Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 543/17
WYROK
z dnia 29 marca 2017 r.

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Barbara Bettman
Członkowie: Agnieszka Trojanowska
Paweł Trojan
Protokolant: Mateusz Zientak
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 marca 2017 r. w (…) odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 20 marca 2017 r. przez konsorcjum firm: 1.
Przystępujący Sp. z o.o., (…). F. C. B. O. S., (…),
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego: P. A. R. P., (…), zgłaszający
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego:
A. Konsorcjum D. Sp. z o.o., (…) i R. Sp. z o.o., (…),
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu P. A. R. P.:
1.1. unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
1.2. powtórzenie czynności oceny i wyboru najkorzystniejszej oferty
1.3. odrzucenie oferty konsorcjum D. Sp. z o.o. oraz R. Sp. z o.o.
1.4. oddala pozostałe zarzuty odwołania.
2. Kosztami postępowania obciąża zamawiającego: P. A. R. Przystępujący, (…),
2.1. zalicza na poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez odwołującego:1) P. Sp. z
o.o. (…) F. C. B. O. ., (…) tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od zamawiającego: P. A. R. P., (…) na rzecz odwołującego: 1) P. Sp z o.o.,
(…)) F. C. B. O. S. (…) kwotę 18 600,00 zł (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych
zero groszy) tytułem zwrotu kosztów wpisu i kosztów zastępstwa przez pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 oraz z 2016 poz. 831, 996, 1020, 1250 i 1265) na
niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.

Przewodniczący:…….……………..

Członkowie: …………………..

……………………






















Sygn. akt KIO 543/17
Uzasadnienie:
W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
nieograniczonego na usługi polegającą na realizacji badań przekrojowych w ramach Bilansu
Kapitału Ludzkiego w latach 2017-2023, (Dz. Urz. UE 2017/S 001-000500 z 03.01.2017 r.),
w dniu 20 marca 2017 r. zostało złożone w formie pisemnej odwołanie przez konsorcjum
firm: 1) PBS Sp. z o.o. z siedzibą w Sopocie, 2) Fundacja Centrum Badania Opinii

Społecznej, z siedzibą w (…), (dalej także „odwołujący”), w kopii przekazane
zamawiającemu w tym samym terminie.
Wniesienie odwołania nastąpiło wobec powiadomienia drogą elektroniczną w dniu 10
marca 2017 r. o wyborze oferty konsorcjum: D. Sp. z o.o. oraz R. Sp. z o.o. z siedzibą w (…).
Izba nie stwierdziła podstaw do odrzucenia odwołania w oparciu o art. 189 ust. 2
ustawy Pzp ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z
2015 r., poz. 2164 (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164; zm.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1020, poz. 1250 i
poz. 1265), dalej jako „ustawa Pzp”.
Na wezwanie zamawiającego przesłane drogą elektroniczną z dnia 20 marca 2017r.
pisemne zgłoszenie do postępowania odwoławczego, w kopii przesłane stronom, złożył w
dniu 23 marca 2017 r. wykonawca wybrany: konsorcjum: D. Sp. z o.o. oraz R. Sp. z o.o. z
siedzibą w (…), (dalej „konsorcjum D.”) który powołał się na interes w rozstrzygnięciu
odwołania na korzyść zamawiającego.
Izba postanowiła uwzględnić opozycje odwołującego i nie dopuścić ww. wykonawcy
do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego, gdyż złożone pełnomocnictwa
nie zostały wystawione w imieniu konsorcjum D., które uczestniczy w postępowaniu
przetargowym. Ponadto nie został dołączony dokument wyboru na stanowisko prezesa
zarządu spółki Realizacja p. M. K.. Zostało złożone jedynie oświadczenie danej osoby.
Wobec czego brak jest podstaw do stwierdzenia, że przystąpienie zgłosiły osoby należycie
umocowane do reprezentowania konsorcjum, którego oferta została wybrana.
Odwołanie wniesiono wobec czynności zamawiającego, polegających na:
1. Zaniechaniu odrzucenia oferty konsorcjum D. Sp. Sp. z o.o. i R. Sp. z o.o. pomimo, iż
została ona złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji względnie zawiera rażąco
niską cenę,
2. Z ostrożności: zaniechania należytego zbadania złożonych przez konsorcjum D.
dokumentów potwierdzających brak podstaw do wykluczenia - tj. dokumentu referencji
wystawionych przez M. B. S.A. dnia 1.03.2016 r., z których wynika, iż badanie pt.
„Uwarunkowania Decyzji Edukacyjnych" było wykonywane przez R. Sp z o.o. „na zlecenie"
Instytutu Badań Edukacyjnych, podczas gdy wystawcą referencji jest M.B. S.A., a więc
podmiot, który nie może zaświadczyć należytego wykonania usługi przez R. Sp. z o.o. na
rzecz Instytutu Badań Edukacyjnych,
3. Z ostrożności: zaniechania powtórzenia czynności badania ofert z uwagi na dokonanie tej
czynności przez osobę, która nie złożyła oświadczenia, o którym mowa w art. 17 ust. 2
ustawy Pzp, a ponadto nie była członkiem komisji przetargowej ani nie została powołana w
charakterze biegłego,

4. Wyboru oferty konsorcjum D. jako oferty najkorzystniejszej
- zarzucając:
I. Naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia
1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej „uznk") poprzez zaniechanie odrzucenia
oferty konsorcjum D. pomimo, iż została ona złożona w warunkach czynu nieuczciwej
konkurencji poprzez zadeklarowanie w pkt 2 ppkt 1)-5) oferty poziomów realizacji badania w
wysokości 99 % (ppkt 1-4) oraz 85% (ppkt 5):
a) co stanowi obiektywnie niemożliwy do osiągnięcia poziom realizacji wskaźników badania
zarówno biorąc pod uwagę historycznie osiągane poziomy realizacji ww. wskaźników w
badaniach tego typu, jak i czysto metodologiczne naukowe zasady prowadzenia i
planowania tego rodzaju badań,
b) wyłącznie w celu zmanipulowania procesu wyboru oferty - uzyskania jak najwyższej
oceny punktowej w ramach kryteriów oceny ofert, a nie w celu zapewnienia usługi wyższej
jakości - co narusza dobre obyczaje i godzi w interes innych przedsiębiorców oraz
zamawiającego;
II. Z ostrożności, w przypadku nieuznania zasadności zarzutu z pkt 1 - naruszenie art. 89 ust.
1 pkt 4 gdyż oferta konsorcjum D. zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu
zamówienia, albowiem przy uwzględnieniu spodziewanych kar umownych związanych z
rozbieżnością pomiędzy deklarowanym poziomem realizacji badania, a faktycznie
spodziewanym poziomem badania, pozostała kwota wynagrodzenia nie tylko nie pokryje
kosztów realizacji badania ale i zysku wykonawcy;
III. Z ostrożności, na wypadek nieuwzględnienia zarzutu z pkt 1) - naruszenie art. 26 ust. 1 i
3 ustawy Pzp w zw. z § 2 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016r.
w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w
postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz. U. poz. 1126, dalej „rozporządzenie o
dokumentach"), poprzez zaniechanie należytego zbadania oferty konsorcjum D. i przyjęcie,
jako potwierdzającego spełnianie warunku udziału, dokumentu referencji wystawionego
przez inny podmiot niż ten, na rzecz którego usługa była wykonywana,
IV. Naruszenie art. 17 ust. 1 i 2, art. 20 ust. 1 i 3 w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy Pzp poprzez
zaniechanie odebrania od p. A. K., dokonującej zgodne z oświadczeniem z pkt 4.A.5
Protokołu postępowania, czynności badania ofert - oświadczenia z art. 17 ust. 2 ustawy Pzp i
zaniechanie wyłączenia jej z udziału w postępowaniu, a ponadto poprzez powierzenie
czynności zastrzeżonej dla komisji przetargowej osobie, która nie została w jej skład
powołana.
W związku z przedstawionymi zarzutami odwołujący wnosił o uwzględnienie
odwołania oraz o nakazanie zamawiającemu dokonania następujących czynności:

1) unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
2) powtórzenia czynności badania i oceny ofert:
a) z wyłączeniem p. A. K., która to nie złożyła w wymaganym terminie oświadczenia z
art. 17 ust. 2 ustawy Pzp;
3) odrzucenia oferty konsorcjum D. na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp w zw. z
art. 3 ust. 1 uznk lub na podstawie art. 89 ust 1 pkt 4 ustawy Pzp i nakazanie powtórzenia
czynności badania i oceny ofert względnie na wypadek nieuwzględnienia zarzutów z pkt 1) i
2):
4) ewentualnie o nakazanie wykluczenia konsorcjum D. z postępowania względnie
wezwania go do złożenia dokumentu potwierdzającego należyte wykonanie usługi
5. na podstawie art. 192 ust. 9 ustawy Pzp obciążenie zamawiającego kosztami
postępowania odwoławczego, w tym kosztami związanymi z wynagrodzenie pełnomocników.
Odwołujący podnosił, że przysługuje mu legitymacja do wniesienia odwołania na
podstawie art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, gdyż:
1) złożył ofertę w przedmiotowym postępowaniu,
2) nie została ona odrzucona,
3) jest nią nadal związany,
4) nie został wykluczony z postępowania,
5) w wyniku dokonanej przez zamawiającego oceny ofert oferta odwołującego uplasowała
się na drugiej pozycji z wynikiem 60,52 pkt,
6) odrzucenie oferty konsorcjum D. spowoduje, że oferta odwołującego zgodnie z kryteriami
oceny ofert będzie musiała zostać uznana za najkorzystniejszą.
Tym samym, odwołujący stwierdził, że posiada interes w uzyskaniu przedmiotowego
zamówienia oraz, że istnieje adekwatny i bezpośredni związek przyczynowy pomiędzy
bezprawnym działaniem zamawiającego a szkodą, jaką może ponieść odwołujący w jego
wyniku.
Ad Zarzut I. Naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16
kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji poprzez zaniechanie odrzucenia oferty
konsorcjum D. pomimo, iż została ona złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji
poprzez zadeklarowanie w pkt 2 ppkt l)-5) oferty poziomów realizacji badania w wysokości
99 % (ppkt 1-4) oraz 85% (ppkt 5):
a) co stanowi obiektywnie niemożliwy do osiągnięcia poziom realizacji wskaźników badania
zarówno biorąc pod uwagę historycznie osiągane poziomy realizacji ww. wskaźników w
badaniach tego typu, jak i czysto metodologiczne naukowe zasady prowadzenia i
planowania tego rodzaju badań,

b) wyłącznie w celu zmanipulowania procesu wyboru oferty - uzyskania jak najwyższej
oceny punktowej w ramach kryteriów oceny ofert, a nie w celu zapewnienia usługi wyższej
jakości - co narusza dobre obyczaje i godzi w interes innych przedsiębiorców oraz
zamawiającego.
Odwołujący wyjaśniał w odniesieniu do [Wskaźników w badaniach społecznych], że
w uproszczeniu badania społeczne polegają na badaniu przez ankietera osób
(respondentów), posiadających cechy pożądane przez badaczy. By wyniki badania były
wiarygodne, ale by nie trzeba było przebadać wszystkich, z pośród całej zbiorowości (osób z
bazy pesel, przedsiębiorców wpisanych do rejestru) losuje się tzw. próbę (lub „próbę
badawczą" lub „próbę losową") - jako docelową grupę osób objętych badaniem.
Bez względu na to czy badanie dotyczy osób fizycznych, czy też instytucji, zawsze
sprowadza się do kontaktu z konkretnymi osobami. Każda grupa ma jednak swoje naturalne
ograniczenia. Prezesi firm nie lubią tracić czasu na spotkania z ankieterami. Niektóre
instytucje, osoby fizyczne, w ogóle unikają kontaktów z ankieterami, nie wpuszczają ich do
domów, czy firm. Część osób wylosowanych odmawia udziału w badaniu lub nie udaje się z
nimi skontaktować.
Miarą efektywności badania jest stosunek wywiadów przeprowadzonych (te które
udało się przeprowadzić z respondentem) do wywiadów zaplanowanych (wylosowane puli
osób, z które miały zostać przebadane). Wskaźnik opisujący ten stosunek nazywany jest
response rate lub stopą zwrotu .
Odwołujący wyjaśniał, że powszechnie przyjęte sposoby obliczania wskaźnika
omówione zostały w opracowaniu Amerykańskiego Towarzystwa Badań Opinii Publicznej
(Standard Definitions Final Dispositions of Case Codes and Outcome Rates for Surveys).
Wskaźnik response rate stanowi iloraz liczby wywiadów przeprowadzonych i sumy
wywiadów zrealizowanych i niezrealizowanych (a więc wielkości próby badawczej) i
obliczany jest wzorem: rr = nj/(n0+nj)
rr- wskaźnik response rate
nx - liczba wywiadów zrealizowanych n0-liczba wywiadów niezrealizowanych
Odwołujący przyznał, że wskaźnik response rate bywa niekiedy korygowany z uwagi
na specyfikę badań w różnych krajach, co wynika z przyjętej metodologii badania,
dostępności i jakości operatów („list"), z których dokonuje się losowania próby. W niektórych
przypadkach wywiady z osobami, które znajdują się w próbie badawczej, należy uznać za
obiektywnie nierealizowalne (błędne, niekwalifikujące się do próby czy nieistniejące np. co do
osób upośledzonych, przebywających w zakładach karnych itp.), dokonując tzw. odliczeń.
Wywiady takie należy, więc odliczyć od planowanej stopy respons rate. Na podstawie
dostępnych w Polsce doświadczeń z listami pracodawców i osób dorosłych wielkość

odliczeń uwzględnia się na poziomie 20% w przypadku operatu pracodawców i 10% w
przypadku operatu PESEL w badaniu ludności (wyjaśnienie treści SIWZ z dnia
16.01.2017r, odpowiedź na pytanie 18). Tak skorygowany wskaźnik nazywany jest
poziomem realizacji próby netto.
W przypadku badań panelowych, a więc takich, które są przeprowadzane cyklicznie
wśród tych samych respondentów, dodatkową miarą efektywności jest tzw. wskaźnik
utrzymania panelu, a więc udziału wywiadów zrealizowanych z osobami znajdującymi się w
próbie w kolejnych etapach badania. Co istotne przy badaniach panelowych wiarygodność
wyników zależy od tego, by jak największa liczba wywiadów była zrealizowana z tymi
samymi osobami w poszczególnych turach badania. Odwołujący wyjaśniał, że przykładowo
zakłada się, że przez 3 kolejne lata, co roku, badani będą uczniowie tej samej klasy, którzy w
roku 2016 poszli do pierwszej klasy szkoły podstawowej w miejscowości X. Jeżeli przez trzy
lata w klasach w ramach badania dzieci w klasie 1, 2, i 3 liczba dzieci i ich skład się nie
zmienią, dzieci będą zawsze obecne w czasie badania, to wskaźnik utrzymania panelu
będzie na poziomie 100%. W przypadku zaś, gdy w drugiej klasie 20% nie weźmie udziału w
badaniu (zachorują, odejdą ze szkoły), a w trzecim roku badania problem ten obejmie
kolejne 20% dzieci, to wskaźnik utrzymania panelu będzie na poziomie 60%.
Odwołujący stwierdził, że powyższe wskaźniki oraz okoliczności wpływające na ich
wysokość są oczywiste dla każdego profesjonalnego podmiotu zajmującego się badaniami
społecznymi. Jest to wiedza na poziomie elementarnym.
Odwołujący zobrazował [Osiągane wysokości wskaźników w Polsce i na świecie]:
W odniesieniu do [Poprzedniego badania Bilans Kapitału Ludzkiego]
Zaznaczał, że w poprzedniej edycji badania Bilans Kapitału Ludzkiego, który stanowi
najlepszy punkt odniesienia dla obecnie realizowanego projektu ze względu swoją
adekwatność metodologiczną, zgodnie z Raportem metodologicznym z badań realizowanych
w 2014 roku w ramach V edycji Bilansu Kapitału Ludzkiego wskaźniki realizacji uzyskane
przez wykonawcę wynosiły:
- w badaniu dorosłych 55% (po odliczeniu 1222 wywiadów realizowanych metodą random
route, która nie jest przewidywana w obecnym badaniu - 51%),
- w badaniu pracodawców 31% (z wykorzystaniem prób rezerwowych, które nie są
przewidywane w obecnym badaniu),
- w badaniu firm i instytucji szkoleniowych 19%.
Odwołujący podkreślił, że wskaźniki realizacji osiągane w kolejnych pomiarach w
badaniu „Bilans Kapitału Ludzkiego” miały charakter stabilny. W kolejnych latach realizacji
projektu (2010 - 2014 r.), w poszczególnych modułach badawczych osiągano podobne

rezultaty, a więc uzyskane wielkości należało uznać za wartości referencyjne (właściwe
punkty odniesienia).
W tabelach od 1 do 4 przytoczył wysokości wskaźników uzyskanych w badaniu BKL
2010-2014.
Tabela 1. Wskaźniki response rate w kolejnych rundach badania w poszczególnych
modułach badawczych, w latach: 2010,2011,2012,2013,2014, w odniesieniu do:
Badania pracodawców - 36,6%; 32,4% (48,1%)**;34,9%;30,0%;31,3%
Badania ludności - 56,0%;55,6%;55,0%;55,0%;55,2%
Badania instytucji szkoleniowych -30% (50%)*;30%-45%*;30%*;25%*;19,1%
* Podano wartości szacunkowe, ze względu na trudności w oszacowaniu podstawy
procentowania. Operat losowania był weryfikowany przez wykonawcę przed losowaniem
próby, jednak w znacznej liczbie przypadków (30% - 45%) nie udało się określić statusu
firmy i ustalić czy należy ona do populacji badanej.
** Wartość response rate w odniesieniu do próby ogółem i z wykluczeniem błędów operatu.
Tabela 2. Stopa zwrotu (response rate) oraz główne powody niezrealizowania wywiadu w
badaniu Bilans Kapitału Ludzkiego 2014 (badanie ludności)
próba badawcza - 32 000, N % z próby; %niezrealizowanych
wywiady zrealizowane - 17 674; 55,20%
wywiady niezrealizowane -14326; 44,80%;100%, w tym:
kategoryczna odmowa udziału w badaniu 4 362; 13,60%; 30,40%
wylosowana osoba wyprowadziła się na czas dłuższy niż 3 miesiące 3160; 9,90%; 22,10%
pod wskazanym adresem nie można nikogo zastać 2 578; 8,10%; 18,00%
nieobecność w okresie badania 1 630; 5,10%; 11,40%
odmowa wpuszczenia do mieszkania 717;2,20%;5,00%
wylosowana osoba jest chwilowo nieobecna 413;1,30%;2,90%
wylosowana osoba jest niedysponowana 181; 0,60%;1,30%
odmowa udziału w badaniu poprzez odesłanie karty zapowiedniej180; 0,60%;1,30%
Prośba o inny termin wizyty 105;0,30%;0,70%
odmowa udziału w badaniu poprzez infolinię 27;0,10%;0,20%
Wywiad odrzucony w wyniku kontroli nieterenowej 31; 0,10%;0,20%
Inne przyczyny 942; 2,90%;6,60%
Tabela 3. Stopa zwrotu (response rate) oraz główne powody niezrealizowania wywiadu w
badaniu Bilans Kapitału Ludzkiego 2014 (badanie pracodawców) % z próby; %
niezrealizowanych
próba badawcza -51 217
wywiady zrealizowane 16 013; 31,30%

Wywiady niezrealizowane 35 204; 68,70%; 100%, w tym:
Odmowy 15494; 30,30%; 44,00%
nieobecność w trakcie realizacji badania 7 903;15,40%;22,40%
nieistniejący numer 3 415; 6,70%; 9,70%
badanie w firmie już zrealizowano 595;1,20%;1,70%
inne przyczyny 7 797; 15,20%; 22,10%
Tabela 4. Stopa zwrotu oraz główne powody niezrealizowania wywiadu w badaniu Bilans
Kapitału Ludzkiego 2014 (badanie firm i instytucji szkoleniowych), N % z próby %
niezrealizowanych
próba badawcza - 23 620
wywiady zrealizowane 4 510; 19,10%
wywiady niezrealizowane 19 110; 80,90%; 100%, w tym:
nieudana próba kontaktu 9 743; 41,20%; 51,00%
Odmowa 4 630 19,60%; 24,20%
brak osoby kompetentnej 370; 1,60%; 1,90%
inne sytuacje 4367;18,50%;22,90%
Odwołujący stwierdził, że osiągnięte w poprzedniej edycji badania BKL wysokości
wskaźników realizacji (zawarte między innymi w Tabeli nr 1) nie są wyjątkiem w ramach
badań prowadzonych w Polsce, a stanowią dobrą reprezentację efektywności badań
prowadzonych na próbach losowych.
W odniesieniu do [Badania innowacyjności w mikroprzedsiębiorstwach] odwołujący
podał: Realia realizacji badań w przedsiębiorstwach dobrze ilustruje projekt Głównego
Urzędu Statystycznego p.n. „Badanie innowacyjności w mikroprzedsiębiorstwach"
prowadzony za lata 2011-2013. Badanie miało charakter wyczerpujący, co oznacza, że było
realizowane wśród wszystkich jednostek należących do badanej populacji, to jest w 83 216
firmach. Z tej liczby badanie zostało zrealizowane w 27 164 firmach, co oznacza, że
response rate wyniósł 35,0%. Większość przedsiębiorstw odmówiła udziału w badaniu (48
141, co stanowi 57,9% ogółu firm) .
W odniesieniu do [Badania Diagnoza Społeczna] - podał, że poziom wskaźników
osiąganych w badaniach panelowych dorosłej ludności Polski dobrze reprezentuje
prowadzone od roku 2000 badanie Diagnoza Społeczna. W module badania osób
indywidualnych tylko raz, w roku 2003, udało się osiągnąć wskaźnik utrzymania panelu na
poziomie powyżej 70% (71%), a w poszczególnych latach wskaźnik ten utrzymywał się na
poziomie od 62% do 68%. Zaznaczał, że badanie to jest projektem o najwyższych

osiąganych wskaźnikach utrzymania panelu w Polsce wśród badań panelowych
adekwatnych pod względem metodologicznym do przedmiotowego projektu.
W odniesieniu do [Badań międzynarodowych realizowanych w Polsce]
Odwołujący uznawał, że oferowane przez skarżone konsorcjum wskaźniki nie mają
precedensu również w przedstawionych w dalszej części tekstu badaniach
międzynarodowych. Zaznaczył, że nie wszędzie projekty badawcze realizowane są na
próbach losowych. W przypadku braku odpowiedniego operatu - dobór tego rodzaju próby
nie jest bowiem możliwy. Zdarza się więc, że w różnych krajach w ramach tego samego
projektu stosowane są różne metody doboru próby. „W krajach Unii Europejskiej i nie tylko,
gdzie realizacja prób losowych jest niska, stosowane są metody wyboru respondentów
łączące elementy wyboru losowego i nielosowego. Są to zasadniczo dwie grupy metod:
- quasi losowe, czyli random route od losowo wybranego mieszkania (tzw. punktu
startowego). Ankieter wybiera mieszkania, a następnie osoby do badania ankietowego. Jest
wiele wariantów tej metody;
- wybór kwotowy w losowo wybranych obszarach.
Odwołujący zaznaczał, że powyższe metody doboru powodują zaburzenie realnych
proporcji między wywiadami zrealizowanymi a niezrealizowanymi, z uwagi na niepełną
wiedzę dotyczącą rzeczywistej liczby nieskutecznych kontaktów podjętych przez ankietera w
celu przeprowadzenia wywiadu. Zjawisko to powoduje sztuczne podwyższenie wskaźnika
response rate.
Projektem porównywalnym pod względem badanej populacji i metody realizacji z
modułem badanie ludności BLK jest polska edycja Międzynarodowego Badania Kompetencji
Osób Dorosłych (PIAAC) prowadzonym na zlecenie OECD w 2011 roku wśród dorosłej
ludności 25 krajów świata. Średnia ze wskaźników realizacji osiągniętych w tym badaniu
wyniosła 60,5%. Wskaźniki realizacji tego badania w poszczególnych krajach przedstawiają
się następująco:
Tabela 5. Wskaźniki realizacji Międzynarodowego Badania Kompetencji Osób Dorosłych
(PIAAC) w poszczególnych krajach
Kraj; Wskaźnik realizacji: Zakładany; Osiągnięty; Australia 80;71/Austria 51;53/Kanada65;59/
Cypr 67; 73/ Czechy 70;66/Dania 60;50/ Wielka Brytania 56;59/ Estonia 61; 63/ Finlandia
64; 66/ Flandria 48; 62/ Francja 52; 67/ Niemcy 51; 55/ Irlandia 64; 72/ Włochy 51; 56/
Japonia 50; 50/ Korea 80; 75/ Holandia 50; 51/ Irlandia Północna 56;65/ Norwegia 59; 62/
Polska 57; 56/ Rosja 54; 52/ Słowacja 65; 66/ Hiszpania 45;48/ Szwecja 50;45/ Stany
Zjednoczone 68;70
Średnia: 59; 60

