszkodowawczej przez powodów.

Pozwany podnosi zarzut powagi rzeczy osądzonej i domaga się odrzucenia pozwu.

W ocenie Sądu zarzut ten jest nieuzasadniony. Stanowisko o braku podstaw do odrzucenia pozwu znajduje uzasadnienie w orzecznictwie Sądu Najwyższego i judykaturze. Prawomocny wyrok swą mocą powoduje, że nie jest możliwe dokonanie odmiennej oceny i odmiennego osądzenia tego samego stosunku prawnego, w tych samych okolicznościach faktycznych i prawnych, między tymi samymi stronami. Orzeczenie co do części roszczenia nie ma powagi rzeczy osądzonej co do jego reszty, która nie była przedmiotem orzekania sądu. Nie stanowi także przeszkody do oddzielnego dochodzenia pozostałej reszty. Dopuszczalne jest rozdrobienie roszczenia o wynagrodzenie za wykonanie dzieła i dochodzenie części tego roszczenia w oddzielnych pozwach (Orzeczenia w procesie cywilnym Góra-Błaszczykowska 2014 wyd. 1 teza 10 do art. 366 k.p.c., uchwała SN z dnia 5 lipca 1995r sygn. akt III CZP 81/95 opubl. OSNC 1995/11/159, wyr. SN z 13.5.2010 r., II PK 353/09, wyrok SN z dnia 7 marca 2007r II CSK 479/06, Komentarz do KPC T. I red. Piasecki 2014 wyd. 6 teza 23 do art. 366 k.p.c., wyrok SN z dnia 12 listopada 2014r sygn.. akt II PK 33/14, orzeczenie SN z dnia 29 marca 1994r sygn. akt III CZP 29/94).

Prawomocny wyrok w sprawie XI GC 834/14 ma jednak znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Zgodnie z art 365 §1 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego określony w art. 365 k.p.c. zakres związania sądu treścią prawomocnego orzeczenia oznacza zakaz dokonywania ustaleń sprzecznych z uprzednio osądzoną kwestią a nawet niedopuszczalność prowadzenia w tym zakresie postępowania dowodowego. Moc wiążąca odnosi się, po pierwsze do faktu istnienia prawomocnego orzeczenia, i po drugie do waloru prawnego rozstrzygnięcia zawartego w treści orzeczenia. Skutkiem pozytywnym (materialnym) jest to, że rozstrzygnięcie zawarte w orzeczeniu stwarza taki stan prawny, jaki z niego wynika, czyli sądy rozpoznające spór muszą przyjmować, że dana kwestia kształtuje się tak, jak to przyjęto we wcześniejszym, prawomocnym orzeczeniu. W kolejnym, zatem postępowaniu, w którym pojawia się ta sama kwestia, nie może być już badana. Związanie dotyczy sentencji wyroku i motywów w tych granicach, jakie stanowią konieczne uzupełnienie rozstrzygnięcia. W konsekwencji nikt nie może kwestionować faktu istnienia prawomocnego wyroku i jego treści (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2011r sygn. akt III CSK 161/10 opubl. Lex nr 785884). Moc wiążąca prawomocnego orzeczenia (art. 365 § 1 k.p.c.) zapadłego między tymi samymi stronami w nowej sprawie o innym przedmiocie polega na zakazie dokonywania ustaleń i ocen prawnych sprzecznych z osądzoną sprawą (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2010 r., II PK 249/10, niepubl., z dnia 10 lutego 2010 r., II PK 212/09, niepubl. i inne powołane w nim orzeczenia, z dnia 3 lutego 2010 r., II CSK 414/09, niepubl., i z dnia 16 lipca 2009 r., I CSK 456/08, niepubl.). Przedstawiona linia orzecznicza znajduje odzwierciedlenie także w dalszym orzecznictwie Sądu Najwyższego. Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2012r (sygn. II UK 327/11 opubl. Lex 1214585) moc wiążąca prawomocnego orzeczenia (art. 365 § 1 k.p.c.) zapadłego między tymi samymi stronami w innej sprawie o innym przedmiocie polega na zakazie dokonywania ustaleń i ocen prawnych sprzecznych z ustaleniami i ocenami dokonanymi w sprawie już osądzonej. Jest to skutek pozytywny (materialny) powagi rzeczy osądzonej przejawiający się w tym, że sądy rozpoznające między tymi samymi stronami nowy spór muszą przyjmować, iż dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak przyjęto to w prawomocnym, wcześniejszym wyroku. W wyroku z dnia 28 lutego 2012r (sygn. I PK 106/11 opub. Lex nr 1215112) Sąd Najwyższy wskazał, że w kolejnej sprawie między tymi samymi stronami nie może być podważane to, co stanowiło podstawę prawomocnego orzeczenia, a nawet nie jest dopuszczalne prowadzenie postępowania dowodowego na okoliczności stanowiące podstawę prawomocnego orzeczenia. Podobne stanowisko wyrażone zostało w Wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2012r (sygn. akt III PK 53/11 opubl. Lex nr 1214594).

