Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2016 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. S.

przeciwko (...) S.A. w W.

dot. uchylenia uchwał wspólników lub akcjonariuszy

orzeka:

I. oddala powództwo;

II. zasądza od powoda A. S. na rzecz pozwanego (...) S.A. w W. kwotę 377, 00 zł (trzysta siedemdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotów kosztów procesu.

SSO Anna Szanciło

Sygn. akt XX GC 646/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 23 lipca 2015 r. A. S. wniósł pozew przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. o stwierdzenie nieważności uchwały nr 5 Zwyczajnego Zgromadzenia (...) S.A. podjętej w dniu 24 czerwca 2015 r. w przedmiocie zatwierdzenia sprawozdania finansowego zgodnego z (...) S.A. za 2014 r.

Powód podniósł, iż uchwała jest sprzeczna z ustawą z dnia 15 września 2000 r. k.s.h. z zw. z ustawą z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz. U. nr 26, poz. 306 z póź. zm. ). Wskazał, że Zwyczajne Walne Zgromadzenie nie zostało prawidłowo zwołane, gdyż nie zwołał go podmiot do tego uprawniony, przeto nie było ono zdolne do podejmowania jakichkolwiek ważnych uchwał, w tym uchwały nr 5. Nadto podniósł, iż uchwała jest sprzeczna z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. nr 121, poz. 591 z póź. zm.), w ten sposób , iż sprawozdanie finansowe spółki za rok 2014 nie spełnia wymogów opisanych w art. 52 ust. 2 ustawy o rachunkowości, albowiem pod sprawozdaniem finansowym brak podpisów wszystkich członków organu wieloosobowego – zarządu spółki.

(...) S.A. z siedzibą w W. złożył odpowiedź na pozew. Domagał się oddalenia powództwa oraz zasądzenia kosztów procesu.

W toku procesu strony podtrzymywały swoje stanowisko w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. D. (1) wchodził w skład Rady Nadzorczej (...) Spółki z o.o. w okresie od 3 kwietnia 2007 r. do 22 stycznia 2014 r.

(...) Spółka z o.o. jest spółką prawa handlowego, w której udział jednostek samorządu terytorialnego przekracza 50% kapitału zakładowego. ( pełny odpis KRS k. 12-21)

Uchwałą nr 31 z dnia 27 czerwca 2013 r. Zwyczajne Walne Zgromadzenie (...) S.A. powołało J. D. (1) w skład Rady Nadzorczej. Uchwała ta została podjęta w głosowaniu tajnym, za jej przyjęciem oddano(...) głosów, przeciwko –(...), głosów wstrzymujących się było (...).

(...) SA jest spółką publiczną. Jednym akcjonariuszem posiadającym co najmniej (...) głosów na Zwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Spółki, które odbyło się 27 czerwca 2013 r. był Skarb Państwa. Akcjonariuszowi temu przysługiwało (...) głosów z posiadanych akcji, co stanowiło (...) głosów na tym walnym zgromadzeniu oraz (...) głosów w ogólnej licznie głosów w Spółce. (uchwała nr 31 ZWZ z dnia 27 czerwca 2013 r.; raporty bieżące k. 22-24)

Członkami zarządu (...) SA w okresie od 30 marca 2011 r. do 4 grudnia 2013 r. był W. O., w okresie od 19 marca 2012 r. do 4 grudnia 2013 r. była B. M., w okresie od 22 sierpnia 2008 r. do 7 lutego 2014 r. był P. S. (1).

( pełny odpis KRS k. 25 i nast.)

Uchwałą z dnia 14 listopada 2013 r. Rada Nadzorcza (...) SA delegowała członka Rady – J. D. (1) i G. K. do czasowego wykonywania czynności członków Zarządu spółki. J. D. (1) został delegowany do wykonywania czynności Wiceprezesa zarządu ds. Finansowych Spółki na okres od 21 listopada 2013 do 21 lutego 2014 r. Natomiast G. K. został delegowany do wykonywania czynności Wiceprezesa zarządu ds. Strategii i Rozwoju Spółki na okres od 18 listopada 2013 r. do 18 lutego 2014 r. ( raport nr (...), k. 43)

Dnia 25 października 2013 r. Rada Nadzorcza spółki podjęła decyzję o odwołaniu za składu Zarządu B. M., Wiceprezesa zarządu ds. strategii i rozwoju oraz W. W. ds. finansowych. (raport (...), k. 45).