Odwołujący zaznaczał, że doświadczenia realizacji badania PIAAC pokazują również,
w jakim przedziale zawierały się zakładane przed realizacją badania wielkości wskaźnika
response rate. Najniższy zakładany wskaźnik wynosił 45% (Hiszpania), najwyższy był
przewidywany w Czechach (70%), Australii i Korei (po 80%). W Polsce zakładany wskaźnik
realizacji wynosił 57%, a zrealizowany 56%. Polska edycja badania, podobnie jak moduł
badania dorosłych w BLK, było realizowane na próbie imiennej, losowanej z operatu PESEL.
Lokalną kontynuacją badania PIAAC był projekt postPIAAC prowadzony w Polsce w latach
2014/2015. Badanie miało charakter panelowy, wywiady były realizowane wśród
uczestników badania PIAAC z 2011 roku. W projekcie osiągnięto wskaźnik utrzymania
panelu na poziomie 56%.
Jako przekrojowe badanie opinii publicznej realizowane w krajach Unii Europejskiej
metodą wywiadów bezpośrednich wskazał prowadzony na zlecenie Komisji Europejskiej
cykliczny sondaż Eurobarometr. Badanie realizowane jest metodą random route, stąd
rozpiętość osiąganych wskaźników response rate jest duża, zależnie od dostępności
rzetelnej informacji o liczbie podjętych przez ankietera kontaktów, które nie zakończyły się
wywiadem. Niemniej przeciętny poziom realizacji w przykładowym badaniu z tej serii
(Eurobarometer 412: Sport i aktywność fizyczna, 2013 r.) wynosi 46% (taka wartość
wskaźnika jest osiągana również w Polsce). Pełne zestawienie wskaźników osiągniętych w
pozostałych krajach biorących udział w badaniu przedstawił w poniższej tabeli.
Tabela 6. Wskaźniki response rate osiągane w badaniach Eurobarometru w poszczególnych
krajach:
Kraj; Wskaźnik realizacji; (%): Austria 31;Estonia 50;Litwa 43; Rumunia77;Belgia 4; Finlandia
39; Luksemburg11; Słowacja 55; Bułgaria 46; Francja 34; Łotwa 41; Słowenia 54; Chorwacja
49; Grecja 31; Malta 38; Szwecja 67; Cypr 48; Hiszpania 45; Niemcy 49; Węgry 49; Czechy
51; Holandia 80; Polska 46; Wielka Brytania 16; Dania 30; Irlandia 42; Portugalia 79; Włochy
34; Średnia - 46.
Odwołujący podał inne przykładowe wartości wskaźnika response rate osiągane
historycznie w największych badaniach sondażowych w niektórych państwach Europejskich.
Tabela 7. Wskaźniki response rate osiągane w wybranych badaniach w krajach
poszczególnych ECHP LFS EES EVS ESS ISSP ESS SHARE Średnia 1994 199
1999 99-00 2002 2002 2004 2004
Dania 62 75 59 57 68 66,1 65,1 63,2 64,4
Niemcy 47 (a) 49 42 57 42,7 50 63,4 50,2
Włochy ta) - - 68 44 - - 55,1 55,7
Holandia ta) 59 30 40 68 46,6 - 61,3 50,8
Hiszpania 67 (a) - 24 53 (a) 54,8 53,3 50,4

Szwecja - W 31 41 69 57,2 65,8 50,2 52,4
Austria - - 49 77 - 63,9 62,4 58,1 62,1
Francja 79 W 44 42 - 20,3 - 73,6 51,8
Grecja (a) - 28 82 80 - 78,8 61,4 66,0
Szwajcaria - - - - 34 32,8 46,9 37,6 37,8
Średnia ważona 62 63,2 43,9 46,4 55,6 36,7 54,9 61,8 54,2
ECHP: Panel Gospodarstw Domowych Wspólnoty Europejskiej
LF5: Europejskie Badanie Siły Roboczej
ESS: Europejski Sondaż Społeczny
EVS: Europejskie Badanie Wartości
ISSP: Międzynarodowy Sondaż Społeczny
SHARE: Badanie Zdrowia, Starzenia się i Przechodzenia na Emeryturę w Europie
Odwołujący omówił ww. dane, że średnie wartości wskaźników badania Eurobarometr
osiągane w poszczególnych krajach zawierają się w przedziale od 36,7% do 63,2%. Średnia
ze wszystkich badań w poszczególnych krajach nie przekracza 66,0%, przyjmując przeciętną
wartość 54,2%. Jednostkowe wartości miar efektywności powyższych badań zawierają się w
przedziale od 24% (Europejskie Badanie Wartości, Hiszpania, 1999/2000) do 79% (Panel
Gospodarstw Domowych Wspólnoty Europejskiej, Francja, 1994). Powyższe wartości należy
uznać za wysokie i obecnie trudne do osiągnięcia zarówno w Europie, jak i w Polsce.
Wskaźniki realizacji prób losowych obniżają się bowiem od lat w sposób systematyczny.
Odwołujący w odniesieniu do [wskaźników zadeklarowanych przez konsorcjum D.],
podał.
1.konsorcjum D i Ra sp. z o.o. w ofercie zadeklarowały następujące poziomy realizacji
wskaźników badania:
- poziom realizacji próby netto dla badań pracodawców: 99%,
- poziom realizacji próby netto dla badań osób dorosłych: 99%,
- poziom realizacji próby netto dla badań podmiotów świadczących usługi rozwojowe: 99%,
- wskaźnik utrzymania panelu netto z roku na rok dla badań pracodawców: 99%,
- wskaźnik utrzymania panelu netto z roku na rok dla badań osób dorosłych: 85%.
Zestawiając te poziomy zarówno z osiąganymi poziomami w badaniach
międzynarodowych, jak również w poprzednich turach badania BKL (o czym powyżej),
odwołujący stwierdził, że są to wskaźniki abstrakcyjne, nieosiągalne i niespotykane w
badaniach w Polsce i na świecie. Konsorcjum D. zadeklarowało bowiem, że przeprowadzi
wywiady z praktycznie wszystkimi wylosowanymi do badania respondentami. W
rzeczywistości oznacza to sytuację, że każdy z badanych będzie dostępny w miejscu
zameldowania/miejscu pracy i będzie mógł i chciał uczestniczyć w badaniu. Uznał takie

założenia za utopijne, niewystępujące, nieznajdujące potwierdzenia w rzeczywistości, czego
dobrą ilustrację stanowią informacje o przyczynach braku realizacji badania w trzech
modułach badawczych (ludność, pracodawcy, instytucje szkoleniowe) poprzedniej edycji
BLK. Respondenci, z którymi nie udało się zrealizować wywiadu stanowili odpowiednio:
- 44,8% w badaniu ludności
- 68,7% w badaniu pracodawców
- 80,9% w badaniu instytucji szkoleniowych.
Odwołujący zaznaczał, że konsorcjum D. praktycznie nie zakłada występowania tego
rodzaju sytuacji.
W ocenie odwołującego, określenie wysokich wskaźników badania zadeklarowanych
przez konsorcjum D. uniemożliwia również odbiór wyników badania przez zamawiającego.
Biorąc pod uwagę zadeklarowany przez ww. konsorcjum response rate, oraz przewidywane
przez zamawiającego wielkości błędów w badaniu ludności (20%) i pracodawców (10%)
wielkości prób badawczych przeznaczonych do realizacji będą według odwołującego
następujące:
1 edycja badania (badanie główne):
Badanie pracodawców: 4 242 (n=(3500/0,99)*1,2)
Badanie ludności: 4 444 (n=(4 000/0,99)*1,1)
Badanie instytucji szkoleniowych 1 212 (n=(l 000/0,99)*1,1)
II edycja badania (badanie śródokresowe):
Panel pracodawców: 1 200 (n = 1000*1,2)
Panel ludności: 1650 (n = 1500*1,1)
III edycja badania (badanie główne):
Badanie pracodawców: 3 030 (n=(2 500/0,99)* 1,2)
Panel pracodawców: 1200 (n = 1000*1,2)
Badanie ludności: 2 777 (n=(2 500/0,99)*1,1)
Panel ludności: 1650 (n = 1500*1,1)
Badanie instytucji szkoleniowych 1 212 (n=(l 000/0,99)*1,1)
IV edycja badania (badanie śród okresowe):
Panel pracodawców: 1 200 (n = 1000*1,2)
Panel ludności: 1650 (n = 1 500*1,1)
V edycja badania (badanie główne):
Badanie pracodawców: 3 030 (n=(2 500/0,99)*l,2)
Panel pracodawców: 1 200 (n = 1000*1,2)
Badanie ludności: 2 777 (n=(2 500/0,99)*1,1)
Panel ludności: 1 650 (n = 1 500*1,1)

Badanie instytucji szkoleniowych 1 212 (n=(l 000/0,99)*1,1)
VI edycja badania (badanie śródokresowe):
Panel pracodawców: 1200 (n = 1000*1,2)
Panel ludności: 1650 (n = 1500*1,1)
Zakładając optymistycznie, że wykonawca uzyska najwyższe z notowanych w
porównywalnych pod względem metodologii i sposobu doboru próby badaniach wskaźniki
efektywności, to jest:
- 48,1% w badaniu pracodawców (wskaźnik uzyskany w badaniu BLK w 2011 roku),
- 56,0% w badaniu ludności (wskaźnik uzyskany w badaniu BLK w roku 2010 i 2011 w
badaniu PIAAC),
- 50,0% w badaniu instytucji szkoleniowych (wskaźnik uzyskany w badaniu BLK w 2010
roku),
- 71,0% w badaniu panelowym ludności (wskaźnik uzyskany w badaniu Diagnoza Społeczna
w 2003 roku),
- 71,0% w badaniu panelowym pracodawców (wskaźnik uzyskany w badaniu Diagnoza
Społeczna w 2003 roku, przyjęto poziom wskaźnika jak w przypadku ludności ze względu na
brak adekwatnego materiału porównawczego),
- nie osiągnie minimalnych liczebności upoważniających zamawiającego do przyjęcia
wyników pracy, co zobrazował symulacją zamieszczoną w Tabeli 8.
Tabela 8.Maksymalna osiągnięta liczba wywiadów przy założonym wskaźniku realizacji
Edycja " Badanie w edycji Wielkość próby Liczebność wymagana do zrealizowania
Wskaźnik realizacji Liczebność osiągnięta (…)
Kontynuując omawianie zarzutu l - naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp w zw. z
art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
odwołujący zadawał pytanie. Dlaczego profesjonalny podmiot działający na rynku badań
społecznych - konsorcjum D. - w ofercie podaje wskaźniki realizacji badania oderwane od
rzeczywistości, niemożliwe do osiągnięcia, historycznie nie występujące, które na dodatek
powinny skutkować brakiem możliwości odbioru wyników badania przez zamawiającego?
Odwołujący udzielił odpowiedzi, że jest tylko jedno logiczne uzasadnienie, chodzi o
zmanipulowanie procesu wyboru oferty, tak by nierealne do osiągnięcia wskaźniki przełożyły
się na korzystniejszą dla konsorcjum D. ocenę oferty. Takie zachowanie stanowiło zaś czyn
nieuczciwej konkurencji. Odwołujący swoje stanowisko obierał na poniższych poglądach
doktryny i judykatury.
Wskazywał, że artykuł 3 ust. 1 uznk jako czyn nieuczciwej konkurencji kwalifikuje
każde działanie, które jest sprzeczne z prawem (a więc normami stanowionymi) oraz z

dobrymi obyczajami, pod warunkiem jednakże, iż zagraża ono lub narusza interes innego
przedsiębiorcy lub klienta. Przykładowe wyliczenie takich czynów zawiera art. 3 ust 2 oraz
art. 5-17 uznk. Jest to katalog otwarty. "Dobre obyczaje" to normy postępowania nie będące
normami prawnymi, są niewątpliwie normami postępowania, podobnie jak "zasady
współżycia społecznego" [...] oraz "ustalone zwyczaje" (zob. art. 56, 65, 69 i 354 [...]
Kodeksu Cywilnego), których powinny przestrzegać osoby fizyczne oraz inne podmioty
prowadzące działalność gospodarczą, przy czym nie chodzi tutaj o przestrzeganie dobrych
obyczajów jako abstrakcyjnych norm postępowania społecznego, norm grzeczności, ale o
zachowanie przedsiębiorców w działalności gospodarczej. Jednocześnie o naruszeniu
interesu innego przedsiębiorcy „można mówić wówczas, gdy na skutek działania
konkurencyjnego podjętego przez innego przedsiębiorcę nastąpi pogorszenie możliwości
zakupu lub zbytu potrzebnych mu lub zbywanych przez niego dóbr lub usług. Zaznaczał, że
orzecznictwo w zakresie zamówień publicznych aprobuje kwalifikację zachowań rodzajowo
podobnych do działania konsorcjum D., do działań wykonawców spełniających znamiona
czynów nieuczciwej konkurencji. Tak postąpił ZA/UZP w orzeczeniu o sygn. UZP/ZO/0-
3026/06, gdzie stwierdzono, iż czynem takim jest "złożenie oferty i zaproponowanie
gwarancji na perforację nadwozia na okres 312 miesięcy [...], który jest okresem nierealnie
długim, w praktyce niemożliwym do zrealizowania" w celu "matematycznego" wypaczenia
sensu kryteriów oceny ofert i faktycznego wyeliminowania w ten sposób wykonawców
należycie sporządzających oferty. Podobnie w kontekście sztucznego manipulowania
elementami oferty z myślą li tylko o ocenie punktowej wypowiedziała się Izba w wyroku o
sygn. KIO 1934/12. Z racji jego wagi przytoczył fragment uzasadnienia: „Odwołujący,
przypisując poszczególnym z usług inne wartości niż rzeczywiście winny być im przypisane,
tak skonstruował cenę swojej oferty, że działanie to dało mu możliwość zdobycia przewagi
konkurencyjnej i w konsekwencji pozwoliłoby na uzyskanie przedmiotowego zamówienia.
Tak wysoka różnica w proporcjach wartości poszczególnych usług nie może być, bowiem
uznana jedynie za element kalkulacji, czego zresztą Odwołujący w żaden sposób nie
wykazał. Tym samym w ocenie Izby zaistniały podstawy ku temu, aby przypisać
Odwołującemu popełnienie czynu nieuczciwej konkurencji z ustawy z dnia 16 kwietnia 1993
r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. O ile działanie odwołującego nie wypełnia wprost
przesłanek żadnego ze stypizowanych czynów nieuczciwej konkurencji, o których mowa w
art. 5-17 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji to jednak nawet wtedy, gdy
kwestionowane zachowania nie mieszczą się w hipotezie żadnego z wyspecyfikowanych
przepisów, powstaje uzasadnienie dla ich oceny w świetle unormowań art. 3 ust 1 ustawy o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji określającego uniwersalną postać czynu nieuczciwej
konkurencji. W myśl art. 3 ust. 1 w/w ustawy czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie
sprzeczne z prawem tub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego

przedsiębiorcy lub klienta. Okolicznością przesądzającą o naganności postępowania
odwołującego w stopniu uzasadniającym zastosowanie powołanego przepisu jest więc
„manipulowanie” proporcjami poszczególnych usług; a w konsekwencji ich ceną i w
konsekwencji ceną oferty, aby otrzymać przedmiotowe zamówienie. Ponieważ takie
działanie zagraża niewątpliwie interesom innych wykonawców, którzy prawidłowo
skalkulowali ceny za poszczególne usługi, a więc zgodnie z oczekiwaniami Zamawiającego i
znaleźli się w gorszej sytuacji podczas dokonywania oceny ich ofert, niewątpliwym jest, że
działanie odwołującego utrudniło im dostęp do rynku, mimo zaoferowania wykonania usługi
zgodnie z wymogami SIWZ.” SO w Poznaniu sygn. IX Gc 19/07, tak też: P. Sokal: Czyn
nieuczciwej konkurencji a dobre obyczaje, Monitor Prawniczy nr 24/2011 str. 132.2
Analogiczne stanowiska KIO zajmowała w sprawach KIO 640/11 oraz KIO 2787/11, czy KIO
7/13 gdzie w szczególności w tej ostatniej negatywnie oceniła manipulowanie przez
wykonawcę elementami oferty (w tym wypadku cenami jednostkowymi).
Ad. Zarzut II naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp, z ostrożności, w przypadku
nieuznania zasadności zarzutu Nr I - naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4 gdyż oferta konsorcjum
D.zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, albowiem przy
uwzględnieniu spodziewanych kar umownych związanych z rozbieżnością pomiędzy
deklarowanym poziomem realizacji badania, a faktycznie spodziewanym poziomem badania,
pozostała kwota wynagrodzenia nie tylko nie pokryje kosztów realizacji badania ale i zysku
wykonawcy.
Odwołujący stwierdził, że oferta konsorcjum D. zawiera rażąco niską cenę w stosunku
do przedmiotu zamówienia. Zakładając dopuszczalność zadeklarowania przez wykonawcę
wskaźników realizacji badania na takim poziomie jak uczyniło to konsorcjum D. i przy
uwzględnieniu faktycznie możliwych do osiągnięcia wskaźników (o czym mówił w Tabela nr 8
powyżej) nieodzowne jest uwzględnienie ryzyka naliczenia przez zamawiającego kar
umownych. Zgodnie, bowiem z zapisami wzoru umowy zamawiający będzie zobowiązany do
naliczenia kar umownych za niewykonanie edycji badania (§ 8 pkt. 3) w wysokości 15%
wartości każdej z edycji. Biorąc pod uwagę wartość każdej z edycji, wysokość kar z tego
tytułu, według wyliczeń odwołującego - będzie przedstawiać się następująco:
Tabela 9. Wysokość naliczonych kar
Edycja Wartość edycji, Wysokość kary w edycji
1 1128 245,00 zł;169 236,75 zł
II 347 745,00 zł; 52 161,75 zł
III 1128 245,00 zł;169 236,75 zł
IV 347 745,00 zł; 52 161,75 zł
V 1128 245,00 zł;169 236,75 zł
VI 347 745,00 zł; 52 161,75 zł

RAZEM - 4 427 970,00 zł, 664 195,50 zł
Odwołujący wskazywał, że zgodnie z zapisami § 8 pkt. 10 umowy i odpowiedziami na
pytania wykonawców z dnia 16.01.2017 roku (odpowiedź na pytanie 10) niezrealizowanie
zadeklarowanych wskaźników będzie skutkowało naliczeniem kar w wysokości 5% wartości
danej edycji każdorazowo, za każdy nieosiągnięty w edycji wskaźnik. Biorąc pod uwagę
liczbę pomiarów (a więc wskaźników do osiągnięcia) w każdej edycji, wysokość kar z tego
tytułu będzie zdaniem odwołującego przedstawiać się następująco:
Tabela 10. Wysokość naliczonych kar (2)
Edycja Wartość edycji; Liczba pomiarów; Wysokość kary w edycji
1. 1 128 245,00 zł [3] 169 236,75 zł
II 347 745,00 zł 2 [3] 4 774,50 zł
III 1128 245,00 zł [5] 282 061,25 zł
IV 347 745,00 zł 2 [3] 4 774,50 zł
V 1 128 245,00 zł [5] 282 061,25 zł
VI 347 745,00 zł 2 [3] 4 774,50 zł
RAZEM: 4 427 970,00 zł- 837 682,75 zł
Wedle szacunków odwołującego zaprezentowanych w tabeli 9 i 10 uzasadnienia
odwołania, łączną wysokość kar można szacować na kwotę 1 501 878,25 zł. Nawet jeżeli
przyjąć, iż konsorcjum D. jest w stanie osiągnąć lepsze wyniki, niż szacowane przez
odwołującego na podstawie danych z podobnych badań, to i tak ewentualny błąd przez
niego popełniony uznał za nie znaczący.
Tym samym, podtrzymał, że konsorcjum D. deklarujący wysokie wskaźniki realizacji
badania musi uwzględnić w cenie ryzyko ich nieosiągnięcia i ryzyko naliczenia kar
umownych. Truizmem jest stwierdzenie, że im wyższy wskaźnik deklarowany tym większe
ryzyko kar. Powyższe w sposób oczywisty musi być zdyskontowane w cenie zamówienia.
Wykonawca należycie szacując jego wartość musi, bowiem zabezpieczyć się na
ewentualność pomniejszenia wynagrodzenie z tytułu kar umownych.
Odwołujący tezę, że oferta konsorcjum D. zawiera rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia, wywiódł z działanie matematycznego - odejmując od ceny oferty
konsorcjum D.: 4 427 970,00 zł - szacowaną przez siebie kwotę kar umownych, wówczas
skarżonemu konsorcjum - pozostaje wynagrodzenie w wysokości 2 926 091,75 zł. Jest to
zatem kwota w której winny zmieścić się nie tylko wszelkie koszty realizacji zamówienia ale i
zysk konsorcjantów. Odwołujący zaznaczył, że zamawiający pomimo składanych wniosków
nie udostępnił mu wyjaśnień konsorcjum D. w odniesieniu do podejrzenia rażąco niskiej
ceny, zatem nie jest w stanie sformułować w tym zakresie szczegółowego uzasadnienia.

