Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 października 2016 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Antoni Smus

Protokolant: sekr. sąd. Patrycja Tokarek

po rozpoznaniu w dniu 20 października 2016 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa W. N.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w S.

następca prawny (...) S.A.

o zadośćuczynienie, odszkodowanie i rentę

1.  zasądza od pozwanego (...) S.A. na rzecz powoda W. N. kwotę 86 000 ( osiemdziesiąt sześć tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

a)  od kwoty 10 000 (dziesięć tysięcy) od dnia 15 kwietnia 2012r. do dnia zapłaty;

b)  od kwoty 76 000 (siedemdziesiąt sześć tysięcy) od dnia 21 września 2016 r. do dnia zapłaty;

1.  zasądza od pozwanego (...) S.A. na rzecz powoda W. N. kwotę 1 710 (jeden tysiąc siedemset dziesięć) złotych tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby w związku z kosztami pomocy osoby drugiej za okres od dnia 1 grudnia 2011 roku do dnia 31 maja 2012 roku z ustawowymi odsetkami od dnia 21 września 2016 roku;

2.  zasądza od pozwanego (...) S.A. na rzecz powoda W. N. rentę na zwiększone potrzeby w związku z kosztami pomocy osoby drugiej w wysokości 570 (pięćset siedemdziesiąt) złotych miesięcznie, płatną do dnia 10. każdego miesiąca, poczynając od 1 czerwca 2012 roku;

3.  zasądza od pozwanego (...) S.A. na rzecz powoda W. N. kwotę 31 700 (trzydzieści jeden tysięcy siedemset) złotych tytułem odszkodowania za utracone zarobki za okres od 3 października 2011 roku do dnia 31 sierpnia 2012 roku z ustawowymi odsetkami od dnia 15 kwietnia 2012 roku;

4.  zasądza od pozwanego (...) S.A. na rzecz powoda W. N. kwotę 27 586,75 (dwadzieścia siedem tysięcy pięćset osiemdziesiąt sześć 75/100) złotych tytułem skapitalizowanej renty wyrównawczej związanej z utraconymi zarobkami za okres od 1 stycznia 2013 roku do dnia 31 lipca 2015 roku z ustawowymi odsetkami od dnia 21 września 2016 roku;

5.  zasądza od pozwanego (...) S.A. na rzecz powoda W. N. kwotę 5709,66 (pięć tysięcy siedemset dziewięć 66/100) złotych tytułem odszkodowania za poniesione koszty leczenia i dojazdy do placówek medycznych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 21 września 2016 roku do dnia zapłaty;

6.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

7.  zasądza od pozwanego (...) S.A. na rzecz powoda W. N. kwotę 1876,42 (jeden tysiąc osiemset siedemdziesiąt sześć 42/100) złotych z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

8.  nakazuje ściągnąć z zasądzonego na rzecz powoda W. N. roszczenia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwoty:

a)  1506,37 (jeden tysiąc pięćset sześć 37/100) złotych z tytułu nieuiszczonych wydatków sądowych związanych z opiniami biegłych;

b)  4.183,22 (cztery tysiące sto osiemdziesiąt trzy 22/100) złotych tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od oddalonej części powództwa;

1.  nakazuje pobrać od pozwanego (...) S.A. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Sieradzu kwoty:

a)  2564,90 (dwa tysiące pięćset sześćdziesiąt cztery 90/100) złotych z tytułu nieuiszczonych wydatków sądowych związanych z opiniami biegłych;

b)  7122,78 (siedem tysięcy sto dwadzieścia dwa 78/100) złotych tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od uwzględnionej części powództwa;

1.  zwrócić pozwanemu (...) S.A. kwotę 300(trzysta) złotych z tytułu niewykorzystanej zaliczki zaksięgowanej dnia 18 lipca 2014 r., pod pozycją 102/14 ks. zal. sądowych.

Sygn. akt I C 179/12

UZASADNIENIE

W pozwie skierowanym do Sądu Okręgowego w Sieradzu powód W. N. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w S. kwoty 60 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, wynikłą z uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia, jakich doznał w wyniku wypadku komunikacyjnego z ustawowymi odsetkami od dnia 15 kwietnia 2012 roku do dnia zapłaty, kwoty 31 700 zł tytułem utraconych zarobków za okres od 3 października 2011 do 31 sierpnia 2012 wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 15 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty, kwoty 3420 zł zł tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za okres od 1 października 2011 r. do 30 listopada 2011 r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty, renty z tytułu zwiększonych potrzeb w wysokości 600 zł miesięcznie, płatnej do 10- dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności, poczynając od 1 grudnia 2011 r., kwoty 4516 zł tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 5346 zł na rzecz żony K. N. tytułem utraconych dochodów za okres od 3 października 2011 r. do 30 listopada 2011 r. wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 15 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty a także o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu. (pozew, k.3-7)

Postanowieniem z dnia 21 czerwca 2012 roku sprawa K. N. przeciwko (...) S.A. w S. odszkodowanie została wyłączona do odrębnego postępowania.. (postanowienie z dnia 21 czerwca 2012r., k.32)

W trakcie postępowania w rozpoznawanej sprawie pozwany wypłacił powodowi kwotę 50 000 zł tytułem zadośćuczynienia i 4577,23 zł tytułem odszkodowania. (pismo pełnomocnika pozwanego, tom II- k. 294-295)

Postanowieniem z 15 października 2012 r. Sąd Okręgowy w Sieradzu umorzył postępowanie w sprawie w zakresie w/wym kwot, stwierdził swoją niewłaściwość rzeczową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Sieradzu. (postanowienie z dnia 15 października 2012 r. k.296)

Na skutek zażalenia powoda Sąd Apelacyjny w Łodzi postanowieniem uchylił powyższe orzeczenie. (zażalenie pełnomocnika powoda, k.302-303; postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 20 grudnia 2012 r., k.308-309)

W piśmie procesowym z 3 czerwca 2013 roku powód rozszerzył powództwo o kwotę 55 000 zł tytułem dalszego zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 40 000 zł od dnia 15 kwietnia 2012 roku oraz od kwoty 15 000 zł od dnia doręczenia pisma rozszerzającego powództwo. Jednocześnie powód rozszerzył powództwo do kwoty 855 zł z tytułu renty na zwiększone potrzeby w związku z opieką osób trzecich za okres od 1 grudnia 2011 r. do 31 maja 2012 r. oraz wniósł o zasądzenie renty z tego tytułu w kwocie 600 zł, poczynając od 1 czerwca 2012 r.. (pismo pełnomocnika powoda z 3 czerwca 2013r., k. 337-338)

31 października 2014 roku nastąpiło przejęcie w trybie art. 492 § 1 k.s.h. (...) S.A. w S. przez (...) S.A. z siedzibą w S.. (pismo pełnomocnika pozwanego z dnia 11 grudnia 2015r., k. 666)

W piśmie procesowym z 14 września 2016 r. pełnomocnik rozszerzył powództwo w ten sposób, że wnosił o zasądzenie na rzecz powoda kwoty 136 000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz wnosił o podwyższenie odszkodowania w zakresie kosztów leczenia i koszty dojazdów do placówek medycznych o kwotę 8.468,29zł z ustawowymi odsetkami od rozszerzonej części powództwa od dnia doręczenia odpisu pisma w tym przedmiocie. (pismo pełnomocnika powoda z dnia 14 września 2016., k. 733-734 verte)

W piśmie procesowym z 29 września 2016 roku powód sprecyzował żądania pozwu w ten sposób, ze wnosił o zasądzenie od pozwanego kwoty 136 000 zł tytułem dalszego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 40 000 zł od dnia 15 kwietnia 2012 r., od kwoty 15 000 zł od dnia 11 kwietnia 2013 r., od kwoty 81 000 zł od dnia 14 kwietnia 2016 r., skumulowanej renty z tytuł zwiększonych potrzeb za okres od 1 grudnia 2011 r. do 31 maja 2012 r. w wysokości 8468,29 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 11 czerwca 2013 r., renty z tytułu zwiększonych potrzeb w wysokości 600 zł miesięcznie płatnej do 10 dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, poczynając od 1 czerwca 2012 r., odszkodowania w wysokości 31 700 zł z tytuły utraconych zarobków za okres od 3 października 2011 do 31 sierpnia 2012 wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 15 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty, renty z tytułu utraconych zarobków w wysokości 2800 zł miesięcznie płatnej do 10 dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 października 2014 r. w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 1 stycznia 2013 r., kwoty 12 490,07 zł tytułem dalszego odszkodowania za poniesione koszty leczenia i dojazdy do placówek medycznych wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 3403,77 zł od dnia 18 czerwca 2012 r., od kwoty 430,43 zł od dnia 2 sierpnia 2012 r., od kwoty 187,58 zł od dnia 2 listopada 2013 r., od kwoty 8468,29 zł od dnia 16 września 2016 r.. (tom IV , k.791-791 v.)

