Sygn. akt I Ca 56/18
Dnia 25 kwietnia 2018 roku
Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny
w składzie:
Przewodniczący SSO Elżbieta Zalewska-Statuch
Sędziowie SSO Joanna Składowska
SSR del. Robert Pabin
Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak
po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2018 roku w Sieradzu
na rozprawie sprawy
z wniosku D. T.
z udziałem T. T. (1)
o podział majątku wspólnego
na skutek apelacji wnioskodawczyni i uczestnika postępowania
od postanowienia Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli
z dnia 8 listopada 2017 roku, sygnatura akt I Ns 831/15
postanawia:
I. z apelacji wnioskodawczyni zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że:
A. w punkcie 1 po podpunkcie m. dodać podpunkt n. o treści: „środki pieniężne w łącznej kwocie 6477114,96 (sześć milionów czterysta siedemdziesiąt siedem tysięcy sto czternaście 96/100) złotych”;
B. w punkcie 1 po podpunkcie n. dodać podpunkt o. o treści: „środki pieniężne ulokowane w formie certyfikatów OPERA Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. o wartości 155574,48 (sto pięćdziesiąt pięć tysięcy pięćset siedemdziesiąt cztery 48/100) złotych;
C. uchylić punkt 2;
D. w punkcie 3 dodatkowo przyznać uczestnikowi składnik opisany w punkcie 1. o., a środki pieniężne wskazane w punkcie 1.n. po połowie wnioskodawczyni i uczestnikowi;
E. zmienić punkt 5 w ten sposób, że kwotę 424158,37 złotych podwyższyć do kwoty 501945,61 (pięćset jeden tysięcy dziewięćset czterdzieści pięć 61/100) złotych;
F. zmienić punkt 6 w ten sposób, że kwotę 20166,91 złotych obniżyć do 10083,45 (dziesięć tysięcy osiemdziesiąt trzy 45/100) złotych;
II. oddalić w pozostałej części apelację wnioskodawczyni i w całości apelację uczestnika postępowania;
III. ustala, że każdy z uczestników ponosi we własnym zakresie koszty postępowania apelacyjnego.
Sygn. akt I Ca 56/18
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 8 listopada 2017 roku Sąd Rejonowy
w Z. w sprawie o sygn. akt I Ns 831/15 z wniosku D. T. z udziałem T. T. (1) o podział majątku ustalił, że w skład majątku wspólnego zainteresowanych wchodzą: a/ prawo własności nieruchomości gruntowej położonej przy
ul. (...) w Z., objętej księgą wieczystą (...), o wartości 1.200.000 złotych; b/ prawo własności nieruchomości gruntowej, położonej w B. gmina P., objętej księgą wieczystą (...) w udziale 1/3 części o wartości 7.320 złotych; c/ samochód marki A. (...) nr rej. (...) o wartości 28.000 złotych; d/ środki pieniężne w łącznej kwocie 23.554,60 EURO zgromadzone na rachunku bankowym w (...) Banku SA nr (...) oraz w (...) Bank (...) SA nr (...)EUR; e/ środki pieniężne w kwocie 0,76 (...) zgromadzone na rachunku bankowym w (...) Bank SA nr (...); f/ składniki majątkowe działalności gospodarczej prowadzonej pod firmą (...) oraz sklep (...) przy ul. (...) w Z. o wartości 261.333 złotych; g/ kwota 124.350 złotych jako równowartość samochodu marki L. (...) nr rej. (...) 99; h/ środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym w (...) SA w kwocie 0,26 (26/100) złotych;
i/ pralka o wartości 200 złotych; j/ kanapy ze skóry o wartości 500 złotych; k/ biurko
o wartości 200 złotych; l/ maszyny szwalnicze o wartości 400 złotych; m/ wierzytelność przyszła z tytułu nakładów poczynionych na nieruchomość przy ul. (...) w Z. stanowiącą własność osób trzecich.
Sąd umorzył postępowanie o ustalenie i rozliczenie środków pieniężnych w łącznej kwocie 6477114,96 zł - zgromadzonych na rachunku bankowym prowadzonym przez (...) Bank (...) SA nr (...) – wobec cofnięcia wniosku
w tym zakresie, natomiast w odniesieniu do majatku Sąd dokonał jego podziału w ten sposób,
że: składniki majątkowe opisane w punkcie 1.a. – 1.e. przyznał wyłącznie T. T. (1), składniki majątkowe opisane w punkcie 1.f. – 1.l. przyznał wyłącznie D. T., a wierzytelność opisaną w punkcie 1.m. przyznał w równych częściach każdej ze stron.
Sąd oddalił żądanie uczestnika o ustalenie nierównych udziałów stron w majątku wspólnym.
Tytułem spłaty Sąd zasądził od T. T. (1) na rzecz D. T. 424.158,37 złotych płatne w terminie dwóch tygodni od uprawomocnienia się postanowienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności, kwotę 11.777,30 EURO, płatną w terminie dwóch tygodni od uprawomocnienia się postanowienia
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności, kwotę 0,38 (...), płatną w terminie dwóch tygodni od uprawomocnienia się postanowienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności.
W punkcie 6 postanowienia Sąd zasądził od T. T. (1) na rzecz D. T. kwotę 20.166,91 złotych z tytułu zwrotu kosztów postępowania zabezpieczającego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim T. R. w sprawie Km 61/16.
W punkcie 7 postanowienia Sąd ustalił, że każda ze stron ponosi koszty związane ze swym udziałem sprawie w zakresie dotychczas wydatkowanym i oddalił żądania stron
o obciążenie kosztami postępowania stronę przeciwną.
Tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych Sąd nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli od D. T. kwotę 5.558,20 złotych I od T. T. (1) kwotę 768 złotych.
Rozstrzygnięcie zostało wydane w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:
D. T. i T. T. (1) zawarli związek małżeński w dniu 19 sierpnia 2000 roku. Przed Sądem Okręgowym w Sieradzu toczy się obecnie proces rozwodowy stron. Ze związku strony mają córkę J. urodzoną w marcu 2001 roku.
Między stronami z dniem 10 kwietnia 2014 roku została ustanowiona rozdzielność majątkowa.
W trakcie trwania wspólności ustawowej strony zakupiły zabudowaną nieruchomość gruntową położoną przy ul. (...) w Z., objętą księgą wieczystą (...), o wartości 1 200 000 zł. W nieruchomości tej wspólnie zamieszkiwali do dnia 10 kwietnia 2014 roku, kiedy to wnioskodawczyni wraz z córką stron opuściła nieruchomość zamieszkując następnie w Ł..
W trakcie trwania wspólności ustawowej strony nabyły również prawa własności nieruchomości gruntowej położonej w B. gmina P. objętej księgą wieczystą (...). Wartość całej nieruchomości wnosi 21 960 zł, wartość udziału stron – 7 320 zł.
Na moment ustania wspólności ustawowej strony posiadały dwa samochody: A. (...) nr rej. (...) o wartości 28 000 zł, z którego korzystał uczestnik postępowania oraz L. (...) nr rej. (...), z którego korzystała wnioskodawczyni. L. (...) został następnie we wrześniu 2014 roku zbyty przez wnioskodawczynię za kwotę 89 430,90 zł. Wartość rynkowa niniejszego pojazdu wynosi 129 000 zł.
Strony posiadały wspólne rachunki bankowe w (...) Bank (...) SA nr oraz
w (...) Bank SA. Na dzień ustania wspólności ustawowej stron łączny stan tych rachunków wynosił 6 477 114,95 zł. Kwota ta została przelana przez uczestnika postępowania na rachunek firmowy Spółki (...). W toku postępowania uczestnik postępowania zwrócił wnioskodawczyni kwotę 3 240 000 zł.
Oprócz powyższych rachunków, według stanu na dzień 10 kwietnia 2014 roku, strony posiadały również rachunki: walutowe w (...) Bank (...) SA – 23 545,20 Euro, w (...) Bank SA 9,40 Euro i 0,76 (...) i złotówkowy w (...) SA – 0,26 zł.
Jeszcze przed zawarciem małżeństwa stron, uczestnik postępowania rozpoczął w dniu 27 października 1996 roku prowadzenie działalności gospodarczej jako jeden z dwóch równorzędnych wspólników PPHU (...) s.c. W dniu 19 listopada 2001 roku wspólnicy przekształcili spółkę cywilną w spółkę jawną (...) P. C. i T. T.
w J., w trybie art. 26 § 4 k.s.h. Wspólnicy ustalili wówczas, że wkłady wniesione pierwotnie do spółki jawnej w kwotach po 2.000 zł przejdą na spółkę jawną z momentem jej zarejestrowania. Uczestnik postępowania nadal ma 50% udziałów w spółce jawnej. Dochody osiągane przez uczestnika postępowania wynosiły: w 2000 roku – 423 137,62 zł, w 2001 roku – 347 076,22 zł, w 2002 roku 418 033,07 zł, w 2003 roku – 249 443,48 zł, w 2004 roku – 1 198 258,97 zł, w 2005 roku – 1 802 398,37 zł, w 2006 roku – 1 730 601,08 zł, w 2007 roku – 1 788 658,95 zł, w 208 roku – 1 569 196,82 zł, w 2009 roku – 2 217 692,38 zł, w 2010 roku – 3 473 801,40 zł, w 2011 – 2 740807,38 zł, w 2012 roku – 2 919963,89 zł, w 2013 roku – 3 652 663, 23 zł, w 2014 roku – 4 164 006, 28 zł.