Niemniej jednak nawet bez ich znajomości, utrzymywał, że dla wyjaśnienia wątpliwości
dotyczących ceny konieczne jest uwzględnienie w wyjaśnieniach ryzyka związanego z
nieosiągnięciem zakładanych, niezmiernie wysokich wskaźników badania, a tym samym
wymiernego ryzyka finansowego związanego ze zmniejszeniem wynagrodzenia. Innymi
słowy, jeżeli wyliczenia konsorcjum D. w zakresie rażąco niskiej ceny, zakładały koszty
powyżej lub na równie kwoty 2 926 091,75 zł, to ofertę konsorcjum D. należało odrzucić.
Ad. Zarzut III naruszenia art. 26 ust. 1 i 3 ustawy Pzp w zw. z § 2 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia
Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może
żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz.U. poz.
1126)
Zdaniem odwołującego zamawiający naruszył art. 26 ust. 1 i 3 ustawy Pzp w zw. z §
2 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie
zamówienia (Dz. U. poz. 1126, dalej „rozporządzenie o dokumentach") poprzez zaniechanie
należytego zbadania oferty konsorcjum D. i przyjęcie (jako potwierdzającego spełnianie
warunku udziału) dokumentu referencji, wystawionego przez podmiot, na rzecz którego
deklarowana w referencji usługa nie była wykonywana.
Odwołujący wyjaśniał, że w odpowiedzi na wezwanie wystosowane w trybie art. 26
ust. 1 ustawy Pzp konsorcjum D. złożyło m.in. wykaz wykonywanych usług wraz z
dokumentami potwierdzającymi ich należyte wykonanie. Na potwierdzenie należytego
wykonania usługi wskazanej w ostatnim wierszu wykazu nie złożono dokumentu
potwierdzającego jej należyte wykonanie. Mowa tu o usłudze, która zgodnie z wykazem
wykonana była przez uczestnika konsorcjum przystępującego firmę R. Sp. z o.o. na rzecz M.
B. S.A., a której przedmiotem były dwie rundy ogólnopolskiego badania panelowego
„Uwarunkowania decyzji edukacyjnych". Na potwierdzenie należytego wykonania tej usługi
Wykonawca złożył referencje z dnia 1 marca 2016 r. wystawione przez M. B. S.A., z których
wynika, że owa usługa nie była wykonywana przez Realizacja Sp. z o.o. na rzecz podmiotu
wystawiającego referencję, ale na rzecz Instytutu Badań Edukacyjnych. Wystawca referencji
wprost bowiem oświadczył: „Zaświadczamy; że R. Sp. z o.o. w latach 2012-2015 na zlecenie
Instytutu Badań Edukacyjnych, tym samym dokument referencji nie pochodzi od podmiotu,
na rzecz którego usługa była realizowana. Wymóg taki wynika wprost z § 2 ust. 4 pkt 2
rozporządzenia o dokumentach. W konsekwencji podtrzymał, że dokument złożony przez
konsorcjum D. nie może potwierdzić należytego wykonania usługi a w dalszej konsekwencji
spełnienia przez dane konsorcjum warunków udziału w postępowaniu.
Wedle wiedzy odwołującego, zamawiający nie wykonał w tym zakresie żadnych
czynności prowadzących do usunięcia wady oferty konsorcjum D.. Na chwile wyboru oferty

najkorzystniejszej ani odwołujący, ani zamawiający, ani także KIO nie jest w stanie
stwierdzić, czy konsorcjum D. faktycznie spełnia warunki udziału w postępowaniu, o których
mowa w § 6 ust. 3 lit. c) SIWZ.
Ad Zarzut IV. Naruszenie art. 17 ust. 1 i 2, art. 20 ust. 1 i 3 w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy Pzp
poprzez zaniechanie odebrania od p. A. K., dokonującej zgodne z oświadczeniem z pkt 4.A.5
Protokołu postępowania, czynności badania ofert - oświadczenia z art. 17 ust. 2 ustawy Pzp i
zaniechanie wyłączenia jej z udziału w postępowaniu, a ponadto poprzez powierzenie
czynności zastrzeżonej dla komisji przetargowej osobie, która nie została w jej skład
powołana.
W protokole postępowania, w pkt 4 A ppkt 5) podano, że oprócz członków komisji
przetargowej w postępowaniu czynności wykonywała także p. A. K.. Zgodnie z protokołem
osoba ta miała wykonywać czynność badania ofert.
W udostępnionym w siedzibie zamawiającego w dniu 15 marca 2017 r. protokole
postępowania odwołujący stwierdził brak oświadczenia tej osoby, złożonego w trybie art. 17
ust. 2 ustawy Pzp. Oświadczenie takie powinno być złożone niezwłocznie po identyfikacji
wykonawców (zob. Orzeczenie GKO z dnia 28 listopada 2013 r. BDF1/4900/63/67-
68/13/RWPD-53275), co w opinii odwołującego równoznaczne jest z otwarciem ofert lub
wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub dokonania jakiejkolwiek czynności
na wcześniejszym etapie postępowania pomiędzy jego wszczęciem a upływem terminu
składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu (zob. Orzeczenie
GKO z dnia 9 marca 2009 r. BDF1/4900/1/1/09/10).
Jednocześnie samo niezłożenie oświadczenia z art. 17 ust. 1 ustawy Pzp, lub też
oświadczenie o zaistnieniu jednej z okoliczności w nim wymienionych, rodzi bezwzględny
obowiązek wyłączenia takiej osoby z udziału w postępowaniu. Jeżeli z kolei osoba taka
dokonała czynności w postępowaniu, to należy je powtórzyć. Tym samym zaniechanie
złożenia oświadczenia przez p. A. K. przy jednoczesnym zaniechaniu wyłączenia jej od
udziału w postępowaniu stanowi naruszenie art. 17 ust. 1 i 2 ustawy Pzp.
Dokonanie czynności w postępowaniu przez komisję przetargową z udziałem osoby
podlegającej wyłączeniu stanowi wadę postępowania o udzielenie zamówienia, a w
odniesieniu do czynności, których komisja nie może ponowić, wada ta jest nieusuwalna,
(wyrok KIO z dnia 2 czerwca 2011 r. sygn. KIO 1037/11).
Mając na uwadze powyższe odwołujący wnosił, jak na wstępie. Jako dowody
wskazał:
1. Informację z otwarcia ofert - pismo zamawiającego z dnia 23 stycznia 2017 r.
2. Informację o wyniku postępowania - pismo zamawiającego z dnia 10 marca 2017 r.

Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie z dnia 28 marca 2017 r. oraz do protokołu
rozprawy podtrzymał swoje stanowisko z powiadomienia o wyniku przetargu i podał, jak
niżej.
„Odwołujący wniósł odwołanie wobec następujących czynności Zamawiającego:
1. zaniechania odrzucenia oferty Konsorcjum D. Sp. z o.o., (…) i R. Sp. z o.o., (…)
(dalej: „Konsorcjum D."), pomimo iż została ona złożona w warunkach czynu nieuczciwej
konkurencji względnie zawiera rażąco niską cenę.
2. z ostrożności: zaniechania należytego zbadania złożonych przez wykonawcę
dokumentów potwierdzających brak podstaw do wykluczenia - tj. dokumentu referencji jest
M. B. S.A, a wiec podmiot, który nie może zaświadczyć należytego wykonania usługi przez
Realizacja Sp. z o.o. na rzecz Instytutu Badań Edukacyjnych,
3. z ostrożności: zaniechania powtórzenia czynności badania ofert z uwagi na
dokonanie tej czynności przez osobę, która nie złożyła oświadczenia, o której mowa w art.
17 ust. 2 ustawy Pzp. a ponadto to nie była członkiem komisji przetargowej ani nie została
powołana w charakterze biegłego,
4. wyboru oferty Konsorcjum D., jako oferty najkorzystniejszej
- w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego, którego przedmiotem
jest:
„Usługa polegająca na realizacji badań przekrojowych w ramach Bilansu Kapitału Ludzkiego
w latach 2017-2023", oznaczenie sprawy: P/134/DRK/2016; ogłoszenie o wszczęciu, którego
zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE 2017/S 001-000500 z dnia 03 stycznia
2017r.: zarzucając:
1. naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp w zw. Z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16
kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej „Ustawa znk”) poprzez
zaniechanie odrzucenia oferty Konsorcjum D., pomimo iż została ona złożona w
warunkach czynu nieuczciwej konkurencji poprzez zadeklarowane w pkt 2 ppkt 1)-5)
oferty poziomów realizacji badania w wysokości 99% (ppkt 1-4) oraz 85% (ppkt 5)
1) co stanowi obiektywnie niemożliwy do osiągnięcia poziomu realizacji wskaźników
badania zarówno, biorąc pod uwagę historycznie osiągane poziomy realizacji ww.
wskaźników w badaniach tego typu, jaki czysto metodologiczne naukowe zasady
prowadzenia i planowania tego rodzaju badań,
2) wyłącznie w celu zmanipulowania procesu wyboru oferty- uzyskania jak najwyższej
oceny punktowej w ramach kryteriów oceny ofert, a nie w celu zapewnienia usługi
wyższej jakości, co w sposób oczywisty narusza dobre obyczaje i godzi w interes innych
przedsiębiorców oraz Zamawiającego.

2. z ostrożności, w przypadku nieuznania zasadności zarzutu z pkt 1) - naruszenie art.89
ust. 1 pkt 4) gdyż oferta Konsorcjum D. zawiera rażąco niską cenę w stosunku do
przedmiotu zamówienia, albowiem przy uwzględnianiu spodziewanych kar umownych
związanych z rozbieżnością poziomem realizacji badania, a faktycznie spodziewanym
poziomem badania, pozostała kwota wynagrodzenia nie tylko nie pokryje kosztów
realizacji badania, ale i zysku wykonawcy;
3. z ostrożności, na wypadek nieuwzględnienia zarzutu z pkt 1) - naruszenie art. 26 ust.
1 i 3 ustawy Pzp w zw. z § 2 ust. 4 pkt 2) Rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26
lipca 2016 r. w sprawie rodzaju dokumentów, jakich może zadać zamawiający od
wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz. U. poz. 1126) dalej
(„Rozporządzenie o dokumentach") poprzez zaniechanie należytego zbadania oferty
Konsorcjum D. i przyjęcie, jako potwierdzającego spełnienie warunku udziału dokumentu
referencji wystawionego przez inny podmiot niż ten, na rzecz którego usługa była
wykonywana.
4. naruszenie art. 17 ust. 1 i 2, art. 20 ust. 1 i 3. w zw. z art. 19 ust 1 ustawy Pzp
poprzez zaniechanie odebrania od Pani A. K., dokonującej zgodnie z oświadczeniem z
pkt. 4.A.5 Protokołu postępowania, czynności badania ofert - oświadczenie a z art. 17
ust. 2 ustawy Pzp i zaniechanie wyłączenia jej z udziału w postępowaniu a ponadto
poprzez powierzenie czynności zastrzeżonej dla komisji przetargowej osobie, która nie
została w jej skład powołana.
Na podstawie powyższych zarzutów Odwołujący wniósł o:
1. nakazanie unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;
2. nakazanie powtórzenia czynności badania i oceny ofert:
1) z wyłączeniem Pani A. K., która to nie złożyła w wymaganym terminie oświadczenia z
art. 17 ust. 2 ustawy Pzp;
2) odrzucenie oferty Konsorcjum D. na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp w zw. z
art. 3 ust. 1 Ustawy znk lub na podstawie art. 89 ust. 1 pakt 4 ustawy Pzp i nakazanie
powtórzenia czynności badania i oceny ofert względnie na wypadek nieuwzględniania
zarzutów z pkt 1) i 2).
3) na podstawie art. 192 ust.2 ustawy Pzp obciążenie Zamawiającego kosztami
postępowania odwoławczego, w tym kosztami związanymi z wynagrodzeniem
pełnomocników.
Odnosząc się do zarzutów Odwołującego. Zamawiający wnosi o:
1. oddalenie odwołania w całości;
2. obciążenie kosztami postępowania odwoławczego wykonawcę wnoszącego
odwołanie. UZASADNIENIE I. Stan faktyczny:

Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego „Usługa polegająca na realizacji badań przekrojowych w ramach
Bilansu Kapitału Ludzkiego w latach 2017-2023".
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE w dniu 03
stycznia 2017 r. pod numerem UE 2017/S 001-000500.
W dniu 20 marca 2017 r. do Zamawiającego wpłynęła informacja o wniesieniu przez
wykonawców C. R. A. Sp. z o.o. odwołania w zakresie niezgodnych z przepisami ustawy
Pzp czynności Zamawiającego podjętych w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego.
II. Stanowisko Zamawiającego i jego uzasadnienie:
W ocenie Zamawiającego zarzuty odwołania nie zasługują na uwzględnienie. Odwołanie
pozbawione jest uzasadnionych podstaw, tak faktycznych (np. niewystąpienie czynu
nieuczciwej konkurencji, brak rażąco niskiej ceny), jak i prawnych (np. niewykazanie przez
Odwołującego przesłanek art. 3 ust. 1 Ustawy znk, niezasadny zarzut naruszenia § 2 ust. 4
pkt 2 Rozporządzenia o dokumentach w zw. z art. 26 ust. 1 i 3 ustawy Pzp). Stanowczo
należy podnieść, iż w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nie doszło do
naruszenia istotnego interesu Odwołującego lub Zamawiającego, a w konsekwencji nie
ziściła się przesłanka, której wystąpienie stanowi warunek sine qua non zastosowania
przepisu art. 3 ust. 1 Ustawy znk. Cena oferty Konsorcjum D. nie jest ceną rażąco niską,
Zamawiający w sposób prawidłowy zbadał i przyjął referencje przedstawione przez
Konsorcjum, a omyłkowe wpisanie Pani A. K. nie miało żadnego wpływu na postępowanie, o
czym szeroko w dalszej części odpowiedzi na odwołanie.
W ocenie Zamawiającego zarzuty odwołania oraz jego uzasadnienie stanowią w swej istocie
próbę przedstawienia okoliczności dotyczących sprawy i rynku w sposób pozwalający na ich
korzystne dla Odwołującego dostosowanie do hipotezy normy prawnej przepisem art. 3 ust.
1 Ustawy znk. Jakkolwiek, mając na względzie subiektywny cel złożenia odwołania, za
zrozumiałe uznać należy szerokie scharakteryzowanie przez Odwołującego zagadnienia
badań przekrojowych, tym niemniej ocena wystąpienia działania stanowiącego czyn
nieuczciwej konkurencji winna być oparta na płaszczyźnie obiektywnej sprowadzającej się
do ustalenia, co jest dobrym obyczajem i w jaki sposób Konsorcjum D. go naruszyło.
Twierdzeniu Odwołującego, iż oferta Konsorcjum D. narusza uczciwą konkurencję, bo jak
należy mniemać, posiada wskaźniki wyższe lub nawet znacząco wyższe od wskazanych
przed Odwołującego, można przeciwstawić twierdzenie dokładnie przeciwne, iż określanie
wyższych wskaźników stanowi przejaw normalnych praktyk biznesowych na silnie
konkurencyjnym rynku, a nieograniczenie przez Zamawiającego górnych pułapów stopnia

realizacji zamówienia uprawnia potencjalnych wykonawców do uznania, iż posiadane przez
nich możliwości, doświadczenie, zaplecze itp. umożliwiają realizację na wyższych
poziomach.
III. Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp w zw. z art, 3 ust. 1
ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej: Ustawa o
znk), podnoszę, co następuje:
Zarzut dopuszczenia się przez Konsorcjum D. czynu nieuczciwej konkurencji w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego poprzez zdeklarowanie przez
Konsorcjum D. określonych ofertą poziomów realizacji (…)
1. badanie pracodawców - poziom realizacji 99%,
2. badanie osób dorosłych - poziom realizacji 99%,
3. badanie podmiotów świadczących usługi rozwojowe - poziom realizacji 99%,
4. wskaźnik utrzymania badań pracodawców 99%,
5. wskaźnik utrzymania badań osób dorosłych 85%.
- oparty został przez Odwołującego na twierdzeniu, iż są to poziomy realizacji obiektywnie
niemożliwe do osiągnięcia i przedstawione wyłączenie w celu zmanipulowania procesu
wyboru oferty, poprzez uzyskanie najwyższej oceny punktowej w ramach kryteriów oceny
ofert, a nie w celu zapewnienie usługi wyższej jakości, co narusza dobre obyczaje i godzi w
interes innych przedsiębiorców.
W ocenie zamawiającego wywiedziony przez Odwołującego zarzut jest chybiony, a
przesłanki zastosowania przepisu art. 3 ust. 1 Ustawy znk niewykazane.
Odwołujący określając czyn nieuczciwej konkurencji powołuje się na klauzulę generalną, to
jest przepis art. 3 ust. 1 Ustawy znk, stanowiący, iż czynem nieuczciwej konkurencji jest
działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes
innego przedsiębiorcy lub klienta. Urzeczywistnienie normy prawnej przywołanego przepisu
następuje przy łącznym spełnieniu przesłanek normą tą określonych, to jest: wystąpienia
działania, sprzeczności działania z prawem lub dobrymi obyczajami, zagrożenie dla
interesów przedsiębiorcy lub klienta. Zaistnienie czynu nieuczciwej konkurencji posiada
walor ogólny i nie może być oceniane wyłącznie subiektywnie. Zaoferowanie
korzystniejszych warunków realizacji zamówienia, korzystniejszych cen, terminów, czy też
jakiekolwiek inne konkurowanie mające na celu pozyskanie zamówienia stanowi normalną
praktykę rynkową i jest dopuszczalne, o ile nie spełnia przesłanek działania w ramach
nieuczciwej konkurencji, określonych np. w przepisie art. 3 ust. 1 Ustawy znk. Krajowa Izba
Odwoławcza w wyroku z dnia 11 maja 2009 r. KIO/UZP 532/09 stwierdziła cyt. „Działaniem
w ramach dozwolonej konkurencji, zgodnym z prawem i dobrymi obyczajami jest złożenie
przez przedsiębiorcę oferty - w celu uzyskania danego zamówienia pomimo, że zawiera one

konkurencyjne warunki wykonania zamówienia w postaci np. ceny niższej od cen
zaoferowanych przez konkurencję (czasem nawet ceny niższej od kosztów produkcji),
korzystnych warunków płatności, warunków dostawy towarów itp. w tym również krótkich
terminów realizacji, tak jak w niniejszym postępowaniu, które mogą w pewnym stopniu
decydować o uzyskaniu zamówienia przez danego przedsiębiorcę."
Czyn nieuczciwej konkurencji w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego winien
być wykazany zgodnie z ogólnymi regułami dowodzenia przez podmiot wywodzący z
określonego faktu skutki prawne. W realiach sprawy podmiotem tym jest Odwołujący, jako
zarzucający Konsorcjum D. działanie w ramach nieuczciwej konkurencji. W wyroku z dnia 11
kwietnia 2016 r. KIO 456/16 Krajowa Izba Odwoławcza Stwierdziła cyt. „(...) Tymczasem
odwołujący, na którym ciąży obowiązek wynikający z treści art. 6 KC, nie wykazał
popełnienia przez wykonawcę czynu nieuczciwej konkurencji, a jego twierdzenia w tym
zakresie nie zostały poparte."
Reasumując, Odwołujący winien wykazać, iż zaoferowanie przez Konsorcjum D. wskaźników
realizacji badania zagraża, lub narusza interesy Odwołującego, lub Zamawiającego i jest
sprzeczne z przepisami prawa lub dobrymi obyczajami.
1. W pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż nie doszło do naruszenia interesu, tak
Odwołującego się, jak i jakiegokolwiek innego podmiotu łącznie z Zamawiającym.
Zaoferowanie przez Konsorcjum D. wskaźników na poziomach 99% i 85 % nie miało
żadnego wpływu na wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Nawet gdyby Konsorcjum
D. zaoferowało osiągnięcie wskaźników minimalnych określonych przez Zamawiającego w
dziale XV pkt 2- 7 SIWZ, to i tak by jego oferta była najkorzystniejsza, co z całą
stanowczością Zamawiający podnosi. Zamawiający w dziale XV pkt 2-7 ustalił minimalne
wartości progowe dla kryteriów oceny oferty, na poziomie:
1. dla kryterium: „Poziom realizacji próby netto dla badań pracodawców, który
Wykonawca zobowiązuje się osiągnąć" - poziom realizacji próby nie mniejszy niż 30%.
2. dla kryterium: „Poziom realizacji próby netto dla badań osób dorosłych, który
Wykonawca zobowiązuje się osiągnąć" - poziom realizacji próby nie mniejszy niż 50%.
3. dla kryterium: „Poziom realizacji próby netto dla badań podmiotów świadczących
usługi rozwojowe, który Wykonawca zobowiązuje się osiągnąć" - poziom realizacji próby nic
mniejszy niż 25%,
4. dla kryterium: „Wskaźnik utrzymania panelu netto z roku na rok dla badań
pracodawców” - wskaźnik utrzymania panelu nie mniejszy niż 50%,
5. dla kryterium „Wskaźnik utrzymania panelu netto z roku na rok dla badań osób
dorosłych" - wskaźnik utrzymania panelu nie niniejszy niż 50%.

Wskazanie przez wykonawców wskaźnika mniejszego od wskaźników wskazanych powyżej
wymaganych przez Zamawiającego w SIWZ oznaczało odrzucenie oferty na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 2, o czym też Zamawiający w SIWZ informował.
Poniżej prezentowana jest symulacja oceny oferty Konsorcjum D. i Odwołującego przy
zachowaniu wskaźników zaoferowanych przez Odwołującego i zmniejszeniu wskaźników
Konsorcjum D. do minimalnie wymaganych przez Zamawiającego oraz pozostawieniu cen
wykonania zamówienia.
Kryterium; Liczba p-któw; Zaproponowane poziomy realizacji próby C.; Symulacja poziomów
realizacji próby D., przy założeniu minimalnych wskaźników wymaganych w postępowaniu;
Punkty za ofertę C.; Punkty za ofertę D. przy założeniu najniższych wskaźników
wymaganych w postępowaniu)” Zamawiający przedstawił w tabeli zawierającej
poniższe dane.
Cena - 35; Nd. Nd. 26.13; 35
1. badanie pracodawców - 15; 36%;30% 15; 12,5
2. badanie osób dorosłych - 15; 56%; 50%; 15;13,39
3. badanie podmiotów świadczących usługi rozwojowe - 10; 31%, 25%;10; 8,06
4. wskaźnik utrzymania badań pracodawców - 10;51%; 50%; 10; 9,80
5. wskaźnik utrzymania badań osób dorosłych - 10;61%; 55%; 10; 9,02
Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę 5; Nd; Nd; 5; 5
Razem: 100 pkt; oferta C.- 91,13 pkt; oferta D.- 92,77 pkt
„Niewątpliwie interesem przedsiębiorcy/wykonawcy w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego jest uzyskanie zamówienia. Uzyskanie zamówienia przez
wykonawcę składającego ofertę w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu
nieograniczonego następuje poprzez wybór najkorzystniejszych ze złożonych ważnych ofert.
Zatem stwierdzić należy, iż naruszeniem lub zagrożeniem interesu wykonawcy ubiegającego
się o zamówienie publiczne powinno być takie zachowanie się innych wykonawców, które
doprowadziło do niewybrania jego oferty, jako oferty najkorzystniejszej. W wyroku z dnia 04
marca 2013 r. V Ca 3270/12 Sąd Okręgowy w Warszawie uznał cyt. „Przez istotny wpływ na
wynik postępowania należy rozumieć wpływ na wybór najkorzystniejszej oferty." Odwołujący
zarzuca Konsorcjum D. złożenie oferty w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji poprzez
zdeklarowanie przez Konsorcjum poziomów realizacji badania w wysokości 99% i 85%. Z
tym, że i co należy z całą stanowczością podnieść, poziomy te nie miały wpływu na
uplasowanie się Odwołującego na miejscu drugim i na niewybranie jego oferty, jako
najkorzystniejszej. Nawet jakby Konsorcjum D. zaoferowało realizację poziomów jedynie
minimalnych, ustalonych przez Zamawiającego, które jak należy mniemać, nie stanowiłby w

ocenie Odwołującego czynu nieuczciwej konkurencji, to i tak Odwołujący nie uzyskałby
zamówienia. Tym samym nie można mówić o czynie nieuczciwej konkurencji w sytuacji, w
której działanie stanowiące w ocenie Odwołującego naruszenie dobrych obyczajów
polegające na zaoferowaniu przez Konsorcjum D. określonych wskaźników i tak nie miałoby
wpływu na wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Brak jest w takiej sytuacji
spełnienia jednej z przesłanek art. 3 ust. 1 Ustawy znk w postaci zagrożenia lub naruszenia
interesu przedsiębiorcy. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22
listopada 2000 r. sygn. akt I ACa 688/00 cyt. „Nie każde zachowanie naruszające dobre
obyczaje (...) może być uznane za czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 3 ust. 1
ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Dyspozycją tego
przepisu objęte są bowiem tylko te czyny sprzeczne z dobrymi obyczajami, które zagrażają
lub naruszają interes przedsiębiorcy."Reasumując, oferta Konsorcjum D. w zakresie
wywodzonego przez Odwołującego czynu nieuczciwej konkurencji, polegającego na
zaoferowaniu przez Konsorcjum wskaźników na poziomie 99% i 85 % nie narusza lub nie
zagraża interesowi Odwołującego, a co się z tym wiąże, nie został spełniony warunek sine
qua non zastosowania przepisu art. 3 ust. 1 Ustawy znk.
2. W przepisie art. 3 ust. 1 Ustawy znk w części charakteryzującej normy, których naruszenie
może prowadzić do zaistnienie czynu nieuczciwej konkurencji, ustawodawca pisze o
sprzeczności z prawem lub dobrymi obyczajami. Odwołujący w pkt III, 1, 2) zarzutów
odwołania podnosi przedsięwzięcie przez Konsorcjum D. działania, które cyt.., (.„) w sposób
oczywisty narusza dobre obyczaje i grozi interes innych przedsiębiorców oraz
Zamawiającego". Określając dobre obyczaje Odwołujący w uzasadnieniu odwołania
ogranicza się jedynie do przytoczenia ogólnej tezy Sądu Okręgowego w Poznaniu wyrażonej
w orzeczeniu oznaczonym sygnaturą IX Ge 19/07. Teza ta to jeden z wielu przejawów
określania przez judykaturę i doktrynę niezdefiniowanego Ustawą znk pojęcia dobrych
obyczajów. Bez wątpienia, tak przywołane przez Odwołującego orzeczenie, jak i
uzasadnienie odwołania nie określa dobrego obyczaju, który naruszyło Konsorcjum D.. Nie
jest wiadomym, co dla Odwołującego się jest dobrym obyczajem i w jaki sposób został on
naruszony. Nie wyjaśnia tego uzasadnienie odwołania w części dotyczącej przedstawienia
wskaźników realizacji osiąganych w innych badaniach. Powstaje pytanie, czy dobrym
obyczajem jest określenie przez potencjalnego wykonawcę badania wskaźnika realizacji na
poziomie, który był osiągany przez inne podmioty świadczące tego typu usługi? Jeżeli tak, to
założenie takie jest błędne. Odwołujący skupiając się na poziomach osiąganych w innych
badaniach, pomija okoliczność możliwości deklarowania przez podmioty wykonujące te
badania wskaźników innych i większych na etapie składania ofert i wyłonienia wykonawcy
badania, co często ma miejsce i o czym w dalszej części odpowiedzi na odwołanie. Nie jest

wiadomym, czy naruszeniem dobrego obyczaju jest zaoferowanie osiągnięcia przez
Konsorcjum D. wskaźnika większego od wskaźników osiąganych w badaniach
przedstawionych przez Odwołującego w uzasadnieniu odwołania, czy może naruszeniem
tym winno być odniesienie się do wskaźników deklarowanego przy tych badaniach. Jeżeli
miernikiem dobrego obyczaju miałyby być wskaźniki osiągane w innych badaniach, to każda
zainicjowana przez Wykonawcę próba zwiększenia tych wskaźników powinna być uznana za
naruszającą konkurencję, ponieważ nie mieściłaby się w zakresach ogólnie osiąganych.
Wniosek taki jest błędny i w istocie jego zastosowanie samo przez się naruszałoby
konkurencję, albowiem eliminowałby wykonawców mogących zamówienie wykonać na
wyższych poziomach respons rate.
Odwołujący formułując zarzut wystąpienia czynu nieuczciwej konkurencji oparty na
naruszeniu dobrych obyczajów, powinien te obyczaje wykazać i uzasadnić. Krajowa Izba
Odwoławcza w wyroku z dnia 13 sierpnia 2012 r. KIO 1603/12 stwierdziła cyt. „Odrzucenie
oferty na podstawie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) możliwe jest wyłącznie
wtedy, gdy zarzut dopuszczenia się przez wykonawcę czynu nieuczciwej konkurencji został
udowodniony oraz uzasadniony, w tym także przez przytoczenie konkretnego przepisu
ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, który został naruszony."
Reasumując, Odwołujący, pomimo ciążącego na nim obowiązku dowodowego nic wykazał
sprzeczności działania Konsorcjum D. z dobrymi obyczajami.
3. Owszem Konsorcjum D. w ofercie zadeklarowało osiągnięcie wysokich wskaźników
realizacji. Zaproponowane przez Konsorcjum D. poziomy realizacji, jakkolwiek różnią się od
opisanych w uzasadnieniu odwołania, tym niemniej nie można ich uznać za niemożliwe do
osiągnięcia. Niemożliwość osiągnięcia rozstrzygać należałoby w ramach świadczenia
niemożliwego, które z natury rzeczy i w świetle jednolitego stanowiska doktryny i judykatury
musi być obiektywnie niemożliwe. Osiągnięcie poziomu 99% i 85% poziomu realizacji jest
obiektywnie możliwe. Tytułem przykładu wskaźnik utrzymania panelu wśród osób dorosłych
podczas badania „Uwarunkowania decyzji edukacyjnych (UDE)" wynosił 89%, a więc był
wyższy od zadeklarowanych przez Konsorcjum D. w ofercie 85%. Konsorcjum D. podkreśliło
w wyjaśnieniach złożonych do oferty, iż zadeklarowany wskaźnik jest „realny i możliwy do
osiągnięcia". Zamawiający nie kwestionował zapewnień Konsorcjum, jako podmiotu
profesjonalnego, znającego otoczenie organizacyjne i mającego doświadczenie w realizacji
podobnych przedsięwzięć. Członek Konsorcjum, firma R. Sp. z o.o. była wykonawcą badań
terenowych pierwszego projektu Bilans Kapitału Ludzkiego zna, zatem realia tego badania,
jego szeroki zakres merytoryczny i trudność w realizacji, co tym samym pozwoliło
Zamawiającemu wierzyć w profesjonalizm i doświadczenie Wykonawcy. Warto podkreślić, że

praktyka proponowania przez Wykonawców wysokich, trudnych do osiągnięcia wskaźników,
nie jest precedensem. W roku 2017, Ministerstwo Cyfryzacji, za najkorzystniejszą uznało
ofertę, w której Wykonawca zadeklarował wskaźnik realizacji na poziomie 100%.
Zamawiający nie określił górnego poziomu realizacji badania. Tym samym wykonawcy
ubiegający się o udzielenie zamówienia mogli przy uwzględnieniu posiadanego
doświadczenia, zaplecza, wiedzy itp. formułować oferty o wysokich wskaźnikach. Godzi się
w tym miejscu zwrócić uwagę na fragment uzasadnienia wyroku Krajowej Izby Odwoławczej
Krajowej z dnia 11 maja 2009 r. KIO/UZP 532/09 cyt. „Podkreślenia wymaga fakt, że
zamawiający nie zastrzegł minimalnego zakresu dla ustalenia terminu zarówno reakcji
serwisu, jak i realizacji zamówienia. Konkurencja, w tej sytuacji, może uzasadniać podjęcie
przez przedsiębiorcę szczególnych działań organizacyjnych, zapewniających realizację
zamówienia w jak najkrótszym czasie, które umożliwią maksymalne skrócenie terminu, a tym
samym uzyskanie zamówienia. Izba uznała, że działanie takie nie stanowi czynu nieuczciwej
konkurencji w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (...) ".
Adaptując przytoczony wniosek w realiach niniejszej sprawy, stwierdzić należy, iż
niewskazanie maksymalnych poziomów realizacji badania przez Zamawiającego, umożliwia
potencjalnym wykonawcom biorącym udział w postępowaniu konkurowanie poprzez
podejmowanie decyzji o zaoferowaniu wysokiego wskaźnika.
Reasumując, w ocenie Zamawiającego działanie Konsorcjum D. było przejawem
dopuszczalnych rynkowych praktyk konkurencyjnych i nie było czynem konkurencyjność tą
naruszającym.
IV. Odnosząc się do podniesionego z ostrożności zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 4
ustawy Pzp.
Pojęcie rażąco niskiej ceny nie zostało zdefiniowane przez ustawodawcę w ustawie Pzp.
Posiłkować się w tym względzie można bogatym dorobkiem doktryny i judykatury. W ocenie
Urzędu Zamówień Publicznych „Cena rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia
będzie ceną odbiegającą od jego rzeczywistej wartości, a rzeczona różnica nie będzie
uzasadniona obiektywnymi względami pozwalającymi danemu wykonawcy bez strat
finansowych, zamówienie to wykonać: Reasumujcie cena rażąco niska jest więc ceną
nierealistyczną, nieadekwatną do zakresu i kosztów prac składających się na dany przedmiot
zamówienia, zakładającą wykonanie zamówienia poniżej jego rzeczywistych kosztów i w
takim sensie nie jest ceną rynkową, tzn. generalnie nie występuje na rynku, na którym ceny
wyznaczane są m.in. poprzez ogólną sytuację gospodarczą panującą w danej branży i jej
otoczeniu biznesowym, postęp technologiczno-organizacyjny oraz obecność funkcjonowanie
uczciwej konkurencji podmiotów racjonalnie na nim działających... etc". Definicja tego typu
została wypracowana w orzecznictwie i nic występują w tym zakresie kontrowersje.

Co może być uznane za cenę rażąco niską? Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem ”za
rażąco niską powinna być uznana cena niewiarygodna, nierealistyczna w porównaniu z
cenami rynkowymi podobnych zamówień, odbiegająca od cen przyjętych, wskazująca na fakt
realizacji poniżej kosztem wytworzenia usługi, dostawy, robót budowlanych (por. wyr. SO w
R. z 14.2.2006 r.. IVCa 28/06. Niepubl.; wyr. SO w W. z 1.8.2005:, V Ca 8HV05. niepubl.:
wyr. ZA z 4.9.2006 r. UZP/ZO/0-2417/06. Legalis; wyr. KIO z 1.7.2013 r. KIO 1424/13". 2
Nawet wykonywanie zamówienia po kosztach samo przez się nie musi być wystarczające do
uznania, że oferta zawiera rażąco niską cenę.
Cena zaproponowana i wyjaśniona przez Konsorcjum D. nie jest ceną niewiarygodną,
nierealistyczną, odbiegającą od cen przyjętych, zmuszającą do realizacji poniżej kosztów, co
Konsorcjum D. w odpowiedzi na pytania Zamawiającego w pełni wyjaśniło.
Celem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest podpisanie umowy, celem
podpisania umowy jest należyte wykonanie zamówienia. Tym samym brak jest obowiązku
kalkulowania kar umownych w oferowanej cenie zamówienia lub obowiązku kalkulowania
kary na określonych zakładanych przez wykonawcę poziomach. Wykonawca ubiegając się o
udzielenie zamówienia może w ogóle nie kalkulować kary lub kalkulować karę w
wysokościach innych niż maksymalne.
Cena zaproponowana przez Konsorcjum D. o 238 740,00 zł brutto przekracza budżet
Zamawiającego wskazany w informacji z otwarcia ofert z dnia 23 stycznia 2017 r.
Rynek badań jest od kilku lat bardzo konkurencyjny, ponieważ charakteryzuje go duża liczba
podmiotów, co wymusza znaczne obniżanie cen. I tak w styczniu 2017 roku do Instytutu
Badań Edukacyjnych spółka P. sp. z o.o., złożyła ofertę z ceną stanowiącą mniej niż 55%
kwoty, jaką Zamawiający zamierzał przeznaczyć na realizację zamówienia (Realizacja
terenowa badania Międzynarodowy program oceny wiedzy i umiejętności uczniów – P. 2018.
Badanie pilotażowe i badanie główne (IBE/16/2016)).
Reasumując, cena zaoferowana przez Konsorcjum D. jest niższa od cen pozostałych
wykonawców biorących udział w postępowaniu, nie jest jednak rażąco niska, co Konsorcjum
D. wykazało.
V. Odnosząc się do podniesionego z ostrożności zarzutu naruszenia art. 26 ust. 1 i 3
ustawy Pzp w zw. z § 2 ust. 4 pkt 2.
W ocenie Zamawiającego zarzut wywiedziony przez Odwołującego jest niezasadny z dwóch
powodów, po pierwsze zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem doktryny i judykatury
referencja, jako oświadczenie wiedzy, ma wykazywać należyte wykonanie usługi, co w
realiach sprawy miało miejsce, po drugie wniosek Odwołującego, iż dokument jest
wystawiony cyt. „przez inny podmiot niż ten, na rzecz którego usługa była wykonywana" jest

błędny lub stanowi próbę interpretacji zapisu referencji w sposób korzystny dla
Odwołującego. Dla wykazania się spełnianiem warunków udziału w postępowaniu, w tym
przypadku posiadaniem wymaganej wiedzy i doświadczenia wykonawca przedkłada dwa
rodzaje dokumentów. Należą do nich dokument wykonawcy - jego oświadczenie wiedzy
odnośnie uzyskanego doświadczenia, które stanowi w tym przypadku Wykaz wykonanych
usług oraz inne dokumenty - referencje, które potwierdzają prawidłowość ich wykonania.
Ustawa Pzp nie definiuje, jakie dokumenty wykonawca ma przedłożyć na potwierdzenie
należytego wykonanie dostaw, usług, czy też robót budowlanych. Zgodnie z przyjętym
stanowiskiem, dokumenty przedstawiane na potwierdzenie należytego wykonania
określonych prac nie muszą potwierdzać wszystkich okoliczności związanych z
wykazywanym zrealizowanym zamówieniem, także w kontekście określanego przez
zamawiającego warunku. W ocenie doktryny przepisy nie określają treści referencji. Jedyne,
co musi z nich wynikać, to właśnie należyte wykonanie dostaw lub usług albo należyte
wykonanie, zgodne ze sztuką budowlaną i prawidłowo ukończone, robót budowlanych.
Oczywiście referencje muszą zawierać elementy identyfikujące je z konkretną pozycją w
wykazie. Zamawiający nie ma prawa narzucać treści referencji ani stawiać w tym zakresie
żadnych wymagań. (…) 4 Podobnie judykatura. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem
Krajowej Izby Odwoławczej dokumenty potwierdzające, że usługi zostały wykonane lub są
wykonywane należycie, to oświadczenia wiedzy, a nie oświadczenia woli, dlatego
niezasadne jest badanie, czy zostały one podpisane przez osoby uprawnione do
reprezentowania wykonawcy. Referencje (poświadczenia) to dokumenty należące do
kategorii oświadczeń wiedzy i dla swej ważności nie muszą pochodzić od osób
uprawnionych do reprezentacji danego podmiotu, w przeciwieństwie do oświadczeń woli,
których wiążący charakter uzależniony jest od podpisania przez upoważnionego
przedstawiciela (zob. wyroki KIO: z dnia 24 listopada 2009r., KIO 1444/09; z dnia 7 lipca
2011 r., KIO 1318/11; z dnia 28 listopada 2012 r., KIO 2524/12). Nawet w sytuacji, w której
dowody (dokumenty) potwierdzające należyte wykonanie dostawy zostały wystawione przez
osobę, która nie jest uprawniona do reprezentowania wykonawcy, nie ma podstaw do
wykluczenia wykonawcy. Referencje w ocenie Krajowej Izby Odwoławczej to dokument
korzystający z domniemania zapisanych w nim twierdzeń, do czasu do dopóki te twierdzenia
nie zostaną obalone przy pomocy innego dowodu lub dokumentu - tak w wyroku 2108/10.
Dokumenty wymagane przez Zamawiającego miały potwierdzać spełnienie warunków
udziału w postępowaniu, to jest posiadania doświadczenia, wykonania przez oferentów usług
w zakresie objętym warunkiem Zamawiającego. Referencja z dnia 01 marca 2016 r., jako
oświadczenie wiedzy tą okoliczność potwierdza. Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku
oznaczonym sygnaturą KlO 131/19 wskazuje, że cyt. „wystarczy jeśli dokument przedłożony
na potwierdzenie należytego wykonania zamówienia, potwierdza te okoliczność, nawet jeśli

nie wskazuje dokładnie jaka była wartość zrealizowanego zamówienia, czy też termin jego
realizacji Te informacje wynikać bowiem powinny z oświadczenia wykonawcy, tj. wykazu
wykonanych dostaw, usług, czy robót budowlanych. Istotne jest jednak, aby na podstawie
tych dwóch dokumentów istniała możliwość identyfikacji wykazywanego w ramach
doświadczenia zamówienia, przede wszystkim co do przedmiotu zamówienia i podmiotu, na
rzecz którego zamówienie zostało wykonane".
Konsorcjum D. przedstawili na wezwanie Zamawiającego wykaz wykonanych usług, gdzie
wykazali realizację 4 usług, wszystkie na rzecz M. B. S.A. realizującego zlecenie na rzecz
Instytutu Badań Edukacyjnych i dołączyli dowody potwierdzające należyte wykonanie tych
usług.
W załączonych dokumentach - referencjach - odbiorca usług M. B. S.A. poświadczył, że
firma R. sp. z o.o. wykonała na zlecenie firmy M. B. SA usługi i że zostały one zrealizowane
należycie poprzez użycie sformułowań: rzetelnie i terminowo: terminowo i z należytą
starannością. Wykaz jest oświadczeniem wiedzy wykonawcy, w którym powołuje on
posiadane przez siebie doświadczenie, natomiast dokumenty potwierdzające należyte
wykonanie usług, stanowią oświadczenie wiedzy podmiotu, na rzecz którego wykonywana
była usługa, zawierające ocenę wykonania zobowiązania wykonawcy.
Zarówno wykaz usług i złożone referencje Zamawiający uznał za w pełni potwierdzające
spełnianie warunków udziału w postępowaniu:
a) jedną usługę, o wartości przynajmniej 350 000 zl brutto (w przypadku, gdy wartość
umowy została określona w walucie innej niż złoty przeliczenie nastąpi wg średniego kursu
złotego ogłoszonego przez Prezesa NBP i obowiązującego w dniu podpisania umowy na
realizację usługi), obejmującą ogólnokrajowe badanie na próbach losowych opartych o
rejestr publiczny bazujący na spisie/ewidencji (np. PESEL) lub adresów gospodarstw
domowych.
Zamawiający wymaga, aby ogólnokrajowe badania na próbach losowych opartych o rejestr
publiczny bazujący na spisie/ewidencji (np. PESEL) lub adresach gospodarstw domowych,
które przeprowadził Wykonawca obejmowały łącznie przynajmniej 9 500 respondentów
(osób) przebadanych poprzez bezpośrednie wywiady osobiste, przy czym Zamawiający
dopuszcza, aby wywiady były prowadzone w ramach 1 usługi lub kilku usług, jednak
wielkość próby dla każdej usługi nie może być mniejsza niż 1000 osób, przy zachowaniu
powyższej wartości (350 000 zl brutto) dla jednej usługi;
b) jedną usługę o wartości przynajmniej 300 000 zł brutto (w przypadku, gdy wartość
umowy została określona w walucie innej niż zloty przeliczenie nastąpi wg średniego kursu
złotego ogłoszonego przez Prezesa NBP i obowiązującego w dniu podpisania umowy na

realizację usługi), obejmującą badanie na ogólnokrajowych losowych próbach
przedsiębiorstw, polegające na przeprowadzeniu wywiadów osobistych,
kwestionariuszowych, z reprezentantami przedsiębiorstw.
Zamawiający wymaga, aby badania na ogólnokrajowych losowych próbach przedsiębiorstw,
polegające na przeprowadzeniu wywiadów osobistych, kwestionariuszowych, z
reprezentantami przedsiębiorstw, obejmowały łącznie przynajmniej 8 000 zrealizowanych
wywiadów osobistych, przy czym wywiady te mogą być prowadzone w ramach 1 usługi lub
kilku usług, jednak wielkość próby dla każdej usługi nie może być mniejsza niż 500
przedsiębiorstw, przy zachowaniu powyższej wartości (300 000 zł brutto) dla jednej usługi:
c) dwie usługi o wartości przynajmniej 10 000 zł brutto każda (w przypadku, gdy wartość
umowy została określona w walucie innej niż zloty przeliczenie nastąpi wg średniego kursu
złotego ogłoszonego przez Prezesa NBP i obowiązującego w dniu podpisania umowy na
realizację usługi), obejmujące badanie panelowe (badanie tych samych jednostek próby
przynajmniej dwukrotnie w różnych momentach czasu) na próbie, co najmniej 100 osób lub
100 przedsiębiorstw;
(6 Tzn. z pracodawcami lub pracownikami dysponującymi najpełniejszą wiedzą na temat
polityki personalnej firmy, zarządzania kapitałem ludzkim firmy czy zarządzania kadrami, w
tym planowania i organizacji działań służących rozwojowi pracowników.
Podkreślenia wymaga również fakt, że Zamawiający przy ocenie spełniania powyższych
warunków przez Konsorcjum D. nie powziął - tak jak Odwołujący wątpliwości dotyczących
przedstawionych referencji, tym bardziej, że z ogólnodostępnych informacji wynikało, jaki
wykonawca realizował zamówienie na rzecz Instytutu Badań Edukacyjnych i jakie to były
badania. Zwrócić należy uwagę na treść pierwszego zdania kwestionowanej przez
Odwołującego referencji z dnia 01 marca 2016 r. cyt. „Zaświadczamy, że R. Sp. z o.o. w
latach 2012-2015 na zlecenie Instytutu Badań Edukacyjnych zrealizowała dwie rundy
badania panelowego (...). Co wynika z tego zdania? Otóż to, że M. B.S.A. zaświadczył
należyte wykonanie usługi przez R. Sp. z o.o., usługi wykonywanej na zlecenie Instytutu
Badań Edukacyjnych. W istocie zleceniodawcą generalnym badania był Instytut Badań
Edukacyjnych, zleceniobiorcą M. B. S.A., wykonawcą zlecenia pojmowanego ogólnie) była
spółka Realizacja Sp. z o.o.
Zgodnie z zapisami SIWZ: Wykonawca nie jest obowiązany do złożenia odpowiednich
oświadczeń lub dokumentów, jeżeli:
1) Zamawiający może je uzyskać za pomocą bezpłatnych i ogólnodostępnych baz danych, w
szczególności rejestrów publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o
informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. W przypadku, w