Uchwałą z dnia 23 grudnia 2013 r. Rada Nadzorcza (...) SA odwołała P. S. (1) z funkcji Prezesa Zarządu Spółki. Jednocześnie tego dnia Rada Nadzorcza (...) S.A. podjęła uchwałę o powołaniu M. W. w skład zarządu i powierzeniu mu funkcji Prezesa Zarządu, powołaniu w skład zarządu J. D. (1) i powierzeniu mu funkcji Wiceprezesa Zarządu ds. Korporacyjnych, powołaniu w skład zarządu G. K. i powierzeniu mu funkcji Wiceprezesa Zarządu ds. Operacyjnych i Handlu, powołaniu w skład zarządu D. M. i powierzeniu mu funkcji Wiceprezesa Zarządu ds. Rozwoju. (raport (...) i (...), k. 46-49)

P. S. (2) złożył rezygnację z pełnienia funkcji Wiceprezesa zarządu z dniem 19 lipca 2013 r. (raport (...), k.50)

K. K. złożył rezygnację z pełnienia funkcji Prezesa zarządu spółki z dniem 25 października 2013 r. (raport (...) k.51)

Zwyczajne Walne Zgromadzenia (...) S.A. zwołane zostało przez zarząd (...) S.A. na dzień 24 czerwca 2015 r. Podjęło uchwałę w przedmiocie zatwierdzenia sprawozdania finansowego zgodnego z (...) S.A. za 2014 r.(bezsporne, k. 59)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu.

Podstawa prawna powództwa opiera się na art. 425 §1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. kodeks spółek handlowych (dalej jako: k.s.h.)

Zgodnie z art. 425 §1 k.s.h. osobom lub organom spółki wymienionym w art. 422 § 2 k.s.h., przysługuje prawo do wytoczenia przeciwko spółce powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia sprzecznej z ustawą.

Wskazać należy, iż legitymacja procesowa jest przymiotem strony procesu, który można określić jako uprawnienie do wystąpienia w danym procesie w charakte­rze powoda albo pozwanego. W tym sensie legitymacja procesowa przysługuje podmiotowi przytoczonego w po­wództwie prawa podmiotowego albo stosunku prawnego. Oznacza to, że legi­tymacja procesowa wynika ze związku, jaki zachodzi pomiędzy danymi pod­miotami a przedmiotem procesu, Związek ten uwidacznia prawo podmiotowe lub stosunek prawny przytoczony przez powoda w powództwie pod zewnętrzną postacią okoliczno­ści faktycznych.

Uprawnienie powoda do wystąpienia w niniejszym procesie w charakterze powoda wynika z art. 422 § 2 pkt 2 k.s.h. w zw. z art. 425 § 1 zd. 1 in principio k.s.h.

Zgodnie z tym przepisem prawo do wytoczenia powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia przysługuje akcjonariuszowi, który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu.

Powód, pomimo obowiązku z art. 6 k.c. nie wykazał swojej legitymacji w sprawie. Nie przedstawił protokołu Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia (...) S.A., ani też żadnym innym dowodem nie wykazał, iż po powzięciu uchwały zgłosił sprzeciwy, który został zaprotokołowany.

Oznacza to, że powód nie ma legitymacji procesowej czynnej w sprawie.

Na marginesie wskazać należy, iż roszczenie nie jest zasadne również z innej przyczyny.

Powód twierdził, iż uchwała nr 5 Zwyczajnego Zgromadzenia spółki (...) S.A. w W. z dnia 24 czerwca 2015 r. jest są sprzeczne z ustawą, gdyż Zwyczajne Walne Zgromadzenie nie zostało prawidłowo zwołane, gdyż nie zwołał go podmiot do tego uprawniony i nie było ono zdolne do podejmowania jakichkolwiek ważnych uchwał oraz, iż uchwała nie spełnia wymogów ustawy o rachunkowości , albowiem pod sprawozdaniem brak podpisów wszystkich członków organu wieloosobowego.

Powód wskazywał, iż Rada Nadzorcza spółki pozwanej uległa rozwiązaniu z mocy prawa w dniu 27 czerwca 2013 r. , tj. od dnia powołania J. D. (1) w skład Rady Nadzorczej.