W prawomocnym wyroku w sprawie XI GC 834/14 Sąd uwzględnił powództwo , co do kwoty 4428zł wyliczonej jako iloczyn 9 dni najmu i stawki 400zł + vat, w pozostałej części powództwo oddalając. Sąd przesądził więc, że odszkodowanie z tego zdarzenia nie może być wyższe niż 4428zł o czym świadczy częściowe oddalenie powództwa. W niniejszej sprawie powodowie dochodzą odszkodowania na podstawie tego samego zdarzenia ubezpieczeniowego i nadal powołują się na ten sam stosunek prawny.

W ocenie Sądu dokonanie odmiennych ustaleń w niniejszej sprawie, jest niedopuszczalne, bo nie zaistniały po wyroku żadne nowe okoliczności. W przeciwnym razie doszłoby do sytuacji, że raz Sąd uznawałby, że odszkodowanie należne to 4428zł i więcej się nie należy, a w kolejnym orzeczeniu ustalałby de facto, że oddalenie nie było trafne i jednak takie odszkodowanie zasądzał.

Powyższa argumentacja uzasadnia oddalenie powództwa w całości.

Gdyby z jakichś względów powyższe wnioskowanie nie zostało uwzględnione to powództwo i tak podlega oddaleniu.

Ciężar wykazania wysokości szkody w niniejszej sprawie, zgodnie z ogólną regułą obciąża stronę powodową. Pełnomocnik powodów został wezwany do uiszczenia zaliczki na biegłego w terminie tygodniowym pod rygorem pominięcia dowodu. Wobec braku zaliczki zachodzą podstawy do pominięcia dowodu z opinii biegłego zgodnie z art 130 ⁴§5 k.p.c., o czym rozstrzygnięto na rozprawie. Brak kluczowego dowodu uniemożliwia ustalenie wysokości szkody, co skutkuje oddaleniem powództwa.

Niezależnie od tego wskazać należy, że bezstronny biegły sądowy M. M. sporządzając opinię w sprawie XI GC 834/14 przeanalizował dokładnie ten sam materiał dowodowy i ustalił uzasadniony czas naprawy na 9 dni a stawkę najmu na 400zł netto. Opinia ta stała się podstawą wydania wyroku przez Sąd Rejonowy , a następnie przez Sąd Okręgowy w Szczecinie. W niniejszej sprawie nie są przedstawiane żadne nowe argumenty, czy twierdzenia (pisma są skopiowane), które miałyby prowadzić do odmiennych ustaleń faktycznych. Nawet gdyby dokonać ponownej analizy materiału z akt sprawy to prowadziłoby do takich samych ustaleń jak w sprawie XI GC 834/14. Również z tego względu powództwo podlegałoby oddaleniu.

Bezzasadny jest zarzut przedawnienia. Powodowie zgłaszając pozwanej szkodę przerwali bieg tego terminu. Pozwana nie wykazała kiedy poinformowała powodów o zakończeniu postępowania likwidacyjnego. Wydana decyzja kierowana była do firmy leasingowej.

Stan faktyczny w znacznej części był niesporny. Dla porządku wskazać należy, że Sąd dokonał ustaleń w oparciu o częściowo niesporne twierdzenia stron, dowody z dokumentów w tym z akt XI GC 834/14 oraz dowód z zeznań świadka. Autentyczność i treść dokumentów nie była kwestionowana, strony wyprowadzały z nich jedynie częściowo odmienne wnioski. Zeznania świadka Sąd uznał za wiarygodne.

Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji (art. 108 § 1 k.p.c.).

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu stanowił art. 98 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Wobec powyższego zasądzono solidarnie od powodów na rzecz pozwanej kwotę 60zł, tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalonych na podstawie § 6 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Mając na uwadze powyższe rozstrzygnięto jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

(...)

(...)

3. (...)