którym oświadczenia lub dokumenty, które Zamawiający może uzyskać za pomocą
bezpłatnych i ogólnodostępnych baz danych, zostały w tych bazach przedstawione w języku
innym niż polski. Zamawiający żąda od wykonawcy przedstawienia tłumaczenia na język
polski wskazanych przez Wykonawcę i pobranych samodzielnie przez Zamawiającego
dokumentów.
Na stronie internetowej Instytutu Badań Edukacyjnych http://eduentuzjasci.pl/ude;
zamieszczona została informacja dotycząca realizacji przez konsorcjum w skład, którego
wchodził M. B. zamówienia na rzecz Instytutu Badań Edukacyjnych. „Projekt badawczy
Uwarunkowania decyzji edukacyjnych zapoczątkowuje systematyczne diagnozowanie roli
czynników wewnętrznych i uwarunkowań zewnętrznych dla decyzji edukacyjnych
podejmowanych w ramach gospodarstw domowych. Metodologia badania została
opracowana na zlecenie Instytutu Badań Edukacyjnych (IBE) przez zespół ekspertów Szkoły
Głównej Handlowej w (…) we współpracy z ekspertami IBE. Realizacja badania w terenie
została powierzona konsorcjum składającemu się z dwóch firm M.B. oraz P. spółka z o.o.
Rozmiar próby podstawowej dla badania: 24 000 gospodarstw domowych na poziomie
ogólnokrajowym oraz dodatkowo 8 900 gospodarstw domowych na poziomie lokalnym.
W badaniu zastosowane zostały dwa kwestionariusze. Pierwszy z nich to kwestionariusz dla
gospodarstwa domowego, wypełniany w formie wywiadu bezpośredniego typu face-to-face
(CAPI) z głową gospodarstwa domowego lub przedstawicielem gospodarstwa domowego
najlepiej zorientowanym w sytuacji gospodarstwa domowego i jego członków. Drugi z
kwestionariuszy jest skierowany do wszystkich członków gospodarstwa domowego w wieku
15-65 lat. W związku z tym, że nie jest praktycznie możliwe przeprowadzenie wywiadu
indywidualnego z każdym członkiem gospodarstwa domowego w czasie jednej wizyty
dopuszczalne jest samowypełnianie kwestionariusza (PAPI)."
Ponadto z żadnego przepisu ustawy Pzp nie można wywieść obowiązku weryfikacji przez
zamawiającego zgodności dokumentów złożonych przez wykonawcę z prawdą. W
szczególności obowiązek ten nie wynika z art. 26 ust. 4 ustawy Pzp, który to przepis
nakazuje zamawiającemu żądania wyjaśnień dotyczących oświadczeń lub dokumentów.
Podkreślenia wymaga, że Odwołujący kwestionuje dokument złożony przez wykonawcę i
twierdzi, iż nie może potwierdzić należytego wykonania usługi a w dalszej konsekwencji
spełnienia przez Konsorcjum warunków udziału w postępowaniu, co pozostaje w
sprzeczności z dokumentami złożonymi przez Konsorcjum D.
Zamawiający stoi na stanowisku, że brak jest przeszkód prawnych do wystawiania referencji
przez wykonawcę dla podwykonawcy. Nie musi jej wystawiać Zamawiający, który podpisał
umowę z wykonawcą. Również fakt, że wykonawca nie zgłosił Zamawiającemu swego

podwykonawcy, nie ma wpływu na ocenę prawną sprawy decydujące jest zdobycie wiedzy w
zakresie dotyczącym spełnienia wymogu postawionego przez Zamawiającego.
Istotne znaczenie ma fakt związania zamawiającego rodzajem dokumentów, wymienionych
w SIWZ. Oznacza to, że zamawiający dokonując oceny dokumentów może oceniać jedynie
formę i treść żądanych dokumentów oraz ewentualnie wyjaśnień złożonych przez
wykonawcę. SIWZ określiła treść dokumentów w sposób bardzo ogólny - dowody czy usługi
zostały najeżycie wykonane. SIWZ nie wskazała przy tym, od kogo dowody te mają
pochodzić, a w szczególności nie wyłączyła możliwości wystawienia referencji przez
głównego wykonawcę, o ile usługa była wykonywana w ramach podwykonawstwa.
Zamawiający nie może, więc żądać od wykonawcy przedstawienia dokumentów
potwierdzających usługę od inwestora, na rzecz którego była ona generalnie świadczona.
SIWZ nie zawierała również wymogu legitymowania się przez podmiot wystawiający
referencje zajmowania określonej funkcji w podmiocie będącym wykonawcą usługi.
Na marginesie zauważyć należy, że przepisy ustawy Pzp służą gwarancji transparentności
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, lecz ich wykładnia powinna
uwzględniać również konieczność sprawności i szybkości postępowania. Nałożenie na
zamawiającego obowiązku weryfikacji prawdziwości materialnej dokumentów, o ile ich
nieprawdziwość nie jest jednoznaczna, skutkowałoby nadmiernym i społecznie
nieuzasadnionym przedłużeniem czasu postępowania. Sygn. akt V Ca 3099/11.
Konsorcjum Danae złożyło dokumenty potwierdzające okoliczność, o której mowa w art. 25
ust. 1, nie było tym samym potrzeby kwestionowania przedstawionej przez Konsorcjum
Danae referencji z dnia 01 marca 2017 r.
Reasumując. Zamawiający nie naruszył art. 26 ust. 1 i 3 ustawy Pzp w zw. z § 2 ust. 4 pkt 2
Rozporządzenia o dokumentach.
VI. Odnosząc się do zarzutu naruszenia art, 17 ust. 1 i 2. art. 20 ust. 1 i 3 w zw z art. 19
ust. 1 ustawy pzp.
Wpisanie Pani A. K. w protokole postępowania było omyłką Zamawiającego, omyłką, która
jakkolwiek bezsprzecznie wystąpiła, to tym niemniej nie miała jakiegokolwiek wpływu na
wynik postępowania i czynności w nim podejmowane. Należy wyjaśnić, iż nazwisko i imię
Pani A. K. w protokole znalazło się poprzez niedopatrzenie. Zamawiający zapisał w
Protokole cyt. „Inne osoby wykonujące czynności w postępowaniu (wskazać osoby
wykonujące czynności w postępowaniu oraz podać zakres czynności): A. K. - badanie ofert"
Osoby wykonujące czynności w postępowaniu złożyły oświadczenie określone w art. 17 ust.
2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych.

Pani A. K.nie była członkiem komisji przetargowej, nie dokonywała badania ofert. Zgodnie z
Decyzją Zamawiającego w skład komisji wchodzili:
A.Z.- Przewodniczący
D.T. - Sekretarz
A.B.- Raczyńska- Członek
P. A.- Członek
M.K. - Członek
Świadczą o tym podpisane Podsumowanie prac komisji oraz złożone przez członków komisji
przetargowej druki ZP-17 ust. 2 i przez kierownika Zamawiającego druk ZP-17 ust. 2.
Powyższa komisja została powołana do oceny spełniania przez wykonawców warunków
udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia oraz do badania i oceny ofert. Kierownik
zamawiającego nie powierzył innym osobom niż wskazanym w protokole czynności w
postępowaniu o udzielenie zamówienia oraz czynności związanych z przygotowaniem
postępowania o udzielenie zamówienia.
Pani A. K. nie brała jakiegokolwiek udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Co
więcej w dacie sporządzenia protokołu w ogóle nie była pracownikiem Zamawiającego. Tym
samym bezpodstawnym staje się wniosek Odwołującego o nakazanie powtórzenia czynności
badania i oceny ofert.”
Izba dopuściła i przeprowadziła dowody z postanowień ogłoszenia, SIWZ z
wyjaśnieniami, protokołu postępowania, oferty konsorcjum D., korespondencji prowadzonej
przez zamawiającego z konsorcjum D., z zawiadomienia o wyniku przetargu.
Ponadto, Izba rozważyła stanowiska stron przedstawione w złożonych pismach oraz do
protokołu rozprawy.
Rozpatrując sprawę w granicach zarzutów odwołania, jak stanowi art. 192 ust. 7
ustawy Pzp Izba ustaliła, co następuje.
Z akt postępowania przetargowego udostępnionych przez zamawiającego na wezwanie
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej - wynikał stan faktyczny
Przedmiotem zamówienia są usługi polegające na realizacji badań przekrojowych w ramach
Bilansu Kapitału Ludzkiego w latach 2017-2023.

OGŁOSZENIE Dz. U./S S1 03/01/2017 500-2017-PL
II.1.1) Nazwa:
Usługa polegająca na realizacji badań przekrojowych w ramach Bilansu Kapitału Ludzkiego
w latach2017-2023.

II.1.4) Krótki opis: Przedmiotem zamówienia jest usługa polegająca na realizacji badań
przekrojowych w ramach projektu Bilans Kapitału Ludzkiego. Usługa obejmuje realizację
trzech odrębnych modułów badawczych:
a) Badania pracodawców
b) Badania osób dorosłych
c) Badania podmiotów świadczących usługi rozwojowe
W latach 2017-2023 badania pracodawców i osób dorosłych będą powtarzane
sześciokrotnie (częściowo napróbach panelowych) a badania podmiotów świadczących
usługi rozwojowe - trzykrotnie.
II.1.5)Szacunkowa całkowita wartość
Wartość bez VAT: 5 016 300.00 PLN
II.2.4) Opis zamówienia:
Zakres badania. Realizacja celów badań wymaga zastosowania wieloetapowego podejścia
badawczego, na które składać się będą następujące moduły badawcze:
a) Badania pracodawców,
b) Badania osób dorosłych,
c) Badania osób prawnych świadczących usługi rozwojowe (dalej jako: badanie podmiotów
świadczących usługi rozwojowe)
Badanie zostanie zrealizowane w okresie 2017-2023 w dwóch formach: badań głównych
oraz badań śródokresowych. Badania główne będą przeprowadzone trzykrotnie w
dwuletnich odstępach czasu. Obejmą one w każdej edycji po 3500 wywiadów w przypadku
badania pracodawców, 4000 wywiadów w przypadku badania osób dorosłych oraz 1000
wywiadów w przypadku badania podmiotów świadczących usługi rozwojowe.
Pierwsza edycja badania głównego będzie prowadzona na próbach losowych o takiej
właśnie wielkości. W drugiej i trzeciej edycji tych badań wyróżniona zostanie podpróba
panelowa, która obejmie 1000 wywiadów w przypadku pracodawców i 1500 wywiadów w
przypadku badań osób dorosłych. Badania śródokresowe będą przeprowadzone trzykrotnie
w dwuletnich odstępach czasu w okresie pomiędzy badaniami głównymi, rozpoczynając po
pierwszej edycji badań głównych. Badania śródokresowe realizowane będą na podpróbach
panelowych obejmujących1000 wywiadów w przypadku pracodawców i 1500 wywiadów w
przypadku badań osób dorosłych (badaniaśródokresowe nie będą obejmowały podmiotów
świadczących usługi rozwojowe). W całym okresie realizacji umowy przeprowadzone będą
trzy edycje badań głównych oraz trzy edycje badań śródokresowych. Czas realizacji każdej
edycji badań głównych i śródokresowych wynosi maksymalnie 3 miesiące.
1) Badania pracodawców
Badania te obejmować będą pracodawców rozumianych jako podmioty obecne w Krajowym
RejestrzeUrzędowym Podmiotów Gospodarki Narodowej (tzw. bazie REGON) prowadzonym

przez Prezesa GłównegoUrzędu Statystycznego. Ze względu na złożoność problematyki
badawczej i kluczową rolę pracodawcóww określaniu wymagań dotyczących
zapotrzebowania na kapitał ludzki badania te pociągają konieczność zastosowania podejścia
multimode survey – wykorzystującego równolegle różne techniki badawcze. Główną techniką
ze względu na znaczenie jakości wyników będzie wywiad osobisty CAPI, który w
uzasadnionych przypadkach (takich jak na przykład niedostępność respondenta w miejscu
pracy lub większa dogodność kontaktu telefonicznego), nieprzekraczających 10 %
liczebności zrealizowanej próby, może być zastąpiony wywiadem telefonicznym CATI.
2) Przeprowadzenie wywiadów z reprezentantami wylosowanych przedsiębiorstw w ramach
badań śródokresowych.
Badania te realizowane będą w formie panelu wymagającego powtórzenia pomiaru na tej
samej podpróbie pracodawców. W tym celu wymagane będzie od Wykonawcy
przeprowadzenia 1000 wywiadów z reprezentantami polskich przedsiębiorstw
dysponującymi najpełniejszą wiedzą na temat polityki personalnej firmy, zarządzania
kapitałem ludzkim firmy czy zarządzania kadrami, w tym planowania i organizacji działań
służących rozwojowi pracowników. Ze względu na badania podmiotów instytucjonalnych
zebranie wszystkich informacji przewidzianych w kwestionariuszu może wymagać rozmowy z
więcej niż jedną osobą z wylosowanego podmiotu.
3) Badania osób dorosłych
W celu uzyskania trafnych i precyzyjnych informacji o zasobach kapitału ludzkiego
dostępnych na polskim rynku pracy badania te wymagają przeprowadzania wywiadów
osobistych na próbie dorosłych Polaków w wieku18-69 lata.
II.2.5) Kryteria udzielenia zamówienia
Kryteria określone poniżej
Kryterium jakości - Nazwa: Poziom realizacji próby netto dla badań pracodawców, który
Wykonawca zobowiązuje się osiągnąć / Waga: 15
Kryterium jakości - Nazwa: Poziom realizacji próby netto dla badań osób dorosłych, który
Wykonawca zobowiązuje się osiągnąć / Waga: 15
Kryterium jakości - Nazwa: Poziom realizacji próby netto dla badań podmiotów świadczących
usługi rozwojowe, który Wykonawca zobowiązuje się osiągnąć / Waga: 10
Kryterium jakości - Nazwa: Wskaźnik utrzymania panelu netto z roku na rok dla badań
pracodawców / Waga: 10
Kryterium jakości - Nazwa: Wskaźnik utrzymania panelu netto z roku na rok dla badań osób
dorosłych / Waga:
Kryterium jakości - Nazwa: Zatrudnienie na umowę o pracę / Waga: 5
Cena - Waga: 35

II.2.7) Okres obowiązywania zamówienia, umowy ramowej lub dynamicznego systemu
zakupów Koniec: 30/06/2023
Sekcja III: Informacje o charakterze prawnym, ekonomicznym, finansowym i technicznym
III.1) Warunki udziału
III.1.3) Zdolność techniczna i kwalifikacje zawodowe
Kryteria kwalifikacji zgodnie z dokumentami zamówienia
III.2.2) Warunki realizacji umowy:
Warunki realizacji umowy zostały określone w Załączniku nr 3 do SIWZ.
Termin składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału Data: 23/01/2017
SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA
na realizację zamówienia P. A. R. P.
Usługa polegająca na realizacji badań przekrojowych w ramach Bilansu Kapitału Ludzkiego
w latach 2017-2023
III. Opis przedmiotu zamówienia
Przedmiotem zamówienia jest usługa polegająca na realizacji badań przekrojowych w
ramach projektu Bilans Kapitału Ludzkiego. Usługa obejmuje realizację trzech odrębnych
modułów badawczych:
a) Badania pracodawców
b) Badania osób dorosłych
c) Badania podmiotów świadczących usługi rozwojowe
W latach 2017-2023 badania pracodawców i osób dorosłych będą powtarzane
sześciokrotnie (częściowo na próbach panelowych) a badania podmiotów świadczących
usługi rozwojowe - trzykrotnie.
Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia zawarty jest w Załączniku nr 1 do SIWZ.
V. Termin wykonania zamówienia
Usługa będzie realizowana od dnia podpisania umowy do 30 czerwca 2023 roku.
VI. Warunki udziału w postępowaniu
1. O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy, którzy spełniają określone
przez Zamawiającego w pkt 2-3 niniejszego rozdziału warunki udziału w postępowaniu
dotyczące:
3) zdolności technicznej lub zawodowej.
3. W zakresie „zdolności technicznej lub zawodowej” Wykonawca zobowiązany jest
wykazać, że:
1) w okresie ostatnich 3 lat przed dniem upływu terminu składania ofert, a jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, wykonał co najmniej 4 usługi:
a) jedną usługę, o wartości przynajmniej 350 000 zł brutto (w przypadku, gdy wartość
umowy została określona w walucie innej niż złoty przeliczenie nastąpi wg średniego kursu

złotego ogłoszonego przez Prezesa NBP i obowiązującego w dniu podpisania umowy na
realizację usługi), obejmującą ogólnokrajowe badanie na próbach losowych opartych o
rejestr publiczny bazujący na spisie/ewidencji (np. PESEL) lub adresów gospodarstw
domowych.
Zamawiający wymaga, aby ogólnokrajowe badania na próbach losowych opartych o rejestr
publiczny bazujący na spisie/ewidencji (np. PESEL) lub adresach gospodarstw domowych,
które przeprowadził Wykonawca obejmowały łącznie przynajmniej 9 500 respondentów
(osób) przebadanych poprzez bezpośrednie wywiady osobiste, przy czym Zamawiający
dopuszcza, aby wywiady były prowadzone w ramach 1 usługi lub kilku usług, jednak
wielkość próby dla każdej usługi nie może być mniejsza niż 1000 osób, przy zachowaniu
powyższej wartości (350 000 zł brutto) dla jednej usługi;
b) jedną usługę o wartości przynajmniej 300 000 zł brutto (w przypadku, gdy wartość
umowy została określona w walucie innej niż złoty przeliczenie nastąpi wg średniego kursu
złotego ogłoszonego przez Prezesa NBP i obowiązującego w dniu podpisania umowy na
realizację usługi), obejmującą badanie na ogólnokrajowych losowych próbach
przedsiębiorstw, polegające na przeprowadzeniu wywiadów osobistych,
kwestionariuszowych, z reprezentantami przedsiębiorstw .
Zamawiający wymaga, aby badania na ogólnokrajowych losowych próbach przedsiębiorstw,
polegające na przeprowadzeniu wywiadów osobistych, kwestionariuszowych, z
reprezentantami przedsiębiorstw, obejmowały łącznie przynajmniej 8 000 zrealizowanych
wywiadów osobistych, przy czym wywiady te mogą być prowadzone w ramach 1 usługi lub
kilku usług, jednak wielkość próby dla każdej usługi nie może być mniejsza niż 500
przedsiębiorstw, przy zachowaniu powyższej wartości (300 000 zł brutto) dla jednej usługi;
c) dwie usługi o wartości przynajmniej 10 000 zł brutto każda (w przypadku, gdy wartość
umowy została określona w walucie innej niż złoty przeliczenie nastąpi wg średniego kursu
złotego ogłoszonego przez Prezesa NBP i obowiązującego w dniu podpisania umowy na
realizację usługi), obejmujące badanie panelowe (badanie tych samych jednostek próby
przynajmniej dwukrotnie w różnych momentach czasu) na próbie co najmniej 100 osób lub
100 przedsiębiorstw;
4. Dokumenty żądane od Wykonawcy, którego oferta została oceniona najwyżej
Zamawiający przewiduje wezwanie Wykonawcy, którego oferta została oceniona najwyżej,
do złożenia w wyznaczonym, nie krótszym niż 10 dni terminie aktualnych na dzień złożenia
następujących dokumentów: (…)
8) wykazu usług wykonanych, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych
również wykonywanych, w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert, a

jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie, wraz z podaniem ich
wartości, przedmiotu dat wykonania i podmiotów, na rzecz których usługi zostały wykonane;
9) dowodów, czy usługi wykonane w okresie ostatnich trzech lat przed upływem terminu
składania ofert zostały wykonane należycie (w przypadku świadczeń ciągłych lub
okresowych - są wykonywane należycie, przy czym dowody potwierdzające ich należyte
wykonywanie powinny być wydane nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu
składania ofert), przy czym dowodami, o których mowa, są referencje bądź inne dokumenty
wystawione przez podmiot, na rzecz którego usługi były wykonywane, a w przypadku
świadczeń okresowych lub ciągłych są wykonywane, a jeżeli z uzasadnionej przyczyny o
obiektywnym charakterze Wykonawca nie jest w stanie uzyskać tych dokumentów -
oświadczenie wykonawcy;
9. Wyjątki od obowiązku złożenia dokumentów
Wykonawca nie jest obowiązany do złożenia odpowiednich oświadczeń lub dokumentów,
jeżeli:
1) Zamawiający może je uzyskać za pomocą bezpłatnych i ogólnodostępnych baz
danych, w szczególności rejestrów publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005
r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.
W przypadku, w którym oświadczenia lub dokumenty, które Zamawiający może uzyskać za
pomocą bezpłatnych i ogólnodostępnych baz danych, zostały w tych bazach przedstawione
w języku innym niż polski, Zamawiający żąda od wykonawcy przedstawienia tłumaczenia na
język polski wskazanych przez Wykonawcę i pobranych samodzielnie przez Zamawiającego
dokumentów;
2) Zamawiający posiada aktualne oświadczenia lub dokumenty dotyczące tego
Wykonawcy.
6. W ofercie Wykonawca poda:
1) Poziom realizacji próby netto dla badań pracodawców, który Wykonawca
zobowiązuje się osiągnąć.
2) Poziom realizacji próby netto dla badań osób dorosłych, który Wykonawca
zobowiązuje się osiągnąć.
3) Poziom realizacji próby netto dla badań podmiotów świadczących usługi rozwojowe,
który Wykonawca zobowiązuje się osiągnąć.
4) Wskaźnik utrzymania panelu dla badań pracodawców, który Wykonawca zobowiązuje
się osiągnąć.
5) Wskaźnik utrzymania panelu dla badań osób dorosłych, który Wykonawca
zobowiązuje się osiągnąć.