Na moment powstania wspólności ustawowej stron wnioskodawczyni była pracownikiem banku. Po urodzeniu się córki stron wnioskodawczyni nie pracowała zawodowo aż do kwietnia 2006 roku, kiedy to rozpoczęła pracę w spółce jawnej (...) w dziale zaopatrzenia – jako kierownik zaopatrzenia technicznego. Pracowała tam do około końca 2007 roku. Od czerwca 2008 roku wnioskodawczyni rozpoczęła prowadzenie własnej działalności gospodarczej pod firmą (...) oraz sklep (...) przy ul. (...) w Z.. Wartość składników majątkowych z tej działalności gospodarczej na dzień 10 kwietnia 2014 roku wynosiła 261.333 zł.
Na podstawie notarialnej umowy darowizny z dnia 18 grudnia 2003 roku dokonanej na rzecz wnioskodawczyni i jej dwóch sióstr, wnioskodawczyni jest współwłaścicielką prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w Z. objętego księgą wieczystą (...).
W oparciu o wydane w toku postępowania postanowienie o zabezpieczeniu roszczenia wnioskodawczyni przeprowadziła postępowanie zrealizowane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Tomaszowi Mazowieckim T. R. w sprawie Km 61/16, które zakończone zostało postanowieniem z dnia 29 czerwca 2016 roku ustalającym pokryte wcześniej przez wnioskodawczynię koszty postępowania na łączną kwotę 16.566,91 zł oraz ustalające koszty zastępstwa procesowego wnioskodawczyni w postępowaniu zabezpieczającym na kwotę 3 600 zł.
Sąd wskazał, że stan faktyczny w zakresie składu majątku wspólnego w przeważającym zakresie ustalony został na podstawie okoliczności przyznanych przez strony w toku postępowania. Własność nieruchomości gruntowych w Z. oraz w B. gmina P. strony wykazały odpisami z ksiąg wieczystych (...)
i (...). Wartość nieruchomości położonej w Z. została zgodnie przez strony określona na kwotę 1 200 000 zł. Natomiast przy braku zgodnych ustaleń stron, wartość nieruchomości w B. została oszacowana przez biegłego sądowego do spraw szacowania nieruchomości U. W. na kwotę 21 960 zł. Strony
są współwłaścicielami tej nieruchomości w udziale 1/3 części, a zatem wartość udziału stron wynosi 7 320 zł. Wartość samochodu marki A. (...) ustalona została w oparciu o opinię biegłego sądowego B. K. na kwotę 28.000 zł. Opinia ta nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Jej treść jest jednoznaczna i rzeczowa. Wartość samochodu L. (...) również ustalona została w oparciu o opinię biegłego sądowego B. K. na kwotę 124 350 zł. Opinia ta nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Jej treść jest jednoznaczna i rzeczowa. Z uwagi na to, że pojazd ten został zbyty przez wnioskodawczynię w okresie między ustaniem wspólności ustawowej a podziałem majątku wspólnego, Sąd mógł obecnie rozliczyć już tylko jego równowartość. Wbrew żądaniom wnioskodawczyni zaliczeniu na jej udział podlegała tu rzeczywista rynkowa wartość pojazdu według jego stanu na dzień ustania wspólności ustawowej, a nie kwota za którą wnioskodawczyni samowolnie zbyła pojazd.
Kwota środków pieniężnych znajdujących się na rachunkach bankowych stron na dzień ustania wspólności ustawowej, ustalona została o zaświadczenia i historie rachunków
z banków. Sąd zwrócił się w tym zakresie do wszystkich instytucji finansowych wskazanych przez strony postępowania.
Wartość składników majątkowych działalności gospodarczej prowadzonej pod firmą (...) oraz sklep (...) przy ul. (...)
w Z. na kwotę 261.333 zł ustalona została w oparciu o opinię biegłego sądowego do spraw szacowania przedsiębiorstw (...). Strona wnioskująca nie kwestionowała niniejszej opinii. Była ona zaś uzupełniana w związku z zarzutami wniesionymi przez uczestnika postępowania, który podkreślał w nich m. in. że wyceną biegłej objęte zostało jedno lustro (podczas gdy zdaniem uczestnika było ich więcej), nie zostały zaś nią objęte pralka, kanapy ze skóry, biurko, maszyny szwalnicze oraz wszystkie nakłady jakie czynione były
na nieruchomość, w której prowadzona jest działalność gospodarcza wnioskodawczyni.
W ocenie Sądu biegła wyczerpująco i rzeczowo odniosła się do wszystkich wątpliwości uczestnika. Zauważyć należy, że uczestnik nie wykazał istnienia większej ilości luster niż zostały oszacowane przez biegłego. Jak wynika jednak z opinii głównej i uzupełniającej, biegła pominęła pozostałe wskazane przez uczestnika składniki majątkowe: pralkę, kanapy ze skóry, biurko i maszyny szwalnicze. Ruchomości te nie znajdowały się bowiem w ewidencji środków firmy, choć niewątpliwie wszystkie należało do stron postępowania i wchodziły w skład ich majątku wspólnego. Ich istnienie przyznała również wnioskodawczyni. Uzasadniało to ich uwzględnienie w składzie majątku wspólnego stron. Ich wartość ustalona została zgodnie
z twierdzeniami wnioskodawczyni, które zawarte zostały w przywołanym piśmie procesowym ze stycznia 2017 roku i nie były nigdy kwestionowane przez uczestnika postępowania (art. 230 k.p.c.).
Jako składnik majątku wspólnego Sąd uwzględnił również podnoszone przez uczestnika postępowania nakłady na nieruchomość gruntową, na której wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą. Wprawdzie uczestnik podnosił, iż były to wyłącznie jego nakłady,
to wskazywał jednocześnie że środki na nie pochodziły z jego dochodów ze spółki jawnej (...), które z mocy art. 31 § 2 pkt 2 k.r.o. należały do majątku wspólnego stron. Wnioskodawczyni nie przeczyła czynieniu nakładów na niniejszą nieruchomość. Żadna
ze stron nie określiła też swojego stanowiska co do sposobu podziału tej wierzytelności. Sąd zauważył, że nakłady te (remonty, budowa schodów wewnętrznych), czynione były w związku i na potrzeby działalności gospodarczej wnioskodawczyni prowadzonej na nieruchomości położonej przy ul. (...) w Z.. Nieruchomość ta stanowi własność osób trzecich. Wnioskodawczyni dysponuje nią na podstawie umowy najmu z dnia 1 kwietnia 2008 roku. Kwestię ulepszeń rzeczy najętej reguluje art. 676 k.c. – strony ww. umowy nie wprowadziły bowiem żadnej modyfikacji rozwiązania ustawowego. Skoro tak, to rozliczenie
z tytułu nakładów poczynionych przez strony jest możliwe dopiero po zakończeniu umowy
i zwrocie najętej rzeczy. Sąd zauważył, że sytuacja stron jest dodatkowo o tyle specyficzna,
że uczestnik postępowania nie jest stroną tej umowy, wobec czego nie może obecnie skutecznie doprowadzić np. do jej zakończenia. Umowa została bowiem zawarta wyłącznie przez wnioskodawczynię, a z uwagi na to że lokal nie służył zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych stron, nie ma do niego zastosowania art. 680
1 k.c. Wobec tego, że umowa najmu trwa do dziś, wierzytelność stron na nieruchomość ma charakter przyszły. Mimo takich ustaleń i oceny prawnej tej wierzytelności, nie było dopuszczalne jej pominięcie w obecnym postępowaniu wobec treści odpowiednio tu stosowanego art. 618 § 3 k.p.c., co prowadziłoby
do pokrzywdzenia uczestnika postępowania. Aby zapewnić obu stronom, w tym przede wszystkim uczestnikowi postępowania możliwość późniejszego dochodzenia roszczeń z tytułu nakładów, Sąd uwzględnił tą przyszłą wierzytelność jako składnik majątku wspólnego stron. Zgodnie ze stanowiskiem zajętym przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 3 kwietnia 1970 roku, III CZP 18/70, OSNC 1971/2/18 wierzytelność z tytułu nakładów dokonanych przez małżonków na rzecz należącą do osoby trzeciej jest objęta, jako składnik majątku wspólnego, postępowaniem o podział tego majątku.
Mając na uwadze dokonane ustalenia Sąd dokonał podziału majątku wspólnego zainteresowanych powołując się na treść art. 210 k.c., stosowanego z mocy art. 1035 k.c. i art. 46 k.r.o. Sąd przypominał, że wspólność między stronami postępowania istniała od 19 sierpnia 2000 roku do 10 kwietnia 2014 roku.
