Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 września 2018r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

Protokolant: Marta Jachacy

po rozpoznaniu w dniu 18 września 2018r. w Warszawie

sprawy J. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W.

o wysokość kapitału początkowego

na skutek odwołania J. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 29 marca 2018r., znak: (...)-2018

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że:

1. uwzględnia okres od 1 sierpnia 1973 roku do 30 września 1973 roku;

2. do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego J. P. przyjmuje podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne:

- za rok 1981 w wysokości 78.960,00 zł (siedemdziesiąt osiem tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt złotych);

- za rok 1982 w wysokości 96.000,00 zł (dziewięćdziesiąt sześć tysięcy złotych);

- za rok 1983 w wysokości 134.625,00 zł (sto trzydzieści cztery tysiące sześćset dwadzieścia pięć złotych);

- za rok 1984 w wysokości 226.114,00 zł (dwieście dwadzieścia sześć tysięcy sto czternaście złotych);

- za rok 1985 w wysokości 264.424,00 zł (dwieście sześćdziesiąt cztery tysiące czterysta dwadzieścia cztery złote);

- za rok 1986 w wysokości 333.160,00 zł (trzysta trzydzieści trzy tysiące sto sześćdziesiąt złotych);

- za rok 1987 w wysokości 487.425,00 zł (czterysta osiemdziesiąt siedem tysięcy czterysta dwadzieścia pięć złotych);

- za rok 1988 w wysokości 933.421,00 zł (dziewięćset trzydzieści trzy tysiące czterysta dwadzieścia jeden złotych);

- za rok 1989 w wysokości 2.650.500,00 zł (dwa miliony sześćset pięćdziesiąt tysięcy pięćset złotych);

- za rok 1990 w wysokości 9.817.090 zł (dziewięć milionów osiemset siedemnaście tysięcy dziewięćdziesiąt złotych).

UZASADNIENIE

J. P. złożył w dniu 11 maja 2018r. odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 29 marca 2018r., znak: (...)-2018, ustalającej wysokość kapitału początkowego.

W uzasadnieniu odwołania J. P. wskazał, że wnosi o uwzględnienie do wyliczenia kapitału początkowego premii, a także okresu zatrudnienia od 1 sierpnia 1973r. do 30 września 1973r. na podstawie świadectwa pracy z dnia 30 listopada 1973r. Zarobki wraz z premią według wyliczeń ubezpieczonego wynoszą: za rok 1981 – łącznie 81.000 zł, zaś stosunek podstawy wymiaru składek - 87,78%; za rok 1982 - łącznie 98.800 zł, a stosunek podstawy wymiaru składek - 70,78% oraz za rok 1983 - łącznie 135.260 zł, a stosunek podstawy wymiaru składek - 77,86%. Ubezpieczony wskazał również, że zakład, w którym pracował, rozbudowywał się, wykonywał plany produkcyjne i osiągał dobre wyniki ekonomiczne, co powodowało, że były w tym czasie wypłacane premie, co mogą potwierdzić świadkowie (odwołanie z dnia 7 maja 2018r., k. 2-6 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 8 czerwca 2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Uzasadniając stanowisko organu rentowego działający w jego imieniu pełnomocnik wyjaśnił, że w zaskarżonej decyzji ustalono J. P. kapitał początkowy, który na dzień 1 stycznia 1999r. wyniósł 118.266,83 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych z okresu od 1 stycznia 1981r. do 31 grudnia 1990r., uwzględniając w podstawie wymiaru za lata 1981-1982, na podstawie angaży, kwoty płacy podstawowej, dodatku stażowego i dodatku funkcyjnego. Jednocześnie organ rentowy nie uwzględnił premii w wysokości 20%, bowiem z przedłożonych dokumentów nie wynika w jakiej wysokości była wypłacana, zaś oświadczenie wnioskodawcy nie jest dowodem, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia. Nie uwzględniono również do stażu pracy okresu zatrudnienia w Państwowym Gospodarstwie Rolnym N. od 1 sierpnia 1973r. do 30 września 1973r., bowiem świadectwo pracy za ten okres nie spełnia wymogów formalnych, tj. brak pieczątki osoby, która podpisała ten dokument (odpowiedź na odwołanie z dnia 8 czerwca 2018r., k. 14-15 a.s.).

Na rozprawie w dniu 18 września 2018r. J. P. oświadczył, że wnioskował
o uwzględnienie okresu zatrudnienia od 1 sierpnia 1973r. do 30 września 1973r., ale ma to znaczenie wtórne, ponieważ organ rentowy wyliczył staż pracy na 21 lat i 9 miesięcy, i zaokrąglił go do 22 lat. W takiej sytuacji uwzględnienie ww. okresu spowodowałoby wydłużenie stażu pracy do 21 lat i 11 miesięcy, i również zostałoby zaokrąglone do 22 lat. Ponadto ubezpieczony wskazał, że wnosi o uwzględnienie przy wyliczaniu kapitału początkowego premii regulaminowej, liczonej od płacy zasadniczej – tak jak wskazali świadkowie (protokół rozprawy z 18 września 2018r., k. 29-32 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. P. urodził się w dniu (...) Posiada wykształcenie techniczne (zaświadczenie z 6 sierpnia 1990r., k. 5 a.r. tom I). W okresie od 1 sierpnia 1973r. do 30 września 1973r. był zatrudniony w PGR N. Gospodarstwie Rolnym w miejscowości C., na stanowisku mechanika (świadectwo pracy z PGR N. z 30 września 1973r., k. 6 a.r. tom I). Następnie, od 5 sierpnia 1974r. do 30 listopada 1990r. pracował w Przedsiębiorstwie (...) w T.. W trakcie zatrudnienia zakład pracy ulegał przekształceniom organizacyjnym: początkowo nazywał się (...) Zakład Produkcji i (...)-Budowlanych, następnie (...) Przedsiębiorstwo Produkcyjno- (...), potem Fabryka (...) Zakład nr (...) oraz Kombinat (...) Zakład (...) w W. Oddział nr 1. Ostatecznie zakład został przekształcony w Przedsiębiorstwo (...) w T. (dalej również jako (...) w T.) (świadectwo pracy z (...) w T. z 21 listopada 1991r., k. 8-9 a.r., zawiadomienia o ustaleniu wynagrodzenia, k. 10-14 i k. 24-30 a.r., legitymacja ubezpieczeniowa, k. 18 a.r. - tom I).

Początkowo ubezpieczony został zatrudniony w ww. zakładzie na 3-miesięczny okres próbny, na stanowisku młodszego technologa w D. Produkcji, za wynagrodzeniem podstawowym w wysokości 1.900 zł. W trakcie zatrudnienia, w latach 1974-1979 powierzano mu kolejno stanowiska: młodszego technologa ds. normowania pracy, technologa, technologa w dziale produkcji oraz starszego technologa. Za każdym razem, dokonując zmiany stanowiska, pracodawca przyznawał ubezpieczonemu wyższe wynagrodzenie. Od dnia 1 grudnia 1979r. J. P. zajmował stanowisko technologa w Sekcji Produkcji z wynagrodzeniem podstawowym w wysokości 4.000 zł miesięcznie (świadectwo pracy z (...) w T. z 21 listopada 1991r., k. 8-9 a.r., zawiadomienia o ustaleniu wynagrodzenia, k. 24-30 a.r., legitymacja ubezpieczeniowa, k. 18 a.r. - tom I).

W kolejnych latach zatrudnienia J. P. zmieniano stanowisko pracy oraz podwyższano wynagrodzenie w następujący sposób:

⚫

od 1 października 1980r. – powierzono stanowisko p.o. Kierownika Sekcji Produkcji z wynagrodzeniem obejmującym: uposażenie podstawowe – 4.700 zł, dodatek funkcyjny – 800 zł oraz premię zgodnie z regulaminem;

⚫

od 1 października 1981r. – powierzono stanowisko Kierownika D. Przygotowania Produkcji z wynagrodzeniem obejmującym: uposażenie podstawowe – 5.000 zł, dodatek funkcyjny – 1.000 zł oraz premię zgodnie z regulaminem;

⚫

od 1 czerwca 1982r. – powierzono stanowisko Szefa Produkcji i Kierownika D. Przygotowania Produkcji. Ustalono wynagrodzenie zasadnicze wg 18 kategorii zaszeregowania, tj. w wysokości 6.800 zł miesięcznie, dodatek funkcyjny w wysokości 1.500 zł oraz premię regulaminową wynikającą z regulaminu premiowania. Ponadto od 1 września 1982r. ubezpieczony nabył prawo do dodatku stażowego w wysokości 5%, tj. w kwocie 340 zł;

