Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PK 218/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 sierpnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (przewodniczący)
SSN Krzysztof Staryk
SSN Jerzy Kuźniar (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa P. G.
przeciwko Bankowi […] Spółce Akcyjnej w W.
o odprawę z pakietu odpraw,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 19 sierpnia 2015 r.,
skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego w W.
z dnia 24 marca 2014 r.,
oddala skargę kasacyjną i zasądza od powoda na rzecz strony
pozwanej kwotę 900 zł (dziewięćset) tytułem zwrotu kosztów
postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 30 października 2012 r. Sąd Rejonowy zasądził od
pozwanego Banku […] w W. S.A. na rzecz powoda P. G. kwotę 46.183 zł wraz z
ustawowymi odsetkami od dnia 17 lipca 2008 r. do dnia zapłaty tytułem pakietu
2
odprawowego oraz kwotę 1.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego. W pozostałym zakresie powództwo oddalił. Wyrok ten został wydany
w oparciu o następujące ustalenia faktyczne. Powód był zatrudniony w pozwanym
Banku w okresie od dnia 1 grudnia 1999 r. do dnia 31 lipca 2005 r. w Centrum
Inwestycji Kapitałowych na stanowisku eksperta w pełnym wymiarze czasu pracy.
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Banku w dniu 3 listopada 2000
r. podjęło decyzję o połączeniu Banku […] w W. S.A. z […] Bank S.A. Do
połączenia doszło 28 lutego 2001 r. W wyniku połączenia nastąpiła reorganizacja
Banku […] powodująca zwolnienia grupowe. W grudniu 2000 r. odbyło się
spotkanie z pracownikami Centrum Inwestycji Kapitałowych, w którym uczestniczyli
członkowie Zarządu obu łączących się Banków, w tym Prezes i Wiceprezes
Zarządu Banku […] w W. S.A., C. S. oraz A. N., a także Prezes Zarządu […]Bank
S.A. - S. A. Na spotkaniu pracownicy Centrum zostali ustnie poinformowani, że
nawet jeśli zostaną z nimi rozwiązane umowy o pracę już po zakończeniu zwolnień
grupowych objętych porozumieniem w sprawie zwolnień grupowych, będą im
przysługiwały pakiety odpraw takie same jak dla pracowników zwalnianych w
ramach zwolnień grupowych. Przedłużenie terminu rozwiązania umów o pracę dla
pracowników Centrum było podyktowane specyfiką tej komórki organizacyjnej i
interesem Banku, dla którego niekorzystne byłoby, gdyby w krótkim okresie czasu
odeszli z pracy pracownicy tej komórki. Sąd ustalił, że oświadczenie o objęciu
pracowników Centrum porozumieniem przewidującym pakiet odprawowy dla
pracowników zwalnianych z przyczyn niedotyczących pracowników zostało złożone
w obecności i potwierdzone przez dwóch członków Zarządu Banku […] w W. S.A.
W dniu 10 maja 2001 r. zostało zawarte porozumienie pomiędzy Sektorem
Bankowości Komercyjnej i Inwestycyjnej Banku […] w W. S.A. i Niezależnym
Samorządowym Związkiem Zawodowym Pracowników Banku […] w W. S.A.
określające zasady postępowania w sprawach dotyczących pracowników
zwalnianych z pracy z przyczyn niedotyczący pracowników w okresie od podpisania
tego porozumienia do 31 marca 2002 r. Porozumienie określało przede wszystkim
zasady przyznawania pakietu odprawowego, w skład którego wchodziła odprawa
pieniężna, odszkodowanie, jednorazowa odprawa z tytułu utraty świadczeń z
zakładowego układu zbiorowego pracy, nagroda oraz odprawa emerytalna.
3
Aneksem z dnia 26 marca 2002 r. przedłużono okres obowiązywania tego
porozumienia do 31 grudnia 2002 r. Powodowi wypowiedziano umowę o pracę 30
kwietnia 2005 r. z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, umowa uległa
rozwiązaniu z dniem 30 lipca 2005 r., a powodowi wypłacono odprawę w
wysokości 38.192,10 zł. W dniu 16 maja 2008 r. powód zwrócił się za
pośrednictwem poczty elektronicznej z prośbą o wskazanie, w jaki sposób może
otrzymać obiecany pakiet odprawowy najpierw do dyrektor Departamentu Kadr
Banku, a następnie do S. A. Nie uzyskał żadnej odpowiedzi. Następnie w dniu 29
lipca 2008r. złożył do Sądu Rejonowego wniosek o zawezwanie Banku […] do
próby ugodowej poprzez zapłatę kwoty 92.367,90 zł z odsetkami tytułem pakietu
odpraw. Nie doszło do ugody. W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy
uznał powództwo za uzasadnione.