Wykonawca określając poziom realizacji próby oraz wskaźniki uwzględni wymagania
Zamawiającego wynikające z opisu oceny tych elementów określonego w rozdziale XV
(Kryteria oceny ofert).
2. Termin składania ofert upływa dnia 23.01.2017 o godzinie 10:30.
XIV. Opis sposobu obliczenia ceny
1. Wykonawca poda cenę za wykonanie zamówienia w Formularzu ofertowym.
2. Podana cena musi obejmować wszystkie koszty realizacji prac z uwzględnieniem
wszystkich opłat i podatków (także od towarów i usług). Cena musi być podana w złotych
polskich, cyfrowo do dwóch miejsc po przecinku oraz słownie.
3. Wszystkie ceny określone przez Wykonawcę zostaną ustalone na okres
obowiązywania umowy i nie będą podlegały zmianom, z zastrzeżeniem zmian określonych
w § 12 ust.2 umowy.
4. Ocenie podlegać będzie cena brutto oferty.
5. W cenie Wykonawca uwzględni wartość autorskich praw majątkowych oraz
wynagrodzenie z tytułu ich przeniesienia.
XV. Kryteria oceny ofert
1. Przy wyborze najkorzystniejszej oferty Zamawiający będzie kierować się
następującymi kryteriami i ich znaczeniem oraz w następujący sposób będzie oceniać oferty
w poszczególnych kryteriach:
L.p. Kryterium Liczba punktów (waga)
1. Cena - 35
2. Poziom realizacji próby netto dla badań pracodawców, który Wykonawca
zobowiązuje się osiągnąć - 15
3. Poziom realizacji próby netto dla badań osób dorosłych, który Wykonawca
zobowiązuje się osiągnąć - 15
4. Poziom realizacji próby netto dla badań podmiotów świadczących usługi rozwojowe,
który Wykonawca zobowiązuje się osiągnąć - 10
5. Wskaźnik utrzymania panelu netto z roku na rok dla badań pracodawców -10
6. Wskaźnik utrzymania panelu netto z roku na rok dla badań osób dorosłych -10
7. Zatrudnienie na umowę o pracę -5
2. W kryterium „Cena” najwyższą liczbę punktów (35) otrzyma oferta zawierająca
najniższą cenę brutto, a każda następna odpowiednio zgodnie ze wzorem:
Liczba punktów oferty = (cena oferty najniżej skalkulowanej x 35): cena oferty ocenianej
3. W kryterium „Poziom realizacji próby netto dla badań pracodawców, który
Wykonawca zobowiązuje się osiągnąć” oferta może uzyskać maksymalnie 15 punktów.
Punkty zostaną przyznane zgodnie z następującymi zasadami:

Wykonawca, który zaproponuje najwyższy poziom realizacji próby netto, jednak nie mniejszy
niż 30% (a poziom realizacji próby netto (net response rate) rozumiany jest jako odsetek w
pełni zrealizowanych wywiadów/ankiet spośród aktualnych kontaktów w próbie (czyli po
wyłączeniu z próby kontaktów błędnych lub nieistniejących) - otrzyma 15 punktów. Natomiast
wykonawcy proponujący niższe od najwyższego poziomy realizacji próby netto (jednak nie
mniejsze niż 30%) otrzymają punkty zgodnie ze wzorem:
Liczba punktów oferty w kryterium = (poziom realizacji próby netto dla badań pracodawców
zaoferowany przez wykonawcę x 15): najwyższy poziom realizacji próby netto zaoferowany
w kryterium.
4. W kryterium „Poziom realizacji próby netto dla badań osób dorosłych, który
Wykonawca zobowiązuje się osiągnąć” oferta może uzyskać maksymalnie 15 punktów.
Punkty zostaną przyznane zgodnie z następującymi zasadami:
Wykonawca, który zaproponuje najwyższy poziom realizacji próby netto, jednak nie mniejszy
niż 50% (a poziom realizacji próby netto (net response rate) rozumiany jest jako odsetek w
pełni zrealizowanych wywiadów/ankiet spośród aktualnych kontaktów w próbie (czyli po
wyłączeniu z próby kontaktów błędnych lub nieistniejących) - otrzyma 15 punktów. Natomiast
wykonawcy proponujący niższe od najwyższego poziomy realizacji próby netto (jednak nie
mniejsze niż 50%) otrzymają punkty zgodnie ze wzorem:
Liczba punktów oferty w kryterium = (Poziom realizacji próby netto dla badań osób dorosłych
zaoferowany przez wykonawcę x 15): najwyższy poziom realizacji próby netto zaoferowany
w kryterium.
5. W kryterium „Poziom realizacji próby netto dla badań podmiotów świadczących usługi
rozwojowe, który Wykonawca zobowiązuje się osiągnąć” oferta może uzyskać maksymalnie
10 punktów. Punkty zostaną przyznane zgodnie z następującymi zasadami:
Wykonawca, który zaproponuje najwyższy poziom realizacji próby netto, jednak nie mniejszy
niż 25% (a poziom realizacji próby netto (net response rate) rozumiany jest jako odsetek w
pełni zrealizowanych wywiadów/ankiet spośród aktualnych kontaktów w próbie (czyli po
wyłączeniu z próby kontaktów błędnych lub nieistniejących) - otrzyma 10 punktów. Natomiast
wykonawcy proponujący niższe od najwyższego poziomy realizacji próby netto (jednak nie
mniejsze niż 25%) otrzymają punkty zgodnie ze wzorem:
Liczba punktów oferty w kryterium = (Poziom realizacji próby netto dla badań podmiotów
świadczących usługi rozwojowe zaoferowany przez wykonawcę x 10): najwyższy poziom
realizacji próby netto zaoferowany w kryterium.
6. W kryterium „Wskaźnik utrzymania panelu netto z roku na rok dla badań
pracodawców” oferta może uzyskać maksymalnie 10 punktów. Punkty zostaną przyznane
zgodnie z następującymi zasadami:

Wskaźnik utrzymania panelu netto z roku na rok (wave-to-wave net panel retention rate)
rozumiany jest jako odsetek respondentów z fali W, którzy zostali przebadani w kolejnej fali
W+1 (po wyłączeniu z próby kontaktów błędnych lub nieistniejących).
Wykonawca, który zaproponuje najwyższy poziom utrzymania panelu netto, jednak nie
mniejszy niż 50%, otrzyma 10 punktów. Natomiast wykonawcy proponujący niższe od
najwyższego poziomy tego wskaźnika (jednak nie mniejsze niż 50%) otrzymają punkty
zgodnie ze wzorem:
Liczba punktów oferty w kryterium = (Wskaźnik utrzymania panelu netto z roku na rok dla
badań pracodawców zaoferowany przez wykonawcę x 10): najwyższy poziom utrzymania
panelu netto zaoferowany w kryterium.
7. W kryterium „Wskaźnik utrzymania panelu netto z roku na rok dla badań osób
dorosłych” oferta może uzyskać maksymalnie 10 punktów. Punkty zostaną przyznane
zgodnie z następującymi zasadami:
Wskaźnik utrzymania panelu netto z roku na rok (wave-to-wave net panel retention rate)
rozumiany jest jako odsetek respondentów z fali W, którzy zostali przebadani w kolejnej fali
W+1 (po wyłączeniu z próby kontaktów błędnych lub nieistniejących).
Wykonawca, który zaproponuje najwyższy poziom utrzymania panelu netto, jednak nie
mniejszy niż 55%, otrzyma 10 punktów. Natomiast wykonawcy proponujący niższe od
najwyższego poziomy tego wskaźnika (jednak nie mniejsze niż 55%) otrzymają punkty
zgodnie ze wzorem:
Liczba punktów oferty w kryterium = (Wskaźnik utrzymania panelu netto z roku na rok (wave-
to-wave net panel retention rate) dla badań pracodawców zaoferowany przez wykonawcę x
10): najwyższy poziom utrzymania panelu netto w kryterium.
Uwaga, w przypadku:
- niewskazania w formularzu ofertowym wysokości poziomów realizacji próby (pkt. 3-5) oraz
wskaźników (pkt. 6 – 7),
- wskazania w formularzu ofertowym poziomu realizacji próby oraz wskaźników poniżej
oczekiwanej przez Zamawiającego wysokości próby/wskaźnika, oferta Wykonawcy zostanie
odrzucona na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2) uPzp.
8. W kryterium „Zatrudnienie na umowę o pracę” maksymalna liczba punktów jaką może
uzyskać Wykonawca wynosi 5. (…)
10. Zamawiający udzieli zamówienia Wykonawcy, którego oferta uzyskała najwyższą
liczbę punktów.
XVII. Istotne postanowienia umowy
1. Umowa zostanie podpisana zgodnie ze wzorem umowy stanowiącym Załącznik nr 3
do SIWZ.
XIX. Załączniki do SIWZ

Załącznik nr 1 - Opis przedmiotu zamówienia
Załącznik nr 2 - Formularz oferty
Załącznik nr 3 - Wzór umowy
Załącznik nr 1 do SIWZ
Opis przedmiotu zamówienia:
Realizacja badań przekrojowych w ramach
Bilansu Kapitału Ludzkiego w latach 2017-2023
1. Wprowadzenie. Bilans Kapitału Ludzkiego realizowany w latach 2016-2023 jest
kontynuacją pierwszej edycji badań realizowanych w latach 2010-2014. Wówczas w różnych
ośrodkach administracji centralnej oraz lokalnej pojawiło się zapotrzebowanie na szeroki
zakres informacji związanych z zasobami kapitału ludzkiego dostępnego na polskim rynku
pracy. W ramach pięciu edycji badań zrealizowanych w tamtym okresie zebrano szereg
cennych informacji dotyczących m.in. zapotrzebowania pracodawców na określonych
pracowników, sposobów rekrutacji, wymagań kompetencyjnych stawianym kandydatom,
rozwoju pracowników, poziomu kompetencji posiadanych przez polskich pracowników jak
również bezrobotnych, osób nieaktywnych, uczniów i studentów, działań rozwojowych
podejmowanych przez Polaków, oferowanych przez firmy i instytucje szkoleniowe działań
rozwojowych. Informacje te były wielokrotnie wykorzystywane przez różne instytucje
międzynarodowe (Komisja Europejska, CEDEFOP), centralne (np. Ministerstwo Rozwoju,
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego), lokalne (Wojewódzkie Urzędy Pracy i Urzędy
Marszałkowskie) i uczelnie wyższe. Opracowane wskaźniki monitorujące rynek pracy stały
się pewnym standardem. To wszystko spowodowało konieczność kontynuowania badań w
zmodyfikowanej formie umożliwiającej jeszcze lepszy pomiar zjawisk związanych z rynkiem
pracy i zmianami jakim on podlega. W związku z tym w edycji badań zaplanowanych na lata
2016-2023 przewidziano pogłębienie niektórych wskaźników (np. związanych z rozwojem
kompetencji pracowników) oraz panelowy charakter części badań umożliwiający lepsze
uchwycenie zmian tych wskaźników. Podobnie jak poprzednio projekt realizowany będzie
przez P. A. R. P. w partnerstwie z Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych
Uniwersytetu Jagiellońskiego.
2. Cele projektu
Głównym celem projektu jest zdiagnozowanie oraz monitorowanie zasobów kapitału
ludzkiego istniejących na polskim rynku pracy oraz czynników odpowiadających za ich
rozwój. Cel ten może być osiągnięty poprzez realizację celów szczegółowych polegających
na realizacji badań:
- pracodawców:
- określenie zapotrzebowania na pracowników,

- określenie zapotrzebowania na kompetencje,
- określenie strategii zarządzania kapitałem ludzkim (świadomość potrzeby
inwestowania w kadry, stosowane strategie rozwoju kadr).
- osób dorosłych:
- dostępność pracowników w określonych zawodach,
- dostępność i poziom posiadanych kompetencji,
- podejmowane działania rozwojowe.
- podmiotów świadczących usługi rozwojowe
- charakterystyka podmiotów świadczących usługi rozwojowych,
- charakterystyka oferowanych form rozwoju kompetencji.
Dodatkowo, aby lepiej uchwycić mechanizmy zmian w zakresie wskaźników ujętych w
przedstawionych celach, w tej edycji projektu BKL planowane jest zrealizowanie badań
panelowych na próbach pracodawców oraz osób dorosłych w wieku 18-69 lat.
3. Zakres badania
Realizacja tak ujętych celów badań wymaga zastosowania wieloetapowego podejścia
badawczego, na które składać się będą następujące moduły badawcze:
a) Badania pracodawców,
b) Badania osób dorosłych,
c) Badania osób prawnych świadczących usługi rozwojowe (dalej jako: badanie
podmiotów świadczących usługi rozwojowe)
Badanie zostanie zrealizowane w okresie 2017-2023 w dwóch formach: badań głównych
oraz badań śródokresowych. Badania główne będą przeprowadzone trzykrotnie w
dwuletnich odstępach czasu. Obejmą one w każdej edycji po 3500 wywiadów w przypadku
badania pracodawców, 4000 wywiadów w przypadku badania osób dorosłych oraz 1000
wywiadów w przypadku badania podmiotów świadczących usługi rozwojowe. Pierwsza
edycja badania głównego będzie prowadzona na próbach losowych o takiej właśnie
wielkości. W drugiej i trzeciej edycji tych badań wyróżniona zostanie podpróba panelowa,
która obejmie 1000 wywiadów w przypadku pracodawców i 1500 wywiadów w przypadku
badań osób dorosłych. Badania śródokresowe będą przeprowadzone trzykrotnie w
dwuletnich odstępach czasu w okresie pomiędzy badaniami głównymi, rozpoczynając po
pierwszej edycji badań głównych. Badania śródokresowe realizowane będą na podpróbach
panelowych obejmujących 1000 wywiadów w przypadku pracodawców i 1500 wywiadów w
przypadku badań osób dorosłych (badania śródokresowe nie będą obejmowały podmiotów
świadczących usługi rozwojowe). W całym okresie realizacji umowy przeprowadzone będą
trzy edycje badań głównych oraz trzy edycje badań śródokresowych. Czas realizacji każdej
edycji badań głównych i śródokresowych wynosi maksymalnie 3 miesiące.
I. Badania pracodawców

Badania te obejmować będą pracodawców rozumianych jako podmioty obecne w Krajowym
Rejestrze Urzędowym Podmiotów Gospodarki Narodowej (tzw. bazie REGON)
prowadzonym przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Ze względu na złożoność
problematyki badawczej i kluczową rolę pracodawców w określaniu wymagań dotyczących
zapotrzebowania na kapitał ludzki badania te pociągają konieczność zastosowania podejścia
multimode survey – wykorzystującego równolegle różne techniki badawcze. Główną techniką
ze względu na znaczenie jakości wyników będzie wywiad osobisty CAPI, który w
uzasadnionych przypadkach (takich jak na przykład niedostępność respondenta
w miejscu pracy lub większa dogodność kontaktu telefonicznego), nieprzekraczających 10%
liczebności zrealizowanej próby, może być zastąpiony wywiadem telefonicznym CATI.
Zamówienie obejmuje:
Przeprowadzenie wywiadów z reprezentantami wylosowanych przedsiębiorstw w ramach
badań głównych.
Badania pracodawców wymagać będą od Wykonawcy przeprowadzenia 3500 wywiadów z
reprezentantami przedsiębiorstw, tzn. pracodawcami lub pracownikami dysponującymi
najpełniejszą wiedzą na temat polityki personalnej firmy, zarządzania kapitałem ludzkim firmy
czy zarządzania kadrami, w tym planowania i organizacji działań służących rozwojowi
pracowników. Ze względu na badania podmiotów instytucjonalnych zebranie wszystkich
informacji przewidzianych w kwestionariuszu może wymagać rozmowy z więcej niż jedną
osobą z wylosowanego podmiotu.
Próba przedsiębiorców zostanie dostarczona Wykonawcy przez Zamawiającego na 2
tygodnie przed początkiem realizacji badania.
Przeciętny czas trwania wywiadu szacowany jest na 30 minut.
Zadaniem Wykonawcy w ramach prowadzonych badań będzie:
1. Przygotowanie formularza do badań CAPI/CATI na podstawie kwestionariuszy
dostarczonych Wykonawcy, zawierającego odpowiednie reguły przejść i umożliwiającego
automatyczne tworzenie elektronicznej bazy danych w formacie .sav pakietu IBM SPSS.
Ostateczna wersja formularza do badań musi zostać zatwierdzona przez Zamawiającego
zgodnie z procedurą opisaną w rozdziale 4 Organizacja badania w punkcie 1.
2. Szkolenie ankieterów – obejmujące:
1) informacje o projekcie;
2) ogólne zasady prowadzenia wywiadów CAPI lub CATI w zależności od
wykorzystywanego sposobu nawiązywania kontaktu z respondentami;
3) zasady doboru reprezentanta firmy właściwego z punktu widzenia celów badania;
4) zapoznanie z kwestionariuszem i instrukcjami dla ankietera;
5) zapoznanie z niezbędnymi z punktu widzenie prowadzenia wywiadu pojęciami i
terminologią właściwą obszaru badań;

6) omówienie zasad rejestracji odpowiedzi na pytania otwarte;
7) omówienie procedury zapewniania i weryfikacji jakości pracy ankieterów;
8) przeprowadzenie wywiadów próbnych (nagranie wywiadu próbnego każdego z
ankieterów powinno być dostępne do wglądu przez Zamawiającego). Wywiady próbne mogą
być odliczone od wymaganej do zrealizowania zakładanej wielkości próby;
9) procedurę poprawnego raportowania przebiegu badania.
Zamawiający zastrzega sobie prawo do osobistego lub zdalnego udziału w szkoleniach
ankieterów.
3. Realizacja badań
Wylosowana próba o liczebności umożliwiającej zrealizowanie zakładanej liczby wywiadów
(przy uwzględnieniu wskaźnika realizacji, do którego osiągnięcia w ofercie zobowiąże się
Wykonawca), zostanie dostarczona Wykonawcy przez Zamawiającego, wraz z instrukcją
przeprowadzenia badania na 2 tygodnie przed realizacją badania mailowo w formie
zaszyfrowanej.
Wykonawca wyśle listy zapowiednie do wylosowanych respondentów i zarejestruje wszystkie
zwroty wraz z podaniem przyczyny odesłania (np. wadliwy adres, odmowa udziału).
Ankieterzy podejmą przynajmniej 5 prób dotarcia do właściwego respondenta. Z próbą
nieudaną mamy do czynienia, gdy:
(i) respondent jest w danej chwili nieosiągalny, lub
(ii) respondent nie jest w stanie w danej chwili wziąć udziału w badaniu, lub
(iii) respondent stanowczo odmawia udziału w badaniu.
Jako próby nieudane nie są liczone rozmowy pośrednie, z centralą, z innym działem itp.
Każda próba kontaktu będzie odnotowana w dokumentacji pracy ankietera
i odpowiedniej bazie danych rejestracji kontaktów (patrz punkt 4). Po dotarciu do
respondenta, w razie niemożności natychmiastowego przeprowadzenia wywiadu, ankieter
umówi się z respondentem na dogodny dla tamtego termin. Wobec braku chęci respondenta
do udziału w badaniu, ankieterzy podejmą próbę taktownego nakłonienia respondenta do
udziału lub postarają się pozyskać dane kontaktowe innej osoby posiadającej odpowiednią
wiedzę pozwalającą na udział w badaniu. Wobec zdecydowanej odmowy, ankieterzy ustalą
jej przyczynę i odnotują ten fakt w dokumentacji (patrz punkt 4).
4. Bieżące prowadzenie rejestru wszelkich kontaktów z badanymi (baza danych z
realizacji próby odbierana zgodnie z procedurą opisaną w rozdziale 4 Organizacja badania,
w punkcie 2).
W bazie danych z realizacji próby zapisanej w formacie .sav pakietu IBM SPSS powinny
zostać zapisane informacje o realizowanych badaniach obejmujące:
1) zmienną identyfikującą zawierającą unikalny numer kodowanego wywiadu (numer
pokrywający się z numerem w bazie danych wyników badania – ID wywiadu)

2) nazwy wylosowanych do badania przedsiębiorstw,
3) wielkość przedsiębiorstwa
4) branżę działalności przedsiębiorstwa kodowana zgodnie z PKD 2004 i PKD 2007
5) imię i nazwisko właściwego respondenta oraz jego funkcję w przedsiębiorstwie
6) numer kontaktowy do respondenta
7) identyfikator ankietera przeprowadzającego wywiad
8) daty i godziny nieudanych prób kontaktu
9) datę i godzinę rozpoczęcia wywiadu oraz czas jego trwania
10) w przypadku nieprzeprowadzonego wywiadu – przyczynę jego niezrealizowania.
Baza danych rejestracji kontaktów powinna być w łatwy sposób możliwa do połączenia z
bazą danych wyników z przeprowadzonych wywiadów (poprzez zmienną identyfikującą
rekordy występującą w obydwu bazach danych – ID wywiadu). Schemat bazy danych z
realizacji próby zostanie uzgodniony przez Zamawiającego z Wykonawcą.
5. Przygotowanie w konsultacji z Zamawiającym instrukcji kodowych do pytań otwartych
bądź wykorzystanie standardowych instrukcji przeznaczonych dla określonego rodzaju
danych (np. ISCO-08 do kodowania zawodów). Odpowiedzi na pytania otwarte udzielane
przez badanych w czasie wywiadu powinny być zapisane słownie w możliwie precyzyjny
sposób.
6. Opracowanie (opisanie) i czyszczenie bazy danych wyników z przeprowadzonych
wywiadów w formacie .sav pakietu IBM SPSS zgodnie z następującymi wymogami (baza
wynikowa będzie odbierana zgodnie z procedurą opisaną w rozdziale 4 Organizacja badania
w punkcie 2): (…)
II. Przeprowadzenie wywiadów z reprezentantami wylosowanych przedsiębiorstw w ramach
badań śródokresowych.
Badania te realizowane będą w formie panelu wymagającego powtórzenia pomiaru na tej
samej podpróbie pracodawców. W tym celu wymagane będzie od Wykonawcy
przeprowadzenia 1000 wywiadów z reprezentantami polskich przedsiębiorstw
dysponującymi najpełniejszą wiedzą na temat polityki personalnej firmy, zarządzania
kapitałem ludzkim firmy czy zarządzania kadrami, w tym planowania i organizacji działań
służących rozwojowi pracowników. Ze względu na badania podmiotów instytucjonalnych
zebranie wszystkich informacji przewidzianych w kwestionariuszu może wymagać rozmowy z
więcej niż jedną osobą z wylosowanego podmiotu.
Przeciętny czas trwania wywiadu szacowany jest na 15 minut.
Zadaniem Wykonawcy badań będzie realizacja tych samych zadań co w przypadku
przeprowadzenia wywiadów z reprezentantami wylosowanych przedsiębiorstw w ramach
badań głównych, opisanych w punktach od I.1 do I.7, a dodatkowo:
1. Podtrzymywanie panelu.

Wykonawca zaproponuje system skutecznych działań motywacyjnych do uczestnictwa w
badaniu, który po uzgodnieniu z Zamawiającym zostanie wdrożony w celu zapewnienia
zaproponowanego w ofercie wskaźnika podtrzymania panelu (panel retention rate).
2. Współpracę z Zamawiającym przy realizacji badania polegającą na przekazywaniu
Zamawiającemu sprawozdań z postępu pracy obejmujących informacje na temat wskaźnika
realizacji oraz ewentualnych problemów napotkanych przy realizacji badania.
3. Dolosowanie z przekazanej próby kontaktów zastępujących kontakty wypadające
z panelu zgodnie z instrukcjami Zamawiającego. Zamawiający zastrzega sobie prawo do
wglądu w postępowanie Wykonawcy związane z zastępowaniem wypadających kontaktów.
III. Badania osób dorosłych
W celu uzyskania trafnych i precyzyjnych informacji o zasobach kapitału ludzkiego
dostępnych na polskim rynku pracy badania te wymagają przeprowadzania wywiadów
osobistych na próbie dorosłych Polaków w wieku 18-69 lata.
Przeprowadzenie wywiadów osobistych (CAPI) z wylosowanymi osobami w ramach badań
głównych.
Badania osób dorosłych wymagać będą od Wykonawcy przeprowadzenia 4000 wywiadów
osobistych CAPI na losowej próbie ogólnopolskiej.
Przeciętny czas trwania wywiadu szacowany jest na 45 minut.
Zadaniem Wykonawcy w ramach prowadzonych badań będzie:
1. Zakup losowo dobranej próby wiązkowej z operatu PESEL pozwalającej na
zrealizowanie odpowiedniej liczby wywiadów z zakładanym wskaźnikiem realizacji netto, na
podstawie instrukcji przekazanych przez Zamawiającego.
2. Przygotowanie odpowiedniego formularza do zbierania danych, umożliwiającego
automatyczne tworzenie elektronicznej bazy danych w formacie .sav IBM SPSS na
podstawie kwestionariuszy dostarczonych Wykonawcy. Ostateczna wersja formularza musi
zostać zatwierdzona przez Zamawiającego zgodnie z procedurą opisaną w rozdziale 4
Organizacja badania w punkcie 1.
3. Szkolenie ankieterów – obejmujące:
1) informacje o projekcie;
2) ogólne zasady prowadzenia wywiadów CAPI;
3) zapoznanie z kwestionariuszem i instrukcjami dla ankietera;
4) zapoznanie z niezbędnymi z punktu widzenie prowadzenia wywiadu pojęciami i
terminologią właściwą obszaru badań;
5) omówienie zasad rejestracji odpowiedzi na pytania otwarte;
6) omówienie procedury zapewniania i weryfikacji jakości pracy ankieterów;

7) przeprowadzenie wywiadów próbnych (nagranie wywiadu próbnego każdego z
ankieterów powinno być dostępne do wglądu przez Zamawiającego). Wywiady próbne mogą
być odliczone od wymaganej do zrealizowania zakładanej wielkości próby;
8) procedurę poprawnego raportowania przebiegu badania.
Zamawiający zastrzega sobie prawo do osobistego lub zdalnego udziału w szkoleniach
ankieterów.
4. Realizacja badań
Wykonawca wyśle listy zapowiednie do wylosowanych respondentów i zarejestruje wszystkie
zwroty wraz z podaniem przyczyny odesłania (wadliwy adres, odmowa udziału).
Ankieterzy podejmą przynajmniej 5 prób dotarcia do wylosowanego respondenta w różnych
porach dnia i różnych dniach. Próba nieudana rozumiana jest jako:
(i) nie zastanie respondenta w oczekiwanym czasie i miejscu, lub
(ii) niemożność zrealizowania z nim wywiadu w oczekiwanym czasie i miejscu, lub
(iii) stanowcza odmowa udziału w badaniu zgłoszona przez respondenta w trakcie
bezpośredniej rozmowy.
Każda próba kontaktu powinna być odnotowana w dokumentacji pracy ankietera i
odpowiedniej bazie danych rejestracji kontaktów – patrz punkt 4). Po dotarciu do
respondenta, w razie niemożności natychmiastowego przeprowadzenia wywiadu, ankieter
umówi się z respondentem na dogodny dla tamtego termin. Wobec braku chęci respondenta
do udziału w badaniu, ankieterzy podejmą próbę nakłonienia respondenta do udziału. Wobec
zdecydowanej odmowy, ankieterzy ustalą jej przyczynę i odnotują ten fakt w dokumentacji
(patrz punkt 4).
5. Bieżące prowadzenie rejestru wszelkich kontaktów z badanymi (baza danych z
realizacji próby odbierana zgodnie z procedurą opisaną w rozdziale 4 Organizacja badania w
punkcie 2).
IV. Przeprowadzenie wywiadów osobistych (CAPI) z wylosowanymi osobami dorosłymi w
ramach badań śródokresowych.
Badania te realizowane będą w formie panelu wymagającego powtórzenia pomiaru na tej
samej pod próbie 1500 dorosłych osób.
Przeciętny czas trwania wywiadu szacowany jest na 25 minut.
Zadaniem Wykonawcy w ramach prowadzonych badań będzie realizacja tych samych zadań
co w przypadku przeprowadzenia wywiadów osobistych (CAPI) z wylosowanymi osobami w
ramach badań głównych, opisanych w punktach od III.1 do III.7, a dodatkowo:
1. Podtrzymywanie panelu.
Wykonawca zaproponuje system skutecznych działań motywacyjnych do uczestnictwa w
badaniu, który po uzgodnieniu z Zamawiającym zostanie wdrożony w celu zapewnienia
zaproponowanego w ofercie wskaźnika podtrzymania panelu (panel retention rate).