Pozwany wnosiło o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. (k.33-35-odpowiedź na pozew)

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

1 października 2011 r. powód wraz z żoną K. N. wyjechał z domu w miejscowości R., gmina S. do Belgii, gdzie miał odjąć pracę u H. P. . Około godziny 14 ⁰⁰ w miejscowości S. (województwo (...)) samochód, którym podróżował powód zderzył się czołowo z samochodem prowadzonym przez H. S.. Wyrokiem z 27 grudnia 2011 roku, wydanym w sprawie II K 789/11 Sąd Rejonowy w Nowym Tomyślu uznał H. S. za winnego nieumyślnego naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym polegającego m.in. utracie panowania nad kierowanym przez siebie pojazdem i doprowadzeniu do czołowego zderzenia z pojazdem, którym podróżował powód tj. popełnienia czynu z art. 177 § 1 k.k. i skazał go na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na okres próby 3 lat. (bezsporne, wyrok w sprawie II K 789/11, k. 46).

Z miejsca wypadku powód drogą lotniczą został przetransportowany do Szpitala w P.. Przy przyjęciu powód skarżył się na bardzo silne bóle w szyi i potylicy, był zaopatrzony w kołnierz szyjny. Po wykonaniu badań i tomografii komputerowej głowy oraz kręgosłupa szyjnego powód został skierowany na Oddział (...) Ogólnej i Neurochirurgii. W badaniu neurologicznym (z wyłączeniem odcinka szyjnego kręgosłupa) nie stwierdzono odchyleń od normy w nerwach czaszkowych, kończynach górnych i dolnych, nie stwierdzono objawów patologicznych. Natomiast badanie TK kręgosłupa szyjnego od odcinku C l do C7wykazało złamanie łuku przedniego trzonu Cl po stronie prawej; złamanie trzonu C2 ze znacznym przemieszczeniem odłamów; odłamany fragment, przemieszczony ku tyłowi o około 5 mm; przemieszczenie fragmentów trzonu (szczelina złamania w płaszczyźnie strzałkowej), lewy fragment trzonu C2 przemieszczony ku tyłowi na ok. 6 mm w stosunku do strony prawej; ząb obrotnika, razem z prawym fragmentem nie uszkodzony; masyw trzonu C2 przemieszczony ku przodowi; złamanie łuku i nasady łuku trzonu C3 po stronie prawej. W okresie od 1 do 5 października 2011 roku stan powoda był stabilny, nie zaobserwowano pogorszenia stanu neurologicznego, parametry życiowe w normie, powód skarżył się na bardzo silne bóle w kręgosłupie szyjnym W związku z postawioną diagnozą zastosowano pełne unieruchomienie pacjenta a następnie w dniu 6 października 2011 roku przeprowadzono zabieg operacyjny w postaci stabilizacji szyjno-potylicznej systemem (...) firmy (...). Po operacji, chory został wybudzony prawidłowo, w pełnym kontakcie słownym, zachowana była pełna ruchomość oraz siła kończyn górnych i dolnych, chory odczuwał ból w miejscu operacji. W czwartej dobie po operacji - podjęto pozytywną próbę pionizacji. W dniu 11 października 201l r. wykonano kontrolne zdjęcie RTG kręgosłupa szyjnego, które wykazało poprawną stabilizację szyjno-potyliczna zastosowanym systemem (...) firmy (...). W dniu 19 października 2011 roku został wypisany ze Szpitala w P. w stanie ogólnym i neurologicznym dobrym z rozpoznaniem pourazowe złamanie kręgów Cl, C2, C3, złamanie Cl typu J., dwupunktowe, złamanie C2 atypowe, wieloodłamowe trzonu i mas bocznych z zachowaniem i przemieszczeniem do przodu zębu obrotnika, złamanie nasady prawej i łuku kręgu C3, złamanie prawego kłykcia kości potylicznej, uszkodzenie zębów górnych 1 lewej i 2 prawej. Pomimo że znacznego zmniejszenia dolegliwości , powodowi zalecono bezwzględne leżenie, oszczędny tryb życia oraz stałe noszenie kołnierza ortopedycznego.

Samochód, którym poruszał się sprawca wypadku H. S. był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanej spółce. (bezsporne)

W zgłoszeniu szkody z 1 marca 2012 roku powód wnosił o przyznanie mu zadośćuczynienia w wysokości 100 000 zł, 31700 zł z tytułu utraconych zarobków , renty wyrównawczej w wysokości 2640 zł płatnej od 1 września 2012 r., 3420 zł z tytułu skapitalizowanej renty za zwiększone potrzeby za okres od 1 października 2011 r. do 30 listopada 2011r, renty za zwiększone potrzeby w wysokości 850 zł miesięcznie poczynając od 1 grudnia 2011 r., 4516 zł tytułem odszkodowania. (zgłoszenie szkody pełnomocnika powoda, k.115-118)

Decyzją z 23 maja 2012 roku pozwany uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i przyznał na powodowi kwotę 50 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, kwotę 3420 zł tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich , kwotę 922 zł tytułem dojazdów do placówek medycznych, kwotę 15,45 zł tytułem zwrotu kosztów wykonania kserokopii dokumentacji medycznej oraz kwotę 219,78 zł tytułem zwrotu kosztów zakupu leków. (dowód: decyzja pozwanego, k. 49-50).

Przed wypadkiem powód pracował w (...) S.A. na stanowisku zastępcy kierownika dyskontu spożywczego Biedronka. Dodatkowo prowadził razem z ojcem własne gospodarstwo rolne o powierzchni 1.20 ha a w między czasie wyjeżdżał do pracy sezonowej za granicę. W marcu 2010 roku powód zrezygnował z pracy w Biedronce.

Wypadek z 1 października 2011 r. uniemożliwił powodowi podjecie pracę w Belgii, gdzie 3 października 2011 miał podjąć pracę w szklarni u H. P.. Praca ta miała trwać przez miesiąc i zakończyć się 3 listopada 2011 roku. Ponownie powód wraz z żoną miał przyjechać do tego samego pracodawcy w dniu 5 marca 2012 roku i pracować do 31 sierpnia 2012 roku. Powód był wcześniej w Belgii i ustalił ze swoim pracodawcą, że będzie pracował u niego przez okres trzech lat (na podobnych zasadach jak w roku 2011) za wynagrodzeniem 1500 euro miesięcznie. Wynagrodzenie miało być pomniejszone o koszty wynajmu mieszkania u pracodawcy w kwocie 400 euro za powoda i jego żonę. Jednocześnie powód miał ponosić koszty zakupu żywności na poziomie ok 150 euro na osobę.

W okresie od 22 marca 2012 r. do 31 sierpnia 2017 r. pobierał okresową rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym w wysokości 843,69 zł brutto za okres od 01.10. 2012 r. do 28.02. 2013 r. , w wysokości 881,02 za okres od 01.03.2013 r. do 28.02. 2014 r., w wysokości 895,12 zł za okres od 01.03. 2014 r. do 28.02. 2015 r. , w wysokości 931,12 zł za okres od 01.03. 2015 r. do 31.07. 2015 r. oraz w wysokości 933,28 zł za okres od 01.08.2015 r. do 31.01.2016 r..

W lipcu 2015 roku powód podjął zatrudnienie jako telemarketer w firmie (...) z miesięcznym wynagrodzeniem na poziomie ok 1.300 zł netto.

(dowód: zeznania powoda, protokół rozprawy z dnia 09 sierpnia 2012r., k.254 verte-256; zeznanie podatkowe powoda PIT-37, k. 259—260 oraz 268-270; świadectwo pracy powoda z firmy (...) , k.261; zaświadczenia o posiadanym gospodarstwie rolnym, k.262-263; decyzja KRUS dotycząca renty powoda, k.264-267; zaświadczenie o wysokości dochodów powoda, k. 271-273; zeznania świadka K. N., protokół rozprawy z dnia 27 września 2012r., k.284 verte-285 verte; decyzja KRUS dotycząca renty powoda, k. 390-391 verte; zeznania świadka H. P. , k. 622-623; pismo KRUS o czasookresach pobierania renty wraz z jej wysokością, k.685; zaświadczenie no dochodach powoda, k.688; umowy o pracę powoda, k.689-690; zeznania powoda, protokół rozprawy z dnia 20 września 2016r., min.: 00:18:37-00:45:55, płyta k.805)

Przed wypadkiem powód był zdrowym człowiekiem. W wolnych chwilach spędzał aktywnie czas z żoną i córką. Obecnie nie może brać czynnego udziału w żadnych zajęciach sportowo-ruchowych ponieważ ma zalecony oszczędny tryb życia oraz unikanie aktywności fizycznej. Powód nie może pracować swoim gospodarstwie rolnym ani pracować fizycznie ponieważ nadal odczuwa silne dolegliwości bólowe. Zmuszony jest korzystać z pomocy osób najbliższych w codziennych sprawach z uwagi na odniesione obrażenia i konieczność noszenia kołnierza ortopedycznego, np. nie może samodzielnie się ubrać, ogolić czy zawiązać butów, nie może też dźwigać ani kierować samochodem więc musi prosić, żeby ktoś go gdziekolwiek zawiózł. Wymaga on pomocy także w sprawach życia codziennego takich jak choćby higiena osobista przy której również potrzebuje pomocy drugiej osoby. Wypadek miał bardzo negatywny wpływ na stan psychiki powoda ponieważ przed zdarzeniem to on był głową rodziny i dbał o jej bezpieczeństwo finansowe pracując na kilku etatach. Powód stał się bardziej nerwowy i nadpobudliwy. Wypadek spowodował niezdolność do pracy a także konieczność korzystania z pomocy osób trzecich w zwykłych czynnościach dnia codziennego.