Wyrok Sądu Rejonowego zaskarżył w całości pozwany, zarzucając
naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. oraz naruszenie prawa materialnego, tj. art. 3 ustawy
z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami
stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844
ze zm.), oraz art. 373 § 1 k.s.h. w związku z art. 60 k.c.
Sąd Okręgowy po uzupełnieniu materiału dowodowego ustalił, że na
spotkaniu w dniu 3 grudnia 2000 r. z udziałem członków zarządów obu banków,
pracownicy Centrum Inwestycji Kapitałowych byli informowali, że po połączeniu
banków nie ma dla nich przyszłości oraz, że pozwanemu bankowi zależy, aby
rozpoczęte projekty zostały doprowadzone do końca. Wiceprezes A.N. sugerował
prezesom Banku […] w W. S.A. i […] Banku S.A. potrzebę zatrzymania
pracowników Centrum i przyznania im odprawy. Sąd ustalił, że kwestie uzgodnień
w sprawie zwolnień pracowników pozwany Bank ogłaszał w formie pisemnej, po
przeprowadzeniu uzgodnień ze związkami zawodowymi działającymi u pozwanego,
oraz, iż Bank […] w W. S.A. jak i jego następca prawny nie opracowali żadnych
zasad zwolnień pracowników w Centrum Inwestycji Kapitałowych, a nadto nie
obowiązywały zapisy dotyczące przyznawania tym pracownikom dodatkowych
odpraw w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn niedotyczących
tych pracowników. Sąd ustalił również, że porozumienie z dnia 10 maja 2001 r. jak
i aneks do tego porozumienia z dnia 26 marca 2002 r. nie zawierały zapisów
4
dotyczących zwolnień pracowników Centrum Inwestycji Kapitałowych oraz, że do
momentu rozwiązania z powodem umowy o pracę pracodawca nie opracował
dokumentu, który przewidywałby dodatkowe odprawy dla pracowników
zatrudnionych w dziale powoda. Na podstawie pisma pozwanego z dnia 11 lipca
2013 r. Sąd ustalił, ponadto, że ośmiu pracownikom z działu powoda, których
stosunek pracy uległ rozwiązaniu z przyczyn niedotyczących pracownika
wypłacono dodatkowe odprawy pieniężne na podstawie porozumienia z dnia 10
maja 2001 r. Osoby te były planowane do zwolnienia, a ich stosunek pracy uległ
rozwiązaniu w 2001 r., 2002 r., ostatni zaś 28 lutego 2003 r.
W ocenie Sądu Okręgowego materiał dowodowy zgromadzony w
postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji oraz uzupełniony w postępowaniu
apelacyjnym nie wykazał, że zarówno S. A. jak i C. S. złożyli w grudniu 2000 r.