Sąd w punkcie 4. oddalił żądanie uczestnika postępowania o ustalenie nierównych udziałów stron w majątku wspólnym, wywodząc, że żądanie to pozostaje nieudowodnione
w świetle przesłanki ważnych powodów wskazanych w art. 43 § 2 i § 3 k.r.o.
Sąd argumentował, że żądanie uczestniczka postępowania w tym zakresie opierało się na wykazywaniu, że wnioskodawczyni w znacznie mniejszym stopniu przyczyniła się do powstania majątku wspólnego stron oraz nie wspierała męża w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.
Odnosząc się do powyższego Sąd zauważył, że sama dysproporcja dochodów stron automatycznie nie przekłada się na nierówne udziały w majatku. Ustawodawca wprost wskazał na konieczność uwzględniania tu również nakładu osobistej pracy przy wychowywaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym. Zaniedbania wnioskodawczyni w tym względzie, podnoszone przez uczestnika w piśmie procesowym z kart 932 nie zostały w ogóle wykazane. Potwierdzone zaś zostało, że wnioskodawczyni pracowała zawodowo do momentu urodzenia dziecka w marcu 2001 roku (z okresowymi zwolnieniami w czasie ciąży), w latach 2005 -2006 była też zatrudniona przez samego uczestnika w Spółce (...), a od czerwca 2008 roku do chwili obecnej prowadzi własną działalność gospodarczą. Nawet jeśli – cytując uczestnika postępowania – własna firma była jedynie „fanaberią i sposobem na nudę” wnioskodawczyni, to odbywało się to przecież za wiedzą i zgodą uczestniczka postępowania, który – jak sam przyznał w pismach procesowych, wpierał żoną w tym przedsięwzięciu, również finansowo
w celu wykonania odpowiednich remontów i początkowych inwestycji. W każdym razie podstawy do ustalenia nierównych udziałów stron, nie dają zeznania zgłoszonych przez uczestnika postępowania świadków: P. W. i P. C. (2), odnoszące się jedynie do krótkiego okresu zatrudnienia wnioskodawczyni w spółce (...), w pozostałym zaś zakresie będące bardzo ogólnikowe i wyrywkowe. Nie została przez nie potwierdzona teza uczestnika postępowania, że wnioskodawczyni doprowadziła do powstania konkurencyjnej działalności wobec Spółki (...), jaką z inicjatywy wnioskodawczyni zawiązać mieli byli pracownicy tej spółki. Podstaw do ustalenia nierównych udziałów stron nie dają tym bardziej zeznania świadków przesłuchanych na wniosek samej wnioskodawczyni: J. P., S. M. i B. W..
Marginalnie Sąd uwzględnił to, iż równe prawa stron w majątku wspólnym usankcjonował również sam uczestnik, który w trakcie postępowania wypłacił wnioskodawczyni kwotę 3 240 000 zł, odpowiadającą połowie samowolnie pobranych wcześniej środków z rachunku bankowego stron.
Sąd przyjął, że wbrew twierdzeniom uczestnika postępowania, do majątku wspólnego stron nie wchodziło prawo wnioskodawczyni do odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w Z. objętego księgą wieczystą (...). Prawo to zostało darowane córkom przez rodziców wnioskodawczyni i z mocy art. 33 pkt 2 k.r.o. stanowi majątek osobisty obdarowanej.
Sąd nie podzielił również stanowiska wnioskodawczyni, iż w skład majątku wspólnego stron wchodzi udział w (...) P. C. i T. (...) spółce jawnej w J.. Spółka ta stanowi kontynuację spółki cywilnej, zawiązanej przed powstaniem wspólności ustawowej stron. Przekształcenie organizacyjne nastąpiło tu w trybie art. 26 § 4 k.s.h.
i wymuszone zostało wysokością obrotów spółki cywilnej. (...) spółki cywilnej,
a później spółki jawnej stał się tylko ten z małżonków, który wniósł wkład do spółki. Wkład ten niezależnie od pochodzenia środków prowadzących do jego nabycia przeszedł do łącznego majątku wspólników spółki cywilnej a później stał się odrębnym majątkiem spółki jawnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2012 r., II CSK 34/12, niepubl.).
Sąd podkreślił, że przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną nastąpiło bez jakiegokolwiek angażowania środków pochodzących z majątku wspólnego stron – dokonane zostało wyłącznie w oparciu o środki wywodzące się z majątku osobistego uczestnika postępowania. Prawa majątkowe uczestnika postępowania w ramach spółki cywilnej stanowiły jego majątek osobisty w rozumieniu art. 33 pkt 3 k.r.o. Przekształcenie w spółkę jawną
w trakcie trwania wspólności ustawowej nastąpiło zaś w sytuacji przewidzianej w art. 33 pkt 10 k.r.o. Nie znajdzie tu więc zastosowania rozwiązanie wynikające z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2008 roku III CZP 9/08, na którą powołuje się wnioskodawczyni. Uchwała ta dotyczy bowiem sytuacji gdy wkład jednego z małżonków do spółki cywilnej przekształconej w spółkę jawną pochodził z majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską, co przekładało się na istnienie wierzytelności z tytułu nakładu którym ten wkład pokryto.
Z tych względów, nie podzielając co do zasady podstaw do żądania rozliczenia nakładów na spółkę jawną, na terminie rozprawy z dnia 25 października 2017 roku Sąd oddalił wniosek strony wnioskującej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego rewidenta
na okoliczność wartości udziału kapitałowego uczestnika postępowania w majątku wspólnym wspólników spółki cywilnej zawiązanej przez uczestnika i P. C. (2) w chwili jej powstania i w chwili przekształcenia w spółkę jawną oraz wartości udziału uczestnika postępowania
w (...) P. C. i T. (...) spółka jawna w J. w chwili jej powstania
i w chwili ustania między wnioskodawczynią i uczestnikiem małżeńskiej wspólności majątkowej według reguł obowiązujących przy obliczaniu wartości udziału kapitałowego
w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej (art. 65 k.s.h.). Wskazywana przez wnioskodawczynię teza dowodowa sugerowana treścią przywołanej wcześniej uchwały Sądu Najwyższego wydanej w sprawie III CZP 9/08 nie odnosi się bowiem do ustalonego obecnej sprawie stanu faktycznego.
Sąd co do zasady podzielił pogląd wnioskodawczyni, iż w skład majątku wspólnego stron wchodzą szeroko rozumiane dochody uzyskiwane przez uczestnika postępowania z racji udziałów w spółce jawnej (...) (art. 31 § 2 pkt 2 k.r.o.). Dochody te ustalone zostały na podstawie danych z Urzędu Skarbowego w Z.. Wnioskodawczyni zsumowała je na 27 000 000 zł za lata 1997 – 2014 roku. Pomijając objęcie niniejszym wyliczeniem również okresu sprzed powstania wspólności ustawowej stron, to przedmiotem podziału majątku wspólnego stron jest majątek istniejący w dacie jej ustania i w dacie podziału. W celu ustalenia istnienia tego majątku Sąd zrealizował wszystkie wnioski dowodowe stron. Sąd zwrócił
na to uwagę, gdyż w tzw. głosie końcowym do protokołu, złożonym przez wnioskodawczynię, nastąpiła pewna modyfikacja tezy dowodowe wcześniejszego wniosku o opinię biegłego rewidenta (który to wniosek został w pierwotnej postaci już oddalony przez sąd), która miałaby również na celu wykazania na jakie rachunki bankowe przekazywany był zysk przypadający uczestnikowi jako udziałowcowi spółki jawnej (...). Sąd wskazał, że obecna teza dowodowa wskazywana przez wnioskodawczynię zmierzałaby do przeprowadzania przez biegłego własnego postępowania dowodowego i śledczego. Zysk potwierdzony został przez zaświadczenie z urzędu skarbowego. Problemem jest ustalenie czy te środki pieniężne istniały na dzień ustania wspólności ustawowej stron. To zaś leżało w gestii wnioskodawczyni i w tym zakresie nie ograniczała tej strony realizacja lub nie wniosku dowodowego o opinię biegłego rewidenta. Sąd zwrócił się do wszystkich instytucji o informacje, o które wnosiła wnioskodawczyni (k. 110, 123, 425, 428, 447, 448, 449, 500, 555, 557, 901-918, 947, 949). Jednocześnie Sąd wskazał, że z akt na które powołują się obie strony obecnego postępowania wynika, że w okresie trwania wspólności ustawowej poziom życia stron był bardzo wysoki, przez to niewątpliwie absorbujący również znaczne wydatki. Wnioskodawczyni nie zaprzeczyła też twierdzeniom uczestnika co do charakteru i wyników inwestycji czynionych przez małżonków, zawartych w piśmie procesowym z dnia 22 marca 2017 roku (karta 930-937). W trakcie trwania wspólności ustawowej stron wnioskodawczyni miała też nie tylko wiedzę, ale i dostęp do środków finansowych pochodzących z działalności gospodarczej jej męża – na moment ustania wspólności ustawowej stron na wspólnym rachunku stron znajdowała się kwota 6 477 114,96 zł.