(dowód: zeznania powoda, protokół rozprawy z dnia 09 sierpnia 2012r., k.254 verte-256; zeznania świadka K. N., protokół rozprawy z dnia 27 września 2012r., k.284 verte-285 verte; zeznania powoda, protokół rozprawy z dnia 20 września 2016r., min.: 00:18:37-00:45:55, płyta k.805)

Z opinii biegłego neurochirurga wynika, że doznany przez powoda uraz złamania kręgosłupa szyjnego spowodował u niego bardzo silne bóle szyi, karku i potylicy. Otrzymywał leki przeciwbólowe w kroplówkach. Po prawidłowym pionizowaniu poruszał się po oddziale i do toalety z pomocą pielęgniarki i żony. Po wypisaniu do domu jego zdolność poruszania była mocno ograniczona. W obawie o swoje zdrowie poruszał się bardzo powoli i ostrożnie przemieszczając się wyłącznie z pomocą żony. Ponadto chodząc po domu zawsze poruszał się przy ścianach ponieważ przez okres 5 miesięcy przez całą dobę nosił kołnierz ortopedyczny, który mimo usztywnienia artefaktowego kręgosłupa szyjnego także znacznie ograniczał jego ruchy głową. Po pół roku od wypadku powód zdejmował kołnierza na noc. Powód stopniowo przestał stosować kołnierz jednak nadal unika pochylania się do przodu, z powodu występowania bólu głowy i karku. Poza w/w bólami, u powoda występowało drętwienie rąk w nocy, które ustępowało w ciągu dnia. W ciągu kolejnych tygodni pobytu w domu, żona musiała pomagać powodowi w wykonywaniu większości czynności dnia codziennego, m.in. przy wstawaniu z łóżka czy też przy wstawaniu z pozycji siedzącej. Podobnie pomagała mu w higienie osobistej, rozbieraniu się czy ubieraniu, posiłkach i przy potrzebach fizjologicznych. Dopiero po kilkunastu tygodniach bóle w karku i w potylicy zmniejszyły się, ale chory nadal musiał zażywać duże ilości leków przeciwbólowych w postaci 8-10 tabletek 3-4 razy dziennie. Kilka razy dziennie zaczęły się natomiast pojawiać narastające bolesne stany napięcia mięśniowego obręczy barkowej trwające po ok. 5 minut. Dolegliwości bólowe nasilały się przy zmianach pogody. Po wypisie i wyjściu ze szpitala powód był leczony w Poradni Neurochirurgicznej, Neurologicznej, Psychologicznej oraz w (...). (dowód: opinia biegłego J. Ł., k.317-322; zeznania powoda, protokół rozprawy z dnia 09 sierpnia 2012r., k.254 verte-256; zeznania świadka K. N., protokół rozprawy z dnia 27 września 2012r., k.284 verte-285 verte; zeznania powoda, protokół rozprawy z dnia 20 września 2016r., min.: 00:18:37-00:45:55, płyta k.805)

Uraz komunikacyjny jakiego doznał powód wskutek wypadku z dnia
1 października 201lr. doprowadził u niego do ciężkiego, wielomiejscowego urazu kręgosłupa szyjnego i kości podstawy czaszki (potylicy). Powód przebywał na zwolnieniu lekarskim przez okres 6 miesięcy a następnie został uznany, przez Komisje Lekarską za całkowicie niezdolnego do pracy w związku z czym uzyskał rentę chorobową przyznaną przez KRUS. Od wypisania ze szpitala powód pozostaje pod opieką specjalisty neurochirurga w Prywatnym Gabinecie w K., gdzie raz w miesiącu korzysta z porady i podejmuje dalsze farmakologiczne leczenie przeciwbólowe. Zdjęcia RTG kręgosłupa szyjnego z 5 stycznia 2012 r. wykazały widoczną deformacją kręgu C1 i C2; trzon kręgu C3 ustawiony minimalnie do przodu w stosunku do C4 oraz zatartą przestrzeń Cl- 2. Kolejne badanie kontrolne TK z dnia 27 stycznia 2012r. wykazało przemieszczony do kanału kręgowego fragment trzonu C2 modeluje worek oponowy, bez stenozy światła kanału kręgowego; śruby mocujące na poziomie C3 częściowo zwężają oba zachyłki boczne. Powód podejmował próby dalszego leczenia, korzystał z porad wielu lekarzy specjalistów w tym między innymi prof. hab. n. med. A. R., jednak nie przynosiły one oczekiwanego efektu. Uraz jakiego doznał powód W. N. w wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia 1 października 201lr. spowodował trwałą utratę zdrowia-inwalidztwo, które nie pozwala mu wykonywać fizycznej pracy na roli czy w ogrodnictwie. Skutki wieloodłamowego złamania kręgów szyjnych C1-C2-C3 doprowadziły do całkowitego zesztywnienia kręgu szyjnego z artefaktową stabilizacją szyjno-potyliczną, co powoduje 40% trwałej utraty zdrowia. Złamanie prawego kłykcia kości potylicznej powoduje 5% trwałego uszczerbku zdrowia. Powód nadal nie zakończył leczenia. (dowód: opinia biegłego J. Ł., k.317-322)

W ocenie biegłego rehabilitanta wypadek spowodował u powoda bardzo duże ograniczenia sprawności ruchowej. Ponadto z powodu ograniczenia pola widzenia zdarzają się potknięcia i upadki podczas chodzenia. Jednak pomimo znacznego osłabienia koordynacji ruchowej W. N. nie był w ogóle rehabilitowany ani leczony w żadnym Oddziale (...) . Lekarze prowadzący i operujący a także lekarze z Komisji Lekarskich ZUS-u wykluczyli możliwość jakiejkolwiek rehabilitacji przy tak ciężkim uszkodzeniu kręgosłupa szyjnego jakiego w wyniku wypadku doznał powód. Jedynie raz podczas konsultacji neurochirurgicznej u prof. R. został skierowany na płatny masaż klasyczny. Pierwszy raz korzystał z rehabilitacji w 2013 roku w terminie od 8 do 28 listopada w Centrum (...) KRUS w I.. W trakcie pobytu rehabilitacyjnego stosowano ćwiczenia indywidualne, ćwiczenia w basenie, kąpiele wirowe kończyn, lampę sollux, laseroterapię, magnetoterapię, masaż klasyczny, okłady żelowe ciepłe. Zastosowaną rehabilitacją uzyskano niewielkie zmniejszenie dolegliwości bólowych natomiast w związku z utrzymującym się ograniczeniem ruchomości kręgosłupa szyjnego zalecono kontynuację leczenia rehabilitacyjnego w warunkach ambulatoryjnych w rejonie miejsca zamieszkania, oraz kontynuacje ćwiczeń w warunkach domowych. Zgodnie z wytycznymi powód podjął dalsze leczenie i uczęszczał na zabiegi rehabilitacyjne w Pracowni Fizykoterapii Szpitala Wojewódzkiego w S. w terminie od 28 lipca do 8 sierpnia 2014 roku a następnie w styczniu 2015 roku. Powód skarży się na codzienne bóle głowy w okolicy czołowo-skroniowej o dużym natężeniu w skali (...) 6-7, okresowo dochodzące do 10,stałe bóle szyi przy chodzeniu (...) 5-6, przy leżeniu (...) 3, drętwienie w okolicy barków oraz mrowienia palców rąk, szczególnie palców III, IV, V, nasilające się w godzinach nocnych. Od 1.5 roku występują bóle kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego z promieniowaniem do ud o nasileniu 5 w skali (...). Jakakolwiek aktywność fizyczna nasila dolegliwości bólowe szyi, głowy i kończyn górnych do poziomu nawet (...) 10 w związku z czym powód okresowo korzysta z leczenia farmakologicznego przeciwbólowego i rozluźniającego mięsnie, jednak stara się nie nadużywać leków w związku z ich skutkami ubocznymi. Zarówno po wypadku jak i obecnie W. N. wymaga pomocy osób drugich w czynnościach życia codziennego w wymiarze 1-2 godzin dziennie. Powyższe dolegliwości rozpatrywane w kategoriach szeroko pojętej rehabilitacji medycznej jak również społecznej i zawodowej znacznie obniżają jakość życia powoda, zważywszy że nie należy spodziewać się istotnej poprawy w tym względzie. Okresowo stosowana rehabilitacja medyczna może (ale nie musi) przynieś chwilową ulgę w zakresie dolegliwości bólowych, rozluźnienia mięśni i zwiększenia zakresu ruchomości, poprawienia stato-dynamiki ciała, jednak może nie poprawić w znaczący sposób funkcjonowania powoda w życiu codziennym. Ze względu na istniejące ograniczenia ruchomości kręgosłupa szyjnego doszło u powoda do zaburzeń stato-dynamiki ciała, zaburzeń łańcuchów kinematycznych narządu ruchu i wzorca chodu, co skutkuje zmianami przeciążeniowymi stawów obwodowych i kręgosłupa, może być przyczyną dolegliwości bólowych kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego i kończyn dolnych, które już u powoda występują, a w przyszłości mogą skutkować powstaniem pourazowych zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa i stawów. Powikłania związane z brakiem rehabilitacji mogą skutkować częściową niezdolnością do pracy. Będą również ograniczały i utrudniały aktywność życiową powoda w istotnym stopniu. Ograniczona ruchomość kręgosłupa szyjnego powoda, w sposób istotny utrudnia mu wykonywanie czynności związanych z zaspokajaniem jego podstawowych potrzeb życiowych (wykonywanie codziennej toalety, ubieranie i rozbieranie się, poruszanie się czy tez przyrządzanie posiłków). Dalsze leczenie rehabilitacyjne będzie uzależnione od wyników uzyskanych w ramach leczenia stacjonarnego i powinno się opierać na stałej, kompleksowej i systematycznej rehabilitacji ambulatoryjnej na przykład w postaci 10 dniowego cyklu zabiegowego co 3 miesiące, wspartej okresowo pobytami w Oddziałach (...) Neurologicznej, co pozwoli na konieczną kontrolę i modyfikację programu usprawniania. Ponadto powód powinien kontynuować wykonywanie wyuczonych ćwiczeń w warunkach domowych celem podtrzymania efektów uzyskanych w trakcie rehabilitacyjnego leczenia stacjonarnego. Zakres ćwiczeń i czasokres można ustalić dopiero po leczeniu specjalistycznym. Konieczny jest okresowy nadzór nad wykonywanymi ćwiczeniami przez wykwalifikowanego fizjoterapeutę i lekarza rehabilitacji medycznej. Przy tak prowadzonej i kontrolowanej rehabilitacji dalsze leczenie stacjonarne w wyspecjalizowanym ośrodku neurorehabilitacji będzie wystarczające raz w roku. (dowód: opinia biegłej D. S.-E., k.589-595; opinia uzupełniająca biegłej D. S.-E., k.641-643)

