Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 63/15
POSTANOWIENIE
Dnia 23 października 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)
SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca)
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie z powództwa L. B.
przeciwko W. S.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 23 października 2015 r.,
zażalenia pozwanego na wyrok Sądu Okręgowego w W.
z dnia 21 maja 2015 r.,
1. oddala zażalenie,
2. pozostawia Sądowi Rejonowemu rozstrzygnięcie
o kosztach w orzeczeniu kończącym postępowanie
w sprawie.
2
UZASADNIENIE
Powód L. B. domagał się zasądzenia od pozwanego W. S. kwoty 47.171 zł z
ustawowymi odsetkami od 25 marca 2013 r., w tym kwoty 43.997 zł tytułem zwrotu
ceny jaką uiścił kupując od pozwanego elektrownię wiatrową i kwoty 2.779, 80 zł
tytułem zwrotu kosztów ekspertyzy ustalającej wadę przedmiotu sprzedaży;
wskazał, że z powodu wady rzeczy sprzedanej odstąpił od umowy. Wyrokiem z
dnia 29 października 2014 r. Sąd Rejonowy w W. oddalił powództwo. W motywach
rozstrzygnięcia wskazał, że oświadczenie o odstąpieniu od umowy złożył
pełnomocnik powoda legitymujący się pełnomocnictwem procesowym, w sytuacji
gdy powinno to być pełnomocnictwo do czynności prawa materialnego.
Nieskuteczność, nieważność oświadczenia o odstąpieniu od umowy powoduje
stan związania stron umową i tym samym żądanie zapłaty z tytułu wskazanego
przez powoda czyni nieuzasadnionym.
Na skutek apelacji powoda, Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z dnia 21 maja
2015 r. uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu do
ponownego rozpoznania. W motywach rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy dokonał
ustaleń związanych z dokumentem i treścią pełnomocnictwa i ocenił, że
oświadczenie o odstąpieniu od umowy zostało złożone przez osobę należycie
umocowaną do takiej czynności. Uzasadniając kasatoryjną decyzję procesową
wskazał na nierozpoznanie istoty sprawy i potrzebę prowadzenia postępowania
dowodowego.
Wyrok Sądu Okręgowego zaskarżył w trybie art.3941 § 11 k.p.c. pozwany,
zarzucając niewłaściwe zastosowanie art. 386 § 4 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
U podstawy wyroku kasatoryjnego legła ocena Sądu Okręgowego, że Sąd
pierwszej instancji nie rozpoznał istoty sprawy, ponieważ nie przeprowadził
postępowania dowodowego w zakresie niezbędnym do prawidłowego ustalenia
podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, nietrafnie uznał, że powód nie odstąpił od
3
umowy i w związku z tym zaniechał zbadania zasadności jego zarzutów również
co do wady rzeczy sprzedanej.
Przez nierozpoznanie istoty sprawy – jak przyjmuje się w orzecznictwie – należy
przede wszystkim rozumieć niezbadanie podstawy merytorycznej dochodzonego
roszczenia. O sytuacji takiej można mówić, jeżeli np. sąd nie wniknął w całokształt
okoliczności sprawy, ponieważ pozostając w mylnym przekonaniu ograniczył się do
zbadania jedynie kwestii legitymacji procesowej jednej ze stron lub kwestii
przedawnienia, w związku z czym przedwcześnie oddalił powództwo, a ponadto
gdy zaniechał zbadania merytorycznych zarzutów pozwanego, a także gdy dokonał
oceny prawnej roszczenia bez oparcia jej o właściwie ustaloną podstawę faktyczną
i w sprawie zachodzi potrzeba poczynienia po raz pierwszy niezbędnych ustaleń
faktycznych. W takim wypadku podjęcie przez Sąd drugiej instancji decyzji o
prowadzeniu we własnym zakresie postępowania dowodowego godziłoby
gwarantowaną w art. 176 Konstytucji RP zasadę dwuinstancyjności postępowania
sądowego (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2002 r., I CKN 486/00,
nie publ., z dnia 21 października 2005 r., III CK 161/05, nie publ., z dnia 20 lipca
2006 r., V CSK 140/06, nie publ., z dnia 11 sierpnia 2010 r., I CSK 661/09, nie publ.,
z dnia 26 stycznia 2011 r., IV CSK 299/10, nie publ. i z dnia 12 stycznia 2012 r., II
CSK 274/11, nie publ. oraz postanowienia z dnia 15 lipca 1998 r., II CKN 838/97,
nie publ., z dnia 23 września 1998 r., II CKN 897/97, OSNC 1999, nr 1, poz. 22, z
dnia 25 października 2012 r., I CZ 139/12, nie publ., z dnia 9 listopada 2012 r., IV
CZ 156/12, nie publ., z dnia 5 grudnia 2012 r., I CZ 168/12, OSNC 2013, nr 5, poz.
68 i z dnia 25 kwietnia 2014 r., II CZ 117/13, nie publ., z dnia 13 listopada 2014 r.,
V CZ 73/14, nie publ., z dnia 20 lutego 2015 r., V CZ 119/14, nie publ. i z dnia 26
marca 2015 r., V CZ 7/15, nie publ.). Taka właśnie sytuacja wystąpiła w niniejszej
sprawie, niewątpliwie bowiem istnieje w sprawie potrzeba zbadania co najmniej
czy rzecz sprzedana miała wadę uzasadniającą odstąpienie od umowy, dlatego
Sąd Okręgowy – przyjmując, że Sąd pierwszej instancji nie rozpoznał istoty sprawy
– nie naruszył art. 386 § 4 k.p.c.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy zażalenie oddalił (art. 3941 § 3 w związku z
art. 39814 § 4 k.p.c.).
4
eb

V CZ 63/15

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia