Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lipca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący:SSA Beata Michalska (spr.)

Sędziowie:SSA Janina Kacprzak

SSA Anna Szczepaniak-Cicha

Protokolant: sekretarz sądowy Małgorzata Matusiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 lipca 2017 r. w Ł.

sprawy C. U.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w O.

o wysokość świadczenia

na skutek apelacji C. U.

od wyroku Sądu Okręgowego w Kaliszu

z dnia 31 maja 2016 r. sygn. akt V U 615/16,

oddala apelację

Sygn. akt III AUa 1066/16

UZASADNIENIE

Ubezpieczona C. U. w dniu 6 kwietnia 2016r. odwołała się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w O. z dnia 18 marca 2016r. odmawiającej przeliczenia wysokości emerytury bez umniejszania podstawy jej obliczenia o kwotę pobranych wcześniej emerytur na podstawie art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2017 poz. 1383). Odwołująca się wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i ustalenie wysokości emerytury bez pomniejszenia podstawy jej obliczenia o kwotę wcześniej pobranych emerytur.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy w Kaliszu wyrokiem z 31 maja 2016r., w sprawie o sygn. akt V U 615/16, oddalił odwołanie .

Rozstrzygnięcie zapadło po następujących ustaleniach faktycznych i prawnych:

C. U., ur. (...), nabyła prawo do emerytury od 1 listopada 2010r. i od tej daty ją pobierała. Decyzją z 29 czerwca 2015r., na skutek wniosku z 19 maja 2015r., organ rentowy obliczył wysokość emerytury wnioskodawczyni na podstawie art. 25 i 26 ustawy , czyli z uwzględnieniem kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego, kwoty składek zaewidencjonowanych z uwzględnieniem waloryzacji, średniego dalszego trwania życia i sumy kwot pobranych emerytur, czyli kwoty 84 452,32 zł, która to kwota pobranych emerytur pomniejsza podstawę obliczenia emerytury, począwszy od dnia 1 maja 2015r. Tak wyliczona wysokość emerytury wyniosła 1 519,58 zł i była to emerytura niższa niż dotychczas pobierana i obliczona na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej. W dniu 2 marca 2016r. ubezpieczona złożyła wniosek na podstawie art.114 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS o zmianę emerytury wcześniejszej na zwykłą, obliczoną na nowych zasadach, biorąc pod uwagę zwaloryzowany kapitał początkowy i zwaloryzowane składki na ubezpieczenie emerytalne bez pomniejszania podstawy obliczenia emerytury o sumę pobranych wcześniej emerytury, gdyż prawo do emerytury nabyła z dniem ukończenia 60 lat.

W ocenie Sądu I instancji, spór koncentruje się na kwestii przeliczenia emerytury w związku z osiągnięciem przez ubezpieczoną w dniu 1 stycznia 2012r. powszechnego wieku emerytalnego 60 lat. Wnioskodawczyni nie zgodziła się z tym, aby przy ustalaniu wysokości emerytury na nowych zasadach miał zastosowanie wobec niej art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, ponieważ prawo do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym powstało 1 stycznia 2012r., a zastosowany przez ZUS art. 25 ust.1b ustawy emerytalnej wszedł w życie w dniu 1 stycznia 2013r. i dlatego nie powinien mieć zastosowania w jej przypadku.

Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy emerytalnej podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24 ust. 1, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne z uwzględnieniem waloryzacji składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

W myśl art. 25 ust. 1b, który wszedł w życie 1 stycznia 2013r., jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę na podstawie przepisów art. 26b, 46, 50, 50a, 50e, 184 ustawy emerytalnej oraz art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2014 roku poz. 191 i 1198 oraz z 2015 roku poz. 357), podstawę obliczenia emerytury o której mowa w art. 24 ustawy ustaloną zgodnie z ustępem 1 pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składek na ubezpieczenie zdrowotne.