W wyniku wypadku powód doznał obrażeń głowy skutkujących również wystąpieniem urazów stomatologicznych w postaci: uszkodzenia urazowego porcelanowej licówki na koronie 12; odcementowania metalowego ciernia opierającego się na zębie 21; złamania korony zęba 21 w postaci uszkodzenia kąta siecznego w obrębie szkliwa i zębiny bez obnażenia miazgi; nadwrażliwość i ruchomość zębów 12 i 21. Złamanie korony zęba jakiego doznał powód z punktu widzenia stomatologii jest dużym uszczerbkiem na zdrowiu. Opisane uszkodzenie narządu żucia skutkowały brakiem możliwości odgryzania kęsów pokarmowych, nadwrażliwości uszkodzonej jamy ustnej na bodźce termiczne i dotykowe, trudnościami wymowy i znaczne pogorszenie komfortu psychicznego wynikającego w sposób znaczący o aparycji powoda. Bóle zębów u powoda występowały nagle i ustępowały po zażyciu leków stosowanych w bólach kręgosłupa szyjnego i potylicy. Uszkodzenie dziąseł, oraz tkliwość tkanek miękkich była związana ze stłuczeniem tej okolicy i wymagała stosowania zimnych okładów. Dolegliwości stomatologiczne powoda wynikały głównie z konieczności spożywania pokarmów półpłynnych, papkowatych ale pełnowartościowych w okresie całego leczenia stomatologicznego uszkodzonej jamy ustnej. Stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu W. N. z przyczyn stomatologicznych wynosi 1%. Jest to uszczerbek stały i nieodwracalny z powodu całkowitej utraty tkanek twardych w zębach 21 oraz martwicę miazgi w zębie 21. Uzupełnienie takiego braku jest możliwa tylko drogą tymczasowej rekonstrukcji brakujących tkanek materiałami kompozycyjnymi a następnie drogą technik protetycznych z zastosowaniem koron lub licówek porcelanowych. Powód dotychczas nie podjął leczenia i naprawy układu zębowego. (dowód: opinia biegłego L.J. P., k.398-401)

Na skutek wypadku wystąpił u powoda zespół stresu pourazowego a co za tym idzie nastąpiło znaczne pogorszenie jego funkcjonowania. Po wypadku powód był bardzo zamknięty w sobie, czuł się wyizolowany, jego sytuacja życiowa diametralnie się zmieniła na gorsze. Z powodu obniżonego nastroju, przygnębienia, braku nadziei na powrót do zdrowia powód skorzystał z pomocy w Poradni Psychologicznej już w szpitalu w P. w dniu 18 października 2011r., gdzie ze względu na występujący niepokój oraz nastrój z reakcjami depresyjnymi i myślami samobójczymi zalecono mu kontynuacje terapii psychologicznej. Powód została poddany ponownym badaniom psychologicznym 12 stycznia 2012 roku w czasie których stwierdzono, że nadal utrzymują się zaburzenia stanu powypadkowego. U powoda zaobserwowano obniżony nastrój, przygnębienie związane z załamaniem dotychczasowej linii i jakości życia oraz trudności a nawet brak kreowania nowych strategii działania. Ponadto pojawiły się zaburzenia rytmu dobowego w postaci braku łaknienia, zaburzenia snu oraz niechęcie do działania i otoczenia. Powód od chwili wypadku stał się nerwowy, jest bardziej wybuchowy i często reaguje krzykiem. Znacznemu pogorszeniu uległy jego stosunki z żoną wskutek niemożności podjęcia współżycia seksualnego związanej z bólem kręgosłupa, a co za tym idzie rozdrażnieniem i wzmożoną impulsowością emocjonalną. Powód jest afektywnie żywy, wykazuje skłonność do drażliwości i skoncentrowanie na dolegliwościach wywołanych wypadkiem. Powód nie radzi sobie z problemami rodzinnymi, utratą zdolności do pracy zarobkowej i pogorszeniem aktywności psychofizycznej wskutek czego wykazuje poczucie niewydolności i niską samoocenę. Czynnik traumatyczny trwa nadal dlatego powoda nieustannie męczy uporczywe i natrętne wspomnienie wypadku co powoduje zaburzenia koncentracji, wycofanie społeczne, ograniczenie zainteresowań i aktywności. Stwierdzone zaburzenia mają charakter nerwicowy. W czerwcu 2013 roku powód podjął leczenie w poradni psychologicznej M. - (...) w S. z rozpoznaniem zaburzenia reaktywnego na ciężki stres. Następnie od 10 marca 2014 roku leczony jest w (...) w W. z częstotliwością 3 razy w miesiącu. Świadomość niepełnosprawności, znacznych ograniczeń życiowych dotyczących szczególnie pracy zawodowej i wykonywania codziennych czynności, świadomość, iż nie jest zdolny do pełnienia ról społecznych i rodzinnych, które wcześniej pełnił skutkuje wystąpieniem zaburzeń adaptacyjnych, wymagających kontynuowania leczenia psychiatrycznego jednak rokowanie do wyleczenia są niepewne. U badanego utrzymują się zaburzenia emocjonalne o charakterze stresu powypadkowego. Ze względu na niekorzystne rokowania uzasadnionym jest przewidywanie, iż nieprawidłowe mechanizmy obronne ulegną utrwaleniu, dlatego wskazane jest również podjęcie terapii psychologicznej. Mimo kontynuacji leczenia powód wciąż ma trudności z zaadaptowaniem się do nowej dla niego sytuacji po wypadku. Stan subiektywnego dystresu i zaburzeń emocjonalnych znacząco utrudnia mu funkcjonowanie i podejmowanie decyzji i działań oraz jest przyczyną utrzymującego się uczucia lęku, frustracji, stanów przygnębienia i smutku a także pesymistycznej oceny przyszłości. Wynika to ze świadomości niekorzystnego rokowania co do stanu zdrowia, co uzasadnia wystąpieniem u powoda długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 10 % . W dniu 23 października 2015 r. wykonano testy organiczne na podstawie których wykluczono zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym. W. N. w dalszym ciągu wymaga kontynuacji leczenia psychiatrycznego i kontynuacji psychoterapii. (dowód: opinia biegłej K. P. , k.419-420verte; opinia uzupełniająca biegłej K. P. , k.462; opinia uzupełniająca biegłej K. P. , k.684; opinia biegłej M. B., k.653-656)