Sąd umorzył postępowanie o ustalenie i rozliczenie środków pieniężnych w łącznej kwocie 6 477 114,96 zł zgromadzonych na rachunku bankowym prowadzonym przez (...) Bank (...) SA nr (...) – wobec cofnięcia wniosku
w tym zakresie, w oparciu o art. 512 § 1 k.p.c., przy ustaleniu, że w trakcie postępowania wnioskodawczyni otrzymała od uczestnika połowę niniejszej kwoty.
Sąd dokonał podziału ustalonego majątku wspólnego, kierując się stanowiskami stron. Jedynie w zakresie opisanej w punkcie 1.m. wierzytelności, Sąd nie dokonywał ustalenia jej wartości, przyznając ją obu stronom w częściach równych (por. uchwała SN z dnia 19 grudnia 1973 r., III CZP 65/73, OSNC 1974/10/164, LEX nr 1704).
Mając na względzie powyższe, Sąd ustalił wartość majątku podlegającego podziałowi na kwoty: 1 622 303,26 zł, 23 554,60 euro i 0,76 GBP. Każda ze stron miała równy udział
w majątku wspólnym, wobec czego na rzecz każdej z nich przypada kwota po 811 151,63 zł. Wnioskodawczyni przypadła z podziału wartość 386 993,26 zł, co uzasadniało na jej rzecz dopłatę w wysokości 424 158,37 zł, 11 777,30 Euro i 0,38 GBP, wszystkie kwoty płatne
w terminie dwóch tygodni od uprawomocnienia się postanowienia, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności (art. 212 § 2 i 3 oraz 358 k.c.).
W punkcie 6. Sąd rozstrzygnął o kosztach wpadkowego postępowania zabezpieczającego, które poniesione zostały przez wnioskodawczynię i wykazane na kwotę 20.166,91 zł, kierując się w tym względzie dyspozycją art. 745 § 1 k.p.c.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., uznając, że sama sprzeczność stanowisk stron w sprawie działowej nie uzasadnia automatyzmu w odstąpieniu od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez każdego uczestnika, oddalając jednocześnie wzajemne żądania stron o obciążenie kosztami postępowania stronę przeciwną.
Na podstawie art. 520 §1 k.p.c. i art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, sąd rozliczył niepokryte dotychczas koszty sądowe, które w całości wyniosły w sprawie 11.116,40 zł. Wnioskodawczyni dotychczas nie pokryła tych kosztów w żadnym zakresie, wobec czego obciąża ją kwota 5 558,20 zł, zaś uczestnika różnica pomiędzy kosztami należnymi a dotychczas uiszczonymi czyli kwota
768 zł.
Z rozstrzygnięciem Sądu nie zgodziła się wnioskodawczyni oraz uczestnik.
Wnioskodawczyni zaskarżyła postanowienie w części, tj. w zakresie:
a) ustalenia, że w skład małżeńskiego majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika nie wchodzą:
- środki pieniężne ulokowane w formie certyfikatów OPERA Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego o łącznej wartości 155 574,48 złotych;
- udział uczestnika w wysokości 1/2 w (...) P. C. i T. (...) Spółce jawnej z siedzibą w J., względnie zysk z tytułu uczestnictwa uczestnika
w powołanej Spółce uzyskany w trakcie trwania wspólności ustawowej
z wnioskodawczynią i w konsekwencji niedokonania podziału wskazanych składników majątku wspólnego;
b) oddalenia żądania wnioskodawczyni o zasądzenie na jej rzecz spłaty od uczestnika ponad kwotę 424 158,37 złotych, 11 777,30 Euro i 0,38 GBP;
c) umorzenia postępowania w zakresie żądania ustalenia, że w skład małżeńskiego majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika wchodzą środki pieniężne w łącznej wysokości 6 477 114,96 złotych zgromadzone na rachunku bankowym prowadzonym przez (...) Bank (...) S.A. o numerze: (...) (...) (...) i w zakresie żądania dokonania podziału wskazanego składnika majątku wspólnego;
d) rozstrzygnięcia o kosztach postępowania.
Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła:
1. naruszenie przepisów procedury:
a)
art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 245 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i dokonanie wybiórczej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez pominięcie przy ustalaniu składu majątku wspólnego wnioskodawczyni
i uczestnika informacji wynikającej z pisma OPERA Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych S.A., że w chwili ustania małżeńskiej wspólności ustawowej wnioskodawczyni i uczestnika uczestnik posiadał cztery certyfikaty OPERA Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego o łącznej wartości 155 574,48 złotych, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia, że w/w środki pieniężne nie wchodzą w skład majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika i do niedokonania ich podziału;
b)
art. 217 § 1 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c, art. 278 § k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i oddalenie wniosku wnioskodawczyni o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego rewidenta w sytuacji, gdy dowód ten miał na celu umożliwienie ustalenia składu majątku wspólnego uczestników poprzez ustalenie wartości udziału uczestnika
w (...) P. C. i T. (...) Spółce jawnej w chwili jej powstania i w chwili ustania pomiędzy wnioskodawczynią i uczestnikiem małżeńskiej wspólności majątkowej, co w konsekwencji doprowadziło do nieprawidłowego ustalenia przez Sąd I instancji składu majątku wspólnego uczestników;
c)
art. 217 § 1 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c, art. 278 § k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i oddalenie wniosku wnioskodawczyni o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw w sytuacji, gdy dowód ten miał
na celu umożliwienie ustalenia składu majątku wspólnego uczestników poprzez ustalenie łącznej wysokości części zysku osiągniętego przez (...) P. C. i T. (...) Spółkę jawną przypadającą na rzecz uczestnika od chwili powstania Spółki do chwili ustania pomiędzy wnioskodawczynią i uczestnikiem małżeńskiej wspólności ustawowej,
co w konsekwencji doprowadziło do nieprawidłowego ustalenia przez Sąd I instancji składu majątku wspólnego uczestników;
d) art. 217 § 1 k.p.c w związku z art. 227 k.p.c, art. 299 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i oddalanie wniosku wnioskodawczyni o dopuszczenie dowodu z przesłuchania wnioskodawczym i uczestnika w sytuacji, gdy dowód ten miał na celu umożliwienie ustalenia składu majątku wspólnego uczestników, co w konsekwencji doprowadziło do nieprawidłowego ustalenia przez Sąd I instancji składu majątku wspólnego uczestników;
e)
art. 217 § 1 k.p.c. w związku z art. 227 k.p.c, art. 248 § 1 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i pominięcie wniosków wnioskodawczyni o zobowiązanie Urzędu Skarbowego w Z., (...) P. C. i T. T. Sp. j.
i banków do przedstawienia informacji wskazanych w pismach pełnomocnika wnioskodawczyni z dnia 7 września 2015 roku i z dnia 22 lutego 2016 roku w sytuacji, gdy wnioski te miały na celu umożliwienie ustalenia składu majątku wspólnego uczestników, co w konsekwencji doprowadziło do nieprawidłowego ustalenia przez Sąd I instancji składu majątku wspólnego uczestników;
f)
art. 684 k.p.c. w związku z art. 567 § 3 k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie
i nieprawidłowe ustalenie składu majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika poprzez pominięcie przy ustalaniu składu tego majątku środków pieniężnych przechowywanych w formie certyfikatów OPERA Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego o łącznej wartości 155 574,48 złotych i udziału w wysokości Vi w (...) P. C.
i T. (...) Spółce jawnej z siedzibą w J., względnie zysku z tytułu uczestnictwa uczestnika w powołanej Spółce uzyskanego w trakcie trwania wspólności ustawowej z wnioskodawczynią;
g) art. 328 § 1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i niewyjaśnienie przez Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu postanowienia, dlaczego przy ustalaniu składu majątku wspólnego uczestników pominął środki pieniężne ulokowane w formie certyfikatów OPERA Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego o łącznej wartości 155 574,48 złotych;
h)
art. 512 § 1 k.p.c. w związku z art. 355 § 1 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. poprzez ich
zastosowanie i umorzenie na ich podstawie postępowania w zakresie żądania ustalenia,
że w skład małżeńskiego majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika wchodzą
środki pieniężne w łącznej wysokości 6 477 114,96 złotych zgromadzone na rachunku
bankowym prowadzonym przez (...) Bank (...) S.A. o numerze: (...)