⚫

od 1 czerwca 1983r. – powierzono stanowisko Szefa Produkcji – Kierownika D. Przygotowania Produkcji z wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 8.300 zł, dodatkiem funkcyjnym w kwocie 1.500 zł oraz premią zgodnie z regulaminem;

⚫

od 1 października 1983r. – powierzono stanowisko Szefa Produkcji z wynagrodzeniem zasadniczym 8.700 zł miesięcznie, dodatkiem funkcyjnym 1.500 zł miesięcznie i premią regulaminową (świadectwo pracy z (...) w T. z 21 listopada 1991r., k. 8-9 a.r., zawiadomienia o ustaleniu wynagrodzenia, k. 10-14 a.r., legitymacja ubezpieczeniowa, k. 18 a.r. - tom I).

Przez cały okres zatrudnienia ubezpieczonego przysługiwała mu premia regulaminowa. Była ona obliczana od wynagrodzenia zasadniczego w stałej, niezmiennej stawce wynoszącej 20%. Podstawowym warunkiem otrzymania premii regulaminowej było wykonanie planu produkcyjnego przez zakład pracy, a o jej przyznaniu decydował dyrektor zakładu. W praktyce, z uwagi na dobre prosperowanie (...) w T., premia regulaminowa była przyznawana pracownikom zakładu zawsze, co miesiąc. Zdarzało się, że niektórzy pracownicy byli jej pozbawieni z uwagi na uchybienia dyscyplinarne. J. P. nie dopuszczał się jednak uchybień w pracy, był wzorowym pracownikiem i otrzymywał premię regulaminową co miesiąc (zeznania świadków: J. R., k. 30-31 a.s. i J. T., k. 31 a.s., zeznania J. P., k. 31-32 a.s., zawiadomienia o ustaleniu wynagrodzenia, k. 10-14 i 24-30 a.r. tom I).

Oprócz premii regulaminowej pracownicy (...) w T. otrzymywali deputaty węglowe, a ponadto zdarzało się, że nieregularnie i w różnej wysokości otrzymywali dodatkowe premie, na które środki pochodziły z przydziału z Kombinatu (zeznania świadków: J. R., k. 30-31 a.s. i J. T., k. 31 a.s., zeznania J. P., k. 31-32 a.s., świadectwo pracy z (...) w T. z 21 listopada 1991r., k. 8-9 a.r. tom I).

Stosunek pracy J. P. łączący go z Przedsiębiorstwem (...) w T. zakończył się w dniu 30 listopada 1990r. na skutek wypowiedzenia umowy o pracę w związku z likwidacją zakładu pracy (zeznania świadka J. R., k. 30-31 a.s., świadectwo pracy z (...) w T. z 21 listopada 1991r., k. 8-9 a.r. tom I).

J. P. w dniu 28 lutego 2018r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych
(...) Oddział w W. wniosek o emeryturę. Do wniosku dołączył kwestionariusz zawierający informację o okresach składkowych i nieskładkowych oraz dokumenty na potwierdzenie okresów zatrudnienia oraz uzyskiwanego wynagrodzenia, w tym m.in. świadectwa pracy wystawione przez PGR N. z 30 września 1973r. oraz przez (...) w T. z 21 listopada 1991r. (wniosek o emeryturę z załącznikami, k. 1-19 a.r. tom I).

ZUS (...)Oddział w W. wydał w dniu 29 marca 2018r. decyzję znak: (...), w której ustalił kapitał początkowy dla J. P. na dzień 1 stycznia 1999r. w wysokości 118.266,83 zł. Do obliczenia kapitału początkowego organ rentowy przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 1.241,02 zł oraz okresy składkowe i nieskładkowe w łącznym wymiarze 21 lat, 9 miesięcy i 1 dnia, tj. 261 miesięcy, zaś do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego organ rentowy uwzględnił okres 10 kolejnych lat kalendarzowych od 1 stycznia 1981r. do 31 grudnia 1990r., ustalając wysokość wskaźnika w wymiarze 100,83%. Organ rentowy przyjął następujące wysokości wynagrodzenia oraz stosunku podstawy wymiaru składek do przeciętnego wynagrodzenia za rok kalendarzowy:

