Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UK 327/11
POSTANOWIENIE
Dnia 28 marca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Beata Gudowska
w sprawie z wniosku A. C.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 28 marca 2012 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 15 września 2011 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 15 września 2011 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację A. C.
od wyroku Sądu Okręgowego – Sądu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24
września 2010 r., którym – po ponownym rozpoznaniu sprawy – Sąd ten oddalił
odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, z dnia 7 lutego 2003 r. w
przedmiocie odmowy prawa do renty z tytułu wypadku przy pracy wobec
nieustalenia, że skarżący uległ takiemu wpadkowi.
Skarga kasacyjna ubezpieczonego została oparta na podstawie naruszenia
przepisów postępowania – art. 379 pkt 6 k.p.c. „przez przyjęcie, że wyrok w sprawie
o roszczenie, do którego rozpatrzenia jest właściwy sąd okręgowy bez względu na
wartość przedmiotu sporu, może zostać oparty o wyrok sądu rejonowego”; art. 378
§ 1 k.p.c. „przez błędne przyjęcie, że wyrok Sądu Rejonowego z dnia 21
października 2009 r., wydany został w składzie zgodnym z przepisami prawa” oraz
2
art. 378 § 1 w związku z art. 379 pkt 2 k.p.c., ze względu na brak należytego
umocowania pełnomocnika organu rentowego w sprawie przed Sądem
Okręgowym. Skarżący wskazał także na naruszenie art. 382 k.p.c. w związku z art.
227 k.p.c. „przez zdyskwalifikowanie dowodu z pisma Powszechnego Zakładu
Ubezpieczeń na życie S.A. z dnia 16 września 2002 r.”. W ramach podstawy
naruszenia prawa materialnego zarzucił błędną wykładnię art. 2 pkt 4 ustawy z dnia
12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób
zawodowych (Dz. U. z 1983 r. Nr 30, poz.144, ze zm.) i art. 6 ust. 1 pkt 1 powołanej
ustawy, twierdząc, że zdarzenie z dnia 30 listopada 2001 r. spełnia wymagania
określone w tym przepisie, „zwłaszcza warunek wywołania przyczyną zewnętrzną,
gdyż wystąpiło jako skutek opuszczania miejsca pracy umiejscowionego na
wysokości”.
W uzasadnieniu wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania
skarżący wskazał na występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego
oraz na potrzebę wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości
lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zawartych w pytaniu, „czy
związanie innym wyrokiem zachodzi również wtedy, gdy przedmiotem
rozstrzygnięcia w nowej sprawie jest inne roszczenie, niż to, które było
przedmiotem rozstrzygnięcia w prawomocnym orzeczeniu”. Podniósł, że przed
Sądem Rejonowym w sprawie /.../ przedmiotem rozstrzygnięcia było roszczenie o
wysokość świadczenia rehabilitacyjnego i jednorazowe odszkodowanie, a w
sprawie przed Sądem Okręgowym /.../ roszczenie o rentę z powodu niezdolności
do pracy w związku z wypadkiem przy pracy. Postawił także pytanie, „czy
związanie prawomocnym wyrokiem dotyczy również sytuacji, gdy wyrok ten zapadł
w postępowaniu dotkniętym nieważnością, jak to występuje w rozpatrywanej
sprawie” i stwierdził, że „wyrok Sądu Okręgowego z dnia 24 września 2010 r., jak
też wydany na skutek apelacji od tego wyroku wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 15
września 2011 r., „są oparte o wyrok Sądu Rejonowego z dnia 21 października
2009 r., a postępowanie zakończone tym wyrokiem dotknięte jest nieważnością,
gdyż było prowadzone przez sąd w składzie niezgodnym z przepisami prawa”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, jeżeli istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, jeżeli zachodzi nieważność
postępowania lub jeżeli skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. W sprawie
objętej skargą kasacyjną żadna z tych okoliczności nie zachodzi.
Sąd Okręgowy, który w toku ponownego rozpoznania sprawy przeprowadził
dowód z przesłuchania świadków, tylko odniósł się do ustaleń poczynionych przez
Sąd Rejonowy, ustalając, że żadna z osób przesłuchanych także w tamtym
postępowaniu nie potwierdziła, iż ubezpieczony uległ wypadkowi w dniu 30
listopada 2001 r. Niemniej ugruntowany jest w orzecznictwie Sądu Najwyższego
pogląd, że moc wiążąca prawomocnego orzeczenia (art. 365 § 1 k.p.c.) zapadłego
między tymi samymi stronami w innej sprawie o innym przedmiocie polega na
zakazie dokonywania ustaleń i ocen prawnych sprzecznych z ustaleniami i ocenami
dokonanymi w sprawie już osądzonej. Jest to skutek pozytywny (materialny)
powagi rzeczy osądzonej przejawiający się w tym, że sądy rozpoznające między
tymi samymi stronami nowy spór muszą przyjmować, iż dana kwestia prawna
kształtuje się tak, jak przyjęto to w prawomocnym, wcześniejszym wyroku (por.
wyroki Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2010 r., II PK 249/09, OSNP 2011 nr 17-
18, poz. 225, z dnia 20 maja 2004 r., II UK 403/03, OSNP 2005 nr 3, poz. 44, z dnia
8 lipca 2005 r., I UK 11/2005, OSNP 2006 nr 5-6, poz. 98 oraz z dnia 6 marca
2008 r., II UK 144/07, z dnia 23 czerwca 2009 r., II PK 302/08, z dnia 4 marca
2008 r., IV CSK 441/07 i z dnia 11 lutego 2011 r., I CSK 249/10, niepublikowane).
W orzecznictwie wyraźnie rozgranicza się zakres i skutki przewidziane w
art. 365 § 1 k.p.c. od skutków powagi rzeczy osądzonej (art. 366 k.p.c.), o której
wystąpieniu decyduje tożsamość stron, tożsamość podstawy faktycznej i
tożsamość podstawy prawnej rozstrzygnięcia (por. uchwały Sądu Najwyższego z
dnia 13 czerwca 2007 r., II UZP 2/07, OSNP 2007 nr 23-24, poz. 354, z dnia 21
września 2004 r., II UZP 8/04, OSNP 2005 nr 5, poz. 68, z dnia 6 maja 1976 r., III
PZP 2/76, OSNCP 1976 nr 11, poz. 239 i wyroki z dnia 15 lipca 1998 r., II UKN
129/98, OSNAPiUS 1999 nr 13, poz. 437, z dnia 13 grudnia 2005 r., II UK 61/05,
OSNP 2006 nr 23-24, poz. 371 oraz z dnia 13 kwietnia 2007 r., I CSK 479/06, z
4
dnia 16 lipca 2009 r., I CSK 456/08, z dnia 15 lutego 2007 r., II CSK 452/06 i z dnia
6 marca 2008 r., II UK 144/07, niepublikowane, jak też postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 25 września 1998 r., II UKN 373/98, OSNAPiUS 1999 nr 21,
poz. 702 i z dnia 19 czerwca 1998 r., II UKN 105/98, OSNAPiUS 1999 nr 16, poz.
529).
Nieważność wyroku Sądu Rejonowego z dnia 21 października 2009 r.
wykracza poza zakres niniejszej skargi kasacyjnej.
Mając to na względzie, Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej
do rozpoznania (art. 3989
k.p.c.).