2. Współpracę z Zamawiającym przy realizacji badania polegającą na przekazywaniu
Zamawiającemu sprawozdań z postępu pracy obejmujących informacje na temat wskaźnika
realizacji oraz ewentualnych problemów napotkanych przy realizacji badania.
3. Dolosowanie z zamówionej próby kontaktów zastępujących kontakty wypadające z
panelu zgodnie z instrukcjami Zamawiającego. Zamawiający zastrzega sobie prawo do
wglądu w postępowanie Wykonawcy związane z zastępowaniem wypadających kontaktów.
V. Badania podmiotów świadczących usługi rozwojowe
Badania podmiotów świadczących usługi rozwojowe wymagać będzie od Wykonawcy
przeprowadzenie opisanych poniżej zadań.
Realizacja wywiadów osobistych (CAPI) z przedstawicielami podmiotów świadczących usługi
rozwojowe w ramach badań głównych.
Badania podmiotów świadczących usługi rozwojowe zostanie zrealizowane poprzez
wywiady osobiste przedstawicielami takich podmiotów . Ze względu na badania podmiotów
instytucjonalnych zebranie wszystkich informacji przewidzianych w kwestionariuszu może
wymagać rozmowy z więcej niż jedną osobą z wylosowanego podmiotu.
Główną techniką ze względu na znaczenie jakości wyników będzie wywiad osobisty CAPI,
który w uzasadnionych przypadkach (takich jak na przykład niedostępność respondenta w
miejscu pracy lub większa dogodność kontaktu telefonicznego), nieprzekraczających 10%
liczebności zrealizowanej próby, może być zastąpiony wywiadem telefonicznym CATI.
Przeciętny czas trwania wywiadu szacowany jest na 30 minut.
Zadaniem Wykonawcy w ramach prowadzonych badań będzie:
1. Przygotowanie aktualnej, dokładnej i wyczerpującej listy teleadresowej podmiotów
świadczących usługi rozwojowe w Polsce, w tym uczelni oferujących studia podyplomowe,
kursy, szkolenia i inne sposoby doskonalenia kompetencji osób, które zakończyły edukację
w ramach standardowej ścieżki kształcenia formalnego, w terminie 10 dni roboczych od
podpisania umowy (Operat).
Baza danych teleadresowych sporządzana w formacie kompatybilnym z MS Excel powinna
zawierać: (…)
4. Realizacja badań
Przygotowany i zweryfikowany przez Wykonawcę operat, o którym mowa w punkcie V.1
będzie podstawą do wylosowania przez Zamawiającego próby o liczebności umożliwiającej
zrealizowanie zakładanej liczby wywiadów. Zamawiający zastrzega sobie prawo do
przekazania Wykonawcy wylosowanej próby w ciągu 7 dni roboczych od otrzymania
uaktualnionego operatu.
Ankieterzy podejmą przynajmniej 5 prób dotarcia do właściwego respondenta. Z próbą
nieudaną mamy do czynienia, gdy:
(i) respondent jest w danej chwili nieosiągalny, lub

(ii) respondent nie jest w stanie w danej chwili wziąć udziału w badaniu, lub
(iii) respondent stanowczo odmawia udziału w badaniu
Jako próby nieudane nie są liczone rozmowy pośrednie, z centralą, z innym działem itp.
Każda próba kontaktu powinna być odnotowana w dokumentacji pracy ankietera i
odpowiedniej bazie danych rejestracji kontaktów (patrz punkt 4). Po dotarciu do respondenta,
w razie niemożności natychmiastowego przeprowadzenia wywiadu, ankieter umówi się z
respondentem na dogodny dla tamtego termin. Wobec braku chęci respondenta do udziału w
badaniu, ankieterzy podejmą próbę taktownego nakłonienia respondenta do udziału. Wobec
zdecydowanej odmowy, ankieterzy ustalą jej przyczynę i odnotują ten fakt w dokumentacji
(patrz punkt 4).
5. Bieżące prowadzenie rejestru wszelkich kontaktów z badanymi (baza danych z
realizacji próby odbierana zgodnie z procedurą opisaną w rozdziale 4 Organizacja badania w
punkcie 2).
4. Organizacja badania
Kwestionariusze badawcze zostaną opracowane przez Zamawiającego i dostarczone
wykonawcy 15 dni roboczych przed rozpoczęciem pierwszej edycji badań głównych (w
pierwszej edycji badania ostateczne wersje kwestionariuszy zostaną przekazane nie
wcześniej niż 1 lutego 2017 roku). Wstępne wersje kwestionariuszy, dostępne na stronie
internetowej projektu pod adresem: bkl.parp.gov.pl, pozwalają Wykonawcom ocenić stopień
skomplikowania badań, ale nie stanowią ostatecznych narzędzi badawczych w oparciu, o
które będą realizowane badania.
Wykonawca zobowiązany jest do osiągnięcia wskazanych w ofercie wskaźników realizacji
wylosowanych prób.
Załącznik nr 2 do SIWZ
I. OFERTA ZŁOŻONA PRZEZ WYKONAWCĘ/PODMIOTY WSPÓLNIE UBIEGAJĄCE SIĘ O
ZAMÓWIENIE III. TREŚĆ OFERTY
Cena za wykonanie zamówienia (suma wierszy kolumny 7)…zł
2. Zobowiązujemy się osiągnąć następujące poziomy realizacji/wskaźniki utrzymania
panelu :
1) Poziom realizacji próby netto dla badań pracodawców, który Wykonawca
zobowiązuje się osiągnąć: …%
2) Poziom realizacji próby netto dla badań osób dorosłych, który Wykonawca
zobowiązuje się osiągnąć:… %
3) Poziom realizacji próby netto dla badań podmiotów świadczących usługi rozwojowe,
który Wykonawca zobowiązuje się osiągnąć:…%
4) Wskaźnik utrzymania panelu dla badań pracodawców, który Wykonawca zobowiązuje
się osiągnąć:… %

5) Wskaźnik utrzymania panelu dla badań osób dorosłych, który Wykonawca
zobowiązuje się osiągnąć: … %
Zapoznaliśmy się ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia i nie wnosimy do niej
zastrzeżeń oraz zdobyliśmy informacje niezbędne do właściwego wykonania zamówienia.
6. Zawarty w specyfikacji istotnych warunków zamówienia projekt umowy został przez
nas zaakceptowany i zobowiązujemy się - w przypadku wybrania naszej oferty - do zawarcia
umowy według wzoru określonego w Załączniku 3 do Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia, w miejscu i terminie wyznaczonym przez Zamawiającego.
Załącznik nr 3 do SIWZ UMOWA nr …BZP/DRK/2016 (wzór)
§ 2 Termin realizacji
1. Umowa będzie realizowana od dnia jej zawarcia do dnia 30 czerwca 2023 r.
2. Usługa będzie polegała na realizacji badań, powtarzanych sześciokrotnie. Każda
edycja badania będzie realizowana przez okres 3 miesięcy.
3. Pierwsza edycja badań rozpocznie się w terminie 20 dni roboczych od dnia zawarcia
niniejszej umowy. Pierwsza edycja badań realizowana będzie w oparciu o szczegółowy
harmonogram realizacji pierwszej edycji badań.
§ 3 Obowiązki stron (…)
§ 8 Kary umowne
1. Zamawiający naliczy Wykonawcy karę umowną w następujących przypadkach i
wysokościach:
1) za odstąpienia od umowy przez Zamawiającego z przyczyn, za które odpowiedzialność
ponosi Wykonawca lub odstąpienie lub wypowiedzenie umowy przez Wykonawcę z przyczyn
leżących po jego stronie - w wysokości 20% łącznego wynagrodzenia brutto określonego w §
6 ust. 1, w przypadku częściowego odstąpienia od umowy 20% łącznego wynagrodzenia
brutto przypadającego Wykonawcy za niezrealizowaną w wyniku odstąpienia
(wypowiedzenia) części Przedmiotu zamówienia;
2) za niewykonanie Przedmiotu zamówienia w wysokości 15% łącznego wynagrodzenia
brutto, o którym mowa w § 6 ust. 1;
3) za niewykonanie edycji badania - każdorazowo w wysokości 15% wynagrodzenia brutto o
którym mowa w § 6 ust. 2 przypadającego za niewykonaną edycję badań, przez
niewykonanie edycji badania rozumie się nieprzekazanie przez Wykonawcę lub
niezaakceptowanie przez Zamawiającego wszystkich produktów w ramach edycji badania,
za nieprzekazany produkt traktuje się produkt wobec którego zwłoka w przekazaniu trwa
dłużej niż 70 dni w stosunku do terminu określonego w harmonogramie realizacji badania dla
tego produktu;
10) w przypadku gdy Wykonawca nie zrealizuje zadeklarowanych wskaźników wskazanych
w ofercie - w wysokości 5% wartości danej edycji badań, o której mowa § 6 ust. 2.

Wyjaśnienia z dnia 16 stycznia 2017 r. do SIWZ
Pytanie 1: Na stronie 2 i 3 opisując zakres badań Zamawiający stwierdza: „Badania główne
będą przeprowadzone trzykrotnie w dwuletnich odstępach czasu. Obejmą one w każdej
edycji po 3500 wywiadów w przypadku badania pracodawców, 4000 wywiadów w przypadku
badania osób dorosłych oraz 1000 wywiadów w przypadku badania podmiotów
świadczących usługi rozwojowe. Pierwsza edycja badania głównego będzie prowadzona na
próbach losowych o takiej właśnie wielkości”. Czy oznacza to, że procedura realizacji
zakłada wykorzystanie w badaniu prób rezerwowych w przypadku nieuzyskania z
wylosowanej próby (równolicznej z próbą docelową) wymaganych liczebności?
Odpowiedź: Wielkość próby dostarczonej Wykonawcy zostanie obliczona w ten sposób, aby
można było zrealizować badanie uwzględniając stopy zwrotu założone przez Wykonawcę.
Natomiast próba rezerwowa, uruchamiana będzie awaryjnie, w przypadku uzasadnionej
niższej niż zakładana jakości zakupionej próby lub nieuzyskania przez Wykonawcę
zakładanych wskaźników zwrotu.
Pytanie 7: Przy wyliczaniu wskaźnika response rate Zamawiający przewiduje odliczenie od
podstawy procentowania kontaktów błędnych lub nieistniejących. Udział tego rodzaju
kontaktów w próbie musi zostać wzięty pod uwagę na etapie doboru próby, ponieważ ma
wpływ na jej wielkość. Prosimy o informację, czy Zamawiający zakłada tu jakąś konkretną
wartość, czy też będzie bazował na doświadczeniach Wykonawców w tym zakresie?
Odpowiedź: Na podstawie ogólnych doświadczeń z operatami pracodawców i osób
dorosłych dostępnych w Polsce Zamawiający dopuszcza 20% błąd bazy pracodawców i 10%
w przypadku operatu do badania ludności.
Pytanie 8: Minimalna wartość wskaźników realizacji założonych w badaniu to 50% w
przypadku badania dorosłych, 30% w przypadku badania firm i 25% w przypadku badania
instytucji szkoleniowych. Zgodne z Raportem metodologicznym z badań realizowanych w
2014 roku w ramach V edycji Bilansu Kapitału Ludzkiego wskaźniki realizacji uzyskane przez
Wykonawcę poprzednich edycji badań wynosiły: w badaniu dorosłych 51% (po odliczeniu
1222 wywiadów realizowanych metodą randome-route), w badaniu pracodawców 31% (z
wykorzystaniem prób rezerwowych), a w badaniu firm i instytucji szkoleniowych 19%. Biorąc
pod uwagę coraz trudniejsze warunki realizacji badań opartych o próby losowe i konieczność
zadeklarowania na etapie składania oferty wskaźników realizacji wiążących Wykonawcę w
perspektywie kilkuletniej prosimy o rozważenie obniżenia oczekiwanych przez
Zamawiającego wartości wskaźników.
Odpowiedź: Wskaźniki te zostały przyjęte na podstawie średnich wyników uzyskanych w
ciągu całego okresu realizacji badań BKL oraz na podstawie innych badań. Biorąc pod
uwagę zakładany trzymiesięczny czas realizacji badań oraz mniejsze próby do zrealizowania
powinno to umożliwić osiągnięcie zakładanych wskaźników.

Pytanie 10: Punkt 1.10) paragrafu 8 Umowy daje Zamawiającemu prawo do naliczenia kar
umownych "w przypadku gdy Wykonawca nie zrealizuje zadeklarowanych wskaźników
wskazanych w ofercie w wysokości 5% wartości danej edycji badań, o której mowa w par.6
ust.2". Czy oznacza to, że kara zostanie naliczona jednokrotnie w przypadku nieosiągnięcia
któregokolwiek ze wskaźnika w edycji (niezależnie od liczby nieosiągniętych wskaźników);
czy też, że zostanie naliczona wielokrotnie, za każdy przypadek nieosiągnięcia wskaźnika w
edycji; czy też, że zostanie naliczona jedynie w przypadku nieosiągnięcia wszystkich
założonych w danej edycji wskaźników?
Odpowiedź: Zamawiający wyjaśnia, że kara, o której mowa § 8 ust. 1 w ta odnosi się za
każdorazowo nieosiągnięcia wskaźnika w edycji.
Pytanie 14: Jak należy rozumieć zapis umowy - § 8 pkt 1.10)? Czy kara w danej edycji
będzie naliczana za niezrealizowanie jakiegokolwiek wskaźnika, czy dopiero gdy
niezrealizowane będą wszystkie? Czy 5% to maksymalny wymiar kary bez względu na liczbę
niezrealizowanych w danej edycji wskaźników?
Odpowiedź: Odpowiedź została udzielona w odpowiedzi na pytanie nr 10.
Pytanie 24: Poprzedni Wykonawca osiągnął efektywność próby instytucji szkoleniowych na
poziomie 19%, w tej chwili oczekują Państwo, że minimalna efektywność w badaniu instytucji
rozwojowych nie powinna być niższa niż 25%. Czy nie jest to wskaźnik zbyt zawyżony?
Chyba, że był szacowany na podstawie innych badań?
Odpowiedź: Wskaźnik nie jest zawyżony. Przy zakładanym operacie, jego wielkość powinna
być podobna do wskaźnika efektywności badań pracodawców.
INFORMACJA O DANYCH OGŁOSZONYCH PODCZAS OTWARCIA OFERT
Otwarcie ofert odbyło się w dniu 23.01.2017 r. Bezpośrednio przed otwarciem ofert
Zamawiający podał kwotę, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, kwota
ta wynosi: 4 189 223 zł brutto.
Do upływu terminu składania ofert złożono 3 oferty:
1. Wykonawcy M.B.S.A. - cena brutto oferty 6 014 700 zł
2. Wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia: DANAE Sp. z o.o.
R. Sp. z o.o. cena brutto - 4 427 970 zł
3. F. C. B. O. S.j i P. Sp. z o.o. cena brutto oferty 5 931 675 zł
Zadeklarowane Poziomy realizacji próby netto dla badań (…)
(…), dnia 10 marca 2017 r. INFORMACJA O WYBORZE OFERTY NAJKORZYSTNIEJSZEJ
I. Na podstawie art. 92 ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.), zwanej dalej „uPzp”, Zamawiający
informuje, że w postępowaniu, jako najkorzystniejszą, wybrano ofertę nr 2 złożoną przez:

Wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia: D. Sp. z o.o. (…) i R .Sp. z
o.o(…) z ceną oferty: 4 427 970 zł
Oferta odpowiada wymaganiom określonym w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia
i uPzp oraz otrzymała w kryteriach oceny ofert najwyższą liczbę punktów tj.: 100,00.
Zamawiający przedstawił wyniki streszczenia oceny ofert (…)
Konsorcjum D. zdeklarowało w ofercie następujące poziomy realizacji (…)
1. badanie pracodawców - poziom realizacji 99%, (wymagany minimalny 30%)
2. badanie osób dorosłych - poziom realizacji 99%,(wymagany minimalny 50%)
3. badanie podmiotów świadczących usługi rozwojowe- poziom realizacji 99%,
(wymagany minimalny -25%)
4. wskaźnik utrzymania badań pracodawców 99%,(wymagany minimalny 50%)
5. wskaźnik utrzymania badań osób dorosłych 85% (wymagany minimalny 55%)
Wykonawca M. B. S.A.
1. badanie pracodawców - poziom realizacji 30%
2. badanie osób dorosłych - poziom realizacji 50%
3. badanie podmiotów świadczących usługi rozwojowe - poziom realizacji 25%
4. wskaźnik utrzymania badań pracodawców 50%
5. wskaźnik utrzymania badań osób dorosłych - 81%
F. C. B. O. S. j i P. Sp. z o.o.
1. badanie pracodawców - poziom realizacji 36%
2. badanie osób dorosłych - poziom realizacji 56%
3. badanie podmiotów świadczących usługi rozwojowe - poziom realizacji 31%
4. wskaźnik utrzymania badań pracodawców 51%
5. wskaźnik utrzymania badań osób dorosłych - 81%
Konsorcjum D. przedstawiło na wezwanie zamawiającego wykaz wykonanych usług, gdzie
wykazało realizację 4 usług, wszystkie na rzecz M. B. S.A. realizującego zlecenie na rzecz
Instytutu Badań Edukacyjnych poprzez udział spółki R. Sp. z o.o. i dołączyło dowody
potwierdzające należyte wykonanie tych usług.
W załączonych dokumentach - referencjach z dnia 01 marca 2016 r. podano:
„Zaświadczamy, że R. Sp. z o.o. w latach 2012-2015 na zlecenie Instytutu Badań
Edukacyjnych zrealizowała dwie rundy badania panelowego (...)” - odbiorca usług M. B. S.A
poświadczył, że firma Realizacja sp. z o.o. wykonała na zlecenie firmy M. B.SA usługi i że
zostały one zrealizowane należycie, rzetelnie i terminowo i z należytą starannością.
Zamawiający wzywał konsorcjum D. do złożenia wyjaśnień na podstawie art. 90 ust. 1
ustawy Pzp w odniesieniu do zaoferowanej ceny.