- za rok 1981 – 67.500,00 zł, stosunek 73,16%,

- za rok 1982 – 82.560,00 zł, stosunek 59,15%,

- za rok 1983 – 115.965,00 zł, stosunek 66,76%,

- za rok 1984 – 226.114,00 zł, stosunek 111,91%,

- za rok 1985 – 264.424,00 zł, stosunek 110,15%,

- za rok 1986 – 333.160,00 zł, stosunek 115,22%,

- za rok 1987 – 487.425,00 zł, stosunek 139,18%,

- za rok 1988 – 933.421,00 zł, stosunek 146,52%,

- za rok 1989 – 2.659.500,00 zł, stosunek 106,83%,

- za rok 1990 – 9.817.090,00 zł, stosunek 79,45%.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił:

⚫

okresu od 1 sierpnia 1973r. do 30 września 1973r., gdyż świadectwo pracy nie spełnia wymogów formalnych;

⚫

okresu od 1 grudnia 1992r. do 31 maja 1993r., ponieważ okres zarejestrowania w Urzędzie Pracy bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych po 14 listopada 1991r. nie jest wymieniony jako okres składkowy lub nieskładkowy;

⚫

okresu od 1 czerwca 1993r. do 31 grudnia 1998r., gdyż nie został wystarczająco udowodniony.

Uwzględniając wyliczony kapitał początkowy, organ rentowy decyzją z dnia 3 kwietnia 2018r., znak: (...), przyznał J. P. prawo do emerytury (decyzja ZUS w sprawie ustalenia kapitału początkowego z 29 marca 2018r. z załącznikami, k. 1-5 a.r. tom II, decyzja ZUS o przyznaniu emerytury z 3 kwietnia 2018r., k. 33 a.r. tom I).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy, obejmujący wymienione wyżej dowody z dokumentów oraz zeznania świadków i ubezpieczonego.

Dokumenty, na których Sąd się oparł, obejmują przede wszystkim informacje o charakterze kadrowo-płacowym z okresu zatrudnienia J. P. w Przedsiębiorstwie (...) w T.. Wartość dowodowa tej dokumentacji, jak i pozostałej, która służyła jako podstawa dokonanych ustaleń, nie była sporna. Powoływał się na nią ubezpieczony, a i organ rentowy przy wydawaniu zaskarżonej decyzji uwzględnił informacje z tych dokumentów wynikające. Wyjątkiem było świadectwo pracy z 30 września 1973r. wystawione przez Gospodarstwo Rolne (...), które Zakład Ubezpieczeń Społecznych pominął z uwagi na braki formalne (brak pieczątki imiennej osoby podpisującej ten dokument). Sąd stanowiska organu rentowego nie podzielił, uznając, że wskazane braki formalne nie przesądzają o braku wiarygodności tego dokumentu, tym bardziej że zawiera on podpis osoby wystawiającej i pieczątkę zakładu pracy. Kwestia ta zostanie jednak omówiona szczegółowo w dalszej części.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków J. R. i J. T.. Świadkowie pracowali z ubezpieczonym w tym samym zakładzie pracy i mieli świadomość co do panującej w nim specyfiki zatrudnienia, zasad wynagradzania czy też realizacji planów produkcyjnych. Istotną wiedzę we wskazanym zakresie miał przede wszystkim pierwszy z wymienionych świadków, który pracował w (...) w T. w latach 1982-1992 i pełnił funkcję dyrektora naczelnego tego zakładu. Z uwagi na powyższe Sąd oparł ustalenia na zeznaniach tego świadka zwłaszcza w zakresie, w jakim dotyczyły specyfiki przyznawania pracownikom premii regulaminowej w zakładzie pracy. Również zeznania J. T. zostały przez Sąd ocenione jako wiarygodne i istotne, gdyż ich treść korespondowała z pozostałymi zebranymi w sprawie dowodami. Wskazany świadek pracował najpierw jako podwładny ubezpieczonego, a potem jako kierujący jednym z działów. Uczestniczył w cotygodniowych naradach („operatywkach”), w których brał udział również ubezpieczony i miał wiedzę co do tego, jak był oceniany J. P., a także odnośnie zasad i wysokości przyznawanej premii.

Sąd dał wiarę również zeznaniom J. P.. To co ubezpieczony wskazał odnośnie zasad przyznawania premii i jej wysokości było zbieżne z zeznaniami świadków, a w części – co do samego faktu uprawnienia do tego świadczenia – także z dowodami z dokumentów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie J. P. podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art. 173 ust. 1-3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2018r., poz. 1270), zwanej dalej ustawą emerytalną, kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat. Jego wartość ustala się na dzień wejścia w życie ustawy. Z kolei w myśl art. 174 ust. 1 i 2 w/w ustawy, kapitał początkowy wylicza się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Przy ustalaniu kapitału początkowego ustala się podstawę wymiaru w oparciu o zasady określone w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, to jest z okresu kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych przed dniem 1 stycznia 1999r. (art. 15 ust. 1) bądź z okresu 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu (art. 15 ust. 6). Ponadto, przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1)  okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2)  okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3)  okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

W przypadku J. P. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w zaskarżonej decyzji dokonał obliczenia kapitału początkowego, przyjmując do wyliczenia wysokości podstawy wymiaru kapitału okres 10 kolejnych lat kalendarzowych od 1981 roku do 1990 roku, a następnie w oparciu o te wyliczenia ustalił wysokość emerytury. J. P., odwołując się od decyzji ustalającej wysokość kapitału początkowego, wniósł o uwzględnienie premii regulaminowej uzyskanej w latach 1981-1983, w kwotach, które przedstawił w odwołaniu, a także o zaliczenie okresu zatrudnienia od 1 sierpnia 1973r. do 30 września 1973r.

Odnosząc się do kwestii dotyczącej możliwości uwzględnienia okresu zatrudnienia w PGR N. Gospodarstwo Rolne w miejscowości C. od 1 sierpnia 1973r. do 30 września 1973r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wskazał, że ww. okresu nie można uznać za udokumentowany z uwagi na braki formalne przedłożonego przez ubezpieczonego świadectwa pracy. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy dodatkowo wyjaśnił, że przedmiotowe świadectwo pracy nie zawiera pieczątki osoby, która podpisała ten dokument, a obowiązek taki, według organu rentowego, należy wywodzić z przepisów rozporządzenia Ministra pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz. U. z 1996r. nr 60 poz. 282).

Sąd wskazanego stanowiska Zakładu nie podzielił, ponieważ nieuwzględnione przez organ rentowy świadectwo pracy zostało wystawione przez ówczesnego pracodawcę J. P. we wrześniu 1973 roku, a więc nie tylko przed wejściem w życie przepisów ww. rozporządzenia, lecz również ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy. W owym czasie obowiązywała inna regulacja, a mianowicie rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928r. o umowie o pracę robotników (Dz. U. z 1928r. Nr 35 poz. 324), które zostało uchylone dopiero z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. – Przepisy wprowadzające Kodeks pracy, tj. 1 stycznia 1975r. Przepisy tego rozporządzenia regulowały stosunki pracy pomiędzy pracodawcami a pracownikami, określanymi jako „robotnicy”, zatrudnionymi przez osoby fizyczne, czy też osoby prawne prawa prywatnego bądź publicznego. W kwestii dotyczącej świadectwa pracy, stosowaną regulację zawierał art. 21 rozporządzeni, zgodnie z którym pracodawca był obowiązany niezwłocznie wydać świadectwo robotnikowi na jego żądanie. Powinno było ono zawierać dane dotyczące rodzaju i czasu zatrudnienia robotnika u danego pracodawcy. Ponadto pracodawcy nie wolno było umieszczać w świadectwie żadnych znaków i uwag.

