Sygn. akt VIII Gz 72/17
Dnia 14 czerwca 2017 r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy, VIII Wydział Gospodarczy,
w następującym składzie:
Przewodniczący: SSO Artur Fornal
po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2017 r. w Bydgoszczy
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa M. C.
przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w B.
o zapłatę
na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 13 października 2016 r., sygn. akt VIII GC 1718/16 upr
p o s t a n a w i a:
1. oddalić zażalenie,
2. zasądzić od powoda na rzecz pozwanego kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
Sygn. akt VIII Gz 72/17
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 13 października 2016 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy uzupełnił postanowienie tego Sądu z dnia 21 września 2016 r. w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie w ten sposób, że zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.217 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że pozwany - reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, składając sprzeciw od nakazu zapłaty wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym, domagał się zasądzenia od powoda kosztów procesu. Przedmiotowe postępowanie zostało następnie umorzone wobec nieuzupełnienia przez powoda braków formalnych pozwu, pozwany złożył zaś wniosek o uzupełnienie ww. postanowienia w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach. W ocenie Sądu Rejonowego pozwany wdał się w spór z powodem i merytorycznie ustosunkował się do żądania pozwu. Skoro zaś powód nie usunął braków pozwu to jest stroną przegrywającą proces i powinien zostać obciążony kosztami.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł powód zarzucając mu naruszenie art. 350 § 1 k.p.c. Wskazując na powyższe powód wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia. Podniósł, że zaskarżone postanowienie zostało wydane na skutek wniosku pozwanego o jego sprostowanie mające polegać na braku rozstrzygnięcia o kosztach. W niniejszej jednak sprawie strona pozwana nie mogła domagać się skutecznie sprostowania nieistniejącego orzeczenia o kosztach, a powinna była – w ocenie skarżącego – złożyć zażalenie (art. 394 § 1 k.p.c.).
W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od powoda kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych. Zwrócił uwagę, że, wbrew twierdzeniom skarżącego, Sąd pierwszej instancji nie sprostował oczywistej omyłki pisarskiej, rozstrzygnął natomiast o wniosku strony pozwanej w przedmiocie uzupełnienia ww. postanowienia o rozstrzygnięcie o kosztach procesu.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje :
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się naruszenia przepisu art. 350 § 1 k.p.c. (dotyczącego sprostowania w orzeczeniu niedokładności, błędów pisarskich albo rachunkowych lub innych oczywistych omyłek), podstawę prawną zaskarżonego rozstrzygnięcia – chociaż nie została ona wymieniona w jego uzasadnieniu – stanowił bowiem przepis art. 351 k.p.c. (dotyczący uzupełnienia orzeczenia).
W myśl powyższej regulacji strona może w ciągu dwóch tygodni od doręczenia postanowienia, zgłosić wniosek o jego uzupełnienie, jeżeli sąd nie orzekł o całości żądania, albo nie zamieścił w nim dodatkowego orzeczenia, które według przepisów ustawy powinien był zamieścić z urzędu. Wniosek o uzupełnienie dotyczący zwrotu kosztów sąd może rozpoznać na posiedzeniu niejawnym (art. 351 § 1 i 2 w zw. z art. 361 k.p.c.).
Taki właśnie przypadek zachodził w niniejszej sprawie, pomimo bowiem wniosku pozwanego o zasądzenie kosztów procesu zawartego już w sprzeciwie od nakazu zapłaty Sąd – umarzając postępowanie w sprawie – nie orzekł o powyższym ( zob. k. 4 v. i 36 akt sprawy). Należy również zaznaczyć, że wniosek o uzupełnienie postanowienia w tym przedmiocie pozwany złożył z zachowaniem wymaganego terminu dwóch tygodni (odpis ww. postanowienia doręczony został tej stronie w dniu 29 września 2016 r., a wniosek złożono w dniu 6 października 2016 r. - k. 37 i 40 akt sprawy).
W orzecznictwie za utrwalony należy uznać pogląd, że sprostowanie orzeczenia nie może prowadzić do nowego rozstrzygnięcia, ani też do uzupełnienia poprzedniego rozstrzygnięcia (zob. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2003 r., I CZ 17/03, Monitor Spółdzielczy (...), a także wyrok tego Sądu z dnia 5 listopada 2015 r., V CNP 6/15, LEX nr 1920185). Zatem w sytuacji gdy wydane w niniejszej sprawie orzeczenie, kończące postępowanie w instancji, nie zawierało w ogóle rozstrzygnięcia o kosztach procesu nie było możliwe nie tylko jego sprostowanie, lecz również – wbrew stanowisku skarżącego –zaskarżenie go zażaleniem. Pominięcie zatem przez Sąd w sentencji takiego orzeczenia określonego rozstrzygnięcia, stwarzało stronie uprawnienie do domagania się jego uzupełnienia, nie dawało natomiast podstawy do zaskarżenia orzeczenia z tej przyczyny. Nie można bowiem zaskarżyć orzeczenia, które nie istnieje (por. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2011 r., I CSK 138/11, OSNC 2012, Nr 7-8, poz. 89 i z dnia 24 września 2015 r., V CZ 52/15, LEX nr 1827145).
Kwestionowane rozstrzygnięcie jest zatem prawidłowe. Zauważyć przy tym trzeba, że o tym, która strona przegrała sprawę w rozumieniu art. 98 k.p.c. decyduje rezultat przeprowadzonego porównania roszczeń dochodzonych z roszczeniami uwzględnionymi. Sam zatem fakt, że strona uległa w sprawie, choćby nawet tylko formalnie – a zatem co do zasady również w sytuacji, w której postępowanie zostaje umorzone – kwalifikuje ją jako stronę przegrywającą, obowiązaną do zwrotu kosztów przeciwnikowi na jego żądanie (zob. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 października 1967 r., I CZ 81/67, LEX nr 6221; z dnia 8 sierpnia 2003 r., V CK 486/02, LEX nr 172836; z dnia 23 lutego 2012 r., V CZ 146/11, LEX nr 1147818, a także uzasadnienie postanowienia z dnia 12 kwietnia 2012 r., II CZ 208/11, LEX nr 1214570). Nie budzi również wątpliwości, że po wniesieniu pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym postępowanie przed sądem właściwości ogólnej – po przekazaniu mu sprawy na podstawie art. 505 (36) § 1 k.p.c. – jest kontynuacją postępowania w sprawie (zob. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2013 r., III CZP 66/13, LEX nr 1388654).
Z tego powodu uzasadnione było obciążenie strony powodowej poniesionymi przez pozwanego kosztami związanych z wniesieniem sprzeciwu, w sytuacji gdy do umorzenia postępowania doprowadziło zachowanie powoda, który nie wypełnił prawidłowo wezwania nałożonego na niego w trybie art. 505 (37) § 1 k.p.c. ( zob. k. 36 akt sprawy).
Mając na uwadze przytoczone okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.
Ponieważ zażalenie podlegało oddaleniu kosztami postępowania zażaleniowego – obejmującymi wynagrodzenie pełnomocnika strony pozwanej – obciążono powoda na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i art. 397 § 2 k.p.c., przy zastosowaniu § 10 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.). Wyjaśnić należy, że skoro przedmiotem zaskarżenia były wyłącznie koszty postępowania to ich wartość, a nie wartość przedmiotu sporu w sprawie, stanowić musiała postawę dla ustalenia wysokość kosztów postępowania zażaleniowego (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2012 r., III CZP 23/12, OSNC 2013, nr 1, poz. 4).