Powód podczas badania neurologicznego w szpitalu w P. miał wykonane badanie słuchu w którym stwierdzono prawidłową ostrość słuchu. Po ponad miesiącu od wypadku powód stwierdził jednak pogorszenie słuchu oraz uczucie blokady w uszach określanych jako „ wody w uszach". Po czterech latach od zdarzenia w dniu 15 października 2014 r. powód zgłosił się do Poradni Laryngologicznej gdzie po wykonanym badaniu słuchu AT rozpoznano obustronny niedosłuch odbiorczy w zakresie tonów wysokich ( 3-4kHz) o charakterze urazu akustycznego. Badania AT powtórzone w grudniu 2014 roku potwierdziły wcześniejsze wyniki badania. Po tak dużym upływie czasowym od wypadku istnieją uzasadnione wątpliwości dotyczące związku czasowego i przyczynowego pomiędzy stwierdzonym obustronnym odbiorczym uszkodzeniem słuchu u powoda a przebytymi urazami. (dowód: karta przyjęcia do szpitala, k.20 verte; badanie słuchu AT, k.575; badanie słuchu AT, k. 577; opinia biegłej S. K., k.716-720)

Z opinii biegłych wynika, że łączny stały i długotrwały uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 56%. Zagrożenie życia u powoda nie było wysokie, jednak zakres cierpień i dolegliwości był znaczny. Zarówno samo złamanie kręgosłupa i uszkodzenie szczęki, jak i następstwa tych urazów, a w szczególności objawy neurochirurgiczne wiązały się z bardzo nasilonymi objawami bólowymi. Powód odczuwa skutki wypadku pod postacią obniżenia tolerancji wysiłku fizycznego, co przekłada się na znaczne zmniejszenie aktywności fizycznej i zdolności do wykonywania pracy zarobkowej. Ponadto powód nadal wymaga leczenia farmakologicznego, które zmniejsza odczuwanie dolegliwości bólowych występujących okresowo. Taki stan rzeczy powoduje konieczność pomocy osób trzecich w wielu czynnościach dnia codziennego w wymiarze dwóch godzin dziennie. Powód będzie odczuwał skutki wypadku dożywotnio. (dowód: opinia biegłego J. Ł., k.317-322; opinia biegłego L.J. P., k.398-401; opinia biegłej K. P., k.419-420verte; opinia biegłej D. S.-E., k.589-595; opinia biegłej M. B., k.653-656)

Powód poniósł koszty prywatnych wizyt lekarskich oraz związanych z nimi badań jak również niezbędne koszty leczenia farmakologicznego w łącznej wysokości 5.469,86 zł.

(dowód: faktury, paragony i rachunki - k. 748-776verte)

Powód poniósł również koszty dojazdów związane z podjętym dotychczas leczeniem i odbywaniem wizyt lekarskich świadczonych zarówno w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia jak i w prywatnych gabinetach lekarskich. Do dnia 5 września 2016 roku powód odbył 24 wizyty lekarskie w prywatnym gabinecie neurochirurgicznym mieszczącym się przy ul. (...) w K., do którego dojeżdżał z S. po 50 km. Powód odbywał również regularnie sesje terapeutyczne w (...) w W., która znajduje się w odległości 15 km od S.. (dowód: zaświadczenia o odbytych wizytach, k.735-738)

Powyższy stan faktyczny w dużej mierze jest niesporny, gdyż został oparty na niekwestionowanym przez strony nieosobowym materiale dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy. Ponadto Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o zeznania powoda i świadka K. N., które Sąd uznał za wiarygodne, jasne, rzetelne i korespondujące z pozostałym materiałem dowodowym, nie negowanym przez pozwanego. Skutki wypadku, procentowy uszczerbek na zdrowiu, trwałość tych skutków oraz możliwość ich ustąpienia, a także wpływ zdarzenia na psychikę powoda i jego funkcjonowanie w innych sferach życia, zostały ustalone na podstawie zeznań powoda i jego żony oraz na podstawie opinii biegłych lekarzy: neurochirurga, stomatologa, psychiatry i psychologa, specjalisty rehabilitacji medycznej oraz specjalisty z zakresu laryngologii i audiologii. Opinie te Sąd uznał za wiarygodne, albowiem są jasne, wewnętrznie niesprzeczne oraz naukowo i logicznie uzasadnione, a także w pełni z sobą korelują i wzajemnie się uzupełniają. Treść tych opinii oparta została na badaniu powoda i na analizie dokumentacji medycznej, przy czym sporządzono je z uwzględnieniem zasad fachowej wiedzy i doświadczenia. Ponadto biegli szczegółowo opisali stan zdrowia powoda, zarówno ten po wypadku jak i obecny, bazując przy tym na obszernej dokumentacji medycznej. Rozważając procentowy uszczerbek na zdrowiu oraz charakter obrażeń powoda uwzględnili również swoje wieloletnie doświadczenie w zakresie opiniowania. Nie dostrzeżono przy tym żadnych czynników osłabiających zaufanie do wiedzy biegłych i ich bezstronności, ani żadnych ważnych powodów, które zmuszałyby do dopuszczenia dowodu z opinii innych specjalistów. Nadto opinie te nie zostały skutecznie zakwestionowane przez strony procesu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W rozpoznawanej sprawie powód wystąpił z żądaniem zapłaty na jego rzecz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikłą z uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia, stosownego odszkodowania związanego z utraconymi zarobkami, kosztami leczenia, dojazdu, opieki osób trzecich oraz renty z tytułu zwiększonych potrzeb i renty z tytułu zmniejszenia widoków na przyszłość, w związku z wypadkiem komunikacyjnym, jakiemu uległ 1 października 2011 r.

Bezspornym jest, że sprawca wypadku, w którym ucierpiał powód, korzystał z obowiązkowego ubezpieczenia OC pozwanego i kwestia ta nie wymaga dalszego wyjaśnienia. Pozwana firma ubezpieczeniowa uznała swoją odpowiedzialność, gdyż wypłaciła powodowi na etapie postępowania likwidacyjnego zadośćuczynienie w wysokości 50 000 zł, a także odszkodowanie z tytułu kosztów leczenia, kosztów opieki i przejazdu w łącznej wysokości 4577,23 zł.

Podstaw odpowiedzialności pozwanego należy upatrywać w przepisach art. 436 § 1 k.c. w zw. art. 822 § 1 i § 4 k.c. art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( tekst jedn., Dz. U. z 2013 r., poz. 392, ze zm.).

Poza sporem pozostawało również i to, że u powoda nastąpiło uszkodzenie ciała i rozstrój zdrowia, który uprawnia go do żądania od pozwanego zakładu ubezpieczeń zadośćuczynienia za doznaną krzywdę - w myśl art. 445 § 1 k.c.

Stosownie do art. 445 § 1 k.c. sąd może przyznać poszkodowanemu w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę (szkodę niemajątkową) ujmowaną jako cierpienie fizyczne, a więc ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne, to jest ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi (patrz wyrok SN z 04 lipca 1969 roku, I PR 178/69, OSNCP 1970, Nr 4, poz. 71). Zadośćuczynienie ma na celu złagodzenie tych cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia te już doznane i te mogące powstać w przyszłości. Powinno ono być zatem przyznaną jednorazową rekompensatą za całą krzywdę.

Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia obowiązuje zasada miarkowania wyrażająca się w nakazie uwzględnienia wszystkich okoliczności i skutków doznanych krzywd z odniesieniem do warunków określających poziom życia ludzi w pełni sprawnych i aktywnych, panujących w środowisku w jakim żyje powód (patrz uzasadnienie wyroku SN z 04 lipca 2000 roku, I CKN 837/00 LEX nr 56891).

Ustalenie wysokości zadośćuczynienia przewidzianego w art. 445 § 1 k.c. wymaga uwzględnienia wieku poszkodowanego, stopnia cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywności i czasu trwania, nieodwracalności następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwa, oszpecenia), rodzaju wykonywanej pracy, szans na przyszłość, poczucia nieprzydatności społecznej, bezradności życiowej oraz innych podobnych czynników (patrz wyrok SN z 09 listopada 2007r., V CSK 245/07, OSNC -ZD/2008/4/95).

Sąd Najwyższy w ostatnich latach wielokrotnie podkreślał w swoich orzeczeniach, że ze względu na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia jego wysokość musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną adekwatną do warunków gospodarki rynkowej. Zwracał uwagę, że nie można akceptować stosowania taryfikatora i ustalania wysokości zadośćuczynienia według procentów trwałego uszczerbku na zdrowiu, że zdrowie ludzkie jest dobrem o szczególnie wysokiej wartości, w związku z czym zadośćuczynienie z tytułu uszczerbku na zdrowiu powinno być odpowiednio duże, że nietrafne jest posługiwanie się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia jedynie określonymi jednostkami przeliczeniowymi w postaci najniższego czy średniego wynagrodzenia pracowniczego.