W ocenie Sądu Okręgowego, odwołanie nie jest zasadne, a zaskarżona decyzja nie prowadzi do naruszenia konstytucyjnej zasady zaufania do państwa oraz naruszenia zasady praw nabytych. Wskazano na odrębność instytucji nabycia prawa do świadczenia od jego wypłaty i sposobu obliczenia wysokości emerytury. Zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy emerytalnej prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do tego nabycia. W przypadku wnioskodawczyni realizacja wszystkich przesłanek emerytury, o której mowa w art. 24 ustawy emerytalnej, nastąpiła z dniem 1 stycznia 2012r. wraz z osiągnięciem przez nią powszechnego wieku emerytalnego (60 lat). Jednak samo spełnienie przesłanek warunkujących prawo do świadczenia in abstraco nie stanowi jeszcze podstawy do wypłaty świadczenia. Podstawę taką stanowi wniosek o przyznanie i wypłatę świadczenia. Konsekwencją tego jest to, że dopiero złożenie wniosku o świadczenie powoduje obowiązek jego wypłaty (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2012 roku II UK 146/11 Monitor Prawa pracy 2012 rok Nr 6 poz. 319). O ile ocena spełnienia warunków do nabycia prawa do świadczenia następuje według przesłanek warunkujących nabycie tego prawa obowiązujących w dacie spełnienia ostatniej przesłanki - o tyle określenie wysokości świadczenia związane jest z datą złożenia wniosku o świadczenie. Wynika to wprost z treści art. 25 ust. 1 cyt. ustawy, zgodnie z którym podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Tak więc to z datą, od której przysługuje wypłata emerytury - co realizuje się zgodnie z art. 129 ust. 1 cyt. ustawy po złożeniu wniosku przez ubezpieczonego - a nie z datą nabycia prawa do świadczenia, co w przypadku wnioskodawczyni zrealizowało się w dniu 1 stycznia 2012r. - następuje ustalanie wysokości świadczenia, konsekwentnie według regulacji prawnej obowiązującej na datę od jakiej przyznano prawo do wypłaty świadczenia.

W styczniu 2013r. wszedł w życie przepis art. 25 ust. 1b dodany do treści ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę wcześniejszą, podstawę obliczenia emerytury w wieku powszechnym pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Ponieważ wnioskodawczyni złożyła wniosek o przyznanie jej prawa do emerytury w dopiero w dniu 19 marca 2015r. i następnie 2 marca 2016r., do ustalenia wysokości świadczenia podlegającego wypłacie organ rentowy w sposób prawidłowy zastosował przywołany przepis art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach obowiązujący w dacie ustalania świadczenia.

Identyczny pogląd wyraził Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 22 stycznia 2015r., III AUa 376/14 (L.), podnosząc, iż spełnienie przesłanek warunkujących prawo do świadczenia in abstracto nie stanowi jeszcze postawy do wypłaty świadczenia. Podstawę taką stanowi wniosek o przyznanie, a następnie wypłacenie świadczenia. Konsekwencją powyższego jest uznanie, że dopiero złożenie wniosku o świadczenie powoduje obowiązek jego wypłaty oraz że z datą, od której przysługuje wypłata emerytury (a nie z datą nabycia prawa do świadczenia), następuje ustalanie wysokości świadczenia. Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 15 stycznia 2015r.,III AUa 445/14 (Lex Nr 1663074), podniósł , że w nowym systemie (zdefiniowanych składek), gdzie świadczenie nabywa się za okresy ubezpieczenia, wysokość świadczenia zależy od sumy zaewidencjonowanych składek. Zgodnie z art. 25 ust. 1b u.e.r.f.u.s., ubezpieczonym, którzy pobrali emeryturę tzw. wcześniejszą czyli w obniżonym wieku (na podstawie przepisów art. 26b, 46, 50, 50a, 50e, 184 u.e.r.f.u.s. lub art. 88 ustawy z 1982 roku – Karta Nauczyciela), podstawę obliczenia emerytury, o jakiej mowa w art. 24 u.e.r.f.u.s., ustaloną zgodnie z ust. 1, pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Pobranie emerytur na podstawie wskazanych wyżej przepisów oznacza skonsumowanie części kapitału składkowego, w związku z czym od dnia 1 stycznia 2013r. odlicza się od niego sumę wypłaconych emerytur. Uznając zaskarżoną decyzję organu rentowego za zgodną z prawem, oddalono odwołanie wnioskodawczyni na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 KPC .

Powyższy wyrok w całości zaskarżyła ubezpieczona, zarzucając:

-naruszenie prawa materialnego art. 25 ust. 1 b ustawy o emeryturach i rentach z FUS poprzez jego błędne zastosowanie w sytuacji, gdy nie powinien on mieć zastosowania stosunku do osób, które prawo do emerytury powszechnej uzyskały przed dniem jego wejścia w życie, tj. przed 1 stycznia 2013r., a w konsekwencji błędne rozróżnienie dwóch obowiązujący stanów prawnych tj. tych w dacie powstania prawa do świadczenia oraz tych obowiązujących w dacie wypłaty świadczenia w sytuacji, gdy prawo do świadczeń powstaje i istnieje niezależnie od decyzji organu rentowego, a tylko jego realizacja w postaci wypłaty świadczenia wymaga potwierdzenia decyzją, zmiana sytuacji prawnej osób wyłącznie z powodu tego, że prawa nie zrealizowały od razu stanowiłoby naruszenie charakteru decyzji organu rentowego, nadając jej charakter konstytutywny - którego nie ma.

Zdaniem apelującej, skoro nabyła prawo do emerytury powszechnej w roku 2012, przed wejściem w życie art. 25 ust.1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS, stąd wysokość należnego jej świadczenia powinna zostać obliczona przy uwzględnieniu regulacji obowiązujących w dniu 1 stycznia 2012r. Ustawa nowelizująca nie zawierała jakichkolwiek przepisów przejściowych normujących sytuację osób, które w dniu jej wejścia w życie miały już ustalone prawo do tzw. wcześniejszej emerytury - tak jak ubezpieczona. Zdaniem apelującej , brak przepisów intertemporalnych powoduje, że uchwalone prawo będzie miało zastosowanie na przyszłość. Jeśli ustawodawca najpierw (tj. przed 1 stycznia 2013r.) nie różnicował w zakresie obliczania wysokości emerytury w wieku powszechnym sytuacji osób korzystających z wcześniejszej emerytury i osób niekorzystających z tego przywileju, a następnie wprowadził nową regulację, zgodnie z którą wysokość podstawy emerytury powszechnej pomniejsza się o sumę wcześniej pobranych emerytur przyznanych przed osiągnięciem wieku powszechnego, to ta nowa regulacja nie powinna obejmować osób, które uzyskały prawo do tzw. wcześniejszej emerytury przed 1 stycznia 2013r.

Apelująca przywołała wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2014r., sygn. akt I UK 19/14, w którym podkreśla się, że nowa ustawa nie może pozbawić ubezpieczonego prawa, które nabył na mocy poprzedniej regulacji. Oznacza to, że zmiany w przepisach ograniczające dotychczasowe uprawnienia, czy też wprowadzające dodatkowe warunki nabycia prawa do renty, nie mają wpływu na istnienie prawa nabytego (powstałego) przed tymi zmianami, niezależnie od tego, kiedy został złożony wniosek o świadczenie.Tłumaczy to tym samym, dlaczego nie jest uprawniona wykładnia, że rozstrzygające znaczenie ma stan prawny z chwili wniosku.