W świetle powyższych przepisów, które były aktualne w dacie wydawania ubezpieczonemu spornego świadectwa pracy, przedmiotowy dokument został wystawiony prawidłowo i spełniał warunki formalne określone w tym rozporządzeniu, ponieważ zawiera wymagane dane dotyczące rodzaju pracy wykonywanej przez ubezpieczonego (określenie stanowiska jako mechanik) oraz czasu zatrudnienia. Stąd też w ocenie Sądu Okręgowego kwestionowanie przez organ rentowy tego dokumentu należało ocenić jako zbyt rygorystyczne i nieuzasadnione, tym bardziej, że jego treść nie budzi innych zastrzeżeń co do wskazanych w nim danych – zawiera określenie rodzaju pracy, nazwę i pieczątkę zakładu pracy, czas zatrudnienia J. P. i rodzaj wykonywanej przez niego pracy, jak również jego datę urodzenia oraz imiona rodziców, a ponadto określenie daty i miejsca wydania. Dodatkowo Sąd miał na uwadze jednoznaczny i spójny pogląd wyrażany w orzecznictwie sądów powszechnych, w myśl którego brak pieczątki imiennej, przy uwzględnieniu, że świadectwo zakładu pracy opatrzone zostało w pieczęcie zakładowe oraz podpis upoważnionej osoby, nie pozbawia dokumentu waloru wiarygodności. Inaczej mówiąc brak imiennej pieczątki osoby upoważnionej do sporządzenia i podpisania świadectwa pracy nie może stanowić przeszkody formalnej do uznania takiego dokumentu jako środka dowodowego, jeśli nie ma innych, uzasadnionych wątpliwości (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 21 sierpnia 2013r., III AUa 1770/12; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 29 sierpnia 2013r., III AUa 11/13; wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 14 października 2014r., III AUa 90/14).

W rozpatrywanej sprawie zakwestionowane przez organ rentowy świadectwo pracy z 30 września 1973r. nie budziło wątpliwości poza tym tylko, że nie zawiera pieczątki imiennej osoby, która złożyła swój podpis. Z prezentowanych poglądów orzecznictwa wynika jednak, że tylko z powodu braku takiej pieczęci, świadectwu pracy nie należy odmawiać wiarygodności. Wobec tego Sąd stwierdził brak istnienia w rozważanym przypadku przeszkód natury formalnej, które skutkowałyby brakiem możliwości uwzględnienia zatrudnienia J. P. w okresie od 1 sierpnia 1973r. do 30 września 1973r. Wskazany okres powinien być więc uwzględniony przy wyliczaniu kapitału początkowego, co znalazło odzwierciedlenie w wyroku.

Odnosząc się do drugiej ze spornych kwestii – dotyczącej możliwości uwzględnienia przy wyliczaniu wskaźnika wysokości kapitału początkowego premii regulaminowych za lata 1981-1983 – Sąd Okręgowy miał na uwadze przede wszystkim, że odmiennie niż w przypadku zasad ustalonych dla organu rentowego w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011r. nr 237 poz. 1412), sąd ubezpieczeń społecznych jako sąd odwoławczy kieruje się regułami dowodzenia określonymi w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego, tj. art. 227-309 k.p.c., zwłaszcza że w przepisach regulujących postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 477 ⁸ i nast. k.p.c.) nie ma jakichkolwiek odrębności lub ograniczeń. To z kolei oznacza, że fakty, od których uzależnione jest prawo do emerytury i renty oraz wysokość tych świadczeń, mogą być wykazywane wszelkimi środkami dowodowymi, w tym także zeznaniami świadków (m.in. wyroki Sądu Najwyższego: z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06; z dnia 8 sierpnia 2006r., I UK 27/06; z dnia 14 czerwca 2006r., I UK 115/06, z 2 lutego 1996r., II URN 3/95). Pamiętać jednak należy, że zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z 9 stycznia 1998r., II UKN 440/97 i z 4 lipca 2007r.; I UK 36/07; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 30 października 2013r., III AUa 269/13).