O wysokości należnego zadośćuczynienia stanowi przede wszystkim rozmiar (zakres) doznanej przez pokrzywdzonego krzywdy, a niewymierny charakter tej krzywdy sprawia, że ocena w tej mierze winna być dokonana na podstawie całokształtu okoliczności sprawy.

Przesłanką żądania zadośćuczynienia za krzywdę jest również istnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy naruszeniem dobra osobistego (zdrowia), a szkodą niemajątkową. Spełnienie tej przesłanki nie budzi wątpliwości w niniejszej sprawie, gdyż w wyniku wypadku spowodowanego przez osobę, za która odpowiedzialność ponosi pozwany, powód doznał łącznie 56% uszczerbku na zdrowiu.

Sąd ustalając zakres krzywdy powoda uwzględnił m.in. rozmiar doznanych przez niego cierpień fizycznych i psychicznych, bardzo wysoki uszczerbek na zdrowiu, jego wiek (38 lat) i skutki, które spowodowały obrażenia doznane w wypadku we wszystkich płaszczyznach jego życia. Przede wszystkim miał na uwadze fakt, że w wyniku zdarzenia doszło u powoda do pourazowego złamania niektórych kręgów szyjnych i komplikacji zdrowotnych szczegółowo opisanych w opinii biegłego neurologa. Skutkiem tych obrażeń była konieczność prawie trzytygodniowej hospitalizacji W. N. na Oddziale (...) Ogólnej i Neurochirurgii Szpitala w P. oraz konieczność wykonania zabiegu operacyjnego w postaci stabilizacji szyjno-potylicznej systemem (...) firmy (...) a w późniejszym czasie długotrwałego leczenia i rehabilitacji, które nadal nie zostały zakończone, mimo upływu ponad 5 lat od wypadku. Dysfunkcja kręgosłupa szyjnego skutkowała i skutkuje znacznym ograniczeniem możliwości poruszania przez powoda głową, co w rezultacie powoduje znaczne ograniczenia aktywności życiowej i zawodowej, utrudniające mu realizację codziennych potrzeb życiowych w zakresie higieny, ubierania się, przyrządzania posiłków.

Należy też dodać, że całe zdarzenie było dla powoda ogromnym szokiem.
Świadomość niepełnosprawności, znacznych ograniczeń życiowych dotyczących szczególnie pracy zawodowej i wykonywania codziennych czynności gospodarskich, świadomość iż nie jest zdolny do pełnienia ról społecznych, które wcześniej pełnił, doprowadziło do wystąpienia zaburzeń adaptacyjnych, podlegających leczeniu psychiatrycznemu.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że cierpienia fizyczne
i psychiczne u powoda były bardzo duże. Przy tym istotne znaczenie ma także sytuacja osobista i życiowa powoda, który jako osoba młoda, mająca przed sobą całe życie, doznał urazu, który sparaliżował jego normalne funkcjonowanie. Również jego sytuacji finansowa uległa pogorszeniu. Ponadto rokowania co do jego stanu zdrowia na przyszłość są niekorzystne, czeka go żmudna rehabilitacja i dalsze leczenie.

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, iż należne powodowi zadośćuczynienie powinno odpowiadać łącznie kwocie 136 000 zł. W rezultacie wobec wypłaty przez ubezpieczyciela na etapie postępowania likwidacyjnego kwoty 50 000 zł należało z tego tytułu zasądzić dodatkowo na rzecz powoda 86 000 zł.

Zadośćuczynienie w powyższej kwocie stanowi ekonomicznie odczuwalną wartość, ale jednocześnie utrzymane jest w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Kompensuje doznaną przez powoda krzywdę, przedstawia dla niego ekonomicznie odczuwalną wartość, nie jest również rażąco wygórowane i nie prowadzi do nieuzasadnionego przysporzenia w jego majątku.

Wobec tego, że pierwotnie w pozwie powód domagał się zasądzenia kwoty 60 000 zł z tytułu zadośćuczynienia należało zasądzić na jego na rzecz-po uwzględnieniu wspomnianej wcześniej wpłaty 50 000 zł- kwotę 10 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 kwietnia 2012 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku (art. 481 k.c. w zw. z art. 476 k.c. i art. 817 k.c. i art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn., Dz. U. z 2013 r., poz. 392, ze zm.) oraz od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, na podstawie art. 481 k.c. w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2016 roku. Jednocześnie mając na uwadze, że powód zgłosił pozwanemu szkodę w dniu 12 marca 2012 r. uzasadnionym jest zasądzenie odsetek ustawowych od wspomnianej kwoty 10 000 zł od daty podanej w pozwie tj. od 15 kwietnia 2012 r.. Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn., Dz. U. z 2013 r., poz. 392, ze zm.) ubezpieczyciel ma 30 dni na zlikwidowanie szkody. Wobec tego, że pozwany uczynił zadośćuczynił temu obowiązkowi, roszczenie powoda stało się wymagalne z dniem 13 kwietnia 2012 roku, a więc ma prawo dochodzić odsetek ustawowych od 15 kwietnia 2012 r.

Pozostałą część uzupełniającego zadośćuczynienia w wysokości 76 000 zł należało zasądzić z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 września 2016 roku do dnia zapłaty( art. 481 k.c. w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2016 roku, w zw. z art. 476 k.c. i art. 817 k.c.). W tym zakresie należy podnieść, że rozszerzenie powództwa dokonane pismem z 3 czerwca 2013 r. nie może być uznane za skuteczne, ponieważ zostało dokonane w trybie art. 132 § 1 k.p.c.. Jak wyjaśnił bowiem Sąd Najwyższy w uchwale z 21 stycznia 2016 r., III CZP 95/15, odpis pisma procesowego zawierający rozszerzenie powództwa nie podlega doręczeniu na podstawie art. 132 § 1 k.p.c.. W tej sytuacji do skutecznego rozszerzenia powództwa- obejmujące roszczenia zgłoszone w piśmie z 3 czerwca 2013 r.- doszło dopiero w dniu 20 września 2016 r., kiedy to pełnomocnik powoda złożył pismo rozszerzające powództwo w zakresie zadośćuczynienia o kwotę 136 000 zł. W rezultacie należne od uzupełniającego zadośćuczynienia w wysokości 76 000 zł odsetki ustawowe powinny być zasądzone od 21 września 2016 r. ( art. 455 k.c.).

Żądanie dotyczące zasądzenia kosztów opieki osób trzecich uzasadnione jest tylko częściowo. W tym zakresie Sąd opierał się na wnioskach wypływających z opinii biegłego z zakresu neurochirurgii, który stwierdził, że powód przez pierwsze 7-8 miesięcy od wypadku wymagał pomocy innych osób w wymiarze 3 h dziennie i od tego czasu do chwili obecnej wymaga opieki przez 2-3 h dziennie oraz na opinii biegłego z zakresu rehabilitacji medycznej, który stwierdził aktualną konieczność pomocy osób trzecich w wymiarze 1-2 h dziennie. Sąd wziął pod uwagę to, że powód przez długi czas wymagał pomocy osób trzecich, gdyż konieczność stałego noszenia kołnierza ortopedycznego znacznie ograniczała jego ruchy i funkcjonowanie oraz to, że do chwili obecnej nadal wymaga pomocy osób trzecich. Należy w tym miejscu jeszcze dodać, że prawo poszkodowanego w wypadku do ekwiwalentu z tytułu zwiększonych potrzeb, polegających na konieczności korzystania z opieki osoby trzeciej, nie jest uzależnione od wykazania, iż poszkodowany efektywnie wydał odpowiednie kwoty na koszty opieki. Okoliczność zaś, że opiekę nad poszkodowanym sprawowali domownicy nie pozbawia go prawa do żądania odszkodowania, nawet wtedy, gdy poszkodowany pozostawał na utrzymaniu rodziny.

Sąd uznał, iż wskazana przez powoda stawka 9,50 zł za 1 h opieki osób trzecich jest adekwatna i odpowiednia w realiach niniejszej sprawy, a przy tym mieści się w przeciętnych stawkach rynkowych. Żeby to zobrazować Sąd poza wskazanymi przez powoda informacjami uzyskanymi od (...) Komitetu Pomocy (...) dla Ł., posłużył się danymi GUS o wysokość wynagrodzenia minimalnego, które wynosiło odpowiednio: w 2012 roku - 1 500,00 zł, w 2013 roku - 1 600,00 zł, w 2013 roku - 1 680,00 zł, w 2015 roku - 1 750,00 zł, a od 01 stycznia 2016 roku - 1 850,00 zł. Zakładając 168 - godzinny miesiąc pracy w przeliczeniu na godziny, daje to odpowiednio stawkę: w 2012 roku - 8,92 zł, w 2013 roku - 9,52 zł, w 2014 roku - 10,00 zł, w 2015 roku - 10,41 zł, w 2016 roku - 11,01 zł. Gdyby podstawą do wyliczenie stawki było przeciętne miesięczne wynagrodzenie, to stawka byłyby dwukrotnie wyższa. Niezależnie od powyższego należy wspomnieć, że opieka nad osobą chorą nie ogranicza się do zwykłej obecności opiekuna, ale wymaga określonych kwalifikacji i umiejętności, których trudno oczekiwać od osoby wykonującej pracę za wynagrodzeniem w stawce minimalnej.