oświadczenie woli mające na celu objęcie pracowników Centrum Inwestycji
Kapitałowych, w tym powoda, uzgodnieniami zawartymi w porozumieniu z 10 maja
2001 r. Opierając się na zeznaniach świadka S. oraz pozostałych świadków Sąd
doszedł do przekonania, że podczas spotkania w grudniu 2000 r. były wyjaśniane
kwestie zasad funkcjonowania Centrum w nowych strukturach Banku, ale nie padły
żadne wiążące propozycje co do dodatkowych odpraw, gdyż w przyszłości nie
zostały sformalizowane w żadnym akcie wewnętrznym obowiązującym u
pozwanego. Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji opierając się na
zeznaniach świadków A. N., J. S. i T. C. wywiódł niezasadnie, że na spotkaniu
członków zarządów banków z pracownikami Centrum doszło do złożenia
skutecznego i ważnego oświadczenia woli w zakresie przyznania pracownikom
Centrum odpraw w momencie rozwiązania z nimi umów o pracę, ponieważ
wskazani świadkowie powoływali się na twierdzenia ówczesnego prezesa C. S.,
który w ich ocenie wyraził gotowość wypłaty odpraw na warunkach przewidzianych
w porozumieniu z maja 2001 r. w przypadku utraty pracy. Jednak, w ocenie Sądu,
zeznania świadka C. S. nie są zbieżne w powyższym zakresie z zeznaniami
powołanych świadków. Świadek ten przyznał, że były prowadzone rozmowy z
pracownikami Centrum na temat przyszłości tej komórki i jej zadań w nowych
strukturach, oraz, że […] Bankowi zależało na zatrzymaniu pracowników Centrum z
uwagi na ich wysokie kwalifikacje. Zeznania te nie wskazywały, że pozwany Bank w
5
jakikolwiek formalny sposób uregulował kwestie odpraw dla pracownik Centrum
zwalnianych po terminie obowiązywania porozumienia z maja 2001 r. Sąd
Okręgowy za niewiarygodne uznał twierdzenia powoda, że taka instytucja jak
pozwany Bank wyłącznie w formie ustnej regulowałaby kwestie związane ze
świadczeniami dla zwalnianych pracowników. Sąd stwierdził, że przy wykładni
oświadczeń woli należy brać pod uwagę takie okoliczności jak przebieg negocjacji
stron, przebieg ich dotychczasowej współpracy, dotychczasową praktykę w kwestii
przyznawania świadczeń pracowniczych, zachowanie stron, ich profesjonalizm oraz
inne zachowania przejawiane przez strony. Sąd wskazał również, że powód jak i
inni pracownicy Centrum w toku zatrudnienia nie podejmowali czynności
związanych z uregulowaniem ich sytuacji w przypadku zakończenia stosunku pracy
z przyczyn ich niedotyczących oraz nie domagali się w żaden sposób by ustalenia
ze spotkania z grudnia 2000 r., które stanowią podstawę powództwa w tej sprawie
zostały sformalizowane.
W świetle powyższych ustaleń Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że
apelacja pozwanej w zakresie rozstrzygnięć zawartych w pkt. I i IV zaskarżonego
wyroku była zasadna. W konsekwencji wyrokiem z dnia 24 marca 2014 r. Sąd
Okręgowy zmienił wyrok Sądu Rejonowego w zakresie pkt. I oraz oddalił
powództwo. Jako niezasadną uznał apelację pozwanego w zakresie rozstrzygnięcia
w pkt. II zaskarżonego wyroku, w którym Sąd Rejonowy częściowo oddalił
powództwo.
Wyrok Sądu Okręgowego zaskarżył powód w części, tj. w zakresie pkt. I, II ,
IV oraz V, za wyjątkiem pkt III, w którym Sąd Okręgowy oddalił apelację
pozwanego.
Skargę kasacyjną oparto na zarzutach naruszenia prawa materialnego, tj.
- art. 60 k.c. w zw. z art. 300 k.p. poprzez jego niezastosowanie wskutek
błędnego uznania, że: a) na spotkaniu w grudniu 2000 r. pracowników Centrum
Inwestycji Kapitałowych, w tym powoda, i zarządu pozwanego Banku nie padły
wiążące obietnice przyznania tym pracownikom dodatkowych odpraw, gdyż w
przyszłości nie zostały one sformalizowane w żadnym akcie wewnętrznym
obowiązującym u pozwanego; b) w takiej instytucji jak Bank kwestie związane ze
świadczeniami dla zwalnianych pracowników nie mogą być regulowane wyłącznie
6
w formie ustnej; c) na spotkaniu w grudniu 2000 r. z udziałem pracowników
Centrum (w tym powoda) z zarządem pozwanego Banku nie mogły paść wiążące
obietnice przyznania tym pracownikom dodatkowych odpraw, bowiem stanowisko w
tym zakresie powinny jeszcze wyrazić związki zawodowe działające w banku;
- art. 65 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 300 k.p. poprzez jego błędną wykładnię
prowadząca do uznania, że w procesie interpretacji mającym na celu stwierdzenie
nie tylko treści, ale samej skuteczności oświadczenia woli należy brać pod uwagę
takie okoliczności jak przebieg negocjacji stron, przebieg ich dotychczasowej
współpracy, dotychczasową praktykę w kwestii przyznawania świadczeń
pracowniczych, zachowanie stron, ich profesjonalizm oraz inne zachowania
przejawione przez strony, gdy tymczasem prawidłowa wykładnia tego przepisu
prowadzi do wniosku, że powyższe okoliczności mogą wpłynąć na samą
interpretację faktycznie złożonego oświadczenia woli, ale nie mogą prowadzić do
wprowadzenia dodatkowych treści (zastrzeżeń) warunkujących skuteczność tego
oświadczenia, które nie wynikają z jego literalnego brzmienia.