W oparciu o cytowane, ugruntowane poglądy orzecznictwa Sąd Okręgowy
w przedmiotowej sprawie zgromadził dowody z dokumentów, obejmujące w szczególności angaże J. P., jak również dopuścił dowód z zeznań ubezpieczonego oraz świadków J. R. i J. T., którzy wraz z ubezpieczonym pracowali w Przedsiębiorstwie (...) w T.. Sąd miał przy tym na względzie, że początkowo ubezpieczony wnosił o uwzględnienie premii regulaminowej liczonej jako procent od wszystkich składników wynagrodzenia, obejmujących wynagrodzenie zasadnicze (podstawowe), dodatek funkcyjny oraz stażowy. Na rozprawie w dniu 18 września 2018r., wobec treści zeznań świadków, którzy wskazali, że premia regulaminowa była obliczana jako procent od wynagrodzenia zasadniczego, J. P. zmodyfikował swoje stanowisko i wniósł o doliczenie premii regulaminowej obliczonej w sposób, jaki opisali świadkowie. Tak zmienione żądanie ubezpieczonego Sąd uwzględnił na podstawie przeprowadzonych dowodów jako znajdujące potwierdzenie w materiale dowodowym. W ocenie Sądu, z zebranych w sprawie dowodów w sposób jednoznaczny wynika, że ubezpieczonemu w czasie zatrudnienia w (...) w T., niezależnie od zajmowanego stanowiska, przysługiwała premia regulaminowa zgodna z obowiązującym w zakładzie pracy regulaminem premiowania. Znajduje to potwierdzenie przede wszystkim w dołączonej do akt organu rentowego dokumentacji pracowniczej w postaci angaży, w których przy określeniu stanowiska i składników wynagrodzenia ubezpieczonego przewidywano również wypłatę premii regulaminowej. Taka premia regulaminowa przysługiwała ubezpieczonemu od samego początku zatrudnienia w (...) w T. (wówczas (...) Zakład Produkcji i (...)-Budowlanych), kiedy to został przyjęty na 3-miesięczny okres próbny na stanowisko młodszego technologa w D. Produkcyjnym, jak również w okresie późniejszym, aż do końca zatrudnienia w ww. zakładzie pracy. Każdy z angaży, które zostały złożone, oprócz określenia zmiany stanowiska i wysokości przysługującego wynagrodzenia, zawiera dodatkowo zapis o wspomnianym prawie do premii regulaminowej. Dodatkowo, w ocenie Sądu, okoliczność ta została potwierdzona przez przesłuchanych w sprawie świadków, którzy wskazali, że w zakładzie pracy obowiązywała stała, niezmienna premia w wysokości 20% wynagrodzenia zasadniczego. Premia ta była wypłacana miesięcznie, a podstawowym warunkiem jej przyznania było wykonanie planu produkcyjnego przez zakład, przy czym z uwagi na dobre wyniki przedsiębiorstwa w praktyce pracownikom uprawnionym do jej otrzymania – w tym ubezpieczonemu – wypłacano ją co miesiąc. Świadkowie wskazali również, że zdarzało się, że pracownik został pozbawiony premii z uwagi na uchybienia dyscyplinarne, jednakże zebrane w sprawie dowody – w szczególności zeznania J. R. – dyrektora naczelnego, przełożonego ubezpieczonego i decydenta w kwestii przyznania premii - nie wskazują, aby taka sytuacja miała miejsce w przypadku J. P.. Również sam ubezpieczony w zeznaniach potwierdził wskazywane przez świadków zasady wypłacania i obliczania premii regulaminowej, podkreślając, że otrzymywał ją co miesiąc wraz z innymi składnikami wynagrodzenia.

Uwzględniając żądanie ubezpieczonego Sąd miał na względzie wskazane okoliczności, a także to, że w postępowaniu sądowym, co potwierdza orzecznictwo, możliwe jest ustalanie wysokości wynagrodzenia pracownika, które stanowiło podstawę wymiaru składek na podstawie także innych dowodów niż zaświadczenia pracodawcy czy legitymacje ubezpieczeniowe, jednak dowody te muszą być spójne i nie mogą budzić żadnych wątpliwości. W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że na podstawie takich dowodów zastępczych możliwe jest uwzględnienie tylko takich składników wynagrodzenia, które są składnikami pewnymi, przysługującymi pracownikowi bez żadnych warunków (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 4 kwietnia 2012r., III AUa 1091/11; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 23 października 2013r., III AUa 3/13; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 4 października 2012r., III AUa 305/12). W przedmiotowej sprawie mając na uwadze zgromadzone dowody, które Sąd ocenił jako wiarygodne, spójne i przekonywujące, istniały podstawy do stwierdzenia, że ubezpieczonemu w spornym okresie przysługiwała stała premia regulaminowa w wysokości 20% wynagrodzenia zasadniczego. Premia ta, co znajduje potwierdzenie w zeznaniach świadków, była wypłacana regularnie, co było zgodne ze specyfiką systemu premiowego wynagradzania pracowników, obowiązującego w zatrudniającym go zakładzie pracy. W tym kontekście szczególne znaczenia miały zeznania świadka J. R., który był dyrektorem naczelnym tego zakładu pracy i powyższe okoliczności potwierdził, wskazując przy tym, że premia regulaminowa przysługiwała zwłaszcza pracownikom wyższego szczebla. W spornym okresie ubezpieczony zajmował stanowiska kierownika działu przygotowania produkcji oraz szefa produkcji, to jest stanowiska o charakterze kierowniczym, co w kontekście powyższych zeznań świadka daje podstawy do przyjęcia, że uzyskiwał premię regulaminową stale i w pełnej wysokości.