Jak słusznie zauważył Sąd I Instancji, decyzje organów rentowych mają jedynie charakter deklaratoryjny, potwierdzający powstanie warunków koniecznych do nabycia prawa do świadczenia. Z tego wynika, iż prawo do świadczeń powstaje i istnieje niezależnie od decyzji organu rentowego, a tylko jego realizacja w postaci wypłaty świadczenia wymaga potwierdzenia decyzją. Zanegowanie prawa do rekompensaty osób, które spełniały warunki do pewnych świadczeń, lecz prawo to nie zostało zrealizowane wobec niezłożenia przez nich odpowiednich wniosków - stanowiłoby naruszenie charakteru decyzji organu rentowego nadając jej charakter konstytutywny, którego w istocie nie posiada. Apelująca dostrzega w działaniach organu rentowego naruszenie konstytucyjnej zasady zaufania do państwa i prawa oraz zasady ochrony praw nabytych. W związku z wprowadzeniem do ustawy o emeryturach i rentach z FUS nowej regulacji, ubezpieczeni zostali postawieni przed koniecznością dokonania wyboru, czy będą korzystać z wcześniejszych świadczeń emerytalnych, co w efekcie spowoduje pomniejszenie wysokości emerytury, jaką nabędą w wieku powszechnym, czy też nie skorzystają z przywileju przejścia na wcześniejszą emeryturę, dzięki czemu ich późniejsza emerytura w wieku powszechnym zostanie przyznana na ogólnych zasadach i będzie wyższa. Osoby, które nabyły i zrealizowały prawo do wcześniejszej emerytury przed dniem 1 stycznia 2013r., zostały pozbawione możliwości dokonania takiej analizy i wyboru najkorzystniejszego dla siebie wariantu. Przed wejściem w życie ustaw nowelizującej, niezależnie od tego czy skorzystali z prawa do wcześniejszej emerytury czy też nie, ich ewentualna emerytura w wieku powszechnym była obliczana na takich samych zasadach, jak emerytura przyznawana osobom, które nie skorzystały z możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury. W konsekwencji, działając w zaufaniu do państwa i stanowionego przez nie prawa, ubezpieczeni podjęli w przeszłości decyzję o przejściu na wcześniejszą emeryturę w oparciu o ówcześnie obowiązujący stan prawny. Zdaniem apelującej, postanowienie Trybunału Konstytucyjnego wydane w dniu 3 listopada 2015r. w sprawie o sygn. akt P 11/14 (L.), a w szczególności kompleksowe uzasadnienie do przedstawionego problemu prawego powinno rozwiać wszelkie wątpliwości interpretacyjne w tym zakresie i doprowadzić do zmiany zaskarżonego wyroku.

W konkluzji swojego stanowiska apelująca wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i przeliczenie wysokości emerytury odwołującej bez pomniejszania podstawy jej obliczenia o kwotę pobranych wcześniej emerytur tj. o kwotę 84.452,32 zł, zasądzenie od ZUS na rzecz odwołującej zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył:

Apelacja odwołującej się nie jest uzasadniona. Rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest prawidłowe i znajduje oparcie zarówno w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, jak i obowiązujących przepisach prawa. Stan faktyczny w sprawie nie był sporny, dlatego Sąd Apelacyjny podziela go w całości i przyjmuje za własny bez potrzeby ponownego przytaczania. Dla porządku tylko warto podkreślić , że ubezpieczona (ur. (...)) decyzją ZUS z dnia 21 grudnia 2010 r. uzyskała prawo do emerytury w niższym wieku i pobierała ją od 1 listopada 2010r. W dniu 19 maja 2015r. wystąpiła z wnioskiem o wyliczenie emerytury z art.24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. z 2017r., poz.1383) w związku z ukończeniem w dniu 1 stycznia 2012r. powszechnego wieku emerytalnego. Decyzją z 29 czerwca 2015r. organ rentowy obliczył wysokość emerytury wnioskodawczyni na podstawie art. 25 i 26 ustawy o e.r.f.u.s., czyli z uwzględnieniem kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego, kwoty składek zaewidencjonowanych z uwzględnieniem waloryzacji, średniego dalszego trwania życia i sumy kwot pobranych emerytur w wysokości 84 452,32 zł, która to kwota pobranych emerytur pomniejsza podstawę obliczenia emerytury. Tak wyliczona wysokość emerytury wyniosła 1 519,58 zł i była niższa niż dotychczas pobierana i obliczona na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej. Powyższa decyzja stała się ostateczna. Następnie w dniu 2 marca 2016r. ubezpieczona złożyła wniosek na podstawie art.114 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS o „zmianę emerytury wcześniejszej na zwykłą obliczoną na nowych zasadach” bez pomniejszania jej podstawy o sumę pobranych emerytur, powołując się na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 3 listopada 2015r., w sprawie o sygn. akt P 11/14. W następstwie złożonego wniosku wydano zaskarżoną decyzję.