Z ostrożności procesowej wskazał, iż rozwiązana Rada Nadzorcza delegowała w dniu 14 listopada 2013 r. do czasu pełnienia funkcji Członka zarządu pozwanej, osobę nieuprawnioną, Pana J. D. (1) przez co doszło do złamania ustawy kominowej, przez Radę Nadzorczą. Wskazał, iż Zwyczajne Walne Zgromadzenie w dniu 24 czerwca 2015 r. nie zostało zwołane przez właściwie reprezentowany organ, bo przez osoby do tego nieuprawnione.

Nadto wskazał iż sprawozdanie finansowe spółki za 2014 r. nie spełnia wymogów opisanych w art. 52 ust. 2 ustawy o rachunkowości, w szczególności brak podpisów wszystkich członków organu wieloosobowego. Wskazał, że osoby podpisane pod sprawozdaniem nie stanowią organu zarządu wieloosobowego.

Nieistnienie organu nadzoru powód upatruje w rozwiązaniu Rady Nadzorczej (...) S.A. z mocy samego prawa z dniem 27 czerwca 2013 r. na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 254 ze zm.) (dalej jako: „Ustawa kominowa”), za nieprzestrzeganie art. 4 ust. 1 ustawy kominowej, które polegało na powołaniu w dniu 27 czerwca 2013 r. przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie (...) S.A. do Rady Nadzorczej (...) J. D. (1), który w tej dacie był już członkiem Rady Nadzorczej (...) SA, tj. spółki o której mowa w art. 1 pkt 4 – 7 ustawy kominowej.

Wskazać należy, iż sprzeczność z ustawą oznacza zarówno sprzeczność z normami bezwzględnie obowiązującymi, jak i względnie obowiązującymi.

Sprzeczność z ustawą jest prawnie relewantna, co oznacza, że uchwała musi być niezgodna z konkretnym przepisem prawa. Dla wykazania sprzeczności z ustawą konieczne jest przytoczenie konkretnego postanowienia oraz precyzyjne wskazanie, na czym polega sprzeczność danej uchwały z tym przepisem (por. wyrok SN z 9 lutego 2006 r., V CSK 128/05, TPP 2006, Nr 2, s. 133-137).

Istotnym zatem było rozstrzygniecie, czy powołanie J. D. (1) do Rady Nadzorczej (...) S.A. nastąpiło z naruszeniem art. 4 ust. 1 ustawy kominowej i czy takie naruszenie przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie Wspólników jest nieprzestrzeganiem przepisów ustawy, którego skutkiem prawnym jest rozwiązanie organu nadzoru na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy kominowej.

Uznać należy, iż istotnie powołanie J. D. (1) do Rady Nadzorczej (...) S.A. nastąpiło z naruszeniem art. 4 ust. 1 ustawy kominowej.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy kominowej jedna osoba może być członkiem rady nadzorczej tylko w jednej spośród spółek, o których mowa w art. 1 pkt 4–7 ustawy kominowej. Przepis ten wprowadza zakaz łączenia stanowisk członka rady nadzorczej w dwóch lub więcej spółkach, o których mowa w art. 1 pkt 4 – 7 ustawy kominowej. W tym sensie, regulacja z art. 4 ust. 1 ustawy kominowej jest wyjątkiem od art. 18 § 1 k.s.h. i art. 387 k.s.h. określające kwalifikacje potencjalnej osoby, która może zostać członkiem rady nadzorczej. Wyjątek ten polega na uzupełnieniu przesłanek, jakie musi spełnić kandydat na członka rady nadzorczej spółek enumeratywnie wymienionych w ustawie kominowej. Należy zauważyć, iż (...) SA oraz (...) S.A. są spółkami prawa handlowego, o których mowa w art. 1 pkt4 i 5 ustawy kominowej. (...) SA, której jedynym wspólnikiem jest Gmina L. jest spółką, o której mowa w art. 1 pkt 4 ustawy kominowej, tj. jest jednoosobową spółką prawa handlowego utworzoną przez jednostkę samorządu terytorialnego. (...) S.A., której akcjonariuszem jest Skarb Państwa, jest spółką, o której mowa w art. 1 pkt 5 ustawy kominowej, tj. jest spółką prawa handlowego, w której Skarb Państwa posiada ponad (...) % akcji. W dacie powołania J. D. (1) do Rady Nadzorczej (...) S.A., tj. w dniu 27 czerwca 2013 r., był on już członkiem Rady Nadzorczej (...) SA (pełnił tę funkcję od dnia 26 marca 2007 r.), a z funkcji członka ostatniego z wymienionych organów nadzoru J. D. (1) zrezygnował po powołaniu go do Rady Nadzorczej (...) S.A.. Sekwencja faktów potwierdza, że powołanie J. D. (1) do Rady Nadzorczej (...) S.A., tj. spółki o której mowa w art. 1 pkt 5 ustawy kominowej, nastąpiło z naruszeniem art. 4 ust. 1 ustawy kominowej, gdyż w chwili powołania go do Rady Nadzorczej (...) S.A. był on już członkiem rady nadzorczej (...), tj. spółki, o której mowa w art. 1 pkt 4 ustawy kominowej.

Według strony pozwanej, nie doszło do naruszenia art. 4 ust. 1 ustawy kominowej, gdyż J. D. (1) po podjęciu uchwały o powołaniu go do Rady Nadzorczej (...) S.A. złożył rezygnację z pełnienia funkcji członka Rady Nadzorczej (...) SA. W ocenie pozwanego nie można wymagać, aby członek rady nadzorczej jednej ze spółek wymienionych w art. 1 pkt 4 – 7 ustawy kominowej, zrzekał się mandatu, tylko po to, aby móc kandydować na członka rady nadzorczej innej ze spółek wymienionych w art. 1 pkt. 4 – 7 ustawy kominowej, nie mając pewności, czy ostatecznie zostanie powołany do składu rady nadzorczej.

Zdaniem Sądu celem art. 4 ust. 1 ustawy kominowej jest wyeliminowanie patologii w spółkach prawa handlowego, o których mowa w art. 1 pkt. 4 – 7 ustawy kominowej, polegających na pełnieniu przez tę samą osobę funkcji członka rady nadzorczej w dwóch lub więcej takich spółkach. Przedmiotowy cel może zostać osiągnięty jedynie wówczas, gdy kandydat na członka rady nadzorczej spółki w chwili powierzenia mu przez walne zgromadzenie wspólników funkcji w organie nadzoru spółki, o której mowa w art. 1 pkt. 4 – 7 ustawy kominowej, nie będzie pełnił jednocześnie takiej samej funkcji w innej spółce spośród spółek wymienionych w tym przepisie. Tylko wówczas zostanie zachowany wymóg określony w art. 4 ust. 1 ustawy kominowej, jedna osoba może być członkiem rady nadzorczej tylko w jednej spośród spółek, o których mowa w art. 1 pkt 4–7 ustawy kominowej. Przyjęcie poglądu pozwanego, oznaczałoby, że powołanie do rady nadzorczej spółki, o której mowa w art. 1 pkt. 4 – 7 ustawy kominowej, osoby która pełni już funkcję członka rady nadzorczej w innej takiej spółce, jest warunkowe, tj. uzależnione od tego, czy członek rady nadzorczej zrzeknie się mandatu członka rady nadzorczej w jednej ze spółek. Takiego warunku art. 4 ust. 1 ustawy kominowej, ani żaden inny przepis ustawy nie przewidują. Wręcz przeciwnie, z przepisu tego wynika, że jedna osoba nie może być członkiem rady nadzorczej dwóch spółek, a niemożność tę należy oceniać już w momencie podjęcia uchwały o powołaniu do organu nadzoru, a nie w innym momencie po podjęciu uchwały, nawet wówczas gdyby kandydat nie ujawnił, że w chwili podjęcia uchwały był już członkiem rady nadzorczej innej spółki. Sąd wskazuje, że art. 4 ust. 1 ustawy kominowej stanowi dalszy wyjątek od art. 18 § 2 k.s.h. oraz art. 387 k.s.h., zawężających krąg podmiotów, które mogą pełnić funkcje w organach spółek prawa handlowego. Niewątpliwie kandydat na członka rad nadzorczych spółek prawa handlowego wymienionych w art. 1 pkt 4 – 7 ustawy kominowej, musi znać treść art. 4 ust. 1 tejże ustawy, który wyłącza dopuszczalność pełnienia przez niego dwóch funkcji w radach nadzorczych. Treść tego przepisu znał z pewnością J. D. (1), skoro po powołaniu go do rady nadzorczej (...) S.A. złożył rezygnację z pełnienia funkcji członka rady nadzorczej (...) SA. Dlatego kandydat na członka rady nadzorczej musi wziąć na siebie ryzyko potencjalnej niemożności jego powołania do organu nadzoru. Bycie członkiem rady nadzorczej nie jest bowiem prawem strony, lecz jej obowiązkiem wynikającym z określonego aktu powołania. Pełnienie funkcji w organie nadzoru nie może być również traktowane jako przywilej dający członkowi rady nadzorczej podstawę do dokonywania wyborów, w której ze spółek chce pełnić przedmiotową funkcję z racji chociażby tego, w której ze spółek otrzyma wyższe wynagrodzenie.

Powyższe rozważania oznaczają, że przy powołaniu J. D. (2) na członka Rady Nadzorczej (...) S.A., Zwyczajne Walne Zgromadzenie Wspólników naruszyło art. 4 ust. 1 ustawy kominowej.

Uznać należało, iż naruszenie art. 4 ust. 1 ustawy kominowej przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie Wspólników przy powołaniu J. D. (1) do Rady Nadzorczej (...) S.A. nie jest nieprzestrzeganiem przepisów ustawy, którego skutkiem prawnym jest rozwiązanie organu nadzoru na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy kominowej.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy kominowej za nieprzestrzeganie przepisów tej ustawy organy nadzorcze jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 1 pkt 2–7 ustawy kominowej ulegają rozwiązaniu z mocy prawa. Kwestią sporną jest to, czy na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy kominowej organ nadzoru ulega rozwiązaniu z mocy samego prawa wskutek nieprzestrzegania przepisów ustawy przez organ nadzoru, czy też także przez inny organ spółki prawa handlowego, w tym przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie Wspólników. Zdaniem Sądu, na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy kominowej organ nadzoru jednostek organizacyjnych wymienionych w art. 1 pkt 2 – 7 ustawy kominowej, ulega rozwiązaniu z mocy samego prawa wskutek nieprzestrzegania przepisów ustawy przez organ nadzoru, a nie przez innych organ takiej jednostki.

Należy wyjaśnić, iż w orzecznictwie SN wielokrotnie wskazywano, iż ustawa kominowa, między innymi ze względu na wieloznaczność zawartych w niej pojęć i niespójność unormowań, od początku jej obowiązywania była i nadal jest źródłem uzasadnionej krytyki (por. zwłaszcza M. Gersdorf: Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2004 r., III PK 21/04, Gdańskie Studia Prawnicze-Przegląd Orzecznictwa 2005 nr 3, poz. 16). Nie zmienia to jednak oceny, że zawarte w ustawie kominowej unormowania mają charakter norm bezwzględnie obowiązujących. Dlatego przepisy zawarte ustawie kominowej, niezależnie jakiej kwestii prawnej dotyczą, muszą być interpretowane ściśle. Natomiast wyjątki muszą mieć dostatecznie jasne oparcie w ustawie (por. wyroki z dnia 2 września 2003 r., I PK 290/02, OSNP 2004 nr 17, poz. 299; z dnia 16 marca 2005 r., I PK 199/04, OSNP 2005 nr 22, poz. 351; z dnia 16 sierpnia 2005 r., I PK 16/05, OSNP 2006 nr 11-12, poz. 183 i z dnia 4 marca 2009 r., II PK 204/08, OSNP 2010 nr 19-20, poz. 232).