W konsekwencji powyższego Sąd Okręgowy zważył, że premie regulaminowe uzyskiwane przez ubezpieczonego w latach 1981-1983, zgodnie z żądaniem wynikającym
z jego stanowiska procesowego sprecyzowanego ostatecznie na rozprawie w dniu 18 września 2018r., podlegały doliczeniu do wynagrodzenia, które uwzględnił ZUS. Jak wynika
z angaży, dołączonych do akt organu rentowego, wynagrodzenie zasadnicze J. P.
w ww. latach zatrudnienia kształtowało się następująco: w okresie od 1 stycznia
do 30 września 1981r. - 4.700 zł, w okresie od 1 października 1981r. do 31 sierpnia 1982r. – 5.000 zł, w okresie od 1 września 1982r. do 31 maja 1983r. – 6.800 zł, w okresie od 1 czerwca do 30 września 1983r. – 8.300 zł oraz w okresie od 1 października do 31 grudnia 1983r. – 8.700 zł. Uwzględniwszy powyższe oraz stałą stawkę premii regulaminowej wynoszącą 20% płacy zasadniczej, ubezpieczony otrzymał następujące premie:

⚫

w roku 1981 – w okresie od stycznia do września w kwocie 8.460 zł (20% x 4.700 zł
x 9 miesięcy) oraz w okresie od października do grudnia w kwocie 3.000 (20% x 5.000 zł x 3 miesiące) – łącznie 11.460 zł;

⚫

w roku 1982 – w okresie od stycznia do sierpnia w kwocie 8.000 zł (20% x 5.000 zł
x 8 miesięcy) i od września do grudnia w kwocie 5.440 zł (20% x 6.800 zł x 4 miesiące), łącznie 13.440 zł;

⚫

w roku 1983 – w okresie od stycznia do maja w kwocie 6.800 zł (20% x 6.800 zł
x 5 miesięcy), w okresie od czerwca do września w kwocie 6.640 zł (20% x 8.300 zł
x 4 miesiące) oraz w okresie od października do grudnia w kwocie 5.220 zł
(20% x 8.700 zł x 3 miesiące) – łącznie 18.660 zł.

Doliczenie powyższych wartości do kwot łącznego wynagrodzenia uzyskanego przez J. P. w czasie zatrudnienia w (...) w T. w spornym okresie, które zostały przez ZUS uwzględnione, a które obejmowały wynagrodzenie zasadnicze, dodatek funkcyjny i przysługujący od 1 września 1982r. dodatek stażowy, daje po zsumowaniu: za rok 1981 – 78.960 zł, za rok 1982 – 96.000 zł oraz za rok 1983 – 134.625 zł. W odniesieniu natomiast do lat 1984 – 1990 kwoty przyjęte przez Sąd za każdy kolejny rok jako podstawa wymiaru składek, pozostały takie jak przyjął organ rentowy.

Podsumowując, Sąd Okręgowy uwzględnił odwołanie J. P. jako zasadne.
W ocenie Sądu nie istniały powołane przez organ rentowy przeszkody formalne
do uwzględnienia okresu zatrudnienia odwołującego w PGR N. od 1 sierpnia 1973r. do 30 września 1973r., a więc okres ten powinien podlegać uwzględnieniu przy wyliczaniu wysokości kapitału początkowego. Ponadto, zdaniem Sądu, ubezpieczony wykazał, że w latach 1981 – 1983, pracując w (...) w T., regularnie uzyskiwał premię regulaminową w stałej wysokości 20% wynagrodzenia zasadniczego, która powinna podlegać uwzględnieniu w ww. latach do wyliczenia wwpw kapitału początkowego.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. dokonał stosownej zmiany zaskarżonej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i orzekł
jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem i aktami organu rentowego doręczyć pełnomocnikowi ZUS.