W rezultacie spór w sprawie koncentruje się na wyłącznie na kwestii prawidłowości wyliczenia emerytury przyznanej wnioskodawczyni od daty złożenia wniosku ( od maja 2015r.) w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Przy czym wysokość świadczenia wyliczona została na podstawie art.25 i art.26 ustawy emerytalnej ostateczną decyzją z 29 czerwca 2015r. A zatem w niniejszej sprawie w pierwszej kolejności należało zbadać istnienie przesłanek do ponowienia wniosku o przeliczenie świadczenia w trybie art.114 ustawy emerytalnej. Kwestia ta nie była przedmiotem zainteresowania organu rentowego i Sądu I instancji .

W myśl powołanego we wniosku z 2 marca 2016r. art.114 ust.1 ( w brzmieniu obowiązującym do 21 czerwca 2016r.), prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. W tym miejscu Sąd Apelacyjny podziela stanowisko wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego z 26 lipca 2013 r., III UK 145/12, w którym wyjaśniono znaczenie zawartego w cyt. art. 114 zwrotu „ujawnienie okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji”. Sąd Najwyższy podkreślił, że użyte w art. 114 słowo „okoliczności” występuje w dwóch znaczeniach: 1) okoliczności faktycznych oraz 2) okoliczności sprawy. Kontekst przepisu art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach nie stwarza podstaw do ograniczenia znaczenia występującego w nim zwrotu „okoliczności” wyłącznie do „okoliczności faktycznych”. Dlatego nie można przypisywać pojęciu „okoliczności” wyłącznie wąskiego znaczenia. Skoro w myśl wyroku w sprawie III UK 145/12, pod pojęciem „okoliczności” należy rozumieć ogół wymagań formalnych i materialnoprawnych związanych z ustalaniem decyzją rentową prawa do świadczeń emerytalno-rentowych (wyrok Sądu Najwyższego z 18 stycznia 2004 r., II UK 228/03), to ujawnieniem „okoliczności” w rozumieniu art. 114 ustawy o emeryturach i rentach może być stwierdzenie, że wcześniejsza decyzja organu rentowego (odmawiająca prawa do świadczenia) opierała się na błędnej wykładni przepisu normującego jeden z warunków nabycia prawa do emerytury w wieku obniżonym. Mając zaś na względzie zarysowaną powyżej koncepcję „obiektywnej błędności decyzji organu rentowego”, przepis art. 114 ustawy o emeryturach i rentach tym bardziej powinien znajdować zastosowanie, gdy obiektywnie wadliwa decyzja organu rentowego, odmawiająca wnioskodawcy potwierdzenia przysługującego mu prawa do świadczenia emerytalnego, jest efektem konsekwentnego nieuwzględniania przez organ rentowy wykładni ustawy o emeryturach i rentach dokonywanej w różnych sprawach przez Sąd Najwyższy (wyroki Sądu Najwyższego z 21 czerwca 2012 r., III UK 125/11, z 13 lipca 2011 r., I UK 12/11, oraz z 23 kwietnia 2010 r., II UK 313/09, oraz postanowienia Sądu Najwyższego z 19 listopada 2013 r., I UK 257/13, z 18 października 2013 r., I UK 164/13, z 11 kwietnia 2012 r., I UK 439/11, z 17 sierpnia 2016 r., I UK 333/15).

Przyznając de facto wnioskodawczyni prawo do wzruszenia prawomocnej decyzji z 29 czerwca 2015r. w trybie art.114 ust.1, organ rentowy nie uwzględnił wniosku o ponowne obliczenie emerytury kapitałowej z pominięciem zasady jej obliczenia wyrażonej w art.25 ust. 1b ustawy emerytalnej.

Od 1 stycznia 2013 r. obowiązuje przepis art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS, dodany art. 1 pkt 6 lit. b ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 637; dalej: ustawa nowelizująca z 2012 r.) w związku z art. 22 tej ustawy, w myśl którego jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę na podstawie przepisów art. 26b, 46, 50, 50a, 184 lub art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.) podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ustaloną zgodnie z ust. 1, pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne. W tym miejscu należy podzielić podgląd prawny wyrażony przez Sąd Okręgowy ( jak również przywołany wyrok tut. Sądu Apelacyjnego z 22 stycznia 2015r., w sprawie III AUa 376/14 wydany w zbliżonym stanie faktycznym), że zarówno w doktrynie, jak i judykaturze podkreśla się odrębność instytucji nabycia prawa do świadczenia od jego wypłaty. Zgodnie z art. 100 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa. Rację ma apelująca podnosząc , że złożenie wniosku nie ma znaczenia dla nabycia prawa do świadczenia, gdyż prawo to powstaje w każdym przypadku z chwilą spełnienia wszystkich przesłanek. Jednakże samo spełnienie się przesłanek warunkujących prawo do świadczenia in abstracto nie stanowi jeszcze postawy do wypłaty świadczenia w określonej wysokości. Należy bowiem odróżnić moment nabycia prawa do świadczenia (art.100 ustawy o e.r.f.u.s.) od możliwości jego realizacji (art.129 ustawy o e.r.f.u.s.). W sprawie nie ma sporu co do tego , że in abstracto wnioskodawczyni nabyła prawo do emerytury określonej w art.24 ustawy o e.r.f.u.s. z dniem ukończenia 60 lat, tj. 1 stycznia 2012r. Decyzją z 29 czerwca 2015r. organ rentowy potwierdził fakt spełnienia przez odwołującą się warunków emerytury opisanych w treści art. 24 ustawy o emeryturach i rentach w brzmieniu obowiązującym na datę spełnienia wszystkich przesłanek do nabycia żądanego prawa, stwierdzając tym samym istnienie po stronie ubezpieczonej prawa do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym (decyzja ma charakter deklaratoryjny). Tym samym chybiony jest zarzut naruszenia praw nabytych, gdyż w niniejszej sprawie nie ma problemu retrospektywnego skutku zmiany obowiązującego prawa na możliwość nabycia prawa do emerytury przez odwołującą się. Zarówno bowiem w dacie spełnienia przesłanek do nabycia prawa ( 1 stycznia 2012r.) , jak też w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę ( 19 maja 2015r.) obowiązujące przepisy przyznawały odwołującej się prawo do żądanego świadczenia. Jednakże podstawą realizacji tego prawa stanowiło zgłoszenie wniosku w dniu 19 maja 2015r. o emeryturę , który spowodował obowiązek wypłaty świadczenia w określonej wysokości (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 10 lutego 2012 r. w sprawie o sygn. akt II UK 146/11, opubl.). Konkludując, dopiero w dacie zgłoszenia wniosku o świadczenie organ rentowy mógł dokonać konkretyzacji tegoż uprawnienia, określając m.in. datę początkową wypłaty świadczenia oraz jego wysokość, zgodnie z przepisami obowiązującymi w chwili złożenia wniosku. W tej sytuacji argumentacja apelującej oparta na tezie , że decyzja o przyznaniu prawa do emerytury ma charakter deklaratoryjny jest w niniejszej sprawie o tyle chybiona, że nie ma sporu co do samego prawa do świadczenia i daty spełnienia przesłanek do jego nabycia. Natomiast wyliczenie wysokości nabytego in abstracto świadczenia jest warunkowane datą złożenia wniosku o jego wypłatę. Nie można zatem mówić o nabyciu prawa (o ochronie nabytego prawa) do wyliczenia określnej wysokości świadczenia ustalonego in abstracto, ponieważ zależy ono on całego szeregu okoliczności ustalanych konkretnie na datę wniosku o wypłatę świadczenia (np. reguły dotyczące waloryzacji). Argumentacji powyższej nie przeczy powołany przez apelującą wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2014 r., I UK 19/14 (L.), gdzie wskazano , że „o prawie właściwym, czyli o warunkach uzyskania renty rodzinnej, decyduje prawo z chwili śmierci członka rodziny.” W stanie faktycznym , w którym zapadł powołany wyrok, Sąd Najwyższy przesądził o możliwości zastosowania przepisów obowiązujących w dacie zgonu członka rodziny do nabycia prawa do renty rodzinnej, zgodnie z art.100 ustawy o e.r.f.u.s. W niniejszej sprawie, na co należy zwrócić uwagę po raz kolejny, nie ma jednak sporu co do nabycia prawa do świadczenia.

