V CNP 1/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-08-2015
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CNP 1/15
POSTANOWIENIE
Dnia 5 sierpnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
w sprawie ze skargi J. L. i T. L.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Okręgowego w J.
z dnia 21 sierpnia 2014 r.
w sprawie z powództwa J. L. i T. L.
przeciwko R. B.
o rozwiązanie umowy o dożywocie,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 5 sierpnia 2015 r.,
odrzuca skargę i zasądza od skarżących solidarnie na rzecz
R. B. 1217 (jeden tysiąc dwieście siedemnaście)
złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania wywołanego
jej wniesieniem.
2
UZASADNIENIE
W związku ze skargą powodów J. L. i T. L. o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w J. z dnia 21 sierpnia 2014 r.
należy zważyć, co następuje.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
powinna zawierać: oznaczenie wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem,
czy jest on zaskarżony w całości lub w części, przytoczenie jej podstaw oraz ich
uzasadnienie, wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżony wyrok jest
niezgodny, uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez
wydanie wyroku, którego skarga dotyczy, wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego
wyroku w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto –
gdy skargę wniesiono stosując art. 4241
§ 2 k.p.c. – że występuje wyjątkowy
wypadek uzasadniający wniesienie skargi, wniosek o stwierdzenie niezgodności
wyroku z prawem.
Skarga nie spełnia wymagań określonych w art. 4245
§ 1 pkt 4 i 5 k.p.c.
Uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie
wyroku, którego skarga dotyczy polega na przedstawieniu wyodrębnionego
wywodu przekonującego, że szkoda została wyrządzona oraz określającego czas
jej powstania, postać i związek przyczynowy z wydaniem wyroku niezgodnego
z prawem (por.: postanowienie SN z dnia 31 stycznia 2006 r., sygn. akt IV CNP
38/05, OSNC z 2006 r., nr 7 – 8, poz. 141; postanowienie SN z dnia 22 listopada
2005 r., sygn. akt I CNP 19/05, nie publ.; postanowienie SN z dnia 23 września
2005 r., sygn. akt III CNP 5/05, nie publ.; postanowienie SN z dnia 11 sierpnia
2005 r., sygn. akt III CNP 4/05, OSNC z 2006 r., nr 1, poz. 16). Zgodnie
z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego, ten kreatywny wymóg skargi
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia obliguje
skarżących do złożenia oświadczenia, że szkoda wystąpiła, jak również do
wskazania jej rodzaju i rozmiaru, a ponadto do powołania lub przedstawienia
dowodów lub innych środków uwiarygodniających ich twierdzenie. Przesłanka
3
uprawdopodobnienia szkody, uregulowana w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c., zostaje
spełniona, jeżeli skarżący powołają w skardze nie tylko wszystkie znane im fakty,
które wskazują na związek między zaskarżonym wyrokiem a doznanymi wskutek
jego wydania stratami lub utraconymi korzyściami, ale ponadto powołają dowody
lub co najmniej ich surogaty, które uczynią twierdzenie o wyrządzeniu szkody
wiarygodnym (tak m.in.: postanowienie SN z dnia 25 lipca 2006 r., III CNP 40/06,
nie publ.; postanowienie SN z dnia 23 marca 2006 r., IV CNP 23/06, teza
opublikowana w Biuletynie SN z 2006 r., nr 6, s. 8). Tak rozumianego obowiązku
skarżący nie spełnili, wskazując w sposób ogólnikowy na szkodę majątkową
i niemajątkową. Nie przedstawili też stosowych dowodów lub ich surogatów na
okoliczność poniesienia wskazanej przez nich szkody.