Zarzucono również naruszenie przepisów postępowania, to jest:
- 328 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. poprzez brak wyjaśnienia w
uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, które konkretnie (i w jaki sposób) okoliczności
wskazane przez Sąd ad quem (przebieg negocjacji stron, przebieg ich
dotychczasowej współpracy, dotychczasowa praktyka w kwestii przyznawania
świadczeń pracowniczych, zachowanie stron, ich profesjonalizm oraz inne
zachowania przejawione przez strony) miały wpływ na dokonaną przez Sąd
wykładnię złożonego przez pozwany bank na spotkaniu w grudniu 2000 r.
oświadczenia woli;
- art. 227, 231 i 233 § 1 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie
dowodu z odpisu pełnego rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego
dotyczącego pozwanego banku; zdaniem skarżącego naruszenie to miało istotny
wpływ na wynik sprawy, ponieważ z odpisu tego wynika, że do reprezentowania
Banku […] w W. S.A. uprawniony był samodzielnie nie tylko Prezes, ale także
Wiceprezes Zarządu (A. N.), który aktywnie uczestniczył w spotkaniu z
pracownikami Centrum w grudniu 2000 r., ponadto z odpisu tego wynika, że w
dacie wspomnianego spotkania była już podjęta uchwała Nadzwyczajnego
7
Walnego Zebrania Akcjonariuszy Banku […] w W. S.A. w sprawie połączenia z […]
Bankiem S.A., a połączenie to polegało na przejęciu […] Bank przez pozwany
Bank, tak więc na spotkaniu tym mogły już paść skuteczne obietnice dotyczące
odpraw dla pracowników Centrum, bowiem zarówno przed połączeniem banków jak
i po ich połączeniu stroną umowy o pracę z pracownikami Centrum był Bank […] w
W.;
- art. 227, 231 i 233 § 1 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. poprzez brak
dokonania wszechstronnego i zgodnego z zasadami logicznego rozumowania
rozważenia dowodu w postaci pisma pozwanego banku z dnia 11 lipca 2013 r., w
którym pozwany przyznał, że określonym pracownikom Centrum została wypłacona
odprawa na zasadach przewidzianych dla osób objętych zwolnieniami grupowymi,
a naruszenie to zdaniem skarżącego - miało istotny wpływ na wynik sprawy,
bowiem w jego wyniku ze wspomnianego faktu wypłaty odprawy dla pracowników
Centrum Sąd nie wyprowadził logicznego wniosku, że na spotkaniu w grudniu
2002 r. musiało dojść do przyobiecania pracownikom Centrum, w tym powodowi,
odpraw tak jak dla osób objętych programem zwolnień grupowych;
- art. 233 § 1 i art. 328 § 2 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. oraz art. 382 k.p.c.
poprzez szczątkowe rozważanie dowodu z zeznań świadka A. N., który
uczestniczył w spotkaniu w grudniu 2000 r. sprawując wówczas funkcję
Wiceprezesa Zarządu pozwanego banku; a naruszenie to mogło mieć istotny wpływ
na wynik sprawy, bowiem świadek N. występował na wspomnianym spotkaniu w
tym samym charakterze co świadek C. S., a dodatkowo zgodnie ze Statutem
pozwanego był uprawniony do jednoosobowego składania oświadczeń woli, w
konsekwencji rozstrzygnięcie zaskarżonego wyroku w zasadzie opiera się jedynie
na dowodzie z zeznań świadka C. S., co oznacza, że materiał dowodowy nie został
wszechstronnie rozważony;
- art. 233 § 1 i art. 328 § 2 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. oraz art. 382 k.p.c.
poprzez szczątkowe rozważenie dowodu z zeznań świadków T. C. (pracownika
Centrum) i J. S. (dyrektora Centrum), a ponadto pominięcie dowodu z zeznań
powoda;
- art. 328 § 2 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. poprzez brak zrekonstruowania
w zaskarżonym wyroku faktów (to jest przebiegu spotkania w grudniu 2000 r.)