Konsorcjum D. złożyło żądane wyjaśnienia, które objęło tajemnicą przedsiębiorstwa w trybie
art. 8 ust. 3 ustawy Pzp. W wyjaśnieniach tych konsorcjum D.podało, że kalkulując cenę
swojej oferty wliczyło wartość kar umownych w kwocie (tajemnica przedsiębiorstwa), zgodnie
z postanowieniami § 8 wzoru umowy - że w przypadku gdy Wykonawca nie zrealizuje
zadeklarowanych wskaźników wskazanych w ofercie wykonawca będzie obciążony karą - w
wysokości 5% wartości danej edycji badań, o której mowa § 6 ust. 2, uwzględniając
wyjaśnienia zamawiającego z dnia 16 stycznia 2017 r., że kara, o której mowa § 8 ust. 1 -
odnosi się za każdorazowo do nieosiągnięcia wskaźnika w edycji.
Zamawiający przyjął wyjaśnienia, jako wykazujące realność zaoferowanej ceny.
Zamawiający zapisał w Protokole postępowania cyt. „Inne osoby wykonujące czynności w
postępowaniu (wskazać osoby wykonujące czynności w postępowaniu oraz podać zakres
czynności): A. K. - badanie ofert."
Zgodnie z Decyzją Zamawiającego w skład komisji wchodzili:
A. Z.a- Przewodniczący
D. T.- Sekretarz
A.B.- Raczyńska- Członek
P. A. - Członek
M.K. - Członek
Osoby wchodzące w skład komisji złożyły oświadczenie określone w art. 17 ust. 2 ustawy z
dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych.
Podsumowanie prac komisji przetargowej zostało podpisane przez ww. osoby.
Izba zważyła, co następuje.
Izba uznała, że odwołujący wykazał legitymację do wniesienia odwołania, skoro jako
oferent - uczestniczący w procedurze przetargowej, zgodnie z przepisem art. 179 ust. 1
ustawy Pzp ma zarówno interes w uzyskaniu zamówienia oraz mógł być narażony na
poniesienie szkody w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy Pzp.
Do zarzutu Ad. I Naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z
dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty konsorcjum D. pomimo, iż została ona złożona w warunkach czynu
nieuczciwej konkurencji poprzez zadeklarowanie w pkt 2 ppkt 1)-5) oferty poziomów
realizacji badania w wysokości 99 % (ppkt 1-4) oraz 85% (ppkt 5).
Izba nie podzieliła poglądów odwołującego, że tak zadeklarowane wskaźniki winny
być traktowane jako świadczenie niemożliwe do osiągnięcia w rozumieniu art. 387 § 1 K.c. -
w żadnych warunkach. Można sobie bowiem wyobrazić, że przy zastosowaniu

maksymalnych środków, osiągnięcie takich wyników badań byłoby być może dla wykonawcy
dostępne. W odwołaniu taki zarzut nie był zamawiającemu stawiany, że przy przyjęciu tej
oferty - umowa zawarta z konsorcjum D. byłaby nieważna, gdyż zaoferowane wskaźniki
poziomów realizacji badania są obiektywnie niemożliwa do spełnienia.
Jednakże okoliczności znane notoryjne z przebiegu badań społecznych, i
przedstawione przez odwołującego wyniki frekwencji w badaniach - z ustalonych grup
badawczych potwierdzają, że uzyskanie niemal 100% skuteczności (stopy zwrotu) takich
sondaży zarówno biorąc pod uwagę historycznie osiągane poziomy realizacji ww.
wskaźników w badaniach danego typu, jak i czysto metodologiczne naukowe zasady
prowadzenia i planowania tego rodzaju badań i ich rezultaty, wskazują że osiąganie wyników
na takich poziomach, jak zadeklarowało konsorcjum D.w praktyce nie jest notowane.
Miarą efektywności badania jest stosunek wywiadów przeprowadzonych (te które
udało się przeprowadzić z respondentem) do wywiadów zaplanowanych (z wylosowanej puli
osób, z które miały zostać przebadane). Wskaźnik opisujący ten stosunek nazywany jest
response rate lub stopą zwrotu. Wśród tych samych respondentów, dodatkową miarą
efektywności jest tzw. wskaźnik utrzymania panelu, a więc udziału wywiadów zrealizowanych
z osobami znajdującymi się w próbie - w kolejnych etapach badania.
Izba przychyliła się do argumentacji odwołującego, że najbardziej miarodajne są
wyniki z poprzedniej edycji badania pn. „Bilans Kapitału Ludzkiego”, który stanowi najlepszy
punkt odniesienia dla obecnie realizowanego projektu ze względu swoją adekwatność
metodologiczną. Zgodnie z Raportem metodologicznym z badań realizowanych w 2014 roku
w ramach V edycji Bilansu Kapitału Ludzkiego wskaźniki realizacji uzyskane przez
wykonawcę wynosiły:
- w badaniu dorosłych 55% (po odliczeniu 1222 wywiadów realizowanych metodą random
route, która nie jest przewidywana w obecnym badaniu - 51%),
- w badaniu pracodawców 31% (z wykorzystaniem prób rezerwowych, które nie są
przewidywane w obecnym badaniu),
- w badaniu firm i instytucji szkoleniowych 19%.
Powyższe potwierdza odpowiedź zamawiającego na pytanie 8 do SIWZ dotyczące
wyznaczonych wskaźników minimalnych - na pytanie o treści: „Minimalna wartość
wskaźników realizacji założonych w badaniu to 50% w przypadku badania dorosłych, 30% w
przypadku badania firm i 25% w przypadku badania instytucji szkoleniowych. Zgodne z
Raportem metodologicznym z badań realizowanych w 2014 roku w ramach V edycji Bilansu
Kapitału Ludzkiego wskaźniki realizacji uzyskane przez Wykonawcę poprzednich edycji
badań wynosiły: w badaniu dorosłych 51% (po odliczeniu 1222 wywiadów realizowanych

metodą randome-route), w badaniu pracodawców 31% (z wykorzystaniem prób
rezerwowych), a w badaniu firm i instytucji szkoleniowych 19%. Biorąc pod uwagę coraz
trudniejsze warunki realizacji badań opartych o próby losowe i konieczność zadeklarowania
na etapie składania oferty wskaźników realizacji wiążących Wykonawcę w perspektywie
kilkuletniej prosimy o rozważenie obniżenia oczekiwanych przez Zamawiającego wartości
wskaźników.”
Odpowiedź: „Wskaźniki te zostały przyjęte na podstawie średnich wyników
uzyskanych w ciągu całego okresu realizacji badań BKL oraz na podstawie innych badań.
Biorąc pod uwagę zakładany trzymiesięczny czas realizacji badań oraz mniejsze próby do
zrealizowania powinno to umożliwić osiągnięcie zakładanych wskaźników.”
Zamawiający poprzez powyższą odpowiedź - potwierdził fakt uzyskania wskaźników
realizacji poprzedniej edycji badania pn. „Bilans Kapitału Ludzkiego” - na wskazanym przez
odwołującego poziomie.
Konsorcjum D. zadeklarowało natomiast, że przeprowadzi wywiady z prawie
wszystkimi wylosowanymi do badania respondentami.
Okolicznościami przesądzającymi w niniejszej sprawie uwzględnienia zarzutu
odwołania - naruszenia przez zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp w zw. z art. 3
ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. nr 47,
poz. 211, z 2003 r. Nr 153, poz. 1503) było, że konsorcjum D. poprzez swoje wyjaśnienia
złożone zamawiającemu w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp - deklarując poziomy realizacji
wskaźników badań w wysokości 99 % (ppkt 1-4) oraz 85% (ppkt 5) - potwierdziło
jednocześnie, że w trakcie realizacji umowy - nie zamierza ich dotrzymać, i że z tego tytułu
skalkulowało w cenie oferty koszty zapłaty kar umownych za niedotrzymanie podjętych
zobowiązań.
Kary umowne, w ocenie Izby, mogą dotyczyć potencjalnego niewywiązania się z
umowy w wyniku zdarzeń nieprzewidzianych, niepewnych, które mogą zaistnieć w przebiegu
realizacji umowy, a nie z góry podjętym przez wykonawcę zamiarem niewywiązania się ze
zobowiązań przyjętych w ofercie.
W ofercie wykonawca zobowiązany był podać:
1) Poziom realizacji próby netto dla badań pracodawców, który Wykonawca
zobowiązuje się osiągnąć.
2) Poziom realizacji próby netto dla badań osób dorosłych, który Wykonawca
zobowiązuje się osiągnąć.
3) Poziom realizacji próby netto dla badań podmiotów świadczących usługi rozwojowe,
który Wykonawca zobowiązuje się osiągnąć.

4) Wskaźnik utrzymania panelu dla badań pracodawców, który Wykonawca zobowiązuje
się osiągnąć.
5) Wskaźnik utrzymania panelu dla badań osób dorosłych, który Wykonawca
zobowiązuje się osiągnąć.
Wykonawca określając poziom realizacji próby oraz wskaźniki uwzględni wymagania
Zamawiającego wynikające z opisu oceny tych elementów określonego w rozdziale XV
(Kryteria oceny ofert).”
Konsorcjum D., jako podmiot działający na rynku badań społecznych - w ofercie
podał wskaźniki realizacji badania oderwane od rzeczywistości, historycznie nie
występujące. Logicznie tłumacząc takie działanie, nasuwają się wnioski, iż chodziło
wyłącznie o ukierunkowanie procesu wyboru oferty, tak by nierealne do osiągnięcia
wskaźniki przełożyły się na korzystniejszą dla konsorcjum D. ocenę oferty.
Z tych względów Izba przyznała rację odwołującemu, że deklarując poziomy realizacji
wskaźników badań w wysokości 99 % (ppkt 1-4) oraz 85% (ppkt 5), konsorcjum Danae
działało w warunkach nieuczciwej konkurencji, dla niegodziwego celu - zmanipulowania
procesu wyboru oferty - uzyskania jak najwyższej oceny punktowej w ramach kryteriów
oceny ofert, a nie w celu zapewnienia usługi wyższej jakości - co naruszało dobre obyczaje i
godziło w interes innych przedsiębiorców, uczestniczących w postępowaniu oraz w interes
zamawiającego. Nie sposób doszukać się innych celów takiego złożenia oferty przez
skarżonego wykonawcę, jak tylko wpłynięcie na wynik oceny ofert w poszczególnych
kryteriach, oparty na nierzetelnie deklarowanych wskaźnikach. To zaś wyczerpuje znamiona
czynu nieuczciwej konkurencji w oparciu o art. 3 ust 1 ustawy uznk, gdyż zmierzało do
zaburzenia wyników oceny ofert i zapewnienia konsorcjum D. pierwszej pozycji z
naruszeniem reguł tzw. „uczciwości kupieckiej” - odwołujących się do rzetelnych zasad
postępowania i dobrych obyczajów w obrocie gospodarczym, które nie są ściśle
zdefiniowane, ale obejmują szeroki wachlarz zachowań odbiegających od przyjętych
powszechnie i uznawanych standardów.
Skoro oferta konsorcjum D. podlegała odrzuceniu, jako iż jej złożenie stanowiło
przejaw czynu nieuczciwej konkurencji, tym samym zaniechanie przez zamawiającego tej
czynności z naruszeniem art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp - wywarło istotny wpływ na wynik
postępowania w rozumieniu art. 192 ust. 2 ustawy Pzp.
Izba nie podzieliła poglądów zamawiającego, że: „Nawet gdyby Konsorcjum D.
zaoferowało osiągnięcie wskaźników minimalnych określonych przez Zamawiającego w
dziale XV pkt 2- 7 SIWZ, to i tak by jego oferta była najkorzystniejsza,” co zamawiający

wykazywał przedstawioną w odpowiedzi na odwołanie tabelą wyników przeprowadzonych
symulacji, opartą na wskaźnikach minimalnych:
1. dla kryterium: „Poziom realizacji próby netto dla badań pracodawców, który
Wykonawca zobowiązuje się osiągnąć" - poziom realizacji próby nie mniejszy niż 30%.
2. dla kryterium: „Poziom realizacji próby netto dla badań osób dorosłych, który
Wykonawca zobowiązuje się osiągnąć" - poziom realizacji próby nie mniejszy niż 50%.
3. dla kryterium: „Poziom realizacji próby netto dla badań podmiotów świadczących
usługi rozwojowe, który Wykonawca zobowiązuje się osiągnąć" - poziom realizacji próby nic
mniejszy niż 25%,
4. dla kryterium: „Wskaźnik utrzymania panelu netto z roku na rok dla badań
pracodawców” - wskaźnik utrzymania panelu nie mniejszy niż 50%,
5. dla kryterium „Wskaźnik utrzymania panelu netto z roku na rok dla badań osób
dorosłych" - wskaźnik utrzymania panelu nie niniejszy niż 50%.
Zamawiający pominął, że skoro oferta konsorcjum D. podlegała odrzuceniu, jako
wyraz czynu nieuczciwej konkurencji, to w pierwszej kolejności zastosowanie znajdował art.
89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp, i było to przesądzające, wbrew wywodom zamawiającego - dla
ustalenia istotnego wpływu stwierdzonego naruszenia przepisów ustawy Pzp na wynik
postępowania.
Zamawiający sam wskazywał, że: „Celem postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego jest podpisanie umowy, celem podpisania umowy jest należyte wykonanie
zamówienia.”
Konsorcjum D. nie zaoferowało usługi w celu należytego wykonania zamówienia,
skoro celowo zaoferowało wskaźniki procentowe wyników badań w tak nierealnej wysokości,
że ich dotrzymanie uznało za niemożliwe, przyjmując z założenia, że ich nie spełni i zapłaci z
tego tytułu kary zamawiającemu, co potwierdziło wprost w udzielonych zamawiającemu
(utajnionych) wyjaśnieniach składanych w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp.
Powyższe w sposób dobitny świadczy, iż konsorcjum D. zaoferowało wysokości
wskaźników response rate - jedynie w celu nieuczciwego wpływu na wynik postępowania i
jest to jedynie, oderwany od realiów wykonania zamówienia, zabieg mający na celu
uzyskanie zamówienia, poprzez manipulowanie wskaźnikami, ocenianymi w wyznaczonych
kryteriach. Takie działanie wykonawcy wyczerpuje przesłanki czynu nieuczciwej konkurencji,
w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej
konkurencji, stanowiącym iż „Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z
prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy
lub klienta".

Stanowisko konsorcjum D., zaaprobowane przez zamawiającego - poprzez wybór
jego oferty - było niewiarygodne, kłóciło się z doświadczeniem z poprzednich badań i
przeprowadzonymi dowodami.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 uznk, do której odsyłają przepisy Pzp, znamiona czynu
nieuczciwej konkurencji wyczerpuje m.in. takie działanie przedsiębiorcy, które jest sprzeczne
z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy
lub klienta. Z kolei dobre obyczaje to pozaprawne reguły, normy postępowania, odwołujące
się do zasad słuszności, moralności, etyki, norm współżycia społecznego, które powinny
cechować przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą. Artykuł 17 ustawy o
swobodzie działalności gospodarczej stanowi, iż przedsiębiorca wykonuje działalność
gospodarczą na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz
słusznych interesów konsumentów.
Izba poprzez analogię i równoważne skutki dla przyjmowania nierealnych wskaźników,
czy nierealnych cen - poprzez przerzucanie kosztów między pozycjami wyceny dla uzyskania
efektu w postaci sztucznego podwyższenia punktacji - uznaje, że adekwatne jest szerokie
orzecznictwo Izby na dany temat, ustalenia czynu nieuczciwej konkurencji odnoszone do
cen, np.:
- wyrok sygn. akt KIO 216/14: nierealna wycena części usług - "podział za każdą następną
działkę powyżej 2 działek" za ryczałtowe ceny jednostkowe w wysokości 1 zł.”
- wyrok sygn. akt: KIO 1240/13: KIO 1246/13. KIO 1248/13: „przerzucanie kosztów pomiędzy
odrębnie ocenianymi cenami w ten sposób, że kształtowana jest z jednej strony cena
nierynkowa i absurdalnie wysoka, zaś z drugiej cena nierynkowa, rażąco niska czy wręcz
symboliczna.”
- wyrok sygn. akt: KIO 640/11: „manipulowanie i zawyżanie na poziom nierynkowy kryterium
upustu za nieodpłatne korzystanie z pomieszczeń zamawiającego oraz mediów (prąd, woda,
ścieki).”
- wyrok sygn. akt: KIO 216/14 z dnia 19 lutego 2014 r. „W ocenie Izby takie postępowanie,
choć nienaruszające prawa, jednak w sposób ewidentny narusza dobre obyczaje kupieckie i
nie zasługuje na ochronę. Taka sytuacja oznacza wypełnienie drugiej przesłanki czynu
nieuczciwej konkurencji z art. 3 ust. 1 ww. ustawy, gdyż działanie narusza interes innych
przedsiębiorców. Żaden z wykonawców, którzy kalkuluje swoje ceny w sposób rynkowy,
odnosząc je do kosztów jakie poniosą w związku z wycenianą usługą, nie może konkurować z
wykonawcą.”
- wyrok sygn. akt: KIO 2553/15 wyrok sygn. akt: KIO 2015-12-03 LEX nr 1978069: „Działanie
wykonawcy - profesjonalisty obowiązanego do należytego działania - polegające na przyjęciu

wartości dla poszczególnych zadań, z pominięciem realności ponoszonych kosztów stanowi
działanie sprzeczne z dobrymi obyczajami.”
- wyrok sygn. akt KIO 2038/16, gdzie Izba stwierdziła iż w pełni podziela argumentację
Krajowej Izby Odwoławczej wyrażoną w uzasadnieniu wyroku z dnia 19 lutego 2014 r. w
sprawie sygn. akt KIO 216/14, w którym Izba: „podtrzymuje swoje dotychczas wyrażane w
tym zakresie stanowisko dotyczące traktowania jako czyn nieuczciwej konkurencji określony
w art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji praktyki manipulowania cenami,
będącymi odrębnymi kryteriami oceny ofert, w oderwaniu od realiów rynkowych, wyłącznie w
celu uzyskania lepszej punktacji (por. wyrok KIO z 26 września 2012 r. sygn. KIO 1934/12).
Działanie konsorcjum D. jako czyny nieuczciwej konkurencji - możliwe były do
ustalenia poprzez cele, do których prowadziły - jako udowodnione w sposób pośredni, gdyż
działania wybranego konsorcjum - zaoferowania nierealistycznych wskaźników - nie da się
inaczej w sposób racjonalny wytłumaczyć, jak tylko motywacją do uzyskania na swoją rzecz
zamówienia publicznego - w sposób pozaprawny i niezgodny z uczciwymi praktykami
rynkowymi. Stanowi to dostateczne wykazanie, iż złożenie tej oferty - zmierzało do
utrudnienia dostępu do rynku innym wykonawcom. Inny cel przedstawienia oferty z
wskaźnikami response rate powyżej rozsądnych i udokumentowanych innymi badaniami, jak
tylko z celem eliminacji ofert innych wykonawców, w warunkach tego zamówienia, nie ma
racjonalnego wytłumaczenia, co stanowi dostateczną kwalifikację, jako deliktu nieuczciwej
konkurencji, z konsekwencjami nakazanymi art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp.
Do zarzutu Ad. II. Z ostrożności, odwołujący podnosił, w przypadku nieuznania
zasadności zarzutu z pkt I - naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp, gdyż oferta konsorcjum
Danae zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, albowiem przy
uwzględnieniu spodziewanych kar umownych związanych z rozbieżnością pomiędzy
deklarowanym poziomem realizacji badania, a faktycznie spodziewanym poziomem badania,
pozostała kwota wynagrodzenia nie tylko nie pokryje kosztów realizacji badania ale i zysku
wykonawcy.
Odnotowane rozbieżności cenowe złożonych ofert - nie są na tyle znaczące, aby na
ich podstawie wnioskować o rażąco niskiej cenie oferty skarżonego konsorcjum. Ceny ofert
brutto były następujące:
1) konsorcjum D. - 4 427 970,00 zł,
2) odwołującego konsorcjum F. i P. Sp. z o.o.- 5 931 675,00 zł,
3) M.B. S.A. - 6 014 700,00 zł.
Zamawiający ustalił szacunkową wartość zamówienia i podał na otwarciu ofert w
kwocie brutto w wielkości: 4 189 223,00 zł, a więc poniżej ceny oferty konsorcjum D. Cena

zaproponowana przez Konsorcjum D. o 238 740,00 zł brutto przekracza budżet
Zamawiającego wskazany w informacji z otwarcia ofert z dnia 23 stycznia 2017 r.
Ponadto, zamawiający wzywał na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp konsorcjum D.
do złożenia wyjaśnień dotyczących elementów oferty, mających wpływ na wysokość ceny.
Wykonawca przedstawił składniki kalkulacyjne zaoferowanej ceny i udzielił wyjaśnień
(zastrzeżonych jako tajemnica przedsiębiorstwa) w sprawie wyceny złożonej oferty.
Zarzut nie podlegał uwzględnieniu.
Do zarzutu Ad. III. Z ostrożności, odwołujący podnosił, na wypadek nieuwzględnienia
zarzutu z pkt I - naruszenie art. 26 ust. 1 i 3 ustawy Pzp w zw. z § 2 ust. 4 pkt 2
rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016r. w sprawie rodzajów dokumentów,
jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia
(Dz. U. poz. 1126), poprzez zaniechanie należytego zbadania oferty konsorcjum D. i
przyjęcie, jako potwierdzającego spełnianie warunku udziału, dokumentu referencji
wystawionego przez inny podmiot niż ten, na rzecz którego usługa była wykonywana.
Zarzut ten Izba uznała za kompletnie chybiony. Postępowanie dowodowe wykazało,
że konsorcjum D. przedstawiło na wezwanie zamawiającego wykaz wykonanych usług,
gdzie wykazało realizację 4 usług, wszystkie na rzecz M. B. S.A., w tym jako wykonawcy
zlecenia na rzecz Instytutu Badań Edukacyjnych - których przedmiotem było badanie pt.
„Uwarunkowania Decyzji Edukacyjnych". Zostały dołączone dowody potwierdzające należyte
wykonanie tych usług z dnia 1.03.2016 r.
W załączonych dokumentach - referencjach - odbiorca usług M. B. S.A. poświadczył,
że firma R. Sp. z o.o. (uczestnik konsorcjum D.) - wykonała na zlecenie firmy M. B. S.A.
usługi, i że zostały one zrealizowane należycie poprzez użycie sformułowań: rzetelnie i
terminowo: terminowo i z należytą starannością. M. B. S.A. zaświadczył należyte wykonanie
usługi przez R. Sp. z o.o., wykonywanej na zlecenie wymienionego Instytutu Badań
Edukacyjnych. W istocie zleceniodawcą generalnym badania był Instytut Badań
Edukacyjnych, zleceniobiorcą M. B. S.A., a podwykonawcą przedmiotowego zlecenia była
spółka R. Sp. z o.o. Z przepisu § 2 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26
lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od
wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz. U. poz. 1126), wynika wprost, że
w celu potwierdzenia przez wykonawcę spełnienia warunków udziału w postępowaniu,
zamawiający może żądać, między innymi wykazu wykonanych usług wraz załączeniem
dowodów, czy te usługi zostały wykonane należycie. Przy czym dowodami są referencje,
bądź inne dokumenty wystawione przez podmiot na rzecz którego usługi były wykonywane.

Jest więc nakazem ustawowym, aby referencje były wystawione przez zlecającego
(wykonawcę), w tym przypadku firmę M. B. S.A. - dla podwykonawcy - firmy R. Sp. z o.o.
Zarzut nie podlegał uwzględnieniu.
Do zarzutu Ad. IV Naruszenia art. 17 ust. 1 i 2, art. 20 ust. 1 i 3 w zw. z art. 19 ust. 1
ustawy Pzp poprzez zaniechanie odebrania od p. A. K., dokonującej zgodne z
oświadczeniem z pkt 4.A.5 Protokołu postępowania, czynności badania ofert - oświadczenia
z art. 17 ust. 2 ustawy Pzp i zaniechanie wyłączenia jej z udziału w postępowaniu, a ponadto
poprzez powierzenie czynności zastrzeżonej dla komisji przetargowej jako osobie, która nie
została w jej skład powołana.
Izba uwzględniła wyjaśnienia zamawiającego, że nazwisko i imię P. A. K. w protokole
znalazło się poprzez omyłkę (niedopatrzenie). Zamawiający zapisał w Protokole cyt. „Inne
osoby wykonujące czynności w postępowaniu (wskazać osoby wykonujące czynności w
postępowaniu oraz podać zakres czynności): A. K. - badanie ofert".
Zamawiający wyjaśnił okoliczności tej omyłki, że pani A. K. była osobą oddelegowaną
czasowo z Ministerstwa Rozwoju do PARP, a okres jej oddelegowania skończył się przed
terminem składania ofert w tym postępowaniu i nie brała udziału w żadnych czynnościach
związanych z przedmiotowym postępowaniem.
Zgodnie z Decyzją Zamawiającego w skład komisji przetargowej wchodzili:
A.Z.- Przewodniczący
D. T. - Sekretarz
A.B.- R.- Członek
P. A. - Członek
M. K. – Członek
Komisja w ww. składzie została powołana do oceny spełniania przez wykonawców
warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia oraz do badania i oceny ofert.
Kierownik zamawiającego nie powierzył innym osobom niż wskazanym w protokole
czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia oraz czynności związanych z
przygotowaniem postępowania o udzielenie zamówienia. Pani A. K. nie była członkiem
komisji przetargowej, nie dokonywała badania ofert. Świadczą o tym podpisane dokumenty -
Podsumowanie prac komisji oraz złożone przez członków komisji przetargowej druki ZP-17
ust. 2 i przez kierownika zamawiającego druk ZP-17 ust. 2.
Osoby wykonujące czynności w postępowaniu złożyły oświadczenia określone w art.
17 ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych.
Zarzut nie znalazł potwierdzenia.

Postępowanie dowodowe wykazało trafność zarzutu odwołującego, że zamawiający
naruszył art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r.
o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, poprzez zaniechanie odrzucenia oferty konsorcjum D.
pomimo, iż została ona złożona w warunkach czynu nieuczciwej konkurencji poprzez
zadeklarowanie w pkt 2 ppkt 1)-5) oferty poziomów realizacji badania w wysokości 99 %
(ppkt 1-4) oraz 85% (ppkt 5). Konsorcjum D. wbrew podjętemu zobowiązaniu - do
osiągnięcia wskazanych w ofercie wskaźników realizacji wylosowanych prób, nie zamierzało
tego uczynić, co przyznało poprzez wyjaśnienia, że zapłaci zamawiającemu z tego tytułu
kary przewidziane umową.
W tym stanie rzeczy Izba uwzględniła odwołanie, o czym orzekła na podstawie art.
192 ust. 1, ust.2 i 3 pkt 1 ustawy Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 i 5 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238, Dz. U. z 2017 r., poz. 47)

Przewodniczący:

……………………….

Członkowie:

………………………

……………………..