W rezultacie za usprawiedliwione koszty związane z opieką osób trzecich w okresie od 1 grudnia 2011 roku do dnia 31 maja 2012 roku, przy założeniu ze opieka ta wykonywana była przez 6 miesięcy przez 3 h dziennie przy stawce 9,50 zł/godz. wynoszą 5 130 zł (30 dni x 3 h x 9,50zł = 855zł miesięcznie x 6 miesięcy = 5.130 zł). Nie można jednak zapominać, ze tego tytułu ubezpieczyciel na etapie postępowania likwidacyjnego wypłacił powodowi 3420 zł. Po uwzględnieniu tej kwoty należało na podstawie art. 444 § 1 k.c. w zw. z art. 322 k.p.c. zasądzić na rzecz powoda kwotę 1710 zł (5.130 – 3.420), z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 września 2016 roku, ponieważ (podobnie jak w przypadku uzupełniającego zadośćuczynienia) skuteczne rozszerzenie powództwa w tym zakresie nastąpiło dopiero 20 września 2016 r.

W świetle opinii biegłego lekarza neurochirurga oraz rehabilitanta medycznego należy stwierdzić, żądanie powoda w zakresie dotyczącym renty za zwiększone potrzeby na przyszłość, poczynając od 1 czerwca 2012 r. jest w znacznej części uzasadnione. Jak podnosi się w orzecznictwie renta należy się poszkodowanemu m.in. z tytułu zwiększonych potrzeb, polegających na zapewnieniu opieki, pokryciu kosztów przejazdu, stałych kosztów leczenia, lepszego odżywiania itp. (patrz wyrok SA w Katowicach z 24 maja 1996 r., III APr 7/96, OSA 1997, z. 6, poz. 18). Należy się ona bez względu na to, czy rzeczywiście poszkodowany ponosi wydatki na wspomniane cele, ponieważ wystarczy ustalenie tych potrzeb jako następstwo czynu niedozwolonego. Dlatego też nie można uzależniać zasądzenia renty od wykazania, że poszkodowany te potrzeby faktycznie zaspokaja i ponosi związane z tym wydatki (patrz wyrok SN z 11 marca 1976 r., IV CR 50/76, OSNCP 1977, nr 1, poz. 11).

Mając na uwadze wspomniane wcześniej opinie biegłych lekarzy specjalistów, z których wynika konieczność zapewnienia powodowi opieki osób trzecich w wymiarze 2 h dziennie, należało zasądzić na jego rzecz rentę z tego tytułu (przy założeniu ze opieka ta wykonywana była przez 30 dni przez 2 h dziennie przy stawce 9,50 zł/godz.) w wysokości 570 zł miesięcznie, poczynając od 1 czerwca 2012 r.. Przy wyliczeniu tej kwoty Sąd stosował zasadę określoną w art. 322 k.p.c., gdyż dokładne wyliczenie tej kwoty nie było możliwe.

Przechodząc do żądania dotyczącego zasądzenia na rzecz powoda skapitalizowanej renty za utracone zarobki za okres od 3 października 2011 r. do 31 sierpnia 2012 r. w kwocie 31700 złotych należy stwierdzić, iż roszczenie to jest w całości usprawiedliwione.

W judykaturze akcentuje się, że nie sama tylko utrata zdrowia, lecz rzeczywista utrata zdolności zarobkowania i widoków na przyszłość, a także rzeczywiste zwiększenie się potrzeb poszkodowanego jako następstwo wywołania uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia stanowią przesłanki zasądzenia renty po myśli art. 444 § 2 k.c. Bowiem szkoda według art. 415 k.c. musi posiadać walor realny, nie zaś tylko teoretyczny (patrz wyrok SN
z 07 maja 1998 r., III CKU 18/98, Prok. i Pr.-wkł. 1998, nr 11-12, s. 35; wyrok
SN z 06 października 2000 r., II UKN 10/00, OSNP 2002, nr 9, poz. 221). Wskazane następstwa muszą mieć charakter trwały, lecz nie muszą mieć charakteru nieodwracalnego. Każda z tych okoliczności może stanowić samodzielną podstawę zasądzenia renty, jednakże konieczną przesłanką jest powstanie szkody bądź to w postaci zwiększenia wydatków, bądź to zmniejszenia dochodów (patrz M. Nesterowicz (w:) Kodeks..., s. 426; G. Bieniek (w:) Komentarz…, s. 418; A. Cisek (w:) Kodeks..., s. 792; wyrok SN z 24 września 2009 r., II PK 65/09, LEX nr 558304).

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż powód w okolicznościach rozpoznawanej sprawy (zaświadczeniem i zeznaniami pracodawcy H. P.) wykazał, że wypadek z 1 października 2011 r. uniemożliwił mu podjęcie pracy w szklarni H. P. w okresie od 3 października 2011 r. do 3 listopada 2011 r. oraz od 5 marca 2012 r. do 31 sierpnia 2012 r.. W tym zakresie utrata dochodu powoda w wysokości 1500 euro miesięcznie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem z 1 października 2011 r.. Ustalając utracony przez powoda dochód należało uwzględnić koszty związane z najmem mieszkania u pracodawcy ( ½ z 400 euro) oraz koszty wyżywienia (150 euro) . W rezultacie wynagrodzenie netto powoda w Belgii wynosiłoby 1150 euro (1500-200-150). Należy przy tym przyjąć, że nie ma podstaw, żeby powyższe wynagrodzenie pomniejszać o podatek dochodowy, ponieważ praca wykonywana przez powoda miała charakter sezonowy i nie zostałaby zgłoszona do odpowiednich urzędów w Belgii. Wobec tego, że średni kurs euro w NBP w okresie od 3 października 2011 r. do 3 listopada 2011 r. kształtował się na poziomie 4,39zł, to należne odszkodowanie za ten okres odpowiada 5048,50zł (1150 euro x 4,39zł). Natomiast w okresie od 5 marca 2012 r. do 31 sierpnia 2012 r. średni kurs euro według NBP wynosił 4,20zł co daje łącznie kwotę 28 980zł (6 miesięcy x 1.150 euro x 4,20zł) z tytułu utraconych dochodów w związku z niepodjęciem przez niego pracy w Belgii.. Łącznie utracone zarobki powoda zamknęłyby się kwotą 34 028,50 zł. W tym stanie rzeczy za usprawiedliwione należy uznać żądanie powoda dotyczące zasądzenia kwoty 31 700 złotych. Odsetki od tej kwoty należało zasądzić na podstawie art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych od 15 kwietnia 2012 r. , ponieważ powód zgłosił to roszczenie ubezpieczycielowi 12 marca 2012 r. (zgłoszenie szkody ).

Przechodząc do żądania dotyczącego zasądzenia na rzecz powoda renty z tytułu utraconych zarobkowych za okres od 1 stycznia 2013 r. w wysokości 2800 zł miesięcznie należy stwierdzić, iż żądanie to uzasadnione jest tylko częściowo. Podstawę ustalenia wysokości renty wyrównawczej, jeżeli wypadek przy pracy nie spowodował całkowitej niezdolności do pracy, a jedynie ograniczenie możliwości zarobkowych pracownika, stanowi wysokość spodziewanego wynagrodzenia, pomniejszonego o wynagrodzenie, które pracownik może uzyskać, wykorzystując ograniczoną zdolność do pracy, bez względu na aktualną sytuację na rynku pracy. Renta, o której mowa w art. 444 § 2 k.c., powinna więc stanowić różnicę między wynagrodzeniem, jakie poszkodowany uzyskałby, gdyby zachował pełną zdolność do pracy a dochodami, jakie może osiągać przy wykorzystaniu ograniczonej zdolności do pracy. Mając na względzie powyższe zasady Sąd ustalił dochody powoda przed wypadkiem z 1 października 2011 r. na podstawie złożonych przez niego deklaracji podatkowych PIT za okres od stycznia 2009 r. do marca 2010 r. ( łącznie 15 miesięcy). Ponieważ powód nie złożył innych dowodów w tym przedmiocie należało uznać wspomniane deklarację jako jedyne dokumenty pozwalające na ustalenie jego zarobków w okresie przed wypadkiem. Łączny dochód powoda w tym okresie zamknął się kwotą 29 681,84 zł (PIT za 2009- 23.572,63 zł + PIT za 2010 rok – 6.289,21zł), zaś przeciętny dochód miesięczny brutto 1990, 79 zł. Tak ustalony przeciętny dochód powoda został porównany z jego dochodami brutto uzyskiwanymi po wypadku tj. otrzymywaną z KRUS rentą z tytułu częściowej niezdolności do pracy (k.685). Wynik takiego porównania stanowił utracony przez powoda dochód brutto , który następnie był pomniejszony o 19% podatek dochodowy. Mając na wadze powyższe założenia Sąd ustalił, że w okresie od 1 stycznia 2013 roku do 28 lutego 2013 roku utracony przez powoda dochód netto wyniósł 1.858,30 zł ( 1.990,79 – 843,69 = 1.147,10zł – 19% podatku = 929,15zł x 2 miesiące), w okresie od 1 marca 2013 roku do 28 lutego 2014 roku wyniósł 10.786,92 zł (1.990,79 – 881,02 = 1.109,77zł – 19% podatku = 898,91 zł x 12 miesięcy), w okresie od 1 marca 2014 roku do 28 lutego 2015 roku wyniósł 10.649,88zł (1.990,79 – 895,12 = 1.095,67zł – 19% podatku = 887,49zł x 12 miesięcy), w okresie od 1 marca 2015 roku do 31 lipca 2015 roku wyniósł 4.291,65zł (1.990,79 – 931,12 =
1.059,67zł – 19% podatku = 858,33 zł x 5 miesięcy ).