(...) (...) i w zakresie żądania dokonania podziału wskazanego składnika
majątku wspólnego wskutek błędnego ustalenia, że wnioskodawczyni cofnęła wniosek
w tym zakresie, podczas gdy wnioskodawczyni nie złożyła oświadczenia o cofnięciu
wniosku w w/w zakresie, a tym samym nie zachodziła podstawa do umorzenia
postępowania;
2. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 31 § 1 k.r.o. poprzez jego błędną wykładnię i nieprawidłowe ustalenie, że w skład małżeńskiego majątku wspólnego wnioskodawczyni
i uczestnika nie wchodzi udział w wysokości 1/2 w (...) P. C. i T. (...) Spółce jawnej z siedzibą w J., w sytuacji gdy wskazana Spółka została zawiązana przez uczestnika w trakcie trwania małżeńskiej wspólności majątkowej wnioskodawczyni
i uczestnika.
W konkluzji wnioskodawczyni wniosła o zmianę postanowienia w zaskarżonej części poprzez:
a) ustalenie, że w skład majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika wchodzą również środki pieniężne przechowywane w formie certyfikatów OPERA Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego o łącznej wartości 155 574,48 złotych; udział w wysokości 1/2 w (...) P. C. i T. (...) Spółce jawnej z siedzibą w J., względnie zysk z tytułu uczestnictwa uczestnika w powołanej Spółce uzyskany w trakcie trwania wspólności ustawowej z wnioskodawczynią; środki pieniężne w łącznej wysokości
6 477 114,96 złotych zgromadzone na rachunku bankowym prowadzonym przez (...) Bank (...) S.A. o numerze: (...) (...) (...);
b) dokonanie podziału składników wskazanych w pkt 1 lit. a:
- w zakresie środków pieniężnych przechowywanych w formie certyfikatów OPERA Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego o łącznej wartości 155 574,48 złotych - poprzez przyznanie na własność wnioskodawczyni i uczestnika kwot po 77 787,24 złotych, z zasądzeniem
od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni tytułem spłaty wskazanej kwoty 77 787,24 złotych płatnej jednorazowo w terminie dwóch tygodni od dnia uprawomocnienia się postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności;
- w zakresie udziału w wysokości 1/2 w (...) P. C. i T. (...) Spółce jawnej z siedzibą w J. - poprzez przyznanie go uczestnikowi postępowania,
z zobowiązaniem go do spłaty wnioskodawczyni poprzez zapłatę na jej rzecz połowy wartości wskazanego udziału w terminie dwóch tygodni od dnia uprawomocnienia się postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności; względnie co do zysku z tytułu uczestnictwa uczestnika w powołanej Spółce uzyskanego
w trakcie trwania wspólności ustawowej z wnioskodawczynią - poprzez przyznanie na własność wnioskodawczyni i uczestnika po połowie wskazanego zysku, z zasądzeniem od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni tytułem spłaty połowy tego zysku płatnej jednorazowo w terminie dwóch tygodni od dnia uprawomocnienia się postanowienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności;
- w zakresie środków pieniężnych w łącznej wysokości 6 477 114,96 złotych zgromadzonych na rachunku bankowym prowadzonym przez (...) Bank (...) S.A. o numerze:
(...)
(...) (...) - poprzez przyznanie na własność wnioskodawczyni
i uczestnika kwot po 3 238 557,48 złotych;
c) zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kosztów postępowania,
w tymkosztów zastępstwa procesowego za I instancję;
2. o zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kosztów postępowania,
w tym kosztów zastępstwa procesowego za II instancję według norm przepisanych.
Ponadto na podstawie art. 380 k.p.c. wnioskodawczyni wniosła o rozpoznanie postanowienia Sądu I instancji wydanego na rozprawie w dniu 25 października 2017
o oddaleniu wniosków pełnomocnika wnioskodawczyni o dopuszczenie dowodów z opinii biegłego rewidenta, z opinii biegłego z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw i z przesłuchania wnioskodawczyni i uczestnika, po wydaniu którego pełnomocnik wnioskodawczyni zgłosił zastrzeżenie do protokołu w trybie art. 162 k.p.c, i o przeprowadzenie:
a) dowodu z opinii biegłego rewidenta - na następujące okoliczności wskazane w piśmie pełnomocnika wnioskodawczyni z dnia 22 lutego 2016 roku:
- wartość udziału kapitałowego uczestnika postępowania w majątku wspólnym wspólników spółki cywilnej zawiązanej przez uczestnika i P. C. (2) w chwili jej powstania i w chwili jej przekształcenia w spółkę jawną,
- wartość udziału uczestnika postępowania w (...) P. C. i T. T. Sp. j.
w chwili jej powstania i w chwili ustania pomiędzy wnioskodawczynią i uczestnikiem małżeńskiej wspólności majątkowej według reguł obowiązujących przy obliczaniu wartości udziału kapitałowego w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej (art. 65 k.s.h.);
b) dowodu z opinii biegłego z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw - na następujące
okoliczności wskazane w piśmie pełnomocnika wnioskodawczyni z dnia 22 lutego 2016
roku:
- łączna wysokość zysku osiągniętego przez (...) P. C. i T. T. Sp. j. przypadającego na rzecz uczestnika od chwili powstania spółki do chwili ustania pomiędzy wnioskodawczynią i uczestnikiem małżeńskiej wspólności majątkowej,
- wysokość części zysku osiągniętego przez (...) P. C. i T. T. Sp. j. przypadającego na rzecz uczestnika od chwili powstania spółki do chwili ustania pomiędzy wnioskodawczynią i uczestnikiem małżeńskiej wspólności majątkowej, która została wypłacona uczestnikowi,
- wysokości części zysku osiągniętego przez (...) P. C. i T. T. Sp. j. przypadającego na rzecz uczestnika od chwili powstania spółki do chwili ustania pomiędzy wnioskodawczynią i uczestnikiem małżeńskiej wspólności majątkowej, która została pozostawiona w spółce;
c) dowodu z przesłuchania wnioskodawczyni i uczestnika - na okoliczność składu
małżeńskiego majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika.
Uczestnik zaskarżył postanowienie w części, tj. w zakresie jego punktu 2, 4, 5, oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zabezpieczającego zawartego w punkcie
6 postanowienia.
Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił naruszenie:
a/
przepisów prawa materialnego, a to art. 43 § 2 k.r.o. poprzez jego niezastosowanie
i oddalenie wniosku o dokonanie ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym, podczas gdy w postępowaniu wykazano, że wnioskodawczyni w znikomym stopniu przyczyniała się do powstania majątku wspólnego, żyła z pieniędzy zarabianych przez uczestnika, doprowadziła do rozpadu związku małżeńskiego swoim zawinionym zachowaniem;
b/ przepisów postępowania, a to art. 745 § 1 k.p.c. w zw. z art. 520 § 1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawczym zwrotu kosztów postępowania zabezpieczającego, pomimo że wszczęcie tego postępowania, z uwagi na stanowisko uczestnika deklarującego gotowość spłaty, było bezcelowe i ostatecznie sam uczestnik przelał wnioskodawczym kwotę będącą przedmiotem zabezpieczenia
W konkluzji uczestnik wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia:
a/ w jego punkcie 2 w ten sposób iż uchylić pkt.2i i dokonać podziału kwoty 6477114,96 zł (co do której uczestnik popierał stanowisko podziału) poprzez ustalenie, iż z w/w kwoty należy się wnioskodawczym suma 647 711 zł (tzn.1/10 w/w sumy zgromadzonej na niniejszym rachunku) i w konsekwencji wobec uprzedniego przelania przez uczestnika na konto wnioskodawczym sumy 3 240 000 zł - zasądzenie od wnioskodawczyni tytułem rozliczenia ustalonych udziałów( 1/10 do 9/10) kwoty 2 592 289 zł od na rzecz uczestnika tytułem rozliczenia w/w kwoty gotówkowej zgromadzonej uprzednio na rachunku bankowym prowadzonym przez (...) Bank (...) SA nr. (...)
b/ w jego punkcie 4 w ten sposób, iż ustalić, że udziały małżonków w majątku wspólnym
są nierówne i udział uczestnika - T. T. (1) wynosi 9/10, zaś udział wnioskodawczyni D. T. wynosi 1/10 majątku wspólnego;
c/ w jego punkcie 5 w ten sposób, iż: uchylić podpunkt a w całości; obniżyć zasądzoną
w podpunkcie b spłatę z kwoty 11 777,30 Euro do kwoty 2335,46 Euro; obniżyć zasądzoną
w podpunkcie c spłatę z kwoty 0,38 GBP do kwoty 0,07 GBP; zasądzić od D. T. na rzecz T. T. (1) spłatę w wysokości 224 762,93 złotych (dwustu dwudziestu czterech tysięcy siedmiuset sześćdziesięciu dwóch złotych 93/100) płatną w terminie
2 tygodni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności;
d/ w jego punkcie 6 w ten sposób, iż ustalenie, iż koszty postępowania zabezpieczającego obciążają wnioskodawczynię.
Rozpoznając apelacje Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja wnioskodawczyni jest częściowo zasadna, choć nie wszystkie jej zarzuty zasługiwały na uwzględnienie, natomiast apelacja uczestnika podlega oddaleniu w całości.
Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i uznaje za własne (art.382 w zw. z art.13 § 2 kpc). Podziela także wnioski Sądu Rejonowego co do zastosowanych przepisów prawa materialnego i procesowego oraz dokonaną wykładnię prawa, z niewielkimi odstępstwami wskazanymi niżej.
Odnosząc się do poszczególnych zarzutów apelacji wnioskodawczyni wskazać należy, iż zasadnie zostało podniesione, iż Sąd pierwszej instancji w sposób nieuprawniony w punkcie 2 umorzył postępowanie o ustalenie i rozliczenie środków pieniężnych w łącznej kwocie
6 477 114,96 zł zgromadzonych na rachunku bankowym prowadzonym przez (...) Bank (...) SA nr (...). Należy zgodzić się z apelującą, iż na dzień ustania wspólności majątkowej środki w takie wysokości stanowiły składnik majątku wspólnego i wobec tego, że na cofnięcie wniosku co do tej kwoty nie wyraziła zgody nie było podstaw do umorzenia w trybie art. 512 § 1 kpc. Sąd pierwszej instancji zobligowany był rozpoznać merytorycznie w tej części sprawę nawet w sytuacji w której w trakcie postępowania wnioskodawczyni otrzymała od uczestnika połowę tej kwoty, gdyż przedmiotem podziału dokonywanego przez sąd powinna być zgodnie z art. 1038 § 1 kc w związku z art. 46 kro całość stosunków majątkowych stron.
Z tej przyczyny z mocy art. 386 § 1 kpc w związku z art. 13 § 2 kpc należało uzupełnić zaskarżone postanowienia poprzez dodanie w punkcie 1 po podpunkcie m. podpunktu n. o treści: „środki pieniężne w łącznej kwocie 6 477 114,96 zł”, uzupełnić punkt 3 poprzez przyznanie tych środków po połowie wnioskodawczyni i uczestnikowi oraz uchylić punkt 2 postanowienia.
Zasadnie także wnioskodawczyni podniosła, iż przy ustalaniu składu majątku wspólnego Sąd Rejonowy pominął informacje wynikające z pisma OPERA Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych S.A., że w chwili ustania małżeńskiej wspólności ustawowej wnioskodawczyni i uczestnika posiadał on cztery certyfikaty tego Funduszu o łącznej wartości 155 574,48 złotych.
Okoliczność ta nie była sporna między zainteresowanymi i z mocy art. 386 § 1 kpc
w związku z art. 13 § 2 kpc powodowała konieczność uzupełnienia zaskarżonego postanowienia poprzez dodanie w punkcie 1 po podpunkcie n. podpunktu o. o treści „środki pieniężne ulokowane w formie certyfikatów (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. o wartości 155 574,48 złotych” i uzupełnić punkt 3 poprzez dodatkowe przyznanie uczestnikowi składnika opisanego w punkcie 1o. oraz podwyższenie
w punkcie 5 należnej skarżącej spłaty z 424 158,37 zł do 501 945,61 zł (424 158,37 zł + /155 574,48 zł : 2).
Pozostałe zarzuty apelacji wnioskodawczyni pozostają natomiast bez wpływu na prawidłowość rozstrzygnięcia.
W pierwszym rzędzie należy wskazać, że kluczowym aspektem niniejszej sprawy - na co bezsprzecznie wskazuje treść wniesionego przez stronę apelującą środka zaskarżenia - jest kwestia przynależności do majątku wspólnego udziału uczestnika w wysokości 1/2
w (...) P. C. i T. T. sp. j. z siedzibą w J.. Ustalenia rzutujące na treść rozstrzygnięcia w zakresie przynależności tego środka majątkowego do majątku wspólnego stanowią bowiem podstawę pozostałych sześciu zarzutów podniesionych w apelacji wnioskodawczyni, przy argumentacji strony apelującej opartej na założeniu, że sąd pierwszej instancji powinien był w związku z tym prowadzić szczegółowe postępowanie dowodowe
w celu ustalenia wartości udziałów wzmiankowanej spółki oraz ustalenia łącznej wysokości zysku osiągniętego przez tę spółkę.
Przeprowadzenie jednak szeregu dowodów, takich jak dowód z opinii biegłego rewidenta, dowód z opinii biegłego z zakresu ekonomiki przedsiębiorstw, dowód z informacji z Urzędu Skarbowego w Z. oraz informacji z banków, na które wskazuje wnioskodawczyni w apelacji, byłoby zasadne jedynie w sytuacji gdyby zgromadzony materiał dowodowy potwierdzał prawidłowość wyrażonej przez nią oceny prawnej, iż udział uczestnika w ww. spółce stanowi majątek wspólny małżonków. Takie ustalenie zdeterminowałoby kierunek prowadzonego postępowania dowodowego, gdyż wartość udziałów, czy też wartość zysku związanego z udziałem w spółce ma znaczenie wtórne w stosunku do podstawowego i zasadniczego ustalenia w sprawie dotyczącego przynależności tego udziału do majątku wspólnego stron postępowania.
Sąd Okręgowy w składzie rozpoznającym tę sprawę podziela ocenę dokonaną przez sąd pierwszej instancji co do tego, iż udział uczestnika w wysokości 1/2 w (...) P. C.
i T. (...) Spółce jawnej z siedzibą w J. stanowi składnik wyłącznie jego majątku odrębnego.
W ocenie Sądu Okręgowego istota problemu prawnego, który występuje w niniejszej sprawie, dotyczy sposobu rozumienia art. 26 § 4 k.s.h. w pierwotnym brzmieniu.
Według początkowo przyjętego sformułowania art. 26 § 4 k.s.h., przepisy § 1-3 o zgłoszeniu spółki jawnej do sądu rejestrowego miały zastosowanie do spółki cywilnej, której przychody netto ze sprzedaży towarów lub świadczenia usług w każdym z dwóch kolejnych lat obrotowych osiągnęły równowartość w walucie polskiej co najmniej 400.000 euro, z chwilą zaś wpisu do rejestru spółka cywilna stawała się spółką jawną.
Od dnia 15 stycznia 2004 r. obowiązywały przepisy art. 26 k.s.h. w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 12 grudnia 2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 229, poz. 2276).
Zgodnie z art. 26 § 4 k.s.h., spółka cywilna mogła być przekształcona w spółkę jawną, jeżeli zaś przychody netto spółki cywilnej w każdym z dwóch ostatnich lat obrotowych osiągnęły wartość powodującą, zgodnie z przepisami o rachunkowości, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych, jej przekształcenie w spółkę jawną było obowiązkowe
i powinno nastąpić w terminie trzech miesięcy od zakończenia drugiego roku obrotowego.
Według art. 26 § 5 k.s.h., z chwilą wpisu do rejestru spółka cywilna staje się spółką jawną; spółce tej przysługują wszystkie prawa i obowiązki stanowiące majątek wspólny wspólników, a przepisy art. 553 § 2 i 3, dotyczące przekształceń spółek handlowych, mają odpowiednie zastosowanie.
W stanie prawnym obowiązującym od dnia 8 stycznia 2009 r. zmieniony art. 26 § 4 k.s.h. przewiduje, że przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną jest całkowicie fakultatywne (zob. ustawę z dnia 23 października 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych, Dz. U. Nr 217, poz. 1381).
W niniejszej sprawie przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną nastąpiło w dniu 19 listopada 2001 r., a więc w okresie obowiązywania art. 26 § 4 k.s.h. w pierwotnym brzmieniu. W tym czasie, przed dniem 15 stycznia 2004 r., omawiana regulacja była do tego stopnia niejasna, że nie było wiadomo, czy w ogóle zarejestrowanie spółki cywilnej jako spółki jawnej było przekształceniem w rozumieniu k.s.h., z czym wiązałaby się zasada kontynuacji
i konsekwentnie przyjęcie, że spółka jawna wstępowała we wszystkie prawa i obowiązki spółki cywilnej. Wątpliwość tę przeciął ustawodawca jednak w nowelizacji z dnia 12 grudnia 2003 r., wprost wspominając w art. 26 § 4 k.s.h. o przekształceniu oraz wyraźnie regulując zasadę kontynuacji w art. 26 § 5 k.s.h.
W stanie prawnym przed dniem 15 stycznia 2004 r. za tezą o przekształceniu przemawiały przede wszystkim dwa argumenty: posłużenie się przez ustawodawcę sformułowaniem "staje się" (art. 26 § 4 in fine) oraz wykładnia funkcjonalna. Przeciwko tej tezie świadczyła jednak wykładnia systemowa i logiczna: skoro umowa spółki cywilnej jest tylko umową prawa cywilnego (tak jak np. umowa sprzedaży), to trudno przyjąć, aby umowa mogła przekształcić się w samodzielny podmiot prawa; wyłącznie jeden podmiot prawa mógł przekształcić się w inny podmiot, zatem art. 26 § 4 k.s.h. nakładał wyłącznie obowiązek utworzenia spółki jawnej na bazie majątku spółki cywilnej w sytuacji ekonomicznej określonej w tym przepisie.
Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 26 kwietnia 2006 r., V CSK 159/05 (niepubl.) przyjął, że przekształcenie na podstawie art. 26 § 4 k.s.h. nie powodowało automatycznego (zgodnego z zasadą kontynuacji) przejścia majątku spółki cywilnej na spółkę jawną. Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 7 lipca 2004 r., I CK 79/04 (niepubl.). Sąd Najwyższy przyjmował też, że spółka jawna nie była następcą procesowym wspólników spółki cywilnej (np. postanowienie z dnia 8 lipca 2003 r., IV CK 13/03, niepubl.; postanowienie z dnia 23 czerwca 2004 r., V CZ 53/04, niepubl.).
W orzecznictwie Sądu Najwyższego zajmowano jednak także stanowisko odmienne, akceptujące zasadę kontynuacji.
Po raz pierwszy Sąd Najwyższy przyjął taką wykładnię art. 26 § 4 k.s.h. w pierwotnym brzmieniu w postanowieniu z dnia 14 stycznia 2005 r., III CK 177/04 (OSNC 2005, nr 12, poz. 217), następnie zaś potwierdził w wyroku z dnia 26 października 2005 r., V CK 285/05 (niepubl.), wyroku z dnia 21 września 2007 r., V CSK 141/07 (OSNC 2008, nr 11, poz. 131), wyroku z dnia 9 stycznia 2008 r., III CSK 196/07 (niepubl.) i wyroku z dnia 4 marca 2008 r., IV CSK 496/07 (niepubl.), a także - pośrednio - w uzasadnieniu uchwały z dnia 13 marca 2008 r., III CZP 9/08 (OSNC 2009, nr 4, poz. 54).
Sąd Okregowy w niniejszym składzie przychyla się do tego drugiego stanowiska. W szczególności podziela pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 4 marca 2008 r., IV CSK 496/07, w którym przyjęto, że automatycznie, jeżeli ustawodawca w drodze zmiany legislacyjnej doprecyzowuje przepis, to dokonuje jakby wykładni autentycznej, a więc również wcześniejszy, niejasny przepis należy zawsze rozumieć zgodnie z duchem nowelizacji. Taka interpretacja nie narusza zakazu działania prawa wstecz, oznacza zaś jedynie opowiedzenie się ustawodawcy za jednym z dwóch możliwych sposobu rozumienia przepisu przed nowelizacją.
W konsekwencji na pełną aprobatę zasługuje stanowisko zajęte przez Sąd Rejonowy, że zmiana art. 26 k.s.h. dokonana dnia 12 grudnia 2003 r. przesądza o tym, że także wcześniej należało przyjąć, iż przepis ten regulował przekształcenie ex lege spółki cywilnej w spółkę jawną. Celem art. 26 § 4 k.s.h. w pierwotnym brzmieniu było bowiem zmuszenie wspólników spółki cywilnej prowadzących działalność gospodarczą w większym rozmiarze do tego, aby kontynuowali tę działalność w formie spółki jawnej.
Wobec tego, że wkład uczestnika do spółki cywilnej utworzonej 27 października 1996 roku, przekształconej 19 listopada 2001 roku w spółkę jawną nie pochodził z majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską, gdyż ta powstała dopiero z chwilą zawarcia małżeństwa
w dniu 19 sierpnia 2000 roku, wykluczyć należy przynależność do tego majątku wierzytelności z tytułu nakładu, którym pokryto wkład i konieczność ustalania wysokości tej wierzytelności według reguł obowiązujących przy obliczaniu wartości udziału kapitałowego
w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej (art. 65 k.s.h.).
Sąd Okregowy podziela więc w tym zakresie ocenę wyrażoną przez Sąd Rejonowy, iż powyższe wyklucza możliwość przyjęcia do rozważań w tej sprawie treści uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2008 r. III CZP 9/08
Z uwagi na datę utworzenia spółki cywilnej, która przypada na czas w którym D. T. nie tworzyła jeszcze związku małżeńskiego z T. T. (1) wykluczone jest podzielenie jej poglądu o tym, że sam fakt istnienia ich znajomości przedmałżeńskiej predestynuje ją do żądania uznania wniesienia przez niego wkładu do spółki z majątku wspólnego, gdyż w znaczeniu prawnym taki majątek nie istniał.
Prawidłowo zatem Sąd Rejonowy przyjął, iż T. T. (1) przysługiwały uprawnienia spółkowe, stanowiące jego odrębną własność i że nie doszło do przysporzenia jego majątku osobistego kosztem majątku wspólnego.
Apelującej nie przysługuje zatem z tego tytułu jakakolwiek wierzytelność, której rozliczenia mogłaby się domagać przy zastosowaniu art. 45 k.r.o. w drodze analogii.
Spółka jawna nie posiada prawnie ustanowionego kapitału zakładowego, a jedynie kapitał (fundusz) podstawowy powstały wskutek wniesienia wkładów, a zatem podjęcie uchwały o pozostawieniu rocznego zysku w spółce i ujęciu go na koncie kapitału (funduszu) podstawowego skutkuje tym, iż niepodzielony zysk jest własnością spółki, która jednocześnie wyłączała prawo do dywidendy
W takiej sytuacji do majątku objętego podziałem przynależał wyłącznie zysk spółki podlegający wypłacie.
Wnioskodawczyni i uczestnik z tego zysku korzystali w ramach finansowania swych potrzeb, czy tworzenia substratów majątku objętego żądaniem podziału, w tym oszczędnościa tym składnikami Sąd Rejinowy ich podzielił.
Wnioskodawczyni nie przysługuje natomiast prawo do żądania udziału w zysku przeznaczonym na rozwój spółki, a nie do podziału, ponieważ ustawodawca nie wykreował podstawy prawej, która przyznawałby jej uprawnienie do kwestionowania takiej decyzji wspólników.
Prowadzenie w takiej sytuacji dowodów z opinii biegłych na okoliczność wartości udziału kapitałowego ustalanego według reguł obowiązujących w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej (art. 65 k.s.h.), przy przyjęciu fikcji prawnej, że do tego wystąpienia doszło w dniu ustania wspólności majątkowej małżeńskiej było bezprzedmiotowym.
Z tego względu chybione są zarzuty apelacji opisane w lit. b, c, d, e, f oraz zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego opisany w punkcie 2a.
Odnosząc się do twierdzeń wnioskodawczyni w zakresie matematycznego zsumowania dochodów pobranych przez uczestnika w toku trwania wspólności małżeńskiej, a także kwestii ich spożytkowania przez strony postępowania, należy wskazać, że jako zasadę przyjmuje się, że w toku postępowania o podział majątku wspólnego rozliczeniu podlega całość stosunków majątkowych między małżonkami według stanu na dzień ustania wspólności majątkowej.
To oznacza, że podziałem objęte mogą być wyłącznie tylko te składniki majątku, które należą do niego w dacie ustania wspólności i istnieją w dacie dokonywania działu, a nie dochody uzyskiwane przez wszystkie lata w których obowiązywała wspólność ustawowa, zwłaszcza że apelująca pomija podnoszone przez uczestnika straty związane z inwestycjami w wysokości ok. 1.000.000 zł, nabycie samochodu L. za kwotę 266.000 zł, nabycie samochodu A. (...) za kwotę 130.000 zł, remonty i wyposażenie sklepów wnioskodawczyni za kwotę 600.000 zł, budowa domu za kwotę 1.800.000 zł i jego wyposażenia, czy koszty codziennego życia zainteresowanych na wybranym przez nich poziomie. Taki sposób rozumowania apelującej wskazuje na dążenie do narzucenia nieakceptowalnego obowiązku rozliczenia się przez uczestnika ze sposobu wykorzystania podlegającego wypłacie zysku za wszystkie lata obowiązywania wspólności ustawowej w sytuacji w której istotnym składnikiem jest wyłącznie majątek istniejący w dacie ustania wspólności i istniejący w dacie dokonywania działu, a nie przedmioty objęte wspólnością, które zostały w sposób prawidłowy zużyte lub zamienione
w inny składnik majątku, tym bardziej, że na istnienie okoliczności wskazujących na ich bezpodstawne zużycie czy zmarnotrawienie, roztrwonienie przez uczestnika nigdy w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji nie wskazywała. Apelująca nigdy nie twierdziła, iż w skład majątku dorobkowego stron wchodzą dodatkowe sumy oszczędności poza kwotą 6 477 114, 96 zł.
Wbrew ocenie apelującej nie zachodzi także żadna wątpliwość co do zrealizowania przez Sąd pierwszej instancji wniosków związanych z ustaleniem stanu oszczędności posiadanych przez zainteresowanych na rachunkach bankowych, które objęte były wspólnością. W tym zakresie Sąd zrealizował wszystkie związane z tym żądania. Nie było natomiast potrzeby ustalania stanu środków posiadanych przez spółkę (...) w sytuacji
w której stanowiły one wyłączną własność spółki.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez sąd art. 217 § 1 k.p.c. w zw. z art. 277 k.p.c, 299 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z przesłuchania wnioskodawczyni i uczestnika to wskazać należy, że rzeczą Sądu było ustalenie składu majątku wspólnego i dokonanie jego podziału. Sąd powinności te zrealizował bazując na wystarczającym materialne dowodowym. Apelująca uchyliła się natomiast od wskazania znaczenia nieprzeprowadzenia tego dowodu dla oceny prawidłowości ustalenia składu majątku wspólnego zainteresowanych. Stąd zarzuty apelacji naruszenia tych przepisów uznać należy za chybione.