Podkreślić należy, iż art. 14 ust. 1 ustawy kominowej jest przepisem bezwzględnie obowiązującym. Jego bezwarunkowy charakter polega na tym, że dyspozycja przepisu zawiera restrykcyjną sankcję w postaci rozwiązania organu nadzoru z mocy samego prawa wskutek wystąpienia zdarzenia, jakim jest nieprzestrzeganie ustawy. Brak jest wyjątków w tym przedmiocie. Dlatego art. 14 ust. 1 ustawy kominowej musi być wykładany ściśle. Wykładnia rozszerzająca jest niedopuszczalna. Nadto charakter prawny art. 14 ust. 1 ustawy kominowej przemawia za tym, że przepis ten musi być wykładany ściśle, jako uregulowanie szczególne i uzupełniające w odniesieniu do art. 483 § 1 k.s.h. Zgodnie z ostatnim z wymienionych przepisów, członek zarządu, rady nadzorczej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami statutu spółki, chyba że nie ponosi winy. Taki charakter prawny art. 14 ust. 1 ustawy kominowej, wynika z tego, że przepis ten obok istniejącej odpowiedzialności członków rady nadzorczej spółki akcyjnej z art. 483 § 1 k.s.h., przewiduje dodatkową sankcję cywilnoprawną, jaką jest rozwiązanie z mocy samego prawa organu nadzoru takiej spółki za sam fakt nieprzestrzegania ustawy, niezależnie od tego, czy było to następstwem zawinionych albo niezawinionych działań lub zaniechań. Dlatego rozwiązanie organu nadzoru z mocy samego prawa należy kwalifikować jako dotkliwą sankcję cywilnoprawną, której skutki dotyczą przede wszystkim członków rady nadzorczej. Podejście to uzasadnione jest brzmieniem art. 14 ust. 2 ustawy kominowej. Wynika z niego, że właściwy organ nie może powołać osób, które pełniły funkcje w organach rozwiązanych w trybie ust. 1, na następną kadencję jako przedstawicieli Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego do organów, o których mowa w art. 2 pkt 7 ustawy kominowej. Ustawa nie przewiduje odpowiedzialności innych podmiotów za nieprzestrzeganie przepisów ustawy. Przyjęcie, że art. 14 ust. 1 ustawy kominowej jest zatem wyjątkiem od przepisów regulujących zasady odpowiedzialności organu nadzoru w spółkach prawa handlowego, powoduje, że rozwiązanie organu nadzoru z mocy samego prawa, może nastąpić jedynie wówczas gdy przepisów ustawy nie przestrzega organ nadzoru, jakim jest rada nadzorcza. Wprawdzie komentowany przepis nie zawiera wprost takiego ograniczenia, jednakże nie można przyjąć, że na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy kominowej dopuszczalne jest stosowanie wskazanej w tym przepisie sankcji wobec organów nadzorczych za naruszenie przepisów ustawy będących następstwem działań lub zaniechań, których nie można im przypisać, w tym za czynności dokonane przez inne organy aniżeli same organy nadzoru. Konsekwentnie organ nadzorczy określonej jednostki organizacyjnej ulega rozwiązaniu w następstwie naruszenia przepisów ustawy kominowej przez siebie samego. Art. 14 ust. 1 nie stanowi wyjątku od reguły niemożności rozciągania skutków czynności podejmowanych przez określone organy jednostki organizacyjnej na inne organy tejże jednostki. Wyjątki od wskazanej reguły mogą być ustanawiane wyłącznie przez przepisy prawa co w tym wypadku nie ma miejsca. Uznanie, że art. 14 ust. 1 ustawy kominowej przewiduje skutek w postaci rozwiązania z mocy samego prawa organu nadzoru wskutek nieprzestrzegania przepisów ustawy także przez inny organ spółki prawa handlowego aniżeli rada nadzorcza sprzeciwiałoby się zasadzie dualizmu zarządzania i kontroli w spółce akcyjnej (zob. na temat tej zasady M. S., k. 1158 – 1159). Istota tej zasady polega na rozdzieleniu w takiej spółce prawa handlowego kwestii związanych z zarządzaniem, które powierzone są zarządowi, oraz z kontrolą, którą wykonuje rada nadzorcza. Kontrola sprawowana przez radę nadzorczą w spółce akcyjnej jest nadzorem stałym i obejmuje wszystkie dziedziny jej działalności (art. 382 § 1 k.s.h.). Jej zakres obejmuje wszystkie czynności faktyczne i prawne, które wpływają na gospodarczą i prawną sytuację spółki oraz dokonywanie interwencji niezbędnych do usunięcia nieprawidłowości wykrytych w procesie kontroli. W tym kontekście, gdyby przyjąć, że rada nadzorcza ulega rozwiązaniu z mocy samego prawa w następstwie nieprzestrzegania ustawy przez inny podmiot lub podmioty, wówczas naruszenie przepisów ustawy kominowej byłoby łatwym sposobem na wyeliminowanie przez walne zgromadzenie wspólników (art. 385 § 1 k.s.h.) czy też grupy akcjonariuszy (art. 385 § 3 k.s.h.) albo inny organ lub osobę wskazaną w statucie (art. 385 § 2 k.s.h.) „niewygodnej” rady nadzorczej. Oczywistym jest, iż wtedy art. 14 ust. 1 ustawy kominowej, wprowadzałby rozszerzoną odpowiedzialność członków rady nadzorczej zbliżonej do odpowiedzialności cywilnoprawnej na zasadzie ryzyka. Z uwagi na charakter prawny tego przepisu brak jest podstaw do tego rodzaju wykładni.