Łącznie utracone zarobki w okresie od 1 stycznia 2013 roku do 31 lipca 2015 roku wyniosły 27 586,75 złotych i kwota ta została zasądzona na rzecz powoda jako skapitalizowana renta z tytułu utraconych zarobkowych za w/wym okres z ustawowymi odsetkami od 21 września 2016 r. (art. 455 k.c.). Nie było natomiast podstaw do zasądzenia renty wyrównawczej na przyszłość tj. poczynając od 1 sierpnia 2015 r., ponieważ powód 23 lipca 2015 roku podjął zatrudnienie w firmie (...) na okres próby do dnia 22 października 2015 roku z miesięcznym wynagrodzeniem na poziomie 1.750 złotych a następnie podpisał umowę na czas określony do dnia 31 października 2016 z miesięcznym wynagrodzeniem w kwocie 1.950 złotych. Dochody powoda w tym okresie (po uwzględnieniu renty z KRUSu) były wyższe niż przed wypadkiem, co oznacza, że jego żądanie dotyczące zasadzenia renty za utracone zarobki za w/wym okres było pozbawione uzasadnionych podstaw.

Stosownie do treści art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Naprawienie szkody obejmuje w szczególności zwrot wszelkich wydatków poniesionych przez poszkodowanego zarówno w związku z samym leczeniem i rehabilitacją (lekarstwa, konsultacje medyczne), jak i koszty opieki niezbędnej w czasie procesu leczenia oraz inne dodatkowe koszty związane z doznanym uszczerbkiem (koszty przejazdów, wyżywienia itp.). Koszty objęte kompensacją muszą być uzasadnione ze względu na rodzaj i rozmiary poniesionego uszczerbku i pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym. W tym zakresie powód dochodził odszkodowania w wysokości 12.490,07 zł z tytułem dojazdów do placówek medycznych, kosztów leczenia i kosztów dostosowania komputera. Dokładne ustalenie wysokości tego odszkodowania jest utrudnione, i dlatego Sąd skorzystał z uprawnień, jakie daje procedura cywilna przy orzekaniu w tego typu sprawach.Zgodnie z treścią art. 322 k.p.c., który wprowadza złagodzenie obowiązujących reguł dowodzenia, w sytuacji, w której ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, sąd może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opierając się na całokształcie ustalonych okoliczności sprawy. Nie chodzi przy tym tylko o niemożność rozumianą w sensie obiektywnym, lecz także o niemożliwość ścisłego ustalenia szkody na podstawie materiału dowodowego przestawionego przez stronę powodową do oceny przez sąd. W takim wypadku sąd, nie mając obowiązku przeprowadzenia uzupełniających dowodów z urzędu, powinien podjąć próbę ustalenia wysokości roszczenia na podstawie oceny „opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy” (patrz Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 26 stycznia 2006 r., II CSK 108/05, OSP 2007/3/29 oraz uzasadnieniu wyroku z 21 listopada 2008 r., V CSK 207/08, LEX nr 484684). Oczywiste jest, że wynik takiej oceny może okazać się niekorzystny dla powoda, ale ryzyko
to usprawiedliwione jest jego procesową biernością (patrz uzasadnienie wyroku SN z 23 stycznia 2008 r., V CSK 388/207, LexPolonica nr 2141963).

W zakresie roszczenia odszkodowawczego związanego z leczeniem należy stwierdzić, że powód dochodził z tego tytułu następujących kwot: 430,43 zł, 187,58zł i 8.468,29 zł - przedstawiając dowody w postaci paragonów, rachunków i faktur. Trzeba jednak zauważyć, że powód udokumentował wspomnianymi wcześniej dokumentami wydatki na leczenie w wysokości 5 469,86 zł przy czym rachunki składające się na kwoty 430,43zł (FV (...) – k.392 i k.768; FV (...) – k.392 i k.767; FV (...) – k. 394 i k.767; FV (...) – k.393 i k.766; FV (...) – k.393, k.247 i k.775) oraz 187,58zł (FV (...) – k.247, k.393 i k.775; FV (...) – k.248 i k.776; rachunek (...) – k.248 i k.756) zostały dwukrotnie przedstawiona do rozliczenia.

Sąd podziela zapatrywanie, że roszczenie odszkodowawcze powoda nie obejmuje komputera zakupionego przez niego w lipcu 2016 roku. Jak trafnie podniósł pozwany w związku z użytkowaniem tego prywatnego sprzętu komputerowego do pracy w firmie (...) sp. z o.o. powód otrzymuje zryczałtowany ekwiwalent, który rekompensuje mu koszty zakupu tego sprzętu.

W całości natomiast należy uwzględnić żądanie powoda dotyczące dojazdów do placówek medycznych w związku z odbywaniem wizyt lekarskich i sesji terapeutycznych. Oświadczenia powoda o ilości przejechanych kilometrów, które zostały dołączone do akt, są miarodajne, gdyż znajdują odzwierciedlenie w jego zeznaniach, dokumentacji medycznej oraz zaświadczeniach z placówek medycznych z wskazaniem ilości odbytych wizyt. Powód do dnia 5 września 2016 roku odbył 24 wizyty lekarskie w prywatnym gabinecie neurochirurgicznym mieszczącym się przy ul. (...) w K., gdzie koszt jednorazowego przejazdu wyliczył na kwotę 18zł w jedną stronę przy zastosowaniu przelicznika spalania 7l/100km. Powód pokonał tę trasę 48 razy co daje łączną kwotę 864 zł (18zł x 48 =864zł). Powód regularnie uczęszczał na sesje terapeutyczne w (...) w W., których odbył do tej pory 75 a ponadto brał udział w badaniach diagnostycznych. Koszt jednorazowego przejazdu przy spalaniu 7l/100km został wyliczony przez powoda na kwotę 5zł. Powód pokonał tę trasę w sumie 96 razy co daje łączną kwotę 480 zł (5zł x 96 =480zł). Pozwany uznał roszczenie w zakresie dojazdów do placówek medycznych w wypłacie odszkodowania i nie kwestionował sposobu wyliczenia tych kwot wypłacając powodowi kwotę 922zł. Dlatego Sąd koszty przejazdu powoda do placówek medycznych w wysokości 1.344 zł pomniejszył o już wypłaconą kwotę 922zł w postępowaniu likwidacyjnym.

W rezultacie z tytułu odszkodowania za poniesione koszty leczenia i dojazdy do placówek medycznych zasądzono na rzecz powoda 5709,06 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 21 września 2016 roku(art. 455 k.c.).

Dalej idące powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. Po rozszerzeniu powództwa wartość przedmiotu spory zamknęła się kwotą 226.120,07 zł. Ostatecznie powód ostał się ze swoim roszczeniami do kwoty 142.638,46 zł. W tej sytuacji powód wygrał sprawę w 63%, a przegrał w 37 %. W rezultacie powód należy zwrot kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 4546,71 zł (7.217 zł x 0.63) zaś pozwanemu w wysokości 2670,29 zł (7217x 0,37). Tym samym należało zasadzić od pozwanego na rzecz powoda zwrot kosztów procesu w wysokości 1876,42 zł.

O nieuiszczonych kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. z 2016 roku, Dz. U. poz. 623) w zw. z art. 100 k.p.c.. Przyjmując, że na nieuiszczone koszty procesu składają się kwoty: 11.306 zł - opłata stosunkowa od zgłoszonych roszczeń (5% z 226.120,07) oraz kwota 4.071,27 zł stanowiąca łączne koszty opinii biegłych , powoda obciążają odpowiednio kwoty 4.183,22 zł (37% z 11.306 zł) oraz kwota 1.506,37zł (37% z 4.071,27) zaś pozwanego 7.122,78 (63% z 11.306 zł) oraz 2.564,90 zł (63% z 4.071,27)..