Z tych względów dalej idąca apelacja wnioskodawczyni podlegała oddaleniu w trybie art. 385 kpc w związku z art. 13 § 2 kpc.
W ramach apelacji wnioskodawczyni Sąd Okręgowy dokonał również korekty rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, zawartego w punkcie 6 zaskarżonego postanowienia, jako konsekwencji zastosowania w sprawie reguły wynikającej z art. 745 § 1 kpc i art. 520 § 1 kpc mając na uwadze, iż w orzecznictwie Sądu Najwyższego utorował sobie drogę trafny pogląd, że w tzw. sprawach działowych (o zniesienie współwłasności, o dział spadku oraz podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej) nie zachodzi przewidziana w art. 520 § 2 i 3 sprzeczność interesów tych uczestników, którzy domagają się podziału, niezależnie od tego, jaki sposób podziału postulują i jakie wnioski składają w tym względzie (patrz: postanowienie SN z dnia 15 grudnia 2011 r., II CZ 120/11, IC 2012, nr 11, s. 43; postanowienie SN z dnia 3 lutego 2012 r., I CZ 133/11, IC 2013, nr 3, s. 53; postanowienie SN z dnia 6 czerwca 2012 r., IV CZ 13/12, LEX nr 1232808 i postanowienie SN z dnia 5 grudnia 2012 r., I CZ 148/12, OSNC-ZD 2013, nr B, poz. 44).
Koszty postępowania zabezpieczającego stanowią element kosztów całego postępowania o podział majątku wspólnego a zatem podlegają tej samej regule co sprawa o podział majątku.
Natomiast argumentacja apelującej akcentująca niesumienne i oczywiście niewłaściwe zachowanie uczestnika wynikające z przelania bez jej wiedzy i porozumienia środków zgromadzonych na wspólnych rachunkach bankowych pozostaje bez wpływu na prawidłowość zastosowania w sprawie reguły wynikającej z art. 520 § 1 kpc, gdyż zupełnie pomija, że w ten sposób uczestnik wyprzedził tylko jej własne tożsame zachowanie, które polegać miało na tym samym – na wyjęciu spod wspólnego władztwa posiadanych przez nich środków pieniężnych. Planowanie takiej czynności przez wnioskodawczynię wynika z treści jej korespondencji adresowanej do bliskich osób, która zawarta jest w aktach sprawy.
Z powyższego względu koszty postępowania zabezpieczającego zostały podzielone między wnioskodawczynię i uczestnika po połowie, o czym z mocy art. 386 § 1 kpc w związku z art. 13 § 2 kpc orzeczono w punkcie I F postanowienia Sądu Okręgowego, obniżając nałożony na uczestnika obowiązek ich zwrotu do połowy ich wysokości.
Odnosząc się do zarzutów podniesionych w apelacji przez uczestnika wskazać należy na ich niezasadność.
Sąd Rejonowy, odmawiając orzeczenia o nierównych udziałach, prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego. Zasadą przewidzianą przez art. 43 § 1 k.r.o. jest bowiem równy udział małżonków w majątku wspólnym, a odstępstwa od tej zasady wynikające z art. 43 § 2
i 3 k.r.o noszą charakter wyjątku, którego zastosowania w tej sprawie nie uzasadniały zgromadzone dowody.
Uczestnik postępowania nie wykazał skutecznie w apelacji niepoprawności wywodów Sądu Rejonowego w tym zakresie. U podłoża jego stanowiska leży bowiem nieuprawnione zapatrywanie sprowadzające ocenę "stopnia", w którym każdy z uczestników postępowania przyczynił się do powstania majątku wspólnego, do faktycznej nierówności dochodów z pracy jakie przez czas wspólności ustawowej każde z nich uzyskiwało. Zgodnie z tym stanowiskiem ocena, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku dorobkowego sprowadza się do czysto rachunkowego wyliczenia uzyskiwanych przez nich dochodów. Wbrew zaś temu poglądowi przez przyczynienie się do powstania majątku wspólnego zarówno w literaturze, jak i w orzecznictwie, rozumie się całokształt starań każdego z małżonków
o założoną przez nich rodzinę i zaspokojenie jej potrzeb, a więc nie tylko wysokość zarobków czy innych dochodów osiąganych przez każde z nich, lecz także i to, jaki użytek czynią oni
z tych dochodów, czy gospodarują nimi należycie i nie trwonią ich lekkomyślnie (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia: 3 grudnia 1968 r. (III CRN 100/68, OSNCP 1969, poz. 205, 30 listopada 1972 r. (III CRN 235/72) OSNCP 1973, poz. 174, 26 listopada 1973 r. (III CRN 227/73) OSNCP 1974, poz. 189).
Apelujący nie podnosił, że wnioskodawczyni trwoniła wspólne pieniądze, uporczywie uchylała się od pracy, czy zarobione przez siebie dochody przeznaczała na finansowanie prywatnych zachcianek w sposób rozrzutny.
W świetle ustalonych przez sąd pierwszej instancji faktów nie można stwierdzić jakiegokolwiek powodu dla odstępstwa od reguły wyrażonej przepisem art. 43 § 1 kro.
O istnieniu takiej przyczyny nie mogą także decydować okoliczności, które ostatecznie spowodowały rozkład pożycia stron, tym bardziej, że uczestnik nie wskazuje jaki i czy w ogóle miały one wpływ na gromadzenie wspólnego majątku (podobnie Sąd Najwyższy
w postanowieniu z dnia 24 kwietnia 2013 roku IV CSK 553/12). Przepis art. 43 kro w żadnym fragmencie nie odnosi się do przyczyn zawinienia w rozkładzie pożycia istotnych dla rozstrzygnięcia w przedmiocie rozwodu albo separacji. Objęte ustaleniami sądu pierwszej instancji wysiłki wnioskodawczyni nakierowane na opiekę nad dzieckiem i prowadzenie domu, w pełni równoważą wysiłki uczestnika nakierowane na zarabianie pieniędzy. Taki podział obowiązków rodzinnych, który przez lata spełniał potrzeby rodziny stron, nie może obecnie prowadzić do przyjęcia że wnioskodawczyni nie przyczyniła się do powstania wspólnego majątku. Słusznie sąd pierwszej instancji wyeksponował w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, że właściwa wykładnia pojęcia ,,przyczynianie się do powstania majątku” nie może być ograniczona do czysto ekonomicznego wymiaru.
W odniesieniu do zarzutu, iż wnioskodawczyni działała na szkodę (...)
P. C. i T. T. sp.j. poprzez doprowadzenie do zatrudnienia w tej Spółce (...), J. P. i B. W., którzy zdaniem uczestnika mieli podjąć na zasadach nieuczciwej konkurencji działalność konkurencyjną wobec Spółki wskazać należy, iz okoliczność ta nie wynika z przeprowadzonych w sprawie dowodów. Z zeznań świadków S. M., J. P. i B. W. wynika, że S. M., J. P. i B. W. byli rekrutowani przez wspólników (...) P. C. i T. T. sp.j. bez udziału wnioskodawczyni. Oferty podjęcia pracy w (...) P. C. i T. T. sp.j. S. M. i J. P. złożył sam uczestnik. Rozmowę kwalifikacyjną z B. W. przeprowadzali uczestnik i P. C. (2). Poza tym nawet przy hipotetycznym przyjęciu prawdziwości takiego zarzutu uczestnika okoliczność ta jako związana wyłącznie ze sferą majątkową spółki nie ma znaczenia w sprawie o podział majatku do którego jego udział w tej spółce w ogóle nie wchodzi.
W sprawie nie można było również podzielić argumentacji apelującego co do istnienia podstaw do nieobciążania go obowiązkiem zwrotu na rzecz wnioskodawczyni kosztów postępowania zabezpieczającego. Zwrot na rzecz wnioskodawczyni kwoty będącej przedmiotem zabezpieczenia dokonany po dacie wszczęcia postępowania egzekucyjnego nie jest w takiej sytuacji objęty przymiotem dobrowolności, który uzasadniałby zastosowanie art. 520 § 3 kpc i ustalenie, iż koszty postępowania zabezpieczającego obciążają wyłącznie wnioskodawczynię.
Z powyższych względów apelacja uczestnika podlegała w całości oddaleniu na podstawie art. 385 kpc w związku z art. 13 § 2 kpc.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 520 § 1 kpc uznając, że charakter postępowania działowego nie daje podstaw do odstępowania od reguły ponoszenia przez uczestników kosztów związanych z udziałem w sprawie, także na etapie apelacyjnym.