Zgodnie z art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. skarżących obciąża obowiązek
przedstawienia analizy prawnej przepisów dotyczących środków zaskarżenia,
których zastosowanie jest niedopuszczalne lub z innych przyczyn na pewno nie
mogłoby odnieść skutku. Skarżący powinni wykazać, że od zaskarżonego wyroku
nie przysługuje środek prawny, przy pomocy którego mogłoby nastąpić wzruszenie
zaskarżonego orzeczenia (postanowienie SN z dnia 23 stycznia 2009 r., sygn. akt
I CNP 108/08, nie publ.). Oznacza to obowiązek przeprowadzenia analizy
przepisów dotyczących środków prawnych, których zastosowanie jest
niedopuszczalne lub które z innych przyczyn nie mogłyby odnieść skutku. Skarżący
muszą „wykazać”, a więc nie „wskazać”, „przytoczyć” czy „uwiarygodnić”,
że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie
było i nie jest możliwe (por. m. in. postanowienie SN z dnia 21 listopada 2014 r.,
sygn. akt III CNP 17/14, nie publ.). Wykazanie w skardze o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, że wzruszenie zaskarżonego
orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe polega
na ujawnieniu i przedstawieniu tej okoliczności w sposób wyczerpujący i nie
budzący wątpliwości oraz na dowiedzeniu jej istnienia i przekonującym
uzasadnieniu (postanowienie SN z dnia 27 stycznia 2006 r., sygn. akt III CNP 23/05,
OSNC z 2006 r., nr 7 – 8, poz. 140). Nie chodzi tylko o skargę kasacyjną, ale także
o skargę o wznowienie postępowania oraz o inne środki prawne pozwalające na
zmianę lub uchylenie orzeczenia, ewentualnie służące pozbawieniu lub
4
ograniczeniu wykonalności (zob. postanowienie SN z dnia 24 lipca 2008 r., sygn.
akt I CNP 50/08, nie publ.). Skarżący uzasadniając to, że w niniejszej sprawie
wzruszenie zaskarżonego wyroku w drodze innych środków prawnych nie było i nie
jest możliwe wykazali niedopuszczalność skargi kasacyjnej, ale nie przeprowadzili
dostatecznej analizy prawnej możliwości skorzystania z innych środków prawnych –
w tym z sygnalizowanej przez skarżących skargi o wznowienie postępowania. Brak
jest analizy prawnej przepisów dotyczących innych środków zaskarżenia
i argumentów, które mogłyby uzasadnić ich twierdzenie o braku możliwości
skorzystania z innych środków prawnych.
Niezależnie od powyższego należy zauważyć, że przytoczone w podstawach
skargi przepisy procesowe odnoszą się w znacznej mierze do kwestii ustaleń
faktycznych i oceny dowodów, co nie jest dopuszczalne. Istotą tego
nadzwyczajnego środka prawnego nie jest bowiem zastąpienie niedopuszczalnej
ze względu na wartość przedmiotu zaskarżenia skargi kasacyjnej, lecz wykazanie
odpowiedzialności Skarbu Państwa za wydanie niezgodnego z prawem wyroku.
Wobec powyższego Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie art.
4248
§ 1 k.p.c. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 5 sierpnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
w sprawie ze skargi J. L. i T. L.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Okręgowego w J.
z dnia 21 sierpnia 2014 r.
w sprawie z powództwa J. L. i T. L.
przeciwko R. B.
o rozwiązanie umowy o dożywocie,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 5 sierpnia 2015 r.,
odrzuca skargę i zasądza od skarżących solidarnie na rzecz
R. B. 1217 (jeden tysiąc dwieście siedemnaście)
złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania wywołanego
jej wniesieniem.
2
UZASADNIENIE
W związku ze skargą powodów J. L. i T. L. o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w J. z dnia 21 sierpnia 2014 r.
należy zważyć, co następuje.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
powinna zawierać: oznaczenie wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem,
czy jest on zaskarżony w całości lub w części, przytoczenie jej podstaw oraz ich
uzasadnienie, wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżony wyrok jest
niezgodny, uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez
wydanie wyroku, którego skarga dotyczy, wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego
wyroku w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto –
gdy skargę wniesiono stosując art. 4241
§ 2 k.p.c. – że występuje wyjątkowy
wypadek uzasadniający wniesienie skargi, wniosek o stwierdzenie niezgodności
wyroku z prawem.
Skarga nie spełnia wymagań określonych w art. 4245
§ 1 pkt 4 i 5 k.p.c.
Uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie
wyroku, którego skarga dotyczy polega na przedstawieniu wyodrębnionego
wywodu przekonującego, że szkoda została wyrządzona oraz określającego czas
jej powstania, postać i związek przyczynowy z wydaniem wyroku niezgodnego
z prawem (por.: postanowienie SN z dnia 31 stycznia 2006 r., sygn. akt IV CNP
38/05, OSNC z 2006 r., nr 7 – 8, poz. 141; postanowienie SN z dnia 22 listopada
2005 r., sygn. akt I CNP 19/05, nie publ.; postanowienie SN z dnia 23 września
2005 r., sygn. akt III CNP 5/05, nie publ.; postanowienie SN z dnia 11 sierpnia
2005 r., sygn. akt III CNP 4/05, OSNC z 2006 r., nr 1, poz. 16). Zgodnie
z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego, ten kreatywny wymóg skargi
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia obliguje
skarżących do złożenia oświadczenia, że szkoda wystąpiła, jak również do
wskazania jej rodzaju i rozmiaru, a ponadto do powołania lub przedstawienia
dowodów lub innych środków uwiarygodniających ich twierdzenie. Przesłanka
3
uprawdopodobnienia szkody, uregulowana w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c., zostaje
spełniona, jeżeli skarżący powołają w skardze nie tylko wszystkie znane im fakty,
które wskazują na związek między zaskarżonym wyrokiem a doznanymi wskutek
jego wydania stratami lub utraconymi korzyściami, ale ponadto powołają dowody
lub co najmniej ich surogaty, które uczynią twierdzenie o wyrządzeniu szkody
wiarygodnym (tak m.in.: postanowienie SN z dnia 25 lipca 2006 r., III CNP 40/06,
nie publ.; postanowienie SN z dnia 23 marca 2006 r., IV CNP 23/06, teza
opublikowana w Biuletynie SN z 2006 r., nr 6, s. 8). Tak rozumianego obowiązku
skarżący nie spełnili, wskazując w sposób ogólnikowy na szkodę majątkową
i niemajątkową. Nie przedstawili też stosowych dowodów lub ich surogatów na
okoliczność poniesienia wskazanej przez nich szkody.
Zgodnie z art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. skarżących obciąża obowiązek
przedstawienia analizy prawnej przepisów dotyczących środków zaskarżenia,
których zastosowanie jest niedopuszczalne lub z innych przyczyn na pewno nie
mogłoby odnieść skutku. Skarżący powinni wykazać, że od zaskarżonego wyroku
nie przysługuje środek prawny, przy pomocy którego mogłoby nastąpić wzruszenie
zaskarżonego orzeczenia (postanowienie SN z dnia 23 stycznia 2009 r., sygn. akt
I CNP 108/08, nie publ.). Oznacza to obowiązek przeprowadzenia analizy
przepisów dotyczących środków prawnych, których zastosowanie jest
niedopuszczalne lub które z innych przyczyn nie mogłyby odnieść skutku. Skarżący
muszą „wykazać”, a więc nie „wskazać”, „przytoczyć” czy „uwiarygodnić”,
że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie
było i nie jest możliwe (por. m. in. postanowienie SN z dnia 21 listopada 2014 r.,
sygn. akt III CNP 17/14, nie publ.). Wykazanie w skardze o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, że wzruszenie zaskarżonego
orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe polega
na ujawnieniu i przedstawieniu tej okoliczności w sposób wyczerpujący i nie
budzący wątpliwości oraz na dowiedzeniu jej istnienia i przekonującym
uzasadnieniu (postanowienie SN z dnia 27 stycznia 2006 r., sygn. akt III CNP 23/05,
OSNC z 2006 r., nr 7 – 8, poz. 140). Nie chodzi tylko o skargę kasacyjną, ale także
o skargę o wznowienie postępowania oraz o inne środki prawne pozwalające na
zmianę lub uchylenie orzeczenia, ewentualnie służące pozbawieniu lub
4
ograniczeniu wykonalności (zob. postanowienie SN z dnia 24 lipca 2008 r., sygn.
akt I CNP 50/08, nie publ.). Skarżący uzasadniając to, że w niniejszej sprawie
wzruszenie zaskarżonego wyroku w drodze innych środków prawnych nie było i nie
jest możliwe wykazali niedopuszczalność skargi kasacyjnej, ale nie przeprowadzili
dostatecznej analizy prawnej możliwości skorzystania z innych środków prawnych –
w tym z sygnalizowanej przez skarżących skargi o wznowienie postępowania. Brak
jest analizy prawnej przepisów dotyczących innych środków zaskarżenia
i argumentów, które mogłyby uzasadnić ich twierdzenie o braku możliwości
skorzystania z innych środków prawnych.
Niezależnie od powyższego należy zauważyć, że przytoczone w podstawach
skargi przepisy procesowe odnoszą się w znacznej mierze do kwestii ustaleń
faktycznych i oceny dowodów, co nie jest dopuszczalne. Istotą tego
nadzwyczajnego środka prawnego nie jest bowiem zastąpienie niedopuszczalnej
ze względu na wartość przedmiotu zaskarżenia skargi kasacyjnej, lecz wykazanie
odpowiedzialności Skarbu Państwa za wydanie niezgodnego z prawem wyroku.
Wobec powyższego Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie art.
4248
§ 1 k.p.c. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.