Odnosząc się do powołanego przez apelującą postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 3 listopada 2015r. w sprawie P 11/14, trzeba podkreślić , że Trybunał Konstytucyjny umorzył postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku i w rezultacie nie rozstrzygał co do tego , czy art. 1 pkt 6 lit. b cyt. ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw w związku z art. 22 tej ustawy, dodający do ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS art. 25 ust. 1b, w zakresie, w jakim ma zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury, o jakiej mowa w art. 24 ustawy FUS, przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej z 2012 r., jest zgodny z art. 2 i art. 32 Konstytucji.

W myśl ogólnej zasady z art.25 ust.1 ustawy emerytalnej, podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185. Przy tym zgodnie z art.26 ust.1, emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183. W konsekwencji wysokość nowej emerytury , ustalonej na podstawie art.24, jest uzależniona od kilku czynników : kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego i zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne zgromadzonych na koncie ubezpieczonego, daty przejścia na emeryturę i tzw. średniego dalszego trwania życia. Ustalona kwota kapitału początkowego co do zasady ma obejmować odtworzenie składek na ubezpieczenie społeczne sprzed 1999r. i podlega corocznej waloryzacji. Pobranie emerytury wcześniejszej oznacza w rezultacie skonsumowanie części wypracowanego kapitału składkowego (por. Komentarz do ustawy o emeryturach i rentach z FUS pod red.B.Gudowskiej i K.Ślebzaka, W-wa 2013r., teza 10 do art.25a , str.283). Konkludując, zasady obliczania emerytury , o której mowa w art. 24, są ścisłe powiązane z wartościami ustalanymi na datę „przejścia na emeryturę” , a nie datę „nabycia prawa do emerytury”. Tak więc to z datą, od której przysługuje wypłata emerytury - co realizuje się zgodnie z art. 129 ust. 1 cyt. ustawy po złożeniu wniosku przez ubezpieczonego - a nie z datą nabycia prawa do świadczenia - co w przypadku wnioskodawczyni zrealizowało się w dniu 1 stycznia 2012 r. - następuje ustalanie wysokości świadczenia, konsekwentnie według regulacji prawnej obowiązującej na datę, w jakiej przyznano prawo do wypłaty świadczenia.

Należy też zwrócić uwagę , że art. 25 ust. 1b został dodany ustawą z dnia 11 maja 2012 r. (Dz.U. z 2012 r. poz. 637), która weszła w życie od 1 stycznia 2013 r. A zatem długi okres vacatio legis spornego przepisu pozwalał na realizację ewentualnych praw ubezpieczonych z odpowiednio długim wyprzedzeniem i tym samym nie naruszał zasady zaufania do państwa i prawa. Przeciwnie, przyznanie prawa do ustalenia wysokości emerytury na podstawie art.24 z uwzględnieniem zasad z art.25 i 26 po upływie kilku lat pobierania świadczenia emerytalnego w zmienionym stanie prawnym z jednoczesnym pominięciem art.25 ust.1 b, byłoby naruszeniem zasady równego traktowania ubezpieczonych, którzy w takim samym stanie prawnym skonsumowali część zgromadzonego kapitału początkowego, ale nabyli prawo do emerytury z art.24 po 1 stycznia 2013r.

W rezultacie powyższych rozważań za niezasadny uznać należy zarzut naruszenia prawa materialnego w postaci art. 25 ust.1 b ustawy o emeryturach i rentach z FUS poprzez jego błędne zastosowanie do ustalonego stanu faktycznego i dlatego podzielając w pełni stanowisko Sądu I instancji oraz nie znajdując podstaw do uwzględnienia apelacji, Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł, jak w sentencji swojego wyroku.