8
wynikających z zeznań powoda oraz świadków A. N. (Wiceprezesa Zarządu
pozwanego banku), J. S. (dyrektora Centrum - przełożonego powoda) i T. C.
(pracownika Centrum), ponadto brak wyjaśnienia, dlaczego Sąd nie dał wiary
zeznaniom tych świadków, końcowo - zupełny brak odniesienia się do zeznań
powoda;
- art. 231, 233 § 1 i art. 328 § 2 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. poprzez
wybiórcze oraz pozostające w sprzeczności z zasadami logicznego rozumowania
odniesienie się do dowodu z zeznań świadka C. S., bez poczynienia
uzasadnionych domniemań faktycznych oraz faktyczny brak skonfrontowania
zeznań tego świadka z zeznaniami pozostałych świadków i powoda;
- 227, 230, 231, 233 § 1 i 328 § 2 w związku z 391 § 1 k.p.c. oraz art. 382
k.p.c. poprzez pominięcie przy wydawaniu zaskarżonego wyroku, że powód w
pozwie wskazał, iż w dniu 1 kwietnia 2005 r. skierował drogą elektroniczną pismo
do K. J. - dyrektora departamentu kadr pozwanego banku, w którym domagał się
uwzględnienia zapisu o pakiecie odprawowym w przygotowywanym aneksie do
umowy o pracę, dodatkowo powód powołał się na przesłanie w dniu 20 lipca 2006
r. e-maila do pana S. A., przy czym istotne jest, że pozwany nie zaprzeczył
skutecznie tym faktom; naruszenia te mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy,
bowiem przeczą tezie Sądu ad quem, że powód dopiero tuż przed upływem trzech
lat od rozwiązania stosunku pracy podjął działania w celu uzyskania odprawy,
poprzez zawezwanie pozwanego banku do próby ugodowej.
Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w części, tj. w zakresie
pkt. I, II, IV oraz V oraz przekazanie w tym zakresie sprawy Sądowi Okręgowemu w
W. do ponownego rozpoznania, przy jednoczesnym pozostawieniu rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania kasacyjnego temu Sądowi.
Pozwany w terminie wniósł odpowiedź na skargę kasacyjną, żądając
oddalenia skargi kasacyjnej w całości oraz zasądzenia od powoda na rzecz
pozwanego kosztów postępowania kasacyjnego według norm prawem
przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
9
Zgodnie z art. 39813
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę kasacyjną
w granicach zaskarżenia oraz w granicach podstaw, a w granicach zaskarżenia
bierze pod uwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania. Z kolei z art. 39813
§
2 k.p.c. wynika, że w postępowaniu kasacyjnym nie jest dopuszczalne powołanie
nowych faktów i dowodów, a Sąd Najwyższy jest związany ustaleniami faktycznymi
stanowiącymi podstawę zaskarżonego orzeczenia. Skarga kasacyjna może zostać
rozpoznana tylko w takim zakresie, w jakim nie prowadziłoby to do naruszenia art.