Przepis art. 14 ust. 1 ustawy kominowej przewiduje skutek w postaci rozwiązania z mocy samego prawa organu nadzoru za nieprzestrzeganie ustawy. W przepisie tym chodzi o nieprzestrzeganie przepisów ustawy kominowej, a nie innej przepisów zawartych w innych ustawach. Skoro rada nadzorcza nie jest uprawniona do samodzielnego powołania do swojego składu członków rady nadzorczej, nie może naruszyć art. 4 ust. 1 ustawy kominowej. Regulację tę może naruszyć m.in. walne zgromadzenie wspólników. W takim przypadku uprawnionym podmiotom przysługuje powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały (art. 425 § 1 k.s.h.). Niezaskarżenie uchwały o powołaniu członka rady nadzorczej z naruszeniem art. 4 ust. 1 ustawy kominowej, powoduje, że takie powołanie jest ważne i skuteczne, a w konsekwencji organ nadzoru nie traci bytu w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy kominowej. Z uwagi na to, że w niniejszej sprawie uchwała WZW o powołaniu J. D. (1) nie została zaskarżona (co powód sam przyznaje w piśmie przygotowawczym nr 1), należy przyjąć, iż wywiera ona skutki prawne, tak jak każda inna uchwała WZW, która została podjęta sprzecznie z ustawą i nie została zaskarżona.

Podsumowując, należy uznać, iż Rada Nadzorcza (...) S.A. nie uległa rozwiązaniu z mocy samego prawa. Oznacza to, że uchwały rady nadzorczej zostały podjęte przez istniejący organ nadzoru. Tym samym, zwołanie Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) S.A. na dzień 24 czerwca 2015 r. w nie nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa i brak jest podstaw do uznania, że uchwała nr 5 jest nieważna. W konsekwencji Zwyczajne Walne Zgromadzenie Wspólników dnia 24 czerwca 2015 r. władne było podjąć uchwałę nr 5 (kwestionowaną pozwem).

Mając powyższe ustalenia na uwadze, Sąd uznał, że zarówno zwołanie Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia jak i podpisanie sprawozdania finansowego za 2014 r. będącego przedmiotem obrad na ww. Zgromadzeniu, nastąpiło przez osoby aktualnie pełniące funkcję członków zarządu pozwanej Spółki. Tym samym sprawozdanie finansowe za 2014 r. spełnia warunki formalne wymienione w art. 52 ust. 2 ustawy o rachunkowości.

Na marginesie jedynie wymaga zaznaczenia, że zgodnie z orzecznictwem sądów powszechnych i Sądu Najwyższego zapadłym na tle art. 52 i 53 ustawy o rachunkowości, nawet brak podpisu wszystkich członków zarządu spółki kapitałowej, nie czyniłby takiego sprawozdania nieważnym, jak chce powód. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 20 stycznia 2011 r. I ACa 1048/10; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2012 r. II CSK 350/11).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. gdyż mając na względzie, iż roszczenie powoda zostało oddalone.

Na koszty procesu poniesione przez pozwanego w łącznej wysokości 377, 00 zł zasądzone od powoda składają się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 360, 00 zł (§ 11 pkt 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokatów oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu, Dz. U. 2013, poz. 461) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa (załącznik 1 do ustawy z dnia z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej, Dz. U. 2014, poz. 1628).

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji.

SSO Anna Szanciło

ZARZĄDZENIE

(...)

SSO Anna Szanciło