3983
§ 3 k.p.c. Z przepisu tego wynika, że podstawą skargi kasacyjnej nie mogą
być zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów dokonane przez sąd
drugiej instancji. Oznacza to, że zarzuty skargi kasacyjnej, które mają na celu
polemikę z ustaleniami faktycznymi sądu drugiej instancji, chociażby pod pozorem
błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania określonych przepisów prawa
materialnego, z uwagi na ich sprzeczność z art. 3983
§ 3 k.p.c., są niedopuszczalne
(por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4 stycznia 2007 r., V CSK 364/06, LEX nr
238975 i z dnia 19 kwietnia 2010 r., II PK 301/09, LEX nr 602258). W orzecznictwie
Sądu Najwyższego wskazano, że pomimo, iż art. 3983
§ 3 k.p.c. nie wymienia
expressis verbis konkretnych przepisów, których naruszenie w związku z
ustaleniem faktów i przeprowadzeniem oceny dowodów nie może być przedmiotem
zarzutów w ramach drugiej podstawy kasacyjnej, nie ulega wątpliwości, że
obejmuje on art. 233 k.p.c., ponieważ przepis ten określa kryteria oceny
wiarygodności i moc dowodów (przykładowo wyrok SN z dnia 26 kwietnia 2006 r.,
V CSK 11/06, LEX nr 230204, postanowienie SN z dnia 6 lutego 2014 r., I UK
397/13, LEX nr 1646926). Ograniczenie wynikające z art. 3983
§ 3 k.p.c. obejmuje
również zarzuty naruszenia art. 230 k.p.c., który reguluje tzw. bez dowodowe
ustalenia faktów, a także art. 231 k.p.c. określający możliwość ustalenia faktów na
podstawie domniemania faktycznego (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 11
kwietnia 2008 r., II CSK 625/07, LEX nr 627206 oraz z dnia 9 października 2014 r.,
I CSK 544/14, LEX nr 1541040).
Powyższe uwagi mają wpływ na ocenę zasadności poszczególnych
zarzutów skargi kasacyjnej naruszenia prawa procesowego jak i prawa
materialnego. Uwzględniając treści art. 3983
§ 3 k.p.c. oraz art. 39813
§ 2 k.p.c.,
10
rozpoznanie zarzutów naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. czy zarzutów naruszenia art.
230 k.p.c. oraz 231 k.p.c. usuwa się spod kontroli kasacyjnej.
Odnośnie zarzutów naruszenia art. 227 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c.,
w orzecznictwie podkreśla się, że zarzut naruszenia art. 227 k.p.c. ma sens tylko
wówczas, gdy wykazane zostanie, że sąd przeprowadził dowód na okoliczności
niemające istotnego znaczenia w sprawie, co mogło mieć wpływ na wynik sprawy,
a jego pośrednie naruszenie może polegać na odmowie przeprowadzenia przez
sąd dowodu z uwagi na powołanie go do udowodnienia okoliczności niemających
istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia w sytuacji, kiedy ocena ta była błędna.
Z tego powodu przyjmuje się, że sam art. 227 k.p.c. nie może być podstawą
skutecznego zarzutu bez równoczesnego powołania uchybienia innym przepisom
postępowania, istotnym dla podejmowania decyzji dowodowych (por. wyrok SN
z dnia 7 maja 2014 r., II CSK 481/13, LEX nr 1483576 i powołane tam
orzecznictwo). Skarżący formując zarzut naruszenia art. 227 k.p.c. w związku z art.
391 § 1 k.p.c. nie wykazał, aby Sąd drugiej instancji dopuścił się tego rodzaju
naruszeń. Sąd Okręgowy prawidłowo zidentyfikował istotę sporu w tej sprawie,
która sprowadzała się do ustalenia, czy na spotkaniu w grudniu 2000 r. doszło do
złożenia oświadczenia woli w przedmiocie przyznania pracownikom Centrum
Inwestycji Kapitałowych, w tym powodowi, odprawy na warunkach określonych w
porozumieniu z maja 2001 r. Kwestia ta determinowała z kolei przebieg
postępowania dowodowego jak i ocenę materiału dowodowego zgromadzonego
przed Sądem pierwszej jak i drugiej instancji. Skarżący również nie wykazał, aby
Sąd Okręgowy dopuścił się naruszenia art. 382 k.p.c., które mogłoby mieć wpływ
na wynik sprawy.
Nie zasługują również na uwzględnienie zarzuty naruszenia art. 328 § 2
k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla
się, że tak sformułowany zarzut jest skuteczny tylko w szczególnych wypadkach, w
sytuacji gdy uzasadnienie wyroku sądu drugiej instancji zawiera tak kardynalne
braki, że niemożliwym jest dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do
wydania orzeczenia, co uniemożliwia przeprowadzenie kontroli kasacyjnej
(przykładowo wyrok SN z dnia 2 grudnia 2014 r., I UK 139/14, LEX nr 1621322 oraz
powołane tam orzeczenia). W ocenie Sądu Najwyższego z takim przypadkiem nie
11
mamy do czynienia w tej sprawie. Sąd drugiej instancji w uzasadnieniu
zaskarżonego wyroku przedstawił ustalenia faktyczne oraz ocenę materiału
dowodowego wyjaśniając, którym dowodom i z jakich powodów dał wiarę,
odpowiednio którym odmówił wiarygodności. Skarżący natomiast, formułując
zarzuty naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c., nie zgadzając
się z niekorzystną dla siebie oceną materiału dowodowego, zmierza w istocie do jej
podważenia w postępowaniu kasacyjnym, pomimo treści art. 3983
§ 3 k.p.c.
Wobec braku zasadności zarzutów naruszenia prawa procesowego,
uwzględniając ustalenia faktyczne będące podstawą wydania zaskarżonego
wyroku, należy przejść do rozważania zarzutów naruszenia prawa materialnego, tj.
naruszenia art. 60 k.c. w związku z art. 300 k.p. oraz art. 65 § 1 i 2 k.c. w związku z
art. 300 k.p. Odnośnie zarzutu naruszenia art. 60 k.c. w związku z art. 300 k.p.
polegającego na jego niezastosowaniu, zarzut ten opiera się na zakwestionowaniu
przez skarżącego ustaleń faktycznych, co w świetle wcześniejszych uwag
dotyczących związania Sądu Najwyższego działającego jako sąd kasacyjny
ustaleniami faktycznymi uchyla się spod kontroli kasacyjnej. Należy zauważyć, że
Sąd Okręgowy ustalił, że na spotkaniu z pracownikami Centrum Inwestycji
Kapitałowych w grudniu 2000 r., w którym uczestniczył również powód, nie doszło
do złożenia skutecznego i ważnego oświadczenia woli w zakresie przyznania
pracownikom Centrum, w tym powodowi, odpraw w momencie rozwiązania z nimi
umów o pracę.
Nie zasługuje również na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 65 § 1 k.c. w
związku z art. 300 k.p. poprzez błędną jego wykładnię. Skarżący formułując ten
zarzut przyjął błędne założenie, że Sąd Okręgowy wskazując na okoliczności, które
należy uwzględnić przy dokonywaniu wykładni oświadczeń woli, wprowadził
dodatkowe treści warunkujące skuteczność tego oświadczenia. W orzecznictwie
Sądu Najwyższego wyrażono pogląd, że aby oznaczone zachowanie się uznać za
oświadczenie woli musi ono w świetle dyrektyw wykładni oświadczeń woli
wynikających z art. 65 k.c. wskazywać na zamiar wywołania określonych skutków
prawnych (wyrok SN z dnia 3 grudnia 2009 r., II CSK 550/09, LEX nr 577690). Z
treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie wynika natomiast, aby Sąd drugiej
instancji zastosował błędną wykładnię art. 65 § 1, 2 k.c. w związku z art. 300 k.p. w
12
kontekście ustalenia czy doszło do złożenia oświadczenia woli w sprawie
przyznania skarżącemu tzw. pakietu odprawowego. Uwzględniając całokształt
okoliczności faktycznych ustalonych w tej sprawie Sąd Okręgowy uznał, że
podczas spotkania w grudniu 2000 r. nie padły żadne wiążące propozycje co do
dodatkowych odpraw, w konsekwencji nie zostało złożone oświadczenie woli, z
którego wynikałoby zobowiązanie pozwanego do wypłaty powodowi tzw. pakietu
odprawowego w przypadku rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących
powoda w bliżej nieokreślonej dacie w przyszłości, w tym po upływie okresu
obowiązywania porozumienia z maja 2001 r. Ponadto należy zauważyć, że
skarżący zarzucił naruszenie art. 65 § 1, 2 k.c. w związku z art. 300 k.p., bez
powiązania tych przepisów z naruszeniem art. 60 k.c., w sytuacji gdy Sąd
Okręgowy nie dokonywał wykładni oświadczenia woli wobec ustalenia, że nie
doszło do złożenia oświadczenia woli. Już choćby z tej przyczyny zarzut ten, jako
niemający oparcia w ustaleniach faktycznych, nie zasługuje na uwzględnienie.
Tym się kierując, Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c. oddalił
skargę kasacyjną, rozstrzygając o kosztach postepowania na podstawie art. 98 w
związku z art. 391 § 1 i 39821
k.p.c.